NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
ABOjÈT^HnVÖHnsrTSFH;ICrS:
A33"V""Fn"R/rrimisr'-L' i. raisr
Directeur: J. C. PEEREBOOM.
FEUILLETON.
Macht en Recht
(Te Jawgani
Dinsdag 9 Januari 1900
5061
HAARLEM S DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maanden.f 1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente), per 3 maanden1.30
Franco door het geheele Rijkper 3 maanden1.65
Afzonderlijke nummers0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.30
de omstreken en franco per post 0.371/2
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Groote letters naar plaatsruimte
Bij Abonnement aanzienlijk rabat
Reclames 20 Cent per regel.
Abonnementen en Advertentiön worden aangenomen door onze Agenten
en door alle Boekhandelaren en Courantiers.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureaux: Kleine Houtstraat 14, Haarlem. Telefoonnummer (22.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de PublicUé Etrangère G. L. UAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Parijs 3Ibis Faubourg Montrnartre.
Mat uitsondering x&n hes ArrondleseaaentSHssrleM ïs het oitshziteod nacht tot pi&ftttfag «se AdvëftsntiBa en Iteclasea betraflfende Handel, NQTerfieid^tn Seldwszta. opgsdr»g«m san het
Algemeen Advsrêwitie-Biireaa A. DE' LA MAS As». te Amsterdam.
BUITEN h«t Arrondissement Haarlem §ia de prjia der AdrtrtsntKSn ver, Y 5 regels f 0,75? ©lk# rcgslmesr f 0,15: Reolamcs per regel f 0,80.
Agsnten ;voor dit^blad in. dsn omtrek zën; Bloemendaal, Santpoort m SchotenP. v. d. RAADT, Santpoort; Seemstede, J. LEUVEN,by de tol; Spaamdaw, C. HARTENDORPZ&ndvteru Q.23 EK5?Fp
Velsen, \W. J. RUIJTER; Beverwijk, J. HOORNS: Hillegotn, ARIE HOPMAN, Holer""4 J" 444<:44 J4"4i*
i Molenstraat. G-enoernda Agenten n®m®n Abonnementen en Advertontiën aas.
Politiek Öwerzïoht.
Teek9nend voor de stemming die
thans in Duitschland heerscht tegen-;
over Engeland, is de oproeping vau
het „Berl. Tageblatt, aan de Duitsche
fabrikanten, om der Engelsche regee-
ring thans geen oorlogsmateriaal te
leveren. Het blad wijst er op, dat
Krnpp aan Engeland zou hebben
aangeboden de levering van 50 vèr-
dragende kanonnen met toebehooren.
Dit zou het blad thans een onvader
landslievende daad noemeD, en het
hoopt, dat Krupp zich daaraan niet
zal schuldig maken.
Echter publiceert de „Rheinisch
"Westfülische Zeitung" een telegram
ait Londen, waarin volkomen onge
grond wordt verklaard bet bericht
„van volstrekt betrouwbare, pauw met
het departement van oorlog in betrek
king staande bron" over leveringen
van oorlogsmateriaal door de firma
Krupp aan Engeland, welk bericht
door Duitsche bladen de ronde heeft
aan, Alle geschut, en schietvoor
raad voor Zoid-Afrika wordt door
particuliere en Staats-fabrieken in
lOngeland geleverd. De Britsehe Re
geering heeft sedert tientallen van
jaren der firma Krupp geen bestelling
[gegeven.
Reeds is thans een vierde geval van
Engelsche willekeur bekend geworden.
DE „HERZOG"
is aangehouden door een Engelsch
oorlogsschip en naar Durban opge
bracht.
Het „Berl. Tagebl." deelt mede, van
i den correspondent te Rome tele-
graphisch bericht ontvangen te heb
ben. dat de Engelsche consul-generaal
te Napels aan den commandant van
de Rykspostboot „Herzog" kennis
heeft gegeveQ, dat de ambulances aan
boord van dat schip geen vergunning
zallen ontvangen te Delagoabaai aan
land te gaan.
Zooals men weet heeft de „Herzog"
de Nederlandsche en Belgische ambu
lances van het Roode Kruis aan boord
die te Amsterdam zijn ingescheept,
en de Russische ambulance die te
Napels aan boord is gegaan.
Dat Engeland kan beletten ambu
lances van het Roode Kruis te ont
schepen is zeker in strijd met elk
begrip van recht en met do bepalin
gen van de conventie van Geneve.
"Wij kunnen er dan ook nog niet
aan gelooven.
Ook de voorzitter van het hoofd
comité van het Nederl. Roode Kruis
heeft de officieele mededeeliug ont
vangen, dat de „Herzog" is aange
houden en naar Durban opgebracht.
De leider der Ned. ambulance dr. Kos
ter beschikt over voldoende financieele
hulpmiddelen om in alle eventualitei
ten te kunnen voorzi n. Door de Ned.
Regeering zijn bereids te Londen de
noodige stappen gedaan om vrijen
doortocht voor de Nederlandsche am
bulance naar hare bestemming te ver
zekeren.
Amerika begint zyn ontevreden
heidsbetuigingen bij die van Duitsch
land te voegen.
De Yereenigde Stat6n zijn ontstemd
over het aanhouden van drie Ameri-
kaansche schepen met levensmiddelen
de „Mashona," de „Maria" en de
„Beatrice." De Regeering te Was
hington heeft telegraphisch aan bet
Engelsche departeineDt van marine
medegedeeld, die inbeslagneming niet
te erkennen. De Amerikaacscbe ge
zant te Londen, Choate, heeft van
zijn regeering last ontvangen tegen
het in bezitnemen van zendingen meel
door Engelsche oorlogsschepen te
protesteeren.
En het New-Yorksche „Journal"
meldt: De Unie heeft vau Engeland
een besliste verklaring verlangd over
de staatkunde van stremming van
den Deatralen handel. De Unie ver
klaarde, dat neutrale havens niet aan
blokkade kunnen worden onderworpen
en dat bot niet aangaat levensmidde
len als oorlogscontrabande te be
schouwen, zelfs wanneer zy onmidde-
lijk aan de regeering van een oorlog
voerende staat worden verkocht.
AAN DE WESTGRENS.
Valn het Boerenkamp aan de Mod-
derrivier van 4 Jan.
Woensdagmiddag) beschoot de Britsehe
artillerie de stelling der Boeren een
uur lang. Vier Boeren werden gekwetst
waai tonder één ernstig Gedurende den
j nacht werd! hevig varren gehoord in het
j kamp. De Engelsch en waren klaarbiij-
jjkelijik door een valschi ailarm opge-
schrikt.
KURUMAN GENOMEN.
Veildkotrnei'i Visser meldt van Kivru-
man van 2 Jan.
Na een beschieting der kazernes gaf
het Britsehe garnizoen zich over. Wij
maakten 120 krijgsgevangenen, waar
onder 12 officieren en 70 inlanders. De
gfweren, do schietvoorraad!, de paar
den, de ossen, het meel en de comesti-
belen werden over Vrijburg naar Pre
toria gezonden. Wij verzorgen hier 15
gevangen Engelschen met behulp van
een Britschen dokter.
Een telegram) uit Pretoria! meldt,
dat her'! garnizoen van Kurumam zich
heeft overgegeven na eien hernieuwde
hevige beschieting door de Boeren op
Nieuwjaarsdag. De Boeren naimen 120
man, waaronder 12 officieren, gevan
gen. Het garnizoen bestond uitsluitend1
uit Kaapsclie politietroc,pen.
De correspondent van de „Times"
te Mafeking seint bijzonderheden over
den uitval derEngelschen op den twee
den Kerstdag, op het fort der Boeren
bij Gametrie, op drie kilometer van
Mafeking. Baden-Powell wilde de linie
der belegeraars doorbreken. Volgens
den correspondent van de „Times" wa
ren de Boeren in het fort verwittigd
en met honderd man versterkt. Een
gepantserde trein bracht 's nachts de
aanvallers tot in de nabijheid van het
fort, met het bevel, by het aanbreken
van den dag tot den aanval over te
gaan, eerst met geschut en daarna met
een bestorming. Het stormloopen mis
lukte wegens het moorddadig vuur van
de Boeren, hoewel een handvol Engel
schen er in slaagden, de omwalling
van het fort te bereiken onder aan
voering van kapitein Vernou en luite
nant Paton. Dezen staken bun revol
vers in de schietgaten van het fort, vaal White om vijf uur des middags
maar vielen onmiddellijk morsdood den vijand overwon en 400 gevangen,
neer, doorboord door de kogels der nam. Bute? zondj alle troepen die hij
Boeren die tusschen het kreupelhout missen kon uit om een demonstratie
in den omtrek verscholen lagen. tegen Colensa te maken.
Nadat de aanval der Engelschen IN NATAD.
geheel afgeslagen was, werd men het Uit Pretoria 4 Jan.: Alle gewonde
eens over een wapenstilstand om de officieren en manschappen te Dundeê
gewonden op te rapen. De correspon- zijn naar Pretoria overgebracht,
dent verleende daartoe hulp. Hij zegt; Uit Cblemso wordt bericht, ddj. 4
dat de Boeren eerst na lang dralenHet Britsehe scheepsgeschut zweeg
hun toestemming wilden geven om den Woensdag, doch hervatte Donderdag
gepantserden trein dichtbij te laten met kracht het vuur en noopte onze
komen, ten einde de gewonden weg mannen om verstoppertje te' spelen in
te brengen. De correspondent bescbul-de schansen. Het onweder van gisteren
digde de Boeren dat zy ontplofbare.maakte de droge spa-uiten tot stroo-
kogels gebruikten, on ook dogesneu- men en deed de Toegela zwellen. Vijf-
velden beroofden. De aanvoerders der j lig Engelschen kropen langs een spruit
Boeren wezen echter beide beschuldi-i naar Colensa; vier Van on,ze madmen
gingen af. Zij lieten ook een aantal zwommen de rivier over en dreven hen
dumdumkogels zien en zeiden dat de
Engelschen do gewonden Boeren te
Elandsiaagte hadden bestolen en uit
gekleed. waarvan generaal Koek bet
slachtoffer was geworden, Een veld-
kornet sprak zijn leedwezen uit over
de berooving die op het slagveld byi
Mafeking gebleken was, maar voegde
er by, niet in staat te wezen, zijn
mannen in toom te houden. Er volgde
toen e6n levendige woordenwisseling
mot een anderen veldkornet diezeide
dat zyn orders waren, alle goederen
aan de gesneuvelden en gewonden
toebehoorend, in beslag te nemen.
AANVAL OP LADYSMITH.
Een telegram van generaal Wnite
nit Ladysmith van 6 Januari, 9 uur
der v.m., meldt, dat de vijand Caesar's
kaïnp om 2 u. 45 min. dien morgen,
met een aanzienlijke strijdmacht aan
viel. De vijand werd overal terugge
slagen, maar hst gevecht duurt voort.
Caesar's kamp is oen heuvel ten
Zuidwesten van Ladysmith, waarop
generaal White een zijner voornaamste
stellingen heeft.
De avondbladen bevatten een tele-
teLegram uit Durban van Zaterdagmid.
meldende dab de Boeren Vrijdagavond
laat den aanval op Ladysmith her
nieuwden en weder werden teruggedre
ven. Het bombardement waa daarop
Zaterdagmorgen hervat,
j Officieel. Generaal Buffer seint: Za
terdagmiddag om 1 uur ontving ik een
bericht van generaal White gedagtee-
kend 6 Jan. 11 uur voorm. luidende:
„De aanval duurt voorb en de vijand
is versterkt uit het zuiden.'"
White seinde verder Zaterdag te 12
uur 45 mi. nam., dat hij; den vijand
had afgeslagen, echter was deze nog in
grooten getale om hem heen, vooral in
het zuiden; een nieuwe aanval wordt
verwacht.
Generaal Buffer voegde daarbij dat
terug.
In fort Wylie zijn een groot aantal
kisten met Lee-Metford-patronen ge-
Vonden dia ei" begraven waren, toen de
Engelschen het fort ontruimden.
Een telegram aiaini die avondbladen
uit het kamp bij Frere meldt, dat
Zaterdagmorgen sinds het aanbreken
van den dag Ladysmith hevig werd
beschoten. De stelling der Boeren was
duidelijk te zien, de scheepskanonnen
vernielden huh Veririhnsingen. Een
verkenning nalair Illangwane hield de
aandacht van 'den vijand bezig. Aan
onze zijde geen verliezen.
IN DE KAAPKOLONIE.
Generaal French berichtte Zaterdag
De toestand ia vrijwel hetzelfde, maar
bet' eerste Suffolk regiment is door een
ernstig ongeluk getroffen.
Vier compagnieën van het eerste
Suffolkregiment rukten in den avond
op tegen een lagen heuvel op een mijl
van hun kamp en vieflen bijl het
aanbreken van den dag de Boeren aan.
Overste Watson die het bevel voel
de, gaf last tot chargeeren, maar werd'
onmiddellijk gewond. Er werd bevel
gegeven tot terugtrekken, naar men
zegt door den vijand. Drie vierden
van de Britsehe strijdmacht trok naar
het kamp terug, de overigen hielden
stand, totdat ze overweldigd werden
door den overmachtigen vijand' en zich
'overgaven, Zeventig man, waaronder 7
officieren werden gevangen genomen.
Eenige mannen van Hoffandsohe af
komst, beboerende tot de ongeregelde
koloniale troepen, zijn gevankelijk naar
Kaapstad gebracht, wegens verdacht
gedrag.
Het gerucht gaat dat drie Blo eren-
gevangenen Van, heb transportschip
„Manila" in Simonsbaai zijn ontsnapt,
en tot dusver niet weer zijn gegrepen,
Uit Herschel wordt gemeld dat La,
dy Grey zoo goed1 als verlaten is door
wegens het weggaan van de zon het de Boeren, die zich verschansen tua-
iediographeeren onmogelijk was gewor
den tob den volgenden dag.
Verder wordt nog gemeld
Generaal Buffer seint uit het kamp
bij Frere dat hij het volgende telegram jnaar ona katmp terug te trekken,
van generaal White heeft ontvangen Br werden acht man krijgsgevangen
schen Lady Grey en Barkley Oost.
Uit Pretoria! 4 Jan.
Het gerucht gaat dab de Engelschen
genoodzaakt werden van Dordrecht
van 6 Jan. 3 u. 15 min.
„De aanval' is hervalt, ik ben e,-g
in liet nauw gedreven.'"
Generaal Buffer voegt er bij! dat hij
gemaakt.
Om Cölesbea-g' duurt 'het vechten
voort. De Engelschen hebben eenige
kopjes aan de buitenzijde bezet. De
geen verder bericht heeft, maar dat in 'j Br gel scha kogels vallen in de stad.
zijn kamp het gerucht loopt dat gene- pe Londeöscbe avondbladen bevat
ten een telegram meldende, dat de tie der financiën te waarborgen. Daar-
Engelscben Zaterdag bet vnnr open- aan werd toegevoegd, dat de grond
den ter hoogte van Colesberg. slag van de Britsch Duitsche over-
Zy deden herhaalde aanvallen ten eenkorast was de erkenning van de
Westen der stad. De geheele artille- onschendbaarheid van hetPortugeesch
rie, cavalerie en infanterie der Engel- koloniaal gebied en de wettigheid van
scbeu werden in gevecht gewikkeld, de souvereiniteit van Portugal. Als
ALLERLEI. Portugal het voorstel betreffende de
Uit Londen wordt aan de „Temps" leening aaunam. zou bet koloniaal ge-
geseind, dat de Afrikaners in de Kaap- j bied als onderpand moeten strekken,
kolonie 9n Natal zich by duizendtal- i Portugal verklaarde echter, dat het
len by de Boeren hebben aangeslo-j die leeniog niet noodig had cn voor
ten. Zy die nog achtergebleven zyn, j zoover wy weten, heeft het die ook
maken het leven onmogelijk aan de I thans niet noodig.
posten en patrouilles, die belast zyn DE ONTHULLINGEN DER „INT»-
met de bewaking der spoorwegen, i PENDANCE."
Eiken nacht dooden zy' manschappen 1 Allo documenten en, bescheiden va»
vaw f0St6n en Patrou'Ues-. de „IndépendW al te drukke mm
Wolffs bureau verneemt, dat deL, te Te^M
haven-antonteiten te Aden afgezien nkt nalatm do u.k u me<fcd«.
hebben van de verdere dooraoetrng U in ecu vorig nummer door co.
van bet Dmtscbe Rokspostscbrp „Ge-door eau kort resumé aar, t.
neral", en dat dit stoomschip binnen
en dat dit stoomschip binnen
enkele dagen weder zee zal kiezen.
Uit een onderzoek door het depar
tement van oorlog ingesteld by de
Regeering te Pretoria is gebleken,
dat noch lord Edward Cecil (de zoon
van lord Salisbury), noch lord Char
les Bentinck gewond werden by den
uitval ait Mafeking op 26 December.
Lord Cecil ligt in bet hospitaal te
Mafeking, daar by de koorts heeft.
Een telegram uit Durban ontvan
gen, meldt de aankomst van de Duit
sche kanonneerboot „CoDdor."
Het prysreebt zal de volgende week
zyn zittingen beginnen.
Uit Parijs wordt aan de „Köln.
Ztg." geseind:
„De ernstige nadeelen welke voor
den handel en de officieele wereld
voortspruiten uit de door Engeland
bevolen stremming van het telegra
phisch verkeer met de Zuid-afrikaan-
sche Republiek en de Oranje-Vry-
staat, doen zich in by na alle Euro
peesche staten steeds krachtiger ge
voelen,
„Onlangs heeft de Russische Re
geering tot de regeeringeu de rond
vraag gericht of het aanhouden en
het afwyzen van alle particuliere en
en officieele telegrammen naar en van
beide genoemde republieken overeen
komt met de bepalingen van de in
1895 te Petersburg gesloten interna
tionale telegraafovereenkomst. Volgens
de meening van de Russische Regee
ring zon met betrekking tot de offi
cieele telegrammen de toepsssing van
artikel 7 van de overeenkomsten van
nummer 46 van het iu 1896 te Boe
dapest herziene reglement in aanmer
king komen.
Volgens een bericht aan de „Times"
zyn de bewakers van de Engelsche
gevangenen te Pretoria thans uitslui
tend vreemdelingen zelfs de jongens
van de Boeren daar zyn naar de gren
zen gezonden.
Den. llden Februari 1896 schreef do
heer Fairfield, chef van d'e Zuid-A/ri-
tkaaaisehe af deeling aan heb Britsdlie
departement vam koloniën, een. ba-iet
aan den heer Hawkesley, advocaat ram
de „Chartered Company" en particu
lier rechtsgeleerd raadsman van Cecdl
Rhodes. Deze brief behelst de vertrou
welijke mededeel ing, d!at er stukken
zullen worden gepublioeerd over do
troebelen dsn verband met den invall
van Jaaneston.
Een tweede brief van Fairfield' aan
Hawkesley bevat die mededeeling, da|to
uit een lezing vam. lord Sedborna van
de aan de Chartered Company gedamu
toezeggingen blijkt, dat niets tegen dia
„Chartered;" zou worden ctndemomueo.
na de gerechtelijke ver hoor ern. „U weeè
ongetwijfeld," schreef Fairfield, „dtMr
Chamberlain van p,lan is in zijn rede
uit te weiden over do voortreffelijkheid
van die „Chartered1."
Vervolgens is ca? een brief van Fair
field aan Hawkesley, waarin wordt ge
sproken over het ontslag van Rhode»
als directeur van da „Chartered." Hier
uit ziet men, zegt die „Ind'. Bejge," dak
van te varen overeengekomen was tua-
schiëai het ministerie van koloniën cm
Rhodes dat deze zijn ontslag zou kili§-
gen in plaats dat het charter vün d*
Company werd ingetrokken.
Voorts krijigen we brieven; te lesem
van Hawkesley aatn Fairfieilldl Haw
kesley vralagt of het niet mogelijk i*
die jury, die over do zaak van den raid!
moet oord solen, te doen samenstellen
uit rechters van wie kan worden aan
genomen. dat zij gunstig over do
zullen denken. Hawekslcy geeft ajva&fc
een paar namen aan.
Dan is er een depêche aian Alfred
Beit, wiens naam veelvuldig is ge
noemd tijdens het Jamesomproocs.
Beit gaat door vbor den rijjkstetft
man van Engeland. Hij bezit een cm-
mete) ijk fortuin in diamantmijnen
PORTUGAL, DUITSCHLAND EN Kimberley, is een intiem vriend,
ENGELAND. Rhodes en staat ook op zeer gjoediete
Een officieuse mededeeling geeft de j voet met Chamberlain. Hawkesley ver
volgende bijzonderheden over de j wittigü hem, dat hij al zijn best dtejfc
Britsch-Duitscho overeenkomst, be-jam Wyndkam benoomd to krijgen tot
treffende Portugal. Duitschland en vertegenwoordiger van da „Chartered!*
Engeland hebben Portugal doen we-1 In oen anderen brief tracht Hawke».
ten, dat zy bereid waren zoo noodig ley met den heer Jaokson, voorzitter
een flinke leening voor de reorcranisa- van de groep der Icrschie loyalisten in
EEN VERHAAL
ait den
Transvaalscheu Vrijheidsoorlog
van 1880—1881.
Door D'ARBEZ.
'40)
Ten einde zijne vrienden een teeken
te geven waar hij! was, en tegelijkertijd
uit te vinden of hij in de nabijheid: van
het kamp was, schoot hij thans twee
maal zijn geweea' af, doch hij hoorde
niets in antwoord op zaj(ne seinen. De
avond begon nu te vallen, en de toe
nemende duisternis dteed d-n jongen
Boer spoedig tot het besluit komen
dat het malligheid was om verder rond
te zwervem
Hij was doodmoede zoowel als hon
gerig. Hij hadl nog een stukje van da
biltong in zijn zak, en besloot te rusten
en daarmadle althans een weinig zijn
tenger te stillen'.
Naast een tamelijk dicht bosoh of
struikgewas, zette Willem zijn zadel
neder, en plaatste daarnaast aijn ge
weer daarop ging hij zelf zooveel mo-'
gelijk onder de bescherming van het
boschage zitten, en begon thans met
zijn mes stukken van de biltong af te
snijden.
„Misschien zal die mist vain nacht
opklaar, en zal ik die vuren van die
brandwachten kan zien," merkte de
jongeling bdj zich zelve aan; „anders
zal ik van nacht maar hier moet blijf
leg, tot dit) dlag is."
Vermoeid legde haji zajjn hoofd op
zijn zadel neder en trachtte te denken.
Doch het duurde niet lang of alles
werd Voor hem uitgewischt en hij
"was vast in den slaap.
1 Tom hij wakker werd, was het hel
der dag; de mist was verdwenen, en de
opkomende zon wierp hare eerste stra
len op de toppen der bergen. Willem
sprong snel op, en schudde het wa^er
van zijne kleederen, want door den
mist was hij, even nat geworden alsof
hij in een bui regen gedoopen hadl Hij
keek rand waar hij was. Daar bij] hem,
omtrent twintig treden van hem af,
lag de arme Charlie; geen tien pas
lag de kjip waarachter hij schuiling ge
vonden had, en dlaar was de krans van
waar zijn vijand geschoten had. De jon
geling had den vorigen avond bdj; twee
uur in een cirkel gfelbopen, om te gaau
slapen bij dezelfde plek van waar hij
zijne wandeling was begonnen.
Snel greep hij geweer en zadel en
toom en liep toen op een draf naah?
het lager.
„Misschien rit die Engelsehman nog
achter die krans," dacht de jongeling,
en hij snelde voort.
Zonder vendlere ongevallen kwam hij'
echter in. bet lager tot groote vreugde
van Piet Potgieter en Gert Steyn, die
al reeds het plan opgemaakt hadden
om hun verloren vriend te gaan zoe
ken, en bijl het Groote Lagen' waren
gaan navraag doen.
De adjudant Viljoen ontmoette den
jongeling, en aan dezen rapporteerde
Lij hetgeen er met hem gebeurd! was.
De adjudant lachte toen hij, WilLems
verhaal gehoord had.
„Nou jong, nou kan jij ook zeg dat
jij zwaar gekrijg het. Dis jammer dat
die Engelsohmam jou paard doodge-
schiet hert), maar d'is toch beter jou
paard als jij zelf, en daarmee moet je
jeu malar troost. Jij) wordt ondertus-
schen bedank voor jou moeite en g>e-
willigheid."
HOOFDSTUK XU
VREDE EN VREUGDE.
Vrede! Welk een schoon woord!
Welke liefelijke gedachten komen ons
niet in den geest bdjj het hooren van
dat Woord). Vredle en liefde oorlog
en haatsterke tegenstellingen, niet
waar? Voor het eers'e smeedt men het
ijzer en maakt er den ploc-g van, om
aan honderden vioiedlsei to verschaffen,
om ddn mensch in staat te stellen rijn
honger en dat der rijnen te stillen;
voor het andere neemt nam hetzelfde
ijzer en smeedt het tot zwaarden of
giet het tot kanonnen die honderden
het leven benemen, en duizenden in
rouw en droefheid dompelen. En dezelf
de mensch doet dit, maar onder geheel
andare hartstochten. In hiet vorig
hoofdstuk hebben wij u iets medege
deeld van den borlog en zijne verschrik
kingen wij hebben de geweren hooren
knallen op de kruin Van Amajuba, wij
hebben Colley dood ter aarde zien lig
gen wij hebben den Transvaalscheu.
Boer gezien hoe hij; voor Land en Vrijr
beid strijdendle, rich .tegen rijpe vijf-
auden verdedigde'hoe hij itrachtte
i Recht te doen zegevieren over Macht.
En Engeland's mapht moest buigen
voor heb goed recht van. de Transvaal.
Na Amajuba/s overwinning was men
aan het onderhandelen gegaan over vre
desvoorwaarden op 23 Maart 1881
was die Vredle bezegeld op O'Neill's
plaats, en Amajubai's kruin, die ge
hoord had dat Joubert op 27 Febr. die
rijnen riep om de Engelschen van den
kop te halen, zag daenzelfdlen. Piet
Joubert op 23 Maart rijne hand zet
ten op het Vredestraktaat.
De Koninklijke Commissie had haar
taak volbracht. Wel niet op ééne wijze
zooals ze had behooren te doen want
de door haar opgesteldle Conventie was
niet in overeenstemming met de oor
spronkelijke vredesvoorwaarden. Doch
te vergeefs had Paul Kruger, Piet Jou
bert en Marthinus Pretorius, kracht
dadig en bekwaam d'oor Dr. Janssen
gesteund getracht om de Koninklijke
Commissie een ander inricht te doein
krijgen. Engeland wilde geen stap ver
der gaan, en voor de voormannen van
de Transvaal was er slechts ééne keuze
overgebleven. Of zijl moesten de Con
ventie teekenen zooafls rij daar opge
trokken lag of, rij moeeten terug
naar Laing'snek, en den strijd opnieuw
aanvangen, en zulks onder veel zwaar
dere omstandigheden.
Aan het laatste viel niet te denken
zelfs de ernstige Paul Kruger wilde
niet dë oorlogsfakkel weder doen ont
steken. Men moest maar het beate van
twee kwade zaken kieken; de Cbnven-
tie werd getcekend; en de tijd moest
leeam of rijj bestaap baar was en of
Engeland niet later te bewegen, tras
om haar te veranderen,.
t- Is Maandag 8 Augustus 1881
een gedenkwaardige dag in de geschie
denis der Emigranten Boeren'. Juist
38 jaren geledtn was Andries Pretorius
verplicht geweest om Naital aan de En
gelschen af te staan; was dto vurige
hoop die hij en do rijnen gekoesterd
hadden om rustig en vreedzaam in dat
schoon e land te wonen vervlogen, en
wapperdb weder de vlag, waaronder
men geen recht en gerechtigheid kon
krijgen.
En nu. moest dat zelfde Engeland
doen, wat eenmaal Pretorius had' moe
ten. doen. Hij, hadl rijnu onafhankelijk
heid voor het ofogenbük moeten prijs
geventhans moest Engelandl aan de
afstammelingen van hem en de rijnen
voor de tweede maal die onafhanke
lijkheid teruggeven,
i 't Is even over 10 uur in den. morgen,
I en op dit tijdstip zullen, wij ons in da
