I ien Burgeroorlog in Amerika.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
lie Jaargang;
Woensdag 13 Jnni 1894.
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIËN:
STADSNIEUWS.
FEUILLETON
No. 3356.
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,37 J.
Dit blad verschijnt dagelijkB, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat X-dt, Haarlem. Telefoonnummer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en courantien.
Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE ct CoJOHN F, JONESt Suce.Partje 31 bis Faubourg Montmartre:
Haarlem12 Juni '94
Muziekuitvoering in den Hout
De muziekuitvoering in den Hont
ial in plaats van a. s. Woensdag
avond den daarop volgenden Vrijdag
avond worden gegeven.
Aanbesteding.
De uitslag van de door den archi
tect S. J. W. Mons gehouden aanbe
steding van het bouwen van een wijn-
uis achter het perceel No. 25
de Bakenessergracht alhier, is
geweest als volgt:
W. J. van Wageningen f6825,
J. Machielse f6724,—, G. P. J. Bec-
cari f 6300,J. Antonisse Kz. f 6124,
S. B. Peyra f5300,Möhringer en
Sminck f4998,A. F'. Capteijn f4990,
A. Jonker f4786,J. J. Duin
f4734,—, J. de Jong f4548,—.
J.
EJectrisch licht in de gemeente
Haarlem.
Ter voorkoming van misverstand
verkeerde gevolgtrekkingen, wen-
echen wij de navolgende mededeelin-
gen te doen, naar aanleiding van be
richten in verschillende bladen voor
komende betreffende het door den
heer J. J. F. Beijnes geopperde plan, om
de electrische verlichtingszaak in de
gemeente Haarlem tot stand te helpen
brengen.
De zaak is deze:
Door den heer J. J. F. Beijnes, lid
der firma J. J. Beijnes, is het denk
beeld geopperd om binnen de gemeente
Haarlem, de electrische verlichting te
doen tot stand komen.
Uitgaande van de meening, en van
de overtuiging dat electrisch licht
'3 nu vatbaar is voor algemeen
;ebruik, onder voorwaarden dat er
;een enkelen cent mag verloren gaan,
dat er geen winstbejag op mag wor-
len gemaakt dat het geen zaakje
noet worden waarvan het hoofddoel
Winstmaken of geldbelegging,
naar dat het electrisch licht moet
morden geleverd tegen den werkelijk
:ostenden prijs. Zoo voortdenkende
wam de heer Beijnes tot het denk-
)eeld van de oprichting van eene
Joöperatieve Vereeniging, een onder-
inge zaak, tot verschaffing van elec-
risch licht aan hare leden.
Op dezen grondslag, op de meest
ierlijke wijze tot stand gebracht, kan
er geen sprake zijn van winstbejag of
ets dergelijks.
Het eenige doel waarnaar wordt
[estreefd, isIn de gemeente Haar-
em eene nuttige, degelijke, eerlijke
zaak tot stand te brengen ten alge-
meene nutte.
De heer Beijnes is op dit moment
druk bezig, met in zijn eigen fabriek
een volledige electrische Installatie
tot stand te brengen, doch alleen en
uitsluitend met het doel om zijne
eigene fabriek in haren geheelen om
vang electrisch te verlichten.
Iteeds op dit oogenblik werkt een
gedeelte van de werkplaatsen, en
binnen in de groote spoorwegrijtui
gen, die in aanbouw zijn.
Met deze nieuwe verlichting zijn
reeds verschillende betimmeringen en
plafondbeschilderingen met het beste
succes ten uitvoer gebracht.
Binnen ongeveer 4 a 5 weken hoopt
de heer Beijnes met zijne geheele
electrische verlichting gereed te zijn.
Een nieuwe machinekamer is in
aanbouw en de stoom-dynamo staat
ter opstelling gereed.
Deze geheele installatie is echter
alleen voor eigen gebruik, en nimmer
is er sprake van geweest, zelfs niet
aan gedacht, om van „uit de fabriek"
aan ingezetenen licht te leveren.
Dit behoeft dus geen verder betoog,
want dan zoude alreeds onmiddellijk
alle denkbeeld van Coöperatie of le
vering tegen kostenden prijs eenvou
dig onzin zijn.
Al werkende in deze nieuwe ver
lichting die zoo uitstekend voldoet
en zoovele gemakken in het gebruik
aanbiedt, kwam bij den heer Beijnes
het denkbeeld op, om te zoeken naar
de mogelijkheid om tot deze uitvoe
ring te komen, om voor de gemeente
Haarlem een nuttige zaak tot stand
te brengen.
Het beoogde doel moet duidelijk
begrepen worden en daarvoor diene
deze explicatie.
Het doel is In de gemeente Haar
lem tot stand te brengen, beperkte
ringen bescheiden kringen, met
hun eigen centraalstation voor elec
trische verlichting.
Men verkrijgt daardoor de moge
lijkheid om tot bescheiden prijzen
electrisch licht te genieten. Kleine
stoomwerktuigen, kleine dinamo's,
lage stoomspanning, lichteren kabel-
nleg, geen brandgevaar, geen ge
vaar voor doodelijke straf bij aan
raken der lijnen, zelfs geen letsel,
beperkten aanleg, kleine gebouwen,
beperkt kapitaal, een zaak die ge
makkelijk te overzien is, een zaak
onder eigen controle, een zaak waar
voor door den deelnemer of mede
gebruiker niets meer wordt betaald
dan de werkelijk kostende prijs, wil
men nog meer, het is te beproeven.
Het denkbeeld voor den aanleg van
dien eersten ring of kring werd door
den heer [Beijnes met eenige welwil
lend medewerkende ingezetenen van
Haarlem, in dien ring wonende, be
sproken.
Al aanstonds vond dit plan alge-
meenen bijval en werd als eersten
ring voorloopig aangenomen de Groote
Markt, waar omliggen de straten, als:
Groote Houtstraat, Ver wuift, Koning
straat, Anegang, Veerstraat, Zijlstraat,
Barteljorisstraat, Kruisstraat, enz.
Dit plan vond onmiddellijk zooveel
medewerking, dat een paar welwil
lende heeren uit dien kring, zich be
ijverden bij hunne kringgenooten de
zaak te bespreken en hun steun
en medewerking te vragen voor de
plannen door den heer Beijnes geop
perd, ten einde een lijst op te maken
van die heeren in dien ring, die heil
in deze zaak zagen en met hunne
handteekening eene verklaring van
instemming in deze nuttige zaak be
krachtigden.
In dien ring werd opgemaakt het
onderstaande stuk, dat met 112 hand-
teekeningen werd vereerdeen bewijs
dus dat er vertrouwen en medewer
king gevonden werden.
Het stuk door de Burgerij getee-
kend luidt als volgt; het is kort,
maar zegt al bet noodige en is onder
teekend door 112 van de voornaam
ste winkeliers en magazijnhouders,
zelfs door voorname personen voor
voorname zaken en instellingen in
den ring gelegen
„De ondergeteekenden betuigen
hunne ingenomenheid met het door
den heer J. J. F. Beijnes beraamde
plan, om eene vereeniging tot stand
te brengen, tot verschaffing van Elec
trisch licht, op coöperatieven grond
slag, en verklaren eventueel ^ls leden
van die vereeniging te willen toe
treden."
Volgen 112 handteekeningen.
Door den heer J. J. F. Beijnes is
bereids persoonlijk, dus zoo officieel
mogelijk, een voorloopige aanvraag
gedaan en eene bespreking gehouden
met heeren Burgemeester en Wet
houders ter verkrijging van de noo
dige vergunning tot het oprichten van:
Eene coöperatieve vereeniging tot
verschaffing van electrisch licht aan
hare leden, met de vergunning tot
het leggen van de noodige kabelsin
den gemeentegrond op de vereischte
plaatsen, tot bereiking van den eer
sten ring noodig.
Het spreekt van zelf, dat later,
als de eerste ring gereed zoude zijn
en aan haar doel beantwoordt, tot den
aanleg van een tweeden en meerdere
ringen kan worden overgegaan, aan
ieder de vrijheid jatende daartoe het
initiatief te nemen.
De heer Beijnes vraagt geen conces
sie, geen monopolie, geen uitsluitend
recht, dus geen zaak voor zichzelf
alleenmaar wel eene vergunning
voor het algemeen en voor een ieder
en op den meest eerlijken grondslag.
Zoodra het Kurhaus voor de
staalwaterbron in wezen komt, is dat
het middelpunt voor den tweeden ring,
waarom gelegen zijn alle schoonge
legen panden in den Haarlemmer
hout, dus eenen tweeden ring die goed
succes be ooft.
En zoo zijn er meer in Haarlem.
Men zie even om naar den Zijlweg,
de Wilhelminastraat, de Singels
en de tweede Groote Houtstraat enz.
enz.
Wat nu betreft de genoemde bereid
verklaring tot het geven van advie
zen in zake electrisch licht, wil de
heer Beijnes duidelijk doen verstaan
dat hij daarmede niet bedoelt advie
zen op electrisch gebieddoch alleen
heeft hij zich bereid verklaard, alle
adviezen, alle arbeid en medewerking
tot de totstandkoming van deze zoo
schoon een nuttige zaak, geheel, zonder
eenig persoonlijk belang, zonder eenige
aanspraak op geldelijke vergoeding
noch belooning, te geven doch alleen
met eerlijke liefhebberij en werklust
om eene scboone zaak voor Haarlem
en hare geachte ingezetenen tot stand
te mogen helpen brengen, onder me
dewerking van de wilwillendeburgerij,
op wier steun hij durft rekenen.
Binnen kort zal dan ook de offici-
eele aanvrage aan den Raad der ge
meente Haarlem worden ingediend,
in het vertrouwen dat de medewer
king niet zal ontbreken.
Wij jontleenen een en ander, hier^
I boven vermeld, naar aanleiding van
een onderhoud met den heer Beijnes
over deze belangrijke aangelegenheid,
Bij den heer Beijnes zijn wel dege
lijk de plannen in bewerking voor
bovenbeschreven aanleg voor de elec
trische installatie en verlichting. Alle
berekeningen,daarvoor noodig, worden
door deskundigen behandeld, en zul
len terzij nertijd aan de op te richten
vereeniging gratis worden verstrekt.
De bedoeling ligt voor de hand dat
aan de gemeente, bij aanvrage om
deze vergunning, ook de gelegenheid
zal worden aangeboden dat, indien
te eeniger tijd, de gemeente mocht
wenschen de electrische verlichtings
zaak in eigen hand te nemen, zij het
recht zal hebben de zaak der coöpe
ratieve vereeniging tegen kostenden
prijs over te nemen.
Bij vonnis der Arrondissements
Rechtbank alhier dd. 12 Juni 1894,
is W. van Ballegooij, timmerman,
kistenmaker en koopman, wonende te
Hillegom, verklaard in staat van fail
lissement met ingang van 8 Juni 1894
en met benoeming van den rechter
mr. M. G. P. del Court van Krimpen
tot rechter commissaris en van mr.
F. A. Bijvoet, advocaat en procureur
alhier, tot curator.
De vrouw en het socialisme.
Over bovenstaand onderwerp hield
mej. Geertje Kleefstra van Roorda-
huizen Maandagavond eene lezing
voor eene goed bezette zaal in „Felix
Fa vore". Wat deze spreekster van
haar standpunt als socialiste zeide
over de maatschappelijke toestanden
van den tegenwoordigen tijd, bevatte
op zichzelf niet veel merkwaardigs
anders was het evenwel met hetgeen
door haar werd gesproken van het
standpunt der vrouw.
In den maatschappelijken kamp
heeft de vrouw niet alleen te strijden
tegen het kapitalisme maar ook tegen
den man, of liever tegen de voor eene
vrouw zoo vernederende wetten door
den man gemaakt. De positie van de
vrouw moet worden verbeterddat de
vrouwen dit langzamerhand meerlee-
ren inzien, constateert spreekster als
een heuchelyk feit. Bij haar begint zich
het besef van menschenrecht en men-
schenwaarde te ontwikkelen. Dat de
vrouw het kiesrecht niet bezit in ons
land is hoogst onrechtvaardig, dat zij
het spoedig zal krijgen is zeer te be
twijfelen, immers het grootste-deel
der mannen wordt het nog steeds
onthouden. Dan maar liever recht op
het doel af, dat de vrouw zich moet
Voorstellen om tot een gezonde maat
schappelijke positie te geraken
propaganda gemaakt voor de afschaf
fing van het privaat-bezit.
De vrouw moet om onafhankelijk
te kunnen zijn, zelve in haar eigen
onderhoud kunnen voorzien.
Reeds zijn verscheidene vakken daar
toe voor haar opengesteld,maar meestal
diegene, welke bij een ongezonde
werkkring weinig verdiensten opleve
ren. Waarom kan eene vrouw zich
niet op het timmervak, het vak van
schrijnwerken enz. toeleggen ?De zede
lij kheidsquaestie kan geen bezwaar
zijn; het zedelijk peil kan al niet
lager dan het reeds is. Laten socia
listische bazen meisjes in hun am
bacht opnemen en er goede vakar
beidsters van maken.
De vrouw kan van veel gewicht
zijn in den strijd tegen de bloedwet
en tegen de dwalingen des geloofe;
zij moet vooral de kinderen wijzen
op het onrecht in de maatschappij.
Uitvoerig schildert spreekster de
Naar het engelsch
van HARRY ROCKWOOD.
HOOFDSTUK XXVHI.
Vrede.
Be begroeting was hartelijk en oprecht. Zij deelden mede,
lat hunne paarden in de nabijheid waren vastgebonden.
Na een korte beraadslaging werd besloten de Geconfede-
>en te volgen, om zich te overtuigen van bet doel hun
ger reis. Dit geschiedde, terwijl zij er zorg voor droegen voor
ïunne veiligheid een behoorlijken afstand te bewaren.
In de nabijheid van Vienna gekomen hielden de spionnen
'alt. Leighton ging alleen verder om de positie van den
ïijand te verkennen. Hij ontdekte echter, dat het onmogelijk
ras om de sterkte van den vijand te leeren kennen zonder
«n meer nauwkeurig onderzoek. Hij besloot dus zoo moge-
'jk het dorp binnen te dringen.
Hij had ook nog een ander doel, waarvoor hij Vienna
ffenschte te doorzoeken. Zijne makkers hadden hem mede
dat Hamilton door de guerillas was gevangen ge
nomen, en hij wilde zekerheid hebben of de jonge man daar
was opgesloten.
Daar de vijand geen versterkingen had opgericht en de
post niet belangrijk was, hield slechts een kiein aantal voor
posten de wacht. Zij waren voldoende in aantal om de
hoofdwacht te waarschuwen voor de nadering van een groote
troepenmacht der Unionisten. Om echter de stad binnen te
dringen was voor éen persoon niet moeielijk.
Leighton beschouwde dan ook zijn plan niet als bizonder
gevaarlijk.
Hij wachtte tot de avond was gevallen, en drong toen
met omzichtigheid de stad binnen. Hij slaagde er in een
inwoner van zijn partij op te sporen, die hem van den toe
stand der gevangenen op de hoogte bracht en mededeelde
welke plannen er tot hunne ontvluchting waren beraamd.
Hij vernam ook nog andere belangrijke bizonderheden, en
keerde daarna weer even haastig als voorzichtig naar zijne
makkers terug.
Met ongeduld wachtte de kleine troep de ontknooping af.
Geen oog werd gesloten. Elk geluid trok hun aandacht
het geritsel van bladeren, het blaffen van honden of andere
geluiden uit de stad.
Het werd middernacht en nog later. Toen hoorden zij
hoefgetrappel naderen, daarna heesche alarmkreten van de
schildwachts te midden van het geknal der geweren en
revolvers.
Onmiddellijk stegen de spionnen op. Nauwelijks was dit
geschied, of vier personen te paard naderden en hielden
plotseling halt bij het zien der ruiters. Lukas Leighton was
het dicütst in hunne nabijheid; hij herkende zelfs bij het
Hcht der maan Mark Hamilton en zijne mede-vluchtelingen.
„Wij zijn vrienden Mark, die uwe vlucht trachten te dek
ken. Laten wij ons geen oogenblik ophouden. Voorwaarts,
jongens, onmiddellijk door naar Washington
Deze woorden, door Lukas Leighton kalm en beslist uit
gesproken, vervulde allen met hoop en moed. Zonder een
woord tot antwoord werd het bevel gehoorzaamd. Voort
vlogen zij Zoo de vijand hen al trachtte te vervolgen, de
vluchtelingen waren reeds zoo ver, dat zij er niets van be
speurden.
Binnen twee uur zagen zij lichtschijnsels langs den Poto
mac, en een half uur later waren allen in veilige haven
binnen het kapitool en onder de vlag der natie.
Ondanks het gevaar, waarin hnn land verkeerde en de
persoonlijke gevaren, die hun toekomst bedreigden, waren
Mark Hamilton en zijne bruid gelukkig, hoopvol en zagen
als met profetischen blik hunne toekomst helder voor zich.
Hun huwelijk werd kalm gevierd eene week na hunne
vlucht uit Vienna. Lukas Leighton had hun geraden en er
bij hen op aangedrongen dit niet uit te steUen.
„Het is bewezen, dat gij voor elkaar geschapen zijt," zeide
hij op zijn kalmen, beslisten toon. „Als gij wacht op de Unie
