Binnenland.
Gemengd Nieuws.
Uit Batavia is Zaterdag het vol
gend telegram ontvaDgen:
De Sultan van Atjeh, in het nauw
gebracht door de federatie Gighen,
verliet Kamala des nachts met vol
gelingen, vrouwen en kinderen, na
zijn eigen huis verbrand te hebben.
Hij houdt zich op een afstand van
weinige uren van Segli op.
Dit bericht toont dat een belang
rijke verandering is gekomen in den
stand van zaken op de Noord-Oost
kust van Atjeh, waar Gighen en Segli
zijn gelegen. Het koloniaal verslag
van 1894 verhaalt daarvan op bl. 10
het volgende:
Noord- en Oostkust. Te Segli werd
onze versterking weder met tusschen-
poozen beschoten, hetgeen er toe leid
de, dat den postcommandant den 23en
Mei 1893 met een detachement van
75bajonnetten uitrukte om de benden,
die zich geregeld bij de kampons Pe-
kan Baroe en Pekan Sot ophielden,
en die steun vonden bij de ingezete
nen der vele kampongs, welke daar
toe van den pretendent-sultan de op
dracht hadden ontvangen, uit hunne
stellingen te verdrijven, hetgeen slaag
de zonder dat aan onze zijde verliezen
geleden werden.
De verwachting dat het bewijs van
toenadering, door Toekoe Bintara
Kemangan, radja van Gighen, en
Toekoe Monamad Panglima Megoi,
een hoeloebalang der federatie Gighen,
gegeven door hunne opkomst naar
Kota Radja, respectievelijk in Maart
en Mei 1893 (verg. het vorig verslag
blz. 6), zou kunnen worden benut
tigd om een einde te maken aan het
verblijf der vijandelijke benden in ge
noemde kampongs, bleek ijdel te zijn.
Bintara Kemangan trachtte wel door
onze bemiddeling tot een verzoening
te geraken met Bintara Paleuh, het
hoold der III Moekim Gighen dat
zich sedert 1885 bij de federatie Pedir
heeft aangesloten, maar hij toonde
weinig lust om, zelfs met onzen steun
;egen de partij van verzet
)ok de hoofden eningeze-
Pekan Baroe en Pekan Sot
eh tevergeefs tot hem om
houding tusschen Toekoe
;h van Pedir en zijnbroe-
3 Radja Pedir (verg. het
1892 biz. 7) kwam geene
wel voldeden beiden aan
.g van Toeankoe Mohamed
Daoed, die te Kemala hunne geschil
len zou beslechten, maar deze poging
tot verzoening is afgestuit op den
eisch van Toekoe Radja Pedir tot af
stand van Kwala Laoeng, waaraan
Toekoe Radja Pakeh niet wilde toe
geven.
Uit het ontvangen telegram maakt
het Hbld. op, dat de eendracht in
Gighen zoozeer is verbeterd, dat de
radja van dat gewest met goed gevolg
de partij van verze', die van den pre
tendent-sultan, heeft kunnen aan
vallen. De vlucht van den pretendent-
sultan uit Kemala zal waarschijnlijk
niet nalaten diepen indruk te maken
en de bevrediging van Atjeh bespoe-
di en.
Nieuw circus.
Naar wij uit goede bron vernemen
zal te Amsterdam een nieuw circus
verrijzen, en wel achter het Rijks
museum bij de brug van de Ruys-
daelkade.
Het gebouw zal geheel van ijzer
zijn met steenen muren en ruimte
bevatten voor 3000 toeschouwers.
Achter het cirque komt e.n manége
en daarachter stallen voor 140 paar
den. Het zal zijn een naamlooze ven
nootschap, waarvan directeur zal zijn
de heer A. Hartog Az., ingenieur.
Het circus moet 15 Mei as. gereed
zijn en zal ge-pend worden door het
gezelschap Busch Co., waaraan
verbonden zijn 135 paarden en een
personeel van 300 heeren en 120 da
mes. Dat gezelschap zal aldaar werk
zaam blijven tot 15 Augustus; waar
schijnlijk van 1 September tot 1 De
cember zal het bekende circus vanSchu-
mann daarin optreden.
Het plan bestaat het gebouw des
winters van December tot Maart te
laten exploiteeran door den heer Prils
van Haarlem met een groot specialitei
tengezelschap. Hbld.
Tentoonstelling voor Hotel-
en Reis wezen.
Het aantal inzenders van deze ten
toonstelling vermeerdert dagelijks.
Door bemiddeling van het Neder-
landsch consulaat te Smyrna zal in
den tuin een paviljoen verrijzen van
ongeveer 100 vierk. meter, waarin
een collectieve inzending uit Klein-
Azië zal worden tentoongesteld.
In dat paviljoen zal o. a. koffie ge
schonken worden door inboorlingen
in hunne nationale kleederdrachten,
en er zal ook gelegenheid bestaan
om een dargileh (Aziatische water
pijp) te rooken.
De werkzaamheden voor de ten
toonstelling vorderen flinkeen lo
kaal ten behoeve der donane enz. is
reeds verrezen.
Zaterdag heeft de onderhandsche aan
besteding plaats gehad voor het hoofd
gebouw die voor Oud-Holland volgt
binnen eenige weken.
Het Comité van Uitvoering is er
van overtuigd dat, indien op 1 Fe
bruari de vrije beschikking over de
terreinen der Scating-club wordt ver
kregen, de tentoonstelling op den
vastgestelden dag zal .kunnen worden
geopend.
De laatste trein uit Utrecht heeft
Zaterdagavond de reis niet tot Rot
terdam kunnen voortzetten. Hij is te
Gouda achtergebleven, omdat de hooge
waterstand het ongeraden maakte ver
der te gaan.
Zaterdagochtend had voor de ge
meente Papendrecht op de Merwede
een ongeluk plaats. Door een hevige
stormvlaag sloeg de ijzeren zeilboot
van een marktschipper uit Sliedrecht
om en verdween onmiddellijk in de
diepte. De drie opvarenden, vader,
zoon en een jongetje verdronken.
Hofbericht
De Koningin-Regentes ontving Za
terdagavond om 6 uur met de Ko
ningin den majoor graaf Von Moltke,
adjudant van den keizer van Duitsch-
land, die door.zijn souverein is belast
met de overhandiging van een kerst
geschenk aan de Koningin. De majoor
graaf Von Moltke nam deel aan de
tnaarsch dkstafel ten Hove, waaraan
mede was genoodigd de heer Von
Reichenau, zaakgelastigde van den
keizer van Duitschland.
Nationaal Fonds.
Zaterdag werd in „Diligentia" te
's Gravenhage eene vergadering gehou
den van het Centraal Comité voor
het bijeenbrengen van een Nationaal
Fonds ter ondersteuning van de na
gelaten betrekkingen van in Indië
gevallen militairen. Alle in Neder
land gevormde sub-comité's waren
uitgenoodigd afgevaardigden te zen
den. Aanwezig waren afgevaardigden
van de comité's te Amsterdam, Rot
terdam, 's Gravenhage, Utrecht, Gro
ningen, Arnhem, Delft, Leiden, Mid
delburg, Velp, Harderwijk, Nijmegen
en Breda.
Besloten werd een blijvende ver-
eeniging te stichten en daarvoor
rechtspersoonlijkheid aan te vragen.
De concept-statuten, waarin het doel
der vereeniging is omschreven geheel
op dezelfde wijze als in de op ruime
schaal door het centraal-comité ver
spreide circulaire aan de landgenoo-
ten, werden goedgekeurd.
Tijdens de vergadering werd een
schrijven ontvangen van den heer F.
B. van Ditmar te Rotterdam, uitge
ver van het geïllustreerd gedenkblad
„Nederland-hiombok," waaruit bleek,
dat het batig saldo van den verkoop
van dat blad vermoedelijk f 4500 zal be
dragen, welke belangrijke som aan het
centraal-comité zal worden afgedragen.
Dat de uitgever de waardeering met
het door hem ondernomen werk
mocht ondervinden van H. M. de
Koningin-Regentes, den prins en de
prinses van Wied, en dat reeds 18577
exemplaren door den Nederlandschen
boekhandel werden afgeleverd terwijl
de heeren Blooker Co. f1000 be
taalden voor hun reclame op den
omslag.
De storm in het buitenland.
De storm die Vrijdagnacht en Za-
terd.g over Engeland woedde, heeft
ontzaglijke schade aangericht in de
provincie. Een veertigtal menschen
zijn omgekomen en honderden ge
kwetst door het instorten van hui
zen en het omwaaien van sc'aoorstee-
nen. Op de kusten hebben schip
breuken plaats gehad, gepaard met
verlies van menschenlevens.
Ten gevolde van den noord wester
storm was het te Hamburg Zaterdag
nacht springvloed. In verscheiden
deelen der stad trad de Elbe buiten
hare oevers, zoodat vele kelders met
koopwaren gevuld, onder water lie
pen. In de lagere deelen der stad
was het verkeer op de electrische
tram gestremd.
Ook in Altona zijn de langs de
Elbe gelegen wijken overstroomd en
de pakkelders onder water geloopen.
De schade i3 onberekenbaar, doch
bedraagt zeker vele honderdduizenden
marken.
Het proces-Dreyfus.
De krijgsraad te Parijs heeft kapi
tein Dreyfus met algemeene stemmen
veroordeeld tot levenslange deportatie
binnen een versterkten kring.
Dit vonnis brengt mede dat kapitein
Dreyfus gedegradeerd wordt
Deze leeft appèl aangeteekend.
De Parijsche gemeenteraad heeft
voor het eerst uitkeering gedaan van
de beloonin?, die uit het legaat Re-
verdy jaarlijks moet worden toege
kend aan den werkman, die het meest
zijn best gedaan heeft om door vlijt
en arbeidzaamheid zijnen kinderen
eene passende opvoeding te geven.
Voor dezen prijs, ten bedrage van
9000 francs, waren er 93 mededingers.
De uitverkorene is een Elzasser, Hen
ri Zumstein, die 14 kinderen gehad
heeft, waarvan 9 in leven. Drie gaan
nog op school en de overige verdie
nen hun eigen brood.
Te Sachsenhausen nabij Frankfurt
a/M. is een in aanbouw zijnd huis van
drie verdiepingen ingestort. Er waren
25 arbeiders aan het werk, waarvan
velen onder de puinhoopen werden be
graven. Tot dusver zijn er 15 te voor
schijn gebracht, waarvan een dood en
een elltal gewond. Eén bevind zich
nog onder het puin. De bouwmeester
die het werk leidde, werd in hechte
nis genomen.
Dd politie te New-York.
Het onderzoek naar de knoeierijen
der Newyorksche politie brengt schro
melijke misbruiken aan het licht.
Een der gevangen genomen ambte
naren, kapitein Schmittberger, speelt
nu den verrader tegenover zijn vroe
gere medeplichtigen, in de hoop zelf
vermindering van straf te krijgen.
De kapitein heeft een lange lijst ge-
