.Rechtszaken.
Politiek Overzicht.
Zuidafrikaanschen bodem aan het
vaderland en zijn heldenmoedige ver
dedigers denkt, zullende die bijdra
gen een fonds vormen, dat voor de
hellt voor het „Roode Kruis" be
stemd is, en voor de helft aan een
der comités gegeven zal worden, die
zich leniging van het leed ten doel
stellen, dat de betrekkingen der op
Lombok gesneuvelden getroffen
heeft."
De oproeping was onderteekend
door de heeren B. H. de Waal, con
sul-generaal, jhr. W. van Citters, dr.
J. W. G. van Oordt, dr. J. F. Mani-
kus, A. M. de Witt, J. B. Vixseboxse,
C. W. R. Kleinpenning en T. W.
Eerkes, thes. en secr."
Bij deze circulaire, was een lijst
van inteekening gevoegd, die in het
oonsulaat en bij het bureau van een
Kaapsch blad werd gedeponeerd.
Reeds is eene gecollecteerde som gelds
naar Nederland verzonden.
De Trans vaalsche „Volksstem"
meldt, dat de waarnemende Nederl.
consul-generaal te Pretoria, de heer
M. E. de Wildt, het voornemen heeft
te kennen gegeven, aan bovenge
noemde beweging zijn steun te ver-
leenen.
Naar aanleiding van het Dinsdag
uit Batavia ontvangen telegram van
den toestand op Lombok teekent het
N. v. cL D. nog het volgende aan
Het telegram geeft ten duidelijk
ste te kennen, dat de Westmoesson
thans met alle kracht optreedt. Al
leen rijst de vraagzijn we thasas
geraakt in den lang vooraf gevrees-
den toestand dat de branding zoo
hevig is dat van den kant der zee
de havenplaats Ampenan niet te be
reiken is of is, wat waarschijnlijker
is de verbreking van de gemeenschap
op het eiland zelf te zoeken.
't Is bekend dat de hevige tropische
regens daar de wegen in moerassen
doen veranderen en de kleine beekjes
tot bruischende rivieren doen aan
zwellen.
Hoe de gemeenschap met Ampenan
zoo kan verbroken worden worat dui
delijk, wanneer men op den kaart
de loop volgt van de twee riviertjes,
de Djankok en de Antjar, welke ten
zuiden van de havenplaats in zee val
len. Op zichzelf is dit geval zeer lastig,
maar men dient zich te herinneren
dat de eigenlijke operatie-basis, vol
gens de jongste berichten van Ampe
nan, is verplaatst naar het Zuidoos
telijk daarvan gelegen Kapitan, in
verband met de postenlinie, welke
door een Decauviliebaan worden ver
bonden.
De uiterste steunpunten van die linie
worden gevonden in de drie sterke
batterijen, waaruit Tjakra Negara
wordt gebombardeerd. De eerste ligt
oostelijk van het voormalige Mataram
in de open streek vóór Tiaksa, de
tweede iets zuidelijker daarvan te
Karang-Bedil, dus ongeveer ter plaatse
waar het vroegere bivak was gevestigd,
de derde eindelijk te PagaBangan-Oost
(dus Z.-W. van Tjakra).
In het tweede gedeelte van het te
legram heeft men, meenen we, te
lezen de mededeeling dat de opper
bevelhebber den Radja in de gelegen
heid heeft gesteld opnieuw te onder
handelen. De Generaal acht vermoe
delijk het oogenblik geschikt om na
te gaan, welken moreeien invloed de
uitwerking van ons vuur op den vijand
heeft gehad.
En daartoe zal het springen van
een tweede kruitmagazijn in den be
legerden kraton zeker veel hebben
bij gedragen.
Men zal zich herinneren, dat reeds
onmiddellijk na de inneming van
Mataram de witte vlag in Tjakra
werd uitgestoken, een bewijs van
onderwerping, waarop sedert alleen
met granaten werd geantwoord.
Na al het vroeger gebeurde be
hoeft men wel niet te vreezen dat
de onzen zich door mooie praatjes of
ij dele toezeggingen om den tuin zul
len laten leiden.
Vertrek naar Indië
Aanstaanden Zaterdag vertrekt van
Rotterdam per stoomschip „Merapi"
naar Oost-Indië een detachement aan
vullingstroepen ter sterkte van 15
onderoff. en 190 minderen, onder be
vel van den van verlof terugkeerenden
kapt. der inf. A. J. van Geelen en
onder medegeleide van de bij het
O.-L leger gedetacheerde le luits. der
inf. C. F. Doerrleben, G. A. Leers en
den 2en luit. D. Postma.
Met dit stoomschip zullen tevens
hunne bestemming volgen de bij het
0,-1. leger gedetacheerde le luit. der
inf. M. L. Piiester en J. Goldenberg
en de 2e luit. der inf. M. F. Golden-
•g en E. H. baron van Ittersum
alsmede de voor het 0.-I. leger be
stemde off. van gez. 2e kl. J. Bonk.
zou één zelf le manier als de eenig
juiste te proclameeren. Die overtui
ging heeft bij ons zoo Btevige gron
den, dat noch oprecht, noch kwaad
willig misverstand haar zullen wijzi
gen. Maar als het noodig ia, dan zul-
en wij de manier, die onze voorkeur
heeft, ook weten te verdedigen.
De conducteurs en adsistent-con-
ducteurs bij de Hollandsche IJzeren
Spoorwegmaatschappij bekomen nieu
we uniformpetten, waarvan het dis
tinctief zal bestaan in koperen ster-
boven de klep voor de conduc
teurs en in wit metalen sterren voor
de adsistenten, en zulks ter vervan
ging der vergulde banden.
Het incident-den Hertog.
De heer C.H. den Hertog bespreekt
thans zelf in het Schoolblad het be
kende incident in den Amsterdam-
schen gemeenteraad.
In dit artikel laakt hij het gedrag
dergenen, die uit het voorgevallene
een wapen tegen de openbare school
willen smeden. De geheele geschiede
nis is, volgens hem, het gevolg van
een misverstand, van een verkeerde
opvatting van het woord „mythologie"
waarmee hij niet in het minst iets sma-
lends bedoelde.
Dat ik gewoon ben met eerbied te
spreken over hetgeen anderen hoog
en heilig is, zoo zegt de heer Den
Hertog onder meer, moge ten over
vloede nog uit mijne geschriften, in
zonderheid mijne Da Costa-studiën,
blijken.
Schrijver eindigt zijn artikel van vier
kolommen druks met de volgende woor
den
Het geheele geval komt hierop neer
dat ik van het Christendom evenmin
als van eenigen anderen godsdienst
een bovennatuurlijken oorsprong aan
neem en deze door duizenden gedeelde
opvatting, in een niet door mij uit
gelokt debat heb uitgesproken. Mis
schien kan men nu begrijpen, dat ik
mij over al wat met deze zaak in
verband gebracht wordt, slechts kan
verbazen.
Heft mijn zoogenaamd „ondoor
dacht" woord het- groote gebod op
van art. 33 der onderwijswet: „Gij
zult geen ergernis geven Acht men
iemand, die mijn overtuigingen deelt,
ongeschikt om dat gebod te eerbie
digen, of in staat om die overtuiging
in school of kinderkamer over te bren
gen? En zijn de kleinmoedigen on-
ler de voorstanders der openbare
school naïef genoeg om te rueeneu,
dat als haar tegenstanders den strijd
hervatten willen, zij dan verlegen
zijn om een „casus belli?" Of is hun
vertrouwen in die school zoo gering,
dat zij alleen heil verwachten van
zoogenaamde „voorzichtige" voorstan
ders, die lafhartig schuilevinkje
spelen.
Ons blad is sinds 1885 van de letr
geweest, dat die schoolwetgeving de
beste is, die aan een zoo groot mo
gelijk deel der natie behaagt. Daar
om overheidsscholen, waar de gods
dienstige meeningen buiten bespre
king en geëerbiedigl blijven, voor
allen die er van gediend zijn, en voorts
onder behoorlijke waarborgen vol
doende subsidie aan de scholen van
hen die wat anders begeeren.
De groote taak der opvoeding, het
gevoel van vrijheid en kracht in har
monie te brengen met het gevoel van
afhankelijkheid, is een zoosamenge
8teld vraagstuk, dat het onzinnig zijn
Chrysanthemums.
Van „Sempervirens," het bekende
weekblad voor den tuinbouw, is een
buitengewoon nummer versoheuen,
enkel en uitsluitend gewijd aan de
modebloem van dit jaargetijde, Chry
santhemum.
De heer H. Witte, een der redac
teuren, wijdt o. a. een zeer onder
houdend artikel aan de bloem en
hare geschiedenis; vervolgens zjjn er
in opgenomen het bekroonde ant
woord van den heer J. K. Budde.,
hortulanus aan de Utrechtsche Hooge-
school, op de prijsvraag hoe Chry
santhen het best gekweekt en be
handeld worden; een artikel over het
vinden van Chrysanthemumxaad en
over de keuze van goede Chrysanten,
terwijl zelfs de bladvulling uitsluitend
aan de bloem gewijd is.
Een groot aantal afbeeldingen van
variëteiten versiert dit feestnummer
van „Sempervirens".
zonder eind. Midden in de zaal de
batteerde men heftig tegen elkander
over de mogelijkheid eener staking.
Het bestuur was sterk tegen dien
uitersten maatregel, wijl geene vol
doende geldmiddelen voorhanden wa
ren, en vermaande de aanwesigen
ernstig in eene zoo opgewonden en
ïumoerige bijeenkomst ge.-n overijld
besluit te nemen.
Het stelde voor eene commissie
van 10 „eigenwerkmakers," 10 bazen
en 10 knechten te benoemen, om in
eene volgende vergadering een bepaald
voorstel voor te dragen.
Een zoo bezadigd voorstel had ech
ter bij eene zoo overspannen en opge
wonden vergadering als deze geen kans
van slagen.
Ten einde raad vroeg de voorzitter
of men dan voorloopig aan het met
de patroons reeds overeengekomen
loon zou vasthouden, waarop zeer
velen „ja," maar ook zeer velen „neeü"
riepen. „Ja" werd als de uiting der
meerderheid beschouwd en met eene
opwekking om dan ook van Donder
dag af niet beneden het bedoelde
loon te werken, werd de vergadering
gesloten en ging men verre van kalm
uiteen.
Van Liemt, Sinnige en Rempt2jaar,
Arntc 1 jaar, terwijl Frey en Lösch-
ke werden vrijgesproken.
Het vonnis der arrondissements
rechtbank, uitgesproken 28 Juni was
als volgt
1. B. O. Krau8se 5 jaar.
2. Mej. S. H. L. Toebaerts 4 jaar,
3. R. R. Thumm 3 jaar.
4. F. v. Liemt 2 jaar en6maanden<
5. J. Frey 2 jaar en 6 maanden.
6. B. Sinnige 2 jaar.
7. F. M. W. J. Arntz 2 jaar.
8. L. Rempt 2 jaar en 6 maanden.
9. E. A. C. Keese 2 jaar en 6 maan
den.
10. Lbschke vrijgesproken.
Van Tuinenburg.
De N. R. Ct. spreekt het bericht
tegen, dat deze ex-commissaris xou
zijn overleden. Bij de justitie was
tenminste daarvan niets bekend. Wel
is zijn toestand nog van dien aard,
dat aan het zenden van een transport
om den arrestant over te brengen,
voorloopig niet gedacht kan worden.
Ge beweging der diamant
bewerkers.
Het comité der diamantbewerkers
te Amsterdam heoft Dinsdagmiddag
eene openbare vergadering in d'Qeel-
vinck gehouden om solidariteit onder
de vakgenooten op te wekken en den
toestand te bespreken.
Als loon-eisch bleek gesteld te zijn
40 pet. van het loon, dat in dien
Kaapschen tgd werd betaald.
Na afloop der vergadering werden
in grooten getale bezoeken afgelegd
bij verschillende patroons, met het
gevolg dat enkele werklieden zich bij
de beweging aansloten, anderen alle
medewerking weigerden. Des middags
tegen 5 uur verzamelde men zich op
het Amstelveld voor een perceel waar
binnen eenige patroons met werklie
den de wederzijdsche belangen be
spraken en tot een vergelijk tracht
ten te komen. Aaa de buiten wach
tenden werd medegedeeld dat de
uitslag dier onderhandeling heden in
eene groote vergadering in den Park
schouwburg bekend zou worden ge
maakt.
Intusschen kwaaien Dinsdagavond
weder de leden der Roosjesslijpsrs-
vereeniging in „d'Geelvinok" bijeen,
waar het zeer verward toeging. Men
was zeer verontwaardigd over de ver-
eeniging, door 22 patroons gesticht,
om de gemeenschappelijke belangen
van patroons en arbeiders te bevor
deren. Waar men eerst 40 pCt. van
net Kaapsche loon als minimum had
gesteld, wilde men dat minimum
thans 50 pCt. opdrijven. De op 29
October met patroons overeengeko
men loonsverhooging, waarbij tevens
afschaffing van overwerk en van
verplicht boort-koopen was aangeno
men, bevredigde een groot deel der
vergadering niet langer. Velen wilden
eenvoudig werkstaking, en zelfs werd
de raad gegeven het werk dat men
onderhanden had niet dan tegen be
taling van het nu geëischte loon af
te geven, om de werkgevers in ver
legenheid te brengen.
Er was een geschreeuw en rumoer
De werkstaking der
typografen.
Maandagochtend zijn bij de Gebr.
Van de Weijer te Utrecht 6 zetters
en 1 drukker, allen van elders geko
men, aan het werk gegaan.
In den loop der vorige week heeft
een aankomend zetter, behoorende
tot de stakers, het werk hervat.
Ook Dinsdag was er van het resultaat
der onderhandelingen nog niets met
zekerheid bekend. Uit de omstandig
heid echter, dat nog niet de minste
verandering is gekomen, zou zijn op
te maken, dat de firmanten niet tot
toegeven geneigd zijn.
Maandagavond trok een troep volk
naar de woningen dier heeren, maar
de politie wist ongeregeldheden te
voorkomen.
De werklieden die deze weet bij de
firma zijn in dienst getreden worden
door de politie beschermd.
De mooid te Doetinohem.
Door de justitie uit Arnhem is
iemand te Kollum gearresteerd en
naar Doetinchem getransporteerd, ten
einde te worden gehoord in zake den
moord op den heer Brouwer. Om
streeks den moord moet hij in een
logement te D. vertoefd hebben en
zich in het nachtregister hebben in
geschreven als K. B., zijnde denaam
van een persoon te Kollum, die zich
als huisknecht wenschte aan te mel
den bij den vermoorde.
Van Deth veroordeeld.
De Amsterdamsche rechtbank ver
oordeelde Dinsdag G. van Deth bij
verstek tot een gevangenisstraf van
10 dagen, wegens beleediging van ds.
Van Gheel Giidemeeater.
Valsche bankbiljetten.
Het gerechtshof te Amsterdam deed
heden in hooger beroep uitspraak in de
zaak der valsche bankbiljetten eu
veroordeelde: Krausse tot 6 jaar,
Toubaerts, Thumm en Keese 3 jaar,
Dinsdag werd de minister van oor
log in de fransche Kamer geïnterpel
leerd over het verwachte naar huis
zenden van een deel der effectieve
legermacht bij wijze van bezuiniging.
De minister verklaarde, dat het ef-
fectiei de daarvoor gestelde grens
oversohrgdt. Ondanks de pogingen
der uiterste linkerzijde en der socia
listen werd de eenvoudige orde van
den dag, vooraf door do Regeering
aanvaard, aangenomen. De vrees dus
voor eene ministerieele crisis, in| een
telegram van Dinsdag uitgesproken,
is niet bewaarheid.
In de fransche begrootingscominis-
sie is men het over de hoofdtrekken
der begrooting eens geworden.
Naar de National-Ztg. verneemt, is
tot opvolger van Schelling als Prui-
sisoh minister van justitie bestemd
de president der rijksbank Koch.
In de Duitsche pers ontstaat allengs
eene reactie tegen de buitensporige
ophemeling van Rusland op dit
oogenblik. Twee, in hunne kringen
invloedrijke, dooh volslagen tegen
overgestelde bladen verhieven daar
tegen gelijktijdig hunne stem. De
links-liberale „Vossische Zeitung" is
verontwaardigd over de „om strijd
voor Rusland kruipende Parlemen
ten," vooral over het Oostenrijksche,
dat volslagen den waren geest des
vol s verloochent, zoodat hetproteBt
van Poolsohe zijde op Maandag ge
rechtvaardigd was. En de hoogcon-
servatieve „Reiohsbote" leest de les
aan dat gedeelte der Duitsche pers,
dat sich vervoeren liet tot meer dan
waardige en ingetogen deelneming.
Beide bladen stemmen hierin over
een rouwbetoon volgens de hoofeche
etiquette is genoeg; al wat verder
gaat, overbodig.
Naar aanleiding van het incident
dat zioh Maandag in het Oostenrijk
sche Huis [der Afgevaardigden heeft
voorgedaan moet nog het volgende
worden gemeld. Lewakowsky had aan
de Polenclub vooraf aangekondigd
dat hij zou protesteereu bijzidien een
enkele Pool de vergadering zou bij
wonen waarin den overleden Czaar eer
zou worden bewezen. Toen desniet
tegenstaande verscheiden Polen ter
vergadering gingen, trad Lewakowsky
o -k de vergaderzaal binnen en pro
testeerde.
Naar men zegt heeft Lewakowsky
deelgenomen aan den opstand der
Polen onder Czeohowsky, in 1863. Hij
werd gevangengenomen en naar Sibe
rië gezonden. Vandaar ontsnapte hij,
op avontuurlijke manier.
Officieel iB nu bekend, dat de Hova's
op Madagascar de eischen der fran
sche regeering niet hebben ingewil
ligd. Volgens de Figaro zal met het
oog op eene expeditie een krediet
van 78 millioen francs worden aange
vraagd en niet van 30 millioen zooals
eerst was gemeld.
Wanneer de expeditie zal worden
ondernomen, is nog niet bepaald. Het
tijdstip, waarop de Franschen de
operaties tegen de Hova's zullen be
oogenblik grimlachend aan. Hg begreep, dat ontsnapping
onmogelijk was.
„Zoo Dick Varney," zeide hg, „wij hebben je noodig. Leg
hem de handboeien om." De kleinste gedaante bood geen
tegenstand. „Wie is je makker? Ik herken hem niet aan
zjjne gestalte. Kom vriend, ruk dat masker af, en toon je
zondig gelaat."
Hij wilde hem hierbij helpen, maar de man greep een
mes, dat Deborah op de toonbank had laten liggen.
„Raak mij eens aan als je durft I"
„O, gaat dat zoo zeide Steele gestreng. „Houdt je ge
reed mannen. Speel dat spel niet met mij, mijn vriend. Gooi
dat mes neer en heb eerbied voor het gezag, of je ligt zoo
aanstonds op den grond met gebroken schedel." De man
wierp het mes woest neer. „En nn, wie ben jij
In heftige woede rnkte de onbekende het masker af.
„Ik ben heer en meeMer in Ut huU
Deze woorden galmde hg luid uit. Een zachte kreun deed
sich in de zitkamer hooren.
„Flauwe onzinzeide Steele verachtelijk.
„Vraag het Dick Varney, vraag het Joe Pinder daar,''
zeide de man. „Vraag het aan iedereen."
„Vraag het mij slechts,zeide de rampzalige vrouw, plot
seling te voorschijn tredende. „Hij is mijn echtgenoot mijn
heer; God helpe mij 1"
„Hoor je het nu I" riep de onwaardige in woede uit, diep
beeehaamd en toch ziedende naar wraak. „Dit huis is het
ntéfne dit geld is het mijne die vrouw is de mijne
en dit geld is het myneV'
Hjj raapte het geld op en stak het «nbesohaamd in zijne
zakken, „Laat dien man los, agent."
„Dat zoo spoedig niet," zeide Steele. „Hg is een dief op
heeterdaad betrapt."
„Een diefl Wel, hij is mijn bediende, die werkt onder
mijne bevelen een van mjjn* ondergeschikten. Mijne vrouw
daar volgens de wet is zij mijn ondergeschikte heeft
zich mjjn geld toegeëigend en hst verborgen een anderen
van mijne ondergeschikten heb ik bevolen de kist open te
sluiten en mij mijn eigendoae weer te geven. Hg bevindt
zioh hier op mijn bevel."
„Waarom waart gij beiden dan gemaskerd, etoutmoedige
lafaard?" vroeg Steele.
„O mijnheer, ik verzoek n, wek zjjn toorn niet op," zeide
de arme Sarah. „Ja James, jij bent hier heer en meester.
Het wae eene vergissingwij hadden niet de minste gedachte
dat OI" Zij wankelde en bracht haar hand naar haar
voorhoofd.
Steele geleidde haar naar oen stoel. Zulk «en klein inci
dent beroofde haar echtgenoot nfet van sgn welsprekend
heid. „Of ik eerbied heb voor het gezag, zegt ge Mooie
vertegenwoordigers van het gezag zjjt gij, ala gjj nog niet
weet wat de wet omtrent man en vrouw zegt."
In den beginne had Steele reeds duidelijk ingeeien, dat
hij zich in een moeilijk parket bevond.
„Wij kennen de wet maar al te goed," zeide hjj moede
loos. „Zij is wat eenzijdig, maar is eenmaal de wet. „Komt
mannen, laat dien boosdoener los."
„Hg zal eene besehuldiging tegen u inbrengen wegens ge
welddadige arrestatie."
„Neen, dat zal hjj niet."
„Waarom niet? Hij heelt de wet aan zijn kant."
„En wij hebben zjjn masker en zijn verleden aan onzen
kant."
Varney sloop den winkel uit en terzelfder tijd opende
Deborah de keukendeur en bleef als verstomd staan.
„Komt mannen," zeide Steele, „iaat ons gaan, wij stich
ten hier slechts oneenigheid tusschen man en vrouw, en
zij, de arme vrouw, zal er onder moeten lijden."
„Neen," zeide James Mansell gebiedend. „Ik ben heer en
meester, en nu u van een kant een verhaal hebt gehoord
wil ik n van mijn kant ook wat vertellen. Ik ben de man,
die wordt beroofd van mjjn geld, mijn vrouws liefde en
mjjn goeden naam."
„O Jamesstokte Sarah, „zeg dat niet, wat ik je bidden
mag. Denk dat tooh geen oogenblik."
Hij schonk haar geen oogenblik aandacht, zag haar zelf»
niet aan, maar vervolgde tot den detective. „Mijne vromw
heeft het geld voor mij verborgen."
„Om de huur te betalen en zijn kind eene goede opvoe
ding te kunnen geveD," aldus kwam Sarah tnsachenbeide.
(Wordt tenoiféï)
