Tweede Editie. fefJPLsOILJETTEI NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM. FEUILLETON. Het kind van de lieide. 13ï Jaargang Donderdag 10 October 1895. No. 3765 HAARLEM'S DAGBLAD ALBOTSTLTE3VtElTTTSn^XJ"S: Voor Haarlem per 3 maandenf 1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1.30 Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden„1.65 Afzonderlijke nummers0.05 Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.30 de omstreken en franco per postO.Sl1^ TLXO-VXIK/TEIXTTimisr: Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 20 Cent per regel. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Bureaux: Kleine Houtstraat 14, Haarlem. Telefoonnummer 122. Hoofdagenten voor liet Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Parijs 31bis Faubourg Montmartre. Agenten voor dit Blad in den omtrek zijn: Bloemendaal Santpoort en SchotenP. v. d. RAADT, Santpoort; HeemstedeJ. LEUVEN, jbij de Tol; Haarlemmermeer, ,C. ,DOEKES; Spaamdam, C. HARTENDORP Zandvoort, J. ZWEMMER; Velsen, L. VENUS; IJmuidenJ. J. TJADEN; BeverwijkH. JUNGERIE, Koningstraat. Genoemde Agenten nemen Abonnementen en Advertentiën aan. BILJETTEN voor Veilingen es Lsnbesledingen. voor Feestelijk- eden. Concoursen etc Kan men er StoosdriililicrU vaii dit Blad oi hoogst billijken pi,js laten rukken. Nieuwste Lettersoorten. Spoe llge aflevering. De Directeur Uitgever J. C. PEER.KB00H. Politiek Overzicht. Het eenige dagen verwachte bericht i gekomen. Madagascars hoofdstad 'ananariwo is door de Franschen enomen en wel den 26sten Septem- Boden van koningin Rmawalo ien den 30sten September te ^atomandry (aan de Oostkust, zuide- jk van Tamatawe) aan met het be- cht. Rainilaiariwony en het hof loden naar Ambosistra en Betsileos. De generaal heeft dus, gelijk alge- neen verwacht werd, zijn belofte van jóor het regenseizoen de hoofdstad e zullen bereiken, gestand gedaan, jfog twee dagen vroeger, dan de (orrespondent van den Temps Maan- lag voorspelde, is hij er aangekomen, let welk een krachtsinspanning dat ;eschied is, behoeft niet in üerinm ing gebraoht te worden, waar men lag aan dag in staat geweest is de ewegingen der uitgelezen kolonne volgen. Zij schijnt wel uit de laiste en krachtigste manschappen an het expeditie-leger te zijn samen- estell, wanneer men bedenkt dat ndanks de dagelijksche gearceerde ïarschen in het afmattend klimaat, 'elke nu en dan door de bestorming sterkten of hoogten werden af- ewisseld, de gezondheidstoestand evredigend is gebleven. Natuurlijk moeten nu de Koningin haar man nog opgespoord worden, ie zich waarschijnlijk in de streek chen de hoofdstad en de Oostkust, e laagvlakte Bezanozano bevinden. Het telegram meldt eindelijk dat 'arafatra den 3on October gebom- ardeerd is. Men herinnert zich dat amatawe door de Framohen bezet maar dat rondom een aantal Howa- ampen gelegerd zijn. Waarschijnlijk nu van Tamatawa uit het bombar- ement van Farafatra geschied zijn, at zeer dicht bij die sterkte gelegen misschien ook zijn de Franschen mot geschut heengetrokken, nadat e Howa's uit den omtrek zich aldaar erzameld hadden. Nu zijn do Franschen weliswaar 'eed en wel in de hoofdstad, maar ju zal nog maar moeten blijken wat ij daarmee gewonnen hebben. [De fransche Kamers zijn tegen den sten October bijeengeroepen. De fransche minister Hanotaux eftin den kabinetsraad medegedeeld, ~,t door hem uit Konstantinopel instige berichten waren ontvangen over den toestand aldaar. Volgens het engelsohe blad de Standard is eohter de toestand nog steeds even gespannen. De kerken zijn vol angstige Armeniërs. Het bericht dat vele bij de slaohting gedoode Armeniërs in zee zouden zijn geworpen, wordt bewaarheid door het aanspoelen en opvisschen van vele onkenbaar ge worden lijken. Uit Sofia wordt nog gemeld, dat in de kerk in Koem Kapoe de armeni- sohe patriarch een requiem ter ge dachtenis van de slachtoffers der troebelen heeft opgedragen. Voor het geval dat den vreemde lingen in Konstantinopel gevaar mocht dreigen zijn de wachtschepen der vreemde mogendheden te Galata voor anker gaan liggen. De Deensche rijksdag is op de gebruikelijke wijze geopend; vaD beide Huizen zijn de presidenten en viee- presidenten herkozen. Ia het Folke- thiog is door den lieer Krabbe een voorstel aangekondigd tot wijziging der grondwet in verband met de onteigeningswetten; verder een betref fende het ledental van het Folkething, en een betreffende de samenstelling van het hooggerechtshof. Ook is een ontwerp aangaande de ministerieele verantwoordelijkheid te wachten Aan het italiaansche ministerie van buitenlandsche zaken te Rome is uit MassowHi berioht ontvangen, dat generaal Baratieri Adigrat heeft ver laten met 8 a 9000 meest inlandsche troepen en zuidwaarts is getrokken langs Makale en Antalo, met het doel om een inval van Abessiniers in de Itahaansche kolonie te beletten. Hy zal trachten de troepen van Ras Mangascia te verspreiden vóór zij zioh met het leger van Menelik en de volgelingen van Ras Makon- nen hebben vereenigd. Mangascia heeft een stelling aan den zuidelijken oever van de rivier Abai, en moet veel versterking hebben ontvangen van naburige stamhoofden, van wie sommige zich aan Italië hadden on derworpen hij heeft wapenen en ammunitie in groote hoeveelheid. Menelik beweegt zich voort van Wo- loyelo uit, en Ras Makonnen komt uit het zuid-oosten. Dinsdag zou een ministerraad wor den gehoudenwaarschijnlijk zullen meer troepen naar Afrika worden STADSNIEUWS. Haarlem9 October. Uit de rekening en verantwoording van de tweede Hollandsche levens verzekeringmaatschappij alhier over het maatschappelijk jaar l894/'95 blijkt, dat het bedrag dor op ulto. April 1895 van kracht zijnde verze keringen is f 1.433.668, dat aan di verse premiën is ontvangen f 62.732.84 dat voor genoemde verzekeringen moet gereserveerd blijven f 234.661.46, dat de winst- en verliesrekening een een voordeelig saldo oplevert van f26 074.3lVs en dat de bezitting der maatschappij bedraagt f307.594.69. Gelijk uit achterstaande advertentie blijkt zal, alhier in het café de Groote Vauxhal, van Mej. de Wed. F. Prinsen de sinds jaren daargevestigde kolf baan, die dezen zomer gesloten was, weder geopend worden. Thans is door den heer Hoyerman, stucadoor alhier, aangelegd een baan, lang 18Va M. en breed 57a M. van engelsch portland cement, dat, naar men ons mededeelde beter voor een kolfbaan geschikt is, dan duitsch portland cement Daar de baan geheel volgenB de aan een kolfbaan gestelde eischen is ingerioht, mag op een druk bezoek gerekend worden. Nederland en Oranje. Op de Dinsdagavond in Weten en Werken onder voorzitterschap van den heer A. van Huizen gehouden vergadering van de antirev. kiesver. „Ned. en Oranje" alhier, werd door den secretaris, den heer W. Chr. Beeremans, eene beschouwing gele verd over: „welke houding de antirev. party moet aannemen tegenover het kieswetontwerp-Van Houten." In het begin zijner rede zette de spreker uiteen, wat de antirevolutio nairen onder volksinvloed verstaan en waarom zij uitbreiding van volks invloed verlangen. De antirev. partij beschouwt het volk als een schepping Gods, waarvan de verschillende deelen een geheel vormen en ieder onderdeel zich vrij moet kunnen ontwikkelen en niet als een hoop zielen op een stuk grond. Voorts deelde spreker mede, hoe eene natie ontstaat en hoe ieder in zijn eigen kring souverein is, maar dat daar boven een eenheid van gez'<g door God is ingesteld. Men tmoet de overheid alleen be schouwen in verband met haren his- torischen oorsprong en waar men de overheid geen allesomvattende kennis van zaken kan toekennen, moet er eene vertegenwoordiging, als orgaan van het volk zijn, welke echter niet als wetgevend lichaam mag optreden; noohtans is de overheid verplicht dat orgaan te raadplegen. De overheid mag bepalen, hoe deze vertegenwoordiging gekozen moet worden, dooh heelt niet het recht het volk in geheel willekeurige deelen te splitsen en sleohts aan enkele dee len het recht te geven dit orgaan voor alle deelen te kiezen. De Libe ralen en de conservatieven hebben jaren lang ieder op hunne manier door een onzedelijk kiesstelsel dat or gaan zoo onzuiver mogelijk doen zijn. Dat onzedelijk stelsel bracht ook onze delijke praotijken mede en hiertegen L de anti-rev. partij in verzet geko men. De ant. rev. partij wil uitbrei ding van kiesbevoegdheid voor zoo ver de grondwet in den ruimsten zin dat toelaat, daarbij eohter ook eenige eischen van geschiktheid in acht ne mende, die evenwel niet bestaan in geldbezit of capaciteit. Zij eischt kiesrecht voor alle hoofden des ge- zins en waarom zij dit doet, ver klaarde spreker. Hierna kwam spreker aan het ont werp Van Houten. Hij achtte dat minister Van Houten met zijn kieswet- ontwerp eene wanhopige poging deed om het kieswetvraagstuk op te lossen, zonder noohtans zijn eigen politiek beginsel prijs te geven, waarom hij in allerlei kleine bepalingen zijn kraoht zoekt. Van Houten geeft daar bij grenzen van geschiktheid aan, die niet in een organisch volksleven met juistheid zijn vast Je stellen. Het ontwerp Tak, meeade spreker, had lang niet zooveel eischen. Op enkele, naar zijne meening, ongerijmdheden in het ontwerp Van Houten, wees spreker. t>9 spreker achtte het eohter on voorzichtig en onverantwoordelijk mede te werken tot verwerping vaD het wetsvoorstel, wat de oplossing van het kieswetvraagstuk eenige jaren achteruit zou doen gaan, waardoor de verwarring grooter zou worden. Om te komen tot finale uitbreiding, van kiesrecht moet eerst dit ontwerp aangenomen worden. Om de anti rev. beginselen in deze wet in te werken, bestaat echter niet de minste kans. Het eenige wat den leden der anti-rev. partij in de 2e Kamer te doen staat is, het ontwerp zoo practisch moge lijk te verbeteren. Spr. eindigde met te zeggen dat er eenmaal finale uitbreiding van kies- reoht komen moet, dat het volk daar steeds meer om roept, waarvoor men het oor niet meer kan sluiten. Met app'aus werd des sprekers rede begroet en de voorzitter bracht den spreker dank. Op deze voordracht volgde een geanimeerd debat, waaraan o. a. deel namen de heeren J. van Maas en Jac. Post. De laatste was het met den spreker niet eens over den oor sprong van het souverein gezag, en gaf als zijne meening te kennen dat het e.ouverein gezag niet alleen bij de overheid, maar ook bij het volk berust. Nadat de heer Beeremans de sprekers beantwoord had, beloofde de heer Jac. Post in eene volgende vergadering zijne denkbeelden nader uiteen te zetten, waarna de voorzitter de vergadering sloot. Ia den Schouwburg. Kerstnacht. Spelen met vuur. In het drama Kerstnacht wordt be schreven, hoe de zoon van een ouden prelikant en zelf voor predi kant bestemd, inplaats van zijne theologisohe studiën aesthetica gaat studeeren on zich ten laatste ver beeldt een roeping als tooneelschrij- ver te hebben; naast dezen een pu pil die opgeleid is tot onderwijzeres, maar voor tooneelspeelster vocatie gevoelt, 't Is een ietwat taai stuk, dat heel wat vlugger had kunnen afloopen. In het le bedrijf krijgen we j het exposé van den toestand: heti vreedzame, orthodox-geloovige do- miné'sgezin, de zoon van wien men gehoord heeft dat hij voor zijn exa men is geslaagd, de pupil die al weg wil en de blinde broer die nogal zwaar op de hand ishet tweede bedrijf geeft gelegenheid aan de twee jongelui om lange verhandelingen te houden over hunne roeping en eerst in het derde bedrijf gebeurt wat iedereen al lang zag aankomen: de botsing tusschen geloof en onge loof en de vlucht van zoon en pupil uit de woning. Het tooneelgezelschap van Chris- pijn dat dit stuk Dinsdagavond op voerde, iB een sympathiek troepje. Ze durven wat aan en dat wil wat zeggen in een tijd nu het tooneel zijne beoefenaars meer roem dan aardsoh gewin heeft te offreeren. Deze vertooning kon ons evenwel niet bijzonder voldoen. Mevr. Kley, de moeder, heeft iets galmends in haar stem dat op den duur onaan genaam is, en de heer Faassen Jr. schoot te kort in de moeilijke rol van den weerbarstigen zoon. Beter gaf mevrouw Van der Horst hare rol weer en vooral de heer Chrispyn zelf, die voor den ouden dominé speelde. Spelen met Vuur, dat daarna ge geven werd, is een aardig blijspel letje dat vooral aan den heer Van Kuyk zyne aantrekkelijkheid dankte. Het is de oude historie van een man die verliefd wordt op de vrouw van zijn vriend en vice-versa, maar nieuw is het besluit dat ze nemen om van den, tot daartoe geheel onschuldigen, toestand mededeeling te doen aan den man. Deze echtgenoot is eenvoudigweg een natuurverschijnsel. Hij kykt ze eens aan, krabt zich dan achter de ooren en zegt: „ja, nu moet er iets gedaan worden, hé? Dat kan toch zoo niet blijven. Weet jullie wat? overlegt het maar eens samen." Ver bazing van het tweetal, dat voelt welk een mal figuur ze makeD. Ze aarzelen wat te doen, nu de man j het geval zoo bijzonder kalm opneemt; ze krijgen oneenigheid en het eind j van de historie is dat de vriend er j haastig vandoor gaat, genezen van J zyn lief ie en beladen met den haat I van de dame. De eohtgenoot die wel begreep, dat deze twee volstrekt niet om elkaar gaven, maar dat het heele geval romantisohe aanstellerij was, geleidt zyn vrouw aan tafel. Gordyn valt. De schouwburg was vrygoed bezet. Zie vervolg Stadsnieuws Sepagina. BINNENLAND, By koninklijk besluit is wegens verandering van woonplaats eervol ontslag verleend aan den heer D. de Haan Jr. als 2e luit. by de dd. sohut- terij alhier. Bij Koninklijk besluit van 7 dezer is benoemd tot commissaris van po litie te Amsterdam de heer J. B. Daman, thans inspeoteur van politie der 1ste klasse Naar wy vernemen, is mr. J. L. de Leao L^guna, lid van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, zeer ern stig ongesteld. Hbld. Tweede Kamer. Door de afdeelingen van de Tweede Kamer zijn gekozen tot rapporteurs over de algemeene beschouwingen der Staatsbegrooiing, zoomede over de Hoofdstukken I, II, VIIa, XI en de Middelende heeren De Beaufort (Amsterdam), O. v. Bylandt, Rutgers van Rozenburg, Sohaepman en Van der Kun; over Hoofdstuk III de hee ren Beeiaerts van Blokland, Michiels van Verduijnen, Van Karnebeek, Van Deinse en F. vnn Bylandt, en over Hoofdstuk IV de heeren Drucker, De Kanter, Rooyaards Van den Ham, Rink en Travaglino. Naar men meldt blijft het gezel schap van den heer Schumann nog twee maanden in den Arena-oirous te Amsterdam voorstellingen geven. Tijdens het R. K. Vakcongres te Amsterdam i-> een manifest door den „Ned. R. K. Volksbond" uitgevaar digd, waarin o. m. de sooiaal-demo- kratische partij sterk werd aange vallen. Naar aanleiding hiervan was door de Soo. Dem. Arbeidersparty Dins dagavond een protestmeeting belegd in Frssoati, aldaardie zeer druk bezooht was. Als sprekers traden op de hh.: Van Kol en Mr. P. J. Troelstra. De diamantbewerkers te Amsterdam. De diamantbewerkersvereeniging „St. Eduardus" van den Ned. R. K. Volksbond heeft zioh, naar De Tijd meldt, teruggetrokken uit de beweging, in zooverre, dat zij den hoofdeisoh „bondsfabrieken" heeft laten vallen. Patrimonium blijft de beweging in alle opzichten steunen. Men schrijft uit Utreoht aan deiV. B. Ct. Veel bekijks heeft hier het dagelijksch transport van volwassen hoornen, die uoöi den boomkweeker Copyn van de GrooDokam naar het Ikvs Ter Haar te Vleuten worden vervoerd om daar te dienen tot den aanleg van de lanen en het park dio het sta tige slot zullen omringen. Dit trans port geschiedt in drie expresseüjk daarvoor vervaardigde wagens, in eiken waarvan een boom ligt. Die wagons zijn zoo ingericht, dat de wortels, waarombeen nog een groote kluit aarde zit, in een grooten ruimen bak rusten en dus gedurende het vervoer niet beschadigd kannen wor den. De hoornen, nog geheel in hun bladerentooi, steken aohter boven den wagen uit. Ontvreeemde of vermiste voorwerpen. (Arrond. Arnhem). Te Wageningen is door inbraak ontvreemd in den morgen van 2 Oct. jl. 1 schuiertje met wit ivoren rug 1 gewone schuier met bruin houten rug1 groot lang voorsnymes met reoht bruin houten heft, waarvan op het lemmet het merk „F. Bastst" 1 bruin geellederen sigarenkoker 1 gulden en eenige postzegels3 kistjes sigaren ieder van 50 stuks, met het merk La Sultana. Hiervan worden verdacht drie Duitschers, 25 a 30 jaren, waarvan de grootste ongeveer i.77 meter lang, haar er knevel zwart, de tweede on geveer 1.70 meter, licht blond haar en lichte knevel en do derde iets kleiner, donkerblond haar en donker blonden knevel. De grootste en klein ste hadden een zwarten slappen hoed op en eene zwarte broek aan, de middelste had een grijzen, slappen hoed op en eene grijze broek aan, terwijl alle drie zwarte colberts droe gen. De kleinste spreekt gebrekkig Ho'landsch, de beide anderen alleen Duitsch. Zy zijn denzelfden dag ge- door H. Th. CHAPPUIS. tierd bij den heer van 't kasteel met vier man en den oppasser van den ritmeister Daar zal wohl etwasabfal- len, denk icb, he?" Van 't Spoor weBkte een der huzaren, die Roben ver gezelden, en deed hem een paar vragen, welke de man met een 2achtMet plezier, briggesWel zeker, met plezier beantwoordde en toen weder naar zijn plaats reed. „Wus hatte jij daar ret zoo met dien korporaal te smoezen vroeg Roben, zoodra hij met zijn mannen was weggereden, het marktplein af. „Och, de korporaal vroeg of ik aan zijn meisje wou zeggen* dat hij op wacht was en dus niet bij haar kon komen, en ol zij nu straks niet een beetje kwam „buur ten" bij hem. „Ach so Heeft meneer een Schatz hier Wou hij daarom niet op wacht? Wie heet die meid?" „Hanneke Snoeis, wachtmeester. Ze dient op 't kas teel." „Aufs kasteel? Dan houd jij je botschaft maar vóór je; verstanden? An die wacht hebben wir kein Malei nëthig. Daar muss maar gediend worden. Als de rit meister er achter kwam, zou de tuifel I03 zijn." De huzaar knipte tegen zijn makkers een oogje. Zoo veel gestrenge plichtsbetrachting was hij van zijn meer dere niet gewoon. Intusschen had Van 't Spoor zijn pleegvader doen roepen, en was deze, zoo snel zijn Btramme gewrichten dit toelieten, naar de wacht komen loopen. „Wel sapperement, jongen, hadde gij nie kunnen schrijven, dü ge hier in ketier zoudt komen O, wiste da eiges nie? Hedde 't van middag éheurd Waarde bij den generaal ordonnans 'k Had oe waarachtig nie herkeurt zoo gauw. En wa's da De strepen er ai op Vijf dagen geleden kopperaal geworre? Brigadier noemden ze dat in mijnen tijd, toen 'k zelf nog diende bij de kuras-iers. Wa' zal moeder staon kieken, as ze oe ziet. Kom nu maor seffens (dadelijk) mee naor huis. Bij wie hedde oe biljet? Wa's da nou? Kun- nie? Zijde op wacht?" Het gelaat van den oud-gediende betrok. Blijkbaar stond hij een oogenblik besluiteloos. Als hij eens naar den ritmeester ging om bij dezen een goed woordje te doen voor zijn pleegzoon Djch neenNeen, dan kon niet. „Da's nou erg spijtig, Frans, maar daor is dan niks an te doen nie. De dienst is de dienst. Dan maor niet gemopperd en de zaoken trouw gedaon. Zoo hoort 't, as ge soldaat zijt. Nou loop ik daolijk naor huis, moeder halen en dan kommen wij bij jou hier aan de wacht zitten. Da mag zeker welis 't nie, wachtmees ter?" Op een sukkeldrafje liep Jakob3 weg. „Was dat je vader, Van 't Spoor?" vroeg Brok. „Mijn pleegvader, wachtmeester." „Wat zeg je? Je eigen ouders dus dood?" Van 't Spoor haalde de schouders op. „Ik kan er n niets van zeggen, wachtmeester. Zijn ze dood? Zijn ze in leven? Ik weet het niet. Ve'dwnchter JakobB vond mij als een kind van een kind van een maand of wat, op zekeren avond bij de spoorbaan aan den grintweg naar België, in de heide liggen. Hij had geen kin leren en nam mij aan. Meer is mij er zelf niet van bekend." „En je heet Van 't Spoor „Jawel 1 Dien naam gaf mij de burgemeester, omdat ik by 't spoor was gevonden." „Had je geen teskens of kenmerken bij j"*, waaraan je ouders je later „Konden herkennen, bedoelt u NietsGeen en kel. Ik was gerold in een stuk van een ouden, baaien rok Armoedig genoeg." „Jammer, he?" Frans begon te lachen. „U dacht zeker, dat ik het kind was van een prins of zoo iemand?" „Van een prins was niet dadelijk noodigmaar 't had best kunnen wezeD, dat „Neen, wachtmeester. Als u 't mij vraagt, geloof ik, dat mijn moeder een van die doodarme tobsters is ge weest, die met bezembinden en lompen, of zout smok kelen net genoeg verdienen om zelve niet te verhon geren, en dat zij met mij medelijden gehad en mij daarom hier pal aan 'tdorp te vondeling gelegd heeft, denkende, dat ik het dan licht beter zou krijgen dan ik het bij haar had. Goed bedoeld heeft zij 't zeker, en ge luk gehad heb ik, want veldwachter Jakobs en zijn vrouw zijn altijd zoo goed en liet voor mij geweest, alsof ik hun eigen kind was. „De baron van 't kasteel heeft mij laten leeren, toen ik nog klein waslater heeft hij mij bij zich genomen in den stal om de paarden te helpen oppassen. Ia mijn tijl om, dan zorgt hij, dat ik hier te Zeels veldwachter

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1895 | | pagina 1