NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD, Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM Haarlem's Dagblad jj <fs tiet meest ge-ij lezen itagbla»! is- j Haarlem en Om-, «treken, "Vr7 - vmz" FEUILLETON. Kijkjes in de Sportwereld. IBa Jaargang, Woensdag 18 Januari 1899. ■o 4772 HAARLEM'S DAGBLAD Voor Haarlem per 3 maandenf 1-20 "Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden„1.30 Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden„1.65 Afzonderlijke nummers0.05 Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.30 de omstreken en franco per post0.371/2 .AID V JfLbLTEDSTTIElsr: Van 1-5 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat Reclames 20 Cent per regel. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Bureaux: Kleine Houtstraat 14, Haarlem. Telefoonnummer 122. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrang'ere G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ.Parijs -31bis Faubourg Montmartre. Met uitzondering van bet Arrondissement Haarlem is bet uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Ny verbeidden Geldwezen, opgedragen aan bet Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. BUITEN het Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 15 regels f 0,75, elke regel meer f 0,15Reclames per regel f 0,30. Agenten Jvoor 'dit blad in den omtrek zijn: BloemendaalSantpoort en SchotenP. v. d. RAADT, Sandpoort; HeemstedeJ. LEUVEN,bij de tol; SpaamdamC. HARTENDORPZandvoort, G. Z^1 EMMER Velsen, W. J. RUIJTERBeverwijkJ. HOORNSHillegomARIE HOPMAN, Molenstraat. Genoemde Agenten nemen Abonnementen eD Advertentiën aan. STADSNIEUWS Eerste etx tweede pagina. Haarlem, 17 Jan. 1899. HedeD, Dinsdagmorgen, had in de ejjlerstraat by R. een verkoop bü ecutie plaats wegens achterstallige smeenteiyke belasting, die f 1.85 be roeg, doch met de onkosten tot ruim 27.— was opgeloopen. Het eerste nk, een karpet, dat de deurwaarder azer op liet brengen bracht reeds a geheele bedrag op. De gewone ipositie bij dergelijke veilingen was icd vertegeowoordigd, zooals wy bij sze gelegenheden gewoon zyn, doch >k de politie was sterk genoeg ver- genwoordigd om wanorde te voor noen. Aan de leden der Alliance frangaise per kaart bericht, dat de conférence in Donderdag a.s. (door Mile. Loman i den heer Dr. Salverda de Grave) et kan doorgaan wegens ongesteld- iid van eerstgenoemde. Schouwburg. Ghetto. In de eerste plaats onze hulde aan jü heer Herman Heyerman Jr. Hij eeft een zeer gewichtig onderwerp i een goeden vorm behandeld, en in tooneelwerk gemaakt dat waard gezien te worden. Het is waarlijk een voorbijgaande indruk, dien men edeneemt naar buiten. Men gevoelt ts medegeleefd te hebben en het rouveert voor het werk, dat men zich eroepen ge voelt zijn indrukken ook nog lede te deelen aan anderen. Zoo ging et de meesten der toeschouwers eu zouden er beel wat voor geven m een kort resumé van al die ver killende indrukken te bezitten. Maar zelden zal een stuk tot zoo- jemengde beoordeelingen aanlei- ing gegeven hebben. Het trof ons dat aar waar door Rafael het ideaal erkondigd werd van n e Christen- emeenschap, zonder alle verschil- iode vormen, door alle toeschouwers d er waren er van zeer verschillende chtiDg, om het levendigst geapplau- isseerd werd. Ghetto is een somber stuk. Slechts q en dan komt een huiselijk too- eeltje een weinig licht brengen in e somberheid van het geheel. Doch et onderwerp eischt die somberheid. Wanneer het gespeeld werd in het olie licht, zouden wy er te veel in inden wat onze verlichte 19e eeuw heel lang als te conservatief buiten e deur gezet heeft. Het motief waarom de geheele andeling zich wentelt is de liefde an een jood voor het christenmeisje, at in het ouderlijk huis de nederige ol van dienstmeid vervult. De vader ran den jood wordt ons voorgesteld ls een man die in den handel alles [eoorloofd vindt maar op het punt van [odsdieust zeer streng is. Zijn zoon, «ter ontwikkeld dan de vader en bovendien een van die idealisten die de voorloopers zijn van een krachtige beweging, tot omverwerping van eene afscheiding, die door de beschaving langzamerhand zyn recht op bestaan verloren heeft. De strijd tusschen beiden aan den eenen kant met een hardnekkig vast houden, aan de andere zjjde met de energie der wanhoop gevoerd, vult de drie lange bedrijven. Geen enkel oogenblik is vervelend en langdradig. Elk nieuw tooueel brengt iets anders. Eik moment is treffend. De schrijver is zich zei ven aanhoudend gelyk ge bleven. Geen enkel oogenblik treedt hij uit zyn soberheid. Geen krullen, geen versierselen, alles groote ernst. Daarom te meer boeiend. Wel kunnen wy niet medegaan met het ongunstige licht dat hy op sommige vertegen woordigers van het joodsche geloof vallen laat. Er zyn ondeugden bloot gelegd, die joden en christenen aan kleven, maar die hier den schijn ver kregen uitsluitend het eigendom van de joden te zyn. Dat is dan ook trouwens de eenige schaduwzijde. De personen zyn voortreffelijk ge- teekend. SachelRafaël, Esther, Aaron, Rebbe, Haezer en Rose zijn geen cari- caturen, maar menseben, zooals ze voor het grijpen zyn. Heyermans heeft zyn personen bestudeerd, geteekend zonder fouten. De acteurs deden het overige. Ernst beeft by dit werk voorgezeten, zoowel bij den schrijver als by de vertolkers. Het gesprek op den sabbathavond in het huis van Sachel vooral was een stuk leven,waar aan geen greintje onnatuur kleefde. Ghetto is een parel te meer aan de kroon der kunst, die de Nederlandsche tooneelvereeuiging zoo dapper boog houdt. Audi'éntiën. De gewone audiëntie van den mi- nister van koloniën zal op Vrijdag a.s niet plaats hebben. De Doodevaart. Wy willeu nog even de aandacht vestigen op de tegen morgeu, Woens dagavond. aangekondigde tweede op voering, ditmaal tegen verminderde prjjzen, van Alex Benno's sensatie drama „De Doodevaart." BINN£NLA»0 Uit de „Staatscourant". Kon. besluiten. Benoemd tot substituut-griflier by de arrondissements-rechtbank teArn hem, mr. L. J. Blydenstein, thans griffier by het kantongerecht te Goor met ingang van 1 Mei 1899, benoemd tot directeur van het telegraafkantoor te Groningen, F. J. van der Mueren, thans in gelijke betrekking te Nieuwe- diep. Aan J. A. Hueber, hoofd der school van het Roomsch-Katholiek Wees- hais aan de St. Jacobsgraeht te Lei den, de eeremedaille der orde van Oraoje-Nassau, in goud, toegekend. Goedgekeurd, dat J. P.J. Agtmaal, burgemeester van de gemeente Hny- bergen, en jhr. A. H. P. K. van Sucn- telen van de Haare, burgemeester van Urk, zyn benoemd tot secretaris hun ner gemeente. Verbetering van Volkshuis vesting. Voor eenigen tyd is eene circulaire, door de heeren prof. mr. H. L. Drue- j ker, afgevaardigde vau het Congres voor openbare gezondheidsregeling, B. H. Heldt, afgevaardigde van het Alg. Ned. Werkliedenverbond, C. J. W. A. Passtoors, afgevaardigde van den Neder!. R. K. Volksbond, mr. E. Fokker, prof. mr. M. W. F. Treub, D. W. Stork, afgevaardigden van de Maatschappij tot Nat van 't Alge meen, K. Kater, afgevaardigde van Patrimonium, W. H. Vliegen, afge vaardigde van de Sociaal Democra tische Arbeidersparty en kolonel G. E. V. L. van Zuylen, afgevaardigde van de Maatsch. tot bevordering van Bouwkunst, gericht aan de over het geheele land werkende vereenigingen 1 die verbetering van de volkshuisves-1 ting binnen den kring van haar be moeiingen hebben getrokken. Het doel der te houden besprekin gen zou wezen lo. de grondslagen te leggen voor de vorming van een gemeDgde com missie te dier zake; 2o. de leden dier commissie te be noemen. In de bovengenoemde circulaire was voorts gezegd, dat de met spanning verwachte woningwet het arbeidsveld der commissie ongetwijfeld aanzienlijk zal verruimen. Maandagmiddag werd in hetNuts- gebouw de vergadering gehouden. De vergadering werd geopeud en geleid door den heer Fokker, die met vreugde constateerde, dat de uituoo- diging blijkbaar in goede aarde is gevallen en den aanwezigen, waaronder een drietal dames welkom heette. Aanwezig waren alle onderteekenaars der circulaire behalve de heer Druc- ker. die het bureau dezer vergade ring vormden. De heer Drucker had bericht gezonden, wegeos ongesteld heid verhinderd te zyn. De voorzitter vestigde er de aandacht op, dat de te nemen maatregelen heden slechts voor- loopig zonden wezen. Yoorgesteid werd allereerst, dat de Gemengde Commissie uit vjjf leden zou bestaan. Dr. Schaepman vraagt of de commis sie van vijf leden wel voldoende zal wezen. Daarin moeten toch minstens zitting hebben een jurist, een finan cier, een hygiënist, een architect en I socialist. Is met net oog op de om vattende taak een commissie van vyf leden voldoende, dan kan hij zich by het voorstel van den voorzitter neer leggen. Naar aanleiding van een opmerking van een vertegenwoordiger van „Con- i cordia Inter Nos" gaf de voorzitter te kennen, dat de vijfde plaats be schikbaar is voor een werkman. Mocht J blijken dat een commissie van vyf i leden niet voldoende is. dan zou die i commissie kunnen worden uitgebreid. Mevr. W. Drucker zeide in opdracht te hebben er voor te ijveren, dat in de commissie vooral eene vrouw zit ting moet hebben. De arouwen hebben toch in de eerste plaats belang bij de inrichting der woningen. De voorzitter toegevende, dat op de belangen der vrouw gelet moet wor den, achtte het evenwel onnoodig, dat als zesde of zevende lid een vrouw iu de commissie wordt opgenomen. By acclamatie vereeuigde de ver gadering zich met het voorstel da4- do commissie nit vyf leden zal bestaan. Besloten werd eerst op een volgen de vergadering een secretaris te be noemen, terwijl eerst ook dan zal worden uitgemaakt of deze secretaris bezoldigd zal worden. Door bet Bureau werd in overwe ging gegeven dat de volgende alge meens vergadering zal bestaan nit afgevaardigden van alle belangstel lende vereenigingen, die in beginsel zich bereid verklaren eenige contri butie te betalen. Mr. Kruseman, van Amsterdam, vraagt of particuliere personen geen lid zouden kunnen worden van het te stichten lichaam. Particulieren doen toch o;' het gebied van woningbouw nog meer dan vereenigingen. De voorzitter antwoordde hierop, dat het doel is. eene commissie te be noemen die als gedelegeerden van be staande vereenigingen zal optreden. Tegen het medewerken van particu lieren tot het doel zal zeker geen be zwaar bestaan. Tevens bleek nitzyne mededeelingen nog, dat vele werklie den-bonwvereenigingen buiten Amster dam niet vertegenwoordigd waren, j omdat zy opzagen tegen de kosten, aan het zenden van een afgevaardigde verbonden. Overgegaan werd tot de benoeming der commissie. I Gekozen werden: Als jurist, mr. H. L. Drncker, lid der Tweede Kamer; als plaatsver vangend lid, mr. J. Kruseman, te Amsterdam. Als bouwknndi'e specialiteit de heer Van Liefland, raadsiid ie's-Gra- venhage; als zyn plaatsvervanger de heer J. W. C. Teilegen te Arnhem. Als financieele specialiteit Dr. C. W. Janssen te Amsterdam; plaats vervanger, de heer Schouten, penning meester van de Coöperatieve Vereeni- ging „Volharding", Den Haag. Als lid der commissie byzonder be kend met de sociale aangelegenheden der arbeiders, wat woningtoestand betreft, de heer Van der Velde, secre taris van de coöperatieve bouwver- eenig. te Haarlem, en diens plaats vervangend lid, de heer A. H. Woll- ring te Amsterdam. Als hygiënist Mej. Johanna ter Meulen te Amsterdam; plaatsvervan gend lid mej. Dr. de Lange. Hierna werd de vergadering ge sloten. houden, belooft byzonder interessant te worden. De heer C. Ivens zal namelyk spre ken over Chroom-gomdrak en deze methode van werken practisch door proeven uitvoerig toelichten. Eene fraaie collectie afdrakken zal de ver gaderzaal versieren en zoodoende een aanschouwelijk beeld geven van deze hoogst artistieke wyze van werken, welke in het buitenland reeds zoovele aanhangers vindt. Gemoedsbezwaren. Te Amsterdam is weder by de ai examens het geval voorgekomen, dat een by het examen geslaagde candi- daat wegens gemoedsbezwaren wei gerde den vereischten eed af te leggen en das niet tot arts kon worden be vorderd. Fotografie. De bijeenkomst voor de leden der Amateur Fotografen vereeniging te Amsterdam morgen Woensdagavond iu het Clubgeboow aan het Spui te Jassendievon. Toen Zondagmiddag eeu bewoonster van een bovenhuis aan de Sarphati- straat te Amsterdam om half zes thuis kwam, vond zij de straatdeur open. Een persoon stond er voor. De trap oploopende, stond er nog een man; en toen zij naar boven was gegaan, liep haar daar een man tegen het lyf, die zich wilde verwijderen. Op de vraag, of hy reeds geholpen was, antwoordde hy: „Ja, dank u, juffrouw, het is iu orde," waarna hy ijlings het hazenpad koos. Toen het bleek dat men hier met de beruchte jassendieven te doen had, werd de politie gewaarschuwd, die echter on verrichter zake terugkeerde. Niets werd vermist. Een half uur later toen de familie aan tafel zat, werden de huisgenooten opgeschrikt door een gil van de dienst bode, terwijl men tegelijkertijd een spectakel hoorde alsof iemand van bo ven van de trappen viel. Werkelijk was weer een mansper soon naar boven geklommen, ten einde den kleuderslandaard eau weinig van zyn last van winterjassen te ontdoen. Op het angstig geschreeuw van de dienstbode nam hy ijlings de vlucht, terwijl hy de winterjas van den heer des hnizes liet vallen. Ten tweede male werd door de po litie een onderzoek ingesteld, doch ook nu zonder eeuig resultaat. Hoe de dieven in het huis gekomen zijn, is echter een raadsel, aangezien de deur goed gesloten was. Aan het deur slot was geen spoor van braak te be merken. Den hoed afnemen. Een lezer van het Handelsblad maakt over dit algemeen gebruik de volgende opmerking: „Op het vasteland van Europa heeft men de gewoonte, wanneer men een kennis ontmoet, plotseling zyn hoed af te rukken en weer op te zetten. Bij deze hoedevolntie ziet men eikaar nauwelijks aan en blijft het gelaat in strakken plooi. In Engeland eD de Vereenigde Staten groeten kennissen elkaar met een vriendelijk how do yon do, soms vergezeld van eene handbeweging. „Deze groet is veel natuurlijker, kan veel meer worden genuanceerd, en men loopt niet de kans kou te vatten. Waarom zonden wy in dezen Londen eu Newyork niet volgen? De gewoonte schijnt af te stammen uit de middeleeuwen, toen lijfeigenen moesten toonen, dat hun haar was geschoren. „De lijfeigenschap werd afgeschaft, men bleef onderdanig zyn hoed af nemen. „Het zon niet dwazer zyn, ais men van ons verlangde by wyze van groet onze jassen uit en aan te trekken! „De dames zullen terstond het be spottelijke van deze mode inzien, als zy zich voorstellen een dame, die haar op straat groet door haar hoed af te nemen en weer op te zetten! „Een voorstel om ook de heeren er van te ontslaaD, moeten wy beleefd heidshalve aan de dames overlaten, doch onder mannen zij voortaan het parool: houdt n gedekt!" Inbraak. Terwijl de hovenier De V., wonende aan den Nicolaasweg te Utrecht, Zaterdagavond met zyne vrouw uit was om boodschappeu te doen, heeft een dief van de gelegenheid, dat er niemand thuis was, gebruik gemaakt om bij hen in te breken en nit een ges'oten kast een geldkistje, ruim f500 inhoudende, te ontvreemden. Toen De V. omstreeks half elf thuis kwam vond hij de achterdeur, waarvooreen groote waakhond ligt, opengebroken, hetgeen eveneens met de kastdeur bet geval was. De politie van het gebeurde onderricht, stelde dadelijk een onder zoek in, met het gevolg, dat Zater dagnacht als de vermoedelijke dader, een bij De V. inwonende broer van hem, in hechtenis werd genomen. Het kistje met geld is echter nog niet gevonden. Een brandkast gestolen. Zondag in den vroegen morgen kwam een bewoner aan de overzijde van den Zijlsingel nabij de Schry vers- brug te Leiden tot de ontdekking, dat de voordeur open stood, welke toegang geeft tot bet kantoor van de daartegenover gelegen Schelpkalk- branderij van de firma Van Houten Zilleseo. Nadat de boven het kan toor wonende boekhouder der firma was gewaarschawd bleek na onderzoek dat uit het kantoor was verdwenen de brandkast, waarin de firma gewoon was hare boeken te bewaren. !o) Konrad verheugde sack zeer, dat rijn plannetje zulke aangename gevol gen had, want niet alleen voelde Griot- zich trotsch en gelukkig, maar ook rijn vrouw en Annie waren opgetogen van vreugde. Alle drie waren als bedwelmd en herhaalden telkens en telkens weer: „Het scherm ging op, eu gij tradt naar voren..." „Toen verscheen er een bediende met een enormen krans, dien hij bijna niet dragen kon..." „Toen ging het scherm weer op... „En toen neg eens... .En daarop viel een tweede krans op Het tooneel..." En zoo babbelden zij voort Deze drie menschen, die nooit anders dan zorgen gekend hadden en even weinig als voorheen wisten, wat de toekomst hun brengen zou, waren over gelukkig omdat een honderdtal men schen het hoofdi des gezins in dien schouwburg toegejuicht en teruggeroe pen had. Maar Konrad's vreugde was niet van langen duur, want plotseling bleef Gri ot te staan zij stonden dicht bij het koninklijk paleis op „Kurfürstenbrug" en riep met geestdrift uit. „Deze avond is mijn redding geweest. Uit een lage opwelling, om des broo- des wille, wilde ik mijn kunst verza ken, maar dat zal niet gebeuren." „Hoe bedoelt gij dat?" vroeg Kon rad hem niet terstond begrijpend. „Ik neem die betrekking als souf fleur niet aan, nooit!" En de armen pathetisch ten hemel heffend riep hij hartstochtelijk uit „Ontneemt mij niet het beate, wat ik op de wereld bezit! Ontneemt mij mijn kunst niet!" Deze geheel onverwachte wending verschrikte zijn vrouw en dochter niet weinig. Honderdvijftig Mark maande lijks als salaris en dan nog de fooien der eerste acteurs! Ze hadden reeds zooveel luchtkasteelen gebouwd, hoe ze van al dat geld een geheel ander leven zouden beginnen ja misschien wed bui ten te Friedenau of Schöneberg kon den gaan wonen! „Neen, om Godswil, Griotte moest dien post met beide handen aannemen En op de „Schlossplaz" en de geheele j.Französdschestrasse" langs spraken Annie en juffrouw Griotte als Brugman om dit idee Griotte uit 't hoofd te praten en zij schilderden het leven van een acteur zoo donker en dat van een souffleur zoo helder af, dat hij, in 't nauw gebracht, eindelijk maar toegaf. Konrad voelde zich zeer verlicht en verzocht het kleine gezelschap te blijven soupeeren. Toen zij den „Kaiserhof naderden, waar Brandes en Konrad al langer dan een jaar woonden, zeide hij I „Laten wij naar binnen gaan. We worden goed- bediend, daar ik hier na- J tuur lijk zeer bekend ben. Kijk Annie, diat zijn Brandes' en mijn jkamers, daar op de eerste..." De woorden bleven hem in de keel steken. „Groote God, er brandt licht. En Brandes is om dezen tijd nooit thuis. En de bediende..." Plotseling scheen er een vermoeden bij hem op te komen en haastig zeide hij: „Doe mij het genoegen en wacht hier even. Binnen een paar minuten ben ik te rug." Maar er was al een kwartier verloo- pen en Konrad' verscheen niet. Het was een koele herfstavond en Griotte, die geen overjas aan had, rilde. Vader, moeder en dochter liepen eeni ge malen op en neer en zagen voortdu rend naar de verlichte vensters, waar achter alles rustig bleef. Eindelijk kwam Konrad terug; hij zag doodsbleek en trilde van zenuwach tigheid. Annie, doe mij het genoegen even mee naar boven te gaan. De prinses von Reichenberg is van avond thuis gekomen en bevindt zich alleen. Brandes is niet thuis. Zij is dood ziek ga mee Annie, schielijk." Griotte en zijn vrouw keerden be drukt huiswaarts. Het was een treurig maar voor hen als neutrale personen ook een storend voorval. Kathchen lag met halfgesloten oogen op een divan. Haar polsen klopten ge jaagd en op haar gezichtje lag een uit drukking van doodsangst Zoo had zij reeds uren achtereen gelegen, zóó had zij de lange reds van Rusland naar Berlijn gemaakt Toen Konrad weer binnentrad zocht zij zijn hand en liet haar niet loe. „Blijf bij mij, Konrad, o! ik smeek het je!" Een half uur lang bleef Konrad'naast de rustbank zitten en sprak haai- teeder en zacht toe. „Nu blijft gij immers altijd bij ons, Kathchen." „Altijd," zeide zij toonloos en een glimlach speelde twen om haar lippen. „Nu gaat gij nooit weer van ons heen." „Nooit weer." Eindelijk verscheen de dokter en An nie hielp hem de stervende vrouw ont- kleeden en te bed brengen. De schoentjes, die men van haar ijs koude voeten losgeknoopt had, stonden in 't midden der kamer, nog bedekt met het roodachtige slijk van. Greno- wo. Konrad snelde naar de club, maar Brandes was er niet. Maar Carlotta, die met Kalm piquet speelde», had hem bij Dressel in zien gaan. „Misschien is hij daar nog. Ga er maar eens kijken, boste Eckert. Hoe gaat het je anders? Goed? Opgeruimd? Kom toch eens wat meer hier." Konrad verwijderde zich haastig maar trof Brandes nergens. Bij Dressel zeide de oberkellnex hem, dat mijnheer Brandes nog geen tien minuten geleden naar de dub was ge- gaan. Maar hij was er niet en er schoot voor Konrad dus niets andeïS over dan een boodschap achter te laten, die men den heer Brandes terstond moest over- breugen. De dokter liad zijn hoofd geschud. ,.Er is geen hoop meer. Wij zullen haar Hoogheid niet meer kwellen." Konrad ging naar de slaapkamer van Brandes. En daar op het bed van liaar vader lag Kathchen. Annie zat naast haar bed en trachtte de stervende eenige verlichting aan te brengen. Konrad trad op zijn teenen binnen en op het bed toe. Maar de zieke herken de hem onmiddellijk. „Konrad, blijf bij mij." „Ja, Kathchen, ik blijf bij je en zal niet meer weggaan." Weer vloog er een glimlach over haar gelaat en hoe langer hij sprak, hoe lan ger zij de bekende stun hoorde, des te vrediger werd de i-lwjrukking op het door de koorts verteerde gezichtje. Urenlang praatte hij door, dan over dit. da.n over dat, wat hem maar het spoedigst inviel. „En dan komt de lente en kunnen wij weer gaan wandelen. En van den

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1899 | | pagina 1