NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
.ajbo crs
JLJD V J£li^TEOSra?HËItNr
Directeur-Uitgever j. C. PEEREBGOM
Haarlemsche Handelsvereeniging
5Se Jaargang.
sandag 3 April 1899
Ho. 4836 a
BAQBLAB
Voor Haarlem per 3 maanden, L2G
Voor de dorpen ui den omtrek waar eeü Agent geVestigd is ('kom der
gemeente), per 8 manndena 1.30
F'unoo door hel geheele Kijk, per 3 maanden1-Ö5
Afzonderlijke nummers 0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, roor Haarlemper JJ manna en0.30
e de omstreken en franco per nosl B Q,87Vj:
Var- 1 - 5 regels 50 d.?.f tedere regel meei 10 Cts. Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cent per regel.
Abonnementen en Ad verten tieu «tuiden aaiigeaóinêh dooi oiike Agenten
en dwr alie Boekhandelaren en Courantiers.
Dii blad verschijnt dagelijksbehalve op Zon en Feestdagen.
Bureaux: Kleine Houtstraat 14, Haarlem. Telefoonnummer 122.
1iiofhujf.plen voor hef FiuMettlano'Comjwjnk Génórah dc Publicitê Ftrangère G. L, DAUBE Co. JOHN F. JoNES. Succ., Parijs 3Ibis Fctubmtrg Monlniartre.
Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het
Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
BUITEN het Arrondissement Haarlem is de pry's der Advertentiën van 1—5 regels 0.75, elke regel meer ƒ0,15; Reclames per regel ƒ0,30.
Agenten voor dit blad in den omtrek zyu Bloemendaal, Sandpoort ©n Schoten, P. v. d. RAADT, Sandpoort; HeemstedeJ. LEUVEN, bij de Tol; SpaarndamC. HARTENDORP; Zandvoort, G. ZWEMMER;
Veisen, W. J. RUIJTER; Beverwijk, J. HOORNS; Hillegom, ARIE HOPMAN, Molenstraat. Genoemde Agenten nemen Abonnementen en Advertentiën aan.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
Goedgek. bij Kon. Besluit van
12 Nov. 1892, No. 29.
De Haarlemsche Handelsvereen. telt
thans ruim 650 leden, dat is veel, doch
niet genoeg. Elke winkelier, elke han
delaar, zijn belang begrijpende, moet
zich aansluiten. De contributie bedraagt
slechts 2.50, terwijl de voordeelen
groot zijn.
Rechtskundige adviseurs zijn de hoe
ren mrs. Th. de Haan Hugenholtz en
H. Ph. de Kanter, Spaarne 94, welke
gratis advies in handelszaken geven
aan de leden en voor hen gratis optre
den in faillissementen.
Voor incasso's, door bemiddeling der
advocaten gedaan, wordt 5 berekend.
Bankiers der vereeniging zijndehee-
ren Laane <fe van Bern mei, Kruisstraat
.51.
Alle brieven of aanvragen (ook opga
ven voor het lidmaatschap) moeten ge
richt worden aan het bureau der ver
eeniging, 22 Lange Begijnestraat.
Het is on8 gelukt eene overeenkomst
te sluiten, waardoor het mogelijk is H.H.
leden nauwkeurige informaties te ver
schaffen omtrent alle firma's in Ne
derland.
De kosten dezer informaties bedragen
S0 cents per adres, plus 5 cents voor
porto, en moeten vooruit betaald wor
den aan het bureau. Informatiën naar
binnen de stad wonende personen gra
tis.
Ruim 650 informatiën en rechtskun
dige adviezen werden in het afgeloopen
jaar verstrekt.
In Februari zijn 57 vorderingen tot
een bedrag van f 1519,74^ betaald; 15
vorderingen worden afbetaald, 10 vor
deringen zijn uitgesteld.
Volgens artikel 7 dient het Geheim
der Maandlijsten ongeschonden bewaard
te blijven.
H.H. Leden worden er op attent
maakt, dat pretentiën, buiten de stad
in te vorderen, niet worden behandeld,
tenzij portovergoeding (10 cts.) is bijge
voegd.
Het Bureau der vereeniging is geves
tigd 22 Lange Begijnestraat en is ge
opend iederen werkdag van 's morgens
9 tot 1 en 's middags van 2 tot 4 uur.
Dagelijks is een der bestuursleden
aanwezig en bereid tot het geven van al
le gewenschte inlichtingen en wel Maan
dag en Vrijdag van 1112 uur v.m.,
de overige dagen van 34 nm.
HET BESTUUR.
Stadsnieuws.
Gemeentelijk slachthuis.
Aan liet rapport van de lieeren Leijli
en van. Oijen over een abattoir te Haar
lem ontleenen wij nog een en and'er over
het koolhuis, dat daarin het belangrijk
ste onderdeel van. het abattoir wordt
genoemd. Dit koelhuis wordt in twee
gedeelten afgescheiden 't voorkoelhuis,
waarin de afgeslachte dieren worden
opgehangen om te besterven en het
eigenlijke koelhuis, waarin het bestor
ven vleesch wordt bewaard. Dit bewaren
geschiedt in cellen, die afzonderlijk aan
de slagers worden verhuurd.
Het koelhuis verschaft den slager,
zulke groote voordeelen dat rij daardoor
met het geheele abattoir verzoend ra
ken en voor de voedmgshygiène van den
mensch is het van zóo groot aanbelang,
da.t Prof. SchmidtMühlheim in het
Archiv für. Nahrungsmittellehrë er
van zegt, dat der voedingshvgiène van
den mensch nooit grooter dienst is be
wezen, dan door oprichting van koel
huizen aan abattoirs.
Door het bezit van een koelhuis kun
nen de slagers slachten, wanneer het
hun het beste schikt, rij rijn in staat,
steeds vleesch in voorraad te houden en
worden onafhankelijk van de weersge
steldheid, van de vraag naar vleesch
voor de consumptie en andere omstan
digheden. Zij, behoeven het vleesch niet
tegen lageren prijs te verkoopen, het
geen nu, uit vrees voor intredend be
derf, dikwijls gedaan moet worden.
Het vleesch wordt door het verblijven
in het koelhuis beter van kwaliteit em
smakelijker. Vleesch. van pas geslachte
dieren is taai en dtoog, het wordt eerst
smakelijk door de ontwikkeling van
melkzuur in de spieren en zal te smake
lijker rijn, naarmate de spieren en het
bindweefsel langer met het melkzuur
in aanraking blijven.
Ook is het koelhuis onmisbaar, om
het vleesch dat bacteriologisch onder
zocht moet worden, gedurende dat on
derzoek te bewaren."
Ten aanzien van de stalling wordt
opgemerkt, dat ontworpen; rijn stallen
voor runderen, klein vee, varkens, paar
den en voor dieren, lijdende aan of ver
dacht van te lijden aan een besmette
lijke riekte. Zij dienen zoodanige afme
tingen te hebben, dat er een voorraad'
voor drie dagen in kan worden gestald."
In de stallen wil men 65 runderen
kunnen stallen, voor kalveren en scha
pen wenschen de rapporteurs vier hok
ken, op een rij. waarin tachtig stuks
klein vee geborgen kunnen worden.
Daar een voortdurend toezicht op deze
dieren gewenscht is, dient er boven den
stal een knechtskamer met slaapgelegen
heid te worden gebouwd.
Voor varkens is de etalruimte bere
kend naai" 120 varkens. Over de afme
ting van de paardenstal kan nog geen
juiste maat met zekerheid werden opge
geven. Ook liierboven is een knechtska
mer wensclielijk. Voor de slachlters
moet worden gezorgd voor garderobe
met wascligelege-nheid en verdere ge
makken.
Het keuringslokaal voor ingevoerd
vleesch, dat een afmeting moet hebben
van 12 bij 7 Metei-, heeft een travel Ier,
Het meest aanbevelenswaard voor de
slachfchallen en onmisbaar voor de koel-
inrichting is electrisch licht. Het kan
gemakkelijk worden geleverd door de
stoommachine, die men voor de koelin-
richting noodig heeft. Deze zelfde ma
chine kan het vele water oppompen, dat
voor de koelinrichting noodig is. Voor
de slachtingen en als drinkwater is het
gewenseht, duinwater te gebruiken.
Uit de twee bij het rapport gevoegde
schetsontwerpen, blijkt, dat dë rappor
teurs zich in den Veerpolder het gebouw
denken tusschen den Ouden Weg ei
de lijnen van de Hollandsche Spoor.
Bij het plan is gerekend op stalling
voor paarden, honden en daarbij, behoo-
rende wagens, omdat verondersteld
wordt, dat de slagera met behulp van
wagens of hondekarren het vleesch van
en naar de stad zullen willen vervoe-
Mussum van Kunstnijverheid.
Het Museum van Kunstnijver
heid alhier is weder geopend, en de
Tentoonstelling der Hindoemonumenten
dagelijks van 104 voor belangstellen
den te bezichtigen.
Voorloopig is de vrije toegang die
des Zondags verleend werd vervallen.
Op den. 2eln Paasahdag" geeft het
strijkorkest van Haarlems Muziekkorps
het laatste Populair Concert in dit sei
zoen. De bekende Hollandsche karakter
komiek, de heer Nico de Haas, zal dan
ook hier voor het laatst optreden. Be
halve eene keur van orkestnummers,
zal het programma van den avond solo's
bevatten van v. d. Tand, Blazer en
Schmidt, voor viool, violoncel en fluit.
Evenals den vorigen keer zullen op de
bovengaanderij plaatsen a 0.50 ver
krijgbaar zijn.
GEMEHSO «IIEUWS
Een slecht staatsdienaar.
De New-York Herald" brengt in
herinnering dat er nog altijd geen ge-
volg gegeven is aan de uitspraak van
het militair gerechtshof, dat in het be
gin van het vorige jaar kapitein Carter
wegens verduistering van gelden, aan
den staat toekomende, enz., tot ontslag
uit het leger en boete veroordeeld heeft.
De zaak is deze. Kapitein Oberlia M.
Carter, uit Ohio, is veertien jaar lang
belast- geweest met het toezicht op de
verbetering van de Savannah-rivier en
andere wateren in Georgië en Florida,.
Gedurende dien tijd heeft hij bijna
zeven millioen dollar uitgegeven, aan
de Savannah-werken alleen 3 3,500.000.
Hij wist het zoo aan te leggen dat de
uitvoering der verschillende werken bij
na alle gegund werden aan de Atlantic
Contracting Company, van welke maat
schappij hij. zelf het vierde deel der
aandeelen bezat. Behalve d!af hij' zoo
doende ontzaglijke winsten maakte, ging
alles zoo langzaam en zoo slecht moge
lijk. Terwijl bijvoorbeeld het bagger-
werk in aangrenzende deelen des lands
en zelfs in moeielijker omstandigheden
tegen 9 tot 11 d. cts. per yard werd
aangenomen, deed de A. C. Comp. het
vcor 30 d. ct-s,. enzoovoort. De rappor
teur van het militair gerechtshof bere
kende later dat alleen aan rijzendam-
men de Staat 1,720.000 dollar te veel
had betaald.
Met de reusachtige inkomsten die de
kapitein zich op die wijze wist toe te
eigenen, hielden rijn uitgaven gelijken
tred. Hij leefde op grooter voet dan
iemand anders te Savannah. Naar hij
voorgaf, kon hij zoo raim leven omdat
zijn schoonvader, R. F. Westcott, een
millionair, eigenaar van dë Westcott's
Express te New-oork, hem zooveel gaf
als hij verlangde. Kapitein Carter was
in den omgang zeer gezocht. Hij had
aangename manieren, was altijd even
hartelijk, bijzonder vrijgevig, en een
toon aangever in zake van mode. Het
spreekt van zelf dat hij nooit anders dan
in evening dress dineerde. Maar hij
wisselde daarenboven vier of vijfmaal
daags van kleeding. Kwain hij 's mor
gens down town, dan, zag men hem in
een keurig werkpak, maar tegen de
lunch vertoonde hij rich in rijn fiets
pak. en na eert paar uren door de stra
ten van Savannah gewieletrd te hebben,
maakte bij dë bewondering van de vrou
wen en de afgunst van de mannen gaan
de door een verrukkelijk rijcostuum, dat-
tot den eten zijn leden omsloot, 's Zo
mers kon men hem op zijn jacht vinden,
dë. Angler dat den Staat 3 25.0Q(0
gekost had, maar waarvan geen andere
ambtenaar ooit gebruik maakte dan
Carter zelf. die den wijn en het eten
waarop hij bij rijn watertochtjes vrien
den en vriendinnen onthaalde, op de
reparatie-rekening boekte.
Iemand die zoo leefde, moest wel veel
vrienden hebben, en de aanzienlijkste
helft van Savannah behoorde tot rijn
goede kennissen. De dames waren ver
zot op hem. Geen man ging zoo goedi
gekleed als hij, en hij had' zeven ver
schillende manieren om iemand de hand
te geven.
Maar zijn vrouw overleed1, en het ging
nji niet langer aan, rijn uitgaven: op-
den ouden heer Westcott te schuiven.
Carter kreeg op eens genoeg van Sa
vannah, en liet zich in dë Nicaragua-
commissie benoemen. Daar was nog wel
wat aan te verdienen, dacht hij. Kort
na rijn benoeming echter wist een zij
ner vrienden te bewerken dat hem de
hooge eer te beurt viel, tot militair at
taché van het Amerikaansche gezant
schap te Londen te worden aangesteld.
Maar die eervolle onderscheiding
bracht hem ten val.
Er moest iemand tot rijn opvolger
aan de Savannah-werken benoemd wor
den 't was een zekere kapitein Gillette
uit Californië. Gillette kwam nog juist
in tijds te Savannah aan, om door Car
ter in de clubs en bij dë aanzienlijke
families te worden geintroduceerd. Toch
werden die twee niet op slag vrienden.
Gillette was een koel en teruggetrok
ken mensch die, toen Carter bij rijn
vertrek naar Londen rijn huis te Sa
vannah met de heele inrichting koste
loos ter beschikking van rijn opvolger
wilde stellen, een zoo overdreven vrien
delijkheid zonderling begon te vinden.
Nauwelijks had Gillette zich wat van
rijn nieuwe werkzaamheden op de hoogte
gesteld of hij kreeg vermoedens van de
waarheid. Tot- rijn verbaring vond hij
een paar dijken wel op de plannen ge-
teekend, maar in dë natuur was er geen
spoor van te vinden. Evenzoo waren de
uitgestrekte rijzendanunen waarvan in
de rapporten telkens gesproken werd,
op de onverklaarbaarste wijze verdwe
nen. Gillette, die uit zulke vreemde na
tuurverschijnselen. niet wijs kon worden,
en in die omstandigheden geen verant
woordelijkheid op rich wilde nemen,
zond bericht van het geval naar Was
hington, en na de behoorlijke vertraging
werd een commissie van onderzoek be
noemd, en spoedig daarop een militaire
richtbank, onder voorzitterschap van
E. S. Otis, thans gouverneur-gen oraal
van de Filippijnsche eilanden. De frau
de kwam natuurlijk aan het licht, en
in Januari 1898 werd kapitein Carter
veroordeeld, uit het leger weggejaagd te
worden en 5000 dollar boete te betalen,
of 5 jaren militaire gevangenisstraf te
ondergaan.
Wat de „Heraldl" verder zegt en te
kennen geeft over de redenen die tot
allerlei vertraging in dë uitvoering van
het vonnis hebben geleid, nemen we
maar niet over, schrijft de „N. Rot-fc.
Ct." tot minister Alger en president
Mac Kin ley worden er bij te pas ge
bracht. Maar dit scliijnt zeker dat Car
ter op den huidigen dag nog officier is
en rijn traktement hem geregeld wordt
uitbetaald.
Een ou.de roman.
Bij het sterven van miss Turner, een
bejaarde Engelsclie dame, viudt de
.Daily Telegraph" gelegenhtid, een ro
man op te halen, waarvan d - zuster der
overledene de heldin was en die vroeger,
in 1830, in Engeland greo'e ontroering
teweegbracht.
Ellen Turner was de dochten ran ten
p.ulementslicL Reeds op vee.-'uijarxen
leeftijd bewonderde men haar schoon
heid en omdat haar va-Ie" zeer gt-f.-r-
tu neerd was, gold rij reeds voor oen
prachtige partij. Een ondernemend man
de advocaat Edward Wakefield, een
jonge weduwnaar, beraamde het booze
plan, het kind op te lichten en het te
huwen. Het plan werd volvoerd. Een
lakei kwam het meisje van school halen
met de boodschap, dat haar vader ster
vende was, doch men bracht Ellen niet
thuis maar bij haar belager, die het
meisje meedeelde, dat haar vader niet
stervende was, doch failliet had ge
maakt. De eenige manier om den vader
te redden was hem, Wakefield, te trou
wen, die dan het noodlot van haar var
der zou afwenden. Het kind stemde toe.
In Schotland werd1 het paar in den, echt-
vereen igd en men vertrok naar Frank
rijk.
In tusschen had de heer Turner niet
stil gezet-en, doch de politic op het spoor
der vluchtelingen gebrachf. Hij zelf
ging in Engeland naar rijn dochter zoe
ken en rijn broer op het vasteland. De
oom was minstens genomen een boffer.
Bij het aan land stappen te Calais vond
hij Wakefield en diens echtgenooto op
de kade wandelen. Een heftig tooneel
volgde. Het jonge vrouwtje begreep, dat
rij bedrogen was. Niettegenstaande de
dreigementen van haar man weigerde
rij. hem verder te volgen. Wakefield1
riep de hulp dei" justitie in, maar hij
zelf werd veroordeeld tot drie jaar ge
vangenisstraf. Denzelfden dag verbrak
het huis der Lords bij speciale wet het
huwelijk van Ellen. Turner.
Het eind dezer historie, die vóór
tig jaar veel van zich deed spreken,
was echter niet tragisch. Miss Turner
huwde met een edelman uit Cheshire
en had een rijk gezegenden echt. En Wa
kefield trok na rijn straf naar Australië,
waar hij het een heel eind bracht- en in
groot aanzien stierf.
De geschenken, die de jonge millio
nair William K. Vanderbilt en rijn
bruid ter gelegenheid van hun onder
trouw gekregen hebban, vormen een
waarde van twee tot drie millioen) gul
den.
Vloeibare lucht.
Dë omwenteling, hier bedoeld, is
industrieele. Stoom en electricileit zijn
verslagen door eene uitvinding, die nog
grooter veranderingen belooft dan rij
teweegbrachten. Kracht zal verkrijgbaar
zijn in onbeperkte hoeveelheden, bijna
om niet.
De nieuwe stof, die het werk van
steenkool, ijs en buskruit zal verrich
ten, al naar men 't wil, is een oud be
kende de lucht. Wij eiten lucht, name
lijk de stikstof, die de planten uit den
dampkring halen; we rijden op lucht;
we rijn lucht. Canaille Flammarion
noemt den. menscheen ziel bekleed
met lucht. Reeds gebruiken we samen
geperste lucht voor de voortbeweging.
Nu zal voor dit doel eerlang lucht ver
krijgbaar rijn in vloeibaren toestand,
met honderdvoudig vermogen.
Eerst in 1877 is Raoul Pictet ge
slaagd zuurstof vloeibaar te maken door
hevige koude en hevigen druk. Vijftien
jaren later vervaardigde Olzewski vloei
bare stikstof en zeer kort is het geleden
dat James Dewar eene vaste stof uit
lucht bereidde: lucht-ijs maakte.
Het is een Amerikaan die deze ont
dekkingen heeft toegepast. De heer C.
E. Tripier van New-York heeft aldus
een nieuwe kracht voor de nijverheid
verkregen, die alle thans bekende over
treft.
Het beginsel is zoo eenvoudig moge
lijk. Men weet met welk een verbazende
uitbreiding van volume dë overgang
van een lichaam uit den vloeibaren tot
den gasvormigen toestand gepaard gaat.
Door water tot stoom to maken krijgen
wij een kracht die machines drijft. Del
nieuwe kracht ontstaat wanneer vloei
bare lucht weder gas wordt.
Onmiddellijk ziet men het kolossaal
wrsclul. Kostbare middelen rijn noo
dig om stoom te maken d. w. z. om de
temperatuur tot boven 212 gr. Fahren
heit te doen stijgen. Maai' vloeibare
lucht wordt gasvormig 312 graden bo
neden nul. Wanneer wij eenmaal onze
vloeibare lucht bereid hobben doet de
gewone dampkring haar ruim 300 gra
den boven liet gerwone kookpunt stij
gen. In plaats van steenkool gebruikeu
we do zonnewarmte.
En die heer Tripier beweert dat vloei
bare lucht nagenoeg kosteloos kan war
den verzameld.
Een kubieke voet vloeibare lucht zet
rich, bij gewone drukking uit tot 800
leub. voet. Met een emmer vloeistof kan
men een heele kamer vuUem
Maar hoe kan deze vloeistof verkre
gen worden. Zullen dë drukking en- de
kunstmatige koude niet te hooge kosten
vereischen? Het antwoord van den uit
vinder is, dat hij vloeibare lucht maakt
met vloeibare lucht. De verdichting
het vloeibaar maken gescliiedt slechts
ten deele door drukking, hoofdzakelijk
door hevige kou. Is eenmaal oen zekere
hoeveelheid vloeistof verkregen, clan kan
men die bezigen èn om samen te per
sen, èn om af te koelen. En men be
reidt altijd meer vloeibare lucht dan
voor die twee bewerkingen noodig is.
Het verschil is winst-
Do uitvinder verklaart volgens een
sclirijven in ..Mc Clure's Magazine'' van
Maart, dat hij 10 gallons vloeibare lucht
maakt met- Ijeliulp van 3 en dus 7 over
houdt, die hem niets kosten en die hij
als kracht voor andere doeleinden ge
bruiken kan. Zonder te veel te willen
beweren, gelooft de heer Tripier, dat
machines in 't groot zullen kunnen doen
wat hij. in 't klein deed met zijne proef -
werktuig. Volgens den uitvinder duurt
het slechts tien of vijftien minuten om
vloeibare lucht te maken, nadat de
nvenpersing-mac-hinië is begonnen te
werken.
Het was dus do eerste stap die 't
moeielijkste viel. Professor Dewar ver
dichtte lucli^ togen verbazend hooge
kosten. Het eerste ons dat hij maakte,
kostte meer dan 3000 dollars. Wat later
verminderde hij den prijs tot 500 dol
lars per kan. Do schrijver in. „Ma Clu-
re's" R. S. Baker, zegt, dat hij in Trip-
Iers laboratorium rijf gallons vloeibare
lucht zag uitgieten alsof het water was.
Do uitvinder maakte 50 gallons per dag
tegen 50 cent per gallon op rijn hoogst.
Met vloeibare lucht kan men wonde
ren doen. Zij wekt zulk een koude dat
het ridizelf in de leiding doet bevrie
zen. Het is dus gemakkelijk vaste lucht
te bëroiden. De vloeistof is bijna zoo
zwaar als waiter en even, helder.
Enkele druppels op do hand ver
schroeien het vleesch als een witgloei
end ijzer; toch brandt rij niet maar
doodt. Daarom is vloeibare lucht uit
stekend voor heelkundige operatiën
waarbij het wegnemen van weefsel noo
dig is rij vreet het zieke vleesch snel
ler en veiliger weg, dan bijtende potasch
of salpeterzuur. En rij is goedkooper
dan eenige andere brandende chemische
stof.
Zuivere alkohol kan er mede bevro
ren worden. Kwik bevriest er mede tot
hot zoo hard is als graniet. Een tinnen
kop die enkele minuten lang met vloed
bare lucht gevuld! is geweest, zal, wan
neer rij valt, in honderd splinters ver
gruizelen. Daarentegen worden koper,
goud' en alle edële metalen meer buig
baar, zoodat zelfs een dale stuk gemakke
lijk tusschen de vingers kan wordën
bogen.
In vloedbare lucht verdampt stikstof
hot eerst, daar het- kookpunt daarvan
320 graden onder nul, dat van zuurstof
daarentegen slechts 300 gr. o. n. ligt.
Zuurstof blijft dan in verdichten vorm
achter.
Gewoon wol-filt brandt moeielijk,
zelfs in een heet vuur. Maar dompelt
men het in deze samengeperste zuurstof,
of slechts vloeibare lucht, dan zal heft,
door een vonk, ontploffen even krachtig
als schietkatoen. Vloeibare lucht doet
staal branden met verblindenden glans.
Do heer Trip Ier heeft rijno bevindin
gen medegedeeld in eene vergadering
ran geleerden in de „University" van
New-York. Ook de heer Pictet was te
genwoordig en uitte zijne groote bewon
dering.
Een onafzienbaar veld van toepassin
gen is dus geopend. Schepen zullen geem
vullen en lastigen steenkolenvoorraad
behoeven mede te nemen, maar zullen,
al varende hun nieuw benoodigde kracht
zelf maken. Locomotieven zullen loo-
peu zonder kotels, zonder vuurhaard,
zonder waterreservoirrij zullen hun.
kracht zuigen uit de lucht zelve. Zij.
zullen ademen. Reds- en vrachtprijzen,
zullen, ongedroomd goedkoop worden
brood, vleesch en kleeding zullen: on»
als 't ware toegeworpen worden En
weJJc een verschil opent zich voor dë
luchtvaart, wanneer geen zware machi
nerieën meer noodig zullen rijn.
Over een jaar of tien zullen reiziger»
in een hotel even zeker des zomers een.
verkoelde kamer kunnen vinden als
thans een verwarmde in den winter.
Onwaardeerbaar zal do vloeibare lucht
rijn in ziekenhuizen. Ten eerste is rij
geheel zuiver, ten tweede is de verhou
ding van zuurstof zeer groot. Overwerk
ten zullen in de toekomst ook thuis
haast kosteloos koele berglucht kunnen,
bekomen
olgens don uitvinder zal door be
hoorlijke vermenging van vloedbare
lucht met katoen, wol, glycerine of an
dore koolwaterstof een on/tplaffingsraid-
dksl van ontzettende kracht gemiaaklt
kunnen worden. En anders dan dyna
miet of nitro-glyoerina zal deze stof zoo
gevaarloos rijn als zand, daar rij niet
door oen scliok ontvlamt, mits men. er
niet met vuur bij komt.
Do wapenvoorraad van oorlogssche
pen zal dan heel wat beknopter wezen.
Vloeibare lucht kan worden, aange
wend bij iedera machine en even go-
makkelijk en veilig gebruikt worden als
stoom. Men heeft geen groote ketels,
geen water, geen steenkool noodig en er
is geen verlies van kracht. Do warmte
van den dampkring doet al het work
van „stoom maken."
Indien alle maatschappelijke vraag
stukken samenhangen met dat van
goodkoope kracht, rijn wij door de uit
vinding van den heer Tripier een groe
ten, stap nader gekomen tot een gulden
tijdL
Koloniën.
Batavia, 28 Februari.
Uit Fakfak. onze nieuwe nederzetting
op Nieuw Guinea, schrijft men het
„Bat. Nbld." het volgende:
„Den 24 en November van Ternato
vertrokken, kwam. het stoomschip Van
Swol vier dagen later hier aan en bracht
don resident met den eersten controleur
voor deze plaats, den heer Kroes en. die
met personeel, kettingjongens en be-
noodigdhedem van Batavia, was vertrok
ken.
„Een hooge zee en aanhoudende regen»
waren oorzaak, dat het debarkement
met heel veel moeite plaats had'; van
een gunstig oogenblik profiteerende, sta
ken do heeren van boord, maar werden,
onderweg toch nog door een hevige stort
bui overvallen, zoodat ze doornat aan
kwamen.
„Te voren had de resident een in-
landsch ambtenaar met do noodige koe
lies hierheen gestuurd om eenige tijde
lijke woningen neer te zetten, als: een
oontroleursverblijf, loodsen voor de po
litieposten en kettingjongens enz. Der
gelijk werk, geheel aan inlanders over
gelaten, komt in den regel niet goed
terecht dat bleek ook hier. Do contro
leurswoning toch had meer weg van
een armzalige Bataviasche pondok Haa
van een verblijf voor den vertegenwoor
diger van hot Nederlandisch gezag en
schoot bovendien aan ruimte tekort. Een
groote loods van ongeveer 20 bij 10
meter voor het overige personeel stond
aan alle rijden open, zoodat wind en
regen er vrij spel hadden, terwijl aan
slaapplaatsen in het geheel niet ged!acht
was.
„Geen wonder dan. ook. dat spoedig
het grootste deel van de pas aangeko-
menen met de koorts lag of aan huid-
riekten leed.
„Hoe ongeschikt ook!, moesten de
woningen, bij volkomen gebrek aan wal
anders, wel betrokken worden.
„Drie dagen later had do plechtige
installatie van den oontroleur
Tal van. amponghoofden waren uitge-
noodigd liaar bij te komen wonen. Ze
kwamen ooken mede tegenwoordig
waren do commandant en de officieren
van het ter reede liggende oorlogsschip,
dat van Ternato was vooruitgegaan.