Koloniën,
Politiek Overzicht.
Fiuancieele Mededeelmgen.
Letteren en Kunst.
GEMENGD NIEUWS..
bij de Holsteeg dezelfde plaats
waar men Dinsdag had saamge
schoold. De drie detachementen van
politie welke waren uitgerukt, ver
dwenen spoedig.
't Bleef echter zeer druk op den
Voorburgwal.
Van 2 tot 3 uur waren er op ver
schillende punten in het centrum dei-
stad, als Dam, Nieuwstraat, Voor
burgwal, Spui, vele nieuwsgierigen
bijeenen was de politie enkele ma
len genoodzaakt met den stok tot
doorloopen aan te manen, bij eene
charge in de Raamsteeg werd een
persoon gekwetst.
Dome'.a Nieuwenhuis en Rot brach
ten Woensdag een bezoek aan Geel
in het Gasthuis en bevonden hem
naar omstandigheden redelijk wel.
Een paar pezen aan eene hand zijn
doorgesneden.
Te" 3 uren 15 hadden Domela, Rot,
Wollring, (deze met een doek om
het hoofd gewonden) en Samson eene
bijeenkomst met den burgemeester
ten stadhuize.
De conferentie duurde een half
uur. Wollring beklaagde zich over de
wijze, waarop de politie Dinsdag is
opgetreden.
De burgemeester verklaarde, dat
dit met zijn medeweten was geschied,
en dat hij de volle verantwoordelijk
heid op zich nam.
Een. wandelend spreker.
Het algemeen gebruik is, dat spre
kers in vergaderingen staan, hetzij
in een „broek" of wel vrij op een
verhooging. Een enkele maal komt
het ook voor, dat de redenaar zittend
vertelt wat hij heeft te zeggen. Er
dreigt thans een nieuwe categorie te
ontstaande wandelende sprekers.
Woensdagavond wandelde een man
met een pet op en de handen in den
zak van den Dam naar de Munt te
Amsterdam en omgekeerd, daarbij
met tusschenpoozen en steeds zijn
weg vervolgende, socialistische stel
lingen verkondigend.
De wandelende propagandist had
heel veel bekijks; langzamerhand
hadden zich vele nieuwsgierigen ach
ter hem aangesloten, zoodat deze
„spreker" alweer in afwijking
van den gewonen regel zijn pu
bliek achter zich had. Tel.
het dorp Katlijk. Op last van het ge
meentebestuur zijn de beugels (kle
pels) uit de beide klokken verwijderd,
om daardoor het zoogenaamd St.
Thomasluiden, dat sedert jaren in
gebruik is, te voorkomen. De dorps
genoten zijn echter aan dit St. Tho
masluiden gehecht en daarom weinig
ingenomen met het wegnemen der
klepels.
Er hebben zich twee deputaties uit
het dorp tot B. en W. gewend met
het verzoek om de klepels weer in
de klokken te laten brengen. B. en W.
hebben op dit verzoek afwijzend be
schikt.
Dit is in het dorp met groote te
leurstelling vernomen, en om nu toch
te luiden, heeft men in iedere klok
een zoogenaamden boekweitsleeper
bevestigd. Men luidt op die manier
er dapper op los en de Xatlijker in
gezetenen kunnen nu weer ,,'t gebrom
der klokken" hooren.
Het St. Thomasluiden duurt van
Kersttijd tot Nieuwjaar.
Eöüo poging tot moord.
Onder de gemeente Stramprooi,
gelegen nabij de Belgische grenzen,
is in den Kerstnacht eene poging tot
moord gepleegd op den daglooner V.,
wonende in het gehucht Heijerroth.
Twee schoten werden gelost door een
vensterglas, in. de richting waar V.
sliepéén dezer schoten kwam in de
beddeplank terecht.
De brigade marechaussee uit Weert
heeft de zaak in handenhet zal
echter moeilijk zijn, den dader op te
Fanny Moran Olden, Milka Ternina,
Sofia Fritsch, Louise Mulder, en de
heeren Max Alvary, Georg Anthes,
Ernst van Dyck, Sebastian Hofmüller,
Fritz Plank, Karl Scheidemantel,
Döring, Rothmïihl, Betz. Reichmann,
Rüdiger enz. enz.
Het geheel zal onder leiding van
mr. Henri Yiotta staan. De abonne-
mentsvoorwaarden zijn de volgende:
men abonneert zich voor alle zes
voorstellingen tegen de volgende
prijzen f bib eene geheele loge lsten
rang van 5 plaatsen100 voor eene
plaats in de loges len rang; ƒ90 in
het balkon; ƒ90 in de stalles; ƒ60
in de baignoires en /'35 in het par
terre.
opgerukt naar de verblijfplaats van
den Kedjoeroean Karang. Deze wacht
te de troepen niet af en vluchtte
over de grens naar Langsar.
Wederom geëmbarkeerd werd ver
der met eene sloepenflotille naar
Proepoh gestoomd, alwaar geene ont
moetingen met den vijand plaats had
den, waarna den llen dezer van daar
eene verkenning werd gemaakt naar
Tandjong Mantjanook daar werd
geen vijand gezien.
Echter was het noodig een obser
vatiekorps in die streken te houden,
waarom thans Kwala Simpang tijde
lijk is bezet door 75 man van de ko
loniale reserve onder commando van
jden kapitein der infanterie van Po-
lanen Petel.
verschillende bladen, in de kringen
der verzamelaars met niets anders
bezig dan met een groote vondst,
die gedaan zou zijn bij den houder
van een boekenstalletje. Het betreft
een schets met rood krijt van Raphaël
naar zijn schilderij, die als „de rede
twist over het geioof" ot „de godge
leerdheid" bekend staat; deze schil
derij maakt deel uit van de beroemde
verzameling van het Vatikaan en
prijkt daar in de tweede zaai, Camera
della Scuola (VAtene genaamd. De
schets is voor 60 centimes verkocht
hore waarde wordt nu op 10,000 fres.
geschat.
KOTTA-RADJA, 22 Nov.
De AIj. Ct. van den 15en schrijft
na een versLg van de gevechten bij
Tjot Rang, Tanoh Merah en Boeng-
tjula, waaromtrent wij indertijd reeds
door de Sum. Ct. ingelicht zijn.
Maandag (den 13en) zijn deXXVI
moekims van kwaadwilligen gezui
verd en aan het wettige sagiehoofd
Toekoe Nja Banta overgedragen. Wij
vreezen, dat dit hoofd, gesteund door
het hoofd der XIII moekims Toekoe
Tjoe't Toengkoep, de kwaadwilligen
niet uit zijn gebied zal weten ,e hou
den
Londensche firma's hebben uit
Zuid-Afrika eensluidende telegram
men ontvangen die veel on rust hebben
gewekt. Volgens deze berichten zou
den schrikbarende rampen de En-
gelschen in Matabelenland hebben
getroffen.
De majoor Forbes, die Lobengoela
vervolgde om hem gevangen te nemen,
zoude gedwongen zijn geweest terug
te keeren. Zijne manschappen leden
belangrijke verliezen en groote ont
beringen, en hij voerde slechts een
als het legioen van den Panglima I veertig p. arden op den terugtocht
Prang Besaar naar hare kampongs I mede. De overige paarden waren op-
terugkeert. Pangeran Toeankoe Hoe-1 gegeten. Forbes zou voorts gedwongen
Van de tram gesprongen.
Dinsdagavond sprong te Delft de
eerste-luitenant-kwartiermeester R„
chef van 's rijks centraal kledingma
gazijn aldaar, van de nog in beweging
zijnde stoomtram, met het treurig
gevolg dat hij struikelde en met beide
beenen onder den bagagewagen ge
raakte. Zwaar verminkt opgenomen,
werd hij naar het gesticht Bethel ge
bracht, waar hij reeds eenige uren
later overleed.
Predikant geschorst
De predikant M. te Heteren is door
het classicaal bestuur van Nijmegen
in de uitoefening zijner ambtsbedie
ning voorloopig geschorst.
sm door ons best.iur te Kroengkali
tijdelijk geplaatst, heeft een gedeehe
sporen, te meer omdat de bewoners s der uit vrees weggeloopeu bevolking
daar bijna allen stroopers en dus van
geweren voorzien zijn.
Het Weekblad van Broekman en
Honders bevat o. a. de volgende op
gave van minder courante en incou
rante fondsen, in de week, tot den
datum van 27 Dec. loopende, door
hun tusschenkomst verhandeld.
Aand. Biiliton-Maatsch.
Ie rubriek
Cultuur-Maatsch.
„Penampean."
Oblig. Nederl.-Indische
Cultuur.-Mij.
Aand. Holl. St 'omboot-
Maatschappij
Kon. Ned. Lokaal
Spoorweg—Maats.
Ned. Tramw.-Mij.
te Utrecht
Ned. Fabriek van
Werktuigen en
Spoorwegmater.
Serie A
id. id. Serie B.
Ned. Maats, voor
Bran d verzeker i ng
te Tiel
ƒ2175.
50 pCt.
I0i;i
51% 5)
40
40
58-59
93
675
Een klokken-historie
Uit Schoterland schrijft men aan
het Hblad. Zooals men zich zal her
inneren, hadden we hier voor twee
jaar eene kluchtige historie, doordat
de ingezetenen van Oudehorne de
dorpsklok, die op last van het ge
meentebestuur naar Brongerga was
vervoerd, bij nacht trachtten terug te
halen, dat hun echter werd belet
door de marechaussee.
Het gemeentebestuur heeft daarna
de klok weer naar Oudehorne laten
brengen. Nu doet zich in deze ge
meente weer eene klokkenquaestie
voor, en wel met de klokken van
Duitüchö opera's
Wij ontvingen eene circulaire, be
treffende het geven van zes Hoog-
duitsche operavoorstellingen in den
Nieuwen Stadsschouwburg te Am
sterdam. Ter opvoering zij n gekozen
Don JuanDer Freischütz, Fidelio
LohengrinTristan und Isolde, Die
Meistersinger von NumbergHet koor
wordt te Amsterdam gevormd en ge
oefend. Heeft de zaak voortgang, het
geen afhangt van het bedrag aan
genomen abonnement, dan zullen ter
bezetting van de genoemde opera':
onderhandelingen worden aange
knoopt met de beste dramatische
zangers en zangeressen van Duitsch-
land, alsde dames Rosa Sucher,
Therese Malten, Gisela Staudigl.
der XIII moekims terug doen komen
de anderen zuilen spoedig volgen.
Van het legioen van Toekoe Djo-
han zijn bij de laatste geveebten ge
sneuveld de Panglima's Abas en
Madoe en gewond de Panglima's
Njac.q Ni en Karem. Gisteren hebben
die troepen feestgevierd op het be
haalde succes.
De jl.-Ct. van den 22en meldt
Van buiten de geconcentreerde li
nie ontvingen wij berichten, dat
Maandagmorgen het legioen van on
zen Panglima Prang besaar ageerde
in de XXII moekims, ten einde ook
die moekims van kwaadwilligen te
zuiveren. De aanval geschiedde op
dien morgen op Tjot Bada. Deze werd
genomen, waarna Lamtenga belegerd
werd. Ons zwaar geschut te Lambaroe
zond tal van granaten in het vijan
delijke kamp, terwijl Toekoe Djohans
troepen nog bovendien gesteund wer
den door eene sectie bergartillerie
onder commando van den luitenant
De Bruine.
Gisteren vielen de Mesdjid Lam
tenga en de kampong van dien naam
in Djohans handen. Morgen gaat de
troep Anagaloëng aantasten. Van
onze artillerie-dekking is gisteren ide
europeesche fourier De Bloeme zwaar
gewond in het hospitaal opgenomen.
Van welwilleende zijde ontvangt
de Atj.-Ct. berichten omtrent derex-
cursi uit Deli ter opsporing van den
verraderlijken Kedjoeroean Karang,
die eene op den 12en September door
het Deliseh bestuur uitgezonden in-
landsche patrouille ter bestraffing van
een paar kwaadwillige hoofden, bij
het overtrekken der rivier inhetKa-
rangsche, met eene bende Atjehers
verraderlijk aanviel en een veertigtal
geweren buit maakte en sedert inde
bovenstreken zich ophield en de rust
verstoorde.
Den 7en dezer stoomden de stoom-
barkassen Anna en Lang hat meteen
detachement naar Kwaia Simpang.
Den daaropvolgenden dag werd ver
der opgestoomd naar Sekiah onLoe-
woesidoep, alwaar vijandelijke ben-
tings werden aangetroffen en vernield.
Den 9en werd verder doorgestoomd
naar Rantan, aldaar gedebarkeerd en
Een werkman ia den f ranschen
Senaat.
De Fransche werkman-afgevaardig
de Thivrier, die in een blouse in den
Senaat wil komen, krijgt een-mede
dinger. De veedrij ver Delage to Akun
stelt zich eveneens candidaat en be
looft, niet alleen in een blouse maar
zelfs op klompen in den Senaat te
zullen komen.
zijn geweest twee detachementen, elk
van 20 man, door hem, onder majoor
Wilson en kapitein Borrow, Loben
goela achterna gezonden, achter t<
laten, en de Matabelen zouden de
beide detachementen nabij de Shan
gani rivier, die Lobengoela overge
trokken was, verdelgd hebben.
De Londensche en provinciale anar
chisten hielden Dinsdag te Londen
eene geheime conferentie tot het
vaststellen van een manifest. Na veel
rumoerige beraadslagingen over som
mige punten, waarbij groot verschil
van meening werd geopenbaard, kwam
het manifest tot stand. Het roept dc
hulp van alle anarchisten in tot uit
voering van het programma, strek
kend tot omverwerping van de kapi
talistische maatschappij, waarin de
arbeiders slechts geëxploiteerd en daar
na weggeworpen worden als uitgezo
gen sinaasappelen. Het document
spoort alle anarchisten aan tot indi
vidueel optreden en om geen gehoor
te geven aan de lokstem der zooge
naamde werkmansleiders, die slechts
bedacht zijn op eigen verheffing. Wij
willen L zoo zegt verder het manifest,
het bijgeloof vernielen, dat slavernij
en patronendom noodig zijn. Wij zul
len al onze krachten inspannen tot
verwoesting van dit helsche systeem,
hetgeen enkel geschieden kan door
afschaffing van alle klassen privilegiën,
en wij achten alle middelen geoor
loofd bij dezen doodstrijd voor de
vrijheid, welken wij zullen voortzet
ten totdat de arbeiders allerwege ont
ketend zullen zijn.
De nieuwe grensregeling op Nieuw
Guinea in het voorjaar gemaakt tus-
sohen sir William Macgregon, den
resident van Ternate en den comman
dant van het oorlogsschip Java, is
door de engelsche regeering goedge
keurd. Daardoor heeft Nederland ge
zag gekregen over de oorlogszuchtige
Tugeri-stammen, wier invallen zoo-
veie klachten veroorzaakten. Macgre
gon roemde bizonder de wellevend
heid en zaakkennis der nederlandsche
gevolmachtigden.
We-r eene profetie
13 Nov. 1899 vergaat de wereld
aldus heeft prof. Rudolf Falb in een
voordracht te Leipzig gedecreteerd.
Een revolutionaire komeet, in 1866
ontdekt en die zich aan astronomi
sche regelen niet stoort, zal dan met
de aarde in botsing komen en
als de wereld al niet vergaat (wat
prof. Falb derhalve ook nog tot de
mogelijkheden schijnt te rekenen),
dan zal men een ongekend schouw
spel te zien krijgen, tussehen 13 en
15 Nov., nl. een val van meteoor-
steenen, gelijk een sneeuwstorm.
Misschien echter we hebben nog
vijf iaren tijd is inmiddels de
„revolutionaire- komeet" bekeerd
Eene merkwaardige
rechtszaak.
Het Reichsgericht heeft een merk
waardig geval te behandelen gehad.
Een boerenknecht had met een ander
gewed, dat hij een halven liter bran
dewijn, dien de ander hem zou geven,
in eens zou uitdrinken. Hij won de
weddenschap maar stierf eenige oogen-
blikken later aan alcohol vergiftiging.
De ander werd daarop vervolgd,
omdat hij door zijn schuld den dood
van een mensch veroorzaakt had. De
rechtbank voor welke hij terecht
stond, sprak hem vrijhet Reichsge
richt besliste echter, dat bet openbaar
ministerie terecht van het vonnis van
de rechtbank in hooger beroep was
gekomen. De dader moet niet alleen
voor de onmiddellijke, ook voor de
middellijke gevolgen van den dood
verantwoordelijk worden geacht. De
beschuldigde had moeten bedenken
dat een man, die zooveel sterken
drank op eens dronk, ziek kon worden
of sterven.
Een echte Raphael.
Te Parijs houdt men zich, volgens
De onlusten te Aigues-Mortes
Het proces tegen de beschuldigden
in zake de onlusten te Aigues-Mortes,
waarbij 8 Italianen gedood en 50 meer
of minder zwaar gewond werden, is
Woensdag voor liet hof van. assises
te Angoulême begonnen. De beschul
digden zijn zestien Fransche werklie
den en een Italiaan, die door dertien
advocaten verdedigd zullen worden;
er zijn 65 getuigen meerendeels gen
darmen gedagvaard. De behandeling
dezer zaak zal waarschijnlijk vier da
gen duren.
driftiger dan zooeven wat hij verlangde, toen hij op de ge
dachte kwam om het in het midden te laten en eenvoudig
vroeg om mademoiselle de gouvernante te spreken.
„Niet thuis," antwoordde de knecht, „vanmorgen ver
trokken."
„Vertrokken Charpentier duizelde en greep zich aan de
deurpost vast om niet te vallen. Vertrokken? Had zij hem
dan in de steek gelaten? Dat was toch niet mogelijk.
„Zijt gij misschien Charpentier?" vroeg de knecht on
verschillig.
„Die ben ikzei Charpentier met een nieuw opluikenden
hoop.
„Dan heeft mijnheer de baron gezegd dat gij binnen moet
komen."
Charpentier voldeed aan het barsche bevel en werd in een
klein zijkamertje gelaten waar hij wachten moest. Hij hoorde
deuren openen en toeslaan, zacht spreken en daarop niets
meer. Minuten gingen voorbij. Het was hem niet mogelijk
te blijven zitten. De onrust en angst deden hem op en neer
loopen in het vertrekje als een dier in zijn kooi en voortdu
rend herhaalde hij in zichzelven dezelfde vraag: „wat kan
er toch gebeurd zijn
Eindelijk ging de deur van het kamertje open. Op den
drempel stond de baron de Rétigny zelf, gereed om uit te
gaan. Het was of hij aan het gezicht van Charpentier zag,
welke gedachten er in hem omgingen, althans hij zeide
vriendelijk „maak u niet ongerust. Alles is in orde. Alleen
heeft uwe dochter eene kleine verrassing voor u bewaard,
waarvan ik u nog niet niet mag spreken. Wees zoo goed om
met mij mede te gaan."
Charpentier was door deze woorden geheel gerust gesteld.
Met vreugde ontdekte hij ook, hoe de toon waarop de ma
gistraat tot hem sprak, geheel was veranderd hoewel de
manier van spreken van den heer de Rétigny evenals trou
wens die van de meeste rechterlijke ambtenaren, vrij kortaf
was, gevoelde Charpentier duidelijk dat de baron nu niet tot
hem sprak als tot een misdadiger, maar tot een mensch.
Toen Charpentier den baron volgde, zag hij tot zijne ver
wondering dat er een rijtuig voor de deur gereed stond. De
heer de Rétigny gaf den koetsier een adres op dat Char
pentier niet verstond en in het rijtuig stappende, wenkte
hij Charpentier om hem te volgen.
Deze voldeed daaraan en het rijtuig rolde onmiddellijk
weg. Charpentier zat tegenover den magistraat op het puntje
van een bank, beschroomd en niet wetende wat te zeggen.
De heer de Rétigny bemerkte dat wel en knoopte daarom
een gesprek met hem aan. Hij sprak over zijne dochter en
verhaalde aan den aandachtig luisterend man, hoe Elise
jaren achtereen in zijn huis was geweest als eene lieve
huisgenoote, meer als eene vriendin dan als ondergeschikte
Charpentier antwoordde weinig of niet. Wat ook kon hij
zeggen? De man die zoolang zijn kind had verwaarloosd
geleefd had niet wetende of het nog in leven was, die man
kon tot een ander niet veel over zijne dochter zeggen. Hij
bepaalde er zich dan ook toe om zijn dank uit te spreken,
zij het dan ook mompelend en in verwarde woorden. De
Gevecht tussehen
Oostenrijkers en Polen.
Te Harleton in Pennsylvanië, waar
reeds geruimen tijd een gespannen
verhouding tussehen Oostenrijkers
baron sprak hem met opzet van zijne dochter, omdat hij be
greep dat hij hiermede het best het hart van den man zou
kunnen treffen. Wanneer iets hem van het pad des kwaads
zou kunnen weerhouden, dan zou het zeker zijn de dank
baarheid en de erkentelijkheid voor zijne dochter.
Eindelijk hield hit rijtuig stil. De koetsier opende het
portier en gevolgd door Charpentier, stapte de baron er uit.
Zij waren in een buitenwijk voor een reeks van kleine hui
zen, met een tuintje er voor, die een zeer aangenamen aan
blik opleverden. Vooral een ervan trok de aandacht van
Charpentier. Het was geheel van rooden steen, met een aar
dig topgeveltje gekroond en had keurige witte gordijnen voor
de vensters, die er een frisch aanzien aan gaven.
„Hier moeten we zijn," zeide de baron opgeruimd, terwijl
hij op dat huisje wees.
Charpentier volgde hem toen hij het hekje binnenging en
door het tuintje op de voordeur toetrad. Voordat zij die be
reikt hadden, werd de deur geopend. Elise verscheen op den
drempel. Zij zag er allerliefst uit in haar licht zomergewaad,
het blonde haar omgaf haar voorhoofd als een krans der
onschuld. Hare wangen waren door een blos gekleurd, in
hare oogen stonden tranen.
Wordt vervolgd
