NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Haarlemsche Handelsvereeniging
Maandag 24 April 1899
Ra 4853 a
HAARLEM'S DAQBLAO
Voor Haarlem per maandenf 1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente), per 8 maanden1.8G
Franco door het geheele Rijkper 3 maanden1.65
Afzonderlijke nummers0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden.0.80
o de omstreken en franco per post O.dJife
i - 5 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Groote letters naar plaatsruimte.
By Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cent per regel.
abonnementen en Advertentién worden aangenomen door onze Agenten
en door alle Boekhandelaren en Courantiers.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureaux. Kleine Houtstraat 14, Haarlem. Telefoonnummer 122.
Directeur-Uitgever
PEEREBOOM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale, de Publicité Etrangère G L DA Cf {F
ES, Suce.Parijs 31bis Faubourg Montrnartre,
Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitslnitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het
Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
BUITEN het Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 1—5 regels f 0,75, elke regel meer f 0,15; Reclames per regel f 0,30.
Agenten voor dit blad in den omtrek zijn: BloemendaalSandpoort en SchotenP. v. d. RAADT, Sandpoort; HeemstedeJ. LEUVEN, bij de Tol; Spaamdam, C. HARTENDORP; ZandvoortG. ZWEMMER;
VeisenW. J. RUTJTERBeverwijkJ. HOORNSHillegom, ARIE HOPMAN, Molenstraat. Genoemde Agenten nemen Abonnementen en Advertentiën aan.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Ooedgek. hij Kon. Besluit van
12 Nov. 1892No. 29.
De Haarlemsche Handelsrereen. telt
thans ruim 650 leden, dat is veel, doch
niet genoeg. Elke winkelier, elke han
delaar, zijn belang begrijpende, moet
zich aansluiten. De contributie bedraagt
slechts f 2.50, terwijl de voordeelen
groot zijn.
Rechtskundige adviseurs zijn de hee-
ren mrs. Th. de Haan Hugenholtz en
H. Ph. de Kanter, Spaarne 94, welke
gratis advies in handelstaken geven
aan de leden en voor hen gratis optre
den in faillissementen.
Voor incasso's, door bemiddeling der
advocaten gedaan, wordt 5 berekend.
Bankiers der vereeniging zijn de hee-
ren Laane van Bemmel, Kruisstraat
51.
Alle brieven of aanvragen (ook opga
ven voor het lidmaatschap) moeten ge
richt worden aan het bureau der ver-
eeniging, 22 Lange Begijnestraat.
Het is ons gelukt eene overeenkomst
j te sluiten, waardoor het mogelijk is H.H.
leden nauwkeurige informaties te ver-
schaffen omtrent alle firma's in Ne
derland.
De kosten dezer informaties bedragen
60 cents per adres, plus 5 oents voor
porto, en moeten vooruit betaald wor
den aan het bureau. Informatiën naar
binnen de stad wonende personen gra
tis.
Ruim 650 informatiën en rechtskun
dige adviezen werden in het afgeloopen
jaar verstrekt.
In Maart zijn 23 vorderingen tot een
bedrag van f 843,18£ betaald, 6 vorde
ringen worden afbetaald, 7 vorderingen
zijn uitgesteld.
Volgens artikel 7 dient het Geheim
der Maandlijsten ongeschonden bewaard
te blijven.
H.H. Leden worden er op attent ge
maakt, dat pretentiën, buiten de stad
in te vorderen, niet worden behandeld,
tenzij portovergoeding (10 cts.) is bijge-
Toegd.
Het Bureau der vereeniging is geves
tigd 22 Lange Begijnestraat en is ge
opend iederen werkdag van 's morgens
9 tot 1 en 's middags van 2 tot 4 uur.
Dagelijks is een der bestuursleden
aanwezig en bereid tot het geven van al
le gewenschte inlichtingen en wel Maan
dag en Vrijdag van 1112 uur v.m,,
de overige dagen van 34 nm.
HET BESTUUR.
STASIISEÜWS
De Centrale Werkplaats der
H. IJ. S. M. te Haarlem.
In „Eigen Haard"' van heden. Zater
dag, wordt het artikel over de Centrale
Werkplaatsen der Hall. Spoor voortge
zet.
Het 2de gedeelte vaai het artikel v
den heer C. J. Lust is opgeluisterd! 3 met
afbeeldingen naar fotografische opnar
men van den heer J. Pörtzgen alhier,
voorstellende: 1. Gezicht in de oude
draaierij2. Kijkje in de wielendraaie-
rij, 3. Gezicht in de nieuwe diraaieriji.
Nadat medegedeeld is, dat uit-. De
cember van het vorige jaar het. perso
neel sterk was 1195 rnaei, waaronder 52
ambtenaren, en beambten en 87 leer li re
gen, zegt de schrijver van de loonsbero-
kening dier werklieden o.a,. het navolgen-
Uitgezonderd1 zij,, die zoog
sjouwermansdSensten verrichten, en ziji.
die krachtens eene aanstelling, in vasten
dienst zijn en dientengevolge ook een,
vast loon genieten, wordt door bijna alle
werklieden, wat men noemt, op stuk
gewerkt. Hierdoor verstaat men, zooals
de naam trouwens reeds aanduidt, dat
aan iedieren werkman voor elk stuk
werk, dat door hem alleen of in samen
werking met anderen, wordt afgeleverd,
een bepaalde som wordt uitgekeerd. De
ze som nu is te beschouwen als de prijs,
waarvoor de Maatschappij dat stuk werk
van den werkman overneemt.
Welk standpunt door de centrale
werkplaatsen der II. IJ. 8. M. in do
industrie wordt ingenomen en van welk
belang dc-ze inrichting voor Haarlem is,
blijkt wel voornamelijk hieruit, dat over
1897 aan arbeidsloon werd uitgekeerd
een som van f 666.861 en vermeer
derd met 58.180 gulden aan salarissen
een bedrag vormt van totaal 725.041
gulden, dat zoo goed als geheel binnen
de gemeente in circulatie wordt ge
bracht. Aan materialen werd in denzelf
den tijd verwerkt tot een bedrag van
754.127 gulden.
De verhouding van het betaalde loon
tot de waarde der verwerkte materialen
was voor 1897 als 1 1.13. Aan. gas,
bijna uitsluitend voor verlichting gebe
zigd, werd in het vorige jaar verbruikt
8719 gulden. Als wij u dan nog zeg
gen, dat de balanswaarde der aanwezige
magarijnsgoedërem op uit. December
1897 veilig kan gerekend worden op
ruim 4| ton gouds, zal het u duidelijk
zijin geworden, welke bet eekenis aan dei-
ze inrichting dient te worden gegeven
ten opzichte der NederlandSche nijver
heid.
Tot voor korten tijd werd de veredsch-
te beweegkracht voor de pl. m. 300 groo
te en kleine banken, zoowel voor hout-
als metaalbewerking, geleverd door een
zevental stoomwerktuigen, die gezamen
lijk een arbeidsvermogen konden ont
wikkelen van 260 paardenkracht.
Uit den aard der zaak liggen die
werktuigen zeer verspreid.
Eigen ervaring van sedert een paar
jaar toegepaste electrische krachtsover
brenging op kleine schaal heeft er toe
geleid, dat in het begin valn 1898 aan
de Haarlemsche Machinefabriek, voor
heen Gebroeders Figée, werd opgedra
gen te zorgen voor de opstelling eenex
volledige electrische installatie tot het
overbrengen van beweegkracht- in de
verschillende gebouwen, terwijl tevens
de noodige stroom moest kunnen wor
den verkregen voor de verlichting met
electrische booglampen.
Daartoe zijn opgesteld twee achtpaü-
ge gelijkstroomdynamo'9, uit dë fabriek
van Schückert te Neurenberg. Beide dy
namo's worden ieder afzonderlijk en
ook gekoppeld in beweging gebracht-
door een compound-SuJ zetmachine van
350 paardenkracht, geleverd door d'e
Nederlandsche Fabriek van Werktuigen
en Spoorwegmaterieel te Amsterdam.
Elke dynamo is in staat bijl 210 omwen
telingen een stroom to leveren van 800
ampères, onder eene spanning van 230
volt.
Halverwege September 1898 was men
zoover gevorderd, dat de eerste proeven
met dë nieuwe installatie genomen kon
den worden, terwijl na verloop van nog
enkele dagen nagenoeg het- gansche be
drijf door deze geheimzinnige kracht in
beweging werd gebracht. Hiermede is
eene inrichting tot stand gekomen, die
op het gebied van electrische krachts
overbrenging mag gerekend worden te
behooren tot dë grootste in den landë.
Aan de werkplaatsen bestaat een
brandweercorps, sterk pl. m. 350 man,
allen werklieden, die in de naaste om
geving wonen. Deze organisatie, aan het
hoofd waarvan de opzichter dier af deeling
locomotieven staat-, kan, beschikken over
een 6tal brandspuiten en 22 kranen op
de waterleiding. Buiten den werktijd in
de werkplaats of in eenig gebouw daar
aan grenzende, ontvangen de vijf eerst
aanwezigen elk eene premie, grcot- 5
gulden, terwijl voor de in die gevallen
verleende hulp het uurloon wordt uit
betaald. Dank zij evenwel dë uitgebrei
de voorzorgsmaatregelen is na 1860 geen
brand van eenige beteekenis voorgeko
men.
Werd in vroeger tijd veel dfes nachts
gewerkt, (to laatste jaren is echter met
die gewoonte bijna geheel gebroken
slechts in die gevallen, wanneer het niet
anders kan, wordt nachtarbeid thans
nog toegestaan. Reeds sedert geruimen
tijd wordt dë poort de9 morgens om 6
uur voor de werklieden geopend1, torwij!
voor die meesten des avonds oan 7 uur
die werktijd is geëindigd. Van dien tijd
gaan 2 uur af voor schafttijd', zoodat re
gel is, dalt een arbeidsdag wordt- gemaakt
van 11 uur, uitgezonderd des Zaterdags,
wanneer slechts 10 uur wordt gewerkt,
omdat op dien dag die werktijd een uur
vroeger eindigt.
R. K. Ziekenverpleging
„Mari a-stichting."
Haarlem is wederom een flink, prach
tig gebouw, en tevens eene hoogst nut
tige inrichting rijker geworden. Wij
hebben- hier zooals reeds het opschrift
vormeldit „de M aria-Stick ting" in dë
Kamiperlaam op het oog. Waar in het
begin van het vorige jaar nog de mooie
tuin van den hee<r van den Arend met
zijne statige boomeu zich uitstrekte, is,
thans dat prachtige gebouw verrezen.
De Kamperlaan, voorheen een wandel
weg, die dood loopendë op het Zuider-
Buiten-Spaarne door slechts weinige
wandelaars werd bezocht, zal voorzeker
binnenkort een druk bezochte weg in
den Haarlemmerhout worden, hetgeen
nu reedë blijkt uit het groote bezoek,
dat dagelijks door vele belangstellenden
aan deze schoone inrichting wordt ge
bracht. Daar heerscht nu al eene be
drijvigheid, welke nog nimmer te voren
aldaar was bekend, en- welke nog zall
toenemen, wanneer het gebouw ingeze>-
gend is eni de inrichting geheel en al
in gebruik is genomen. De bezoekers
zijn een en al bewondering over dit in
betrekkelijk korten tijd verrezen, fraaie
bouwwerk, en roemen bij. voortdu
ring dit 9taltige ziekenhuis. Maar niet
alleen van buiten, doch ook van binnen
maakt dit gebouw een grootschen in
druk. Na dë hardstoenen trappen te
hebben bestegen en onder de fraaie por
tiek te zijn doorgewandeld', treedt men
door twee teakhouten deuren den hoofd
ingang binnen en komt men in de rui
me vestibule, waarin zich links een
spreek- en wachtkamer bevinden, ter
wijl zich rechts eenige tweede kla
kamers uitstrekken. Door twee fraaie
doordraaiende tochtdeuren, is deze i
tibule gescheiden van. de groote hal, die
recht uitgaande door eene flinke, breet-
dë gang toegang geeft tot den grooten,
mooien, zich achter het gebouw uitstrek-
kendeu tuin. Aan weerszijden van deze
gang, dus in den midden-achtervleugel,
bevinden zich dë twee kamers van de
moeder-overste, die van dën rector en
van de doctoren. Overigens is het mid
dengebouw, zoowel beneden- als boven,
geheel ingericht voor de zieken en zijn
rechts van den hoofdingang 1ste en 2dë
klasse kamers aangebracht, die alle, be
halve de eerstgenoemde bij den ingang,
op de zuidzijde zijn gelegen en uitkomen
op eene 2.25 M. breedë gang, die
groote lial rechthoekig stiijdënde, zich
uitstrekt over d© gehüele lengte van het
gebouw. Wat de ruime ziekenkamers en
zalen (laatstgenoemde zijn op de lste
etage) zelven betreft, dezen munten met
hare Amerikaansch greenenhouten vloer
en helder witte miuren door frischherid
uit; voor lucht en licht is meer dan
voldoende zorg gedragen, terwij! zij te
vens van alle gemakken zijn voorzien.
Behalve greenenhouten hang- en pl;
kenkastem en de noodige wa-sch- en
slaapinrichtingen, zijn in elk vertrek 1
of 2 electrische schellen aangebracht,
die correspondeerende op de hal, de
dienstdoende zusters direct waarschu
wen, wanneer de een of andere patient
hare hulp behoeft. Voorts worden alle
vertrekken, alsmede het geheele ge
bouw centraal verwarmd, terwijl de ver
lichting dëor gas geschiedt. Ter linkerzijn
dë van dë groote hal. bevindt zich de
ontvangkamer der zieken, en daarach
ter de badkamer, dlie toegang geeft tot
de lift, welke van het sousterrein tot
aan den zolder voert en ook van uit dë
gang toegankelijk is.
Verder komt op deze gang nog uit
de Refter- en Recreatie-zaal van de
zusters, vormende den overgang van dien
midden-achtervleugel en den linkervleu
gel of het oostelijk paviljoen, waartoe
men nu is genaderd. In dezen linker
vleugel, die geheel gewijd is aan den
dienst der zusters, bevindt zich grenzen
de aan de Kamper-laan een ruim en hel
der dienstvertrek. Daarachter zijn ach
tereenvolgens aangebracht een servies
kamer en een frissche spoelkeuken, die
voorzien is van een spijzenlift, loopende
van dë provisie-kamer tot de bijkeuken
op de eerste étage, en welke lift tevens
dienst doet voor de koolckeuken, dia
grenst aan de spoelkeuken.
Van deze kookkeuken komt men ver
volgens door de broodkeuken in een
gang, die uitkomt op eene zijlaan van dia
Kamperlaa», om aldaar de particuliere
boodschappen in ontvangst- te nemen.
Het zuidelijk gedeelte van dën linker
vleugel wordt ingenomen door de wasch-
keuken en drooginrichting en dëor het
machinegebouw, bestaande uit eetie ma
chinekamer, een steenkolen-bergplaats
en eene machinistenkamer. In bet ma
chinegebouw is een gasmotor aange
bracht, die dient om water uit de uort
tonput, naar een boven gelegen reservoir
te voeren, dat dooi" buizen in verbinding
staat met do verschillende zalen, bad
kamers en privaten. In elk vertrek be
vinden rich 2 kranen, één voor koud
en één voor warm water. Behalve dëze
eigen waterleiding heeft het gebouw,
voor in geval van nood, ook aansluiting
aan de Haarlemsch waterleiding. Ver
der treft men in dezen zijvleugel nog
een diensttrap voor de zusters aan, die
voert van uit den provisie-kelder naar
den zolder. Om tot het middengebouw
terug to keeren
Van uit de genoemde breede gang,
voeren ter weerszijden van de groote
hal twee hardsteenen trappen, één voor
do eerste en tweede klasse en één voor
de derde klasse^-patienten naar de lste
etage. Boven de twee trappenhuizen, be
vinden rich, prachtige kruisgewelven,
mieifc beeldhouwwerk van zandsteen. Al
les is even eenvoudig en toch smaakvol
ingericht. Op de eerste verdieping bo
ven den hoofdingang, en grenzende aan
de Kam perl aan valt direct dë groote,
helder verlichte operatiezaal met voorpor
taal in 't oog. Ter linkerzijde daarvan is
de kleine operatiezaal en daarnaast de
doctorenkamer, terwijl ter rechterzijde
een instrument- en verbandkamer is
aangebracht. Tegenover de operatiezaal
is gelegen eene eenvoudige doch tevens
smaakvol bewerkte kapel met prachtig
altaar, door onzen stadgenoot, den heer
Maas, beeldhouwer, vervaardigd. Aan
de rechterzijde van deze kapel bevinden
zich de reeds genoemde lste en 2de
klasse kamers, terwijl aam de andere
rijde de groote- en kleine kindërziekenr
zaal zich uitstrekken. Verder bevinden
zich m.og op die lste etage aan weerszij»
den van eene tweede groote hal dë
mannen- en vrouwenzi eken zaal voor pa-
tienten 3dë klasse. Deze zalen rijn gele
gen boven de verschillende keukens en
machinegebouweti op de verdieping- ge
lijkvloers. Aan elke ziekenzaal is verbon
den een dagverblijf voor herstellende
patiënten, een badkamer en noodige
waschintrichJtingen en privaten. Ook
komt de diensttrap der zusters in dë
omgeving van deze zalen uit. Deze
diensttrap ten laatste opgaande komt
men aan de groote zuster s-slaapzaal en
aan de kamers der dienstboden, die op
dën flinken ruimen zolder, ook voor
bergplaats ingericht, rijm aangebracht.
Na nog even de zich eveneens daar be
vindende reservoirs voor warm en koud
water in oogeuschouw te hebben geno
men, heeft men, de geheele stichting,
dlie niet nalaat een en. imponeerendert
indruk op den bezoeker achter te laten,
bezichtigd, en stelt men zich onwille
keurig de vraag wat nu wel het meest
moet bewonderd worden, het doelmati
ge, het comfortabele of het grootsche
van dë inrichting van dit gebouw.
De architect is de heer Am. A. M.
Briinmg te Amsterdam. Onder zijne
loiding, alsmede onder die van de hee-
ren J. Th. Etmans, hoofdoprichter en
H. C. van Meeuwen opzichter, is dit
groote werk tot stand! gebracht door
den aannemer, den heer N. J. H. van
Groeneudlael te Hilversum en diens ver
tegenwoordiger den heer B. Ruigvoorn,
alhier.
Ongeveer half Mei zullen de verschil-
lendë lokalen door de geestelijkheid!
worden ingewijd, terwijl daarna de Bis
schop de kapel zal consacrceren, terwijl
ongeveer einde Mei de geheele inrich
ting in gebruik wordt genomen.
Daar voor dë meubi leering van dit
gebouw ook nog eene aanzienlijke som
gelds noodig is, willen wij gaarne nog
even de aandacht vestigen op de groote
loterij* die voor dit doel zal worden
gehouden en waarvoor de loten o.a. aan
liet gesticht verkrijgbaar rijn tegen dèn
prijs van f 1.
Een ieder, die dus behoefte gevoelt,
oen steen aan dë schoone en nuttige
inrichting te willen bijdiragen, voorziet
zich van een lot.
Stedelijk Museum.
Op de groote zaal van het Stedelyk
Museum (Raadhuis) zijn tentoonge
steld afbeeldingen van de Graven en
Gravinnen van Holland, etsen door
Cornelis Visscber.
Het Museum is dagelijks te bezich
tigen. Zondags is de toegaug vrjj.
De onwillige milicien.
In Vrede deelt Lod. van Mierop
een eu ander mede over het bezoek,
door hem gebracht aan de infanterie-
kazerne al bier, waar de Tolstoïaan-
scbe milicien Wendt wegens dienst
weigering zich in arrest bevindt.
Hy bad, alvorens tot Wendt te wor
den toegelaten, een gesprek met den
kommandant in tegenwoordigheid Yan
diens adjudant. Allen waren bizonder
beleefd en voorkomend.
De commandant deelt o.a. mede, dat,
als Wendt weer uit arrest komt. bem
weer geboden zal worden zich te laten
keureD, een soldatenpakje aan te trek
ken en te dienen. Doet by dit niet.
dan wordt hy langer gestraft.
„Zoo zal dat zonder ophouden voort
gaan," zeide de kommandant eerst.
Maar later heette het„En als ik er
eindelijk genoeg van kryg, zal ik aan
den minister schryven om bem voor
goed uit het leger te doon verwijde
ren, om hem er nit weg te jagen."
De heer Van Mierop werd tot den
gevangene toegelaten, op voorwaarde
dat hy hem niet stijfde in zyn ideeën.
Voor het akte-examen lager onder
wijs zijn 20 dezer ie Amsterdam ge
slaagd de heerenJ. Altena, J. Bal-
tjes, T. Blok en J. J. de Moor, allen
van hier.
V o Iksdoucliebad.
In de afgeloopen week zyn in het
douchebadhuis genomen 381 baden
Op veelvuldig verlangen zal bet
strijkorkest van Haarlems Muziek
korps nog een buitengewoon Populair
Concert geven op Zondag 23 April
iu de „Vereeniging." De bekende
Hollandsche komiek-zanger Abram de
Winter zal eenige van zyn beste reper
toire-stukken ten gehoore brengen.
BIRNEiLAMO
Koninklijk bezoek aan
Rotterdam.
Het eerste bezoek der Koningionen
aan Rotterdam zal plaats hebben in
de eerste helft van Juni en wel de
8e of de 15e. De aankomst is bepaald
op omstreeks halfelf aan bet Maas-
station.
Behalve een bezoek aan verschil
lende liefdadigheidsinstellingen van
verschillende gezindten, staan ook op
het program receptie ten stadhuize,
waarbij verschillende autoriteiten zul
len worden voorgesteld, en dejeuner
in den Doelen door de gemeente aan
te bieden.
Van de eerewacht, die gekleed zal
zyn in groen met zilver met oranje-
strik op den linkerscbonder, is naast
den commandant, den beer Ch. Moeus,
tot ondercommandant gekozen de heer
C. van Rossem Cz., tot pelotonscom
mandant de heer L. M. A. Hoffmann
en tot vaandeldrager de heer F.
Hoyack.
Het vertrek is bepaald tegen zes
uur. Van byzondere versieringen van
gemeentewege of van particuliere zyde
wordt nog niets vernomen.
Ongeregeldheden.
Men schryft uit Borger
By de werkstaking die Dinsdagen
Woensdag in de Buiuer- in de Ex-
loërmonden plaats bad, hebben onge
regeldheden plaats gehad. Een arbei
der nit Nieuw-Buiuen werd door eeD
ander de schouder ontwricht, een an
der bekwam hevige messteken aan
heide handen, terwijl twee personen
door andere arbeiders in het wj.fer
werden geworpen. Men schrijft de
oorzaak aan drankmisbruik toe.
De werkstaking kan thans als ge
ëindigd beschouwd worden. De cisch
der veengravers is ingewilligd.
Spor# en '3?ed&lriicXe*c3.
Een engelsch oordeel over
nederïandschi voetbalspel.
Iu de „Daily Mail" vata 19 dezer
komt onder het hoofd „Yoiuig Holland's
Football", observations by an English
Authority, by C. W. Alcock, een artikel
voor over het Hollandsche spel, zooais
dat vertoond werd tegen de English
Wanderers.
Wij ontleenen er het volgende aan
Gelukkiger dan, zijn voorvaderen ten
opzichte van sport buitenshuis, is de
jonge Hollander van dit eeuw-einde een
getrouw leerling der lichamelijke ont
wikkeling Gedurende dë Laatsta jaren
heeft hij: zijn riemen getrokken door hët
water van de klassieke baan to Henley
tegen de beste der Engolschc roeiers, op
het cricketveld tegen verscheidene der
beste Londensche clubs een goed figuur
gemaakt en met een zeker succes den
voetbal voortgedreven op dë velden van
East-Anglia.
Als voetballer heeft hij rijn voordeel
gedaan met het voorbeeld van den athle-
tischen Brit. Van rijn voetbal kan ik
uit persoonlijke aanschouwing spreken.
De jaarlijkschc tour der English Wan
derers in Holland, gaf mij dë gelegen
heid de room van het N e dërlandëchë
voetbal te aanschouwen.
Niet alle echt-er, want omstandighe
den beletten de Wanderers hef spelen
tegen R. A. P. van Amsterdam, een der
sterkste, zoo niet dë sterkste club van
Hollalnd. Overigens zag ik op dezen
achtdaagschem tocht 't beste voetbal dat
Holland op dit oogenblik to vertooneu
heeft.
De indruk, die mij) bijblijft, is een
van zachte teleurstelling. Hiermede be
doel ik dat het beter had! moeten rijn..
Toegegeven dh.t het spel in Holland
heel jong is, had zelfs een tiental jaren
een beter klas voetbal moeten voort
brengen. Ongetwijfeld werken, dë con
dities waaronder de Hollanders to spe
len hebben oene snelle ontwikkeling van
all-round-spel niet in dë hand. De vel
den rijn over het algemeen niet geschikt
om tot bekwaamheid, hetzij individueel
of gezamenlijk, te ontwikkelen, eerder
het tegendeel.
Te Breda was zelfs onder dën hevigm
regen der openings-match het veld, door
de militairo autoriteiten in orde go-
maakt, tamelijk goed bespeelbaar. Op
een tweedio uitzondering na, was het
niet mogelijk heit spel te spelen zooals
het gespeeld moest worden. Rotterdam,
Haarlem, Leiden. Zwolle en Enschede,
veel verschil was er niet.
De uitzondering was het veld, waarop
de wedstrijd tegen AIL Holland werd
gespeeld. Dit was in het parit van Bar
roti van Brienen in Den Haag. De ba
ron heeft, niet zooals dë Eerw. heer
Spalding in „The Private Secretary",
geen afkeer van Londen. In Holland
doet hij veel om de sport aan te moedi
gen. Zijn cricketmatchen in Den Haag
rijn festivals, zooals enkele onzer Engel-
sehe amateurs, namelijk C. P. Foley em
de Hon. J. W. Mansfield weten. Op hët
voetbalveld in rijn park moeten de Wan
derers rich voor dë eenigo maal van dë
tour thuis gevoeld hebben.
Hot was niet alleen dat het spel goedi
was, doch het veld had de grootte,
waaraan Engelsche spelers gewend rijn.
De Hollandsche velden rijn alle volgens
ons te klein. De omlijnde vlakte mag
tot zekere hoogte aansprakelijk gesteld
worden voor het. gebrek aan afwisseling
in de methoden der HoLlandsche spelers.
Lichamelijk beschikken rij over elk voor
deel. Zij zijn hard als spijkers en pink
ontbreekt hun zeker niet. Dc foi-wards
zetten genoeg door, soms te veel, ge
bruiken het gewicht etn rijn vlug als war
tor. De backs koppen goed, vallen mef
goed gevolg aan en. en rijn niet afkee-
rig vaai een botsing in tegen deel. Heb
doel verdedigen was in alle gevallen
vlug, hoewel in sommige gevallen er on
zekerheid was bij. het stoppen van schui
vers.
Als ge dit alles gezegd hebt, dan hebt
ge alles gezegd wat in waarheid van he t
Hollandsche voetbal gezegd kan worden.
In den laatston wedstrijd te Enschedé
was de all-round-vorm van een duidelijk
te ondersscheiden beter gehalte. De ver
klaring is eenvoudig genoeg. De EnscJie-
dé-spelers, tenminste eenige van hem,
hebben het spel in Lancashire geleerd
en Lancashi re-spelers op hun beurt heb
ben Enschedé bezocht en daar hët spel
geleerd. In ieder geval was het resultaat
een spel van veel betere all-i-ound-kwa-
liteit dan «-geus anders in Holland.
Dat Hollandsch voetbal over het al
gemeen niet beter is, is missolücn eer
der het ongeluk dam de schuld vam dë
spelers zelf. Het ruwe materiaal is goed
en er is genoeg voorhanden. Het moet
gemodelleerd worden, dat is alles. Toura
als die der English Wanderers doen na
tuurlijk heel wat goed. Doch het syste
matische onderricht en persoonlijk voor
beeld van een of twee werkelijk corste-
klasspelers zouden oneincÜg vct-l meer
uitrichten.
Dat er een neiging is tot- ruw spel
kan nauwelijks verwondering baren. De
controleerende invloed van een scheids
rechter is noodig zelfs daar waar de spo-
lers oud en be-proefd rijn.
Doch, goed1 beschouwd rijn dë tekort
komingen van den Hollalndscliem voet
baller meer fouten, veroorzaakt door
hetgeen hij nalaat, dan door hetgeen hij
dëet. Ze zijn weinige en gemakkelijk to