Tweede Blad.
Een Russisch officier over
den Oorlog.
Uit de Pers.
Kijkjes iri en bij de
Rechtszaal.
behoorende bij
^Haarlem's Dagblad
van
Donderdag 1 Maart 1900.
l] No. 5114
BISSIEXLAiD
Academische examens.
Groningen. Het kerkelijk voorbe
reidend examen werd mot goed gevolg
afgelegd door den heer S. H. ds Groot.
Kwartj esvinders.
Wy lezen in het „Hbld."
Eenige bewoners van het Damrak
vestigden onze aandacht op de voort-
durende uitbreiding van het gild der
kwartjesvinders, dat, zooals bekend
is, als terrein van zijn werkzaamheden
bij voorkeur de omgeving van het
Centraal-station bezigt.
Hedenmorgen zwierven er in de
buurt van de Nieuwe brug niet min
der dan een twintigtal rond van die
individnën, wier bezigheid het is af
zetterij te plegen in lederen vorm.
wachtende of z\j onder de vreemde
lingen en de marktbezoekers die uit
de provincie per spoor of per boot
aankomen slachtoffers zouden kunnen
I maken. Maandag is voor de beoefe
naars van dit metier de drukste dag.
De bewoners van het Damrak en
het trampersoneel kennen de „Bauern-
langer' van aangezicht en hebben
ruimschoots gelegenheid hun systeem
van werken te bestudeeren.
Daarop vooraf opmerkzaam gemaakt
konden wy duidelijk hun tactiek vol
gen. Het grootste deel der bende
I zwerft voor" de brug voor het Cen
traalstation, of zit op hot daar aar,
J gebrachte houten hek. De laatst be
doelde zijn do naar het uiterlijke mïusL
deftige elementen.
Kom' er iemand onze stad binnen,
die, ca door het kennersoog der schel
men te zgn gemonsterd, in'aanmer-
king komt voor slachtoffer, dan loopec
een oi twee mannen, met modiëuse
petten op, hem na. Op eenigen afstand
volgen «ie „beoren", met boeden, daar
onder zyn ar met lichte dc-mi-saisons
en zelfs met pelsjassen.
Lukt de 106:eg niet, dim conceu-
treeron zleb allen op de standplaats.
Wy zagen personen door hen aan
spreken, o.a. iemand naar het uiterlijk
vleeacbhouwer of "veehandelaar. Blijkt
de aar. gesprok cue do trucs te kennen,
of van Let opgedrongen gezelschap
niet gediend te zijn, dan komt een
reeks scheldwoorden er, verdachtma-
kingen, met groote driestheid geuit
over 1 ero. Hetzelfde treft den der
zake kundiger bewoners uil den om
trek, wier blikken als al te nieuws
gierig worden beschouwd.
Het gevolg is, dat zij zich, oin on
aangenaam heden te ontgaan, van in
menging te onthouden.
Do noütie houdt een wakend r
dceb r.cr. scr.ynt da-, ook voor ba-*
lij zonde moehijk. z r.:ei aog»
zij:: meer krachtdadig op te iróde:;.
"Vadermoord.
Te De "Wyk bij Heusdon heeft een
krankzinnige jongen zyn. vader der;
bals afgesneden.
i Omtrent dien moord vermeldt het
„W. H." het volgende:
Eecc vreeselyke gebeurtenis had
- Vrijdagmorgen alhier piaats. De land
bouw er Abraham van Lood, een man
van twee en zeventig jaar. was met
zijn zoon Dirk, iemand van ruim der-
tipjarigen leeftijd inzjjo schuur werk
zaam. Hij gelastto zijnen zoon een
beladen zak op te beffen, hetgeen deze
weigerde. Of toen daarover eéne woor
denwisseling ontstond vreten wy niet,
doch is vrij waarschijnlijk, waarop
de zoon zijn mes trok en zijn vader
eer. steek iu den hals toebracht, die
zoo ernstig aankwam, dat, by dood
ter neder stortte. De moordenaar liep
de woning uit en verschool zich bui
ten. Toen er personen passeerden, die
over de vreeselyke zaak spraken, het
geen hij hoorde, vluchtte oy ook van
daar om op den dijk de dingen af te
wachten die gebeuren zouden. Het
duurde dan ook slechts zeer KOr-ien
tijd, toen hy aldaar door den ge
meente-veldwachter Roza werd aan
gehouden.
De schuldige bezit zooal niet ge
krenkte geestvermogens, dan is toch
iemand van een zeer beperkt verstand
zoodai h\j vermoedeiyk uiet geheel
toerekenbaar kan gesteld worden voor
de vreeselyke daad van vadermoord.
De oude man zou eerstdaags zyn
gouden bruiloft hebben gevierd.
Gesnestgd ?Sieiiw«s
De Fransche Kamer.
In de Kamer hield Le Hérissé oen
interpellatie over de manier waarop
de versterking van het effectief der
troepen op Madagascar geschiedde.
De minister van koloniën Décrais
verklaarde dat het noodig was. Diego
Suarez in onmiddellyken staat van
verdediging to brengen. Generaal Ga-
linie had voor Diego Suarez gevraagd
twee bataljons van het vreemdenle
gioen, twee bataljons artillerie, een
regiment mariniers en drie bataljons
Soedaneezen.
Een motie van vertrouwen werd
zonder hoofdelijke stemming aango-
nomen.
Huis ingestort.
In Ixelles iu België is Donderdag
middag ?een in aanbouw zynd huis
ingestort mot het ongelukkig gevolg,
dat acht der werklieden onder een
zinken dak werden verpletterd. Twee
hunner zyn zeer ernstig gewondde
andere, wonderlijk genoeg, ongevaar
lijk.
Lnccheni,
de moordenaar van Keizerin Elisa
beth van Oostenrijk, die te Génève
de levenslange gevangenschap onder
gaat, waartoe bij is veroordeeld, heeft
daar opnieuw iemand naar het leven
gestaan.
Met een door hem scherp geslepen
sleutel van een busje geconserveerd
vleesch heeft hy gestoken naar den
gevangenis-directeur Perrin.
Met moeite werd men hem meester,
waarna hy weer naar zijn vroegere
onderaardsche cel is teruggebracht.
Treinbotsing.
Vrijdagavond zijn op de Weicbsel-
lyn bij het station Ovangaroff twee
treinen, waarvan een een personen
trein, met elkaar in botsing gekomen.
De twee locomotieven en twaalf wa
gens werden geheel vernield en zeven
aooden en 17 zwaar gewonden wer
den onder de puinhcopen te voorschijn
gehaald.
In cle Russische courant ..De Xieu-
we Tijd", deelt baron N. W. Driesen
zijn ontmoeting meo, mei eeai Rus-
sisck officier, die deel heeft genomen
aan den Engelsoh-Traiisvaalschen ooi-
log.
„Ik reisde", zoo vertelt hij. ,,mn
Moskbu ïvar Petersburg in een slaap
wagen 2e klasse. Kort voor t vertrek
van don trein, kvaani een jong officier
de coupé binnen, leunend op een stok
en gesteuard door zijn. oppasser. Zijn
gezicht wad Bleek en zijn voet sleepte
achter hem aan. Hij zette zich tegen
over mij op de bank en verzocht zijn
buurman hem -wat meer plaats te ge
ven voor zijn, zieken Wet. Onderweg
begon een v.-i; een. gesprek over 't weer.
de treinen nl. vooral uit 't Zuiden,
kwamen ten gevolge van hevige jacht-
sneeuw ec-nige uren later aan.
„Ik kom uit oen land, waar den. lavit-
ster; tijd een hitte heersehta van 30
graden R zei do do officier en dëekh-
ons mee, dat hij. uit de TlransvaaL te
rugkeerde. waar hij met de Boereai te
gen de Engelschen gevochten had, en
waar hij gw/ond was gewerden
Gij kunt donken hoezeer dit ouzu
belamg'stdliiiig gaanido maakte. Hij
werd met vragen |>ehornid. zoodat hij
nauwelijks aan om» nieaiivsgicnigihehi,
kon voldoen.
Zie hier wat hij ons meedeelde:
„Ik vertrok uit Rusland toen dc.
oorlog op 't punt was uit te breken,
zoi:der dat mijn ouders liet wisten, de
ze dachten, dst ik al dien tijd in Pa
li js on Mo ti cc Carlo doorbracht. Tot
Hamburg ging ik pc.r trein, vandaar
lot Delagoabaii.i met de boot. De ovir-
tochb was moei olijk en duur, een bil
jet lo klasse kostte ongeveer 500 roe
bels
In de haven van Deiagoa bemerkte
ik niets \*3n de oorlogsplannen van dc
Engelsch'-n, het- leven ging daar zijn
gewonen gang. ma.tr tu Pretoria wa*
veel drukte. Op het schip luid' men. m;;
geraden naar on2vu consul te gaan eai
dicor bemiddeling \'an hem, mijn dien
sten aan da Transvaal aan tel bieden.
Toen waren er nog weinig vrijwillige®
slechts eenige Hollanders en twee Rit
sen uit Moskou. De consul en zijn fa
milie ontvingen mij zeer vriendelijk
ea trachtten mij dadelijk van mijn plan
cm aan doa corlog duo! te nemem, af
te brengen, dhar ik nog zoo jong w.xs
en mijn gansohé leven nog vóór mdj
lag. Toen kende men de sterkte va.n
de Boeren nog niet, en hield meu, het-
or voor, dat er een een.wudigen» op
stand zou komen ctn binnen een par. -
weken» do EngoLv.lïe legers zeganriik
Pretoria binnen zouden trekken. Ma;r
ik bleef bij mijn plan, waarvoor anders
had ik eonigo duizende mijlen afge
legd? Eerst werd ik ingedeeld bijl den
staf van het Transvaalsolie leger te
Pretoria. In Europa had ik rc-ed's eeni
gen tijd 1 j de staf gediend, maar zulk
een staf als hier hsjd ik nooit geziefn
Het geeft den iiidüark of niemand weet
waarom hij daaa* is. wien hi; dient, of
niemand zich om de resultaten bekom
mert, en wal het merkwaardigste is
niemand heeft oen kaart van hot land
iu zijn. bcait, maar dit is niet noodig.
want zij kennen het land dat zij; ver
dedigen moetent', volkomenEindelijk
begon het- mijl te vervelen, op mijn lau
weren te rusten en ik verzocht, met de
troepen meo te mogen gaan. Geduren
de dien wachttijd', die de formalitei
ten vooraf ging had ik gelegenheid
eenigszins bekend te worden met. do
gev.vor.tcr. en gebruiken van dfi_JBoe-
rei». Zij zijn zec-tt' godsdienstig en on
der de troepen, heb ik nooit- een. grove
scherts of een ruw gezang gehooid.. Zij
zingetui meestatl Psalmien. cfn iedere
boer heeft in zijn zak een kleinen bij
bel. Zij gaan volkomen overtuigd win
hun recht ten strijde ik was dikwijs
tegenwoordig als lum uitgeleide werd
gedaan, maar ik heb geen lumner vrou
wen, moeders of zusters een traan zien
starten.. Het was do boeren onverschil
lig, dat ik mij bijl hen, aansloft en- toon
ik vroeg, bij, wie ik mij moest vervoe
gen., begrepen zij dlat uiet en aait-
woardden„Wel bij: wien ge wilt." Er
zijn wel officieren, maar ik heb ze
niet bemerkt, zij bewegen zich geheel
onder de soldaten Toen ik vroeg
,,Wa|n.r is Joubeirt?" zeicle men.: „Hij
zal wol 'nier cf daar zijn," maar waar-
wist niemand), en voor de meesten is
Joubert een mystiek persoon. Daar ik
slecht En gel suh en in 't geheel geen
Ifbllandsch ken, kon ik niet veel met
heil praten, ik deed wait de andore de
den en dat was alles. Met mijn sabel
en revolver kon ik niets uitrichten,
dio heb ik weggeworpen en mij een
geweer aangeschaft. Alle Boeren heb
ben paarden, deze rijn klein en kosten
niet veel geld,, een heel goed' kon reen
Voor 9 roebel koopen.
Het is iets geheel anders een werke
lijkere slag bij; te wonen, dan de ma
noeuvres mee te maken. De Boeren
zijn uitstekende schutters, men vertel
de mij dat Krugar toen hij twaalf jaar
was, zonder te missen heb wit raakte,
maar op oen levend: doel te mikken is
nlog veel moeielijker. Hoogst merk
waardig is hun verkenningsdienst, voor
een groot deel zijn hun overwinningen
hieraan te danken. Of zij, ten slotte
overwinnen zullen is niet te zeggen,
het groot aantal Engelschen kan oor
zaak zijn dat zij de verliezende partij
worden, maar als de oorlog lang duurt-,
zal het klimlaab de Boeren ten goede
'komen. In het einde van Januari of
Februari waait, de Sirokko, en het zal
da Engelschen moeielijk valen, daar
weerstand aan te bieden, voor de be
woners is liet al erg genoeg.
Bij ons eerste samentreffen met den
vijand:, maakten wij een marsch van
50 werst cn hielden halt bijj een klei
ne rivier, waarvan ik den naam ver
geten ben. De verkenners, die voorop
gezonden waren-, deelden ons mee dat
aan da andere zijde der rivier do En
gel sche infanterie zichtbaar was en
dat zij waarschijnlijk de brug wilde be
machtigen. Wij besloten dit te ver
hinderen door de brug in de lucht te
laten springen. De Boeren volgen bij
hun tactiek geen vastgesteld plan,
maar riji laten alles van, omstandig
heden afhangen en handelen zooals dat
in een gegeven oogenblik het best is.
Zij zijp, zelfstandig, maar t-ocli een
drachtig. Ilc herinner mij niet, dat er
een enkel bevel werd uitgevaardigd
van de staf, mogelijk gebeurde dat la
ter bij andere regimenten toen dö o-
lcen meen* gecompliceerd wérden. Br
ons gbkt meer het instinct. Men is bv.
op marsch. <>p eenmaal „balt": clc vij
andl Het gl voor do hand. dab dc weg
moet Worden schoon geveegd, dus:
men Vecht; Zoo ook hi ear
Een detachement mineurs, gedekt
door 200 man van 't cgi ment. wa.inn-
'der ik diende gaat voomit om dc brug
te ondermijnonAan den oever be
gint men op don vijand te vuren De
Bccroti. schieten nooit allen tegelijk,
zooalls mem ons clat- op de mamocawcs
leert, maar irdier schiet zelfstandig on
dat is dc reden, dht z:-i| zoo góed tref
fen en hun \miu- zoo veel vernieling
aanbrengt Wij zien dvor de binocle
dat do roede unlfarmen zicli bewegen
en langzaam teruggaan. Wij «luipeö
naar de brug en maken ons meester
Van de plaats. Het- 'nieten wordt le-
'vendigör, wij bobben, twee gowoiulojii cn
nooit zal ik het gozioht vergoten v-tu
een jongen Boer. din c:n kogel ir. het
vcorhctfd kreeg. Hi; kjroop na
cn op eens kon hij niet verder. Ik wil
de mij naar hean nv.rlmigeji. maar dc
achter mij, aankomende rijen ditngon
mij voorwa.mts en ik moest verder,
maar 't geticht van den Boer kon mom
niet meer vien, bij h-aid het hoofd ter
aarde gebogen^ alsof hij iels zocht.
Hierna ben ik onverschilliger vcni' dn-
dood geworden cn do gewonden maak-
I ten niet meer zoo'n indruk op mij.
j Onderwijl hadden dc mineurs do brug
ondermijnd, wij gingen er over eu
toen wij oeuige meters verdr r waren
hoorden wij een verschrikkelijk gornaa
en balken, ijzer on stecnen vlogen in
do lucht. Do cA'erigen van het regiment
hadden tijd om een flankbeweging te
maken, gingen, do rivier over door nel
1 water wa dend eh vielen de Engelschen
iu den rug aan. Dit alles gebeurde <.n-
wrwaehts. vcvwovui r.Ink snel, on met
de beste gevolgen. De Engelschen
trokken zich terug in een, spoorweg-
stiatictn waar zij» vcautorking Vouiden
Nu moesten wij hól station stc.rmi n-
derha-nd nemen, maar dit werd veel
slimmer gedaan, d'an ik mij, kon vooa-
stellen. Hot bleek, dat, het station
vooruit do r de scherpzinnige Boeren
ondermijnd was. en nadat het in de
luclit wp i gcspeongci! bad een gevecht-
plaats. Do Boeren vallen gewoonlijk
stilzwijgend aan, zonder ,.hoem,li" to
roepen;, dit geleft cm geheimzinnig
karakter aan Ijun aptred™,. Ik herin
ner maji hoe snel mijn» hart klopte toen
na, hot oorvevdoovejul geraas van de
ontploffing du Boeren hun geweer
laadden en rustig den aanval begon
nen Hier waren zuur veel vijanden om
gekomen. vooral bij do ontploffing
maar neg meer hebben zich gevangen
gegeven. Hot was niot. in dozen strijd,
ebt ïlc gowoncl werd. maar in de 4e,
die ik mee maakte cn. die even weinig
beduidde- als des» eerste. Ik bun over
tuigd dat, mét de Boeren nooit zulke
gevechten zullen plans hébben als wij
uit de geschiedenis kennen. Gcvn ne
derlaag van de Boeren zal tot hot- ein
de van ei' ;i krijg leidende oorlog is
een volksoorlog, zij zullen tot- hun laat
ste n. druppel bloed volhouden-,
Dc wond, die- ik kreeg was niet ge-
Vatarliiiik, maar zeer onaangenaamom
dat het de occzaak was, dat ik buiten
gevecht werd gesteld. De verzorging
van dé gewonden laat veel te wenschen
over, zoodat de kleinste wond het on
mogelijk maakt verder te vechten, ons
is het haast nog erger dan een dum-
dumkcgel. Ik word, gewond aan mijn
reohterbeon en» b>ijj gebrek aan verband
middelen moest ik de wond verbinden
met een stulc van, mijn hemd. dat ik
al twee weken gedragen had. Later
verwonderden de doktoren zich, dat
er geen infectie bir was gekomen.
Het fourageqren gaat bij de Bóeren
ook op eon bijzondere manier. Iedere
Boer, als hiij ten staijde trekt- neemt
een zc-kero hoeveelheid previsie mee
voor zich on zijn paard. De grootste
zorg draagt hij voor 't water, dit doet
hij; in flessdhen, die aan beide zijden
van het zadel hangen. Het doet den
ken aan 't bekende spreekwoordIe
der voor zicli en Gk>d \\x>r ons allen.
Door mijn onervaren heid in dit op
zicht, leed ik een geheele week honger
en ik wilde, mijn buurman niet om iet-s
vragen, want ik wist dat hij- slechts
voor één week bij zicli liad. Als men
in een dorp komt krijgt men volop te
ut-ep, want de bewoners ontvangen u
i niet alleen met geestdrift, maar geven
wat zo hebben, tot- lrun laatste stuk
brood en laatste kip. Ammunitie héb
ben de Boeren genoeg, want zooals ge
in dé couranten hebt- kunnen lezen,
heeft President Kruger, den oorlog
voorziende, vooruit groote heveelheden
kruit, enz. gekocht. Zij zijn zeer goed
toegerust- en allen hebben Mauserge-
wexen. Bovendien laten de Engelschen
als ze vluchten allerlei goeds achter:
geweien, patronen, zakken kruit, en
hoewel de Boeren zeer humaan hande
len ton opzichte van gevangenen en ge
wond eai, met do diooden maken zij niet
veel plichtplegingen, zij| nemen ook
wat hun lijk- zander to vragen: zijn
het vrienden of vijanden. Ik werd ge
wond bij de bestorming \ïin een klein
doip Zonder het te bemerken was ik
vooraan gekomen. Op eenmaal komt de
roodharige Engelschman op mij af en
wil op mij schieten. Ik herinner mij
niet wat ik deze minuut voelde, ik
wido schreeuwen, maar ik was als ver
lamd, doch op hetzelfde) ocgenblik
strekte hij, zijn armen uit-, en vie-1 dood
neder; een schot liad hem getroffen.
Op eenmaal voel ik een schok tegen
mijn been alsof ik door een steen ge
raakt werd. Ik liep nog 20 schreden
verder en merkte 'oen pas, dat ik ge
wond was. Do Boeren namen binnen
het half uur het doip en het was on
verdraaglijk in zulk een klein gevecht-
gewónd te- worden. Als de ambulance
bij de Boeren in orde was geweest, zou
ik met een paar weken beter zijn ge
weest en had mij dan weer bij de troe
pen gefoegd.
I-n Pretoria zijn wel hospitalen^
maar alles zeer primitief. Pas in War
schau is dc kJogol verwijderd, nadat ik
een maand pijn héb geleden, de kogoi
was iu dien. tijd eenigo centimeters
dieper ingedrongen cn do wet geïn
fecteerd.
Maar. zoo eindigde de officier zij.a
verhaal, was ik gezond en. had ik geld.
ik ztou co* geen minuut over denken,
maar ik ging u rug. Gij kunt u niet
voordellen, hoeveel achting en bewon
dering deze eenvoudige Boeren inboe
zemen."
De Transvaalsc-ho legecring schenk!
dun. officier een militaire erdoL éCfa
kleine gouden medaille, waarin een
achthoekig kruis gegraveerd is.
Baron X W. DRIEREN.
Hoofdstad eu Statea-Geusraal
Terecht wordt in de pers geklaagd,
zegt „De Stand.", dat Amsterdam iL
do Stalen-Generaal geen orgaan, geen
tolk, geen vertegenwoordiging bezit.
Niet de burgemeester van Amster
dam. maar (le heer Veoing Mcinosz,
als iioogst aangeslagene, is lid d;.j
Eerste Kamer; en ie deTiveodeKa
nier zorgt de heer Kctc. -.r voor de
openbare onderwyzers, de ;eer No",
nng voor werklieden, de heer Ker*
dyk voor socmie bejair eo, de lieer
De Har tog voor jari-iAcr.* aaogeie
geebkden. maar voor Amsterdam komt
niemand op.
„Rechtens kunnen de heoreo dit
ook met doen. Districtsrepreseutatie j
is er niet. De beeren vortcgcawoor-
'digen uiet Lu-coiiegas het--': hol Ne
derlandscbo volk. En al v:a- o i
district repress latie, dar. i.-g zoü-ieu
de koeren ui; Amsterdam maar elk
écc Logeoce van heel A uister dates
territoir verlegenwoorsiiirec.
„Toch komen gedurig de belaugèu
van Amsterdam ji; dc Kamer in dc
klere. Niet enkel de belaügen vau
Amsterdaroscbe individuen, maar wel
degelyk ook de belangen van Amster
dam als fjfibeo!, ais eigen complex.
m s gc-meente onder eigen bestuur, ais
stedélyke eenheid.
„Ook nu blijkt dit weer bij het
ontwerp vont' dc volkshuisvesting on
by de regeling der progressie. Zonder
ouderscheid vao politieke partytn
gevoelt ook de Raail der hoofdstad,
dat de voorgeslagen regelingen voor
zulk een groot complex, uiet eer: eigen
verleden, niet doeltreffend zyn, ver
warring zullen stichten, en dc zelf
standigheid der gemeente te na komen.
Er. Amsterdam sonu een request in.
„Doch wat helpt dit?
„Om zulk oeo adres uit Amster
dam geeft men in de Haagsche bu
reaux minder dan om scheurpapier,
indien in de Kamer niemand het er
voor opneemt.
„Men zag het by de Ongevallenwet.
„Ook toén reclameerde Amsterdam,
maar ia het-1 de schriftelijke en mon
delinge gedaclitenwisselicg is van
Amsterdam's protest Biets te bespeu
ren.
„Niemand stoorde er zich a&D. Nie
mand nam bet er voor op. i n i.'*;en
der negen Amsterdamsche leden beeft
aan iets anders gedacht dan cm de
wet en bet Kabinet er door te helpen
„Er kwam voor alles een amende
ment. Het was een stortvloed van
amendementen. Alleen maar voor de!
groote steden bleef elk subamende
ment zelfs uit.
„Dit nu is echt liberalistisch.
„Geen oog voor de organische ge
leidingen var. bet volk. Oog uitslui
tend Voor de pl.m. 45.000 zielen, die
o!k district ongeveer groot moet zyn.
„Star individualisme.
„Wanneer of toch de oogen voor
dezen nog geheel atuorpbischeti kant
van ons Staatsleven eens zullen open
gaan
Traktemmtsverïiooging der
rechterlijke ambtenaren.
Het ,,Vad bepleitende de trakte-
mertsverhooging der rechterlijke amb
tenaren, wijst op de bijbaantjes, waar
door zdji wak hunne jaarwedden moe
ten brachten aan, te vullem
En wat erger is, zegt het blad, er
zijn kantonrechters, die, tegen de wet
in. nog vacatiegelden in rekening bren
gen of althans ach laten. Getallen door
notarissen, aldua ach afhankelijk ma
kende van personen, wier werk en ge
dragingen, rij moeten beoordeel en en 1
cantrolearen. Men denke aan boedel
scheidingen', waarbijj de belangen, van
minder jarigen of on dei- curateele ge
stelden betrokken rijn. Ja, het gebeiut,
dat kantonrechters tegen de notarissen
zeggen, dat ingeval van scheidingen rij1
de belanghebbenden niet verwachten
in de hoofdplaats van hun kanton,
maar in de plaats, waar het sterfhuis
is opengevallen. Zij,, doen dat, omdat
de kantonrechter, behalve de noodzake
lijke trlanspordkostc^n/, voctr iedere: 5
mijlen afstand lussdien dei hoofdplaats
van hetlcanton en de plaats, waar de
verrichting moet geschieden, f 1 50 in
rekening mag brengen. Zoo worden de
justiciabelen op kosten gejaagd, want
behalve het betrekkelijk kleine extra-
tje aan den kantonrechter en den grif
fier, moeten zij, nog de onkosten van
liet rijtuig betalen.
Wat dé bijbaantjes bé'reft, het
„Vad." nneent niet, dat die geheel ver
boden moesten rijn, maar is van oor
deel, dat niet t«r wille der belconing
rechterlijke ambtenaren verlokt moe
ten warden te hunkeren naar allerlei
bijbaajntjefj, waardoor rij afgetrokken
worden van hun hoofdwerk en onder
den. invloed zouden kunnen komen
van invloedrijke particulieren, poitici
cn ministers, alles zeer tot schade van
een goede eai onpartijdige rechtspraak.
Daarom zou het wenschelijk rijn.
dat, als eon rechterlijk ambtenaar sol
licitcerde naar een bijbaantje, le bege
ven door een. anderen Minister dar.
die van Justitie, bedeelde Minister
aan zijn collega van Justitie vuotg. of
diaarti-g'.in, ook bezwaren btsiajaoL
Wat aangaat cle niet gemakkelijke
vraag naar een betere regeling der
[jaarwedden, waarvoor de Min. nog te
rug bleek te deinzen, geeft het Vad.
enkele opni-rkingeii ovti eenige mid
delen tot indirecte verbetering.
Warom zoue<m rechter niet mogen
wonun buiten de hoofdplaat-', waar' dc
zetel van het college gevestigd is, aoo
de plaats zijner inwoning aim spoor- of
tramlijn gelegen is? E.|a roahta1 te
Amsterdiami kan bost te Zaandam. Al>-
coude, Wcesp of ILaarlem won. u ter.
rechter uit Den, Haag le Voorburg,
Leiden of Delft.
Thans moeten de recht vl. ambtena
ren wonen iu do hoofdplaats of bin
nen don afstand van duizend meter
daarbuiten (aa-t. 15 Recht.-Org.) Maar
het is bv. gemakkelijker yocü' don per
telegraaf cf tölephpon apontboden
vechter om bv. uit Zaandam naar Am
Inng, wat wel binnen do 1000 meter
zal liggen.
Ook kon con. andere indceling van
het rechtsgebied der rechtbanken aan
het besswaar ten de.-le te gemoet ko
men. door nj. het roöhtsgebiodl der
groote recht banken kleiner en dat van
do kleine- grooter to maken. Dan zou
den minder rochturs in de groote sU--
den met haar duurdere leefwijze l>-
ho» ven te wonen. Zieriks heeft jaar
lijks 30 civiele /aken Almrioo 60. Win
schoten 70. IK-rccivcen. Ti..'., Zwolle
SO a 90. D ii Haag tlaariegenoi-er G00.
RotUrd-'-.;:'. 700. Amsterdam bijuia
1000. Bij eeu lx-tcre vurdceluig van
het rcJcht-.gebicd zander onnoodigo
imielitncming dei' provinciale gren
zen zou het aantal rechters
iu Amsterdam, Rotterdam en Den
Haag kleiner kunnen rijn, zonder dat
liet personeel in kleinere rechtbanken
versterking behoefde.
Uil kanton Hilversum zou bv. van
Amsterdam afgenomen en bij het aar.
Utrecht- kunnen gevoegd wordjétt. Er.
als hot eiland, waarop Zieriksee ligt.
aan dén vast in wal ia gehucht, zou
den eenige plaatsen van Rotterdam
bij Zieffiksie kuum n genomen Worden'.
Voorts zou men, indien op geen an
dere wijze liet noodige geld te vinden
is. kunnen overgaan tot opheffing win
één Ilof, wat zeer wel mogelijk is, daar
volstrekt nic-t alle Hoven met weak
zijn overladen. Vier Hoven kunnen
260 civiele en 1000 strafzaken wel af
doen.
De groote vraag ia cvliitar, of de
Min. van Just, krachtig genoeg <ai cl,-
Volksvertcgdnwoardiging onbevooroor
deeld. genoeg zijn om het op te nemen
tegen de particuliere belangen, die zich
tegen zulk oen operatie zouden verzet
ten.
n.
Donderdag A de dag, bestemd voor
de strafzittingen. Het kan in de ve-
canlio we! eens gebeuren, dat o-.-n
strafzaak p Dmsdnrr heliandeid word',
na afloop van de civiele zi»itlrsg4 maar
dat is nitzonderiDg. Rrgel is Doa ier
dag.
Wie ornstre \'s tier, uur op dien da-r
door de Jam-straat komt bespeurt a!
van verre, dal er wat aan rDnaodis.
By de benedendeur stasn enknlegroep-
jes volk te wachten. Rjjks- go gemeen
teveldwachters gaan af en aan en ge
ven vrywat stof totopmerkiog. Geen
wonder, want mogen de rijksveldwach
ters een en dezelfde uniform dragen,
de kous van de kleeding oer gemeente
politie is aan de burgeinees'ers over
gelaten en dozen leggen dik wij is vry
wat fantasie aan (bn dig. Toen een
vroegere burgemeester van Zand voort
do kleeding van den inspecteur van
politie koos, heeft hem zeker het beeld
van een zee-officier voor den geest
gezweefdalthaos daaraan doet de
uniform van dezen po'stie-arobtenaar
krachtig denker. Voor een zeeplaats
als Zacdvoorl misstaat dat ook mei.
Maar de eigenlijke drukte is boven
in de hal van het gebouw. Daar staat
de deurwaarder, kenbaar aan het tee
keu zyner waardigheid, een panning
aan een oranje-lint, de bezoeken af te
wachten. Geholpen door den concierge,
den vermaarden Verkerk, neemt hö
hunne dagvaardingen in beslag, die zfc
vol krenken en plooien veeial met van
zenuwachtigheid bevende vingers uit
een jaszak of netjes in Yieren gevouwen
uit de tabaksdoos te voorschijn halen.
Dan worden ze, beklaagden en ge
tuigen te zamen, mot een haastig
handgebaar (want veel tijd is er niet
en af en too klinkt bel belletje, dat
den deurwaarder in de Raadkamer
roept), naar de wachtkamer verwe
zen. Nu kan men dadelijk zien, wie
hier tehuis is en wie niet. De oude
klantjes, zooals men ze hier noemt,
de recidivisten, zooals ze binnen in
de rechtszaal genoemd zullen worden,
hebben de wenk van den deurwaar
der niet noodig en gaan met vasten
tred naar de wachtkamer, als een
paard dat den stal ruikt. De nieuwen
evenwel, bang en zenuwachtig in de
uieuwe omgeving waar ze niet veel
goeds verwachten te ondervinden, zien
in hunne verbouwereerdheid do wyd
geopende deur van de getuigenkamer
niet eens en dwalen onnoozel een an
deren kant uit, totdat ze door een
van de aanwezige deskundigen op
den rechten weg worden geholpen.
't Is even tien uur, de zitting gaat
beginnen. De personen van de eerste
zaak, die op de lyst staat worden
haastig bijeengeroepen en zoodra de
president het teeken geeft, de zaal
binnengescboven, do beklaagde voor
op. de getuigen in een hoopje, als een
kuddeke beangstigde schapen, hem
achterna. Is de beklaagde een oude
bekende yao de justitie dan staptij,
zonder zich een ocgenblik to beden
ken, bet houten bankje vau :.u be-
klaagden in; is hy een nieuwe, daa
kijkt liy verbaasd rond, is mt t zich
zelf niet ecus, of hy nu eigenlijk op
dio verbooging mooi wezen wajw die
groene tafel staat, of op die met groen
leer bek Rode bank. die er zoo uezo;-
iig uitziot, totdat Ly by zyn bc.iuuder
naar bet voor hem bestemde bankje
wordt geboegseeid en daar staat,
voordat !:ij bot zelf wee;.
„Wanneer dit bankje klappen koü,
wat meldde 'tal ellende," ou» eens een
vrymoedigen variant op bet ers van
den dichter te gebruik, n. Aan hoeveel
boosdoeners beeft bet voor een kor- 1
'ten poos a'i gastvrijheid \erieend.
j Reken maar eens tieu strafzaken in
de week, dan zotten cr zien jaarlijks
'-.i meer dan v ij f bondei q menscnen
neer, die iets op hun kerfstok 'nebben.
De onschuldigste zijn wel d!o H hoo-
ger beroep zijn gekomen Van eea I
vonnis van den kantonrechte!A card
au hunne overlrociin: is ï.iel vau
dleo aard, dal het bankje hunne aan
raking zal verachten. Hel niet aan
geven van een hond, bet rijden op een
niet openbaren weg. zijn zeker dingen
idie een op zijn zielsrust gestold "bur
ger maar liever moet nalaten maar
zwaarwichtige feiten zyu bet niet.
De ergste misdadigers, die- we op
Donderdag in de bank kunnen zien
s.aan. onderscheiden zich daardoor al
ao dc overige beklaagden, ..,zeop
een andere manier de zaal binnen
komen. Het zijn dc iuh die up da
Botermarkt in voorioopige bewaring
zitten cn met hot bekende .sombere
rytuig met- tralies, waarop oe i: ewa-
pend rjjksveldwachter do plaats van
oen palfrenier inneemt, des morgeó^H
uoor de Begycestraat naar i plein
achter hetreebtsgobouw zijn gebracht.
Onder in T gebouw zijn «enige
cellen, wazr zc achter slot worden
gebracht, tuidat hun beurt komt. Zoo-
Ara bun z.tak is afgeroepen, gaat een
van de veldwachters een trap af, die
midden in de zaal uitkomt en weldra
kondigt een zwaar gestommel op de
trap zyn nadering roet den beklaagde
aan. Langzaam komt het hoofd van
den misdadiger boven het trapgat uit;
loom gaat hy in 't bankje, kykt eens
even rond en vestigt dan do oogen
op ien president, gereed om Lot bo-
pelooze speiletje to beginnen, dat by
at zoo vaak met- deze of andere rech
ters heeft gespeeld.
Hy ontkent. Hy ontkent styf en
strak. Of hy deze aardappelen ge
stolen beeft? Welnee, hoe kunnende
edelachtbare beeren dat nou denken.
Hoe' by er dan aan gekomen is?Ge-
I kocht heeft by zo, eerlijk gekocht,
van een onbekenden mao, Uien by op
straal ontmoette. Hoe die man er
uitzag? Ja, heel precies weot by dat
niet meer, 'tis al zoolang geleden c-n
't was donker, maar bij meent dat de
man oen snor droeg en een blauw
boezeroen.
„Dat bob je niet opgegeven toen
de politie je voor 't eerst gehoord
heeft", zegt de president. „Toen zei
je. dat jo ze gevonden had. Dal klopt
niet goed".
De beklaagde, in 't minst niet ver
vaard, maakt een gebaar van ik kan
'l niet helpen. „Och ziet u, edelacht
bare, de politie liad me zoo aan 't
schrikken gemaakt en ik wist niet
recht meer wat ik zei."
Het publiek glimlacht Het kent
die vemalen ai van d6n onbekenden
verkooper, die altijd als redde; uit
den nood moet dienst doen. 't Ver
boor gaat Yoort. De beklaagde speelt
zyn rol inet de meeste gemakkelijk
heid. Hy weet precies dat by moot op
slaan. wanneer een van de leden der
Rc-cbtbaok het woord tot hem richt,
dat hy mag gaan zitten, terwijl de
griflier do stukken leest of de getuigen
hunne verklaringen sfleggen. Zoodra
de president bet woord tot hem richt
springt bii recht. „Jawel, edelachtbare.
Neen, edelachtbare.' Oy denkt or
niet aan om brutaal te wozen en de
rijksveldwachter die naast hem staat,
beeft aan de bewaking volstrekt geen
zware taak. Alleen zoo nu on dan,
wanneer hy energiek protesteert tegen
een getuigenverklaring die bezwarend
voor hem is, moet de veldwachter
hem sussen. „Jawel, ik zal bedaard
wezen," zegt hy dan, zichzelven op
schroevende tot edele verontwaardi-
