visimpm
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
12e Jaargang
Zaterdag 29 December 1894.
No. 3525
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIËN:
STADSNIEUWS.
B INNENLAND,
LOM ISOK.
FEUILLETON
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,37^.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat 1*=L, Haarlem. Telefoonnummer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onie agenten en door alle boekhandelaren en courantier».
Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOE
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangére G. L. DAUBE CoJOHN F. JONES, Snee., Parijs 31 bie Faubourg Montmartre.
Bet Bijvoegsel van het blad dat
Zaterdagavond verschijntzal bevatten
In de ArbeidersbuurtBinnenen
Buitenlandsche berichtenVaria
Advertentién enz.
Visitekaartjes worden ter Stoom
drukkerij van dit Blad goed gedrukt
met nieuwe letter en tot billijken
prijs geleverd.
Haarlem28 Dec. 1894.
Naar wij vernemen bestaat bij de
Eerste Coöperatieve Vereeniging voor
electrisch licht het voornemen, het
gebouw van het oude postkantoor in
de Smedestraat aan te vragen om
daarin de fabriek op te richten.
Aanbesteding.
Aan het bureel der genie werd he
den aanbesteed
I. Het maken van aardwerken voor
de linie van den Zuid wij kerm eerpol-
der-Veldhuis. Raming f211,000.
II. Het maken van onderbouwen
enz. voor loodsen bij Vijl huizen en
Hoofddorp en het wijzigen van het
glacis te Hoolddorp. Raming f 15100.
III. Het herstellen van vloeren in
de militaire gebouwen te Haarlem
en het leveren van kazernemeubelen.
Raming 11550.
Voor het sub 1 genoemde werk kwa
men 9 biljetten in en was dat van J.
Volker te Jutfaas bet laagst voor
f188500. Voor het sub II genoemde
10 biljetten waarvan dat van G. de
Vries te Haarlemmermeer het laagst
voor f13285 en voor het sub Hl ver
melde werk 8 biljetten waarvan dat
van A. Rinkema te Haarlem het
laagst voor f1415.
Donderdagavond vergaderde in café
Brinkmann de kies vereeniging „Voor
uitgang" tot verkiezing van periodiek
aftredende bestuursleden. Tot voor
zitter werd gekozen de heer F. Lief-
tinck in de plaats van den heer mr.
Th. de Haan Hugenholtz, die niet
voor eene herbenoeming wenschte in
aanmerking te komen. In de plaats
van den heer P. Heyting, die wegens
vertrek bedankt heeft, en den heer
P. H. van der Ley, die ook niet
wenscht herbenoemd te worden, wer
den gekozen de heeren G. C. C. Ree-
ser Jr. en dr. J. Timmer. De heer
W. L. Schram werd als bestuurslid
herkozen. De gekozenen namen de
benoeming aan; de heer Lieftinck was
echter niet aanwezig, zoodat diens be
slissing nog niet is mede te deelen. De
bijeenkomst werd door 15 leden be
zocht.
R. Kath. Leesvereeniging.
Dinsdagavond werd op de bovenzaal
der sociëteit „Vereeniging" de eerste le
zing in dit seizoen gehouden door bo
vengenoemde vereeniging, voor wel
ker leden optrad de Z.Eerw. heer
B. H. Klönne, rector van het Beggijn-
bof te Amsterdam.
De spreker voerde de aanwezigen
in hunne gedachten terug naar de
middeleeuwen, den tijd der gilden.
Uitvoerig beschreef spreker de inrich
ting en de werking van bet oude
gildewezen, dat ons bekend maakt
met vele beginselen die ook in den
tegenwoordigen tijd veel ingang vin
den.
Om in een of ander gilde te worden
opgenomen moest de ongeveer 14 ja
rige knaap eerst 3 4 jaar als leer
ling dienst doen bij een meester;
hij werd in het gildeboek inge
schreven, en kwam bij zijn meester
inwonen, wien hij stipte gehoor
zaamheid verschuldigd was. Had hij
zijn leertijd uitgediend, dan kon bij
als gezel in het gild worden opgeno
men, mits den overlieden een getui
genis over zijne bekwaamheid en goed
gedrag door zijn meester werd over-
Den gezel was het zelfstandig wer
ken het hebben van eigen klanten
streng verboden. Wat in het gil
dewezen vooral zoo uitstekend werkte
was, dat het èn den leerling èn den
gezel niet moeielijk werd gemaakt
hun goed recht tegenover hun mees
ter te verdedigeneen onwaardeer
baar voordeel der gezellen was de be
scherming, die zij van de overlieden
genoten.
Eene scherpe vergelijking te ma
ken tusschen het loon van vroeger en
in den hedendaagschen tijd is moeie
lijk met het oog op de groote veran
dering der waarde van het geld.
Dat een gezel in de heltt der 15de
eeuw een weekloon had van 35 ets.,
kunnen wij ons alleen voorstellen, als
wij weten, dat in dien tijd voor dat
bedrag een schaap kon worden ge
kocht, een schepel rogge 37 etc., een
paar schoenen 13 ets. kostte en
alles naar rato. De toestand van den
gezel was toen niet te beklagen, als
men nagaat dat hij meestal twee
vleezen daags gebruikte. Toch werd
er ook wel eens geklaagd over laag
loon en loonsverhooging gevraagd, ja
soms werden wel werkstakingen ge
organiseerd om de eischen ingewilligd
te zien. In dien tijd gingen der ge
lijke bewegingen echter niet uit van
raddraaiers en meestal werden de
eischen der gezellen, indien zij als bil
lijk beschouwd werden, ingewilligd.
Was een gezel ongeveer 4 jaren in
zijne ondergeschikte positie geweest,
dan kon hij meester worden, mits op
zijn gedrag niets viel aan te merken
en nadat hij een proefwerk onder goede
contröle had afgelegd.
Het gildewezen vormde een hiërar
chisch geheel, dat zichzelf bestuurde,
en het kweekte tevredenheid en trots
op het ambacht. Het streven voor
den meester moest zijn naar een goed
bestaanonnoodige verrijking werd
door strenge bepalingen beperkt. Deze
waren als volgt:
1. De meester mocht geen twee
ambachten tegelijk uitoefenen.
2. Het stond den meester niet vrij
zooveel leerlingen te nemen als hij
verkoos (1 of 2).
3. Een meester mocht slechts één
winkel, ééne werkplaats hebben.
4. De meesters hadden niet het recht
hunne artikelen te verkoopen voor
een door hen zeiven vastgestelden
prijs. Dien prijs stelden de overlieden
vast.
5. De grondstoffen voor de ver
schillende ambachten waren het eigen
dom van het gilde.
Hierdoor had het monopolie van
het geld geen invloed. Verder be
stonden er nog verschillende bepa
lingen om de meesters en hunne ge
zinnen na rampen of tegenspoed voor
den ondergang te redden.
Werden door brand de bezittingen
van een meester verwoest, dan kon hij
steun vinden bij het gilde, dat voor
schotten verleende.
Stierf de meester, dan kon de we
duwe een anderen meester in hare
zaak aanstellen.
Het gildewezen was uitstekend ge
ordend, en geplant op den bodem
van den godsdienst. De hervorming
gaf den eersten knak aan den bloei
van de gilden, die bij den treurigen
toestand op godsdienstig gebied meer
en meer achteruit gingen.
Voor zijne onderhoudende rede werd
den Z.Eerw. heer Klönne na afloop
dank gebracht door den heer Gonnet,
president van de R. Kath. Leesver
eeniging.
Eenige postduiven-liefhebbers hier
ter stede, hebben gehoor gegeven aan
een oproeping van den heer A. F. H.
Harms, om een winter-wedvlucht te
houden, met het doel te zien wat
men in den winter met de postduif
kan verrichten.Zoo kwamen zij in Sep
tember bij elkaar en bierbij sloot zich
aan de vereeniging „Kennemerland"
te Bloemen daal. Er werd toen beslo
ten op 23 December gezamenlijk een
wedvlucht te houden en wel van den
Helder, welk wêer het ook mocht
zijnde duiven moesten in elk geval
vliegen en een ieder kon africhten
zoo hij verkoos. Zaterdag den 22en
December werden circa 90 duiven
verzonden. Men dacht geen duif meer
tehuis te zien, wanneer het den vol
genden dag zulk wêer als Zaterdag
zou zijn. Evenwel Zondag was de
wind bedaard en werden de duiven
door welwillendheid van den stations
chef bij goed weer (te schoon voor
een winter-wedvlucht) om 10 uur in
vrijheid gesteld. Zij kwamen aan
volgt:
le pr. H. Slot
2e A.F. H. Harms
3e Rouwens
4e A. Koolhoven
5e L. H. Koolhoven
6e Terhorst
7e Kuipers
8e Leurs
9e J. van Booren
De heer Rouwens behaalde voor de
2 en drie eerstgetoonde duiven twee
zilveren medailles, terwijl de groote
zilveren medaille voor de meest ge
toonde duiven werd behaald door den
heer A. F. H. Harms en door den
heer Vester als laatst geconstateerde
duif een consolatie pr^s.
Voor de arrondissements-rechtbank
alhier heeft Donderdag nog terecht
gestaan de 19-jarige Maarten Wil-
lemsen, die 10 December Ursula Ap
peldoorn uit Heemskerk op de Boter
markt alhier haar beursje heeft ont
rold en twee dagen daarna in de
katholieke kerk juffrouw S. J. Proot,
terwijl deze geknield lag, haar porte-
monnaie heelt ontvreemd. Door den
officier van justitie werd 2 jaar ge
vangenisstraf voor hem geëischt.
uur
m. sec.
11
5
42
11
19
21
11
30
40
11
49
20
11
49
53
12
03
10
12
28
23
12
53
47
12
54
10
tot machtiging van het in onderhan
deling treden met de firma Alberts
Co. bericht was ontvangen dat ge
noemde firma weigerde uitstel van
executie te verleenen, hangende de
enquête.
Alsnu werd, namens het college
van Burgemeester en Wethouders, ter
tafel gebracht een concept-besluit tot
het a an paan van eene geldleening,
groot ƒ15000, tegen eene rente van
hoogstens 4 pCt. 'sjaars, aflosbaar in
14 jaren en wel de eerste twee jaren
(1896 en 1897) /T500 per jaar en
vervolgens telken jare j 1000, totdat
de geheele leening zal zijn afgelost.
(Het aan de firma Alberts Co. ver
schuldigde, bene\ ens renten en kosten
van het proces, bedraagt ruim ƒ15000.)
Tot stemming overgaande besloot
de Raad met algemeene stemmen con
form het concept, waarna de verga
dering gesloten werd.
Van de ƒ11.000, destijds als tekort
in de spaarkas te Hillegom geconsta
teerd, is voor ƒ8000 door de weduwe
van den penningmeester en door de
beide commissarissen teruggegeven.
De te Hillegom bestaande afdeeling
der Maatschappij voor bloembollen
cultuur, die ook hare gelden in de
spaarkas had belegd, doch geen aan
deel heeft in deze 8000, heeft beslo
ten maatregelen te nemen, om hare
gelden terug te krijgen.
Raadsvergadering te Zand-
voort.
In de Donderdagavond alhier ge
houden openbare Raadsvergadering,
waarbij de heer C. Draijer afwezig
was, werden na opening door den
voorzitter de notulen van het ver
handelde in de vorige vergadering ge
lezen en goedgekeurd, waarna een in
gekomen adres van A. H. Hegers en
G. Koper alhier, nopens het Gasthuis
plein, als zijnde niet op zegel gesteld,
werd ter zijde gelegd.
De voorzitter deelde daarna mede,
dat naar aanleiding vau het in de
vorige vergadering genomen besluit
BATAVIA, 28 Dec. (Part. tel. van
het RdblDe Rus Malengin, raads
man van den radja van Lombok, is
naar Karang-Asem ontsnapt.
De correspondent te Batavia van
de N. R. Ct., seint onder dagteeke-
ning van Donderdag:
Eene expeditie naar Karang Asem
in het begin van Januari is waar
schijnlijk.
Jhr. mr. W. A. C. de Jonge heeft
ontslag gevraagd als lid van den Raad
van State. De heer De Jonge is, als
oudste lid van den Raad in rang van
benoeming, tevens lid van den Raad
van Voogdij der Koningin.
Indertijd is hier melding
van een aanstaande uitgaaf, naar den
trant van „ParisMurcie", van een
boek ten bate der slacht offers van
de aardbevingen in Turkije. Zij die
dat werk samenstelden, wilden dat
het goed zou worden, en zoo heeft
P.
Naar het engelsch
van THOMAS COBB.
14)
HOOFDSTUK IX.
Lizzie's ontsteltenis.
Zweetdruppels stonden op zijn voorhoofd, en zijne knieën
knikten, terwijl hij daar stond te luisteren. Zijne volgende
handeling was een groot waagstuk. Hij gevoelde er zich
zeker van, dat hij ze leeg zou vinden, maar Joe was in ieder
geval toch menschelijk, en wanneer zijne theorie onjuist op
gezet en Owen daar aanwezig was, dan zon onvermijdelijk
zijn geheele spel bedorven zijn. Hij legde zijne linkerhand
op den deurknop en omklemde met zijne rechter het breek
ijzer, dat hij in zijn zak had een handig wapen en tegelijk
een kostbaar instrument en draaide behoedzaam den
knop om, ging op handen en voeten naar binnen, en kroop
naar het bed, terwijl hem het hart in de keel klopte. Toen
hij het had bereikt bleef hij een oogenblik staan en luisterde
scherp toe. Zijne hand beefde toen hij een lucifer aanstreek,
die hij zoo hield, dat het licht op het bed viel. Het was
leeg en ongebruikt. Op het laken lag de zwarte jas, die Owen
aan het middagmaal had gedragen.
Toen hij weer veilig in zijne eigen kamer was terugge
keerd, deed bij zijn boord af, stak zijn pijp aan en ging zit
ten op den rand van zijn bed om na te denken.
Wat beduidde dat alles? Owens kamer leeg; de vrouw
buiten in het dorp rondzwervende 1 Wanneer niemand op de
eerste verdieping verblijf hield, waarvoor dan al die geheim
zinnigheden 1
Het was zeer wel aan te nemen, dat juffrouw Cawdrey
voedsel en andere benoodigdheden naar boven bracht; toch
Joe was steeds op zijne hoede geweest, en ook Sarah had
uit velschillende beweegredenen een oogje in het zeil gehou
den, maar geen van beiden hadden haar ooit door de deur
zien gaan.
Joe was volstrekt niet dichter bij de oplossing van het
geheim, maar iets betwijfelde hij niet meerer was geld bij
te verdienen; er moest geld bij te verdienen zijn veelgeld-
Alvorens echter de schroeven aan te zetten, moest hij den
te volgen weg wat duidelijker afbakenen. Hij besloot dus te
blijven, in den tuin te spitten, schoenen te poetsen en zijne
kleine, scherpziende oogen open te houden.
Den volgenden Maandag was Florence alleen in de zit
kamer t->en Owen binnentrad en na eenige beuzelachtige op
merkingen vroeg hoe het met Ann ging.
„Zij is erger," was het antwoord. „Zij kan nu nauwelijks
alleen worden gelaten overdag noch des nachts. Dokter Viret
maakt zich zeer ongerust."
„Dat spijt mij. Ik vreesde reeds niet te zullen hooren, dat
zij beter was. Het was eene verontschuldiging voor mijn be
zoek, ziet ge."
„Dat was toch volstrekt niet noodig mijnheer Fairfordl"
„Het sust de stem van het geweten. Dat verraadt groote
zwakheid en toch is het een feit. Er bestaat geen reden voor
mijne komst."
„En toch zijt gij hier?"
„Ons innerlijk wezen verlangt somtijds naar wat toegevend
heid. Natuurlijk moet de tol er voor betaald worden, en toch
loopt men het gevaar."
Door deze laatste woorden nam zij wellicht minder harte
lijk afscheid van hem dan anders. Hij had zoo niet moeten
spreken. Niet, dat zijne woorden haar juist griefden, maar
ze maakten hun omgang moeielijker. En waarom zou er voor
hem geen reden zijn om haaipte bezoeken? En als dit zoo
was, waarom kwam hij dan? Nu het was niet moeielijk te
raden, maar zij wilde wel, dat die woorden niet uitgespro
ken waren.
Ann scheen dien av^nd zooveel erger, dat Florence dokter
Yiret wilde laten halen. De zieke smeekte haar echter dit
niet te doen.
„Het is voor mij nutteloos, dat er een dokter naar mij
komt kijken evenals het was voor mijne dierbare meesteres,"
zeide zij. „Ik ben al te ver heen miss Floy; Goddank dat er
niemand is om n van mij weg te voeren zooals zij dat met
mij hebben gedaan. Ik ben niet bang om te sterven," voegde
