nermnerae er aan, noe s ]aar geleden
de eerste proef werd genomen, hoe
thans was verzocht de bepalingen
voor goed in de bestekken op te nemen,
waartegen de Industrieelen en Koop
lieden waren opgekomen, omdat zij
dit niet in het belang van den patroon,
noch van den particulier, noch van
den werkman achten.
Als eerste spreker trad op de heer
Tak, die zeide dat vergaderingen als
deze feitelijk niet meer noodig moes
ten zijn, omdat de vraag geen nieuwe
quaestie geldt. Er wordt enkel door 17
urbeidersvereenigingen gevraagd om
afwijking van bestaande misbruiken
op het beperkte terrein der gemeente.
Do gemeente tracht door concurrec-
rende inschrijvers op te roepen, liet
werk zoo goedkoop mogelijk uitge
voerd te krijgen. En door die concur
rentie der patroons wordt het loon van
den werkman gedrukt. De gemeente
denkt zichzelf te bevoordeelen, doch
trekt zoodoende aan het loon van den
werkman. Die vrijheid van concur
rentie geeft lange uren en lage loonen.
Wanneer de Raad toestemt, en be-
steksvoorwaarden invoert, treedt zij
geenszins in den concuiTentie-strijd.
De ervaring uit rapporten in het bui
tenland, leert hoe nuttig deze bepalin
gen in bet algemeen belang werken.
In 1895 waren gedurende 50 jaren dc
loonen te Brussel niet veranderd, en
was een ingrijpende maatregel hoogst
noodzakelijk. De Burgemeester, een
liberaal, is toen begonnen met de be
steksbepalingen bij gemeente-werken
in te voeren, en weldra bleek.dat deze
regeling niet alleen mogelijk was,
doch uitstekend werkte. In Frankrijk
is da Staat verplicht bestekken op te
biaken en de gemeenten zijn bevoegd,
daarin de voorwaarden op te nemen,
hetgeen steeds geschiedt. In Engeland
zijn in 21S gemeenten de besteksbepa-
iingen gemaakt; de werktijd daar is
8 uur en het standaard-loon wordt be
taald terwijl voor de niet-vereenigdc
arbeiders een vast minimum-loon is
ingevoerd van 48 uren a 30 ct., men
noemde dit een zedelijk minimum en
zoo verdient iedere werkman 14,40 en
eene vrouw 10,80 in bet graafschap
Londen. In liooge loonen zit nimmer
schade, zij geven bc-ter welvaart, min
der werkstakingen en uitsluitingen.
"Wanneer de Haarlemsche Raad liet
besluit neemt, kan zij gerust zijn, dat
de stad niet onderste boven wordt ge
beerd. Wanneer een 1 eeraar moet wor
den aangesteld, worden eerst de con
ditiën van den arbeid vastgesteld, en
Jaarna de beste gezocht, ter wille van
het gehalte van het werk, nimmer
wordt het laagste aanbod aanvaard
Indien men van den werkman ook
goed werk wil hebben, moet betzelfde
stelsel gevolgd worden. Aanbestedin
gen geven slecht werk, hetgeen te voor
komen is door bepalingen te maken,
waardoor men de zekerheid voor goed
werk krijgt. Een goed loon is dus in
de eerste plaats noodig bij het maken
van gemeente-werken. De vrijheid der
concurrentie leidt tot geestelijken .en
physieken ondergang van de arbei
ders. Nog beter is het de aanbestedin
gen te ontgaan en het werk voor ge
meentewege te nemen, dan kan men
zelf het loon stellen. In Londen en
Manchester wordt het werk der ge
meente reeds onder eigen beheer uit
gevoerd. In Nieuw-Zeeland is gedwon
gen arbitrage, gedwongen uitspraak
ln loon-quaesties tusschen patroon en
werkman ingevoerd. En dit college
heeft vastgestelde voorwaarden aange
komen en deze loonregeling strekt
eer tot algemeene vermeerdering der
welvaart, dan tot vermindering.
De loonregeling zit niet vast aan de
economische of politieke eischen- De
sociaal-democraten zien er verbetering
in, omdat zij medebrengt de gelegen
heid tot meerdere ontwikkeling van
den werkman. Er zijn er, die in de
loonregeling particulier nadeel zien,
dat zijn de kleineren en minder ont
wikkelden. Toen het loon te Amster
dam op 23 cents werd bepaald, was
reeds een jaar te voren door de archi
tecten de werktijd op 10 uur en bet
loon op 25 ets. bepaald. Zij zien in het
kortere arbeidsuur en in hot verhoogen
van loon, verheffing van den arbeid,
waardoor zij in staat zijn bun werk
beter af te leveren. Alleen de eigenbou
wers, die spotten met goed eh solied
werk, zagen er nadeel in. Spr. hoopt
dan ook van ganseher harte, dat de
oppositie in den Raad niet zal zege
vieren. Iets hindert hem in het voor-
atol van B. en W.: de werktijd van 11
uur is te lang. In Engeland en Duitsch-
land wordt 9 9J uur in de bouwvak
ken gearbeid. Door goed loon en korte
arbeidsduur werkt men mede aan de
algemeene welvaart. Het komt aan
het ambacht ten goede. Spr. hoopt dan
ook dat de Raad over de geopperde
bezwaren, die over eenige jaren in de
praktijk zullen blijken gering te zijn,
zal heenstappen. Van alle kanten ko
men goede berichten, de groote pa
troons zijn er voorde knoeiers er te
gen. Wilt ge, Haarlemmers dat de
openbare werken tegen een hongerloon
worden gemaakt Wilt ge den achter
uitgang der werklieden of medewer
ken aan het welzijn van het gansche
arbeidersleven in Haarlem? Dat laat
ste, niet waar. Aan onwil of bekrom
penheid is het derhalve toe te schrij
ven, wanneer de Raadsleden deze een
voudige, billijke eischen afwijzen, en
zoo dit geschiedt, hoopt spr. dat de
arbeiders zich de tegenstemmende
Raadsleden zullen herinneren bij de
stembus. (Applaus)».
Prof. Trcub, de tweede spreker, bad
gemeend dat de zaak niet zoo gunstig
stond als dit inderdaad het geval is,
doch nu doet hem dit genoegen. Men
behoeft geen principieele bezwaren
ïneer te bestrijden de stemmen staak
ten alleen op het voorstel van 50
meer voor Zondagsarbeid.
Men vreesde echter, dat bij de stem
ming a. s. Woensdag dezelfde stem
men, die tegen 't voorstel-Schram zijn
geweest, dan tegen bet voorstel van
B. en W. zullen zijnvandaar het be
leggen der vergadering.
spreker is niet speciaal met Haar
lemsche toestanden bekend, doch het
feit, dat B. en W. het voorstel van een
minimum-loon van 23 ets. hebben ge
daan, bewijst reeds, dat deze eisch
niet te hoog is.
Prof. Treub liad zich voornamelijk
ten doel gesteld liet adres van indus
trieelen te weerleggen. Spr. had nog
veel meer bezwaren geweten, maar
moet tevens zeggen, dat de quantiteit
dier bezwaren geen gelijken tred houdt
met de qualiteit.
Het gewichtigste bezwaar hebben
de industrieelen niet genoemd, nl. dat
een dergelijk voorschrift door den
Raad eigenlijk niet mag worden ge
geven; immers alle belastingschuldigen
betalen per slot van rekening die cen
ten meer voor de weinige arbeiders
die er beter van worden.
Maar wie zoo spreekt, vergeet dat nog
moet worden uitgemaakt, of inder
daad die belasting noemenswaard
hooger wordt
In Belgie is men tot de conclusie ge
komen, dat van de 40 gemeenten en
van de S provinciën er slechts 1 was,
die rapporteerde dat de belasiing in
derdaad hooger was geworden.
In Amsterdam werd de belasting
slechts 3% hooger en dit is een maxi
mum, dat onbeduidend is in vergelij
king met de vermeerdering van de
arbeïdslust en werkkracht der arbei
ders. De ervaringen zijn zóó veelvul
dig, dat men het recht niet meer heeft
het in twijfel te trekken. Bovendien
behooren de werklieden zelve tot de
belastingschuldigen, en wordt de loon-
standaard van andere vakken ook ver
hoogd, hetgeen dus aan een aanmer
kelijk groot aandeel der bevolking ten
goede komt. Dc industrieelen zeggen
dat voor een hooger standaard-Wn
alleen bekwame werklieden kunnen
worden aangenomen en vragen zieli
af wat er dan met de halve kracnien
moet gebeuren. Laat men echter, zegt
prof. Treub, de minimum-Iconen ma
ken voor hen, die hun vak verslaan,
dat men dan slechte krachten door
vakopleiding tegenga.
Meer bezwaar dan angst voor de
zwakke werklieden bestaat er echter
voor zwakke patroons, voor de revolu
tiebouwers. Die moeten bezwaar heb
ben tegen flinke loonen. Maar wan
neer men het hen moeilijk kon maken,
ja zelfs er uitwerken, dan deed men
een werk dat zeer zeker in het alge
meen belang zou zijn.
Nu komend tot het drietal bezwa
ren van de vereeniging van Industri
eelen, de bekende bezwaren, dat de
bepalingen zonden zijn in het nadeel
van den patroon, particulier en werk
man betoogde Prof. Treub bet vol
gende
Voor den patroon zal hei werk meer
en meer vermindereu en het burger-
werk tot een minimum worden geredu
ceerd, en tot lage prijzen van de markt
moeten genomen worden, zeggen de
patroons, doch ze vertellen tevens, in
een ander punt, dat het werk voor de
particulieren duurder wordt. Nu kan
maar één van tweeën waar zijn, zegt
Prof. Treub, maar ik geloof dat geen
van beide argumenten steek houdt.
Het is Prof. Treub juist in Amster
dam gebleken, dat bet geen verminde
ring van werk gaf en dat het voor de
particulieren niet duurder werd.
Dat duurder worden zal men voor
namelijk voelen op de huren, doch dit
zal, als 't zoo is, ook maar 1 of 2% zijn,
niet meer, en als de lieeren zoo voor
het belang der particulieren willen
zorgen, waarom hebben ze dan niet
eens zich in 't openbaar uitgesproken
tegen trusts en cartellen, waardoor de
steen en het ijzer zooveel duurder
werd, en tegen het z. g. smartengeld,
waarbij de aannemers heel eenstem
mig een bedrag op de aanneemsom
leggen.
Het derde argument geeft den schijn
dat men voor den werkman wil opko
men. Dat kon men bij een goed geor
ganiseerde vakbeweging, als in Haar
lem, gevoegelijk aan de arbeiders zelve
overlaten, maar dat daargelaten. De
industrieelen vreezen te groote toe-
strooming van werklieden.
De praktijk heeft echter het tegen
deel bewezen. En dit kan niet anders.
De gevallen zijn te over bekend, dat
er arbeiders kwamen toestroomen
doordat er geen bepalingen bestonden,
want dan konden de aannemers van
buiten met goedkoope werkkrachten
inschrijven, die dan in de plaats ble
ven hangen en de werkeloosheid ver
meerderde.
Het bouwvak heeft in alle steden een
slechte ontwikkeling ondergaan, het
is hoe langer hoe insolider geworden,
en voor de werklieden is hiervan het
gevolg, dat zij in de ongunstige posi
tie verkeeren van telkens tijdelijk wer
keloos te moeten zijn.
En zou 't dus nu niet heter wezen,
dat ze in de periodes, waarin ze wer
ken meer verdienen?
Aan de industrieelen zou spreker
willen vragen of ze, gelet op het duur
der worden van de levensmiddelen,
niet feitelijk het leven voor het werk
mansgezin hij iets hooger loon nog
hetzelfde blijft.
Spreker wekt den gemeenteraad op
om juist in dezen duren tijd, waarin
argumenten om het loon te verhoogen,
voor het grijpen liggen, mee te wer
ken om aan den eisch der werklieden
gehoor te geven.
De aanleiding tot deze vergadering
was het amendement-Schram op den
Zondagsarbeid. In een speciaal geval,
waarin een wekelijkscho rustdag aan
enkelen hunner niet gegeven kan wor
den, doordat de omstandigheden het
vorderen, is het niet.te veel gevraagd,
dat voor dien Zondagsarbeid een extra-
flink loon wordt gegeven
ProL Treub hoopt, evenals vorige
spreker, dat, wanneer Woensdag de
zaak ter sprake komt, da tegenstan
ders dan komen mot argumenten, die
niet zijn te ontzenuwen, en als ze dat
niet kunnen waarvan spreker zeker
is inderdaad iet& zullen doen, dat
is in het waarachtig belang van Haar-
lem's .werklieden en Haarlem's inge-i
zeienen ln het algemeen is.
De heer Geijl, meende als voorzitter;
der vereeniging van. industrieelen zijn
spijt te moeten betuigen, dat Prof.
Treub in het adres heeft gelezen, dai
de vereeniging tegenstandster is van
minimum-loon en maximum-arbeids
tijd.
Vier jaar geleden verzocht deze ver
eeniging het loon van IS op 20 ets. te
brengen, de gemeenteraad weigerde.
In 1897 is hot loon door toedoen van de
vereeniging op 20 ets. bepaald, en ein
delijk is de gemeente gevolgd.
De vereeniging meent, dat wanneer
op één oogenblik dit minimum-loon 28
ets. wordt, dit een te groote sprong is,
ten opzichte van andere gemeenten, en
ook zelfs van Amsterdam, waar het
met krabben en bijten 25 ets. is. het
geen nog niet eens overal betaald
wordt
Wanneer gelijktijdig was gekomen
de vraag orn verkorting van arbeids
duur met die van verhooging van loon,
zou de vereeniging er niet tegen zijn.
De heer Geijl besloot met de hoop, dat
de bedreiging van de stembus de ge
meenteraadsleden niet zou verschrik
ken.
De heer v. d. Kamp vroeg, zoowel
aan Prof. Treub als aan den heer Geijl
wat een volwassen werkman was.
De beer v. Emmerik bestrijdt, dat
het een te groote overgang zou zijn.
Reeds vijf jaar geleden werd hetzelfde
gevraagd, en toen werd van patroons-
zij de steeds geraden zich tot het ge
meentebestuur te richten, en nu dat
bestuur den patroons aan hun rok
trekt, krabbelt men terug.
De beer Tak zei: de heer Geijl had
betwist, dat die groote sprong niet kon,
doch de argumenten bleven uit Het
cijfer is ontleend aan het cijfer van
verdienste dat reeds,zcoals v. Emmerik
gezegd had, 4 jaar geleden genoemd is,
zoodat de sprong niet zoo groot is. j
Spreker ontkent een bedreiging tegen
de gemeenteraadsleden te hebben ge
uit, doch heeft alleen gewezen op de
laatste toevlucht van de arbeiders: de
stembus.
Prof. Treub, die het optreden van
den heer Geijl waardeerde, constateer
de niet genoegen dat de heer Geijl, en
waarschijnlijk zijn vereeniging wel
geheel, vóór verhooging van loon bij
Zondagsarbeid is. Nu de industriee
len zelf daarvoor blijken, kunnen z. L
de arbeiders roet gerustheid de stem
ming over 't voorstel-Schram afwachten
Ook Prof. Treub wees er op, dat de
debater wel gezegd bad, dat clc sprong
te groot was, doch in gebreke was ge
bleven dit te argumenteeren- Voorts
vond Prof. Treub bet bespottelijk van
de vereeniging van industrieelen om
nu te komen beweren, dat als tevens
met verhooging van loon verkorting
van arbeidstijd gepaard ging, zij er
wel voor zou wezen. De beeren moe
ten voortaan wat vroeger, en wat dui
delijker zeggen wat ze willen.
Ook bestreed spreker 's beeren Gcijl's
argument, dat Haarlem ten opzichte
van Amsterdam in slechter conditie:
zou komen, en vond liet dwaas dat dc
Vereeniging van Industrieelen zich
angstig ging vragen wat in de toe
komst "de arbeiders zouden eischen.
Men dient allereerst met den huldigen
toestand rekening te houden, en het
billijke verzoek door de arbeiders zelf
gedaan, in te willigen.
De lieeren Tak en Treub werden
herbaalde malen daverend toegejuicht
Zondag jl. hield de schietver-
eeniging „Generaal van Merlen"
liaren j aarlijkschen onderlingen
wedstrijd.
De eerste prijs (een gouden hor
loge, aangeboden door de bescherm
vrouw der vereeniging, Mevrouw
Visser van Hazerswoude) werd ge
wonnen door den heer Goedhart.
De prijzen zullen den 3en No
vember a. s. in eene feestelijke bij
eenkomst in de Soc. Vereeniging
worden uitgereikt.
Naar wij vernemen ondervindt het
Mannenkoor „Caecilia" van verschil
lende zijden steun bij hare pogingen,
om door een weldadigheidsconcert
den treurig en toestand, waarin de
weduwe van den in Transvaal gesneu
velden J. Kruijs verkeert, eenigszins
te verzachten.
De heer L. J. C. van der Tand, Con
certmeester van het Stedelijk Muziek
corps, heeft belangloos zijne mede
werking toegezegd, terwijl door de
lieeren Warnier Ketting een gedeel
te van liet benoodigde drukwerk gra
tis wordt geleverd.
Zandvoort.
Woensdag a.s. zal te 3 uur in .Ons
Huis" de najaarsvergadering worden
gehouden van den Provincialen Bond
der Nederlandsche Zendïngsvereeni-
gingen in Noord-IIolland; de agenda
luidt:
lo. Plaats der Voorjaarsvergadering.
2o. Verkiezing van Bestuursleden.
3o. Verslag van den Secretaris.
4o. Rekening en verantwoording
van den Penningmeester.
5o. Varia.
Des avonds ten half zeven uur open
bare samenkomst in de Ned. Herv.
Kerk, als sprekers zullen optreden Ds.
G. Hulsman, van Zandvoort, de heer
J. L. Zegers, van Heemstede, Ds. J. C.
Schuller, van Purmerland.
Belangstellenden van elders zijn ook
zeer welkom..
Door Burgemeester en Wethouders
is met ingang van 8 October aangesteld
tot onbezoldigd ambtenaar ter secre
tarie, de heer J. Smit ie Haarlem.
Burgemeester cn Wethouders hebben
goedgekeurd twee bouwplannen, één
voor een huis aan den Kostvcrloren
straatweg, en een voor 2 woningen en
timmermansbergplaats aan de Willem-
straat.
Binnenland.
Ongevallenwet.
De twee amendementen door de hee-
ren Drucker, Fokker, Keröijk en Vee-
gens voorgesteld, luiden aldus:
I.
De eerste twee leden van art. 42 te
doen vervallen en in plaats daarvan
te lezen:
„De middelen tot dekking der inge
volge deze wet uit te keeren renten en
overige schadeloosstellingen, der ad
ministratiekosten, der terugbetaling
van het voorschot, bedoeld in artikel
94, alsmede der gelden bcnoodigd voor
vorming van een reservefonds, worden
opgebracht door de werkgevers, hetzij
volgens den maatstaf van een bij alge-'
meenen maatregel van bestuur vast te
stellen tarief en van het loon, dat in
het tijdvak, waarover de betaling loopt
door hunne werklieden is verdiend of
volgens het bepaalde in artikel 43
wordt geacht te zijn verdiend, heizij
overeenkomstig de bepalingen van ar
tikel 53.
;,De dekking der renten en overige
schadeloosstellingen, der administra
tiekosten. der terugbetaling van het
voorschot, bedoeld in artikel 94, alsme
de der gelden benoodigd voor vorming
van een reservefonds, waarvoor de
middelen worden opgebracht volgens
de in het voorgaande lid eerstbedoelde
wijze, wordt berekend naar de regelen
van het premiestelsel."
Toelichting. De in het vorig ontwerp
voorgeschreven vorming van een re-
serfonds wordt door de voorstellers
alsnog noodig geacht.
Naar het oordeel van de voorstellers
verdient het geene aanbeveling, alle
administratiekosten ten laste van den
Staat te brengen.
(Bij aanneming van dit amendement
zuilen enkele wijzigingen in het ont
werp moeten worden gebracht; met na
me ligt het in de bedoeling, voor te stel
len de arlt. 83 tot 88 van het vorig ont
werp weder op te nemen.)
II.
Art. 53 te lezen als volgt:
„De Staat, de provinciën en de ge
meenten van ten minste 20,000 zielen
zijn bevoegd, na kennisgeving aan het
bestuur der Rijksverzekeringsbank, 't
zij zelf het risico te dragen der bij de
ze wet bedoelde verzekering hunner
werklieden, hc-tzij dit over te dragen
aan eene naamlooze vennootschap, vol
doende aan de voorwaarden in dit ar
tikel vermeld.
„Andere werkgevers, wier onderne
ming hiér te lande is gevestigd, kun
nen door Ons, op hun verzoek, wor
den toegelaten het risico over te dra
gen aan eene naamlooze vennootschap,
voldoende aan de voorwaarden in dit
artikel vermeld.
„Overdracht van het risico aan eene
naamlooze vennootschap is slechts ge
oorloofd:
lo. indien en zoolang de vennoot
schap uitsluitend verzekering ten doel
heeft
2o. indien en zoolang de vennoot
schap het risico draagt van ten min
ste honderd werkgevers;
3o. indien en- zoolang de Rijksverze
keringsbank van de vennootschap, tot
zekerheid voor de nakoming van hare
uit deze wet voortvloeiende verplich
tingen, fondsen in pand heeft, tot een
werkelijk bedrag te bepalen volgens
regelen bij algemeenen maatregel van
bestuur gesteld, doch niet lager dan
driemaal honderdduizend gulden.
„In pand gegeven kunnen slechts
worden fondsen, voorkomende op de
lijst, bedoeld bij artikel 93, voorlaatste
lid
„De interesten der in pand gegeven
fondsen worden door het bestuur der
Rijksverzekeringsbank aan (levennoot
schap overgemaakt of met haar verre
kend.
„De Staat, provincie of gemeente,
die zelf het risico draagt, of de ven
nootschap, waarop het risico is over
gedragen, betaalt voor eiken verzeker
den werkman eene jaarïijksc.he bijdra
ge tot bestrijding der kosten van ad
ministratie en tot vorming van bet re
servefonds.
„Bij algemeenen maatregel van be
stuur wordt bepaald, welke opgaven
door werkgevers en vennootschappen
ter uitvoering van dit artikel moeten
worden verstrekt, alsmede naar welke
grondslagen en op welke wijze de in
het vorig lid bedoelde bijdrage wordt
berekend."
Toelichting: Tegen eigen verzeke
ring, behalve door den Staat, de pro
vinciën en de grootere gemeenten, be
staat bij de voorstellers overwegend
bezwaar. Zij achten voorts- de in het
ontwerp omtrent vennootschappen voor
komende bepalingen niet afdoende,
ook tot waarborg dat men met eene
werkeli j ke verzekeringsmaatschappij
te doen heeft.
(Bij aanneming van het amende
ment zullen verschillende artikelen ee
nige wijziging of aanvulling behooren
te ondergaan.)
Kabinet der Koningin.
Op last van Hare Majesteit de Ko
ningin brengt do directeur van het
Kabinet der Koningin ter algemeene
kennis, dat gedurende Har er Majes-
teits verblijf in het buitenland de aan
IIoogsiDezelve gerichte brieven, in ge
sloten omslagen, voorzien van een
adres aan Hare Majesteit, moeten ge
zonden worden aan bet Kabinet der
Koningin te 's-Gravenhage, alwaar'
voor eene geregelde opzending dier
brieven aan Hare Majesteit zal wor
den zorg gedragen.
Academische examens.
Leiden. Geslaagd voor het theore
tisch geneeskundig examen de heer H.
Houtman; voor het kandidaats-exa
men rechten do heer A. M. R. Beguin;
voor het propaedeutisek examen ge
neeskunde de heeren G. J. van der
Hilst Karrewij en H. W. Borgerhoff
Mulder; Yoor het eerste natuurkundig
examen de heer J. IL L. van Ree»
Utrecht. Cand. theol. 2: cte heer cr.
Koning.
De moord te Tilburg.
Te Breda heeft de Justitie nog ge
hoord den heer van ZinnïcqBergmann
pastoor der parochie aan den Noord-
hoek te Tilburg, den heer L., koster
van de parochiekerk aan het Heike,
de huishoudster van de pastorie aan
den Noordhoek, en den broeder, die
eenige weken lang den kostenlienst
in de kerk heeft waargenomen na de
arrestatie van den verdachte Van I.
Naar wij vernemen, liep het onder
zoek hoofdzakelijk over de anteceden
ten van den koster en waren allen
eenstemmig in hun oordeel, dat niets
ten nadeele van den verdachte is ie
zeggen. De heer L. heeft zelfs ver
klaard, dat hij op den avond van den
dag, waarop de moord gepleegd werd,
Vanl. heeft geholpen bij het ophangen
van de gordijnen in de kerk, hem
daarna.naar .huis heeft vergezeld en
daar een uurtje met hem heeft door
gebracht, zonder iets verdachts be
merkt te hebben. Evenmin héboen de
huishoudster en de broeder iets ten
nadeele van Van I. kunnen verkbi vn.
Omtrent de vraag of hij dan wel de
schilder M .de schuldige zou zijn,
blijven de meeningen zeer verdeeld.
C,N. v .d. D.")
Een ontvangers quaestie.
Ongeveer drie jaar geleden werd de
heer P. C. Selteur benoemd tot ge
meente-ontvanger te Vrijenban. Toen
nu dezer dagen de burgemeester, een
der wethouders en de secretaris zich
bezig hielden met het opmaken der
kas, vroeg de wethouder aan den ont
vanger: „Bevalt het u niet langer bij
ons, dat u ons gaat verlaten?" Met
verwondering keek de een den ander
aan en niet het minst de ontvanger,
die er niets van begreep. „Ja, zegt de
wethouder, u hebt ontslag gevraagd,
want op de agenda staat: het op ver
zoek verleenen van eervol ontslag aan
den gemeente-ontvanger." Toen nu op
de hierop volgende Raadszitting dit
punt der agenda in behandeling moest
komen, deelde de voorzitter eenvoudig
mede, dat het tot een volgende verga
dering werd aangehouden, omdat
het verzoek nog niet was ingekomen.
Wat is nu hier het gev il. Toen de
titularis werd benoemd, had de bur
gemeester voor de betrekking op het
oog een ambtenaar ter secretarie, den
heer H. Th. Klein, die echter nog min
derjarig was, en hoewel er bijna ze
ker niets van in de notulen is ver
meld, dat de benoeming slechts voor
drie jaar was, en dit ook niet in de
aanstelling van den titularis werd
vermeld, nam de burgemeester toch
do vrijheid den ontvanger er op te
wijzen, dat bij ^ijn ontslag moest ne
men na dien tijd. De heer S„ die zijn
kosten voor borgstelling heeft ge
maakt, is echter niet van plan zich
aan de waarschuwing van den burge
meester te storen en houdt zijn be
trekking vast. Met belangstelling ziet
men den afloop tegemoet van dit staal
tje van plattelandsregeering.
Een gevaarlijk spelletje.
Te Rouveen hadden drie jongens de
aardigheid eens een proefje te nemen
met de ontwikkeling van het acetyleen-
gas. Niet vermoedende, dat bij hun
handeling gevaar kon ontstaan, groe
ven ze een kuil in den grond, vulden
deze met calciumcarbiet en bedekten
daarop het laatste met aarde. Een
gaatje werd gemaakt naar het car-
biet en vervolgens de grond met water
bevochtigd. Toen het vocht den car-
biet bereikte, ontwikkelde zich plot
seling een hoeveelheid gas; een luci
fer werd er bij gehouden, met het ge
volg, dat de aarde aan alle kanten uit
eenstoof.
Twee van het drietal konden gedu
rende eenigen tijd niet meer zien. Ge
lukkig bleek bij uitwasscliing, dat het
gezicht nog was behouden. De derde
kreeg slechts een weinig zand in het
oog.
Een overgroot publiek, waaronder
•een groot getal werklieden, vulde Zon
dagmiddag de Concertzaal te Maas
tricht. Eveneens hadden veel autori
teiten gevolg gegeven aan de uitnoo-
diging van het bestuur om het Ka
merlid Dr. Nolens te hooren in zake
de Ongevallenwet.
Als resultaat van deze algemeene
vergadering werd goedgevonden het
volgende adres te richten aan de
Tweede Kamer:
„Het bestuur van den „R. K. Volks
bond" waardeert de wijze, waarop de
Regeering harerzijds de spoedige tot
stand koming eener wettelijke verzeke
ring tegen geldelijke gevolgen van on
gevallen in bepaalde bedrijven heeft
voorbereid, en spreekt den wensch uit:
dat het wetsontwerp in hoofdzaken
ongewijzigd in den loop van het zit
tingjaar 1900tot 1901 tot.wet moge ver
heven worden, en dat bij de behande
ling uwe vergadering met bijzondere
aandacht moge letten op de twee vol
gende punten:
le. dat aan de getroffen werklieden
met dezelfde zekerheid datgene zal
toegekend worden wat hun volgens
het oude ontwerp zou toegekomen
zijn,. en
2e. dat de verzekering op andere
wijze dan bij de Rijksverzekering-
bank niet ten nadeele strekke van de
rechtstreeks bij deze Bank aangeslo
ten werkgevers."
Een nieuwe handeL
Te Arnhem heeft zich een negotie
ontwikkeld,dia misschien eenig in
Nederland is. Om namelijk menige
huismoeder, uit de verlegenheid te
helpen, als zo geen 2| ct.-stukken be
zit, drijft men in Klarendal tegen
woordig handel in dio „grooten". Er
wordt daar munt uit geslagen: voor S
cent Krijgt men 3, voor 11 cent 4 groo
ten.
Uit de Arbeiderswereld,
BINNENLAND.
Het vorige jaar werd te Rotter
dam door de beurtschippers- en
schippersgezellen een vereeniging
opgericht onder het motto „Een
dracht maakt macht", o. a. met het
doel voor die categorie van het
schippersbedrijf meer Zondagsrust
te verkrijgen.
In een bestuursvergadering werd
in beginsel besloten de Vereeni
ging te doen aansluiten bij het co
mité voor Zondagsrust. Verder
werden ter sprake gebracht de be
zwaren en moeielijkheden voor de
beurtschipperij om den Zondag als
rustdag te houden, en wel omdat
de Beurs en de Maandagmarkt de
beurtschippers noodzaken vroegtij
dig hier te zijn. Die moeielijkhe
den zouden voor een groot deel op
gelost kunnen worden, wanneer de
Beurs en de marktdag niet op
Maandag, maar op een anderen
dag gehouden werden. Te gelege
ner tijd zal men te dezer zake een
verzoek richten tot de Kamer vs.n
Koophandel aldaar en de groote
handelsfirma's.
Ten zeerste voldaan over het
geen zij gezien hebben, keerden
Maandagochtend uit Parijs te
's-Gravenhage terug de werklie
den, behoorende tot de eerste groep
die Zondag 30 September naar de
tentoonstelling is gezonden.
Zij werden aan het Holl. spoor
station verwelkomd door den heer
Knuyver, voorzitter van de com
missie tot uitzending van de werk
lieden.
Dienzelfden ochtend vertrok pei
Hollandsche spoor de tweede groep
ambachtslieden, door de bekende
commissie uitgezonden naar de Pa-
rijsche wereldtentoonstelling ten
nutte van onze ambachtsnijverheid.
Ditmaal begaven zich naar de
Fransche hoofdstad1 meubelma
ker, 1 beeldhouwer, 3 stoffeerders,
1 behanger, 1 metaaldraaier, 5 me
chanici, i loodgieter-zinkwerker, 1
koperslager, i rijtuig-stoffeerder, i
rijtuigschilder.
De commissie deed hen wederom
uitgeleide.
De algemeene vergadering van
het Federatief Verbond van ge
meentewerklieden te Arnhem, Zon
dag gehouden, sprak haar leedwe
zen uit over de houding van den
gemeenteraad aldaar, in de zitting'
van 22 September 11., in welke zit
ting de begrooting der gemeente
reiniging aan de orde is geweest,
De vergadering betreurde bet dat
verschillende amendementen van
het raadslid J. "W. A. Zoestbergen,
betreffende verhooging van loonen
en het uitbetalen van het volle loon
hij ziekte, welke amendementer,
zonder eenigen twijfel verbetering
zouden gebracht hebben in den li
i. slechten financieelen toestand dei
arbeiders bij de gemeentereini
ging, verworpen werden.
Voorts werd besloten een open
bare vergadering te houden, alwaai
de toestand der gemeentewerklie
den door een spreker zou uiteen
gezet worden, en B. en W. en ver
dere leden van dc-n raad uit te
noodigen deze vergadering hij te
wonen.
De Kaapsche Mail.
In een Reu ter-telegram uit Maclïa-
dodorp van 31 Augustus in „Ons Land"
wordt de volgende beschrijving gege
ven van het gevecht te Bergendal:
Zondag besloot generaal Bulier de
sterkte te beproeven van de Republi-
keinsche positie te Delmanutha. Lord
Dundonald trok met de geheele bere
den brigade en twee 12-ponders naai
de positie aan onze rechter-achtcrhoe-
de waar twee compagnieën van de 8e
Kings Liverpool er den vorigen Vrij
dag slecht van afgekomen waren. De
hoofdmacht trok rechtuit naar de Dal-
manutlia randjes. De Devons (le bat.)
vormden de vuurlinie en werden ge
steund door de Gordons op de rechter
flank de Manchesters op de linkerflank
en de Rifle Briga (2e bataljon) in re
serve. Het land voor ons was zeer ge
broken, met rand boven rand, en als
men boven op den eenen rand kwam,
kon men niet verder zien dan den vol
genden rand. De Devons trokken be
daard voort, niettegenstaande het feit
dat, toen zij boven op den eersten rand
kwamen, er een zwaar vuur op hen.
werd gericht van alle kanten. Tusschen
de randjes was de grond in de holte
moerassig, en de Republikeinen, die
voorzichtig op alleys letten, maakten
gebruik van de moeielijkheden van liet'
terrein om geregelde lagen op de in
fanterie te vuren. Het vuur was ech
ter slecht, en de kogels sloegen oveï
de infanterie. Een aantal vielen ech
ter op den rand waar de staf stond.
Een kogel vloog dicht langs den ge
neraal voorbij, die juist bezig was om
informatie van een gids te verkrijgen,
en met ricocketteeren sloeg de kogel
over den geheelen staf. Korten tijd
daarop ging generaal Buller rechts,
maar bet vuur was zoo hevig, dat hij
inzag boe onverstandig het was om
zulk een voorgeschovene positie op te
nemen. De Republikeinen wierpen een
aantal Long Tom-bommen over ons,
in de hoop onzen wagentrein te kunnen
bereiken. Geen der bommen had ech
ter uitwerking. Eerst tegen den ach
termiddag kregen onze zware kanon
nen last hun stelling op te nemen. Zij
trokken rechts van de infanterie en na
men een stelling op den rand in.
De positie waar Long Tom stond kon
