De inneming van Omdurman.
ver, waarop nog vyf schoten, in de
andere band een vervaarlijk broodmes
met bloed bevlekt.
Pieterse was reeds dood, zoodat
onmiddellijk alle zorgen aan vrouw
Yan Gent werden besteed.
Do politie was dadelijk met een
verbandtrommel ter plaatse en spoedig
daarop verscheen de politie-genees-
heer, dr. W. Mees, die de halswonde
zooveel mogelijk trachtte te stoppen.
De verwonding van het meisje was
niet gevaarlijk. Volgens verklaring
der meisjes was de moordenaar het
bed der slapende vrouw Yan Gent
genaderd en nadat bij het meisje naar
de voorkamer had gestuurd, heeft hij
vervolgens vrouw Yan Gent in haar
slaap in den hals gesneden.
B(j het toebrengen dier wonde was
ook het meisje, dat bij vrouw Van
Geut te bed lag, gewond.
De verminkte vrouw werd per rader
brancard naar het gemeenteziekenhuis
overgebrachtde geneesheer gaf wei
nig hoop, wegens het ontzettende
bloedverlies door de slagaderen, die
in den hals waren doorgesneden.
Als oorzaak denkt men aan minne
nijd.
Het lijk van den moordenaar werd
naar het lijkenhuisje op de algemeene
begraafplaats overgebracht. P. was
gehuwd, doch van zijne vrouw ge
scheiden. De revolver en het mes wa
ren Vrijdagavond door hem gekocht.
Brieven uit Berlijn.
Particuliere correspondentie.
De feestmaaltijd in het Palast
Hotel.
Berlijn, 1 Sepfc. 1898.
Tot mijn groot genoegen kon ik gis
teren constateeren, dat behalve de leden
der vereeniging Nederland en Oranje",
nog vele andere Hollanders te Berlijn
van hun liefde voor Vaderland en Oran
je blijk gaven. Op verschillende punten
in de hoofdstraten wapperde het rood,
wit en blauw lustig in den wind en
eenige firma's hadden voor sierlijke' éta
lages gezorgd. In de eerste plaats Wij-
nanxl Focking in de Friedriehstrasse. De
bekende kronings-ets van Dake in sm aak
vollen lijst, die achter het winkelraam, te
midden van heerlijke veelkleurige or
chideeën prijkte, trok de algemeene aan
dacht der voorbijgangers. Lange slinger-s
groen en levende bloemen, waartusschen
gloeilampjes, welke op bevallige wijze
aan de pui bevestigd waren, voltooiden
het aantrekkelijke arrangement.
Ook de firma Micheis en Cie., zijde
handelaars, hofleveranciers van H. M-,
evenals Erven Lucas Bols hadden zich
niet onbetuigd gelaten. Bij beide firma's
kwam de buste der Koningin op een pië
destal, versierd met de vaderlandsche
kleuren, fraai uit tegen een donkeren
achtergrond van waaiervormige palmen.
De receptie ten huize van H. M.'s gezant
jhr. mr. van Tets van Goudriaan, des
namiddags om half zes, werd bijzonder
druk bezochto.a. behoorden de beide
Hollandsche professoren van 't Hoff en
Dubois, de eerste versierd met het cere-
kruia van de hoogste Pruisische orde
„Pour le Mérite," het oud-lid van don
raad van Indië Michielsen, de overste
Bijvoets van den Indisch en geneesk.
dienst, ue consnl-generaal A. George, en
vele anderen tot de aanwezigen.
Met een parelend glas champagne ver
welkomde de gezant eiken nieuw aange
komene en ongedwongen bewoog hij zich
onder zijn gasten.
Dat de Keizer pex-soonlijk een langdu
rig bezoek aan den gezant gebracht had.
waarbij hij hem meedeelde, dat H. M.
de Koningin tot chef van het cavalerie
regiment no. 15 iu Wandsbeck bij Ham
burg benoemd was, zullen de lezers reeds
uit telegrammen vernomen hebben.
Des avonds om 9 uur vereenigden zich
38 leden en niet-leden der vereeniging
„Nederland en Oranje", waaronder de
leden van het gezantschap en do con
sul-generaal in gaJakostuum, schitte
rend van goud- en zilver borduursel in
een keurig versierde zaal van het Palast
Hotel aan een feestmaal. Onder de tonen
van het oude Wilhelmus nam ieder zijn
plaats :uui den mot levende bloemen ge
tooid en feestelijken disch in. Nadat de
eere-voorzitt-cr van de vereeniging, de
gezant, een dronk had ingesteld op Z. M.
den Keizer, nam hij kort daarop ten
tweede male het woord.
Zijne Excellentie sprak ongeveer al
dus:
Mijne Heeren
„Hot tijdperk van de regeering van
Koning Willem den Derde en van het
daaropvolgend regentschap van H. D.
doorluchtige Weduwe zal in de geschie
denis des Vaderlands steeds als een
hoogst belangrijk tijdperk beschouwd
worden.
„Gedurende 50 jaren van ongestoor-
den vrede schreed het volk voort op den
weg van ontwikkeling, welvaart en be
schaving. Door de verbeterde levensom
standigheden kwamen kunsten en we
tenschappen tot nieuwen bloei en Klis
ter. In Nederlandsch-Indië kon de hand
having en do daarvoor onmisbare uit
breiding van ons gezag natuurlijk niet
zonder veelvuldige aanwending van wa
pengeweld geschieden. Dit desniettemin
was ook daar vermeerdering van handel,
scheepvaart en verkeer, toenemende wel
vaart der inlandsche bevolking, voort
durende en beduidende verbetering der
oeconomisclio organisatie dier heerlijke
bezittingen, die volgens hot. dichtwoord
van Douwes Dekker zich om den evenaar
slingeren als een gordel van smaragd,
de vrucht van eon met de ontwikkeling
der dingen rekening houdend koloniaal
beheer.
„Menige wensch op sociaal en wetkun-
dig gebied bleef echter nog onvervuld.
Nieuwe behoeften des volks vroegen de
aandacht der regeering. Dank zij het
vooruitziund beleid van H. M. de Regen
tes werd op staatkundig gebied reeds
één der aldus opgerezen vraagstukken
tot oplossing gebracht. Het Kiesrecht.
Ook andere gewichtige regelingen kwa
men op financieel en militair gebied tot
stand.
„Andere sociale vraagstukken van ern
stige» en belangrijken aard zullen gedu
rende de regeering, die heden aanvangt,
bespoedigde behandeling vorderen.
„Doordrongen van de gewichtige taak
die Haai* is opgelegd, heeft onze geliefde
Koningin Wilhelmina, de laatste telg
nit het roemrijke huis van Oranjo-Nas-
sau, die tengevolge van eene zorgvuldige
opvoeding on door de liefderijke toewij
ding Har er Moeder, wellicht meer dan
een Harer Doorluchtige Voorzaten uit
nemend is voorbereid voor Hare moeie-
lijke roeping, zooeven de regeering aan
vaard.
„Naast het vertrouwen op den Al
machtige en naast een vastheid van
eigen overtuiging kan onze geliefde Ko
ningin in blijde en donkere dagen op de
onwankelbare trouw en liefde van Haar
geheelq volk rekenen. Die steun zal Haar
nooit ontbroken, want levendiger dan
ooit beseft het oude volk van Nederland
hoeveel het aan Oranje verschuldigd is.
Beter dan ooit is Nederland er van
overtuigd, dat één vaste band Vorsten
huis en volk innig aan elkander verbindt.
..Het zijn gewichtige dagen die wij
beleven, nu de erfgenaam van het Door
luchtige Huis dat het Nederlandsche
volk als onafhankelijk volk in 't leven
riep en met dat volk, roem, goluk en
lec-d gedurende meer dan drie eeuwen
heeft gedeeld, de regeering heeft aan
vaard.
„Mijn lieeren, gelijke aandrang, ge
lijke geestdrift voor dit heuglijk feit
doortintelt ons gemoed en heeft ons he
denavond aa,n dezen feestdisch vereenigd,
om ten dage der aanvaarding der regee
ring door het lieftallig vorstenkind, welles
ontwikkeling tot de fiere vorstin van
heden, wij met zoo innige aanhankelijk
heid hebben gevolgd, gezamenlijk voor
ons en voor onze kinderen de gelofte
van onwankelbare trouw en onverbreek
bare verknochtheid aan het- Huis van
Oranje en aan de persoon van onze be
minde Koningin plechtig te herhalen en
te hernieuwen. Een iegelijk doe zulks in
het innerlijk zijns gemoeds. En nu heft
de bekers op, om die te ledigen op het
welzijn en de gelukkige regeering van
Hare Majesteit Koningin Wilhelmina,
die God moge zegenen tot in 't einde
Harer dagen. En nu stemt in met mij
en met volle borst in den kreet„De
Koningin leve, de Koningin leve, nog
maals de Koningin levo
Dat wij allen met geestdrift hieraan
voldeden, kan men zich voorstellen. Niet
minder groot was liet enthousiasme, töèii
de gezantschapssecretaris jhr. mr.
Sweerts de Landas Wyborg in welspre
kende woorden hulde bracht aan Koning
in Emma. In den vreemde opgegroeid,
was niets Hare Majesteit te zwaar ge
weest, om de moeielijke taak, die haar
werd opgedragen, tot een goed einde te
brengen. Zij maakte zich de landstaal
beter eigen dan menig Hollander. Zelfs
de edelste plant verwildert, wanneer
haar geen trouwe zorg ton deel valt. Wij
zijn daarom Koningin Emma grooten
dank verschuldigd voor de oordeelkundi
ge wijze-, waarop H. M. de opvoeding
van Hare Dochter geleid heeft. Met
den wensch, dat het Haar gegeven moge
zijn. tot in lengte van dagen van do er
kentelijkheid des volks en de liefde Ha
rer Dochter de vruchten te mogen pluk
ken, sloot de lieer Sweerts zijn rede.
Er heerschte een bijzonder opgewekte
en gezellige geest onder de dischgenoo-
ten. welke niet weinig verhoogd word
door de vaderlandsche liederen die con
amorc gezongen werden.
De feestcommissie, welke zich bijzon
der veel moeite voor het welslagen van
den avond had getroost, was zeer geluk-
kig geweest in dc keuze dor liederen. Uit
den rijken schat van vaderlandsche lie
deren werd een greep gedaan en vijf uit
verkorenen werden op geschept Hol-
landsch papier gedrukt en in een bundel
tje vereenigd, nl. het „oude Wilhelmus,"
„Wien Neerlandsch Bloed," „Zij zullen
het niet hebben," „Ylaggelied" en „Een
liedje van do zee."
Was het „Liederenboek" een lust voor
de oogen. niet minder was dit hot geval
met het eveneens op geschopt Hollandsch
papier gedrukte Menu. De kranige heral
dische teèkening deed den ontwerper,
den heer van Taack Trakranen, alle eer
aan.
In den loop van den avond stond de
gezant nogmaals op en deelde den disch-
genooten mede, dat het H. M. Koningin
Wilhelmina behaagd had, de beide stich
ters der vereeniging, de aanwezige hoe
ren mr. Jansma van dei- Ploeg, kanse
lier van het gezantschap en M. Cats,
te benoemen tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau, een mededeeling, clie
door de aanwezigen met geestdrift werd
ontvangen.
Nadat de gezant do tafel had opgehe
ven, bleef het gezelschap nog geruimen
tijd in de aangrenzende zalen bijeen.
Overal vormden zich vroolijko groepjes.
Het eerelid mr. Jansma van der Ploeg
was onvermoeid in net werven van nieu
we ..zieltjes" voor do vereeniging en
waarlijk hij had veel succes, daar staan
de het feest 10 nieuwe leden tot de ver
eeniging toetraden.
Dc gezant, die zich met ieder op vrien
delijke en joviale wijze onderhield, be
hoorde tot de laatste gasten, die de
feestzaal verlieten.
En hiermede is onze feestviering af-
geloopen. Wij moeten ons nu verder
maar met de berichten uit de Holland
sche couranten tevreden stellen.
K.
Sport en Wedstrijder
Men schryft ons oit Amsterdam
van Zondag
De hedenmiddag gehouden wedstrij
den waren aanleiding tot een ergerlijk
schouwspel, een schandaal als tot beden
niet op onze baan is voorgekomen,
Meyers en Chinn zouden een revanche
match rijden over 1 kilometer in 2
serieën en oen (zoo noodig) beslissing.
Chinn weigerde eerst te rijden, indien
hem niet f300 boven het gecontrac
teerde bedrag werd uitgekeerd. Met
disqoalificatie bedreigd startte hij om
bijna onmiddellijk weder te stoppen,
voorgevende eerst dat één der banden
zijuer machine defect was, toen weder
wegens een mankement aan oen der
pedalen. Eiodelyk na drie kwartier
tobbens kon worden afgegaan en de
eerste manche werd door Chinn, de
tweede door Meyers gewonnen. Eene
finale was dus noodig en toen Meyers
blyken gaf deze te winnen reed Chinn
opzettelijk dwars tegen Meyers in.
Deze tuimelde met een gevaarlijke
salto-mortale iu het gras, doch be
kwam geen letsel. Het publiek was
zóó verontwaardigd, dat het Chinn
met ijzeren stoelen, bierglazen en
kogelflescbjes naar het hoofd wierp
en eenigen wisten op het middenterrein
te komen waar de unfaire Engelsch-
man het hard te verantwoorden had.
Het Dunlop team wist hem te be
schermen en in de boxes te brengen.
Meyers werd als winner aangewezen,
Chinn werd gedisqualificeerd. Toen
Meijers na zich verkleed te hebben
weder op het middenterrein verscheen
werd hij luide toegejuichtChinn werd
niet meer terug gezien.
De match Cordaog—Champiou over
100 K.M. had het volgende verloop.
Champion werd 17 maal gelapt, de
taaie Mathieu reed de 100 K. M. in
2 u. 8 m. 43 Vs sec.
Wielernieuws.
De quintuplet-Mulder behaalde te
Berlijn wederom den eersten prys in
een 1809 Meters (E. M.) wedstrijd
met voorgift.
Zjj ging daarbij van meet en bad
140 Meters in te halen.
van don rechtervleugel op den vijand
stootten, dio zich versterkt had tusschen
do rotsen, op twee mijlen afstands van
liet Engelsclie kamp, rondom den stan
daard van den Khalifa, om den beslis-
senden aanval te beproeven. 15000 Der-
vishon vielen do Soedaneezen aan, die,
gesteund door een Maxim-mitrailleuse,
stand hielden, terwijl generaal Kitchener
den linkervleugel en het centrum beval
een omzwenkende beweging uit te voe
ren. Tien minuten later, nog voor de
Dervishen in hun aanval slaagden had
den do Engelschen zich van de rotsen
meester gemaakt. De rij and werd be
stookt in eene vernauwing van het ter
rein en neergemaaid door het kruisvuur
van de artillerie en van de geweren. Het
leger der Dervishen werd langzanierliaiid
tot afzonderlijke groepen verminderd, en
da grond, bezaaid mot lijken, in bur-
noes gehuld, bood den aanblik van een
veld met sneeuwvlokken bedekt. Als een
der bizondere feiten wordt verhaald, dat
bij een charge van lanciers, onderschept
door de dichte massa der Dervishen, deze
werd doorsneden, en met sabelhouwen
en revolverschoten een weg door hunne
gelederen werd gebaand. Luitenant
Grenfell is gedood, vier officieren zijn
gewond, 40 lanciers gedood of gewond.
Op den rechtervleugel heeft de Egypti
sche cavalerie den goheelen dag het
hoofd geboden aan de ruiters van Bag-
garos.
Te 11£ urn- werd door generaal Kit
chener een algemeen voorwaarts gecomr
maudeerd. De overblijfselen van het le
ger dei" Dervishen werd de woestijn in
gedreven en hun tevens de terugtocht
o pOmdurman belet. Met den zwarten
standaard, op den Khalifa gewonnen,
werd een uur later op Omdurman aan
gericht, dat. te 4 uur bezet was.
De Engelschen hebben 200 mam ver
loren, de Dervishen duizenden. 150 ge
vangenen zijn te Omdurman bevrijd. De
macht- der Mahdisten behoort op het
oogonblik tot het verledene.
De Engelsch-Egyptische troepen heb
ben Zaterdag slag geleverd tegenover de
Dervishen en eene volkomen overwin
ning op hen behaald. Aan den eigenlij
ken strijd ging vooraf een bombarde
ment van de Engelsclie kanonneerbooten.
Het vuur daarvan vernielde, behalve
do versterkingen op liet eiland Tuti en
den rechteroever, ten deele den koepel
van het graf des Malidis en de groote
moskee van Omdurman. Onderwijl was
generaal Kitchener met landtroepen tot
op 14 mijl van Kerreri doorgedrongen,
do voorposten van den vijand voor zich
uit dringende. De strijdmacht van den
Khalifa, geschat op 35,000 man, was ge
legerd buiten Omdurman.
Zondagmorgen is te Kaïro het volgen
de telegram van den Sirdar Sir H. Kit
chener ontvangen, waarschijnlijk gedag-
teekend van Zaterdagavond.
„De Dervischen lieten gisterenavond
het Britsch-Egyptische leger ongestoord.
Hedenmorgen vroeg deden de Dervishen.
op ons een vastberaden aanval, na een
zwaren strijd van ettelijke uren dreven
wij ze om half negen des morgens terug.
Ik gaf bevel tot den aanval op Omdur
man en ontmoette opnieuw vastberaden
tegenstand op mijn rechterflank. De
Dervishen werden met zware verliezen
teruggeworpen, hun leger onder persoon
lijk bevel van don'Khalifa was om twee
uur in den middag geheel verstrooid.
„Ik nikte op en bezette Omdurman
in den namiddag. De Khalifa is ge
vlucht en wordt nu achtervolgd door ca
valerie.
„Het is onmogelijk reeds nu de lijst
der ongevallen te geven, maar ik schat
het verlies der Britsclie troepen op 100,
die der Egyptische op ongeveer 200.
jNeufeld, de Oostenrijker die door den
Khalifa gevangen werd gehouden, is on
gedeerd bevrijd.
Het leger der Dervishen werd het
eerst gezien door des morgens uitgezon
den cavalerie-patrouilles. Het was in
slagorde opgesteld over eene lengte van
4 mijlen. Ontelbare vanen wapperden
in den wind boven de troepen, ruiterij
en voetvolk, die krijgsliederen zongen.
De Engelsclie infanterie nam nu stellin
gen in buiten het kamp van Aguisa, met
rechts van zich de Soedaneezen en daar
naast de Egyptenaren. In de achterhoede
vormden de Egyptische brigades de re
serve. Te 71 uur in. den morgen verza
melden zich do Dervishen op de hoogten,
die het kamp beheersckten en rukten
vervolgens in gesloten gelederen aan. Te
7.40 opende du Engelsclie artillerie het
vuur, dat door het geweervuur dei' Der
vishen beantwoord werd.
De vijand rukte aan links van de En
gelsclie linie en begon eon krachtigen
aanval, die werd gebroken door een al
gemeen vuren op de geheele Engelsclie
Linie, hetwelk drie kwartier duurde.
In dien tusschentijd inkten de twee
reservebrigades artillerie tur ondersteu
ning naar den linkervleugel. De Dervis
hen konden nu niet naderen en deden
een kloeken aanval op heb centrum,
maar de cavalerie wist hen op een af
stand te houden, waarna de Dervishen
terugtrokken, liet veld met lijken bezaaid
acn ter latende. De moed dezer barbaren
was ongeioofelijk. De emir te paard en
zijn vaandeldrager trachtten met ware
doodsverachting voorwaarts te dringen
en naderden zelfs tot op eenige honder
den meters de vijandelijke linie.
Kolonel Rhodes, broeder van Cecil
Rhodes, die als Times-correspondent aan
wezig was en verscheidene andera En
gel sche officieren zijn gewond, een kapi
tein en een luitenant gedood.
Op het oogenblik waarop de Dervis
hen terugdeinsden verliet het Engelsch-
Egyptische leger het kamp, en rukte
op Omdurman los. De brigades luidden
juist de toppen der aan de Nijl grenzen
de hoogten bereikt, toen de Soedaneezen
GEMENGD NIEUWS
De zaak-Dreyfus.
Mevrouw Dreyfus heeft by den
minister van justitie een aanvraag om
herziening van het proces-Dreyfus
ingediend.
De ministerraad was tegen heden
ochtend half tien bijeengeroepen om
officieel te beraadslagen. Er is iu den
raad een sterke meerderheid, bijna
eenparigheid, voor de herziening.
Het is Diet wavchjjnljjk dat het
ministerie zal aftreden.
Cavaignac heeft zijn ontslag inge
diend, wegens verschil van gevoelen
met de meerderheid van het fransche
kabinet over de revisie van het pro
ces Dreyfus.
President Faure is Zondagmorgen
naar Parys teruggekeerd om het be
sluit behelzend het ontslag van minister
Cavaignac te teekenen.
De besprekingen tusschen den heer
Faure, de ministers en generaal Zur-
linden, doen vermoeden dat deze het
ministerie van oorlog zal nemen.
Generaal Sausiser wordt echter ook
genoemd.
In een scbryven aan den minister
van koloniën vraagt Trarieux of deze
het mogelijk gelooit het régime. p
Dreyfus toegepast, nog langer vol ie
houden, Gij kunt schrijft hij
blijvende binnen den eerbied voor de
wet, een lichamelijk en moreel lijden
verzachten, waarvan wjj weldra niet
zullen weten hoe do herinnering eraan
nit te wisschen.
De minister van oorlog heeft lang
durige besprekingen gehad met Bris-
son, bij wien vervolgens Sarrien en
Bourgeois zich zyn komen onderhou
den.
De afgevaardigde Lazies verze
kerde in de „Libre Parole" en zegt
daartoe door den minister gemachtigd
te zyn, dat Cavaignac meer dan ooit
volkomen overtuigd is van de schuld
van Dreyfus. Wat zijn meening om
trent revisie aangaat, bepaalt de brief
schrijver zich er toe als eigen con
clusie te geven, dat dus de minister
die nooit zou aanvaarden.
In de „Anrore" een artikel van
Clémenceau over het „ultra-geheime"
dossier. Wanneer men daaraan raakt
zoo heeft de minister Billot hem
vroeger laten zeggen dan is bet
oorlog. Allons done! meent de schrij
ver en komt tot de slotsom dat dit
„ultra-geheime" even weinig waarde
kan hebben als het geheime. Daar
nevens een heftig woord van de Pres-
sensé, (geschreven voor de ont
slag-aanvrage van den minister)
opkomende tegen het denkbeeld
dat Cavaignac op eigen boutje eeD
revisie zou ondernemen. Hij is Diet
de man daartoe, te verdacht zelfs,
als hy er recht toe had. De revisie,
de wettige en onmiddellijke revisie,
de revisie in bet volle licht, met alle
waarborgen der wet, is noodig be
sluit de hartstochtelijke pleiter, eu in
afwachting van het nabyzynde oogen
blik waarop alle verantwoordelijkhe
den zullen aangetoond zyn en de af
wikkeling der zaak beginnen zal, is
schorsing der bedrogenen of med(.
plichtigen noodzakelijk, inhechtenis
neming der ware misdadigers en in
vrijheidstelling van kolonei Piquart,
Niets meer, maar ook niets minder.
Kolonel Henry.
Zondag is kolonel Henry te Poigny
begraven. Een reusachtige menigte
volgde den lijkstoet. Een van de
krauseD. voor den lijkwagen uitge-
drogen, droeg tot opschift„Een vriend
van Frankrijk".
Aan het graf hield dokter Renaudin
eene toespraak.
President Mac Kinley.
President Mac Kinley heeft te
Cleveland een alles behalve rustigen
vacantietijd. Door het volk is bij uit
gejouwd omdat hij weigert Alger
weg te zenden. Men vertelt er nu
by, dat by de deur van het huis
waar hy vertoeft, een vrouw in hech
tenis genomen is, die met een mes
gewapend was, eu bedreigingen uitte
tegen den President Het mensch moet
krankzinnig zijn. Eu nu heeft hy ook
bezoek gehad van rechter White, die
verzocht, zijn benoeming tot Amen-
kaansch gemachtigde in de commissie
voor het vredesverdrag in te trekken,
daar hy het met de politieke gedrags
lijn, die de president verlangt, niet
eens is.
Rouzen-telescoop.
De reuzenkijker, het denkbeeld van
den afgevaardigde Deloncle, die de
groote clou van de Wereldtentoon
stelling van 1900 te Parijs zal vor-
meu, zal in grootte alle bestaande
kykers overtreffen. De vervaardiging
hiervan is een zeer moeilijke taak ge
weest. Reeds het maken van den
grootsten kijker die thans bestaat, die
van de Yerkes-sterrewacht te Chicago,
welks doorsnede 1 M. eu welks lengte
19 M. bedraagt, heeft zooveel arbeid
en inspanning gekost, dat men aan
het gelukken van de vervaardiging
van deu Paryschen kyker twijfelde.
De reuzen-verrekijker die tyden de
industrie-tentoonstelling te Treptow
nabij Berlijn werd opgesteld, kwam
niet tijdig gereed en ernstige weten
schappelijke waarnemingen jheeft men
er tut nu toe niet mede gemaakt. De
lens van den kijker zal 1.10 M. in
doorsnede groot zyn. Zij is echter
nog niet afgeleverd. De leus van den
Paryschen reuzenkijker zal een door
snede van 1.25 M. hebben. Het Bel
gische tijdschrift Ciel ei Terre bevat
een verslag van een bezoek aan de
werkplaats van den Paryschen opticus
Gautier, waar de reuzenkijker wordt
vervaardigd.
Do eigenlijke kijker wordt 60 M.
lang en is onbewegelijk.
Up een reeks in den grond gemet
selde fundamenten ligt de koker hori
zontaal. Aan 't eene einde bevindt
zich het oculair, waar het oog van
degenen, die zich van het werktuig
bedienen, wordt voor geplaatst en op
welke piaats ook een photografiscüe
piaat kin worden aangebracht; aan
de andere zyde het reusachtige objec
tief. Hiervoor zyn twee lensen be
stemd, welke op balansen rusten,
welke veroorloven, dat men ze ge
makkelijk met elkaar kan verwis
selen.
De een is voor dadeiyke waarne
mingen, do andere voor puotografische
opnamen bestemd. De lensen zijn
van hetzelfde materiaal, maar van
verschillende krommingsradius, zoodat
de eene de gele, de andere de violette
stralen van het beeld in één punt
vereenigt. De mogelijkheid om, ondanks
den vasten stand van den kyker toch
verschillende punten aan den hemel
te bezichtigen, wordt verschaft door
een spiegel, die op zekeren afstand
van net objectief eon vaste plaats
heeft, doch om twee loodrecht ge
plaatste assen kan draaien.
Deze spiegel is het voornaamste
deei van de constructie, daar van zijn
vlekkeloos geslepen oppervlak de dui
delijkheid der beelden minstens even
veel afhaugt als van de zuiverheid
der lensen. Twaalf glasblokken moesten
gegoten worden voor men een bluk
had, dat zoo gelijkmatig was, dat daar
uit de spiegel kon worden gesneden.
De spiegel is een glinsterende schijf
van 2 M. doorsnede eu 30 cM. dikte.
Het gewicht bedraagt 3600 KG. Het
beweegbare voetstuk, dat den spiegel
draagt, weegt met dezen samen 14 ton.
in Haarlem tegen de vrijlating van
den jongen van Gulpen, die door de
Rechtbank was bevolen.
Yan Gulpen blyft derhalve in voor-
loopige bewaring.
By de sportbetooging dezer dagen
in de residentie te houden ter eere
van de inhuldigingsfeesten van Hare
Majesteit Koningin Wilhelmina zal
hèt kader der d.d. schutterij alhier,
ook optreden en eene colonne geweer
uitvoeren. Het verdient melding dat
dit kader daarby de eenige vertegen
woordiger is van dit wapen, zoodat
de uitnoodiging tot deelneming wel
als eene ouderscheiding mag worden
Hillegom.
De gemeente-belasting (Hoofdelijke
omslag) zal alhier vuor 1899 met 20
pCt. verhoogd worden.
Reeds gisteren kon men hier ter
stedo opmerken, dat de kroningsfees
ten te Amsterdam op handen zyn.
Stil was het den geheelen dag in de
stad. De rijtuigen, fietsrijders en wan
delaars, dio zich op een mooien Zon
dag door Haarlem en Omstreken be
wegen, waren thans naar de hoofdstad
des rijks vertrokken, om de aldaar
aangebrachte versiering in oogen-
schouw te nemen. De H. S. M. liet
niet minder dan 8 extratreinen in de
richting Amsterdam Ioopen, waarheen
van Haarlem uit ongeveer 5000 per
sonen vertrokken.
Ook hedenmorgen was het verkeer
in die richting zeer druk. Door het
inleggen van verschillende extratrei
nen, was het evenwol mogelyk de trei
nen zonder onregelmatigheden op de
volgens dienstregeling aangegeven tijd
stippen te doen 'vertrekken,'uitgezon
derd den eersten trein, die te 6 inplaats
van te 5 uur vertrok.
Yele inwoners, blijkbaar bevreesd
voor de groote drukte, die aan het
station zou bestaan, hebben het wisse
voor het onwisse genomen, eu zijn
per rytuig naar Amsterdam vertrokken
Reeds by het aanbreken van den
dag was het vervoer langs den straat
weg groot. Honderden rijtuigen, wiel
rijders en wandelaars bewogen zich
iu de richting van Amsterdam, terwyl
nog onophoudelijk vele belangstellen
den daarheea trekken.
Op het traject Haarlem—Amster
dam moesten reeds Zondag10 extra-
treinen ryden.
Door den agent-rechercheur Misset
is proces-verbaal opgemaakt tegen
H. C. v. G., bu'svr. van H. J., bier
huishoudster, wonende Jansweg no. 16
ter zake het verkoopen en toedienen
van sterken drank in het klein, zon
der de daartoe veréischte vergunning.
Naar w^j vernemen heeft het Hof
te Amsterdam zich vereenigd met de
bezwaren van den officier van justitie
Jöloemendaal.
Inliuldigingsfeesten.
Yervolq.)
Aan de in ons vorig nummer ge
noemde spelen onder leiding van de
heeren Martin Zonea, werd door
circa 800 kinderen deelgenomen, ter
wijl voor de overige gedurende dien
tijd een poppenkast werd vertoond.
Er waren niet minder dan 36 spelen,
torwyl voor ieder spel 3 prijzen wa
ren uitgeloofd, zoodat 108 kinderen
met een prys huiswaarts konden kee-
ren.
De spelen eindigden met de be
storming eu inneming van Tjakra Ne
gara. Deze poeri was door de heeren
Martin zeer aardig opgesteld on weer
gegeven. Nadat de plaats, waar Toe
koe Oemar zich ophield, door de
jeugd was gebombardeerd met ballen
en serpentines, stormden zy op een
sigDaal van den heer J. Martin onder
luide bijvalsbetuigingen der omstan
ders, de vesting van stevig papier
vervaardigd, binneD, die hieraan geen
weerstand kunnende bieden, in een
oogwenk aan flardeD op Gen grond
lag. terwijl Toekoe Oemar door de
kleinen werd omringd en gevangen
genomen. Eeu hunner ging zelfs nog
verder en trok Toekoe Oemar het
masker van het gelaat. Hiermede
eindigde dit spelletje, dat wederom
een blijk geeft, hoe de heer Martin
op alle mogelijke wijzen de kleinen
weet te arauseeren.
Te ongeveer 4 uur waren deze spe
len geëindigd, waarna de prijzen wer
den uitgereikt. Alvorens hiertoe over
te gaan zongen de kinderon nog
eenige liederen, waarop de heer C. J.
de Becker, oud-onderwyzer, eene van
vaderlandsliefde getuigende toespraak
tot de kleinen hield, waarin hij hen
opwekte tot liefde on trouw voor onze
jeugdige Koningin. Spr. sloot zijne
toespraak met eene driewerf„Lang
leve onze Koningin en eeD „Lang leve
onze Koninginne Moeder", waarmede
door alle aanwezigen luide werd
ingestemd, waarna zy een „Lang leve
meester Boeker," aanhieven. Intus-
schen werd door eenige dames den
Burgemeester als blyk van sympathie
een eigenhandig vervaardigde krans
aangeboden, welk geschenk onder
luid gejuich werd aanvaard Ook de
heeren Bornwatèr en de Becker wer
den met een krans versierd.
Hierna werden aan de kinderen de
verschillende zeer doelmatige eu fraaie
prijzen ter hand gesteld. Nadat aan
alte kinderen nog een krouiogsbeker
ais aandenken was overhandigd, gin
gen zij, zeer voldaan, onder geleide
hunner onderwijzers en onderwijzeres,
huiswaarts.
Des middags werden onder een
luid „hoera" der jeugd door eenige
particulieren enkele miniatuur-ballon-
ueijes opgelaten.
Des avonds was het feest voor de
grooten.
Te S uur was bet reeds stamp- en
stampvol in het park, dat met lam
pions en vetpotjes verlicht, een fan-
tastischen aanblik opleverde. Ook de
verlichting van het tegenover gele
gen park „Duin en Daal" was zeer
te roemen.
De feestelijkheid werd geopend met
eene muziekuitvoering door het Haar-
lemsch Muziekkorps onder leiding
van den heer C. P. W. Kriens, die
voor deze gelegenheid een zeer mooi
programma had samengesteld.
De verschiller de nummers o. a.
Grande Fantaisie sur des motifs de
l'opóra „Faust"; <ic Oaverture „Les
clocues de Corneville" en andere wer
den zeer goed gespeeld en luide toe
gejuicht. Te 10 S uur was deze mu
ziek u-tvoeriug afgeloopen, waarna het
bal-champêtrc, eveneens onder leiding
van den heer Martin, een aanvang
nam.
Het bal dat door den Burgemeester
en zyne echtgenoote geopend werd,
was zeer geanimeerd en duurde tot
laat in den nacht voort, waarna men
al zin. ende huiswaarts trok. Den ge
heelen dag, die door buitengewoon
mooi weder werd begunstigd, heerschte
er een prettige stemming. De feest
vreugde werd geeu enkele maal ver
stoord. Wy durven dan ook gerust
zeggen, dat de feestcommissie alle eer
van haar werk heeft eu dezen dag
voor oud en jong, arm en ryk tot een
waren feestdag' heeft gemaakt, die by
velen nog lang in herinnering zal
blijven.
Een woord van dank aan den Bur
gemeester, die den geheelen dag op
net terrein aanwezig was, aan de
leden der feestcommissie, aan de dames
die zoo bereidwillig waren hare mede
werking te verleenen, alsmede aan
ieder, die tot het welslagen van dit feest
heeft medegewerkt, mag hier voorze
ker niet achterwege blyven.
