In ïmsei paar
It Jen Burgeroorlog in Ameriïa.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
M&w S&yah
lie Jaargang:
Zaterdag 9 Juni 1894.
No. 3353.
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIËN:
Een geïllustreerde Novelle
STADSNIEUWS.
„Weldadigheid naar Vermogen."
BINNENLAND,
FEUILLETON
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nnmmers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,37J.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat 3.-3L, Haarlem. Telefoonnummer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
By Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en courantier».
Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE CoJOHN F. JONESSucc.Parijs 31 bis Faubourg Montmartre.
Het Bijvoegsel van het blad dat
Zaterdagavond verschijntzal bevatten
Twee Helden. Haarlemmer Halle
tjes CCIV. Binnen- en Buitenland-
sche berichten. Varia. Adverten-
tién enz.
getiteld
en bet vervolg van een groote Roman
wordt in No. 24 van bet Geïllustreerd
Zondagsblad opgenomen.
SP# Ook vinden tal van geïllus
treerde Anecdoten, nieuwe iPuzzle,
Oplossingen van Prijsraadsel, Nieuwe
Prijsvragen enz. enz. daarin plaat^ng.
De inboud is buitendien als volgt
Klare wijn. De losgebroken stier.
Beeld van verschrikking in 8 bedrij
ven (met illustratie.) - Aan koning
Ruprecht van de Paltz wordt door
de inwoners van Aken de intrede in
hunne stad geweigerd. Niets nieuws
onder de zon. Een die zwijgen kon.
Hoe men zijn liefde declareert.
Parijscbe chic.Portier der ijsfabriek,
(met illustratie). Scbaakrubriek.
Mededeeling.
DE UITGEVER.
Haarlem8 Juni '94
Jane Shore.
Dat mejuffrouw Julia Cuijpers, die
met de beide voorstellingen van Roze
Kate de harten van het schouwburg-
bezoekend publiek te Haarlem heeft
veroverd, ook bij de voorstelling op
Donderdagavond van Jane Shore tegen
over een talrijk en gunstig gestemd
auditorium zou staan, was te voorzien.
Eensdeels effende dit voor haar bet
>ad tot nieuw succes, anderdeels ver
zwaarde bet bare taak; immers zij bad
nu eene reputatie op te houden. Laat
ons dadelijk beginnen met te zeggen,
dat zij zich glansrijk van die taak
beeft gekweten.
Jane Shore, de koningin van éen
lag, is nu juist niet een figuur die
men aan een meisjespensionaat ten
voorbeeld stellen zou. Getrouwd met
een rijk burgerman, die baar op de
banden draagt en moeder van drie
kinderen, waarvan twee er alleraar
digst uitzien (het derde wordt in een
wieg aan ons oog verborgen), vergeet
zij alles om aan koning Eduard IV
bare liefde te schenken. De vorst
evenwel, om den tuin geleid door
zijne broeders, die baar ten val willen
brengen omdat zij hunne eerzuchtige
plannen niet dienen wil, verstoot baar
en ten slotte, in den ban gedaan,
verstooten, verlaten, geschuwd, neemt
zij nit de banden van 's konings oud
sten broeder, baar grootsten vijand,
vergif en sterft na vooraf de vergif
fenis van baren man, dien zij zoo zwaar
verongelijkt beeft, te hebben verkre
gen.
Men gevoelt, dat in deze stof dra
matische tooneelen te over voorban
den zijn. De schrijver weet ze niet
zonder handigheid te groepeeren en
heeft er een climax in weten te leg
gen, die veel tot bet succes bijdraagt.
Mej. Cuijpers toonde opnieuw, boe
zij uitmunt in de passages waarin
hartstochtelijk gevoel, liefde, woede,
smart op den voorgrond staan. Dit
is ook o. i. bare groote kracht. Of
zij in een salonstuk zou schitteren,
is een vraag; dat zij het kan in een
sensatiedrama is een feit en misschien
beeft hij gelijk die eens zei, dat de
middelmatigheid alles kan, doch dat
bet talent slechts uitblinkt in iets.
Aan dat talent werd door bloem-
geschenken gepaste hulde gebracht.
De beer Ducaju speelde Eduard IV.
In tegenstelling met bet spreekwoord
dat de kleeren den man maken, was
deze acteur door zijn mooie mantels en
wambuizen volstrekt nog geen koning.
Niet alleen behoeft zijn uitspraak van
de nederlandsche taal herhaaldelijk
correctie maar ook ontbrak hem al
te zeer die waardigheid in houding
en manieren, welke wij gewoon zijn
in een koning te veronderstellen. De
beer Verbagen voldeed ons beter als
hertog van Clarence dan in zijne oude
mannen-rollen in Roze Kate, waar
voor de eigenaardige klank van zijn
stem zich beter leent.
Den heer Van Kuijk, dien de ver
raders-rol van den gebochelden her
tog van Glocester was toebedeeld,
verdient voor zijne vertolking een
woord van lof. Hij wist partij te trek
ken van zijn stem, die aan Bouw
meester denken doet en speelde be
schaafd en geacheveerd. De beer M.
van Nieuwland gaf ons als hofnar
een welkome afwisseling van al die
laagheid en schelmerij.
Het dient tot niets om stukken
als dit te gaan ontleden. Meer dan
andere artistieke producten zijn tto
neelstukken de levende bewijzen van
de stelling, dat wat men kunst noemt,
dikwijls met de natuur niets te maken
beeft. Alleen willen wij er op wijzen,
dat evenmin als thans, in den tijd
van Eduard IV, broodwinkels in Lon
den een uithangbord zullen gevoerd
hebben, waarop in bet nederlandscb
kalmpjes Bakkerij stond geschilderd.
Het zal er wel in bet Engelsch op
gestaan hebben.
Om geen ongunstigen eindindruk
te geven, zij nogmaals gezegd, dat
moge mej. Cuijpers bet haarlemsch
publiek ook dankbaar moeten zijn
voor de warme ontvangst die bet haar
bereidde, daartegenover bet publiek
de actrice erkentelijkheid verschuldigd
is voor baar talentvol spel.
Gasgloeilicht.
Naar wij vernemen is door bet 1
stuur van de sociëteit „Vereeniging"
besloten om voortaan de concertzaal
der sociëteit te verlichten met bet
gasgloeilicht, dat door de firma P.
Clausing en Zonen aldaar is aange
bracht en er eenige weken tot volle
tevredenheid op proef beeft gebrand.
Vrees voor anarchisten.
In de Dinsdag te Kampen gehou
den vergadering der Ver. v. O ver-
ij selscb Recht en Geschiedenis deelde
de beer mr. Nanninga Uitterdijk het
volgende mede. Eenigen tijd geleden
was een jong Duitscber bij hem ge
komen met verzoek de opschriften
der klokken in den toren te mogen
bekijken. Hij bad op onderscheiden
plaatsen van ons land de klokken
bekeken. Alleen te Haarlem bad bij
't hoofd gestootende koster had
hem den toegang tot den toren niet
willen verleenen uit vrees voor
„de aanslagen van die anarchisten."
Afdeeling: „Werkverschaffing".
Van 1 Nov. tot 8 Juni hebben
zich de volgende personen aangemeld
25 voor werkvrouw, 1 voor wasch-
vrouw, 6 voor naaister, 8 voor grond
werker, 8 voor loopwerk, 2 voor brei
werk, 3 voor loopknecht, 3 voor op
passer, 3 voor koffiehuisbediende, 2
voor schoenmaker, 3 voor schrijf
werk, 1 voor stucadoor, 2 voor koet
sier, 1 voor kantoorbediende, 2 voor
schilder, 8 voor los werkman, 1 voor
kleedermaker, 1 voor timmerman, 1
voor sigarenmaker, 1 voor licht werk,
1 voor dames-laarzenmaker, 1 voor
mangelwerk, 1 voor bloemistknecht.
Particulieren en werkgevers, die
van bovenstaande aanbiedingen ge
bruik wenscben te maken worden
beleefd verzocht hunne aanvragen
schriftelijk tot bet Bestuur te rich
ten, bus Doelen of Stadhuis.
Inlichtingen kunnen dagelijks van
91 en van 35 uur verkregen wor
den bij den administrateur, bureau
Doelen.
Tramweg Amsterdam—Pur-
merend.
Donderdag bad namens beeren ge
committeerden der zes N.-Holl. steden
de opneming plaats van den nieu
wen weg en van de verschillende
kunstwerken, door den ingenieur Keu-
renaer en den hoofdopzichter.
Alle werken werden in uitstekenden
staat bevonden. De nieuwe draaibrug
aan bet Schouw werd beproefd met
twee locomotieven van een dienstge-
wicbt van 9000 KG. ieder. De maxi
mum doorbuiging bedroeg anderbal-
ven millimeter.
De brng werd onmiddellijk in dienst
gesteld.
Parlementaire Sooialisten.
Ongeveer 14 dagen geleden werd
te Amsterdam een nieuwe sociaal
democratische vereeniging, op den
grondslag van de door bet Züricher
congres aangenomen motie betreffen
de de parlementaire tactiek, geconsti
tueerd.
Deze vereeniging van parlementaire
socialisten hield Donderdagavond in
„café Scblüsser" te Amsterdam baar
eerste ledenvergadering, onder voor
zitterschap van den beer Loopuit, die
de behandeling van een door bet
voorloopig bestuur ontworpen pro
gramma aan de orde stelde.
De voorloopige voorzitter, de beer
Jos. Loopuit stelde aan de orde de
behandeling van bet volgende
Program*
Een korte aanbel eindigt als volgt
„Aangezien bet den proletariërs thans
nog niet mogelijk is, de machtsmid
delen van den Staat in banden te
nemen, moeten de arbeiders de poli
tieke rechten veroveren en gebruiken
om invloed te krijgen op de wetge
ving, zoowel voor onmiddellijke her
vormingen, als om de revolutie van
bet economische stelsel te bespoedigen.
Van deze grondslagen uitgaande,
eiscbt de Soc.-Dem.Vereeniging voors
hands:
1. Algemeen, gelijk, direct kies-en
stemrecht, met geheime stemming,
voor alle verkiezingen, voor alle meer
derjarige staatsburgers, zonderonder
scheid van geslacht. De verkiezingen
hebben op een bij de wet bepaalden
rustdag plaats.
2. Directe wetgeving door bet volk
door middel van bet recht van
initiatief en referendum. Zelfbeheer
en zelibestuur des volks, in staat, pro
vincie en gemeente. Verkiezing der
overheden door bet volk, met verant
woordelijkheid en strai baarheid dier
lichamen.
3. Algemeene weerplicht in plaats
van het staande leger. Beslissing over
oorlog en vrede door de volksverte
genwoordiging.
4. Afschaffing van alle wetten en
verordeningen, die bet vrije verkon
digen van zienswijze, en bet recht
van vereeniging en vergadering in den
weg staan.
5. Scheiding van kerk en staat.
6. Afschaffing van alle wetten, die
de vrouw maatschappelijk en wette
lijk in ongunstiger positie stellen dan
den man.
7. Leerplicht tot 14 jaar. Kosteloos
onderwijs. Verplicht onderbond van
behoeftige leerlingen.
S. Kostelooze rechtspleging en ge
rechtelijke bijstand. Rechtspraak van
door bet volk gekozen rechters. Scha
deloosstelling aan onschuldig aange
klaagden, gevangenen en veroordeel
den.
9. Kostelooze geneeskundige hulp.
10. Een progressieve inkomsten
belasting een belasting op de erfe
nissen, beide ter vervanging van alle
bestaande directe en indirecte belas
tingen, accijnzen, enz.
11. Afschaffing van bet Koning
schap.
12. Afschaffing der Eerste Kamer.
Ter bescherming der arbeiders
klasse, eiscbt de S.-D. Vereeniging
verder
1. Een krachtige nationale en in
ternationale arbeidswetgeving, naar
de volgende grondslagen
a. Vaststelling van een normalen
arbeidsdag van hoogstens 8 uur met
minimum loon.
b. Verbod van arbeid voor kinde
ren onder 14 jaren oud.
c. Verbod van nachtarbeid, behal
ve voor die industrieën, die zonder
nachtarbeid niet kunnen gedreven
worden.
d. Een onafgebroken werktijd van
minstens 36 uur per week.
e. Verbod van gedwongen winkel
nering.
2. Toezicht op alle bedrijven on
derzoek naar en regeling van alle ar
beidstoestanden, in de steden, zoo-
Naar het engelsch
van HARRY ROCKWOOD.
HOOFDSTUK XXVL
Een gevangene.
Het arme meisje wist niet wat te doen. Door Crestons
verzoek te weigeren, zou zij argwaan bij hem opwekken. Hij
zou kunnen denken, dat zij Unioniste in baar hart was ge
worden. Zij wist, dat een dergelijke argwaan Creston zijn
toevlucht tot geweld zou doen nemen. Met andere woorden,
als zij weigerde zijne zoogenaamde bescherming aan te nemen,
■zou hij haar daartoe wel dwingen.
Dit was niet wenschelijk. Evenmin wilde zij geheel onder
zijn toezicht staan. Zelfs bare aarzeling maakte hem achter
dochtig.
„Misschien zoudt gij liever in veiligheid worden gebracht
IQ Washington bij Mark Hamilton, den jongen virginiaan-
Bchen verrader?" riep hij uit op vragenden, sarcastischen
toon.
Een blos van verontwaardiging bedekte bare wangen. Zij
sprak echter bet antwoord niet uit, dat baar op de lip
pen lag.
Hoewel zij het niet wilde erkennen, was de opmerking
van kolonel Creston toch juist. Had zij zonder gemoedsbe
zwaren de bescherming van Mark Hamilton en zijn vriend,
den braven spion der Unie, kunnen aannemen, zij zou bet
met vreugde hebben gedaan.
De opmerking van den officier der opstandelingen bad
echter tot gevolg, dat zij in hare onzekerheid eene beslis
sing nam.
„Natuurlijk zal ik bescherming zoeken onder onze vlag,"
merkte zij kalm op.
„Ik verwachtte natuurlijk niets anders. Wij zullen onmid
dellijk naar Vienna oprukken. Het dorp ligt zes mijlen van
bier verwijderd. Gelukkig hebben wij een paard over en een
dameszadel, zoodat gij geen ongemakkelijke reis zult hebben."
Louise maakte haastig hare toebereidselen voor baar ver
trek. Twintig minuten later reed zij in de achterhoede van
de cavalerie der opstandelingenmet kolonel Creston
naast zich.
Hij deed eene poging om een gesprek met haar aan te
knoopen, maar zij schonk nauwelijks aandacht aan zijne op
merkingen en vragen. Langzamerhand trokken zijne wenk
brauwen zich meer en meer samen, bij zijn nauwelijks inge
houden toorn. Ten laatste zeide bij met veranderde stem
„Ik heb vandaag belangrijk nieuws vernomen, miss Ed-
geworth."
„Zoo, waarover?" antwoordde zij onverschillig.
„Er beeft een schermutseling plaats gehad tusschen eene
afdeeling guerillas der Geconfedereerd en, en een troepje
spionnen der Yankees onder bevel van Lukas Leigh ton*"
De belangstelling van onze heldin was onmiddellijk opge
wekt. Zij wist dat Mark Hamilton deel uitmaakte van deze
afdeeling spionnen, en de vrees dat hem iets was overkomen
maakte bet Louise moeielijk om baar angst te verbergen.
„De guerillas hebben toch hoop ik overwonnen wist zij
te zeggen, met een schijn van onverschilligheid.
„Hoopt gij dat werkelijk miss Edgeworth vroeg Creston
haastig en met gedempte stem.
„Ja, waarom zou ik dat niet?"
„Dus gij geeft niet langer om Mark Hamilton?"
„Waarom vraagt gij dat?"
„OmdaL bij Leighton vergezelde."
„Ik hoop, dat hij ongedeerd is gebleven."
„En toch is hij gewond. Een kogel heeft hem aan de ge
nade zijner vijanden overgeleverd, en zij waren edelmoedig
genoeg, om zijn leven te sparen, en hem naar Vienna te
vervoeren, alwaar bij gevangen zit"
Met eene gewaarwording van hevigen angst vernam Lonise
deze mededeeling van Creston.
Mark gewond en gevangen I Gewond in de macht van
vijanden, die deel uitmaakten van bare partij, gevangen in
een dorp, waar zij heenging om schijnbaar bescherming te
zoeken.
Op dat oogenblik zag zij den toestand zoo donker mogelijk in.