NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
lie Jaargang,
Maandag 26 Febrnari 1894.
No. 3267.
ABONNEMENTSPRIJS:
AD VERTENTIEN:
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,37$.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat 1-4:, Haarlem. Telefoonnummer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
By Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en courantiers.
Directeur-Uitgever J. C. PEEEEBOOM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L, DAUBE Co., JO-HN F. JONESSuccParijs 31bis Faubourg Montmartre.
EERSTE BLAD.
Haarlem24 Februari 1894.
Museum van Kunstnijverheid.
Deze week werd de verzameling
lederwerken in het Museum van
Kunstnijverheid o. a. aangevuld door
een interressante inzending boekwer
ken voornamelijk ;uit de 16de eeuw
van HH. kerkvoogden der Ned. Herv.
Gem. Edam.
De collectie oude messen heften en
het werk van de leerlingen der school
voor Kunstnijverheid zijn nog ten-
Des Zondags is de toegang vrij.
Naar ons ter oore komt is door den
heer H. van Breemen Hzn. een nieuw
voorstel aan het gemeentebestuur in
gediend tot afkoop van hem toebe-
hoorende erfpachtsrecht van het ter
rein „de Phoenix".
Details zijn ons voorshands onbe
kend, maar zeker schijnt het dat het
nieuwe voorstel voor de gemeente
zeer billijk is en haar niet, zooals het
voorgaande plan, bindt aan beper
kende bepalingen.
„Bilderdijk".
Bij den tooneel wedstrijd, uitge
schreven door de rederijkerskamer
„Door eendracht, Nut en Genoegen"
te Westwoud, tot viering van haar
20-jarig bestaan, behaalde de Kamer
„Bilderdijk" alhier den derden prijs,
een zilveren medaille.
De vordering ontzegd.
De Hooge Raad te Amsterdam
ontzegde Vrijdag aan den heer A.
H. P., makelaar alhier, zijne tegen
den Staat ingestelde vordering tot
van, ƒ1025, als vermist uit
loor eischer per post aan de Utrecht-
Hypotheekbank verzonden aan-
;eteekenden brief.
De Valache Munters.
Vrijdagavond werd door VanLiers
ooneelgezelschapin|onzen|schouwburg
stuk opgevoerd, dat den boven-
'ermelden titel droeg.
Wie er mochten zijn heengegaan
de verwachting een fantastische
ertooning te vinden waaraan de val-
che bankbiljetten-zaak ten grondslag
die zullen teleurgesteld zijn ge
weest. „DeValscheMunsters" was niets
dan de vertaling van een engelsch
bloed,- moord- en verraaddrama en
heeft met de treurige bankbiljetten-
historie niets te maken.
Het publiek was zeer slecht opge
komen, bijna alle rangen verkeerden
in een woestijntoestand, waarbij de
toehoorders de oasen vormden. Dat
er niettemin met courage werd ge
speeld valt niet te ontkennen, hoewel
zoo nu en dan het praten achter de
coulissen wat al te hoorbaar was.
Het ketsen van een pistool bij een
moordaanslag was een ongeluk, maar
wanneer een acteur zegt tot een an
der: „ik volg u", maakt het een
wonderlijken indruk wanneer hij on
middellijk daarna vóór hem uit de
kamer verlaat.
I e Willielminabron.
Op uitnoodiging van Commissaris
sen der Staalwaterbron in de Haar
lemmermeer kwamen heden, Zaterdag
middag te een uur een aantal ver
slaggevers en correspondenten van
g- en weekbladen in het kantoor
der Maatschappij aan het Donkere
Spaarne bijeen, om vandaar per as te
worden gebracht naar de bron zelve,
waar de nieuwe installatie feestelijk
zou worden ingewijd.
Bijna alle Commissarissen waren
aanwezig. De gebouwen, met groen
en vlaggen versierd, gaven een recht
feestelijken indruk, nog verhoogd
door een rede van den voorzitter van
het College van commissarissen, den
heer dr. S. Posthuma.
Gezamenlijk bezocht men daarop
de verschillende lokalen. De oude
hoeve is verbouwd en bijgebouwd,
zoodat men er flinke lokalen in heeft
kunnen maken, die dienen tot vullen,
bewaren, plakken, pakken, spoelen en
expedieeren. In het vullokaal bevin
den zich de machinerieën, tot het
opbrengen van het water en inbren
gen van koolzuur.
Ook de omgeving van de bron is
nu heel wat verbeterd en verfraaid
sedert wij haar het laatst zagen. De
primitieve toestand van toen is zeer
veranderd. De bron wordt nu afgeleid
in een bassin waaromheen een kiosk
is gebouwd.
Het spreekt vanzelf, dat wij jhet
water eens moesten proeven. Meer
dan ooit trof ons de reeds uit zulk
een oppervlakkig proeven duidelijk
blijkende kracht van het gehalte aan
ijzer en aan keukenzout, welke deze
bron in korten tijd reeds zulk een
succes heeft verschaft. Of is het niet
merkwaardig, dat van dit nog zoo
korten tijd bekende water, in de vo
rige week alleen zevenduizend fles-
schen zijn verkocht?
Commissarissen zullen dan ook aan
de algemeene vergadering van aan
deelhouders 'voorstellen, het dividend
te bepalen op vijf percent, een uit
stekend resultaat vooral voor een
eerste jaar, dat noodwendig grootere
onkosten vereischt, dan latere jaren.
Eerst laat in den namiddag en
kort voor het ter perse gaan van dit
nummer, waren wij in Haarlem terug.
Vandaar, dat wij nu met een be
knopte mededeeling moeten volstaan
en in het volgend nummer iets meer
van ons bezoek zullen mededeelen.
Marktberichten.
Graan- en Zaadmarkt gehouden te
Hoofddorp Haarlemmermeer 22 Fe
bruari 1894.
Witte tarwe f5.a f 5.75, Zomer
ristarwe f 4.75, a f5.Rogge f4.
a f 4.25, Haver f 6.75, a 7.75, Cheva-
liergerst f5.f a f'5.25, ;Wintergerst
f4.20, a f4.50, Duiven boonenf6.
a f 6.30, Paardenboonen f 5.a f 5.50,
Bruinen boonen f 0.a f 8.25, Groe
ne erwten f 5.50, a f 6.30, Kanariezaad
f7.10, a f8.25.
Bij belfonds.
Door den predikant en kerkvoog
den der Ned. Herv. Gemeente te Zand-
voort is opgericht een Bij belfonds,
ten doel hebbende het aanschaffen
en onderhouden van bijbels en ge
zangboeken in de Ned. Herv. Kerk
aldaar.
Het doel tracht het fonds te berei
ken door vrijwillige jaarlijksche bij
dragen van minstens f0.25 en giften
in eens, als [ook door collecten enz.
Visscherij.
Vrijdag kwam te Zandvoort aan
de bomschuit Z. V. 10, stuurman W.
Paap, met eene partij tong, schol en
tarbot. De besomming bedroeg f71.
De prijzen der viscb waren tong f 0.30
tot f 1, schol f0.30 tot f0.4o en tar
bot f3 tot f7 per stuk.
Kiesrecht.
In de zitting van Vrijdag der
Tweede Kamer hield de heer Everts
zijn maiden-speech met een betoog
over de ongrondwettigheid van het
voorzien in eigen onderstand als ken-
teeken voor de vereischte mate van
welstand.
De heer Lieftinck liet in eene
boeiende rede al de verschillende
bestrijders en amendeerders der kies
wet op lang niet malsche wijze de
revue passeeren.
De heer Heemskerk wees er op,
dat om welstand en geschiktheid bij
iemand tei kunnen aannemen, het
slechts noodigi is dat die in zijn
stand zich kan staande houden.
Hij redeneerde ook hoe de nu op
handen zijnde uitbreiding zich con
sequent aansloot aan die van art. 7
add. art., waar ook diezelfde metho
de gevolgd is, maar de standen, die
in aanmerking komen, beperkt zijn.
Thans is de tijd gekomen het kies
recht uit te breiden tot den stand
der werklieden en moet het verleend
worden aan allen, die "zich in dien
stand staande houden.
In dezen zin heeft men volgens
hem de uitdrukking, finale kiesrecht-
uitbreiding, te verstaan.
De heer Heemskerk pleitte voorts
voor het amendement-Mackay en
vooral voor het vervallen van de
schrijfproef; hij hoopt, dat de regee
ring meegaande zal willen zijn.
Werkelijk schijnt het meer en meer
noodig dat de regeering, wil zij de
kiesrechtuitbreiding in een veilige
haven brengen, toegeeflijk zij tegen
over hen, die zich genegen toonen
de goede zaak te bevorderendat
zijn in de eerste plaats de meest
vooruitstrevende twee derden deelen
der anti-revolutionaire partij en voorts
diegenen onder de liberalen, die,
zooals bij voorbeeld 's ministers oude
en beproefde aanhanger De Meijier,
hem niet dan hoogst ongaarne af
vallen, maar wie het toch te zwaar
valt voor de wet, zooals ze thans
wordt voorgesteld, te stemmen, mee-
nende dat die met den geest van de
grondwet niet te rijmen, en ter goe
der trouw voor hen dus niet aan
nemelijk is.
Hij ging de verschillende feiten na
die art. 4 als bewijzen van het voor
zien in eigen onderhoud stelt, maar
vond geen van allen als bewijs daar
voor voldoende; geen wanbetaler der
bolastingen te zijn, niet verhuisd zijn
sedert 3 maanden, niet veroordeeld
zijn wegens bedelarij, [terwijl het
met-bedeeld zijn voor hem niets af
doet omdat het reeds een door de
grondwet gestelde, vereischte is. Ei
genlijk zou hij wenschen dat aan
slag in de belasting en een woning
van zekere huurwaarde werden ge
vorderd, maar hij begrijpt wel dat
de minister daar niet [aan wilhij
zou echter genoegen nemen met
eenige meor beteekenende waarbor-
a ivoor continuïteit van woning,
alsook daarvoor dat die woning wer
kelijk den naam van woning ver
dient. In zoover is er dus werkelijk
eenig verband tusschen zijn wenschen
en die van de heeren Mackay en
Van Alphen.
Door den heer Heldt werd de be
paling bestreden van den driemaan-
delijkschen woninghuur, die inder
daad het gebrek heeft van tegelijk
te weinig en te veel beperking to
geven, of die, met andere woorden,
zeer ongelijk werkt. Hoe zij in som
mige gevallen al te streng kan wer
ken, werd door den heer Heldt aan
getoond. Doch ook het amendement-
Mackay kon hem in dit opzicht niet
bevallen, omdat het een te scherpe
tegenstelling maakt tusschen hen,
die [geen en die een bedrag hoe ge
ring ook, in de belostingen betalen.
Al de amendementen werden door
den heer Heldt achtereenvolgens be
sproken en bestreden. Vooral^ die
van de heeren Levy en Roëll. Alleen
de poging van den heer Gerritsen
om bij de onmogelijkheid een on
derscheiding te maken tusschen wan
betalers uil onwil en uit onmacht,
geen van beiden groepen het kies
recht te onthouden had zijn volle sym
pathie.
Het Vrijdag verschenen amende
ment van de heeren de Kan ter en
Viruly werd behalve door den heer
Heldt ook doorj den heer Lieftinck
bestreden, die uitsluiting wegens
dronkenschap [en wat daarmee sa
menhangt goed zou keuren mits men
op diezelfde wijze consequent kon
doorgaan en allerlei andere leelijke
zaken ook met onthouding van k ies-
recht kon straffen.
Prof. Lintelo, baron de Geer be
sloot den middag met een pleidooi
tegen de grondwettigheid van art. 4.
Nu eenmaal ivoorzien in eigen on
derhoud het kenteeken is, moet men
volgens de grondwet het kiesrecht
toekennen aan allen die daaraan vol
doen en mag men niet in art. 4 nog
personen uitsluiten op gronden die
met het voorzien in eigen onderhoud
niets te maken hebben, zooals het
feit dat men te eeniger tijd uit den
dienst is verwijderd of niet aan de
militie i heeft voldaan, of sedert kort
verhuisd is, wat in den regel althans,
zegt jprof. De Geer, om andere rede
nen geschiedt dan ,nit onmacht om
in zijn onderhoud te voorzien, of
last not least, omdat men de schrijf
kunst niet machtig is.
Aanvaring
Het stoomschip Sirim is uitgaande
door mist tusschen Amsterdam en
Zaandam in aanvaring gokomenmet
een sleep tjalken waarvan er twee
zwaar beschadigd werdenslechts één
daarvan bleef drijvende op de lading
