Tweede Editie. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. FEUILLETON. De onneembare Stad. 133 Jaargang Vrijdag 27 September 1895. No. 3754 HAARLEMS DAGBLAD ALSOTSOsrEUVrBTNrTSFEg/IJ'S: Voor Haarlem per 8 maanden1.20' Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1.30 Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden.1.65 Afzonderlijke nummers 0.05 Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 8 maanden. 0.30 de omstreken en franco per post0.371' -ATD"VIEK/TeE3nSrTIË]Isr nent aanzienlijk raba i 20 Cent per regel. Bij Aboi Recla: Abonnementen en Advertenrion worden aangenomen door ónze Agente en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Dit blad verschijnt, dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Bureaux: Kleine Houtstr.:;:: 14, Haarlem. Telefoonnummer 122. Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie 'rale de Piiblic'dc Etranglre Cr. L. DAB BE Agenten voor dit Blad in den omtrek zijn: Bloemendaal Santpoort en Scholen, P. v. d. RAADT, Sanlpoort; Heemstede, J. LEUVEX, bij de Tol; HaarlemmermeerC. DOEKES; Spaarndam, C. HARTEXDORP Zandvoort, J. ZWEMMER; Velsen, L. YEXUS; IJmuidenJ. J. TJADEX; BeverwijkH. JUNGERIE, Koningstraat. Genoemde Agenten nemen Abonnementen en Advertentiën aan. BILJETTEN voor Veilingen en nnbcstedlngen, voor Fecstcl{|k- cden, Concoursen e<c Kso men sr Stoomdrukkerij vai> dit Blad t hoogst billijken pi<|9 laten rakken. Nieuwste Lettersoorten. Spoe- Ige aflevering. De Directeur Uitgever J. C. PEEREBOOB. JiDat de Minister van Binnenland de Zaken een voorstander is van de bvordering van het onderwijs aan B vrouwelijke jeugd komt in de be- rooting van dat departement voor ||96 duidelijk aan den dag. 'Ten eerste wordt voorgesteld om ter te gaan tot de oprichting van ine Rijkskweekschool voor onaer- yzeressen. Tot dusverre bestaat deze jet. Terwijl in verschillende groote jmeenten Rijkskweekscholen voor ïderwijzers bestaan, is de op'.eldicg in onderwijzeressen tot heden ove-- Blaten aan de normaa'scholen en aan et partioulier initiatie f. Het laatste Bstaat voor zoover ons bekend i3, it eene gemeentelijke kweekschool i Groningen, een Nuts-kweekschool i Haarlem en een te Arnhem die bor particulieren wordt beheerd met ëun van het Nut. Xaar het schijnt acht de Minister it niet voldoende. Althans bij wil >n afzonderlijke Rijkskweekschool jor onderwijzeressen tot stand zien Dmen, waar evenals by die voor iderwijzers de kweekelingen een arlijksche toelage van f300.voor ist 'en inwoning zullen ontvangen, jij acht een dergelijke school noodig et het oog op de behoeften van het itgebreid lager onderwijs in ver killende provinoiën en geeft, om tn te toonen dat deze leerlingen ook erkelijk de betrekkingen waarvoor j zijn opgeleid, zullen blijven ver- allen,de cijfers van de scholen te Gro- bgen en Haarlem op. In eerstge- bemde schooi werden van 18S5-1894 I onderwijzeressen afgeleverd, waar in er nu nog 66 als zoodanig werk- iam zijn; de cijfers van de school i Haarlem pleiten minder voor het Icoes van eene school zooals de inister die wenscht; daar toch zijn in de 133 meisjes, die in deze tien ar zijn opgeleid, thans nog slechts j bij het lager onderwijs hier te iide werkzaam. 'Van de school te Arnhem, die toch poter is dan die te Haarlem, zegt Minister geen enkel woord. |Het onderwijs aan de vrouw is een die onderwerpen waarvan men gt, dat ze in de hecht zitten. Mis- pien komt het dan ook daar vandaan, t het somtijds schijnt alsof de argu menten van de voorstanders van dat ouderwijs uit de lucht gegrepen zijn. Het valt niet te ontkennen, dat voor vele ouders de betaling van een schooi en kostgeld van f 500 (voor de scholen te Haarlem en Arnhem) onmogelijk is, maar aan den anderen kant is het een feit, dat voor vele van de leerlingen dier beide scholen die som door vermogende particulieren of stichtingen wordt betaald. Het is te voorzien, dat ouders die zulk een steun behoeveD, voortaan hunne dochters eenvoudig naar de Rijkskweekschool zullen zenden en dat zoodoende het Rijk zich belasten zal met de zorg, die het particulier initiatief thans op zich heeft genomen. Hun die meenen dat de Staat zich alleen heeft te bemoeien met datgene, waarvoor het particulier ïni iatief niet voldoende zorgt of zorgen kan, zal de Rijkskweekschool voor onderwijze ressen die de Minister wil, niet wel kom zijn. Vooral niet, omdat uit 's Rijks schatkist met groote spaarzaamheid moet worden geput en het voor de hand ligt, dat het, bij die eene kweek school niet zal blijven. Een groot gedeelte van die leerlingen, d e anders naar Arnhem of Haarlem zouden gaan, zullen zich a's de eerste Rijksschool er is, bij het Rijs ianmelden en binnen kortea tijd meerdere scholen noodig maken terwijl tegelijk de particuliere scholen, die blykens de bovengenoemde cijfers van het aantal Igiëx mineorden, goede vruchten dra gen, zullen worden ontvolk' I Als men dit alles nagaat, bestaat er weinig reden om eene Rijkskweek school voor onderwijzeressen in 't leven te roepen, vooral niet omdat blijkens de oijfers van Haarlem een groot gedeelte van de kweekelingen maar zeer korten tijd inderdaad bij het onderwys werkzaam is. Ten voordeele van het onderwijs voor meisjes strekken ook de voor stellen van den Minister, om desub- sidiën aan de industriescholen te Arnhem, 's Gravenhage en Rolterdam met een gezamenlijk bedrag van f 5000 te verhoogen en om de vroeger inge trokken subsidie van f 5000 aan de kweekschool voor bewaarschoolonder wijzeressen te Leiden opnieuw te ve.Teenen. Merkwaardiger dan deze voorstel len evenwel is de voordracht tot toekenning van f 3000 voor de uit breiding van de haagsohe kookschool. De Rogeering vergelijkt deze sub sidie met die welke wordt verleend aan de ambachtsscholen en meent, dat zij evenveel reden van bestaan heeft. Gaat de volksvertegenwoordiging hiertoe over, dan zal daardoor de deur worden opengezet voor een stroom van adressen uit andere gemeenten. Lust tot uitbreiding is er bij al de bestaande kookscholen en al wordt ook de snbsidie voor een jaar voor gesteld en speciaal met het oog op de uitbreiding wanneer de post eenmaal op de begrooting voorkomt, zal zij er steeds weer voor jaar lij Jcscke subsid.'ën op terugkeeren en dat wel zeer zeker met immer klimmende cijfers. Over het nut van kookscholen en daarvan uitgaanden cursussen voor den werkenden stand zijn de gevoe lens nog zeer verdeeld. Doch zelfs aannemende, dat zij werkelijk berei ken wat zij beoogen, kan men het betreuren, dat de Staat alles aan zich trekken wil en steeds minder overlaten aan het particulier initia tief. Dit moet tengevolge hebben, dat men meer en meer bouwt op en vergt van de Staatskas ea dat tevens vele personen, die zich, door hun finan- cieele hulp, ook geroepen gevoelden moreelen steun aan een zaak te tchenken, zich onttrekken zullen om dat d) Staat er zich toch mee is gaan bemoeien. De deugd van „geven" zal er bij de gegoeden niet d ;or wor den aangekweektwel zullen de be lastingen er mee stijgen, ten nadeele van velen die kwalijk nog meer kun nen missen. STADSNIEUW 8. Haarlem, 26 September. B. en W. deden he len uitspraak in zake de gunning der Woensdag 18 Sept. gehouden aanbesteding van brandstoffen ten behoeve van gemeen telijke inrichtingen, benoodigd tot 1 Sept. 1896. De levering der grove eteenkolen werd opgedragen aan J. F. v. Luijk, die van lange turf aan J. O verakker, die van korte turf aan aan N. van Breemen en Co. die van gascokes, zoowel grove als geklopte, aan de Haarlemsche gasfabriek en die van anthracitkolen aan J. O ver akker allen albier. 25 jarig jubiló. Heden 26 September herdacht H. J. van El den dag dat hij 25 jaar onafgebroken bij de firma D. P, Graaff werkzaam was geweest. Door zijne medewerklieden was zijne werkplaats versierdzij boden hem bij hunne wenschen toepasselijke geschenken aan, terwijl de patroon zich ook niet onbetuigd liet. Als blijk van goede verstandhou ding kan worden medegedeeld, dat v. El reeds de vierde is, 25 jaar of langer bij genoemde firma werk zaam. De HL. is berekend, als zijnde 8 KG. De gunning isbepaald op Woensdag 2 October a.s. Als medeplichtig aan den dief stal van twee vaten met honingzoet ter zake waarvan reeds was aange houden de kuiper v. d. L, is gear resteerd de werkman G. W. v. d. P. mede in dienst van den Heer S. De schuldigen zijn naar het huis van bewaring overgebracht. Ook is het 2de vat honingzoet opgespoord en in beslaggenomen. Zondag 29 Sept. a.s. zal in den schouwburg alhier door bet Hol- landsch Tooneelgezelschap van het „Paleis voor Volksvlijt" te Amster dam, worden opgevoerd: „Oorlog en vrede" of De Tamboer van het Groote Leger, drama a grand spec tacle in 7 tafereelen en apotheose, met optochten, gevechten, waarin vooral zal uitmunten De veldslag bij Wörth. Het stuk behandelt een episode uit Hedenmiddag werd door B. en W. alhier aanbesteed Het leveren van 1. stroo, 2. Haver en 3. paardenboo- nen, ten behoeve van de paarden der gemeentereiniging. Ingeschreven werd door Ph. Polder, alhier, stroo f 30 50 per 1000 K Ghaver f 6 20 per H.L., paardenboonen f6 30 per H.L. j P. v. Hemert, alhier, haver f 5 551 per 100 K.G., paardenboonen f 5.60 per H.L. T. J. Visser, alhier, haver f 610 per 100 K.G., paardenboonen f5.65 per H.L. Joh. Vermeulen en Zn., WTaspik, stroo f 19 50 per 1000 K G., haver f5.76 per 100 K.G., paardenb. f5 60 per H.L. Veldmun en Van Dommen, Am sterdam, haver f6,10 per 100 KG. Grippeling en Verkley. inlandsche haver f 5,69 per f 100 KG., buitenl. haver f5,69 per 100 KG., paarden boonen f5,43 per HL. den Fransch-Duitschen oorlog van 1370-71. Hedenmiddag 12 nur kwam doori de Jansstraat een wielrijder rijden. Tegelijkertijd kwam u t de Ridder- straat in de richting naar de Korte: Jansstraat een met een paard bespan- nen rijtuig, dat de velocipede omver wierp ten gevolge waarvan de berij der een erestige bloedende wonde aan het hoofd bekwam. Hij werd terstond liefderijk in de woning van den heer IJ. ingebracht. Het Srongebouw. De talrijke berichten die men ia andere bladen in den laatsten tijd heeft kun nen lezen over de vraag of het Brongebouw dezen winter al dan niet zou openblijven, waren alle on juist en moesten dat ook wel zijn omdat Commissarissen daarover gis teren (Woensdag) avond pas een besluit hebben genomen. ingevolge dit besluit wordt het gebouw met primo October gesloten en is derhalve van een wintercam- pagne geen sprake. De Drinkhal werd hedenmorgen zonder eenige bijzonderheid geopeod. Een aantal belangstellenden gebruik ten er een glas staalwater. De voor waarden voor het gebruik, gezuiverd van elders medegedeelde onjuisthe den, volgen hier. Kosteloos zullen kaarten verkrijg- baar zijn voor geabonneerden van het Brongebouw, hieronder te verstaan houders van hoofdkaarten, mits inge zetenen van Haarlem voor hun persoon en voor leden van hun gezin tot het getal hunner bijkaarten. Meerdere kaarten voor tot hun gezin behoorende personen a f2.50 per kaart. Abonné's van het Brongebouw, die niet alhier woonachtig zijn, hebben toegang met een kaart van f 5 en niet geabonneer den van het Brongebouw met een van f7.50, terwyl voor hen, die niet in het bezit van kaarten zijn de prijs J per glas 5 ct. is. Kosteloos zal verder j een kaart verkrijgbaar zijn, die echter alleen geldig is van 's morgens S—8i/2 en van 's middags 12—12 /3 uur, voor min- en onvermogenden, die een desbetreffend certificaat vaneen alhier practiseerend geneesheer bezitten. Al deze kaarten zijn strikt persoonlijk en moeten voorzien zijn van de handteekening van hem of haar voor wien of voor wie de kaart bestemd is. De directie heeft zich het recht voorbehouden om bij gebleken mis bruik van de kaarten, die zonder schadevergoeding in te trekken, als mede om bij twijfel aan de identiteit van den toonder, deze zijne hand teekening te doen zetten om ze te vergelijken met die der gepresenteer de kaart.- Alle kaarten zullen aan het Bron gebouw verkrijgbaar zijn. Met het oog op den korten duur, dat de drink hal dit jaar openblijft, is bepaald, dat men dit jaar slechts de helft van de voor de kaarten bepaalds pryzen behoeft to betalen. De geabonneerden kunnen voorts geon rechten op reductie of schade vergoeding doen gelden, indien onver hoopt stoornis in den aanvoer van het water mocht ontstaan. Eindelijk is nog bepaald, dat iedere bezoeker van de drinkhal gehouden zal zijn, zich te onderwerpen aan de bepalingen van orde enz. door de directie gegeven. De openbare Leeszaal. Woensdagavond is de Openbare Leeszaal hier ter stede begraven. Zooals wij meldden Is de oorzaak dat men tot opheffing is overgegaan te zoeken in de weinige belangstel ling, die deze leeszaal genoot. Niette min zullen velen met leedwezen ver nemen, dat deze zoo nuttige inrichting niet meer ie. Met algemeene stemmen is op do door den heer mr. Joh. Spoor ge presideerde vergadering het besluit tot opheffing genomen. De heer mr. H. Ph. 't Hoofr, penningmeester, deel de mede dat de ka? een klein nadeelig saldo opleverde, wat echter gedekt kan wordedoor de opbrengst van den verkoop van den inventaris. De boekerij zal niet verkocht maar aan eene nader aan te wijzen instel ling ten geschenke worden gegeven. Eea eventueel batig saldo komt ten goede aan de kinderbibliotheek alhier. Woensdagavond heeft het Bestuur van de Vereeniging tegen het mis handelen van Dieren alhier aan den President dier Vereeniging, den heer H. Remmers, ht t eerelidmaatschap vereerd als bewijs van erkentelijkheid voor het vele wat door hem voor de vereeniging is verricht en ter ge legenheid van zijn 70stsn verjaardag. Hoogere lederpryzen. Woensdagavond kwamen de schoen makers hier ter stede weder byeen in het gebouw van den Ned. R.-K. Volksbond. De vergadering, die om 9 uur aanving, stond evenals die van Woensdag 11. onder presidium van den heer C. Roest. Genoemde heer opende haar, heette allen welkom en stelde de vergadering voor de vraag, wat men verder zou doen om aan het publiek bekend te maken dat de prijzen van het leder hooger zyn i en dus ook die van het schoenwerk j hooger moeten wordenof men dit per aanplakbiljet of per advertentie zou bekend maken. Het meerendeel der j vergadering was voor adverteeren, waartoe dan ook besloten werd. Hier- j voor moeBt natuurlijk, dacht de voor zitter, eerst geld zijn. Hy stelde voor, evenals op de vorige vergadering, ook thans eene colleote te houden. Dit voorstel werd aangenomen, en de colleote gehouden, die f4.06 op bracht. De voorzitter stelde hierna voor in drie Haarlemsche bladen te adver teeren, welk voorstel de goedkeuring der vergadering wegdroeg, die hierna, daar er niets meer te behandelen was, gesloten werd. De beweging der schoenmakers, die zich als degelijke en ordelijke lui deden kennen, zal waarschijnlijk thans geëindigd zijn. Met recht mag men aannemen, dat het publiek du voldoende is ingelicht, dat meerderen prijs voor het sohoenwerk betalen eene noodzakelijkheid is. Zie vervolg Stadsnieuws Ze pagina. Goei Drinkwater. Het is een erkend feit, dat 's men- schen gezondheid ten allernauwste samenhangt met wat hg eet en drinkt. Een goed functioneerende maag, een spijsvertering die niet hapert, een geregelde stofwisseling zijn din gen, die den mensch het best be schermen tegen de onophoudelijke en geduchte aanvallen, waaraan hij volgens de bacteriologen, dag in dag uit, is blootgesteld. Opgepast dus met wat mennaar bin nen krijgt opgepast bij drinkwater vooral. Bijna alle andere dingen wor den gekookt of gebakken gebruikt, I zelfs dringt meer en meer de goede gewoonte door, om de melk gekookt te drinkenalleen het water wordt, als die uitdrukking mag worden ge- j bezigd, rauw gebruikt. Daarop behoort dus in de aller- I eerste plaats te worden gelet. Als een paal boven water staat het, dat besmettelijke ziekten het bestbestre- den worden, door gelegenheid te geven tot het gebruiken van zuiver drinkwater. De telkens het hoofd J weder opstekende cholera kan, na I de slaohling die zij heeft aangericht te Hamburg, waar het drinkwater zeer slecht was in de beschaafde landen van Europa geen vasten voet I meer krijgen. Epidemiën van typhus, van mazelen men hoort er niet meer van. Haarlem en Haarlems omstreken zijn wat drinkwater betreft, niet in zeer gunstige conditie. In de stad zijn 'gansche wijken door het despo tisch optreden van Amsterdams ge meentebestuur van duinwater versto ken en in den omtrek, vlak bij de duinen die het water opleveren, ziet men het wegvloeien, maar krijgt er zelf niets van. Zoo doende moet men j zyn toevlucht nemen tot het maken van putten. I De firma de Waal Malefijt& Zoon boort sinds geruimen tijd weer zoo- J genaamde Artesisohe putten, die lan- I gen tijd het veld hadden moeten rui. men voor de Nortonpijpwellen Haar het engelsch van MAX PEMBERTON. TWEEDE DEEL. HOOFDSTUK XI. De Storm. Het was bijna zes uur toen Fortune mij wakker takte daar zij, zooals zij zeide, vreesde dut ik het lal harer patiënten zou vermeerderen. In den namid- had onze kust geducht veel te lijden van een op- noord-oosten wind, en de hevige stortregen, van de heuvels neergulste, maakte kleine stroo- vuil water op het gras onder mijn legerstede. Op t oogenblik schudde mijne vrouw my wakker en ikte vele lieve verontschuldigingen over hetgeen zij aaan had. Toen ik mijne oogen opende en de hare zag, die op gevestigd waren trok ik haar naar mij toetoen ik een kus op haar voorhoofd drukte bemerkte ik, t zy doornat was van het water, dat naar binnen stroomde en op hetzelfde oogenblik hoorde ik het woeste gehuil van den wind en voelde het linnen trillen, dat bij de touwen dreigde te scheuren. „Lieveling," zeide ik, „een stortvloed schijnt ons te bedreigen. Hoe lang heb je reeds gewaakt?" Zij lachte vroolijk, terwyl een nieuwe stroom water van boven kwam. „Denk je dat ik de minuten heb kunnen tellen Irwin? Maar nog slechts korten tijd." „Is Adam hier ook geweest?" „Een uur geleden was hy hier, om ons naar de schuil plaats te begeleiden. Het water gutst van de heuvels. Het is om een uur begonnen. Maar je weet liefste, dat zelfs een hevig onweer je niet had kunnen doen ont waken. Alleen de laatste uren heb je geslapen zonder dat naargeestig gekreun." „Laten wij in ieder geval van hier gaan," zeide ik. „De natuur voorziet ons hier wat al te mild van water. Ben je erg nat." „Ik druip," zeide zij lakonisch en wij hulden ons in onze mantels en zochten de open grasvlakte op het plateau op. Adam had het bericht achter gelaten, dat wij hem in de schuilplaats konden vinden maar bier- mee bedoelden hy niet de groote grot waar de vrou wen lagen maar een klein huis, gereserveerd voorden graaf, hetwelk op een steenworps afstand van de grot stond. Dit huis ongeveer halverwege op de helling van de vallei gebouwd, lag goed beschut achter denzelfden heuvel, in wiens ingewanden de eilandbewoners zulk eene goede schuilplaats vonden. Het was nu echter onmogelijk er heen te ryden, zoo krachtig was de wind, zoo heftig de regen, die neersloeg uit de zwarte wolkenmassa, die laag over net eiland hing. Het kamp, dat voor den nacht was opgericht, was grootendeels verdwenen slechts eenige tenten voor de schildwaohts, het hospitaal en den voorraad levensmid delen trotseerden nog den geweld gen noordenwind, die over het eiland zweepten, sterke boomen tegen den grond deed buigen, welke daarbij luid huilden en gier den over hunne machteloosheid. Ik hoorde noch zag meer een granaat in de stad vallen; geen enkel licht verbrak de duisternis, die dit stormweer vergezelde; geen trompet deed zich hooren, evenmin als het gebul der der kanonnen. Alleen de stom des winds, zich nu eens verheffende met al de kracht vaneen zuidelijke orkaan, dan weer wegstervend tot een zacht kreunen en zuohten, voerde heerschappij over het stilzwijgende eiland. Zoo goed en kwaad als het ging trotseerden Fortune en ik het geweld van den, storm, terwijl wij ons naar de hut van den graaf begaven, zooals deze het zelf noemde. Verscheidene malen schoot mijne kracht bijna te kort om baar op de been te houden. Somtijds moes ten wij minuten lang onze ruggen naar den wind koe ren en onze hakken zoo diep mogelyk in het gras drukken; minuten lang moesten wij naar wind snakken terwyl de regendruppels als glasschilfers ons in het gelaat werden gejaagd. Ik betwijfel het dan ook of wij door de duisternis en den ruwen weg de hut hadden kunnen bereiken, wanneer de graaf niet eenige mannen had uitgezonden om ons te zoeken, en met wie wij bijna in botsing kwamen toen wij nog ongeveer een halve mijl van de deur waren verwijderd. De hut bleek een gezellig huisje te zyn en een heer- lijke schuilplaats voor ons na dien moeielijken tooht naar het dal. Het was gebouwd bijna in het hart van den bergtop, die ook de grot inhield, maar het be vatte eene fraaie eetkamer met vensters, waardoor men j de geheele stad benedeD kon overzien en verscheidene gangen leidden naar de grot waar de vrouwen verblyf i hielden en de andere ruimten. i Ik bemerkte bij onsbinnentredendat een groot houtvuur was aangelegd in de eerste kamer en inde slaapkamer, voor ons in gereedheid gebracht, bevonden zich een 'groot aantal kleedingstukken. die uitgespreid vooreen helder vlammend vuur hingen. Daar konden wij sohert- sen over onzen tocht, en op deze drooge plek luiste rende naar het geweld van den storm en het gekletter van den regen, verbaasden wij er ods over, hoe een menschelijk wezen dit weer op de heuvels nog had kunnen trotseeren. Toen wij ons hadden verkleed en de groote kamer opzochten vonden wij daar den graaf en anderen van zijn staf, die het gebeurde van dien dag en den onver- getelyken nacht bespraken. Onder hen bevond zich de Rémy, de ingenieur, en Malasac, bevelvoerder op de hoogvlakte en bij ons binnentreden voerde laatstgenoemde het woord. „Nom de Dieuzeide hij, en hief een flesch roo- den wijn omhoog om aan zijne woorden klem bij te zetten, „laten wij hen bon voyage wenschen. A bientót graaf. Ik geloof waarlijk, dat de wind hen zal verdrijven." „Op de toppen der heuvels wordt een doodenmarsch geblazen voor een deel der mannen," merkte de Rémy op. „Mijn anemometer geeft eeae snelheid van vyf en

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1895 | | pagina 1