Bijvoegsel
behoorende bij
|sS?a»2*!anra's Bsgislad"
van
Woensdag 9 Mei 1900.
®o. 5372.
STADSNIEUWS
Haablkm, 8 Mei 1900.
Schouwburg.
In aansluiting met hetgeen wij
Maandag reeds schreven over het
Cirque, onder directie van Rudolphe,
Jacques frèros, nog het volgende:
Dertien traaia paardjes en een Rus
sischs hazewindhond geven schoone
proeven van dressuur te zien, terwijl
de pauzes door vermakelijke ciowns,
waaronder een zeer jonge August de
Domme zeker de guitigste is, worden
aangevuld. Een gezelschap acrobaten
geeft ook op dit gebied iets werke
Ijjk goeds te zien, terwijl eene aar
dige pantomime het geheel besluit.
Een en ander beloont een gang naar
den Schouwburg ten volle. Eiken
avond is er een nieuw programma en
Woonsdagtaiddag is er kindervoor
stelling met alle komische Dummers.
De „kerkelijke kunstateliers" der
tirma Janssen.eu Cio, Ltd., te Tilburg,
zullen tegen Juni aanstaande alhier
eene afdeeliog vestigen en wel speci
aal ter beoefening der middeleeuwscbe
zilrersmeedkunst, waarvoor deze stad
zulke rijke bronnen heeft in het Bis
schoppelijk Oudheidkundig kerkelijk
museum, het kuastniiverheidmuseuai
en de sinds enkele jaren gevestigde
school voor kunstmetaalbewerking,
de éénige in Nederland.
Aan de Kiezers.
Een van de redenen waarom ik mij
vandaag tot U, geachte kiezers, richt
is deze. dat onze Burgemeester weer d'e
stad uit is en Gdj om hierover heem tel
kunnen komen, behoefte zult. gevoelen
aan een woord van troost en, opwek
king. Gisteren, ontmoet te ik iemand,
diie vaoi oordeel was dat 's Burgemees
ters vertrek, aan, den vooravond! der ver
kiezing, niet getuigt van belangstelling
in tie voor Haarlem zoo bet eekenis volle
Kamerverkiezing. Ik voncl clie opmer
king niet aardig. Het zal toch pas op
de herstemming aankomen en misschien
was het hoofd) onzer gemeentel wel in
de ikeais van ciaindidaten verbijsterd.
Zoo zijn er op 't oogenblik in Haiaalcm
wel meer. die niet weten of zij den bra
ven Jam zullen kiezen dan wel den ede
len Biet. Giji, kiezers, zijjt aJtdjidl belang-
weikkem.de personages, maar in db't ge
val is- uwe be teekenis eenvoudig oime
lelijk.
Een andere reden van mijn schrijven
is. dat ik er uwe aalnd'aclit op vestigen
wil, dat ik niet heb meegewerkt aan de
tot standikoming van een abattoir. Ik
zeg dat uitdrukkelijk, omdat ik een stil
vermoeden, heb dhit die abattoirgcschriet-
dcuis biji cl© Raadsveakiezing wel eens
dienst zon Icunnen moeten doen en geen
lust gevoel om dei slagen op te vangen,
die vooi' een am diers hoofd bedoeld zijm.
Overigens i*oep ik meteen uwei welwil
lend! iciicl in Voor mijn collegai's, die er
voor gestemd hebben. Er waren er niet
veel, die nu juist erg verrukt waren
over ecm ölbattoir. Eu. wamncioi- ik niet
zoo'n goeidlig Raadslid was, zou ik haast
vermoeden, dat deze en gene van de
collega's er vóór gestemd 'heeft enkel
en alleen omi B. en W. dezen keer eens
een genoegen te doen en met de stille
verwachting, dlat heb er ton slotte tocli
niet van komen zal.
Immers we hebben er geen terrein
voor. Het grondbezit van da gemeente
is zóó povertjes, dat er geen denken
aan is daaruit maar eens even een, stuk
te kiezen, waar eiea behoorlijk abattoir
op staan kam. Je kunt 'liet tocb kwalijk
aan de maan ophangen en in de lucht,
laten bengelem, niet waar? En wanneer
dei gemeente terrein, koopen moet, dlan
zal ze ongenadig in de beurs moot en
tasten. De grondspeoulanten in de
buurt zitten al op liet vinkotouw.
Ja, als d'e Raald vroeger het Klooster
had duiven, koopen. Maar' daar heeft
hij, niet aan, gewild. Jaren, geleden was
dat buiten voor honderdduizend gulden
aan de gemeente te koop gepresenteerd
malar in dien tijdl dacht ze er niet over.
Verbeeld je, honderdduizend gulden
In geen honderdlduizend jaarHeit bui-
tem stond leeg en bleef leeg: staan., tot
dat er op eens moer liefhebbers kwa
men. De eigenaars, zooals dat gaat, za
gen in bun buiten nu nieit meer één
ton, maJar twee ton gouds. De Raad be
raadslaagde erover in, geheime' zitting.
Er werd1 weer ach on, wee geroepen.
..Twee honderdduizend gulden!" el enk
eens aan. En vroeger Avas het te koop
geweest voor dei helft De meerderheid
besloot er voor te bedanken en denzei f-
dom dag had do Binnenl. E_x.ploitatie-
Maatschappiji het goed' voor den, gevraag
den prijs geikooht. Misschien zou men
NU well. 2 ton; villen geven, maar de
ExpJ. Maats., die ook niet van giste
ren is, zal het daarvoor niet meer laten,
maar denkelijk wel drie ton vragen.
En. zoo visebfe dei gemeente altijd ach
ter het net.
Precies als met d'e Phoenix. De 'heer
Van Brcemen deed voor een jaar of
Avat een redelijk voorstel, waarbij; de
gemeente de beschikking zou terugkrij
gen over nagenoeg het lieele terrein.
Maar de Raad zette zich! op zijn
paardje en wou van enderhandeding
niet Aveitem. Nu is die kans1 ook weer
voorbiji en, kan de gemeente nog 32 jaar
wachten voordat zijj bet Phoenixter-
rein tmigkrijlgt. Ik zal aan mijn col-
legai's maar eens vooistellen om bet
abattoir daar te bouwen, dan kunnen
we er nog 32 jaar mee Avachten.
Ach ja, geachte; kiezers, er wordt in
den Raad' avcI veel gepraat, maar als
liet op handelen aankomt, dan zijn we
dikwijls niet thuis. Dei nieuwe leden
die gekozen, moeten worden in de plaats
van de lieer en Macaré en de Kaarter
zullen voor veel praten deni tijd' niet
hebben, nog minder dtis voor veel ban
delen. De een zal namelijk zitting heb
ben lot 1901 en. de ander tot 1902.
Worden ze djam niet herkozen. en ea-
is tegenwoordig veel meer kans om
niet, dam om wel herkozen te worden
dan zullen, ze een gewaarwording
hebben, alsof ze een, poosje uit log eer en
geweest, maar gauw weer naav buis
gezonden zijpi, Het gestoelte der eere
is Avel zacht, maar je kunt er tegen-
Avo'oajd'ig 'niet meea- op rekenen, da',
je zitten blijft.
Misschien, verwacht Gij;, o kiezers,
nu va,n mij eein goeden raad A*oor wat
u te doen staat bij' de Kaancrverkiozi ng
vara deze week. Die raad nu staat ui al
tijd zoo overvloedig mogelijk ten dien
ste aangezien, het artikel mij; niets kost,
maar in dit. geval moet ik u aan uw
eigen, wijsheid overlaten.
Hot eenige wat ik u zou willen vra
gen is dit; „blijft in geen geval weg,"
komt stemmend"' Vooreerst is dat uw
kieizer&plidit en. vervolgens beAvanrt het
n en in i j voor vei-velende en nutteloo-
ze beschouwingen na de stemming over
die vraag, hoe die wel uitgevallen zou
Avezen, wanneer deize en die eens niet
thuisgebleA'eu, waren,
En Avilt ge dan met kracht era geweld
raad van, mijl hebben, dan, zeg i k u
..Kiest desa beste!" waarmee ik do eer
heb te zijn,
HET 32STE RAADSLID.
By het hoofdcomite van het Ned-
Roode Kruis is bericht ontvangen dat
de geneesheeren dr. Oidtman dr. Ling -
beek, leider der eerste ambulance en
dr. Romeqn, naar Nederland terug-
keereueerstgenoemde vertrekt den
8ste, beide laatstgenoemden gaan den
28sten dezer uit Zuid-Afrika.
De Japansehe prins te
Amsterdam.
Zijne Hoogheid prins Konyn, gelijk
de Japausche prins Kan-Iu reeds in
den volksmond wordt genoemd, heeft
een allermerkwaardigste bewondering
getoond voor onze schilderkunst. Na
een zeer goed dejeuner bij „Riebe"
zou Z\jne Hoogheid nog eens eventjes
de Nederlandsche schilderkunst in
zich opnemen, reed als de wind naar
het Rijksmuseum, stapte uit, liet het
rijtuig wachten en beende door de
zalenreeks. Zonder ergens stil te
staan, zonder haast links of rechts te
ziende, rende de doorlachte .Tapanses1
tusschen de kostbare wanden door.
Niets kou hem stuiten in zijn vaart;
„Nachtwacht" noch „Staalmeesters"
hielden hem vast,
Tot hjj opeens geschokt, getroffen,
staan bleef voor een groote schilderij.
Vrooiijk drinkende, genoeglijk tafe
lende wapenbroeders waren daar te
zien, met roode wangen bij een zelfs
scheen de wrjn tot in zijn b'.oote knie
te zijn gekropen.
Wat is dat? vroeg de prins met
den populairen naam. De „Schut
tersmaaltijd", werd eerfiediglijk ge
antwoord. Ha! grijnsde Zijne
Hoogheid. En een innig kunstbesef
spiegelde zich in zjjne trekken.
Tóen stormde hy weer weg, na een
verblijf van zeven minuten in het
Rijksmuseum.
Hy kan nu tenminste in Japan ver
tellen van de Nederlandsche schilder
kunst.
De Zaak van de ingestorte
huizen voor de Rechtbank.
A. s. Woensdag wordt een begin
gemaakt met de behandeling voor de
Rechtbank te Amsterdam van de zaak
regen Wiihelm Johannes Vlaanderen,
eigenbouwer bij de op 19 Januari j.l.
ingestorte vier perceelen aan deWil-
lebrordusstraat aldaar. By dit ongeval
kwam de werkman Van Gerven om
het laven en werden verscheidene
andere werklieden in meer of mindere
mate verwond, tengerolge waarvan
zij meer of min langdurig hun werk
niet konden verrichten.
Aan den beklaagde wordt ten laste
gelegd het door schuld veroorzaken
van den dood van Van Gerven en
verhindering in den arbeid van de
overige werklieden.
In deze zaak zyn 46 getuigen ge
dagvaard.
De beklaagde wordt verdedigd door
Mr. Th. Heemskerk.
De Rechtbank benoemde tot des
kundigen de bouwkundigen C. B.
Posthumus Meijjes, W. Hamer enA.
J. de Haan.
De inhoud van hun rapport komt
op het volgende neder
De perceelen bestonden uit vier
woonhuizen, elk van drie verdiepin
gen ea een zolder. Van twee dezer
huizen waren echter de begane-
grond-geöeelten tot ééne ruimte sa
mengetrokken. Daarboven was de
bouw gelijk aan dien van de andere
perceelen. Die bovenbouw moest, om
dat de tusschenmaur beneden ontbrak,
gesteund worden door ijzercon3tructie.
Door het Gemeentelijk bouwtoezicht
was voorgeschreven dat onder den
scheidsmuur van de bovenhuizen moest
worden aangebracht een ijzeren moer-
bint, rnstendein den voor- en achter
geve), en welke bint verder nog moest
worden ondersteund door twee ijzeren
stijlen op de onderheide en gemetselde
fundeeringen. Een dezer stijlen moest
geplaatst worden onder den achter
gevel der bovenhuizen en de andere
ongeveer in het middeo onder het
moerbint. Voorts moest onder den
achtergevel der bovenhuizen kruislings
over het moerbint een audere bint
worden gelegd en eindelijk moesten
op dit laatste bint en den achtergevel
van de ruimte gelykstraats twee klei
nere ijzeren binten worden geplaatst,
bestemd om als steunsels te dienen
voor de zijmuurtjes van twee keuken-
uitbouwen. Onder den voorgevel van
do bovenhuizen moest een yzeren
puibalk worden aangebracht. De beide
bedoelde stylen waren uus bestemd
om een zeer zwaren last te dragen en
moesten als draagpunten onwrikbaar
vast staan, temeer omdat het metsel
werk, waarop zjj stonden ook den
balklaag en den vloer van de bene
denruimte te dragen bad.
De ruimte was echter zeer groot
en daarom werden in de lengte biDteo
van verschillende grootte gebraikt.
Een bint reikte van uit den achter
gevel lot ongeveer 1 Meter over den
gemetselden penant in het midden van
den vloer, een andere van daar tot
ongeveer 1 dM. in den voorgevel. De
uiteinden dezer onderslagbioten lageD
dus op het middenpsnant naast elkaar
en hierop stond de~zwa3r belaste sty).
De tweede sty!, die den achtergevel
der bovenverdiepingen te schoren had,
bezat een beter draagvlak, aangezien
hier maar één onderslagbint lag en
de styl bovendien stond op hot met
selwerk, dat d8ze bint omsloot. De
vloerbinten van de benedenruimte rust
ten nu verder in de twee zijmuren en
op de bovenbedoelde onderslagbiuten.
Over de gebezigde bouwmaterialen
zeggen de deskundigen dat de steenGn
over het algemeen van voldoende
quaüteit waren; de metselspecie was
echter van slechte qualiteit geweest,
zoodat de specie niet aanhechtte,
waarbij nog kwam dat gemetseld is
met vorst en afwisselend weder, ter
wijl blijkbaar ook was nagelaten de
steenen behoorlijk te bevochtigen. De
geringe samenhang van het metsel
werk werd nog verergerd, doordat de
gevels voor en achter niet in verband
met de zijmuren waren opgemetseld,
doch later in daarin gespaarde kassen
daartegenaan waren omgetrokken. Ge
bleken is dat de hooiddeelen van de
jjzerconstructie, het lange moerbint
en de puibinten onder de gevels niet
waren verauketd en dus geen verband
hadden met do muurwerken.
Da gevolgde w$ze van werken kan
volgens de commissie niet op soliditeit
aanspraak maken.
De commissie wyst aan dat de oor'
zaak van de instorting gezocht moet
worden onder den styl, die geplaatst
was in het midden van de ruimte ge
lykstraats en die diende om den schei
dingsmuur van de bovenhuizen te
helpen dragen. Door de zware belas
ting op dien styl is het metselwerk
van den penant uiteen gedrukt, we
ken de los naast elkaar liggende on
derslagbiuten uit elkaar en zakte de
styl die daarop stond er tusschen
door en verbrijzelde het onderliggende
nog versche metselwerk. Daar een
der hoofdstennpunten van de boven-
belasting ontvallen was, zakte de
scheidingsmuur van de bovenhuizen
neder en sleepte in zyn val de andere
muren mede.
De vraag of het ongeval aan
iemands nalatigheid of schuld raoet
worden toegeschreven, zeggen de des
kundigen niet ontkennend te kunnen
beantwoorden z\j mcenen echter, dat
niet een enkel persoon, doch verschei
dene te zamen schuldig zyn.
De instorting moet zoowel geweten
worden aan het toepassen van een te
zwakke coustructie als aau te weinige
zorg aan de uitvoering van het werk
besteed, en is alzoo een gevolg van
nalatigheid bij de uitvoering van het
gehoele werk. Waren de onderslag-
binten onder den weggezakteu stijl
aan elkaar gekoppeld geweest en de
beide stylen met ijzeren winkelhoeken
bevestigd, en was het penant onder
den middenstijl in baksjeen gemetseld
geweest en daarbij goede specie ge
bruikt, dan zonde, ondanks de vele
andere onvolmaaktheden by dezen
bouw, bet ongeluk niet gebeurd zyn.
De deskundigen geven ban bevreem
ding te kennen, dat het bouwtoezicht
een belangrijke afwijking van do door
baar goedgekeurde teekening heeft
toegestaan. Het moerbint toch, dat
den scheidingsmuur moest dragen,
was 2 Meier te kort en rustte daar
door niet iD den achtergevel, maar
slechts iu den voorgevel en op de
twee slecht onderlegde stijlenalleen
het bekleediugshout liep door tot in
don achtergevel.
Voorts waren geen ankers voorge
schreven aau de einden van het moer
bint; h6tgeer. een bepaald vereischte
was geweest. Het Bouwtoezicht had
tevens een détailieekenicg moeien ver
langen van do wijze, waarop de stylen
in de penanten zouden worden be
vestigd.
Door de afwijking van de goedge
keurde teekening en het niet aan
brengen van ankers waar die noodig
waren geweest, is hoewel niot
hierio de directe oorzaak van de in
storting is to zoekon toch een be
langrijke vermindering van soliditeit
ontstaan.
De deskundigen erkennen dat, vol
gens de letter van de Bouwverorde
ning, bet bouwtoezicht niet voldoende
kan ingrijpen ter verbetering van een
te lichte constructie en het afkeuren
van slecht bouwmateriaal en vestigen
de aandacht op het onvoldoendo getal
ambtenareu by het bouwtoezicht.
