Tweede Editie.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
FEUILLETON.
De slag van Hohenfriedberg
fcae Jaargang.
laandag 19 Juli 1897,
No. 4398
HAARLEMS DAttBLAD
AS01Sr2sTEnVCEIiSrTSFHvIJ"S:
Voor Haarlem per 3 maanden1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente), per 3 maanden„1.30
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden„1.65
Afzonderlijke nummersj0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden. 0.30
„de omstreken en franco per post 0.37A/2
Directeur-Uitgever
ADVEBTBlsTTIBir:
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cent per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten
en door alle Boekhandelaren en Courantiers.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon-,en Feestdagen.
Bureaux: Kleine Houtstraat 14, Haarlem. Telefoonnummer 122.
PEEREBOOM.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Püblicité Elrangère G. L. DATJBE Co. JOHN F. JONES, Succ.Parijs 31bis Faubourg Montmartre.
Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het
Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
BUITEN bet Arrondissement Haarlem, is de prijs der Advertentiën van 15 regels f 0,75. elke regel meer ƒ0,15; Reclames per regel f 0,30.
Agenten voor dit blad in den omtrek zijn: BloemendaaL Sandpourt en Schoten, I'. v. d. RAADT, Sandpourt; Heemstede, J. LEUVEN, bij de tol; Spaarndam, C. HARTENDORP; ZandvoortJ. ZWEMMER;
Velsen, ~W. J. RUIJTER; IJmuiden, TJADEN, Genoemde Agenten nemen Abonnementen en Advertentiën aan.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
EERSTE BLAD.
Politiek Overzicht.
Uit Athene wordt gemeld, dat de
Kuropecschc mogendheden de door
Griekenland aan Turkije te betalen
oorlogsschatting hebben bepaald op
4 milloen turksche ponden (50 mil-
lioen francs).
Tevens hebben de mogendheden be
sloten dat Griekenland en Turkije on
middellijk de quaestie der capitulatie
moeten regelen, nu volgens dit
zelfde bericht—die der grenzen reeds
is beslist.
Wanneer dit laatste werkelijk juist
is, dan is zeer zeker reeds een groote
stap naar den vrede gedaan..
Nu het rapport der Zuid-Afrikaim-
sche commissie is verschenen, kan
alleen van den tekst nog worden ver
meld, dat de commissie" Rhodes nog
krachtiger brandmerkt dan reeds ge
meld was dat zij deed. Immers con
stateert de commissie, de overtuiging
te hebben, dat de door Rhodes ach
tergehouden dcpeches niets compro-
mitteerends voor Chamberlain of het
ministerie van koloniën hadden, en
liet achterhouden alleen geschied is
om den bestaanden indruk van het
tegendeel te bestendigen. Rhodes, zegt
de commissie, zóu de depeches onge
twijfeld hebben overgelegd, indien de
inhoud had kunnen strekken om zijne
schuld en zijne verantwoordelijkheid
te verminderen.
De Daily News en ook andere bla
den doen opmerken, dat deze beschul
diging hierop neerkomt, dat Rhodes
ook chantage zou gepleegd hebben.
De Daily News erkent dat Rhodes,
Harris en Flora Shaw behooren te
recht te staan, en indien de nieuwe
beschuldiging der commissie kan wor
den bewezen, dan moet Rhodes wor
den gestraft met verlies van zijn lid
maatschap van den privy council.
Minister Balfour heeft in het engel-
sche Lagerhuis Vrijdag meegedeeld
dat de regeering alle aandacht schenkt
aan de zaak van het toekomstig be
stuur der landen die onder beheer der
Chartered Company staan, en met
het oog hierop zoowel de directie der
Company als de autoriteiten van de
Kaap zal raadplegen.
Een telegram uit Pretoria bericht
dat de Volksraad met 15 tegen 9
stemmen de wijziging heeft aangeno
men in het wetsontwerp op de uit
zetting van ongewenschte vreemde
lingen, door welke wijziging vreem
delingen eerst verbannen kunnen
worden, wanneer zij in verhoor ge
nomen en schuldig bevonden zijn.
Haar korte dankbetuigingstelegram
aan het Engelsche volk tijdens hare
jubileumfeesten heeft koningin Vic
toria nu doen volgen door een treffend
schrijven aan al de volkeren van haar
rijk, waarin zij uit de diepte des
harten dank betuigt voor de aanhan
kelijkheid haar by haar jubileum be
toond. Zy dankt God in staat te zijn
een deel van hare plichten over te
doen waar het leven nog voortduurt.
Zou deze laatste zin bedoelen een ant
woord te zijn op het gerucht, hetwelk
over haar troonsafstand heeft ge-
loopen.
De franschè Kamer heeft Vrijdag
beraadslaagd over bet ontwerp voor
de heffing van '98 van de vier directe
belastingen. Cavaignac heeft de voor-
deelen van zijm tegenvoorstel tot het
heffen van een inkomstenbelasting
uiteengezet, welk tegenvoorstel door
minister Coehery is bestreden. Méline
is hierby ook in het vuur gekomen,
en heeft uiteengezet hoe het plan van
Cavaignac het doen van verklaringen
omtrent het vermogen zou meebren
gen, wat tegen den zin der belas
tingschuldigen is.
De regeering verwerpt dit voorstel,
omdat liet in stryd is met hare staat
kunde. Nam de Kamer het aan, de
regeering zou haar op dien weg niet
meer kunnen volgen.
De eerste paragraaf van Cavaig-
nac's tegenvoorstel is hierop met 282
tegen 219 stemmen verworpen.
Volgens telegrammen uit Londen
te Washington, duren de onderhan
delingen over de Beringzee-quaestie
voort. Men venvacht daar dat er in
het najaar een conferentie van En
gelsche en Amerikaansche experts te
Londen zal byceen komen, om over
eenige punten van geschil nader te
onderhandelen.
Amerikaansche bladen blijken het
stuk van Sherman en den toon waar
op hij over Engeland spreekt nog
scherper te laken dan de Engelsche
pers heeft gedaan. Volgens de Herald
echter heeft Sherman in latere, aan
de Engelsche regeering gerichte nota's
een nog krassere» toon aangeslagen
dan in het gepubliceerde stuk. In
tusschcn meldt de Times, dat de ka
pitein van een robbenvisehvaartuig
uit Canada in de Japansche wateren
robben heeft gevangen, door de Ame
rikanen in oorspronkelijke broedplaat
sen gemerkt. Dit vernietigt den Ame-
rikaanschen eiseh, dat zoodanige rob
ben uitsluitend Amerikaansche eigen
dom zouden zijn.
De Times verneemt uit Buenos
Ayres dat de opstandelingen van
Uruguay voordeden behaald hebben.
De ziektetoestanden te Rio Janeiro
moeten verergeren. De Braziliaansche
regeefing stuit op toenemend verzet
STADS N B E U W S.
eerste en tweede Pagina.
Haarlem. 17 Juli 1897.
School voor Kunstnijverheid.
De tentoonstelling op de School voor
Kunstnijverheid alhier zal Zondag
a. s. nog geopend en voor belangstel
lenden kosteloos te bezichtigen zijn.
De zeer uitgebreide collectie teeke-
ningen en werkstukken, die thans
tentoongesteld is, geeft een ruim over
zicht van hetgeen over liet alge
meen op de school word geleerdvan
de eenvoudige teckeningen der lagere
klasse af tot de meer samengestelde
werkstukkenschilderstudies en or-
nementale samenstellingen kan men
alles geleidelijk vervolgen en zich
overtuigen van het ernstig streven,
dat bij eiken tak van het onderwijs
in het oog word gehouden.
Bij een bezoek aan deze tentoon
stelling kan men tevens de ruim en
goed verlichte schoollokalen in oogen-
schouw nemen, die onlangs in ge
bruik werden genomen, en zeer goed
aan de belofte voldoen.
Museum vau Kunstnijverheid-
Voor het laatst zullen in het Museum
van Kunstnijverheid de prachtige
drukwerken, die door wijlen William
Morris, don Engelsclien drukker, wor
den vervaardigd, tentoongesteld zijn;
tevens zal de schoone verzameling
Miniatuurenkleine geschilderde
portretten uit verschillende tijdper
ken, nog te zien zyn. Deze beide ver
zamelingen, die vele belangstellenden
niet alleen uit Haarlem maar ook uit
andere plaatsen tot een bezoek uit
lokten, zullen weldra uit de Spaarne-
stad verdwijnen, waardoor men in 't
vervolg de gelegenheid zal missen,
dergelijke kunstproducten alhier in
oogensbhouw te nemen.
Volksbond.
De afd. Haarlem van den Volksbond,
vereeniging tegen drankmisbruik, ver
gaderde Vrijdagavond in de bovenzaal
der Korenbeurs, ter bespreking van
den beschrijvingsbrief voor de alge-
meene vergadering, die 8 Sept. zal
worden gehouden te Amsterdam.
Onder do verschillende punten komt
voor een voorstel van Alkmaar, dat
het Hoofdbestuur wederom een plaat
zal uitgeven, waarop op aanschouwe
lijke wijze de ellende is voorgesteld,
ontstaan door het drankmisbruik.
Blijkens de toelichting is het Hoofd
bestuur biertoe wel genegen. De
afdeeling Haarlem eveneens. Toch
werd er op gewezen, dat bij de keuze
van de voorstelling met groote om
zichtigheid moet worden te werk ge
gaan, "daar de tweede plaats door den
Volksbond uitgegeven ..Het kind van
den tapper'', ten onrechte de verant
woordelijkheid voor het kwaad legt
op iemand, (namelijk het kind) dat
daaraan part noch deel heeft.
Door den voorzitter, den lieer A.
van der Voort Azn., werden een twee
tal ontwerpen geschetst, terwijl de
heer J. J. Francken de aandacht
vestigde op de bekende schilderij van
Israels, waarin drie mannen (zeelui
of vissclicrs) zitten te drinken en te
spelen, terwijl de huisvrouw in een
hoek aardappelen schilt on stil voor
zich heen schreit.
Een voorstel van Utrecht, om de
bijdrage aan het Hoofdbestuur te
verminderen, opdat de afdeelingen
zeiven over wat meer middelen kun
nen beschikken, lokte nogal debat uit-
De penningmeester der afdeeling. de
heer A. C. de Koek, stemde met dat
denkbeeld in en betoogde dat de uit
gaven van het Hoofdbestuur zeerwel
terug te brengen zonden zijn tot een
geringer bedrag, wanneer men zich
wat beperkte o.a. in het doen ver
vaardigen en rondzenden van allerlei
drukwerken. Verschillende sprekers
waren van een andere meening. TeD
slotte werd besloten den afgevaardig
den ter algemeene vergadering een
imperatief mandaat te geven tothet
doen van een voorstel, om eene Com
missie te benoemen, die over dit voor
stel van Utrecht rapport zal hebben
uit te brengen.
Tot afgevaardigden ter algemeene
vergadering werden daarop benoemd
de heeren Mr. H. Pb. 't Hooft, W.
D. Nolting, G. .1. Hcenk, J. .1. Fran
cken en J. C. Peereboom.
Spectacle-Concert.
Het spectacle-coDcert, dat gedu
rende de kermis in de Sociëteit Ver
eeniging wordt gegeven, wordt dit jaar
bezorgd door den heer Frits van
Haarlem.
Woensdag en Zondag worden er
matinées gegeven; soirécs voor de
leden op Maandag, Dinsdag, Woens
dag, Zaterdag en Zondag eu avond
voorstellingen voor het publiek (tegen
50 cents per persoon) op Donderdag,
Vrijdag en den laatsten Maandag van
de kermis.
Vrijdag zijn ten nadeele van twee
schil dersknechts werkzaam in de Sla
gerspoort aan de Kruisstraat uitko
mende aan de Lange Margaretha-
straat hunne beide jassen ontvreemd,
die zij aldaar hadden opgehangen.
In een der jassen bevond zich cenig
schildergereedschap.
Naar wij vernemen komt de Koning
van Siam in het begin van de maand
September hier en zal dan o. a. een
bezoek brengen aan de haven te IJmui
den en de "nieuwe, door clectrieiteifc
bewogen, sluizen bezichtigen.
De „waarnemend directeur-gene
raal der zwarte recherche", IJ. J.
Eilersheeft Vrijdag niet voldaan
aan de dagvaarding van den rechter
van instructie, om voor hem te ver
schijnen.
Hij zou nu vandaag met. den sterken
arm \voor den rechter van instructie
worden gebracht.
De heer E. P. H. M. Byleveld,
door de christelijk historischen can-
didaat gesteld voor de Staten in het
district Haarlem, heeft verklaard in
geen geval in aanmerking te willen
komen.
Nader vernemen wij nog, dat het
Porzisch gezantschap op het Koloniaal
Museum o. a. bezichtigde de Indische
nijverheid, waaronder sarongs
gamalangs. Verder een blad van een
tafel uit een stuk van circa 2 M.
middellijn. Vooral over het laatste
betuigde liet gezantschap zijn ver
wouden ng.
Bij het heengaan van het Museum
sprak de gezant tot den heer Vau
Eedcn: „Je suis enchanté de vous
revoir. Je suis bien reconnais sant de
votre bienvaillance."
Te 43[i uur verliet de ambassadeur
de woning van den Commissaris der
Koningin in deze provincie, en werd
by zyn vertrek uitgeleide gedaan door
den burgemeester.
In een vorig nummer hebben wij
reeds melding gemaakt van een avond
feest, dat de heer Reints den 24sten
dezer, bij voldoende deelneming, zal
geven in de daartoe afgesloten ver
sierde Passage.
Dit avondfeest zal aanvangen met
een concert door bekende solisten en
worden besloten met een bal onder
leiding van den heer Martin. Te 12.20
vertrekt een extra-trein naar Haarlem.
Uitnoodigiugslystén voor deelneming
zijn in circulatie gebracht.
BB NN EN LA ND-
Uit de „Staats-Courant".
Kon. Besluiten, Benoemd bij het
personeel van den geneeskundigen
dienst der landmacht lot officier van
gezondheid der 2e klasse, de burger-
geneeskundige (arts) G. M. van der
Wal.
S. C. Tnymelaar benoemd tot bur
gemeestor der gemeente Waddinxveen
met toekenning van eervol ontslag als
burgemeester der gemeente Aduard.
In het college van curatoren der
Ryks-universiteit te Leiden benoemd:
tot voorzitter, het lid mr. C. Fock
tot lid, mr. P. R. Feith, raadsheer
in den Hoogen Raad, te 's-Graven-
hage.
Aan den officier van gezondheid
der le klasse by de zeemacht W. H.
C. G. Keyzer, op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend uit den zeedienst.
Bevorderd tot officier van gezond
heid der le kl.. de officier van gezond
heid der 2de kl. P. L. van der Harst.
De officier van gezondheid der 2e
klasse J. J. F. M. Nooren, van het
personeel van den geneeskundigen
dienst dor landmacht, voor den tijd
van twee jaren (de heen en terugreis
daaronder begrepen) gedetacheerd bij
de landmacht in West-Indië.
H. M. la Chapelle, secretaris van
den Raad van Ned.-Indië, benoemd
tot lid der Algemeene Rekenkamer
aldaar.
Aan den op zijn verzoek eervol
uit den militairen dienst ontslagen
kolonel der infanterie van het leger
in Ned.-lndië J. Bartelds, vergunning
verleend tot het aannemen der deco
ratie van officier der orde van den
Witten Olifant, hom door den koning
van Siam geschonken.
Min. beschikkingen.
Aan N. H. M. van Altena, te Utrecht,
op zyn verzoek eervol ontslag ver
leend als tijdelijk adsistent aan 's Rijks
Veeartsenijschool te Utrecht; aan A.
T. Visser, tc Utrecht, op zyn ver
zoek eervol ontslag verleend als lijde
lijk amanuensis aan 's Rijks Veeart
senijschool aldaar.
Behalve dc vroeger benoemde leden
van de plaatselijke commissie van toe
zicht op de Rykslandbouwwintersehool
te Groningen alsnog als zoodanig be
noemd: R" Dojes, tc McedcnJ. Oost
Elema, te MiddelstumJ. E. Siccama,
te de Waarden; G. H. Pcsman, te
Thesinge; H. D. Ebbens, te Nieuw-
Beem.
Werkstakende kellners.
In den afgeloopen nacht omstreeks
twee uur werd in het lokaal „Eens
gezindheid" tc Amsterdam eene ver
gadering gehouden van kellners, bij
eengeroepen door den Ainsterdamschen.
Kellnersbond en de vereeniging voor
kellners „Ouzo Belangen."
Aanleiding tot deze vergadering
was de werkstaking onder de kell
ners van het „Hotel du Commerce",
waarover wy in een vorig nummer
reeds eenige bijzonderheden mede
deelden.
Dc vergadering, geleid door den
voorzitter van de vereeniging O. B.,
don heer J. Coblontz, was zeer druk
bezocht.
Allereerst voerde (le oudste kellner
uit de „Commerce" het woord om de
bekend geworden grieven eens nader
toe te lichten. Ook word nog mede
gedeeld, dat door de bestuurderen van
de twee betrokken verccnigingen alles
was gedaan om de quaestie in der
minne te schikken, maar dat de heer
Vernimmen, directeur van dc „Com
merce", in geen schikking wilde tre
den.
Daarna voerde liet woord de ge
wraakte vijfde kellner door uien de
werkstaking was ontstaan. Hij ver
klaarde zich zeer tevreden, iets wat
eenig rumoer veroorzaakte.
Na hem kwam aan het woord de
kellner dien de heer Vernimmen wei
gert weer in dienst, te nemen. Alles
wat de vorige spreker ten voordeel»
van den heer Vernimmen had gezegd,
verklaarde hij onwaar, en er ontstond
een zeer moeilijk tc volgen discussie.
Van verschillende zijden werd hy
die den lieer Vernimmen had verde
digd, tegengesproken.
Naar aanleiding van het reeds ge-
gevene verslag in „De Echo", dat als
zeer juist werd aangenomen, verklaar
den verschillende sprekers dat uit
alles duidelijk bleek, dat de heer Ver
nimmen zeer onrechtvaardig tc werk
ging. De verklaringen van den vijfden
kelFner, die slechts een paar dagen
in dc „Commerce" werkt, werden
voor onwaar verklaard.
Het resultaat van dc vergadering
was dat besloten werd om de solidari
teit onder de kellners te bevorderen
en te trachten in geval van staking
(le stakers te steunen. In elk geval
zullen de vier stakers van de „Com
merce" worden gesteund.
Die „lieve" straatjeugd.
Een inzender in liet Leidsche Dgbl.
schryit
Er werd Donderdagavond hier ter
(Naar het Duitsch).
3)
„Dat is te sterke tabak", zeide een grappenmaker,
laat ons gaan eer er een tweede zending van komt."
Zy gingen verder. Doen nog een tweede salvo
werd gegeven, dat nog heeter was.
„Wat te dol is, is te dol," sprak een grenadier, ter
wijl hij zich bet zweet afwischte. Het eenige wat er
op zat, was de vlucht, dacht hij. De koning nam drie
versche bataljons en voerde ze met ware doodsverach
ting tegen de vijandelijke kanonnen aan. Hy reed weder
op den ouden schimmel van Pasawalk, rechtop, met het
hoofd opgeheven en den stok naar de Oostem-ykers ge
richt. Nu zagen hem ook de mannen van het Anspach-
Bayreuth-regiment weder en hun hart sloeg feller. Dat
was nog eens een man. Steeds trok de schimmel te
midden "van den kruitdamp voorwaarts; als een held
zat de jonge monarch op zijn rugmet gevelde bajo
netten volgden de grenadiers. Geheele rijen werden door
hoi vijandelijk vuur neergeveld. Zij bleven liggenwant
:!e anderen moesten verder; de tijd om te betalen komt
later wel.
Teen zy bovenaan kwamen, waren (le drie bataljons
tot een derde versmolten; de koning liet lien in ver
snelden pas naar de batterijen gaan. Nog een salvo werd
gegeven en de eene helft der troepen vielterwijl de
andere helft vluchtte.
„Ik zal by God dien duivel doodslaan." vloekte Otto
Martin von Schwerin. Toen wendde hij zich tot zijnen
adjudant. „Hier moeten wij toch ook een woordje
meespreken."
„Ja dat moeten wij," gaf de andere ten antwoord.
Nu kwam een streng militair bevel: „Rijdt naar uw
afdeelinsrschefhet regiment zal colonne formeeren
twee afdeelingen in het front, vyf achterwaarts, vlug F
Papatzy, de adjudant, draafde nu als een wilde
jager. Binnen een paar minuten was hij weer terug.
„Klaar," sprak hij kort af.
De opperste luitenant Otto Martin von Schwerin
plaatste zich aan de spits der troepen eu zag rond.
„Blaas het signaal," zeide hij tot den hoornblazer.
Hy blies en van alle afdeelingen werd het herhaald.
Helder klonken de signalen en krachtig gaf de com
mandant bevel: „Regiment, valt aan." Met moed werd
de aanval begonnen. Het was een leven, gelyk aan dat
van een onweder; de grond dreunde van het bulderen
der kanonnen. Doch de Oostenrijkers hielden stand,
met geveld bajonet. Dapper reden'de dragonders erop
in en eindelijk moesten de Oostenrijkers" wijken. Het
regiment drong zoover voorwaarts, totdat er niets meer
viel om te rijden. Toen liet de commandant halt blazen.
„Nu" zeide Otto Martin von Schwerin tot zyn adju
dant „de koning had wel gelykmet de zweep gaat
het ook wel. Hoeveel zonden wij er wel in de pan ge
hakt hebben
„Twaalf bataljons" was het antwoord.
„Nou, nou, dat is wel wat veel".
„Maar ik weet het van den generaal zeiven, die ze
commandeerde", zeide de adjudant.
„Nu, die zal het wel weten. Maar waar is de generaal
„Er zyn er twee, ik heb ze by de andere gevangenen
gelaten."
Weer hoorde men schieten.
„Dat is de koning", zeide de adjudant, „die met de
infanterie voorwaarts rukt."
Ook de infanterie trad flink op, zoodat de slag des
ochtends te zes uur was geëindigd en glansrijk gewon
nen. Toen zond de koning een zijner adjudanten naar
Von Schwerin met verzoek met zijn regiment naar den
koning te komen.
„Ah", sprak deze „nu zal het komen."
Dadeïyk formeerde hij zijn heldenschaar in afdeelin
gen, ging zelf voorop en nam ook de gevangenen, waar
onder de heide generaals, mede. By den koning gekomen,
salueerde Otto Martin Von Schwerin met den zweep,
zooals men het anders met den degen doet.
„Uwe Majesteit," sprak hij „daar zijn nu mijne
dronkaards."
De koning antwoordde met den hoed in de
hand
„Ik had de heeren byna niet meer herkend; doch ik
eer en acht n zoo, (lat ik myn hoofd ontbloot."
De huzaren wuifden met de vaandels cu de lucht
weergalmde van de kreten„Hoerrahleve onze
koning
Zoo eindigde de slag by Hohenfriedberg.
