TWEEDE BLAD
BINNENLAND,
De geMimiip ml
Rechtszaken.
Gemengd. Nieuws.
i
BBHOORBNDE BIJ
Jt AAJUJUMPÜ JJAGBJLA.H
VAN
Maandag 6 Nov. 1893.
Gedurende het 3 e k w a r-
taal van dit jaar zijn bij het Koloni
aal Werfdepot voor den Indischen
militairen dienst aangenomen 299
Nederlanders en 144 vreemdelingen,
nl. 51 Belgen, 46 Duitschers, 9 Zwit
sers, 5 Luxemburgers, 2 Oostenrijkers
en 1 Deen. Totaal 413.
Uit de verschillende korpsen van
het leger hier te lande werden 93
onderofficieren en minderen overge
nomen. Totaal der werving 506.
Aan deze 506 militairen werden
aan handgelden uitbetaald de som
van 126.670 gulden,
Naar Oost-Indië werden uitgezon
den in 5 detachementen 309 militai
ren door 10 officieren geleid, benevens
5 afzonderlijk reizende onderofficieren
nl. 2 adjudant-onderofficieren der in
fanterie, 1 [der cavalerie, 1 sergeant
majoor-vuurwerker en 1 adjudant
onderofficier der administratie. Totaal
314, dat werd uitgemaakt door 244
Nederlands, 30 Duitschers, 28 Belgen,
5 Zwitser 5 Luxemburgers en 2 Oos
tenrijkers.
Naar West-Indië vertrokken ,55 mi
litairen, en wel 1 sergeant en 18 sol
daten naar Curasao en 36 soldaten
naar Suriname; zij werden door een
luitenant der infanterie van het leger
hier te lande derwaarts geleid. Onder
hen waren43 Nederlanders, 7 Bel
gen, 3 Duitschers, 1 Zwitser en 1
Oostenrijker.
Het contingent 1894 voor Oost-Indië
is thans nader, en nu definitief, vast
gesteld op 1800 troepenvoor West-
Indië op 80.
De gemeenteraad van Krom
menie heeft met algemeene stemmen
besloten, den commissaris der ko
ningin in kennis te stellen met de
herhaalde afwezigheid van den bur
gemeester. In de laatste twee maanden
was ZEd. Ach tb. bijna de helft van
den tijd buiten de gemeente, waar
door veel ongerief voor de ingezetenen
ontstaat.
Drie vischsch uiten, te
huis behoorende aan den Oever op
het eiland Wieringen, waren Don
derdagnamiddag in zee en trachtten
wegens het onstuimige weer de haven
te Nieuwediep te bereiken. Ter hoogte
van Kamperduin werden zij door
stormweder overvallen. Een der schui
ten verongelukte, terwijl de drie op
varenden, allen jongelieden, verdron
ken. Hunne namen zijnC. S. Bakker,
schipper, C. Gorter Mzn. en J. Takes
Hzn. De beide andere schuiten zijn
behouden binnengekomen. De be
manning dezer vaartuigen had geen
hulp kunnen verleenen.
Het U. D. bevat het volgende
weerbericht over de maand October.
Zeldzaam komt het voor dat d
gemiddelden van alle meteorologische
dementen zoo nabij normaal komen
als dat met de Oetobermaand het
geval is geweest. Van de bestendig
heid die September toekwam, heeft-
deze maand bezit genomen, daar ook
de uitersten verre vallen binnen de
grenzen uit langdurig voortgezette
waarnemingen vastgesteld.
De gemiddelde temperatuur 11.5° C.
overtrof de normale slechts met 0.6U C.
De middag-temperatuur 13.2° C. was
gelijk aan de normale. Het waren
dus de morgen en de avond die het
overschot veroorzaakten.
De eerste vijf dagen der maand
waren te «koud, den 6 echter reeds
viel de warmte weder in en hield de
geheele maand, ofschoon met geringe
positieve afwijkingen, stand. Eene
uitzondering maakte de 12,13,19, 27
en de laatste twee dagen der maand,
die weder iets te koud waren.
De maximum temperatuur 17,8° C.
denj9, en de minimum temperatuur
2.9° den 31 waargenomen, bleven bei
den verre binnen de grenzen voor deze
maand vastgesteld op 24.5" C. en
2.1° C.
De luchtdrukking, gemiddeld over
de maand 758.6 mM., week in posi
tieven zin slechts 0.4 mM. van de
normale af. Ook hierbij vielen de
uitersten 769.4 mM. en 744.7 mM.
belangrijk binnen de grenzen uit lang
voortgezette waarnemingen bepaald,
achtereenvolgens 776.3 mM. en 735.6
mM.
De eerste decade der maand was
de luchtdrukking voortdurend te
gering, de tweede en derde decade,
met uitzondering vad een zestal dagen,
te hoog. Echter niet hoog genoeg om
het tekort, in de eerste decade ont
staan, geheel aan te vullen.
Door de geringe schommelingen in
de luchtdrukking was het aantal
windstilten aanzienlijk, 41 pet. tegen
gewoonlijk 24 pet. De windrichtin
uit ZZYV'. was overheerschend met
23.5 pet. tegen een veelj. gemidd.van,
10.8 pet. NW, W., ONO., O., OZO.,
ZO., en ZZO winden kwamen niet
voor.
De grootste kracht bereikte de
wind den 14 en 28, tot stormkracht
kwam hij echter niet, ofschoon dit
in October meermalen voorkomt. De
stormen in deze maand zijn daarom
zoo te vreezen, omdat zij zooveel
schade aanrichten aan heesters, hoo
rnen en gewassen, daar deze vooral
in het begin der maand nog volop
in blad zitten. Een merkwaardig
voorbeeld hiervan is de storm van
14 October 1881.
De regenval overtrof ook deze
maand weder de normale (73,0 m.M.)
met ruim 7 m.M. Geen enkelen dag
viel er een groote hoeveelheid. Het
aantal dagen (19) waarop regen viel
was juist normaal.
De grootste en kleinste regenhoe-
veelheid in deze maand ooit waarge
nomen loopen ver uiteen. October 1852
jaf 215,5 m.M. en October 1861 een
totaal van 2,6 m.M.
Door de positieve afwijkingen in
den regenval dezer maand en van die
der maanden Februari, Juli en Sept.
het tekort, ontstaan door het droge
voorjaar, geslonken tot slechts 15 m.M.
De uitdamping 33,6 m.M. was iets
geringer dan gewoonlijk (37,4 m.M.)
Het aantal bewolkte en heldere
igen was achtereenvolgens 5 en 3
tegen gewoonlijk 3.0 en 4.1. De ge
middelde bewolking (6.2) is iets groo-
ter dan die uit het veeli. gemidd.
bepaald. Hagel en donder werden
ieder één dag en mist gedurende drie
dagen waargenomen.
Het aantal dagen met mist komt
juist overeen met het gemiddeld aan
tal uit vele jaren, voor hagel en don
der is achtereenvolgens 0.8 en 0.9.
Over Nederland kwamen onweers-
berichten in van den 1, 2, 3, 4, 5, 6,
9, 10, 13, 18, 20, 26, 27 en 30.
Den 1, 7 en 30 werd een kring om
de zon, den 1, 20 en 22 een krans
om de maan waargenomen.
Uit den gemeenteraad van
Hoensbroek (L.) Aan de orde is
de benoeming van een wethouder.
Worden uitgebracht op den heer
Florakx 3 stemmen en op den heer
Wiliems eveneens 3 stemmen.
't Zevende lid, de heer C., treedt
de vergaderzaal binnen.
De voorzitter stelt nu voor eene
nieuwe kiezing te houden. Dit wordt
met algemeene stemmen aangenomen.
De beide candidaten zullen zich
onthouden van stemming.
Uitslag: Florakx 3 en Wiliems 1
stem. De heer Florakx wordt als
gekozen geproclameerd.
Eenige oogenblikken later zegt de
voorzitter: „Mijne Heeren, ik zie daar
een art. in 't Wetboek, dat deze
laatste stemming ongeldig is, de beide
kandidaten moeten loten."
De heer Florakx: „Ik lach(deuit-
drukkig was veel plastischer, maar
wij vertalen haar doorik lach) met
uw loten, ik ben gekozen en loot niet
adieu."
(Hij verlaat de zaal).
De voorzitter gaat nu tot de loting
over en 't lot beslist ten gunste van
den heer Wiliems.
Ten plattelande was en is
het misschien nu nog wel hier en
daar gewoonte, dat de schoolkinde
ren ieder éen of meer turven mede
brengen. Iets dergelijks is kort gele
den ingevoerd en door aanplakken
bekend gemaakt op de poliklinische
lessen van prof. Iterson te Leiden.
De voorraad beschikbare stoelen nl.
bedraagt 111, zijn deze alle bezet, dan
gaat de deur op slot en alleen aan
hen wordt verder toegang verleend
die aankloppen met hun eigen van
huis of elders medegebrachten stoel
onder den arm. Wellicht gevoelt zich
deze of gene oud-student door dit
bericht opgewekt om een of meer
zetels beschikbaar te stellen. Ingeval
van bijdragen van geld zal de portier
van het Academisch Ziekenhuis zeker
wel voor aanschaffing willen zorgen,
Kort geleden waren er nog slechts 89
stoelen, wellicht heeft dus reeds de
openbare liefdadigheid geholpen,
want bij aanschaffing van Rijkswege
zou zeker dadelijk de voorraad vol
doende zijn aangevuld. (Fad.)
Gedeputeerde Staten van
Groningen behandelden Donderdag
eene reclame (H. O.) van mej. G,
Holtkamp te Scheemda. Uit de door
adressante overgelegde stukken bleek
voldoende, dat zij te hoog is aange
slagen. De burgemeester deelde naar
aanleiding daarvan mede, dat de Raad
der gemeente Scheemda niet twijfelt
aan de juistheid dier opgaven, doch
van oordeel is, dat appellanteindien
ze wildeer wel vjat bijverdienen kon.
Men meldt uitGroningen:
Bestuursleden van het Universiteit
fonds zijn als bemiddelaars opge
treden tusschen de vereeniging De
Harmonie en het studentenkorps.
Het geschil, nu een jaar oud, schijnt
inderdaad zijne oplossing nabij. Er
zal algemeene kwijtschelding van de
opgelegde straffen worden verleend;
over „betuigingen van leedwezen ovey
het gebeurde" is men het echter nog
niet eens.
Bij het afgraven van de
terp op Marwird bij Wirdum zijn op
meer dan een meter diepte onder
scheidene oudheden gevonden, als een
helm, een stuk van een wiel, bene
vens 4 gouden en 14 zilveren goed
geconserveerde munten.
Te Makkinga is zeker de
oudste veldwachter uit ons land. De
man behoort nog tot het korps oud
strijders en is meer dan 80 jaar53 jaar
heeft hij de betrekking van gemeente
veldwachter vervuld. Hoewel zij n
ambtgenooten in den laatsten tijd
reeds zijn werk waarnamen, bleef hij
bij de politie. Thans zal hij eervol
ontslag en een gemeentelijk pensioen
van 175 per jaar krijgen.
Omtrent den moord te As-
sen schrijft de Asser Ct. nog het
volgende
Omtrent den dader van dezen ver-
schrikkelijken moord is tot nog toe
niets bekend. Men verdiept zich in
gissingen wat de reden kan zijn ge
weest voor deze daad, daar nietkan
worden gedacht, dat de in vrijwel
armoedige omstandigheden verkeeren-
de man geld bij zich heeft gehad, dat
de hebzucht van den moordenaar kan
hebben opgewekt. Ook maakt de een
zaamheid der plaats een be vreemden
den indruk. Deze laan in een weer als
Donderdagavond te passeeren, doet
men niet voor zijn plezier, daar er
voor noodzakelijke passage geen ge
bruik van wordt gemaakt.
Nader verneemt men, dat de politie
den geheelen dag in de nabijheid van
plaats der misdaad aan het zoe
ken is geweest. De pet van den ver
moorde werd op ongeveer zeventig
pas afstands midden in het bosch ge
vonden. Uit verschillende aan wijzigin
gen heeft men opgemaakt, dat van
O. niet is vermoord op cle plaats,
waar men hem heeft gevonden, doch
nog de kracht heeft gehad een eind
weegs voort te strompelen.
Uit afgerukte takken en den plat
getrapten grond blijkt, dat er een
hevige worsteling heeft plaats gehad.
Bij de lijkschouwing zijn niet minder
dan dertien a veertien wonden ge
vonden. Het lijk zag er dan ook ver
schrikkelijk uit.
6. wegens andere dringende redenen, buis en geleek veel op de bommen
naar plaatsen in Azië of Australië, die door de artillerie gebruikt wor'
niet genoemd in I hiervoren. |den.
Art. 2. De verloven, bedoeld sub.Over het lot van Eniin-
II van artikel 1, worden door denpacha duiken weder nieuwe berichten
Goev.-Generaal verleend voorden tijd op. Het verhaal van den moord op
van ten hoogste zes maanden. den ontdekkingsreiziger zou onjuist
Verlengingen worden niet toege- zijn. De slavenhandelaar Stokes heeft
staan, pok niet van verloven, aan- medegedeeld, dat hij een door den
vankelijk voor korteren termijn ver- pacha zelf geschreven brief, op 6 Oo
ieend, enz. tober 1892 gedagteekend, gezien heeft
Verder bevat het ontwerp bepalin- Verder heeft hij vernomen, dat Emin
gen omtrent het traktement. naar den Congo getrokken is, terwijl
hem niets verteld is van den moord,
Volgens eenen brief uit Kotta-Radja hoewel hij de plaats, waar deze ge-
aan het Bat. Hbld. had de goever- pleegd zou zijn, bezocht heeft. h
neur van Atjeh al sedert Februari Te Fragamoyo loopt bovendien het
1892 van de regeering toestemming gerucht dat dr. Schnitzler te NiaiwUe
tot een eventueel bondgenootschap gezien is.
met Toekoe Oemar over te gaan.| Donderdagavond hadaan
Volgens dienzelfden zegsman zou- de gan du Nor% te PariJg eene
den belangrijke wijzigingen met de gi tusschen twee treinen plaats,
geconcentreerde stelling op til zijn. Ee° kind yan 10 jaar werd
De post Boekit-Karang zon opgehe- gedood terwijl twee andere reizigers
ven worden, doch in plaats daarvan baarbij ernstig gekwetst werden.
zal Toengkoep definitief door ons be
zet worden en dus de trambaan ver
lengd worden van Lamjong over
Toengkoep naar Roempit. Ook Boe-
kit-Daroe, Boekit-Terin, Tjot-Goe
zullen tot vaste posten voor ons in
gericht worden*
Een oplichter te Parijs
had een genialen inval. Gewapend
met een grooten lederen portefeuille
ging hij verschillende appartementen
zien, bij voorkeur bewoonde, die te
huur stonden, en gaf voor afgevaar
digde van Lyon te zijn, en voor de
a.s. Kamer-zittingen appartementen
te willen huren. Onder het bezichti
gen wist hij dan den concierge onder
eenig voorwendsel te doen vertrekken,
en maakte zich vervolgens diens af-
KOTTA-RADJA, 23 Sept.
De Atj. Ct. vermeldt o. a. de vol
gende verwondingen
Den 16n kreeg bij Oleh Tjoet de
Europ. korporaal Schreuder van het i -wezigheid ten nutte om kleine voor-
Se bat. inf. een zeer leelijk schot bo-werpen van waarde in zijn portefeuille
ven het ^rechteroog tot aan het rech- te doen verdwijnen. In menige woning
Te Dorenweerd is het zoeken in de
bosschen naar het lijk van Anna
Sarah Juett geëindigd. Het dreggen
in den Rijn wordt door door de rijks-
)olitie voortgezet. Het een zoowel als
iet ander is zonder eenig resultaat
gebleven.
teroor. Hij is den 21en aan zijn be
komen wond in het hospitaal over
leden.
maakte hij een goeden buit.
De admiraal Avellane(hij
is eigenlijk schout-bij-nacht, maar hij
wordt gewoonlijk als vlagofficier „ad-
MEDAN. 5 October. |miraal" genoemd) heeft een brief,
Naar men uit Siak aan cle Deli-Ct.gedagteekend 30 October van de reede
mededeelt, is den 23en September van Salins-d'Hyères, aan den fran-
van Benkalis een detachement uit- schen minister-president geschreven,
gerukt ter sterkste van 25 bajonnet- waarin hij, mede uit naam van al
ten onder een Europ. sergeant, om zijne officieren en matrozen, warmen
met den Goev. stoomer Bengkalis dank betuigt voor de hartelijke be-
overgevoerd te worden naar Siak. wijzen van sympathie, die zij aller-
Dienzelfden dag 's avonds vertrokken wege in Frankrijk ontvangen hebben,
de assistent-resident en de controleur De herinnering daaraan is zoo zeer
met het detachement naar Pakan tot aller harten doorgedrongen, schrijft
Bahroe. de vlootvoogd, dat noch de tijd, noch
De geest in de V Kotta's schijnt de afstand ooit den levendigen indruk
te wenschen over te laten, zoodat daarvan zal verzwakken. Deze dank-
de assistent-resident het noodig achttebetuiging zij beschouwd als gericht
om voor alle zekerheid Pakan Bahroe aan al de Franschen.
door een detachement militairen te
laten bezetten.
De akte van beschuldi-
ging tegen de beide van hoogverraad
beschuldigde Franschen, Dubois en
In den nacht van 2 op 3 dezer isDaguet, bevat de volgende punten
op de onderneming Kalahoen Penang1 Zij hebben aan boord van hun yacht
weder eene poging tot brandstichting Insect plannen en fotografieën van
in twee schuren ontdekt, welke echter strategische werken op Helgoland en
gelukkig tijdig kon verijdeld worden.langs het kanaal van de Noord-naar
De daders zijn onbekend, doch ver- de Oostzee vervaardigd en bovendien
moedelijk geen Battakers.
Mr. B. Simons, die als rechter
commissaris belast is met de instructie
van de zaak-De Jong, heeft het noo
dig geoordeeld, dat door deskundigen
een onderzoek wordt ingesteld om
trent de vraag, of aan De Jong de
hem ten laste gelegde feiten kunnen
worden toegerekend wegens de ge
brekkige ontwikkeling of ziekelijke
storing zijner verstandelijke vermo
gens. Te dien einde heeft hij tot
deskundigen benoemd de heeren
dr. S J. Halbertsma te Rotterdam,
vroeger directeur van het geneeskun
dig gesticht voor krankzinnigen
aldaar; dr. J. van Deventer, genees
heer-directeur van het krankzinnigen
gesticht te Meerenberg, en dr. P. Kok
Ankersmit te Amsterdam, vroeger
geneesheer te Meerenberg.
Koloniën,
BATAVIA, 6 October.
De Locomotief van 3 Oct. geeft het
ontwerp voor een koninklijk besluit
tot vaststelling van een reglement
op het verleenen van verloven naar
buiten N.-I. gelegen plaatsen in Azië
en Australië aan Eur. burgerlijke
landsdienaren in N.-I. Dat ontwerp
is door Indische regeering aan den
minister van koloniën verstrekt.
Daaraan ontleenen wij
Art. 1. Verloven kunnen worden
verleend
I. aan Europeesche burgerlijke
landsdienaren in Ned.-Indië naar de
Britsche nederzettingen in de straat
van Malakka, naar Saigon (Fransch
Indo-China) en naar plaatsen, g<1
gen in Britsch Borneo en Portugeesch
Timor, op den voet van de bepalin
gen voor de binnenlandsche verloven
II. aan dezelfde landsdienaren, aan
wie, overeenkomstig artikel I van het
reglement in het Staatsblad van Ned.-
Indië van 1892 n°. 235, een verlof naar
Europa kan worden verleend
a. wegens ziekte, naar plaatsen of
streken buiten de keerkringen in
Azië of Australië,
zullende de in Staatsblad 1885 no.
70 opgenomen bepalingen, zooals die
eventueel later gewijzigd zullen wor
den, in dit geval van toepassing zijn;
De Straits Times zegtMet betrek
king tot verschillende verkeerde voor
stellingen, betreffende de voorwaarden
door To'ekoe Oemar gesteld voor be
wezen en nog te bewijzen diensten
kunnen wij positief mededeelen, dat
hij geen verdere belooning vraagt j
dan eene onvoorwaardelijke vergeving J epidemie in Duitschland het volgend
gepoogd de matrozen en de bewoners
der kustlanden om te koopen tot
het verschaffen van inlichtingen over
de verdediging der kusten.
De zaak zal met gesloten deuren
behandeld worden.
PIet laatste bulletin van
het Kais. Gesundheitsamt te Berlijn
geeft betreffende den loop der cholera-
en algeheele vrijstelling van eenige overzicht
Yan 2228 October zijn in het ge
bied van den Memel te Tilsit 7 nieuwe
geeft dat het hem ernst is, hij later
door het Gouvernement op voldoende
wijze zal worden beloond.
straf voor vroeger aan het Neder-
landsch-Indische Goevernement toe-
gebrachte schade. Het is echter zeer gevallen van cholera met 6 stertge-
wel mogelijk dat wanneer Toekoe j vallen geconstateerd en in Rognit 1
Oemar in zijne tegenwoordige houding sterfgeval; in het gebied van den
volhardt en overtuigende bewijzen Oder schijnt te Stettin de ziekte te
j-a .n_A t1 -x -1 verminderen, en kwamen daar inde
laatste bericlitsweek slechts 5 nieuwe
gevallen voor, terwijl in vier plaatsen
van het district Randow 7 ziektege
vallen met 4 sterfgevallen aangege
ven werden, in een plaats van het
district Kamin 3 ziektegevallen met
1 sterfgeval en in Swinemunde 1, in
Wollin 1 en in een plaats in het
district Konigsberg 1 sterfgeval.
In Neusalz stierf op een riviervaar
tuig 1 uit Stettin aangekomen schip
persvrouw, in Gleiwitz kwam 1 sterf
geval voor in het gebied der Elbe-
zijn in Wittenberg 2 ziektegevallen
(1 sterfgeval), in Havelberg 17 ziekte
gevallen (8 sterfgevallen), in Potsdam
1 sterfgeval en in Zerpenschleu.se 12
gevallen met 1 sterfgeval geconsta
teerd. Bij Plötzensee werd 1 geval
waargenomen bij een schipper en in
Berlijn 1 bij een brugwerker die veel
Spreewater had gedronken.
Ook kwam 1 geval voor te Stendal
en in het tijdperk van 1926 Octo
ber te Hamburg 5 gevallen (2 cloode-
lijk), terwijl bij Landwehr 5 ziekte
gevallen onder de polderjongens aan
het Noord-Oostzeekanaal werkzaam
voorkwamen, waarvan 2 metdoodelijk
verloop.
De verklaring van den
Duitschen houtvester, dat de twee
door hem doodgeschoten Fransche
wilddieven het eerst geschoten had
den, wordt in twijfel getrokken.
Uit het onderzoek, door het Fran
sche parket ingesteld, moet boven
dien blijken, dat de beide wilddieven
alleen op Duitschen groiid waren, en
niet met hun vijven, zooals door den
houtvester werd beweerd.
Een Engelschman, die
lang in Madrid gewoond heeft, wil
de Mooren bevechten met ijzeren sol'
Donderdagavond zij n in
Wales over ;eene groote uitgestrekt
heid lichte schokken van aardbeving
waargenomen.Belangrij ke schade werd
er niet door veroorzaakt.
Herhaaldelijk komt het
in groote steden voor, dat de jassen,
die de bezoekers van restaurants in
de eetzaal ophangen, door andere min
nauwgezette bezoekers worden mede
genomen. Vooral pelzen zijn bij die
heeren zeer in trek. Dezer dagen nu
besliste de kantonrechter in West
minster, dat in zulk een geval de
restauratiehouder voor de geleden
schade aansprakelij k is, en wees aan
een bezoeker een eisch tot schade
vergoeding van ruim ƒ50.toe.
De beruchte Engelsche
anarchist Nicoll is uit de gevangenis
te Londen ontslagen. Ongeveer 200
zijner partijgenooten wachtten hem
op en droegen hem in triomf door
de straten, roepende: „weg met de
regeering!" De politie kwam tusschen-
beiden, de anarchisten weerden zich
geducht met vuistslagen, doch
moesten ten slotte het veld ruimen.
Woensdagavond is een
ernstige aanslag gedaan om een ge
deelte van de Westminsterbrug, te
Londen, grenzende aan het Parle-
mentshuis, te doen springen. Behal
ve een bom vond men verscheiden
kardoezen, gevuld met kruit en kogels
op een ander gedeelte der brug. De
bom, die ongeveer 10 pond woog,
was voorzien van een koperen spring-
