L!
dc Kama1, in aanraking to komem.
Hawkcis'.ey kroeg bericht, dat er eene
vergadering zou warden gehouden. In
die vargadcringwerd zijn vertrouweling
Nichokon niet toegelaten, maai- Cecil
Rhodes bekende, dat men kiens mede-
deeling luid gedaan van telegramiman,
die onderschept waren en bewezen, dat
lui medeplichtig was aan den inval van
Jameson.
Dan is ca- een brief, waaruit blijkt,
dat Rhodes in correspondentie stond
met agenten, die hem behulpzaam wa
ren in bet opzetten van den raid.
Rhodes had een Ier, met name Magui-
rc- naar Lobenguela gezonden om van
dezen mijnoonoessries te krijgen. En
Rhodes betaalde aam nu*. Pamell een
som van 10.000 pond sterling om dien
Maguire een zetel als afgevaardigde te
feeaorgen.
Als het proces tegen Rhodes aan den
gang ia, houdt de advocaat van Rho
des lord Grev op de hoogte van wat
•r gebeurt. Hij prijst Rhodes hoogelijk
on' zijn handigheid! en verwittigt lord
Grey, dut er kans bestaat, dat de on
derschepte telegrammen uiet zullen
toch' worden gepubliceerd, „dan moet
«cl gemeen belang. Maar, zegt hij^ als ze
teek worden gepublieerd. „dan moet
•h amber lain maai- voor ziclizelf aoagetn.
Bnzoovoort. enzoo voort.
Gelijk men ziet heeft Chamberlain
♦r wel voor gezorgd, dat er geen brie#
▼an. arijn kamd door otningewijdon is
kunnen worden gevonden. Daarom is
•d niet het bewijs geleverd, dat Cham
berlain de medeplichtige is van Rho
de» Wel is bewezen, dat Fairfield met
Rhodes konkelde,en Fairfield was
da intimus van Chamberlain. Boven
dien staat vast dat het ministerie van
koloniën geheuld heeft met Rhodes.
Bahwat een vuile boel.
STADSNIEUWS
Haablkk, 8 Jan 1900
Door den Minister van Oorlog is be
paald. dat de miliciens der lichting
1899, die behooren tot de onbereden
wapeneu ca met z. g. wiotervorlof
naar huis zyn vertrokken. by den
terugkeer naar hun garnizoen, even-
ais de grootverlofgangers, recht heb
ben op daggeld en vry vervoer per
spoor en andere vervoermiddelen.
Zaterdagavond om 111 uur hoorde
de politie een schot vallen in den
omtrek van de Amsterdamsche Poort.
Het b'eek dat de werkman Bley aan
den Heerensingel woonachtig, in dron
keosebap op de Oostvest een geladen
revolver bad neergeworpen en het
schot was afgegaan toen een zyoer
kameraden het wapen opraapte. Het
vuurwapen werd in beslag genomen
en de dronkaard ingerekend.
Deze zal zich voor overtreding der
wapenwet en openbare dronkenschap
te verantwoorden hebben.
Door de Postduivenvereniging „de i
Snelviieger" werd Zondag voor bet I
Ministerie van Oorlog een wedvlucht
gehouden. D3 duiven werden te
Utrecht losgelaten te 12 uur Gr. T.
De prjjzen werden behaald door de
duiven van
H. van Daalen 52 m. 19 s.
H. Bannink 1 u. 19 37
A. F. H. Harms 1 26 37
R. Slot 1 29 12
ken te voorschijn dat uit zijn winkel
was weggenomen en achtte het noodig
de politie ter hnlp te roepen. Een
agent bracht den 12 jarigen knaap
naar het politie-burean, waar hij door
zijn vader werd afgehaald.
Zaterdagavond omstreeks 10 uur
hoorde een voorbijganger op de Zijl
vest om hulp roepen Bij een nader
door hem ingesteld onderzoek bleek
dat er ter hoogte van de brag by de
Brouwersvaart en Leidechev. iemand
te water lag. Hoewel aanstonds alle
mogelijke middelen ter redding wer
den aangewend, mocht men er niet
inslagen den man behouden op het
droge te brengen. Eerst 15 minuten
later werd zijn lyfe opgehaald. Wel
werden in een naburige tapperij door
een inmiddels ontboden geneesheer
nog pogingen tot opwekking der le
vensgeesten in het werk gesteld, doch
het was helaas te laat.
De verdronkene bleek te zijn de
heer H. S.. woonachtig in de Rnycha-
verstraat. Naar alle waarschijnlijkheid
is hij door bijziendheid te water ge
raakt.
De Gymnastiek- en Schermvereeni
ging „Concordia", directeur de heer
A. J. Meijerink, gaf Zaterdagavond
haar 7de uitvoering in het Bronge
bouw alhier. Wij woonden slechts een
klein gedeelte daarvan bij, doch had
d6n daarin raimschoots de gelegen
heid op te merken met welk een am
bitie de vele leden der vereeniging de
gymnastiek en schermkunst beoefenen,
waardoor zij in staat zijn de verschil-
lende oefeningen aan parterrerek en
handbrug uitstekend tot hun recht te
doen komen. Keurig en correct wer
den eveneens de vrjje oefeningen uit
gevoerd. Van flinke bedrevenheid in
"de schermkunst werd in eenige par
tijen schermen het bewijs geleverd.
Aan den Instructeur der Vereeni
ging, den heer Jac. J. Meijerink, bren
gen wij dan ook gaarne een woord
van hulde voor de keurige en goed
geslaagde uitvoering der Gymnastiek -
en öchermnummers.
Ter afwisseling werden door den
heer J. W. v. L. een paar voordrach
ten ten beste gegeven, die blijkens het
luid applaus, zeer in den smaak der
aanwezigen vielen.
Met een bal werd de avond besloten.
i
De 2e luitenant van Borselen van
het bataljon infanterie, alhier in gar
nizoen, heeft verzocht op nonactiviteit
te worden gesteld.
Dat de tijden nog zoo heel slecht'
niet zijn blijkt wol hieruit, dat, naar!
ons wordt medegedeeld, Dinsdag 2 en j
Woensdag 3 dezer te Haarlem voor
een bedrag van niet minder dan
f 13 500 is ingebracht in de Rijks
postspaarbank.
Aan het politiebureau vervoegde
zich Zaterdagavond een dronken man,
die mededeelde dat bjj hier een bloe
mentafel en een vogelkooi had ont
vreemd en die op siraat aan voorbij
gangers had verkocht. Nadat ontdekt
was dat bjj den diefstal had gepleegd
bij den heer Bies in de Koningstraat
werd de man naar het huis van be
waring gebracht.
De winkelier N. Venueker in de
Barendsestraat vond Zondagavond een
knaap in zijn winkel, die iets onder
zijn kleederen had verborgen. De win
kelier haalde een fleschje met augur
Duinwatercuriositeit.
Op é&n hof van het Proveniershuis
(achter de Groote Houtstraat) staan,
een san tal kleine woningen.. Zij zijn
het eigendom van de gemeente Haar
lem. Do huur daarvoor wordt bij den
gemeen te-ontvanger betaald.
Deze huisjes hebben geen duinwater,
op twee höi, dia bewoond worden door
boden van 't stadhuis. Deze twee bewo
ners betalen hun duinwater zelf. De
anderen hebben, hetzij een pomp in
huis of halen hun water uit een pomp,
die op den hof staat, binnen de poort.
Hot gemeentebestuur treedt (en te
recht) gestreng op togen huiseigena
ren, die g:>n goed water in hunne hui-
Ken hebben Vroeger wetrd aan deze
eigenaars zelfs voorgeschreven, duin wa
ter te laten aanleggen, tegenwoordig
eischt het gemeentebestuur alleen, dat
er goed' drinkwater zij.
De vraag is duo nu, of het niet tijd
wordt, dat het gemeentebestuur van
Haarlem eens aan de gemeente Haar
lem gaat voorschrijven, om in de wo
ningen achter het- Proveniershuis duin
water to laten aanleggen, 't Staat toch
wel wat gek, van andere huiseigenaren
to eischcm. wat men zelf als huiseige
naar niet dloort:.
Te meer condat. naar wij vernomen
hebben, die pomp buiten (waai- som
mige huurders al hun water vamdlaian
moeten halen) ook geen onberispelijk
water oplevert. Een ven de bewoon
sters althans klaagt or oveft", dat *r
somb vlokken in drijven
3SMNE&SLAND.
HAAGSCHE BRIEVEN.
De afgeloopen week was een stille.
Zy is begonnen met gelukwenschen,
welgemeende en andere en
zy kan ook met gelukwenschen wor
den besloten.
Een reeks van gelukwenschen is
steeds vervat in den dialuog waar
mede Thomasvaer en Pieternel de
bjjna klassiek geworden figuren uit!
„De bruiloft van Kloris en Roosje"!
zich tot bet publiek richten. In het'
algemeen ziet men wel eens wat te
laag neder op dergeljjke gelegenheids-
poezië en toch is het een beele
toer om de wereld-, nationale en lo
cale gebenrtonissen van een geheel
jaar te beziDgen in jolig rijm. Want
als het niet jolig, soms satyrisch is,
dan dengt het niet. Het Nederlandsch
Tooneel houdt er voor den Haag altijd
een speciaal Nieuwjaarsdichter op na,
een jengdig collega, die ook ditmaal
i zeer gelakkig was. Hij had dan ook
stof bij de vleet de Vredesconferen
tie, de jong-TnrkeD, de Oorlog in
Zuid-Afrika, de Haagsche grachten
en wat dies meer zij. Ook de legisla
tieve arbeid van Kamers en Regee
ring werd niet vergeten, de aange
kondigde legerwet (met het verdwijnen
der schutterij incluis) evenmin. En
ongetwijfeld was dit een der beste
gedeelte, waar Pieternel op de knieën
zinkend, pathetisch uitriep
De schutterij in miscrediet?
O God, verlaat mjju Neerland niet
Na de gewone gelukwenschen aan
de Vorstinnen volgde er ook een aan
de Regeering. De vrienden onzer
Rogeering zallen daarmee wel hebben
ingestemd en daarbij wijzen op den
ijver onzer tegenwoordige bewinds
lieden.
Verschillende onderwerpen die bjj
het begrootingsdebat ter sprake kwa
men blijken nu reeds een eind gevor
derd. Een door den Minister van
Financiën aangekondigde herziening
van het tarief van invoerrechten moet
bijna gereed zjjn. Men is daar natuur
lijk zeer benieuwd naar, want het zal
daaruit moeten blijken in hoever de
Minister, overtuigd vrijhaudelaar, er
in geslaagd is, zij het ook voor een
deel, tegemoet te komen aan sommige
wenschen van het protectionistisch
deel der natie.
Poginren om het verloop van vry
willigers bjj de cavalerie en de artil
lerie tegen te gaan een onderwerp,
waarop o.m. de heer van der Zwaag
in de Tweede Kamer de aandacht
vestigde zallen in het werk wor
den gesteld door middel van verhoogd
handgeld.
Het wetsontwerp waarnaar zoovele
gemeenten reikhalzend uitzieD, fiat
tot wijziging van art. 243 der Ge
meentewet, betreffende de progressie
in de gemeentelijke belastingen, is
eerlang te verwachten, heeft althans
den Raad van State gepasseerd. Het
zal welkom zijn vooral in den Haag
waar we tobben met een hoofdelijken
omslag die uit het oogpunt van belas
tingwetgeving een earicatuor kan
worden "genoemd.
Onze Vereeniging voor Handel, Nij
verheid en Gemeentebelangen heeft
verleden jaar een commissie benoemd
van enkele deskundigen en van enkele
niet deskundigen, om eens te trachten
een ander stelsel van belastingwetge
ving uit te denken Die commissie liet
tot nu toe niemendal van zich hooren.
Doch ben ik wel iDgelicht, dan zal
zjj eerstdaags voor den dag komen met
een rapportzonder conclusieDit
tot voorlichting van de leden der Ver
eeniging en bovenal van den Gemeen
teraad, die men nu fens zou vertellen,
hoe het eigenlijk wezen moest. Het
heet dat de commissie niet bij machte
was om voldoende gegevens te ver
zamelen teneinde tot een conclusie te
komen.
Van dit rapport zullen we dus niet
veel profiteered Bij den hierboven
genoemden maatregel ter versterking
van cavalerie en artillerie, welke beide
wapeDS deel uitmaken van ons gar
nizoen, profiteeren althans.de dienst
meisjes. En de rechterlijke macht pro
fiteert van den aankoop van het Paleis
van wy'len PriDS Frederik, aan de
verdeeliDg waarvan, voor de verschil
lende rechtscolleges, men reeds na be
gonnen is.
De toestand is dan ook erbarmelijk,
vooral die van de Rechtbank, die haar
zittingen houdt in een tot éen vertrek
vereenigde suite van liet woonhuis van
wijlen Groen van Prinsterer, een veel
te.klein en veel te bedompt lokaal, vooral
wanneer een zaak van eenige betes*
kenis tot meer dan gewooe belang-
stelling van de zijde van bet publiek j
aanieidiog geeft. Dit was bijvoorbeeld j
het geval by de zaak tegeu den ex-
zilverbewaarder van het Hof, Leblanc.
Ik zou op die zaak niet terugkomen,
ware het niet, dat hieruit weder voor
de zooveelste maal gebleken is, dat
de officieele waarheid lang niet de
waarheid is en dat „die kranten" het
vaak bij het rechte eind hebben. De
kranten beweerden dat de controle
de koninklijke huishouding niet
daagde en het blijkt dat een grondige
inspectie van de zilverkamers plaats
hadom de 4 jaren. De offleiense
berichten zeiden, dat er vier voor
werpen waren vermist, de kranten
spraken van een massa en ter terecht
zitting bleek, dat het er minstens 150
gewoest waren, een waarde van eenige
j duizenden ropresenteerend.
Dit wil nn niet zeggen, dat men
klakkeloos alles geloovên moet wat
in kranten staat. Verhaaltjes als van
jongens die sneeuwballen werpen naar
de Koningin of van een spoorbaan
wachter die tegen H. M. wegens het
overschrijden van den weg proces
verbaal opmaakte, moet men nemen
voor wat ze zijn. Of dan ook de fon
kelende beschrijving van het Hofbal,
met al de schitteriDg der nieuwe
electrische verlichting, het goud der
uniformen en de jnweelen der dames
overdreven is? Neen, zij is dat niet.
Van ooggetuigen heb ik gehoord,
dat het bal inderdaad zeer mooi was,
iozoover men van een bal kan spre
ken, want de danszalen zijn niet groot
genoeg om dansgelegenheid aan te
bieden voor meer dan ettelijke paren
van geprivilegieerde danseressen en
dansers. Het dansen is bijzaak het
kijken hoofdzaak. Of liever, de hoofd
zaak is om in de gelegenheid te zijn
door de Hooge gastvrouwen te wor
den toegesproken. En dat voorrecht
kan iedereen genieten, die te gosder
naam bekend staat, er wat geld voor
over heeft en den moed bezit om een
aitnoodiging te vragen. "Wie dat
doet, krijgt er een. Hy wordt dan óf
eenige dagen te voren in de ge'
heid gesteld zich aan de Koningin te
doen voorstellen, öf die gelegenheid
bestaat tijdens het bal. Alleen de
eerzame burger, die geen adjunct
commies is of geen luitenant by de
schutterij en dus niet van rechtswege
in het bezit van een ambtscostuum,
is verplicht zich een Hofcostnum aan
te schaffen, met goudgalon, steek en
degen. Zonder costuum komt men
niet binnen. Het kost 300 pop en
dat is velen te machtig.
Als ik die 300 zilverlingen eens in
een oude kous bijeen heb dan zal
ik er eens over denken.
H. A. GANUÖ J*.
Hare Majesteiten de Koninginnen
woonden Zondag de voormiddaggods
dienstoefening by in de Nieuwe
Kerk, onder gehoor van ds. Cramer.
Behoeftige krankzinnigen.
Terwijl Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland een onderzoek instel
len ten opz ehte van de vraag, in hoe
verre op aannemelijke voorwaarden
met particuliere vereenigingen contract
ten zonden zjjn te sluiten ter verkrij
ging van de noodige plaatsruimte ter
verpleging van behoeftige krankzin
nigen uit deze provincie, is door dat
college, ter betere beoordeeling van
hetgeen zou moeten geschieden, indien
aan de plaatsing in eigen inrichtingen
der provincie de voorkeur mocht wor
den geschonken, tevens de voorlich
ting ingeroepen van de beerenprof.
dr. C. Winkler te Amsterdam, hoog
leeraar aan de Gemeente-Universiteit
aldaar, dr. W. F. Ruysch te 's-Gra-
venhage, inspecteur voor het staats
toezicht op krankzinnigen, en H. L.
Jansen van Raay, alhier, voorzitter
van de commissie van toezicht over
het provinciaal geneeskandig gesticht
voor krankzinnigen, genaamd „Meer-
enberg".
Deze heeren hebben aan de hun
gedane opdracht welwillend gevolg
gegeven en zich daartoe tot een com
missie vareenigd. Reeds had deze com
missie in de vorige maand eene lang
durige conferentie ten GoQvernem6nts-
huize hier ter stede.
Transvaal en Oranje-Vrijstaat.
Bjj de Nederlandsche Zuid-Afri-
kaansche Vereeniging te Amsterdam
is tot heden gestort en ingeschreven
tot een totaal bedrag van f 918,076.72.
De 13e ljjst van ontvangen giften
door den voorzitter-penningmeester
van bet Ned. Roode Kruis, den heer
K. J. G. baron van Hardeubroek van
Bergambacht, bedraagt f 5821.12.0.a.
kwam van den consul der Nederlan
den te Chicago, den heer Geo. Birk-
hoff, f 5000 in, als inschrjjving van
Hollandsclie ingezetenen aldaar.
Het toaal bedrag der ontvangen gifton
bedraagt thans i 174,807.57*/».
Een onbekende heeft aan den heer
P. R. Mees te Rotterdam f 10 000
ter hand gesteld om ze ten bate van
de Boeren te besteden, Na raadple
ging van dr. Leyds zal de heer Mees
f4000 aan het Algemeen Nedorlandsch
Verbond geven, dat ook in het belang
der Boeren werkzaam is. De over
blijvende f 6000 moeten hun bestem
ming nog krjjgen.
Da heer Boissevain, een der hoofd
redacteuren van het „Algemeen Han
delsblad" te Amsterdam, heeft in de
Kerstdagen een open brief geschre
ven aan den hertog van Devonshire.
De aanleiding daartoe was een be
schuldiging door den hertog te Lei
cester uitgebracht tegen alle buiten-!
landsche journalisten, die den oorlog
iu Zuid-Afrika veroordeelen, als zou
den zy onwetend zjjn, of uitsluitend
hunne inlichtingen ontvangen van
dagbladen, welke dr. Leyds, de Trans-
vaalsche gezant, sabsideert.
De heer Boissevain toont aan, dat
de Holland8cbe journalisten schrijven
over een zaak, die ze bestudeerd
hebben, en dat hun veroordeeling van
dezen oorlog als noodeloos en dus
misdadig, gegrondvest is op kennis
van den toestand in Zuid-Afrika.
De begrafenis vanCbrisje.
Onder toeloop van een menigte volks
is Zaterdag te Amsterdam Chrisje
van der Wonden op het kerkhof
Vredehof aan den Haarlemmerweg
aldaar begraven.
Na twaalven (de stoet zou om één
uur vertrekken) was bet een drukte
van belang in de Willemstraat. Het
sterfhnis staat op een vriendelijk,
ingebouwd hofje achter de Willem
straat met een binnenplaats en een
lapje tuingrond. Op Chrisje's kamer
zaten de leden van haar gezin, bloed
verwanten en vertegenwoordigers van
verscheiden Oraoje-vereenigingen in
stilte samenaan den wand hingen
de kransen, die straks de baar zou
den sieren, waaronder eene van eenige
politieambtenaren en politie beambten,
die Chrisje in haar goeden tjjd gekend
hebben. Overigens getuigden de wan
den en meubeltjes der sterfkamer,
alsmede het blankgeschuurde koper
van Chrisjes properheid en goede zorg
voor het huishouden.
Vader Buurman, haar tweede man,
zat in het helderwitte overhemd met
witte das en bad voor zich op tafel
de ledige doosjes der vier medailles,
welke Chrisje in baar leven verwierf
en die nu op het lijkkleed waren ge
en het voornaamste stuk van
den dag een brief van H. M. de
Koningin, geschreven door den part.-
secret.jhr. Van der Staal, en waarin
H. M. Buurman de verzekering geeft
van Hare deelneming in bet overlijden
van zjjDe vrouw, „die het Huis van
Oranje en het Vaderland steeds zulk
een warm hart toedroeg". Dan was
er nog oen brief van de Oranjever-
eeaiging Baart X, welker terrein van
werkzaamheid de Dnivelshoek is.
Klokke één uur werd het Ijjk uit
gedragen door het steegje, met ont
bloot hoofd gevolgd door den ouden
Buurman. By den stoet sloten zich de
vertegenwoordigers der vereenigingen
aau, langzaam voortschrijdend met
omfloerste banioreD. De tocht ging
door de straten der Jordaan, waar
het overal stampvol stond, en bereikte
over het Haarlemmerplein den Haar
lemmerweg omstreeks 2 uur. Op een
der bruggen ontstond een ontzettend
gedrang.
Op het kerkhof werd de stoet op
gewacht door een breede schare. Na
dat Chrisjes zwarte kist, waarop met
blinkende spijkertjes haar naam vol
uit geschreven stond, boven den kuil
was geplaatst, sprak de hoofdinspec
teur van politie, de heer Bosz, een
enkel woord om aan Chrisjes liefde
voor Vorstenhuis en openbare orde ter
herinneren. (De heer Bosz is dezelfde
politieambtenaar die ten tjjde vau het
palingoproer op 25 Juli 1886 door
Chrisjes hulp van een dreigenden dood
werd gered). Na de heer Bosz werd
nog gesproken door de voorzitters der
oranje-vereenigingen, die by de be
grafenis vertegenwoordigd waren.
Chrisje van der Wouden was ge
boortig uit Rotterdam. Haar moeder
marketenster geweest en haar eerste
man was zeevarende, waarvan in de
kamer waar thans één stoel ledig blijft,
fraai getuigde driemasters onder gla
zen stolpen en hel-geklenrde prenten
van vuurspuwende bergen in het verre
oosten getuigen.
Halt.
Zaterdagmorgen, by het uitrukken
van eene batterij veld-artiljerie, werpolitH
te Utrecht aan den overweg defcewm
Staatsspoor op den Leidsohen wq
het paard van een korporaal door be t„
geraas van een naderenden treis-^g,
schichtig en sloeg op hol, na te vorelo0rd
den korporaal zandmiter^te hebbefiL
gemaakt. jgJB(
Gelakkig kwam de commandant de&JL-
battery op bet denkbeeld om op heS0U(j,
instinct van bet paard te werken, hi£;t d
liet „halt" blazen. En werkelijk, heü;er
paard dat reeds tot aan de Stationswor(j
straat gegaloppeerd was, spitste opve(j€
dit geluid de ooren en bleef staanLar
Hierop werd het dier gegrepen. njt j
De korporaal scheen zich blijkbaar
ernstig bezeerd te hebben, want b(T~T
werd terstond naar het hospitaal ver-
voerd.
Een moedige Hollandsclie
Jongen.
Toen het stoomschip „Bargemeester
den Tex" van de Stoomvaart-Maat
schappij „Nederland" de reede vau
Soerabaja opstoomde, geraakte door
een ongelukkig toeval de scheepsjon
gen (een leerling van het Matrozen-
Instituut der Kon. Ned. Zeil- en
Roeivereeniging) overboord.
De stuurmansleerling Johannes Vol-
leweDS, kweekeling der Kweekschool
voor de Zeevaart, die naast hem stond
op den bak, vanwaar het ongeluk
gebeurde, sprong, zonder zich een
oogenblik te bedenken, van dit hooge
gedeelte vaa het schip in zee, zwom
naar den drenkeling toe en wist hem
zóo lang boven water te houden, tot
dat er een tambangan (klein vaar
tuigje) kwam, waarmede zy werden
opgepikt en behouden aan boord ge
bracht.
Als men nu weet, dat Johan Vol-
lewens zijne eerste reis maakte, dat
er op de reede van Soerabaja een
sterke stroom loopt, en dat het er
krioelt vau haaien en kaaimannen, dan
mag men met recht zeggen, dat hy eene
kranige daad heeft verricht, waarmede
hy den naam van de kweekeliügen
der Kweekschool voor de Zeevaart
weer hoog heeft gehoudeD. Iq al zyn
bescheidenheid wilde by er echter
niets van hooren.
Hei
om
;ed
;wi
bee
ner
hui
bel
het
zaa
1
jnt
tijc
|en
de
bol
all
val
ko
dii
ko
zo'
he
kii
in
de
Leiteren en Kunst.
„Eigen Haard" heeft zyn 25sten
jaargang voltooid.Zooals de directie en
redactie in een kleine herdenking zeg
gen, de wasdom van het tijdschrift is
niet uitgebleven. Men bleef getioaw
aan het streveD, een geïllustreerd, echt
nationaal volkstijdschrift te leveren.
Steeds ging „Eigen Haard" met zyn
ijjd mede. In opgewekte stemming be
gint het tijdschrift zijn tweede kwart
eeuw. Moge het aan directie en redac
tie gegeven zyn, in de jaren die hen
nog van het gouden feest scheiden,
evenveel sympathie te ondervinden,
als tot dusver hun deel was. Ditmaal
zeer eigenaardig in de aflevering
opgenomen een illustratie „Welkom
in 't Leven", uaar erne teekening van
Chr. Rochu8sen,uit de portefeuille van
wijlen mr. C. A. Crommelin, die eens
werd opgenomeu in het eerste num
mer iu Januari 1875. Verder een por- j
tret van mr. S. M. S. Moddermaö, 1
don afgetreden burgemeester van Gro-
ningen, met bijschrift ran D. A. Zoet- 1
bont, een geïllustreerd artikel over j
„De ramp op Ceram" door J. G. W.
Lux, controleur van Ambon het ver-
volg van „De Zaster-Repablieken in I
Zuid-Afrika" door J. A. Wormser,
en „Een nachtelijke aanval opSoest-
djjk" door T. Plnim, met oen afbeel
ding van het monument voor den
grenadier Ghristoffel PQllmau, „oud
28 jaren, verkiezende liever bet leven
te verliezen, dan zyn wapene over te
geven, in den nacht van den 27
Juli 1787".
Nieuwe Uitgaven.
De laatste aflevering „Vragen van
den Dag", bet bekende tijdschrift on
der redactie van dr. H. Blink, is ge-
heel gewijd aan den vrijheidsstrijd, 1
dien 't Nederlandsche element in Zuid-
Afrika gedurende een eenw heeft
gevoerd tegen de Britscbe politiek. Dr.
Blink is er de schryver van.
Hy behandelt er in de grondvesting
der Kaapkolonie en het voorspel van
den stryd. den nationalen haat ec de
grondvesting der Bóeren-Republieken,
d- n ondergang der Zuid-AfrikaaDsche
Republiek en herboren vrijheid, de
herboren republiek en de beweging in
Johannesburg, en ten slotte de Britscbe
jjedachte Yerplaa.taen te Pretoria, de
•otelplaa.ts van de Zuid-Afrikaa.nsche
Republiek, L-n dat wel op het Kerk
plein
Een woelige dl uk te is er heden op
dat plein. Voter de stoep van het The-
•auxierakaintooir sUuaait zes a zevenhon
derd Boeienom de kerk heen zien wij
wagens en karren en tenten, eai daar
sneu wij menige boerentaal te en meauig
boeien nichtje, die met vreugde op het
gelaat allen het oog gevestigd hebben
op de stoep vaïx het Thesaxirietrskain-
toor.
Wat zou er op die plek te doeai zijn
Laten wijl eens nader gaan, en dan
kunnen wij onze nieuwsgierigheid wel
bevredigen. Daar bij den voet van de
•toep staan een vijftiental burgers te
paard, allen, in een kring geschaald con
een man die een Langen zweepstok in
dë band houd, waaraan, een vierkleu-
t'ige vlag Waaitrood. wit, en blauw,
met een groene streep dwars aan den
kamt van den stok.
Dat is de Transvaal scha vlag, de
vlag die heden voor het eerst wedor
aan dio vlaggerpaal daar links van ons
stal waai ei»de vlag die mem- daoi vier
jaar onder don voet getreden is.
Maar *iet. dair gaat de deur vaa het
Uiewuriorakantoor epen on vier maa-
uen komrn eer uit. De eerste is Stepha-
nus Johannes Pa/ulus Kjruger, Vice-
President van de Transvaalhem volg
den Petras Jacobus Joubert en Maa-
tliinus Wessel Pre tori us, de twee an-
1 dere leden van het Driemaaiscikiapen
de vierdJe, die een groote atol papier
in zijn hand heeft, is Willem Eduard
Bek, Staatssecretaris van do Transvaal.
Parui Krugea* ziet er bleek uit; liij
is dan ook geraïmen tijd ziek geweest,
en men kan het aan heon zac-ai dat hij
nog laaig niet hersteld is. En d!ö ge
beurtenissen van lieden zijn ook Van
dien aard, dat zelfs het gembed van
den man met den ijpaaren wil, de man
dia nog nooit veter ge\tiar teruggedeinsd
heeft, ep' door aangedaan is. Op die
zelfde stoop vier jaar* en eenige maan
den geleden had' hij gestaanzijne
ooren liadden de proclamatie van. Sir
Theophiiua Shepstone gehoord, waar
bij deze de Transvaal tot Britscli grond
gebied liad verklaardzij'pae oogen
hadden gezien hoe men op dien, dag,
daar ginder voor het huis van den Ete-
gelschen Specialem Commissaris dei viag
van Engeland had geheschen. Vercavt-
waiardigd en metfc gedempte woede had
hij dat gezien en gehoerd; God weet
wat dien dag in aijn hart was caage-
gaa*
Vier jaren, en langer had hijl Paul
Kragen- gezwoegd, gesmeekt, gebeden
om die annexatie ongedaan te majkeDi
toen alles faalde, hadden hiij on de
zijnen l«ït zwaan d getrokken en den
Heer om hulp gesmeekt. En die hulp
was verleend geworden, en thans stond
hiji, de stoere Rustenburger daar op
diezelfde stoep om ook zijne proclama
tie ajan te hooren, die te kennen gaf
dat de Onafhankelijkheid1 van de Re-
j publiek hcjrsteld was.
Paul Krugea- is geen man. die hoog-
moed of trots kentdeed hij dit, dan
liad hij op dezen Ssten Augustus 1881
tea-wijl hij op die stoep van het Thesau
riers Generaal kantoor te Pretoria!
stond trotsch en hoogmoedig kunnen
vezen, cm zulks met eenig recht. Want
niemand onder allen, die op dat Markt
plein stc(ndeai,had meer ea- toe bijgedra-
gen tot het herkrijgen dei- Onafhan
kelijk] u-id dQr Repubheik dan hij; toen
aelfa mannen als Jorissem en Ceüiers
hunne hoofden hadden, gebogen voor
wat zij het onvermijdelijke meenden, te
zijn; tosn zelfs van de Transvalers er
nieit weinigen waren die den strijd als
wanhopig beschouwden; toen zelfs die
flinkste Afrikaners in de Kaapkolonie
dc nutteloosheid meenden in te trien
van het Vccrtdia-end verzet der onte
vreden Boeren aan gene zijde den- Yaal
toen bij Hennopsrivier men. Sir Baatle
Fiore niet had kunnen overtuigen van
den waren toestand' van zakentoen
een Sir Garnet Wolseley met ruwen
soldatentrtets Pretotriua en Bok deed
gevangen nemen, en een Owen Lanyon
trachtte dien Boeren den voet op den
nek te ze ten,; ja, toen zelfs die eerste
teeltenen van den naderenden storm
zich te Potchefstroom vertoonden; op
geen van die oogenblikken en onder
geen van dia omstandighede^i wus
Paul Kxuger een cluim breed valn zijn
eenmaal genomen besluit afgeweken;
geen minuut lang had hij zijn doel uit
het oog verleren. Bedaard wachtte hij
den tijd: af; manmoedig nam hij de
taak aan, die 't volk hem opgedragen
had. En nu, in dit heerlijk, zielverhef
fend oogenblik kan hij tot dat valk
terugkomen, en met het reinste gewe-
ten kon hij zeggen „Ziet, ik heb mijn
werk gedaan zoo goed ik kon, gij aijt
vrij."
Doch geen gedachte aan het eageai
Ek komt in het hart van den ouden
voortrekker op. Hij spreekt het volk
met zwakke utem aan; hoewel zwak
en afgemat, volyoert hij wat hiji thajng
meent zijnen plicht te aijn. Hij wijst
namelijk het Volk zcaar Roven.; dür
is de Hoogere hand die u vrij
heeft; dankt Hem; buigt u ootmoe
dig voor Hem neder; Zijn zegen heeft
u gered-1.
Zijne stem stokt, en hij maakt zijne
verontschuldiging djat hij thans niet
meer kam zeggen.
Er ontstaat eene beweging onder de
raitea-s bij de vlaiggepaalde man die
de vlag draagt neemt die van den
zweepstok af, en bevestigt haiair aam;
de vlaggelijn.
Daar gaat de vlag omhoog! En uit
homdeft-dlem van kelen gaat een dave
rend HoeraHoera.Hoeaiaih op,
dat de kerk op hare grondvesten doet
schudden.
„Vrij waadt de VierkleurVrij is
de Transvaal
Ei- ie wede in het land; er i3 wijd
heid vtoor het volk; er ia vreugde bij
allen op dezen 8sten Augustus. Maaa
zelfs de vreugde die mem te Pretoria
gevoelt is neg niet zoo groot als de
vreugde die ea' op Modderfontein in
het distinct Heidelberg heersaht. Daar
viert men niet alleen de vrijheid van
hét landt men viert ea* ook bruiloft.
Op de werf te Modderfontein is aff^j
stilhet oude woonhui» i» wel bijnk
herbouwd, heahte*' en staker dh»
vroeger, maar daar zullen wij oom Jan
Potgieter en tante Fijtje heden niet,
vinden. Zij zijn op d^ nieuwe weaf.
zooals men het thains noetmt, dat is,
op de plaats waar de' oude winkel Van
den heer Miller staat.
Toen Miller en George Allen ver
dwenen WaJrCn en d!e vredessoibdeaHhan-
ddingen afgelctopen varen, en ooïu
Jan met Piet weer thuis waren, vras
ea eenige dagen daarna, iemand van
Natal gekomen, die door het handels
huis te Durban, waarmede de heer Mil
ler gehandeld had, was gezonden om
onderzoek naar de zakrn. te dienen. Hij
zag oom Jan Potgieter en maakte met
dlezen schikkingen om het huurcon-
traob dat eigenlijk nog bijna drie ja
ren moest loopen te vernietigen, en
ocm stemde hierin toe tegen, een rede
lijke schadevergoeding. Daarop werdetn
allla góed-aren uit den winkel ingepakt
en weggezonden naaf Natalhet beetje
goed in liet woonhuis en het handjé
vol vee werd verkocht, en daarop de
ledige gebouweh tor beschikking gtr
Btdd van oom Jam.
(W«rdt vervolgd.)
