Letteren en Knnst.
Politiek Overzicht.
Rechtszaken.
Gemengd. Nieuws
wonden zijn niet levensgevaarlijk.
Het schijnt dat die knecht den-stier
onlangs geslagen heeft en dat de
stier daaraan indachtig is gebleven.
De nood te Wierum.
De berichten uit het dorp Wierum
over de gevolgen van de ramp van
1 Dec. jl. blijven allertreurigst luiden.
Voor de arme 13 vrouwen en 32 kin
deren, die zoo eensklaps hun man en
vader verloren, zal, dank zij de reeds
bij de commissie, die zich, even als
in 1883, na de ramp van Poesensen
Moddergat, met de da&r ongelukkig
geworden vrouwen en kinderen ge
schiedde, haar lot heeft aangetrokken,
ingekomen giften, waaronder die van
onze Koninginnen de eerste plaats
innemen, wel in de eerste tijden kun
nen worden gezorgd, doch dit zal ver
der nog voor eene lange reeks van
jaren moeten geschieden. Want hoe
veel tijd zal er niet verloopen, eer
die kinderen,voorverre weg hetgrootste
gedeelte nog zéér jong, in staat zou
den zijn, den kost te verdienen Dui
zenden en duiz rnden guldens zullen
hiervoor noodig zijn. En dan komen
er nog de negen visschers, die met de
opvarenden wel het leven er afbrach
ten, doch wier schepen op het eiland
Ameland strandden. Te zamen zijn
het hier niet minder dan 38 gezin
nen, met 99 kinderen, voort 17 on-
gehuwden, benevens 3 ouden van da
gen, kloeke, stoere mannen, die, schoon
meer dan 70 jaren oud, niet schroom
den uit te varen, om een schamel
stuk brood voor hen en hun gezinnen
te verdienen. Ook deze allen zijn thans
geheel broodeloos. Hadden zij verleden
jaar tengevolge van de slechte uit
komsten der visscherij, al zeer weinig
verdiend, gedurende het geheele jaar
1893 was dat bijna nietsDat de eige
naars zeiven geheel buiten machte
zijn, de kosten van het afbrengen der
gestrande schepen te betalen, zal men
na het medegedeelde licht begrijpen.
Voor dit afbrengen zal de commissie
dus mede hebben te zorgen, en dan
zal er nog zooveel geld noodig zijn.
om deze schepen, voor zoover ze nog
bruikbaar mochten blijken te zijn
weer in zóódanigen toestand te bren
gen, dat ze weder geschikt voor de
vischvangst zijn.
Afgescheiden van dit alles lijden
er nog zoovelen meer in het arme
visschersdorp Wierum. Het zijn de
wormzoekers, de vischjagers en de
vischventers, die thans allen mede
zonder werk en dus ook zonder ver
diensten zijn. Alles te zamen genomen
vertoont het dorpje Wierum thans een
toestand zoo allertreurigst mogelijk,
heeft eene zware taak, terwijl boven
dien nog nachtwachters zijn aange
steld. Het dorp blijft den geheelen
nacht door verlicht, terwijl ieder ver
plicht is 's avonds na half twaalf op
aanvrage der politie zich voor deze
te verklaren.
Natuurlijk zijn al deze maatregelen
eene groote geruststelling voor de
ingezetenen; het is er echter nog
verre af, dat de algemeene gejaagd
heid en zenuwachtigheid voorbij is.
Onze dorpsklok, die lijdt aan de
kwalen des ouderdoms en nog al eens
van slag geraakt, had deze week een
maal de guitigheid 's middags éen uur
twaalf te slaan, waardoor velen ver
schrikt naar buiten liepen, vragende
öf en waar er brand was. Toevallig
er was reeds vroeger sprake daar
van heeft het socialistisch college
van kerkvoogden den persoon, die
met het luiden der klok en met het
toezicht op het uurwerk is belast,
dezer dagen aangeschreven, dat hij
het uurwerk moest laten staan en
het luiden der klok nalaten, uitge
zonderd alleen 's Zondags voor den
eeredienst. Strikt genomen, zou de
klok in geval van brand alzoo niet
worden geluid. De reden hiervan ligt
de omstandigheid, dat het
meentebestuur het subsidie van f 100
voor klok- en uurwerk inhoudt, nu
de pleitzaak tusschen de twee colle-
i van kerkvoogden om het bezit
der kerk, waarvan de jongste dag het
einde niet schijnt te zullen beleven,
hangende blijft, en het gemeentebe
stuur niet weet, aan wie het subsidie
te betalen.
De voorzitter van het anti-socialis
tisch college van kerkvoogden en de
bediener van klok- en uurwerk heb
ben in deze zaak met B. en W. over
leg gepleegd. Tot heden bleef voor
het dorp, waarschijnlijk naar aanlei
ding daarvan, de tijd behouden. Dat
met- de rust ook deze nog zou ver
loren gaan, waarlijk, dat ontbreekt
er hier nog slechts aan.
Het geschi met Pruisische
grensbeam bten.
Uit Breklenkamp, gem. Denekamp,
wordt gemeld
In verschillende bladen werd mede-
deeling gedaan van de mishandeling
van zekeren Pikmaat te Breklenkamp
door Pruisische grensbeambten, er
waren er twee en niet één, zooals ge
meld werd, nl. de heeren Opalka van
Neuenhaus en Schultze van Lage,
waarvan de eerste de eigenlijke da
der is.
Ook werd medegedeeld, dat door
Pikmaat eene aanklacht tegen O, bij
den rechter was ingediend; die aan
klacht nu is, als het gerucht waar
heid bevat, door het jAmbtsgericht te
Neuenhaus wel, doch door den Staats-
anwalt te Osnabrück niet aangeno
men. En Pikmaat zou zoodoende op
den koop toe ook nog alle te Neuen
haus gemaakte onkosten moeten be
talen.
Leiden Ontzet.
De belgische bladen vermelden, dat
de vierde voorstelling van „Leiden
Ontzet", tekst van E. van der Ven,
muziek van C. van der Linden, we
derom voor een stampvolle zaal heeft
plaats gehad. De vijfde voorstelling
had Dinsdag plaats en, zooals men
zegt, zal het werk „affiche houden".
Een opsteller van de Köln. Zeit
die de derde uitvoering bijwoonde,
gaf onverholen zijn ingenomenheid
met het werk en de uitvoering te
kennen. Van goed ingelichte zijde
meldt men tevens, dat de gemeente
besturen van Mechelen en Brug_
subsidiën hebben toegestaan voor de
opvoering aldaar van „Leiden Ont
zet" en dat te Brussel eene gala-
noorstelling van hetzelfde werk zal
plaats hebben.
schuld daaraan, bij sententie verklaard
bij dat vonnis niet te zijn bezwaard,
met veroordeeling in de kosten in
hooger beroep gevallen.
De duitsche Rijksdag heeft met 189
tegen 165 stemmen het handelsverdrag
met Rumenië aangenomen.
Het engelsche Lagerhuis heeft het
ontwerp aangenomen tot het sluiten
van een leening ten behoeve van de
Oost-Indische koloniën.
Het onderhoud van den maarschalk
Martinez Campos met Muhley Aaraf
te Melilla heeft plaats gehad en het'
geheim wordt daaromtrent bewaard.
Men gelooft echter dat Muhley Aaraf
volmacht zou hebben om de uitvoe
ring van het vroegere tractaat te be
palen en eene onzijdige strook grond
gebied vast te stellen, en dit door de
Kabylen te doen ontruimen.
De toestand van de spoorwegmaat
schappijen houdt de aandacht der
spaansche regeering bezig. De minister
van openbare werken heeft maatre
gelen genomen, bestemd om het ver
ergeren van den toestand te voorko-'
men. Hij houdt zich overtuigd, dat
de stijging van het goud-agio de oor
zaak is van de malaise. Hij zal den
ministerraad eenige maatregelen voor
stellen om haar tegen te gaan.
Betreffende den toestand in Brazilië
wordt aan de New-York Herald uit
Montevideo gemeld, dat de telegra
fische gemeenschap tusschen Rio de
Janeiro en Montevideo plotseling is
verbroken. Men denkt daarom, dat te
Rio weer iets bijzonders is voorge
vallen.
De Braziliaansche gezant te Washing
ton, senor Mendoza, verklaart, dat
het openlijk partij kiezen van admi
raal De Mello voor de monarchie zeer
bedenkelijk is voor president Peixoto,
De gezant vreest, dat, nu admiraal
de Gama, de bekende aanhanger van
het verdreven keizerlijk huis, het bevel
over de Mello's eskader aanvaard heeft,
de hulpmiddelen van Peixoto's tegen
standers door den graaf van Eu zullen
versterkt worden. Vandaar, dat pre
sident Peixoto allesbehalve gesticht
is, nu admiraal de Mello eindelijk
voor zijne ware bedoelingen is uitge
komen.
De Aquidaban die de haven van
Rio-Janeiro wilde blokkeeren heeft
hare beweging gestaakt.
Berichten uit Hawai te New-York
ontvangen, melden dat de regeering
der Unie aan de Koningin heeft doen
weten, dat Noord-Amerika haar noch
haar voorloopig bewind gewapender
hand steunen wil, maar haar erken
nen zal, indien zij den troon weder
beklimt. Middelerwijl vergaderden
voorstanders der Amerikaansche in
lijving te Honoloeloe en besloten te
gen Cleveland's beslissing te appel-
leeren bij het Congres.
regiment moest Woensdag naar Gi
braltar worden ingescheept.
Lastige bezorgdheid.
Hoe men soms last kan hebben
van al te groote belangstelling van
familieleden, ondervond onlangs de
Engelschman A. H. Smith die met
zijn vrouw in Spanje reisde en tijdens
den dynamiet-aanslag der anarchis
ten in Barcelona vertoefde. Niets van
hem hoorend,. besloten zij naar
Engelsche wijze het ministerie van
buitenlandsshe zaken maar eens las
tig te vallen, met hunne ongerust
heid over het lot van hun bloedver
want. Dit had tengevolge, dat na
mens het departement aan de auto
riteiten te Barcelona werd getelegra
feerd, ongeveer als volgt:
„Arthur Smith Britsch onderdaan
in Barcelona gedurende de jongste
aanslagen. Wees zoo goed een onder
zoek in te stellen en telegrafeer den
uitslag."
Na verloop van tijd kwam het ant
woord
„De man Smith is in Barcelona.
Hij wordt in het oog gehouden.
Den volgenden dag kwam een twee
de telegram
„De man Smith poogde gisteren
avond Barcelona te verlaten is nu
in hechtenis.
Eindelijk ontving het departement
een telegram van den heer Smith
zei ven, waaruit het einde der historie
en 's mans gemoedsstemming vol
doende blijkt. „Tengevolge van uw
ellendig telegram heb ik vier en twin
tig uren in een Spaansche gevange
nis gezeten. Wat hebt ge met mij
te maken?"
huis die drie lucifers had weggeno
men, veroordeeld tot een dag gevan
genisstraf. 't Is ongelooflijk en toch
waar de Vereeniging van Duitscche res
tauratiehouders heeft zich zelfs de
zaak aangetrokken.
Uit St. Anna-Parochie.
Men schrijft uit St. Anna-Parochie
aan de N. R. Ct
Volgens machtiging van den minis
ter is door den officier van justitie
te Leeuwarden eene som van honderd
gulden uitgeloofd aan dengene die
voldoende aanwijzing kan geven om
trent de personen die de laatste bran
den hier hebben gesticht. Officieel
wordt dus ook erkend, dat alleen
kwaad opzet de oorzaak kan zijn. Tot
nu toe schijnt er weinig meer licht
te komen in deze treurige zaak.
Het is te begrijpen dat ieder per
soonlijk en de politie voor allen
waakzaam is. Het licht, dat men een
geheelen nacht door op vele boerde
rijen ziet schijnen, bewijst, dat er vol
doende wordt gewaakt. Een landbou
wer zelfs er wordt beweerd, dat er
meer zullen zijn past den practi-
schen maatregel toe, zijn volk bij
nacht te laten dorschen en overdag
te laten rusten. Andere landbouwers
schaffen zich buldoggen aan. De rijks
politie is versterkt, de kring der alhier
gestationeerde brigade maréchaussee,
die zich ook uitstrekt over de ge
meente Ferwerderadeel, tijdelijk in
getrokken tot de dorpen St. Anna-en
St. Jacobi-Parochie. De geheele rijks
politie is ter beschikking gesteld van
den burgemeester, en met dezen aan
het hoofd bij nacht buitengewoon
werkzaam. Ook de gemeente-politie
Een marechaussee voor het
gerecht.
Het Hoog Militair Gerechtshof heeft
uitspraak gedaan in de zaak van een
marechaussee te paard, die bij von
nis van den krijgsraad te 's-Herto-
jenbosch was schuldig verklaard aan
1°. mishandeling; 2°. eenvoudige be-
leediging, aangedaan aan een ambte
naar gedurende de rechtmatige uit
oefening zijner bediening3°. mishan
deling gepleegd tegen een ambtenaar
gedurende de rechtmatige uitoefening
zijner bediening, hebbende de dader
bij het plegen dier misdrijven een
bijzonderen ambtsplicht geschonden,
en te dier zake veroordeeld tot negen
maanden gevangenisstraf en ontzeg
ging voor den tijd van vijfjaren van
het recht om bij de Kon. marechaus
see te dienen of een ambt bij de po
litie te bekleeden.
Hij was bij gelegenheid van de hef
fing der tiend in Noord-Brabant ge
detacheerd en had zich op Zondag
10 September, terwijl hij zich in uni
form en gewapend te 's-Gravemoer
bevond, schuldig gemaakt aan het
opzettelijk slaan en verwonden van
eenige burgers aldaar. Daarna had
hij den burgemeester dier gemeente,
den heer J. Loeff, die zich als zoo
danig aan hem had bekend gemaakt
en op heeterdaad een onderzoek in
stelde naar de mishandelingen aan
die burgers gepleegd en alzoo werk
zaam was in de rechtmatige uitoefe
ning zijner bediening, de beleedigen-
de uitdrukking toegevoegd: „burge
meester, u stelt u laag aan, door voor
zulk laag gespuis partij te trekken,"
daarbij doelende op de beide mishan
delde personen. Vervolgens had hij
den burgemeester, terwijl deze het
onderzoek voortzette en daartoe het
paard vasthield, met de sabel een
slag op de linkerhand toegebracht,die
belangrijke verwonding veroorzaakte.
Hoewel beklaagde van dit vonnis
in hooger beroep was gekomen bij
het hof, werd hij op grond van het
wettig en overtuigend bewijs van zijne
Alexander Cohen.
Volgens een telegram is de anar
chist Alexander Cohen niet uit Parijs
naar de Belgische grenzen overge
bracht.
De politie heeft verdachte papieren
in zijne woning gevonden en daarom
heeft men hem te Parijs gehouden,
achter slot en grendel.
De voor Woensdagavond te Parijs
aangekondigde opvoering van Haupt-
mann's Ames solitaires is door de
politie verboden om geen andere
reden dan dat de vertaler Alexander
Cohen is. Waarschijnlijk heeft men
het stuk, dat een huwelijksdrama is,
zooals er vele over de planken zijn
gegaan en dat is misschien zijne
schaduwzijde, met zeer weinig actie
niet gelezen, en dus in het feit der
vertaling door een anarchist eene
aanwijzing gezien] voor de strekking
en denkbeelden, welke in dit drama
zich zouden uiten.
De groote repetitie Woensdagmid
dag is echter doorgegaan en het pu
bliek, dat bijna twee uur onder een
niet ophoudenden regen voor de
deuren van de Bouffes du Nord heeft
moeten wachten op de machtiging
tot spelen, heeft ondanks deze on
gunstige omstandigheid het stuk met
veel bijval ontvangen.
Storm in Engeland.
Maandag en Dinsdag hebben in
Engeland geweldige stormen gewoed,
die vooral in het zuidelijk gedeelte
des lands en in het Kanaal veel he
viger waren dan de storm van de
vorige maand. Te Londen was de
kracht van den orkaan op sommige
oogenblikken zoo groot, dat men-
schen er door opgetild werden en
ruiten voor den winddruk bezweken.
Aan daken, schoorsteenen en plant
soenen werd groote schade aangericht.
De paketboot Louise Dagmar van
Boulognemet 40 passagiers aan
boord, kon door de woeste zee de
haven van Folkestone niet binnen
komen een poging om te Dover
binnen te loopen, mislukte eveneens,
daar de seinen verkeerd begrepen
werden. Na een moeilijken overtocht
kwam zij weer veilig te Boulogne
terug.
Te Portsmouth woedde de storm
met ongekende hevigheid. Toen het
tij kwam opzetten, sloegen de golven
zelfs over de versterkingen; in de
haven zonk een stoombarkas. Van
aantal huizen woeien de daken
af; de overkapping van het haven
station viel met vreeselijk geweld in,
juist toen een trein was binnenge
komen; drie personen werden daarbij
ernstig gewond. Uit verschillende an
dere plaatsen worden ongelukken
van allerlei aard gemeld.
Anarchie.
De Parijsche politie is door hare
onvermoeide nasporingen tot de over
tuiging gekomen, dat Vaillant geen
medeplichtigen heeft gehad bij den
aanslag van Zaterdagevenals de
meeste anarchisten, heeft hij op zijn
eigen houtje gehandeld.
De prefect van politie heeft een
gratificatie van 100 fr. toegekend aan
den inspecteur der recherche Agron,
die belast was met de bewaking van
Vaillant in het Hötel-Dieu en hein
op een slimme manier tot bekente
nis heeft weten te brengen.
Agron was vroeger vuurwerker bij
het leger, en begon nu met den ge
vangene een gesprek over de samen
stelling van ontplofbare stoffen en
de vermoedelijke inrichting van de
bom, die bij den aanslag gebezigd
was. Bij dit gesprek, dat Agron met
veel behendigheid wist te leiden, ver
sprak Vaillant zich, en toen hij een
maal begreep dat hij zich verraden
had, aarzelde hij niet langer te be
kennen, dat hij de bom geworpen
had.
Maandagmiddag heeft de politie
door een toeval nog een anarchist in
handen gekregen. Twee agenten hoor
den bij het gebouw der Kamer een
verdacht uitziend persoon op fluis
terenden toon tot een ander zeggen:
Vaillant heeft 'm dat mooi gele
verd. Wij lachen wat om hun] wet."
De persoon, die aldus gesproken had,
werd in hechtenis genomen en bleek
zijn Louis Sardan, volgens zijn
zeggen Zwitsersch onderdaan. Ver
schillende anarchistische brochures
werden bij hem bevondende politie
gelooft eene goede vangst gedaan te
hebben.
Op den Are de Triomphe heeft
men biljetten aangeplakt gevonden,
die aldus luidden:
„Terwijl men standbeelden opricht
ter eere van hen die huns gelijken
doodden, zet men moedige mannen
als Ravachol, Léauthier (de schoen
maker, die onlangs een moordaanslag
pleegde op den Servischen diplomaat
1 jeorgewitch) en Vaillant, die de maat
schappij willen bevrijden van haar
rotte leden, in de gevangenis. Vrees
niets, Vaillant, gij zult gewroken
worden. Leve de anarchie 1 Dood aan
de bourgeois
Muiterij.
De Standard verneemt uit Dover,
dat 250 artilleristen onlangs ingelijfd
en die moesten vertrekken naar
Gribraltar, oproer gemaakt en in de
stad veel schade aangericht hebben.
De oproermakers zullen voor den
krijgsraad verschijnen en geheel het
regiment zal de schade betalen.
Het was middernacht eer men de
muiters kon meester worden. De be
volking durfde niet buiten komen.
Elkeen sloot zijne woning. De artil
leristen pleegden gewelddaden op de
voorbijgangers. Alvorens Dinsdag
morgen in de stad te gaan, hebben
za alles in de kazerne stukgeslagen.
Eene groep van een 100tal brutale
kerels ging van de eene herberg naar
de andere en sloeg alles stuk. Het
Ontploffing in een
kruitfabriek.
Door eene ontploffing te Waltham
Abbey (Essex) is Woensdag de kruit
fabriek vernield. Oorzaak onbekend.
Een man werd gedood en negen werden
gewond, de meesten hopeloos.
Een brief van vorstin
Bismarck.
Het engelsche tijdschrift Lady land
ontving het volgende schrijven Vor
stin Bismarck is een ijverig bewon
deraarster van het engelscü. In een
brief, die zij onlangs aan een intieme
vriendin, eene dame te Brighton
richtte, schreef zij „Ik vrees dat ik
niet mag hopen, om uw dierbaar va
derland nog eens terug te zien. Gij
weet hoe lief ik het heb. Uw klein
eiland in het Zuiden (vermoedelijk
is bedoeld Wight) is een waar para
dijs Hoe trotseh ik ook op mijn
gemaal ben, zoo kan ik toch niet de
gedachte onderdrukken, dat wij ge
lukkiger zouden geweest zijn, indien
de sterren hadden beschikt, dat zijn
levenstaak in uw geliefd Old England
ware volbracht. Ik mag niet over
politiek spreken, maar het kan niet
verkeerd zijn, wanneer ik herhaal
wat ik reeds zoo dikwijls heb gezegd
dat, wanneer ik de keuze der natio
naliteit had, ik een Engelsche had
willen zijn, vrij, oprecht, ontwikkeld,
gewoon aan beweging in de open
lucht en door mijn echtgenoot noch
als een nul noch als een stuk speel
goed beschouwdMet geheel mij
hart heb ik Old England lief!"
In Duitschland betwijfelt men de
echtheid van dezen brief.
Diefstal van 3 lucifers
Steek vooral nooit in een koffie
huis te Straatsburg een sigaar op
Daar is een bezoeker van een kome-
Muzikale eoiróe bij keizer
Wilhelm.
Dinsdag gaf het keizerlijk paar in
het nieuwe paleis te Potsdam eene
groote muzikale soirée, waarbij be-
aalve de vreemde gezanten en andere
zeer voorname personen, de heeren
Ernst Wichert en Ludwig Barnay,
als vertegenwoordigers van de kunst
en letteren, genoodigd waren. Wichert
is als Kammergerichtsrath en schrijver
reeds seders jaren voorzitter van de
vereeniging der berlijnsche drukpers'
Zijn vaderlandslievend historischtoo-
neelspel Aus eigenem Recht mocht,
zooals men weet, zich dezer dagen bij
eene eerste opvoering in het Barnay-
theater in een bizonderen bijval van
den keizer, die er bij tegenwoordig
was, verheugen.
Door deze keizerlijke uitnoodiging
van schrijvers en tooneelspelers is er
gebroken met alle tot nu toe be
staande tradities aan het hof.
Uit Hannover was reeds de onlangs
vermelde mannenzangvereeniging op
de soirée verschenen en deze bracht
op bijzonder verlangen des keizers
ais tweede deel van het programma
wederom slechts oud-HoHandsche
liederen naar Ed. Kremser ten ge-
hoore, en wel„Komm, o komm, hol-
des Kindchenvoorts eene elegie,
Wilhelmus von NassauenKonigs-
lied", Abschied von Bergen op Zoom
en Dankgebet
Een oud fanfaremotief leidde de
liederen in waarna de keizer weder
om verklaarde de schoonheid van de
oud-Hollandsche krijgsliederen niet
genoeg te kunnen roemen en in geest
drift uitriep: „Hoe grootsch! en zoo
iets had men reeds voor 200 jaren
geschreven
Ook de keizerin, die muzikaal zeer
ontwikkeld is, gaf insgelijks hare be
wondering te kennen. Zij verklaarde
echter in moederlijk gevoel, dat het
„Komm, o komm, holdes Kindchen
haar lievelingslied was.
Gedurende het gesprek van den
keizer met Wichert en Barnay, gaf
de keizer zijn leedwezen te kennen,
dat in zoo weinig Duitsche tooneel-
werken de stof geput is uit gebeur
tenissen der Duitsche historie. Op
de hiertegen ingebrachte aanmerking;
dat ook bij andere volken historische
tooneelstukken ontbreken antwoordde
de keizer uitvoerig, met eene verwij
zing naar Shakespeare's geweldige
geschiedkundige drama's.
Tot nu toe is het aan het Ber-
