de
mogen dan van kunstziD, gelijk trou
wens 's heeren van Hattum's sohil-
derijenverzameling op zyn prachtig
buiten te Ellewoutsdijk meer kostbaar
dan belangwekkend is. Vermoedelijk
wordt de historische galery derwaarts
overgebraohf, zoodat van het bijbou
wen van een nieuwe zaal by het
gemeentemuseum, om do colleotie te
bergen, geen sprake behoeft te wezen
Vaar die zaal dan ook had moeten
komeD, snap ik niet best. Waarschijn
lijker komt mij den ook het bericht
voor dat de collectie in bruikleen
zou komen aan het Amsterdamsche
gemeentemuseum.
Een minder aangename verrassing
voor sommige winkeliers was hot
bericht, dat de grooto Amsterdamsche
mode-firma Hirsch zich hier komt
vestigen. Een groot pand, het hotel
en café „Zum Englischen Hof", op
den besten stand, is gehuurd. Daar
mede verdwijnt weer een vroege?
gunstig bekend typisch Haagsoh kof
fiehuis. In den tijd waarvan ik spreek
heette het café „Belvedère", of verkort
„de Bel", de eigenaar heette Sluiter
en nergens ter wereld at men betere
huzarensalade. Dat was een speoiali
teit van het huis, evenals de erwten
soep 's winters. Tegenwoordig behoor
de het etablissement tot het genre
van die inrichtingen waar de gasten
't liefst weinig lioht hebben
hotel was 't ook nog. Men zal me
begrypen
Verrassing moest ook baren het
berioht, dat de gouverneur van Suri
name zijn ontslag zou hebben ge
vraagd, omdat de regeeriDg het door
hem vastgestelde salaris van twee
ambtenaren by Kon. Besl. tot op
helft heeft teruggebracht. Men be
weert er aan het Dep. van Kol. nog
niets van te weten Maar men weet
daar toch heel goed, dat een Kon.
Besl. als het hierboven bedoelde een
unicum is van ingrijpen in het beheer
der kolonie. En 't zou dus zooveel
verwondering nietbehoeven te wekken
als de heer van Asch van Wyck zijn
ontslag had aangevraagd-
Ik moet zien of ik het baantje niet
krijgen kan.
H. A. GANUS Jr.
Mr. J. L. do Leao Lagima t
Zondagochtend is te Amsterdam
overleden de heer mr. J. L. de Leao
Laguna. De overledene was tot zijn
afsterven lid van Gedeputeerde Staten
van Noord Holland, eene betrekking
die hij jaren lang vervuld heeft.
Naar men vermeemt zou de min's-
ter van oorlog een onderzoek hebben
doen instellen naar aanleiding der
loopende geruchten omtrent het via-
den van het lijk van een bij de jong
ste manoeuvres van hoDger gestorven
milioien.
Eadicale Bond.
Door het bestuur van den Radicalen
Bond (C. V. Gerritsen, voorzitter en
W. P. Zeilmaker, secretaris) is tot
de vereenigingeD, die bij dezen Bond
zijn aangesloten, een circulaire ge
richt van d8n volgenden inhoud:
Volgens artikel 10 der statuten
valt, de afgevaardigden uit verschil
lende deelen des lauds dit jaar niet
bijeen te roepen.
Bovendien is het te verwachten,
dat in verband met de aanhangige
kiesreoht-regeling, het bestuur ver
plicht zal zyn tot het uitschrijven van
een of meer buitengewone verga lerin
gen in den loop van het volgend jaar,
waardoor dan tevens gelegenheid zal
bestaan onderwerpen Ier sprake te
brengen, die men meent dat voor be
handeling in aanmerking komen.
Zijn er evenwel aangesloten ver-
eenigingen, die de meening van het
bestuur niet deelen en het houden
der gewone jaarfijksche vergadering
wen8chelijk achteD, dan wordt haar
verzocht daarvan vóór 15 November
as. te doen blyken.
Ingevolge het besluit der algemeene
vergadering heeft het hoofdbestuur
der Ned. Maatschappij tot bevordering
der geneeskunst de afdeelingen uit-
genoodigd, op den 14den Mei 1896,
den dag waarop Eduard Jenner met
goed gevolg zyn eerste vaccinatie
met koepokstof tegen de kinderpok
ken in het openbaar verichtte, fees
telijk te herdenken.
Do dlamantbaworkers to
Amsterdam.
De werkstaking der diamantbe
werkers te Amsterdam loopt ten
einde. In den Parktuin heeft Polak
medegedeeld, dat men den werkge
vers een ultimatum zal stellen, het
welk de beteekenis heeft van een zich
gewonnen geven op dit oogenblik. i
Namens het comité bekende hij, dat
hij dit niet
werkstaking
Bovendien worden by de premie-1 wie zij dienstbaar was, verlaten cn in
loten verstrekt 25 tickets van 1 frano
waarde, die in betaling kunnen ge
geven worden op spoorwegen, zoo
wel in België als in den vreemde,
op de reis naar Brussel; eu die
eveneens als betalingsmiddel golden
voor de schouwburgen en concert
zalen in Brussel of in de afzonder
lijke vermakelijkheden binnen tie ten
toonstelling.
Maar dat is nog niet alles. Iedere
kooper van een promielot krygt in
de maand voor de opening der ten
toonstelling et n portefeuille, bevat
tende een algemeen plan van het ten
toonstellingsterrein, en een gids vcor
Brussel en voor België.
Bovendien geeft dit premielot nog
recht op deelneming aan de loterijen,
die elke drie maanden gedurende
den duer der tentoonstelling zullen
gehouden worden en aan de trek
king van de groote tentoonstellings
loterij.
En als dit nu nog niet genoeg is
dan volgt de slotbetalingElk
houder van een promielot is de
reontigd aan de eventueele baten der
tentoonstelling. V- or de premieloten
wordt 30 pCt. der winst afgezonderd.
De spoorwegmaatschappijen ont
vangen van het tentoonstellingsoo-
mité 45 pCt. der nominale waarde
van de tickets die zij in betaling
hebben genomen. Daarentegen zijn
de maatschappijen niet verplicht de
personen die in tickets betalen te
laten profiteeren van de verminderde
vrachtprijzen, die op hare lijnen voor
de tentoonstellingsbezoekers worden
ingevoerd.
De houders van premieloten onl-
gedacht bad, dit dë na het eiado der tentoonstel-
zoo lang zou moeten jlin- 45 PCt- ran de nominale waarde
i- i i ilpr Hi a r. int; crAnrmlrt ziin.
duren. Echter de fabriekseigenaars de£ tickets die ciet
hadden steun ontvangen niet alleen -^n dat ades voor francs 1 I9
van de juweliers, maar ook van aan-1 *e 8"ee^ -
zien'ijke particulieren en de autori-
teit. Met het ultimatum wordt slechts De oommi38ie te Amsterdam be-
bodoeld de fabriekseigenaars voor coemd door de bewoners van Hoeren
de laatste ruaal te eemmeeren onmid-gracbt en gingel naar aanleiding der
dellijk den eisco van het „verplicht typhusgevallen in de buurt van de
lidmaatschap" iu te willigen. Geven j Bergstraat, heeft aan B. en W. aldaar
zij daaraan geen genoor, dan zal het baar beklag ingediend over het niet
bondscomité den strijd van het oogen-1 bacteriologisch onderzoeken van de
blik opgeven, maar alleen om zyne|in de buurt geleverde melk; over
partij krachtiger te organiseeren en J d0 0fg0ieele aanmaning om de
later met betere kans van slagen j koken; over de slechte rio-
hetzelfde beginsel op het spel te len-afvoer en gebrekkige walerver-
TI verscbing enz. Zij verzoekt op uit?
werklieden van Hekster en gebreide schaal te doen öesinfectee-
aairrr lioHitnn nifin honort haf 1
ren overal waar dat eenig nut kan
hebben en bij het wijken der epide
mie de grachten op voldoende diepte
te doen brengen.
Bo tenheim hadden plan heden het
werk te hervatten,
weerwil der ijverige nasporingen is
hot tot heden niet gelukt, eenig spoor
van de vermiste te ontdekken.
Het Delftech Studentenkorps
In eene Vrijdagavond gehouden,
zeer druk bezochte vergadering van
het Delftsch Studentenkorps, die van
7 tot 12 uur duurde, is het besluit
genomen om ook voor de studenten
aan de Indisohe inrichting de gele
genheid open te stellen, lid van het
korps te worden. De senaat van het
korps, die het voorstel gedaan had,
heeft in den loop, dien dediscussiën
namen, aanleiding gevonden om zijn
ontslag te nemen.
Een gedenkteeken onthuld.
Zaterdag werd op de begraafplaats
„Jaffa" te Delft het gedenkteeken ont
huld, gesteld door eenige bondsvrien-
den op het graf van wylen den heer
J. B. Meere.
Het hardsteenen monument is 2,05
M. hoog, by eon breedte van 0,83 M.
Aan den bovenkant is het bondsin-
signe gebeiteld, aan weerszijden ge
drapeerd door vlaggen, waaronder
het volgende opschrift: „J. B. Meere,
eerste algemeene voorzitter van den
Nod. Bond van oud-onderofficieren,
geb. 2 Nov. 1827, overleden 6 Decem
ber 1893, zijne bondsvriendeu.
Aan de onderzijde is een lauwer
krans met gekfuiste zwaarden en een
bijl. Het gedenkteeken is vervaardigd
door de heeren C. J. Koper, steen
houwer en G. Veldheer, beeldhouwer,
beiden alhier.
Het monument werd met een toe
spraak vaa de heeren Schreuder uit
Nijmegen, voorzitter,en A. C. De Koek
uit Haarlem, lid van het hoofdbestuur,
aan de familie overgedragen. Onge
veer een 50tal bondsleden waren
tegenwoordig.
daar dit optreden der politie dat, men j „De jarenlange strijd is niet tever-
kon het reeds ontwaren, vrucht draagt j geefs gevoerd. Op menig gebied
en ontzag inboezemt aan do vele 1 hebben wy reeds vooroordeel en be-
aankomende jongens en het in nog krompen begrip, waarvan de vrouw
grooter aantal meiden van 15 tot 20
jaar.
Woensdag werd ten huize van mej.
S institutrice te Wijk bij Duurstede,
terwijl zij met al hare onderwijzeres
sen en leerlingen naar Zeist vertrok
ken was ter feestelijke viering van
het 12 Va jarig bestaan van haar kost
school, een belangrijke som golds
men spreekt f 1200 tot 1700 ont
vreemd. De verdenking viel weldra
op zekeren M. B., die, na in voorloo
pig verhoor te zijn genomen, Zaterdag
gevankelijk naar Utrecht is gevoerd.
Toen de oud-militair Ps. Lok te
Sniilde, die de expeditie naar Lombok
heeft meegemaakt zioh Vrijdag by
den ambtenaar van den burgelyken
stand vervoegde om zyn huwelijk te
laten voltrekken, ontving hij tegelij
kertijd mededeeling, dat hem vanw
go het Lombokfonds f 150 was toe
gekend.
Pers Overzicht.
Stemdwang.
In ons pers-overzicht in ons nummer
van Donderdag maakten wij melding
van eenige bezwaren die de Stan
daardhet orgaan van de linkerzijde
der anti-revolutionairen, tegen stem
dwang had, wolke, gelijk men zich
herinneren zal, een vy'ftal waren.
Naar aanleiding van de 4e beden
king van de Standaard maakt de
katholieke Tijd de volgende opmer
king
„>len herinnert zioh hoe in de
Standaard voorheen op allerlei tonen
een lied gezongen werd, dat onder
^het volk achter de kiezers" de drang
Men schrijft uit Rotterdam aan denaar het verkrijgen van het stemrecht
onweerstaanbaar moest geacht wor-
Het Vendel op Oud-Holiandt
Het vendel van „Prins Maurits" ia
Zondag voor de laatste maal op Oud- De gemeente-ontvanger te Alkmaar
Hollandt versohenen. is gevankelijk aldaar binnengebracht
Van dit laatste optreden hebben de en naar de cel vervoerd,
leden van het Vendei gebruik gemaakt De inspecteur van politie Koster
om een bewijs van hoogachting en I Henke, geassisteerd door den volon-
waardeering aan te bieden aan hun- tair vaD politie D. Sohaafsma, heeft
nen hopman, den heer Ketaer, van te Groningon Zaterdagavond in het
wien het plan om het vendel op te'„Hotel Vernimmen" den gemeente-
richten is uitgegaan. Met een korte
waarin den hopman in
ruste hulde werd gebracht voor zijne
bemoeiingen en dank werd betuigd
voor alles wat hij voor het vendel
heelt gedaan, overhandigde de
heer R. D. C. Bornemann den heer
van den Radicalen Bond'' moet jaar- Ket06r een bronEeI1 becld| voorstel-
lyks., m de tweede he ft de» jaar», iende den
roem, met bybehoorenden
QonA fffttertno rnpn-flnnrirtnt tpftaHon n,
standaard. Tevens werd den eerste-
eene gewone vergadering worden
belegd tot het afdoen van eenige ad
ministratieve aangelegenheden en ter
behandeling van hetgeen is aan de
orde gesteld.
Tot het laatste zou behooren: „het
pogram" van den Bond, welk punt
agenda voor de
dit jaar is ge
verleden jaar, op voorstel van den
heer Treub, door
gadering op de
vergadering van
plaatst.
Dewijl echter do heer Treub niet
meer lid is van een bij den Radicalen
Bond aangesloten vereeniging, noch
als buitengewoon lid is ingeschreven,
dus niet tegenwoordig kan zijn om
de strekking van zijn voorstel nader
toe te lichten, en van andere zyden
de wenschelijkheid der behandeling
van dit onderwerp niet is te kennen
luitenant, den beer J. de Boer, die
steeds de oefeningen van het vendel
heeft gecommandeerd, een fraaie lau
werkrans met oranje, witte en blauwe
linten aangeboden.
Vóór de afdanking nam nog de
heer Ketner het woord, om Luide te
ontvanger gearresteerd. De arrestant
onthield zich van elke mededeeling.
In zijn bezit werd ongeveer achthon
derd gulden gevonden.
Te Leiden brak voor eenige wo
ken eene werkstaking uit bij den
fabrikant Greeve, omdat de?e liet
Tel:
Het is op uitdrukkelijk verlangen
van den burgemeester van Amster
dam, dat de beer W. Voormolen,
hoofdcommissaris van politie alhier,
aangezocht is zich eene benoeming
tot hoofdcommissaris te Amsterdam
te laten welgevallen.
De heer Voormolen verkeert hier
in een moeielijk geval, aan de eene
zijne wordt hem aangeboden als po
litiechef op te treden ia de hoofd
stad des Rijks, doch aan het hoofd
van een corps, hetwelk geheel ge
zuiverd en nieuw opgebouwd moet
worden.
Aan de andere zy de verlaat hij een
in aanbouw zijnd politiecorps, geheel
naar zijne ideeën en aanwijzingen
georganiseerd; een corps, dat belooft
een modei-corps te worden, en waar
van de afdeeling recherche in het
buitenland, reeds naam gemaakt heeft.
Onze politiedienaren erkennen in den
heer Voormolen een humanen chef,
die met ijzeren hand regeert, kwade
practijken tot in den wortel uitroeit
en recht aan ieder laat wedervaren.
Ruime belooningen kent hij toe waar
die werkelijk verdiend zijn.
Bij de jongste politiereorganisatie
erkende het gemeentebestuur de kun
digheden vaa de 1 hoofdcommissaris
T UIÏUCUCU >au uo uuuiuuuiuiuiöOttLlC
werken voor zijn collega Jusrus van dcor be, 6alaris bolangr^k t6 Terbe.
\fonrilr fA Amstprnnm wanr rlo wept- D
Maurik te Amsterdam, waar de werk
lieden zijn uitgesloten. Het personoel
G. bestaat uit 19 werklieden,
gewone ver-brengen a3n de Amsterdamsche gym
iria rniti- Hp e
waaronder 9 man vast personeel.
Nadat de staking eenigen tijd had
geduurd, verzocht G. deü Sigaron-
makersbond 6 zijner vaste arbeiders
B weer in dienst te mogen nemen. Dit
hem toegestaan op voorwaarde
nasten, die hem -n staat hadden ge-da* niet 6, maar alle 9 vaste ar-
steld zijn denkbeeld ten uitvoer teLeiders zou nemen en de materialen
brengen en in het bijzonder aan het
bestuur van het Nederlandseh Gym
nastiek Verbond, de officieren en de
sergeanten van het Vendel, die door
hun kraehtigo medewerking de zaak
hadden doen slagen.
Tentoonsteilingg-iieiets.
Nu de tickets voor de tentoonstel-
gegeven, heeft het bestuur besloten ling en de daaraan verbonden loterij
om den aangesloten vereenigingen zoo veel van zich doen 3preken, is
voor te stellen, dit jaar de gewone, het misschien van belang kennis te
vergadering niet te doen plaats heb- MÉ s JÉÉT L"i
ben.
nemen van de bepalingen, die het
comité voor de tentoonstelling te
Het bestuur is n.l. van oordeel, dat Brussel ia 1897 gemaakt heeft voor
de behandeling van het program ni-.tjde houders van tickets.
6poedeisohend is, en dat de admini
stratieve werkzaamheden zonder be
zwaar een jaar kunnen worden ver
schoven, zoodat, nu ook geen andere
onderwerpen ter behandeling zijn
o pgegeven, er veel voor te zeggen
Het comi'.é geeft uit 500.000 pre
mieloten tegen 25 francs.
die hij nog uit Amsterdam in voor
raad had, zou terugzenden. Dii is
geschied on daarmede de staking
geëindigd.
Daarop deed zich echter een nieuw
incident voor. Afgaande op een soort
van werk. dat werd gemaakt en dat
met het werk voor den heer Van
Maurik overeenkwam, vermoedden
G.'s werklieden, dat hij toch weer
aan Amsterdam zou leveren. Men
wilde hem daarop een contract laten
teekenen, om nooit aan stakende fa
brikanten te leveren, hetgeen hy tot
heden weigert. Een nieuwe reden
tot stakiDg dus.
teren en in overeenstemming te bren
gen met dat der Amsterdamsche
hoofdambtenaren by de politie. Wij
willen dus hopen, dat ook dit geen
reden zal wezen voor den heer Voor
molen de meer bezoldigde betrekking
te Amsterdam aan te nemen.
Allen, die met hem in aanraking
komen, schatten hem hoog, en vin- lidmaatsohap daarvan kunnen worden
den in den heer Voormolen een res- geroepen, alles geheel op gelijken
pectabel en hulpvaardig politieman. Ivoet a*s de mannen.
„Wordt deze voordracht wet." zegt
den. De overweging vooral van dit
feii(?) bracht het antirevolutionaire
b'.ad er toe, om zich neer te leggen
niet alleen bij, maar te ijveren
voor het aannemen van een kieawet-
regeling, die -- meenden wij vooral
van het standpunt der antirevolutio
naire party aangenomen, nogal heel
wat te wenschen overliet.
„In tegenstelling met zijne vroegere
meening schijnt thans de Standaard
het gevoelen toegedaan, dat het met
dien di'ang zoo'n vaart eigenlijk niet
loopt. Tenminste: op andere wijze
kunnen we ons moeielijk zyn vrees
verklaren, dat „door stemdwang" het
politiek levende deel der natie door
het politiek doode deel zou worden
„schaakmat gezet." Wel kom, stem
dwang immers zal alleen maar dienst
doen om eenige luie en zelfzuohtige
„census-kiezers" van vroeger uit hun
rustige rust op te schrikken, en hoe
kunt ge denken dat dezer aantal ook
maar in eenige verhouding zal staan
lot de massaas, die immers jaren en
jaren vruchteloos naar een stembiljet
reikhalzend hebben uitgezien?"
Kamers van Arbeid en de vrouw.
De Huisvrouwweekblad voor
dames, doet uitkomen, dat het eene
hoogst belangrijke zaak voor de
vrouw is, dat in het door de regee
ring bij de Tweede Kamer ingediend
ontwerp van wet tot instelling van
Kamers van Arbeid, wordt bepaald,
dat voor de samenstelling dezer Ka
mers ook vrouwen kiesgerechtigd
uilen zijn, en ook dat zij tot hot
B tGdaloosheid.
Op de Hoogstraten te Rotterdam
waren Zaterdagavond een ongewoon
aantal politieagenten aanwezig, zoo
wel in civiel ais ia uniform. Geen
tien stappen kon men als 't ware doen
of men ontmoette een of meer hunner.
De oorzaak hiervan is, zegt de iV.
R. Ot.y de steeds grooter afmetingen
nemende bandeloosheid der jeugd,
die het de laatste maanden zoo bont
maakte, dat het voor eenfatsoenlyke
vrouw bijna niet meer mogelijk was
die straten te passeeren. ,Steeds erger
en erger werd de ruwheid en lieder-
Te Katwijk a. d. Ryn is sedert een lijkheid van dat opkomende geslacht,
Elk premielot geeft recht op een week verdwenen de 33-jarige J. v. j hetwelk de Hoogstraten bij avond als
voortdurend bewijs van toegang totd. E. van Rynsburg. Zij heelt dehun ontmoetingsplaats scheen uitge-
de tentoonstelling, óf op 10 tickets vorige week des nachts heimelijk en zocht te hebben. Do taal. die men daar
gfldig voor een geheelen dag. :half gekleed do bejaarde lieden, bij'hoort uitslaan, is beneden alles. Van-
het blad, „dan zal voor het eerst in
onze wetgeving het beginsel van ge
lijkstelling van mannen en vrouwen
zijn opgenomen."
Als algemeen beginsel gold by
onze wetgevers, merkt de Huisvrouw
verder op, dat de vrouw niets had
in te brengen; dat, ook waar het
gemeenschappelijke belangen gold,
de mannen alleen hadden te beslissen
en de vrouwen zich hadden te onder
werpen, doch wat thans door de
Regeering wordt voorgesteld, geeft
blijk van eene kentering in die be
grippen. Het recht der vrouw wordt
erkend, volkomen erkend. Zij wordt
niet langer beschouwd als eene, wie
eene ondergeschikte plaats is aange
wezen maar als gelijkgerechtigde.
Aan het einde van zyn artikel,
roept het blad juichend uit:
het slachtoffer was, zien wijken. Er
is onmiskenbaar vooruitgang. Veel
dat twintig, vijfentwintig jaar geleden
onbereikbaar scheen, is bereikt Wat
thans echter verkregen werd bij deze
wetsvoordracht, is van meer gewicht
dan al het andere, want het is in
werkelijkheid het begin van de op
heffing der vrouw uit haren staat
van sociale vernedering."
Over den boerenstand.
In de katholieke Noord-Brabanter
wordt door T. v. R. een warm plei
dooi gevoerd voor de wenschelijkheid,
dat de boer een menschwaardig be
staan leidt, hoofdzakelijk, omdat de
boerenstand om meer redenen dan
de arbeiders gehecht is aan den
vaderlandschen grond en aan de
traditiën, die daaraan verbonden zijn
en daarom, den grootsten afkeer
toont, van alles wat naar socialisme
riekt. Wanneer de b erenstand een
menschwaardig bestaan kan leiden,,
meent de Echrijver, is de toekomst
des vaderlands voor een niet gering
gedeelte verzekerd.
„Wij kunnen daarom, zegt hij, „niet
genoeg waarsohuwen voor een poli
tiek, die de belangen van den boe
stand verwaarloost, die alleen ooren
heeft voor revolutionair geschreeuw,
dat opgaat uit de groote centra, waar
helaas zoovelen leven, die gebroken
hebben met het geloof en de een
voudigheid van zedeD, en die gewil
lig dravea in het gareel van leiders,
die ons bekend zijn als revolutionaire
socialisten, maar waarvan velen in
het verborgen arbeiden met groote
sluwheid en met geen ander doel
voor oogen, dan den Godsdienst te
bestrijden, dan God uit de maatsohap-
pij en uit het hart des volks te ver
bannen.
Het streven dier geheime leiders
wordt gemakkelijk verwezenlijkt door
de leer van het socialisme onder het
volk te verspreiden, maar daar dit
bij de bewoners van het plalteland
niet langs dezen weg te bereiken is,
worden daarvoor andere middelen
gebruikt, en het voornaamste is ver
arming van den boer door hem den
grond te ontnemen, door de produc
ten van zijn arbeid te deprecieeren,
wat ten gevolge zal hebben, dat hij
van het land uitwijkt naar de steden,
waar hij, de eenvoudige landman, zoo
gemakkelijk een prooi wordt van
ongeloof en zedenbederf."
Al is men geen protectionist „a
outrance," al klopt er in het hart
zelfs iets voor de zegeningen, welke
door den vryen handel het deel wor
den van sommigen," dus eindigt hij
zijn artikel in de JVoord-Bi'abanter,
„laat ons toch nimmer vergeten, dat
de boerenstand vooral in onze dagen,
de steun moet blijven, waarop zoo
veel, dat ons dierbaar is, rusten moet
in de stormen, die de maatschappy
tot op haar grondvesten doen schok
ken."
Uit het anti-revolutionaire kamp.
Reeds lang is het zal voldoende j
bekend zyn een strijd gevoerd tus- I
schen dr. A. Kuyper, hoofdredacteur
van de Standaardaan de eene zyde,
en jbr. mr. A. F. de Savornin Lohman, I
hoofdredacteur van de Nederlander A
(anti-rev.) aan de andere zijde. Het
was een strijd, waarin zich heel de
anti rev. pers mengde, die hoofdza
kelijk aanvallen tegen de Savornin I
Lohman richtte. Eicdelyk kwam het
op de laatste alg. verg. van de Ver.
voor Hooger onderwijs op Gerei',
grondslag in „Seinpost" te Sohevenin-
gen gehouden, tot eene uitbarsting;
er werd een aanklacht tegen de Savor-1
cin Lohman ingediend en eene com
missie benoemd om dien aanklacht
te onderzoeken.
Thans is van de hand van jhr.
Lohman esne brochure verschenen,
getiteld: „De aanval op Seinpost en
mijn antwoord," waarin de aanklacht
wordt beantwoord. Uitvoerig wordt
in dit werk o.a uit de feiton aaü_
toond, dat het v.rsohil van inzicht
op politiek terrein tussehen de hee
ren Lohman en Kuyper de wezen
lijke reden is, waarom men des hoog
leeraars onderwijs als ongereformeerd
in verdenking gebracht heeft (gelijk
de strekking van de aanklacht was).
Aan de brochure zijn tal van by-
zïjden, voorzien met groote ramen en een leisteenen
dak in den vorm van een mijter. Het is een mooi ge
bouw, dat meegegaan is met de veranderingen, die het
land heeft ondergaan en d it strijdlustig in den feodalen
tijd, vreedzaam is geworden in den loop der eeuwen.
De architectuur hangt samen met de zedendaarin
vertoont zij gezond verstand.
Na langen tijd het eigendom te zijn geweest van de
graven van Lesneven, waarvan de laatste het land ver
liet en in ballingschap stierf, werd het kasteel Stangala
verkocht als een landsdomein aan den notaris te Mor-
laix, die het weer liet opbouwen ea het in 1820 voor
den prijs van tweehonderdduizend francs verkocht aan
Jean Tréhouart, die uit Amerika was gekomen, waar
hij, naiy: men zeide, nrillionair was geworden.
Jean Tré'aonart was te Rosecff geboren, uit eene
familie van eenvoudige kooplieden. Hij was een kleiD,
mager en ziekelijk mannetje, met een dro37ig, zacht
aardig gelaat, verlegen en beleefd in zijne manieren,
eene echijnbare nederigheid, die excuus scheen te vra
gen voor 2ijn rijkdom. Twintig jaar lang woonde hij
stil in dere bekoorlijke omgeving, zonder dat eene enkele
wolk de helderheid van zijn hemel kwam verbreken.
Hij verbeterde de landerijen, die tot het kasteel behoor
den, hij gaf zich over aan de genoegens van de j'.cht
en visscherijhij beoefende in praktijk lief ladigheid en
bracht aalmoezen aan behoeftige gezinnenkortom, hij
voerde het bezige en kalme leven van een eerzamen
landeigenaar. Esn huwtl jk uit liefde, dat hij sloot met
eene wees, bekend om hsre bevalligheid en verstand,
maar zonder fortuin, verzekerde hem de achting van
Uo. stiArf smirkr kinderen na te
laten. Dat was voor hem een duobei verdriet, dat voor
altijd de kalme vreugde uit zijn leven scheen te ver
drijven.
Bovendien was de ouderdom gekomen uiet de kwalen,
die hem gewoonlijk ve.-gezelien. Jean Tréhouart werd
vooral zeer gekweld door heupjtcbf, die dreigdo zich
verder ts verspreiden en dan noodlottig voor hem zou
worden. Verscheidene malen had men reels voor zijn
leven gevreesd. Dit vooruitzicht maakte nem somber
en stil, f bracht somtijds zijne zenuwen van streek,
waarbij hij, wanneer hij meende niet geho »rd te worden,
zon'derlicge woorden uitsprak, die deden denken aan
uitingen van een berouwvol geweten. Een opmerkzaam
toeschouwer zou spoedig hebban geraden, dat deze man,
op wien mmi meende dat geen smet rustte, in een
schuilhoek van zyn binnenste de herinnering aai eene
slechte daal verborg. Deze pij olijke herinnering werd
nog pijnlijker en onverdragelyker, naarmate het einde
naderde.
Op een zoelon lentedag zat onze grijsaard in zijne
elaapkamer, een ruim vertrek, met een smaakvol meu
bilair, waaraan echter de tand des tijdis ha l geknaagd.
Van uit zijn grooten fauteuil, die voor een venster
waB geschoven, kon hij de ijzeren hekken van 'tkasteel zien
waarvoor zich een laan platanen uitstrekte, die naar
den publieken weg voerde. Voortdurend keek hij in
de verte, maar wat zijne aandacht trok, was niet het
gebladerde, teeder en frisch, dat de boomen te;on te
bedekken, noch de zonnestralen, die in grillige tinte
lingen door de bladeren drongen, noch de vogels die
zich op de twijgen wiegden en hunne vroolijse zangen
deden hooren. noch de onrmteliike en kalme hemel.
die zich neigde naar de onzichtbare zee, heel ver aan
den horizon. Hij wachtte de komst van Puilip Kerven,
zijn factotum, die in een brie! zjn terugkomst op dien
dag had gemeld en hij werd ongeduUig dat hij hem
nog tjlkens niet in de laan zag aank <men. Zijn gerim
peld gelaat trok hij op dat oogenblik samenhst ver
toonde eene dubbel pijnlijke uitirukking door eene
lichamelijke en geestelijke kwelling. De jicht m«rteide
zijne ledematen en de angst beklemde zijn hart.
,,Hij moest hier reeds zijn," mompelde hij. „Waarom
dit oponthoud? O, hoe verlang ik er naar hem te spre
ken Hij heeft mij eene goede mededeeling te doon,
beeft hij mij gesohreven. Welke? Het is over de familie
Mixwell, daaraan behoef ik niet te twijfelen. Maar wat
zou hy daaromtrent weten Geen woord tot ophelde
ring; zou de Voorzienigheid hern op Let spoor hebben
gebracht van den vader of van de kinderen Is zal niet
in vrede sterven wanneer ik mijn fortuin niet kan na
laten aan hen, die ik <r van beroofd heb. Ik vrees, dat ik
in het graf zal moeten meenemen het berouw, dat zoo
wreed op mij drukt
Hij uitte eensk aps een gedempten kreet. Eene hevige
pijn deed hem zijn gelaat verwringen, dat nu nog ma
gerder scheen dan het reeds was. Daarna zeide hij al
zuchtend: „O, wat eene beproeving, rampzalige die ik
ben welk een lijden, nieman 1 heelt ooit zooveel
geleden als ikGod doet mij stellig boeten voor het
verleienen de straf is des te verschrikkelijker nu zij
zoo lang is uitgebleven. Ja, ik heb toch getracht u tot
zachtheid te stemmen, o Goddelyk macht, ik heb ge
tracht mijn misdaal in uwe oogen te verzachten door
mii nederier te doen ziin in miin riikdnm en aan de
armen do opbrengst mijner bezittingen to geven en
door een arm meisje te huwen. Door het beoefenen
der deugden, welke Gij beloont, trachtte ik uwe genade
te verwerven. Maar helaas! ic zie, ik gevoel, dat uw
toom nog niet is geweken en dat gij, in uwe groote
rechtvaardigheid en gerechtigheid mij straft, dat i c de
schuld niet heb terugbet all! Welm, hieraan zal vol
daan worden 0 Heer, ik ben bereid om die gewichtige
daal tot boetedoening te volbrengen. Matig uwe ver-
toorndheid, verzacht mijne ellende, verwijder van mij
h t verschrikkelijk wozen, dat mijn hart en ingewan
den verscheurt. Genadige goedheid, gij zult toch ver-
vergiffenis hebben, al ia beo voor laat berouw
Bij deze woorden werd, alaof zijne smeekbede gehoord
en vervuld was, de heftige jichtaanval, die he;n pij
nigde, minder en hij voelde zulk eene verlichting, dat
hij verscheidene woorden van dank prevelde. Vervolgens
richtte hij zijn blik opnieuw op de laan! Hij zag slechts
zwaluwen, die langs het gras scheerden en vlinders, die
vroolijk in het zonlicht fladderden en beklaagde zich
nogmaals over het wegblijven van zijn factotum.
„Wat zou hem zoo lang kunnen ophouden zeide
hij bij zichzelf. „Zou hem een ongeluk zijn overkomen.'
Mijn angst wordt steeds grooter. Iedere seconde drukt
op mij als een eeu w op het geweten 1 Kom toch Kerd
ven, kom toch ongelukkige 1"
Wordt vervolgd)
