Letteren en Kunst
Sport en Wedstrijden.
niets was gebleken. Daarop volgde
dan nog een sterk gepropageerde me-
dedeeling over het „ongeval" den
directeur „overkomen," waarin zoo
veel als betoogd wordt, dat van zelf
moord toch geen sprake kan zjjnals
een uitstekend zwemmer verdrinkt,
met een geladen revolver in den zak.
Ik zou zoo zeggen, dat, als een uit
stekend zwemmer verdrinkt
Maai, dit buiten beschouwing ge
laten, het gegeven démenti heeft geen
kntwoord gebracht op de vraag, et
er niet, met name ten aanzien vall
de werklieden, dingen gebeurd wa
ren, die als minder in den haak moe
ten beschouwd worden.
Om bij het chapiter werklieden te
blijven, zoo wordt ook nog met groo-
te belangstelling afgewacht, wat er
geschieden zal met den werkman,
een typograaf, die door Gebr. van
Langen huijzen, de bekende druk
kersfirma, werd ontslagen op grond
yan zijn secretariaat eener vakver-
eeniging. De zaak is door mr. Ker-
dijk in het „Sociaal Weekblad" be
handeld en in het algemeen keurt
men hier de handelwijze der patroons
af. De man die ontslagen is en in
het openbaar daartegen heelt gepro
testeerd, zal wel op andere manier
weer aan brood geholpen worden.
De hulp van menschen als mr.
Kerdrjk is in dit opzicht veel meer
waard dan honderd„protest-meetingB",
die toch niemendal uithalen. Want
ik zie nog de „meeting" niet waarin
het middel aan de hand wordt ge
daan om een patroon te verbieden
iemand te ontslaan uit zqn dienst,
terecht ot ten onrechte, paree que c'est
ton bon plaisir. En dat is wellicht maar
gelukkig ook.
Wat en wie ook gelukkig zij, van
den onder-bibliothecaris onzer Ko
ninklijke bibliotheek, dr. Knuttel,
kan men dat niet zeggen. Tot opvol
ger van den overleden bibliothecaris
is toch benoemd dr. Bijvanck (een
uwer vroegere stadgenooten, meen
ik) met voorbijgaan van den man
die zijn sporen met eere heelt ver
diend. Nieuwsgierigheid noch belang
stelling mogen ons verleiden tot een
onderzoek van de motieven die de
regeering by deze benoeming hebben
geleid, ma&r indien 't waar is, wat
beweerd wordt, nl. dat de politiek
hier een rol heelt gespeeld, dan ver
oorloof ik mij toch te dezer plaatse
een bescheiden woord van protest.
Ik sprak daar het woord politiek
uit en wil in verband daarmede er
even op wijzen, dat de reusachtige
vrijzinnige kiesvereeniging ,,'s Gra
venhage" eindelijk weer een president
zal krijgende tegenwoordige is al
bijna een paar jaren lang „waarne
mend". De benoeming van den oud-
Minister Smidt tot bestuurslid der
vereeniging wijst er op, dat men het
voornemen heeft dezen het praesidium
aan te bieden. Sedert dr. Zaayer dat
nederlegde heeft 't dan ook inderdaad
aan krachtigen leiding ontbroken,
't geen minder te wijten was aan ge
brek aan goeden wil dan wel aan
gemis van de voor het veldheerschap
onmisbare eigenschappen. Mr. Smidt
bezit die in voldoende mate en 'tis
dus mogelijk dat onder zijn aanvoe
ring de vereeniging nieuwe overwin
ningen tegemoet gaat.
Wij bemoeien ons tegenwoordig
veel met andermans zaken schreei
ik in den aanvang en zoo kom ik er
toe ook een enkel woord te zeggen
van een quaestie,die te Haarlem inder
daad een „question bruiante" is, de
vraag van reorganisatie der brand
weer. Natuurlijk verstout ik mij niet
een oordeel te vellen over hetgeen
men ten uwent als wenschelijk voor-
stolt. Maar ik veroorloof mij alleen
den belastingbetalers te waarschu
wen voor grootsche plannen, als waar
toe een beroepsbrandweer kan wor
den gerekend. Wij zullen hier nu, re
kening houdende met de enorme uit
breiding onzer gemeente, een hulp
post cuzer gemeentelijke brandweer
gaan maken, gelijk er een te Scheve-
ningen is, wat f30.000 in eens en
jaarlijks f5000 meer zal kosten. En
die uitgaven zullen steeds meer en
meerstijgen. Vooreen groote gemeente
als den Haag nu is een brandweer
organisatie als de onze onmisbaar en
met erkentelijkheid mogen we zeggen,
dat het aantal branden hier tot een
minimum is gedaald. Maardekosteu
zijn zeer belangrijk en een kleinere
gemeent?, die nocathans met weinig
minder zou toekunnen, mag zich er
daarom nog wel eens tweemalen op
bedenken het voorbeeld van groote re
zusters te volgen.
H. A. GANUS Jr.
Bij kon. besluit zijn bij het leger
in Nederlandsch-Indië benoemdtot
ial-majoor bij den generalen
staf, de kolonel, chef van dat dienst
vak, J. J. K. de Moulin tot generaal-
majoor der infanterie, de kolonel van
dat wapen, L. Swart, eu totgeneraal-
majoor der genie, de kolonel, chef
van dat wapen L. J. Resmer.
Kamers van Arbeid.
Naar men van wel ingelichte zijde
verneemt zal weldra een ontwerp van
wet tot instelling van Kamers van
Arbeid, het departement van justitie
verlaten. Men schijnt bij de samen
stelling van dit ontwerp de Belgische
wet tot voorbeeld te hebben gekozen.
Het ontwerp is verdeeld in zeven
paragrafen, Uie achtereenvolgens be
handelen 1. De samenstelling en
werkkring. 2. De leden. 8. De kiezers.
4. De afdeelingen. 5. Het bestuur
der Kamers. 6. De geschillen. 7. De
vergaderingen der Kamers en der
afdeelingen terwijl algemeene bepa
lingen het ontwerp, dat uit ruim 40
artikelen bestaat, besluiten.
De Wereldtentoonstelling te
Amsterdam.
Omtrent de vordering van den
bouw en de inrichting der Amster-
damsche tentoonstelling, welke door
de vorst tot heden aanzienlijk werd
vertraagd, kan het volgende worden
gemeld.
De balkenlaag, waarop de expositie
hallen van het hoofdgebouw komen te
rusten, is geheel gereed en het fa ga
degebouw is niet alleen nagenoeg
geheel betimmerd en bekapt, maar
zelfs voor een groot deel atgedakt en,
wat de buitenwanden aangaat, be
pleisterd. Galerijen, torens, hoofdkoe
pel, zij-ingangen, alles is reeds vol
tooid of het werk daaraan is „op een
oor na gevild."
Ook het schip is aan 't ontpoppen.
Het groote geraamte van ribben moet
nog slechts bekleed worden om aan
het schip het gewone aanzien te geven.
De beide masten staan reeds.
De grootste veranderingen merkt
men echter aan Oud-Holland. Als
men daar binnenkomt en dan in het
eerste vak blijft staan Oud-Holland
wordt door de oude poort van deo
Vijgendam in twee deeien gescheiden
waarvan het voorste de gracht bevat
dan bevindt men zich reeds in
een geheel omsloten ruimte. Rscüts
zijn nog slechts gebouwtjes in hout
te zien en ook de poort van den
Vijgendam is nog in dien vorm. Maar
links staat men tegenover eene Oud-
Hollandsche huizenrij, zoo volkomen
nagebootst als men die te Alkmaar
of Dordrecht in werkelijkheid niet
anders zou verlangen.
De poort doorgaande komt men in
het tweede gedeelte dat nog niet
geheel is afgesloten maar waarin ook
reeds het een en ander is voltooid en
waar de gevellijn in allen geval is te
onderscheiden. De iagang|is hiervrg
smal met een hoogen gevel rechts,
hetgeen den indruk van ouderwetsch-
heid eigenaardiglijk versterkt.
Het uitvoerend comité is op het
denkbeeld gekomen om op den laat-
sten Zondag van deze maand het
terrein gedurende eenige uren tegen
een geringen toegangsprijs voor het
publiek open te stellen opdat een
ieder van den stand van het werk
een juist denkbeeld zal kunnen krijgen.
De netto-opbrengst van dien dag wordt
tei beschikking gesteld van de werk
verschaffing in het Buitengasthuis,
nl. als eerste gift voor het volgende
winterseizoen.
Reeds zijn enkele douanebeambten
op het terrein aanwezig, wijl uit Rus
land 42 inzendingen onderweg zijn en
Italië met een deel zijner inzendingen
op 't laatst van deze maand aankomt.
Voorts wordt voor de meabelfabrikatie
eene afzonderlij ke afdeeiing ingericht
desgelijks voor rijwielen. De Hon-
gaareche regeering doet een Hon-
gaarsch wijnhuis oprichten en te
Berlijn wordt eene Dnitsche courant
uitgegeven, uitsluitend aan de Amster-
damsche tentoonstelling gewijd en
onder den naam:
Weltav>88tellung Amsterdam 1895,
daarvoor menschen moest nemen,
welke de arbeiders en dc arbeiders
beweging kennen. Mannen, die door
groepen van werklieden tot hunne
leiders werden gekozen.
Verder tracht men door verlaging
van prijzen, door Velkskoffiehmizen,
genoemd bezoek zoc goedkoop mo
gelijk te maken.
De Spoorweg-Maatschappijen zullen
goedkoope treinen organieeeren.
Onze commissie is gaarne bereid die
genen, welke zulks mochten verlangen
nog nadere inlichtingen te versohaf
fen, en stelt zich voor over ©enigen
tijd meerdere bijzonderheden ter ken
nis van het groote publiek te brengen.
Moge onze oproeping geede gevol
gen hebben en het bezoek der werk
lieden onze verwachtingen overtreffen.
„snobs" te strijken kregen; in Frank
rijk is het chic de „se faire blanchir
Londres", maar als dan eens onza
Gigerl's in het vervolg te Parijs hunne
overhemdbersten blinkend laten ma
ken?
Door de commissie ter bevordering
van het werkliedenbezoek op de
wereldtentoonstelling ta Amsterdam,
bestaande uit de heeren P. Nolting!
Voorzitter, G. van Duivenboden, W,
W. C. J. Passtoors, en J. D. Root Jr.,
H. Wertheim, secretaris, is eene circu
laire verspreid van den volgenden
inhoud
Waar tegenwoordig de massale pro
ductie in omvang toeneemt en het
handwerk ai meer en meer verdringt
is het de plicht van een ieder, die,
hetzij direct^ hetzij indirect, groote
voordeelen der industrie geniet, zonder
daaraan onmiddellijk deel te nemen,
om hun, die dat wel doen, en hun
leven in werkplaatsen en fabrieks-
lokalen slijten, een minimum levensge
not te verzekeren.
De industrieel gaat ieder jaar
van de werkplaats, waar hij woont,
naar buiten, of naar de groote steden,
om afwisseling te heoben van het
eentonige leven, dikwijls gebukt onder
zorgen, om mee te kunnen arbeiden
en strijden op het slagveld der vrije
concurrentie.
De arbeider mist die gelegenheid,
want het loon dat hem uitbetaald
wordt en dikwijls slechts uitbetaald
kan worden door de scherpe concur
rentie, waarbij nog komt dat buiten-
landsche producten de markt over-
stroomen, welke dikwijls tengevolge
van de goedkooperegrondstoff n, voor
deelen genieten boven de voortbreng
selen der Nijverheid van het Binnen
land, is nauwelijks voldoende voor het
onderhoud van hem en zijn gezin.
Thans zal er te Amsterdam eene
Tentoonstelling gehouden worden,
waar men den v r::-uitgang der in
dustrie, kuiusuiu en handwerken ge
durende de laatste jaren kan beoor-
deelen.
Daar wordt eene gelegenheid
geboden om kennis te verrijken,
gepaard met aangename ontspanning,
welke heilzaam zullen werken op het
moreel der bezoekers.
Het Comité van Uitvoering begreep
te recht, dat men ©en en ander onder
het bereik van een grooten kring van
personen moest brengen, ten einde te
zorgen, dat het algemeen belang
gebaat werd.
Naast verschillende andere Sab
Commissiën, werd er ook eene tot
bevordering van het werkliedenbezoek
gevormd, welke o. a. moest trachten
de werklieden buiten Amsterdam tot
een bezoek aan de hoofdstad op te
wekken.,
Men begreep terecht, dat
Een© vrouw, wonende Rozenstraat
te Amsterdam, heeft aangifte gedaan
dat Zaterdagavond, tijdens zij aan
het verhuizen was, van hare kamer
een blikken trommel, waarin 3 spaar
bankboekjes te haren name, waarop
f1600, benevens een bedrag van f90
en eenige gouden en zilveren voor
werpen, is ontvreemd. Een ma*, die
met een onbekenden kaaap bij deee
verhuizing had geholpen, verklaart
dat die jongen met den trommel aan
den haal is gegaan. Volgens mede-
deeling zou echter de man het vloer
kleed, waarin de trommel was ge
wikkeld, hebben losgesnedem, waarom
hij als verdacht van medeplichtigheid
aan den diefstal in arrest is genomen
De trein 191, |van Leiden naar
Utreeht, heeft Zondagochtend tus-
schen Waarder en Woerden een man
overreden. De man, van wien men
Zondagmiddag te Utrecht neg niet
wist wie was, was onmiddellijk
dood.
Eleonore Duse.
Ook te Rotterdam is deze italiaan-
sche actrice als Marguérit» Gauthier
in „La dame aux eamélias" opge
reden. Over haar spel wordt in da
N. Roti. Ct. het volgende geschreven.
Sprekende ever het idealisme dat in
al wat bestaat iets schoons opmerkt,
zegt de criticus, dat dit ook het idea
lisme is der wonderbare Vrouw die
het omhulsel Tan Dumas' Marguérita
heelt aangenomen, omdat zij in dia
schepping Tan zijn idealisme eea
kleine kern rond die iets refle teerde
yan wat hkkr groote ziel ons had te
zegge* wier kunst ziel is, sentiment,
yan het begin van dit gekunstelde
tooneelstuk tot het einde, wier woor
den tranen waren en die in een heel
sterke en toch heel zachte uiting van
weemoed het verlangen heeft uitge
plaagd, «aar wat dit trieste leven al
leen nog levenswaard maakt, de Liefde.
Dit zij voor nu genoeg. Alleen moet
nog vermeld werden dat mevrouw
Duse ook hierin anders doet dan de
meeste „sterren", dat zij de reis maakt
met een heel goed gezelschap.
Een valsch bankbiljet.
Door de politie te Rotterdam is een
ralseh bankbiljet van f100 in beslag
genomen. Het vertoont geheel dezelfde
kenmerken als die, welke indertijd
door Krause c. s. te Amsterdam ver
vaardigd werden. Het watermerk ont
breekt, het papier is wollig en het
draagt don datum Juni 1890.
Men veronderstelt dan ook, dat de
bezitter er van tot nu toe met het
uitgeven van het bankbiljet gewaeht
heeft, ia de hoop dat er nu, na ver
loop van ruim een jaar, minder op
zoude gelet worden.
Zaterdagavond te 8 uur ontstond
brand in de meubelfabriek aan de
Nieuwe Marktstraat te Nijmegen. Het
gebouw stond spoedig in lichtelaaie.
Het onmiddellijk daarachter gelegen
•yinn ,sium liep gelukkig geen gevaar,
daar de wind naar den spoordij k was
gekeerd.
Het gebouw brandde tot den grond
af. Twee spuitgasten werden zeer
ernstig gewond door het instorten
van een muur. Iu schier hopeloozen
toestand zijn zij naar het Ziekenhuis
vervoerd.
Voor onze bleekers.
Vuil linnen schijnt tegenwoordig
uit Engeland door stoomboot- en
spoorwegmaatschappijen tegen zóo
lage vracht naar ons land gezonden
te worden, dat het voor de Engelsehen
goedkoeper uitkomt hun linnengoed
in ons land te laten wasschen dan iu
hun eigen land. Bovendien schijnt de
Engelsehe waschvrouw niet onberis
pelijk te werken, terwijl de bleekerij-
maatschappijen met haar chemische
en mechanische aanvallen op het goed
het nog wat erger maken. De vraag
zal nu zijn of onze waschvrouwen het
beter doe*.
Het zou wel aardig zijn, wanneer
wij hier de overhemden der Engelsehe
Jaap Edaa te Arnhem.
Zondagmorgen, dus eerder dan ver
wacht was, is de wereldkampioen te
Arnhem gearriveerd. Door de ver
vroegd» komst was hij in staat om
van d» vermoeiende reis, die hjj achter
zich had, nit te rnsten en krachten
te verzamelen voor de vermoeienissen,
die hem wachtten wanneer hij het
middelpunt zou zijn van een hem
toejuiehende menigte.
Dee avonds had zich eene groote
menigte naar het station begeven om
van zijn aankomst getuige te zijn,
zonder dat zg wisten dat hij reeds
aangekomen was 1 Eden werd door
de feestcommissie afgehaald en ge
zamenlijk ging het naar het Hotel
Pauw. Te acht uur, bij aankomst in
„Musis," werd hij met gejuich door
het talrijke publiek ontvangen. De
muziek speelde hem een saluut toe.
Daarna werd de eerewijn geschonken.
De voorzitter der ijsclub „Arnhem,"
mr. Aberson, sprak deu overwinnaar
toe in de concertzaal. Hij deelde hem
mede, hoe bjj het bekend worden zijner
overwinning, op 24 Febr. te Hamar
behaald, op het bericht-, dat hij het
eerst te Arnhem zou aankomen, de
ijseiub het initiatief nam voor zijn
feestelijke ontvangst en met twaalf
andere sportclubs samenwerkte, om
Jaap een dergelijke ontvangst te
bereiden.
Spr. riep vervolgens den wereld
kampioen bet welkom toe. „Uwe nog
onverwelkte lauweren, in de veloci-
pède-wedstrijden behaald," zoo
zeide hij „zijn gevolgd door lau
weren in het barre Noorden. Daarheen
gingt gij alleen, maar in gedachten
volgden wij u allen en wij jubelden
mede: eere deu koeneu HollanderI
Toen gij het wereldkampioenschap
veroverdet, werden ouderen zoowel
als jongeren met geestdrift be ield.
Wij allen gevoelen hoe heilzaam het
is, de sport in eere te houden; voor
de jeugd trouwens is het beter in de
frissche lucht vermoeid te worden,
dan| de nachten in k ffichuizen door
te brengen.
„Jong Holland, sterkt uw beenen,
staalt uw spieren! ve-v- lgde mr.
Aberson. „Gij zult die r;et gebruiken
genaara. Ik za! spoedig trouwen, heeft zij gezegd, en ik zal
wel geld bezitten; het eenige onaangename wat mij ooit kan
overkomen is, dat ik somtijds in gevaar zal verkeeren sehip-
brenk te lijden, maar nooit zal ik verdrinken."
„Dat ia zter mooi," lachte dokter Black Crum. „Ik hoop
voor u, dat ze nog bewaarheid worden dat wil zeggen
met uitzondering van de eehipbreuk."
„Ik deni het wel," zeide Jane vol vertrouwen.
„U kust daarover ongetwijleld het best oordeelen," zeide
dokter Bleek Crum. „Misschien zijt u er al zeker van?"
Toen het gesprek dezen loop had genomen begon hij te
bemerken, dat een uitgesneden houten krukje niet de ge
makkelijkste zetel is. Hij stond op met het plan om naar
het salon terug te keeren.
„Nu, om u de waarheid te zeggen, dat is zoo," antwoordde
Jane, „tenminste wat het geld betreft."
Dokter Black Crum was onmiddellijk geheel aandacht en
nam weer plaats.
„Werkelijkzeide hij. „Sta mg toe u van harte geluk te
wenschen."
„Wanneer u zoudt willen beloven het geheim te honden,"
zeide Jane, bloosde en sloeg haar blik neer, „dan wil ik u
wel vertellen hoe de zaak is."
Onmiddellijk beloolde dokter Crum om te zwijgen als
het graf.
„Heusch Zult u er nooit iemand over spreken, dat ik het
u verteld heb?" zeide Jane.
„Op mjjn woord van eer, ik zal er nooit over spreken,"
riep dokter Black Crnm uit.
Hij was zeer nieuwsgierig om te vernemen hoe Jane, in
wie hij dikwijls haar gemis aan fortuin had betreurd, een
fortuin in haar bezit zou kunnen krijgen, de moeite waard
om er over te sprekeD.
„Kent u mijn oude taute Hawkins begon Jane.
„Ja," zeide dokter Black Crum, „zeer zekerdie oude
dame, die zulke scherpe opmerkingen maakt. Wel, is
zij rijk?"
„Zij bezit ongeveer twintigduizend pond," zeide Jane.
„Een aardig sommetje," merkte dokter Black Crum goed
keurend op.
„Zij heeft kort geleden haar testament gemaakt en laat haar
geld na aan een van ons meisjes, die getrouwd is op Nieuwjaars
dag vóór twaalf uur," verklaarde Jaue, keek voor zich neer
en bloosde.
„Inderdaad I" riep dokter Black Crum uit. Hij was zeer
verbaasd. Nn was er eene gelegenheid, die hij niet mocht
laten voorbijgaan. Hg was iemand, die er volstrekt niet van
hield om haastig een besluit te nemen en toch zag hij dni-
lijk in, dat hier geen tijd was te verliezen.
Hij werd zeer rood in zijn gelaat en stamelde hoe aange
naam het was te hooren dat zij zoo gelukkig was zulk eene
rgke en edelmoedige tante te bezitten.
„Maar wanneer een van uwe zusters ook gehuwd is voor
den bepaalden tgd, wat gebeurt er dan vroeg hg voor
zichtig.
„In dat geval wordt het geld tusschen ons verdeeld,"
antwoordde Jane.
„Dat zou toch wel jammer zijn, nietwaar?" merkte
Crum op.
Jane stemde toe, dat het zeer jammer zou j i.
Eeu tamelijk langdurig stilzwijgen volgde, gedurende waar-
van men verscheidene bezoekerB kon hooren vertrekken.
„Miss Dudley; Jane I" Hiermee verbrak del 'Bic'. Crum
eindelijk de stilte; zijne stem was hcesch, door de
ontroering.
Jane antwoordde niet; zij keek onafgebroken 1 r de punt
van haar schoen, en een donkerder rooi verfde hare wangen.
„Jane, weet je ook, wie de gelukkige mai. -a-, dien ja
zoudt huwen volgens de handlezeres
„Neen," stamelde zij zachtjes.
„Weet je zeker van niet vervolgde dokter Black Crum
met vuur.
Jaue antwoordde *iet. Zij hoorde den laateten bezoeker
ep een na afscheid nemen en verlangde wel dat dokter Black
Crum wat meer haast maakte. Crum hoorde het ook en deed
zijn best.
„Zou o Jane, zou ik het kunnen zijn?" fluisterde hij
met vleiende stem.
De laatste bezoeker had nn de deur bereikt. Er was dns
geen tijd te verliezen en Jane gaf met zachte stem een b«*
vestigend antwoord.
(Wordt rervolgd.)
