NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. J^BOISriTjECMCEIiTTS^S/XürS: Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM. De ooriog tusschen Spanje j en Amerika. STADSBUEUWS FEUILLETON. 1)8 scBptal ia» ie „Atlanta." ESe Jaargang, Donderdag 2 Juni 2898. No. 4575 Voor Haarlem per 3 maande*f 1.90 Voor de dorpen in den omtrek waar wi Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1.3® Franco door het geheele Rijkper 3 maanden1-65 Afeonderlijke nummers0.05 Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maande*0.30 de omstreken en franco per post O.BV.v regels 50 Cts.; iedeje regel meer 1© Cts. Öroote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Cent per regel. Abonnementen en Advertentie» worden aangenomen deor onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Bureaux: Kleine Houtstraat 14, Haarlem. Telefoonnummer 122. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Generate de Publicity Eirangère G. L. DAUBE tC Co. JOHK F. JONES, Sacc., Parijs 31bis Faubourg Montmarire. Met uitzondering van bet Arrondissement Haarlem is het uitsluitend reebt tot plaatsing vaü Advertentiëu en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Buresu A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. BUITEN het Arrondissement Haarlem is de pry's der Advertentiën van 1—5 regels 0,75, elke regel meer /"0,15: Reclames per regel f 0,30. Atrenten voor dit blad in den omtrek zynBloemen daal, Santpoort en SchotenP. v. d. RAADT. Zandpoort; HeemstedeJ. LEUVEN,bij de tol; Spaarndam, C. HARTENDORPZandvoort, G. ZWEMMER; Veisen. W. J. RU IJ TERbeverwijk, J. HOORNS; HillcgomARIE HOPMAN, Molenstraat. Genoemde Agenten nemen Abonnementen en Advertentiën aan. Eiuuelyk is er weer eens een be richt gekomen, dat medcdeeling doet dat er gevochten is. Dinsdagnamiddag werd uit Cap- Haytiea naar New York geseind, dat de Amerikaansche vloot voor San tiago sedert 2 nor dien middag bezig was de batterijen van Morro, hot kas teel Lazecapa en Pnntagarda te be schieten. Tegelijkertijd beschoten de Amerikaansche en de Spaansche sche pen elkaar. Het kanongebulder was hevig. Te 3.45 verminderde het vuur tegen de versterkiugswerkeu, maar vermeerderde de kanonnade tor plaatse, waar de twee vloten elkaar bestookten. Over de resultaten wordt gezwegen. In verband met bovenstaande is wellicht het bericht, dat er Dinsdag uit Kingston, op Jamaica een telc gram is aangekomen, naar luid waar van er in de laatste 36 uor tusschen commodore Schley en Washington druk geseind is. Men verwachtte binnenkort eeu gewichtigen zet van Schley's eskader. Uit Key West wordt gemeld, dat er, ondanks de censuur, een bericht openbaar is geworden, dat de trans- portvloot bij Kaap Mayusi is. Daar zal beslist worden of de strijdmacht to Santiago of op Porto Rico zal lan den. Slaagt Schley er onderwijl in, Cervera's vloot te' vernietigen, dan gaat de expeditie naar Porto Rico, anders doen de troepen over land een aanval op Santiago. De Ti-mes heelt uit New-York verno men, dat geen enkele betrouwbare oor logst jjding te melden is. Cervera's posi tie is inderdaad minder dan ooit bekend, ondanks dc talrijke depêches waarin zyn insluiting te Santiago wordt voor opgesteld. De minister van marine meende dat dit wel zoo zyn zalMac Kinley daarentegen werd steeds on geruster. De berichten over de krijgsver richtingen te land zijn even onzeker. Zoo toefde Miles Maandag nog te Washington, of choon de bladen toen al wel tienmaal zyn vertrek naar Tampa gemeld hadden. De hulpkruiser St. Louis is in oostelijke richting ui£ New York vertrokken, om op het reserve-eskader uit Cadix te letten. Vier reizen van dc transportschepen zuilen noodig zyn om het expeditie corps naar Cuba over te brengeD. Het stoomschip „Florida" is te Key West teruggekeerd. Het is er in geslaagd, uit Tampa vierhonderd Cabanen onder generaal Lacret met een groote hoeveelheid wapenen en schietvoorraad op Cuba te landen. General Salcedo, uit Camagney te Havana aangekomen, zegt dat de op standelingen op Cuba de Amerikanen onmogelijk kunnen helpen en er op rekeuon dat deze alleen met eigen krachten zullen handelen. Duizenden! gezinnen zyn het land op gegaan om i zich tc kunnen voeden. De opstan-j delingen worden aldus van een be-' langryk middel om zich vau levens middelen te voorzien beroofd. Een Spaansch matroos uit Cadix, met name Daza, heeft een ont-plof- fingsmiddel uitgevonden, dat allo be kende middelen van dien aard over treft. De prooven zyn gelakt. Reuter's correspondent te Manila schreef den 27on De Amerikanen kunuen onmogelijk MaD'la bezetten voordat do troepen uit Amerika aangekomen zyn. Deze worden tegen het midden Juni ver wacht. Er gebeurt niets om een eind te maken aan de betoogingen tegen de Engelscheu. Een ernstige ziekte is uitgebroken aan boord van het Amerikaansche oorlogsschip Boston. Dewey heeft beloofd, Manila niet te zulleu beschieten, mits de Spanjaarden hun forten niet verder versterkten. Dezen beloofden dit. Henry Nor man, de buitengewone correspondent van do Daily Chronicle te Washington, spreekt het sensatie- bericht van de Daily Telegraph tegen, dat de alliantie tusschen'Engeland en de Voroenigde Staten reeds opgesteld en onderweg zou zyn, maar bevestigt de volledige beslechting van alle tus schen Canada en de Unie hangende kwesties, waarvan de vereffening wordt opgedragen aan een commissie, terstond benoembaar, nadat de Engel- sche regeering deze overeenkomst heeft goedgekeurd, daar bekrachti ging door het Amerikaansche Congres niet, vereisebt wordt. De besprekingen tusschen dö ge machtigden van de Vereenigde Staten en van Canada zijn Maandagavond uitgeloopen op de overeenkomst om een commissie te benoemen die alle geschilpunten zal onderzoeken, en een verdrag tusschen de Ryksregeering en do regeering der Yereenigde Staten zal opstellen; de overeenkomst zal ter goedkeuring naar Londen opge zonden worden. Eerste en derde pagina. Haarlem, 1 Juni. By vonnis van de Arroudissements Rechtbauk alhier dd. 31 Mei 1898 is in staat van faillissement verklaard J. Lucas Jr., kleerbleeker te Haarlem, Rechter Commissaris Mr. J. de Clercq vau Weel. Curator Mr. Th. de Haan Hugenholtz, Advocaat en Procureur alhier. De eerste peulen ea wel een mooi partijtje zyn alhier ter markt ge bracht door P. Busé, Tarfmarkt en verkocht aan Koelemey voorheen Beelen, Gr. Houtstraat. Parlementaire Praatjes. Tot hervatting der werkzaamheden kwam de Eerste Kamer gisterenavond op het Binnenhof terug. Zy had kennis te nemen van het [inkomen van wetsontwerpen, regee- ringsbescheiden, enz. i Meer had zij dan ook niet te doen. De Kamer gaat het eerst in de i afdeelingen. Waarschijnlijk Vrijdag 11 uur zit ting. G. Jr. Atjeh. De correspondent te Batavia van het Hbld. seint: Benden hebben gepoogd op te bre ken do spoorbaan naby Indrapoeri. De trein werd beschoten nabij Öama- gani. Van Kraton zijn 125 man met spoed derwaarts vertrokken. Maandag arriveerde te Nijmegen in het hotel Keizer Karei, waar reeds vooruit appartementen waren besteld, Z.Hoogheid de Sultan vau Siak. De hooge gast kwam met gevolg uit Parys en was vergezeld van den oud assistent-resident, den beer G. A. Schouten, wonende te Nijmegen. Uit Lissabon verneemt hot H. D. dat wegens de hulde van Nederland aan Portugal, aan het Nederlandsch oorlogsschip JEvertsen een bijzondere eer is te beurt gevallen, door de be noeming van alle officieren in de orde van St. Benoit d'Aviz. Dat Amsterdam zich mag voorbe- reiden op een druk bezoek van En-! gelschen tijdens de a.s. feesten, kan o.a. hieruit worden afgeleid, dat voor rekening van bet toeristenbureau Thos. Cook Son Dinsdagochtend 150 tribune-plaatsen b f20 per stuk werden gekocht. (Hbld.) f700 gerold. Een zakkenroller heeft Dinsdag ochtend de Twentsche Bank te Am sterdam tot zyn operatieterroin uit gekozen. Een looper van eone kleine handels firma daar ter stede had aan de kas een bedrag van f700 aan bankpapier geïnd. Hy was de stoep van het gebouw nog niet af, of bij bemerkte dat het geld, dat hy by zich had gestoken, verdwenen was. De politie werd dadelyk ontboden. Het publiek, dat zich juist zeer talrijk voor de loketten in de vestibule bevond, werd verzocht bet geboaw niet te verlaten eer zij gefouilleerd waren. Het gestolen geld kwam echter niet te voorschijn. Ergerlijke dierenmishan deling. Een ergerlijk staaltje van dieren- mishandeling is Pinkster-Maandag m j den Haag in de Wagenstraat voor- I gevallen. Volgens ooggetuigen heeft i een slagersknecht met een vleesch- haak een hond de tong uitgerukt, i zoodat bet dier in het honden-asyl 'moest worden afgemaakt. Een politieagent, die een onderzoek wilde instellen ten huize van den baas vau den slagersknecht, werd volgens zyne verklaring door den patroon daarin bemoeilijkt. Onder leiding van den heer G. 'Staalman denkt het Gewest Noord- Holland van liet „Ned. Gymn. Verb." j op 26 Juni een turndag te' Krommenie te houden. Het programma is als volgt samengesteld j lo. Voormiddags 11,/2 uur: Alge; meene repetitie der vrije- eu orde- oefeningen, die uitgevoerd zullen worden ter gelegenheid der kronings feesten in September a.s. te Amsterdam. 2o. Afdeelingsturnen aari toestellen. 3o. Vereenigingsturnen. 4o. Keurturneu. Pedir-expeditie. De „J.-B." deelt mede, dat de ca valerie der Pedir-expeditie zal bestaan uit 9 pelotons onder den ritmeester jhr. L. D. C. de Lannoy. Daarvan zal het 3e veldeskadronte Batavia een Europeesch en een inlandsch pe loton geven onder de le luitenants A. M. B. Tergast en W. Wijnaendts; het 3e peloton zal door Kotaradja worden afgestaan, daar aanvulling uit Öalatiga niet mogelijk heet. Het „Bat. Nbld." uieldt, dat de ca valerie zal worden toegevoegd aan de colonne, die overland zal ageeren eu die in de wandeling de b'elimosn- colonne wordt genoemd. Als bevelhebber der expeditie is aangewezen de commandant van hot zesde bataljon infanterie te Atjeh. De door Hr. Ms. fregat „Atjeh" te leveren landingsdivisie zal 150 man sterk zyn. Na afloop der expeditie, is het, vol gens bet „Bat. Nbld.", de bedoeling der Regeering, de Pedirstreek door militaire macht voorloopig bezet te houden. Ook de genie te Batavia is druk bezig met voorbereidingen voor de Pedir-expeditie. Tot verlichting van het voorterrein der kampementen wor den Wellslicliteu beproefd; dit zyn op lichte raderbaren ver voerbare reser voirs met lucygeon gas, dat op grooten afstand zya licht verspreidt en dus lot de veiligheid kan medewerken. Te Malang weet men voor zeker te vertellen, dat het reserve-bataljon aldaar, dat thans op voet van oor logssterkte is, ook aan de Pedir-ex peditie zal deelnemen. Het zou de tweede linie vormen en dan alleen in het gevecht komen als de tegenstand te groot blijkt, In een correspondentie uit Kota radja aan de „J.-B." leest men: „Met de laatst aaugokomen West boot kwamen hier 220 dwangarbeiders aan, waarvau er onmiddellijk 170 naar Segli zyn doorgezonden. Ook met deze boot wordt weer een 200 tal van dat volkje verwacht. „Het zal daar nu meer dan ooit oppassen zyn, om toe te zien dat geen enkele dwangarbeider naar Oemar's zyde overloopt, want heer Oemar, thans in de onmiddellijke nabijheid van Segli zijnde, zal natuurlijk alle pogingen in het werk stellen om dwangarbeiders te verleiden naar hem over te komen, doch dan niet zonder, maar met een snaphaan setau, liefst met een zoo groot mogelijke hoeveel heid patronenen zoolang wy den vogel Oemar nog niet in onze han den hebben, kunnen wy moeilijk voor dergelijke wanbedrijven hem straffen. „Wanneer men voor zich neemt de laatste uitgekomen overzichtskaart van Groot-Atjeh op de schaal van 1,200,000, door het topographisch bu reau samengesteld, dan vindt men Zuid-Oostwaarts van Segli aan de Pedir-rivier twee kampongs tegenover elkander liggen Garoet en Arée (op de overzichtskaart van Thomson staat Arey, vlak by 't eyfer 9). In laatst genoemde kampong Arée, ongeveer 2 Va uur van Segli, huist thans Oemar, die daar loodsen voor zyn volk heeft opgeslagen en geregeld eiken dag oefeningen houdt. Het buitenleven schijnt hem goed te hebben gedaan, want hy moet er dik en welvarend uitzien." In zyn „Vrijdag-praatje" zegt de heer Daum o. a. „De aanstaande expeditie naar Pe- dir, is voor Nederland en Indië een hoogst ernstige zaakveel ernstiger dan schijnt door te dringen tot het begrip der Nederlanders hier en in patria. Die tocht goed geleid en dat zal hij zeker worden kan het begin zyn van het einde, kan in ver band met het stelsel waarvau hy deel uitmaakt, binnen een niet te verwij derd tijdstip de algeheele onderwer ping van Atjeh ten gevolge hebben. Maar er moet op zuiver militaire wyze worden geageerd tot in zyn uiterste consequenties on men moet niet denken, dat als die tocht voor ons goed afloopt, nu ook verder aan alles een einde is gekomen en wy aan het besturen kannen gaan als in de Preanger of elders. Geen politiekje in 's Hemelsnaam, en vooral geen liebaugeln met Polim of andere hoof den om „tact" te toonen. Tact, dat andere woord van sluwheid, is een artikel, waarin wy het afleggen en altijd hebben afgelegd en altijd zullen afleggen, tegen dat soort van hoofden. Een ervaring, opgedaan met schatten gelds en stroomen bloeds heeft dat aangetoond. Moeten wy ook nu weer ia d en strik loopen? Ik hoop, dat j kolonel Van Heutz zulk een noodlot jmoge ontgaan, en de gouverneur- generaal Nederland en Indië mogo j vrijwaren voor das schrecklichste des I Schreckensproeven van politieken tact door militaire en andere gouver neurs op Atjeh." 13) Den overigen tijd van myn wacht bracht ik door met na te denken over hetgeen my te do6n stond; ik zon myn plicht vervullen, zoo goed ik kon en trachten te voorkomen, dat Coxon myn positie niet onhoudbaarder maakte dan zij wasverder zooveel mogelijk royu moud houden, niet op de handelingen van den kapitein letten, Duckling uit de voeten blijven en als het mogelijk was te Valparaiso het schip verlaten. Wy zullen later hooreu hoe ik my aan myn goede voornemen hield. HOOFDSTUK VI. Het weder knapte den volgenden dag op en we zetten met alle zeiion op, koers naar het Z. Z. W. Dinsdag 22 Augustus waren wy uitgezeild en op den 25sten reeds negenhonderd myl gevorderd als men daarbij den storm, waarmede wy te kampen hadden gehad en de zware lading in aanmerking neemt, kan men gerust zeggen, dat wy dien afstand snel iiadden afgelegd. Koelie-opstootjes. De „Deli-Ct." van den 30en April meldt Te Roemah—Kinang Kong had eergisterenmorgen een row gepaard met moord plaats. Toen de administrateur maatregelen genomen had om op die onderneming een nieuwe hoofdtandil aan te stellen en te installeeren, scheen de koelie bevolking daarmede niet ingenomen te wezen eu brak er een geweldig verzet los. Om 5',ï uur 's morgeus zou de nieuwe tandil zyu functiën aanvaar den, doch plotseling kwamen alle Chineesche koelies ten getale van 350 opdagen, overvielen den nieuwen tan dil en sloegen hem met stokken dood, terwijl zyne drie volgelingen die hy had meegebracht allen zoo zwaar geslagen werden dat ze nu in het hospitaal te Rimboen verpleegd moe ten worden. Na dit feit gepleegd te hebben drosten alle koelies en gingen deu weg op naar Medan. Voor en na bleven echter eenige* achter, zoodat 139 man alhier aan kwamen. Een elftal hunner is gear resteerd op aanwijzing van deu mede naar Medan opgekomen administra teur. De overigen zyn in diverse gedehs gehuisvest en worden in het oog ge houden. Op do onderneming Titian Oerat in Serdang had Woensdag 11. mede eenige beweging onder de koelies plaats. Bericht kwam binnen dat een koDgai koelies in opstand was gekomen, om uiting te geven aan hun ontevreden heid. Toen er echter eenige politic-oppas sers arriveerden was de rust spoedig hersteld en behoefde er geen gebruik van de wapenen gemaakt te worden. Een nader bericht over deze laat ste onderneming meldt Volgens nadere berichten was do aanleiding van het opstootje ouder de koelies ook hier het benoemen van een nieuwen hoofdtandil, waarmede ze niet wilden werken. Des avonds verzamelden zich alle koelies en wilden den tandil aanvallen. De alministrateur, vergezeld van zyn broeder, ter hulp snellende, werd ook bedreigd met parangs en tjankoLs. Den tandil werden eenigo kwetsuren toegebracht, doch gelukkig arriveer den eenige gewapende politieoppas sers van Perbaoengan, die erger voor vallen voorkwamen en aau wien het gelukte de voornaamste belhamels te arresteeren. Ook de politie van Lobo Pakam kwam den volgenden dag op het ter rein aau en deed mede liet hare om de rust voorgoed te herstellen. Spori ent Wedstrijden! Wielernieuws. Uitslag van den 48 uurs-wedstryd te Roubaix. Eerste '24 uor: 1. Stepban, Fransch- man, 699 KM. 796 M.;2. Robi,Dtit- Den geheelen dag bielden wy den stevigen N. W. wind, maar tegen den avond bedaarde hij wat, stak later weer op, werd Noordelijk en ging eindeiyk weer liggen. Wy bevonden ons nu voor de golf vau Biscaye wier moeilijk, onstuimig vaarwater bekend is. Den geheelen nacht !ag ons schip te stampenCoxon liep woedend het dek op en neer, nu eens bevelend deze dan weer die zeilen te brassen; by elk ideetje van wind moesten de ra's gedraaid worden en op deze wij zen werden de manschappen beziggehouden. De matrozen werden alleen aau 't werk gezet, omdat de kapitein woedend was over de windstilte en daar hy zelf geen behoefte aan rust had mocht het volk ook niet stilzittenevengoed had by de marszeilen kunnen inhalen en wachten tot er werkelijk een bries opstak. Vroeg in den morgen begon er een zachte wind te waaien, waarvan we zooveel mogelijk profiteerden, en Let schip zette zich in beweging. Deze wind hield den geheelen dag aan en werd 's nachts eeu weinig ster ker, maar daar we hem rechts achter hadden, vorderden we niet meer dan zes knoopen in het uur. Maar lioe het ook zij, het volk werd nu een beetje gespaard en aan lichter werk gezet dan zeilen inhalen, weer ncder- laten, enz. Zoo bleef het tot Donderdag den 31sten; wij bevon den ons toen op 45® Noorderbreedte en 11X> Wester lengte. Het volk had zich in de laatste dagen zeer kalm ge houden. Boson vertelde my, dat zy by eiken maaltijd mopperden, maar er werden toch geen klachten meer by den kapitein ingediend. Ik geloof, dat de reden hiervan was, dat zy dachten dat de kapitein Madeira of een der meer zuidelijke Canarische eilanden aan zou doen. Ik kwam op deze gedachte door dat een der raatrozen, die aan het roer stond eu zich met my alleen op het dek bevond mij vroeg op welke hoogte wy zoo ongeveer waren. Ik vertelde het hem. „Dus ten oosten van Madeira, niet waar mijnheer?" „Ja." Hy vestigde zyn oogen op de kompaskaart en giDg onze richting na. Het onderwerp werd niet meer aan geroerd maar later toen hy afgelost was, zag ik hem naar het voordek gaan eu met zyn makkers praten. Een vau hen kcielde neder eu teeketide iets met eeu krytje op het dek (het kwam mij voor. dat liy in 't ruw eon kaart schetste van de ligging van het schip) waarop de kok luid begon te schetteren en onder aller lei zonderlinge gebaren een van de maats Daar zich toetrok en hem iets in het oor fluisterde. Eindelijk kregen zy mij in het oog en gingen daarop uiteen. Had ik op vriendschappelijke voet met Coxon of Duckling gestaan, ik zou hen onverwijld myn voorge voelens zyn gaan meodeelen. Maar zooals de zaken nu stonden, kon ik wel nagaan welke ontvangst my van Duckling en den kapitein te wachten stond. De laatste had geuoeg hekei aau my om zich, kwaad als hy zou zyu over de slechte tijding, die ik hem bracht, op my to wreken. Hy zou zweren, dat ik altijd met het volk gesympa thiseerd had en dit moest ik toestemmen en my aansprakelijk stellen voor de muiterij, als deze werke lijk volgens mijn voorspelliug uitbrak. Er bestond ook nog eeu andere reden, waarom ik niet naar don kapi tein ging, mijn vermoedens mochten nm. eens niet juist zyn. Ik zou een tijding brengen, die my onaangenaam heden bezorgde eu die den kapitein een houding tegen over de manschappen zou doen aannemen welke onge twijfeld een muiterij moest uitlokken. Deze laatste gedachte vooral was oorzaak dat ik myn mond hield en ik besloot de zaken op hun beloop t« latende kapitein en Duckling moesten zelf maar uit hun oogeu kyken, ik zou hun myn opinie niet op dringen. Toen ik om vier uur iu deu middag het dek verliet woei er een frissche wind en alle zeilen waren byte zet. De hemel was onbewolkt en zag evenals veelal in den winter lichtblauw, eu in het zuiden kon uien bespeureu, dat de zee woeliger werd. Maar het liet zich aanzien, dat wij wel goed weder zouden honden en in weerwil van den N.O. wind was de temperatuur zoo zacht, dat ik best myn overjas had kannen uit trekken. Er was evenwel iets vreemds in de zon, dat ik nog nooit te voren opgemerkt had. Zy scheen helder en toch kon ik eenige minuten naar haar kyken zonder dat myn oogen er pyn van deden. Zy geleek een rood gloeienden, ijzeren bal, die in het minst, niet uitstraalde. Dit kwam my, met het oog op de schijnbare helderheid der atmosfeer, als een phenomeuaal verschijnsel voor, maar ik begreep dat een nevel hiervan de oorzaak moest zyn. ofschoon ik m\j niet kan herinneren de zon neschijf ooit zoo duidelijk in een heldere lucht gezien te hebben en tegelijkertijd zóo mat dat men haar met het bloote oog kon waarnemen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1898 | | pagina 1