Transvaal-Album. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD, Meestgelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken. 1 Ex. De Oorlog Ie Euid-Afrika. 18e Jaargang. Woensdag 17 October 1900. No. 5307 HAARLEM'S DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS Voor Haarlem per 3 maanden1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden 1.30 Franco door het gelieele Rijk, per 3 maanden. 1-05 Afzonderlijke nummers«-ju-.. 0.0. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden. 0.37 de omstreken en franco per post 0.45 ADVERTENTIËN Van 15 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Cent per regeh Bureaux: Gebouw Het Spaame, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. LsJ»onunmmer der Bedactie 600. Telefoonnummer der Administratie 122. Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffend© Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan liet Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. JDit blad verschijnt dagelijks» behalve op Zon- en Feestdagen. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicilé Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Farijs 31M* Faubourg Montmartre. 2ESOE MEBWOL6. ©8iei*Ilïa=©©s*lo|5 I» Etsld^AfMka. Bovenstaand werkje is weder op de gewone wijze verkrijgbaar aan onze Bureaux, a 7Ct. per exemplaar voor G-eabormeerden, tegen afgifte van onderstaande Bon, en a 10 Cts. per ex. voor niet- Geaboimeerden. Naar buiten tegen vooruitbetaling van 15 cent. VOOR Prijs 7llGesist. Dit nummer bestaat uit zes bladzijden. Haarlem's Dagblad van 17 Oct. bevat o. a.De Wet drukt z ,a cachet op Roberts' papieren pro clamatie, Lord Roberts over den guerilla-oorlog, Parijsclie brief. Die Meistersinger, Een gelieele familie vergiftigd, Een rijk geworden Amerikaan, Een vrouw door baar broeder vermoord. Onze Brievenbussen zijn geplaatst togen den muur van liet siga renmagazijn van den heer B. Langevcld,. Groote Houtstraat 140 en tegen dien van acn heer P. Hellingman, confiseur, Groote Houtstraat hoek Anegang. Alle brieven en bescheiden, bestemd voor onze Redactie, onzo Administratie en onze Stoomdrukkerij, kunnen daarin geworpen worden. Lichting geschiedt des morgens 9 en 11 uur, des namiddags 1 eu 2 uur, des avonds 7 uur, J. C. PEEREBOOM, Directeur. Politiek Overzicht. De bekende Caran d'Ache van de Figaro" teekent Lord Roberts, voor een tafel schrijvend aan ko ningin Victoria, terwijl een knecht zijn gepakte koffers wegdraagt. De generaal schrijft: „Het berouwvolle overwonnen Transvaal ligt aan de voeten van uwe Majesteit." Een stroom kogels valt over papier en inkt, dat is van de Wet, die achter de coulissen roept„En hier is het cachet." De Figaro" gelooft met het oog op de laatste krijgsgebeurtenissen, dat de krijg thans heviger woedt, dan nog ooit te voren, hoewel voor het groote publiek minder interes sant, omdat er geen spraken meer zal zijn van groote veldslagen. Men begint zich in Engeland, blijkbaar hoe langer hoe meer be wust te worden van 't netelige der oppositie. Het transportschip Kil- 'domarCastle vertrekt Woensdag van Southampton met 2.057 man infanterie, cavalerie en artillerie, en den 20e gaan er weer nieuwe versterkingen. Sprak men er niet van dat de oorlog gedaan was Roberts vaardigt proclamaties iit, dat kan ik ook wel, zegt de Vet, en hij vaardigt er een uit, waarbij hij verklaart dat burgers, die niet tegen de Engelschen wil len vechten, krijgsgevangen zullen .worden gemaakt. Lord Roberts, die niet onder wil doen in proclameeren heeft weer een dagorder uitgevaardigd naar aanleiding van Buller's vertrek naar Engeland, Roberts betuigt hem zijn dank voor zijn groote diensten en de bekwaamheid waar mee hij de bewegingen heeft ge leid zoolang hij onmiddellijk onder Roberts' bevel heeft gediend. Nu nog twee berichtjes van het oorlogsterrein, 't Zijn beide En- gelsche berichten. Het regiment van WTest Kent .heeft naar uit Kaapstad geseind wordt de Boeren in hun kamp bij Frankfort overrompeld, hun ernsti ge verliezen toegebracht en acht man gevangen genomen. De la R.ey heeft al zijn gevangenen op vrije voeten gelaten. Van Post(?) een invloedrijk bur ger uit Pretoria, heeft vergunning verkregen, naar de „Oranjerivier kolonie" te gaan, om de Wet op te zoeken en hem onder het oog te brengen, hoe dwaas het is, den strijd voort te zetten. Met hetzelfde doel begeeft een andere burger, Schoeman, zich naar Botha. Vooral dit laatste bericht is zon derling. De Wet zal den „invloed rijken" burger wel vriendelijk ont vangen, en Botha ook. Ze zullen een antwoord geven dat veel over eenkomst heeft met' het cachet dat Caran d'Ache den grooten aanvoer der laat drukken op Roberts brie ven. Liegen in Engelsche berichten zijn we gewend, vooral ook in den verkiezingstijd, maar da?,rom is liegen nu niet meer noodig. De verkiezingen zijn nu feitelijk afgeloopen. Van de overblijvende dertien zetels had de oppositie er in 't vorig parlement twaalf. Er is verder geen kans op verandering van de sterkte van de partijen. Engeland heeft dus de regeering gekregen, dia het verdient. De „Figaro" weet mede te dee- len, dat het voorstel om de moei lijkheden, die zich in de Chinee- sche kwestie zouden kunnen voor doen, aan den uitspraak van 'l hof van arbitrage te 's Gravenhage te onderwerpen, een voorstel 3 Octo ber door den heer Wollant, eerste secretaris van het Russische ge zantschap, door de Vereenigde Sta ten en Frankrijk is goedgekeurd. Deze nota van den heer Wollant niet gepubliceerd, maar het Fransche blad verneemt, dat zij 't gevolg is van een gedachtenwisse- ling tusschen Frankrijk en Rus land, naar aanleiding van Frank- rijks voorstellen, en waarschijn lijk zouden ook Oostenrijk, Italië en mogelijk Japan vóór het arbi trage-voorstel zijn. Uit het Zuiden en Zuidoosten van China komen thans allerlei verontrustende berichten over op standen, die echter naar men te Londen meent niet gericht zijn te- ;en de vreemdelingen, doch tegen de Mandsjoe-dynastie en die uit gaan van de hervormingsgezinde vereenigingen. Een bericht uit Canton meldt dat de hervormer Soen-jat-sen in Wei-tsjou de vlag van den opstand heeft uitgestoken; met het doel de troepen uit Canton daarheen te lokken, en dan deze stad te bezetten. In de provincie Wei-tsjou hebben de opstandelin gen reeds steden in zes districten bezet, en zij rukken thans van uit die provincie op naar de grenzen van het Kauloeng district. Wat men van die opstanden den ken moet, is voor het oogenhlik nog een raadsel. Arthur Levysohn zegt in het „Tageblatt", dat Enge land, Frankrijk en Duitsehland, die in China uitsluitend handels belangen hebben, er belang bij heb ben de hervormingsbeweging in China te steunen. Want door de hervorming zal de koopkracht en de verbruikskracht van het Chi- neesche volk stijgen en zal aan het wanbeheer van de Mandarijnen ge leidelijk een einde worden ge maakt. Rusland daarentegen, dat bezig is Mandsjoerije met troepen te overstroomen, heeft tegenover het Chineesche Rijk consequent de staatkunde gevolgd, die het vroe ger tegènover Polen en Turkije met zooveel succes toepaste. Zooals het zich In Polen verbond met de re actionaire elementen en in Turkije met de oud-Turken, de vijanden van elke hervorming, sloot het zich in China aan bij de aanhangers van de Mandsjoe-dynastie. Want Rusland heeft een reactionair, ou de rw e tschhe rvorm i nge n-h at en d China als buurman het liefst; daar mede kan het 't beste overweg. Rusland heeft slechts één politiek belang, en dat is het verzekeren van zijnoverwicht, zoo in staatkun digen als economischen zin in Mandsjoerije. Om dit te verzeke ren, zal het nu eens toegeven, dan weer nemen, maar ten slotte zal het bij een zwa\ke en verdorven Chineesche regeering meer voqi;- deelen weten te bedingen, dan bij een krachtige hervormingsgezinde regeering. Buitenlandsch Nieuws. Lord Roberts en do guerrilla. Do nrocüamatie van lord Roberts, waarin hij zijn afkeuring uitspreekt over de guerrilla in de Republieken, was vervat in den vorm van oen brief van den opperbevel hebber aan generaal Louis Botha. Het „Handels blad" maakt dezen brief en het ant woord openbaar. Roberts' schrijven van 2 Sent. luidt in vertaling in hoofdzaak als volgt: WolEd. Gestr. Heerl Ik -heb de eer mij tot UEd.Gestr. te wenden betreffende de handelingen van die betrekkelijk klein© troepen ge wapende Boeren, die zich verschuilen op plaatsen in de nabijheid onzer lij nen van communicatie en die telkens trachten den spoorweg te vernielen, waardoor zij het leven der passagiers zoowel vechtende als niet mede- veclitendc persone'n op die treinen in gevaar brengen. 2. Ik schrijf UEd.Gestr. over dit on derwerp, omdat, uitgezonderd in de districten geoccupeerd door het leger onder het persoonlijk bevel van UEd. Gestr., er nu geen behoorlijk gefor meerde Boerenlegers in de Transvaal en Oranje Rivier-kolonie zijn en dat de oorlog ontaardt in handelingen van ongeregelde en ^onverantwoordelijke guerrilla's. Dit zou zoo nadeelig zijn voor het land en zoo betreurenswaar dig uit elk oogpunt, dat ik mij genood zaakt voel alles te doen wat in mijn macht is om dit te voorkomen. 3. De orders die ik thans uitgevaar digd heb om die zienswijze in praktijk te brengen, zijn, dat de boei^enwonin- gen nabij de plek waar getracht is den spoorweg te vernielen of een trein te doen verongelukken, verbrand moeten wox'den exx dat alle boerenplaatsen over 'een afstand vaix 10 mijlen rondom zulk een plek geheel en al van alle provisie, vee enz. beroofd moeten worden. 4. In verband met het voorgaande is nu ook de tijd aangebroken, dat ik we der moet terugkomen op mijne dépêche C. in O. 670 van 5 Augustus 1900, wel ke UEd.Gestr. op 15 Augustus jl. be antwoord hebt. Ik gevoel, dat wanneer de oorlog eenmaal in het stadium van ongcx-cgelde of guerrilla-gevechten is veranderd, ik nxijn plicht tegenover de nationale belangen zou verzaken, in dien ik bleef toestaan, dat do gezinnen dergenen die nog tegen ons vechten nog langer bleven wonen in steden die door ons bewaakt worden. Dit is nu niet meer een quaestie van verschaf fing van voedsel, maar meer van po litiek en om ons zelf te vrijwaren te gen het ovex-brengen van berichten naar onze vijanden. Ik behoef u niet te zeggen hoe walge lijk deze maatregel voor mij is, nxaar ik word. daartoe verplicht door het blijkbaar vaste besluit van U en Uwe burgers om den oorlog voort te zetten, nadat alle twijfel omtrent den uitein- dolijken uitslag daarvan heeft opge houden te bestaan. Louis Botha antwoordde daarop den 4en Sept. in hoofdzaak het volgende: Excellentiel „In antwoord op Uwer Excellence's schrijven van 2 dezer CMC 670/3 heb ik de eer te doen dienen als volgt: „Aangezien onze gelieele krijgs macht slechts klein is in vergelijking met die van Uwe Excellentie, kan het natuurlijk niet verwacht worden, dat overal groote commando's van ons in het veld zullen zijix en spx-eekt het der halve vanzelf, dat hetgeen vereischt wordt van onzen kant, zooals geduren de den geheelen oorlog, door geringe machten moet worden gedaan, en bo vendien worden wij nog verplicht on ze commando's nog meer op te snippe- ren, ten einde de roovende patrouilles onder Uwer Excellence's opperbevel, die overal rondgaan om vee en provi and van de verschillende plaatsen weg te voeren, in die rooftochten te kunnen tegengaan. ,,2. Wat betreft Uwe bewering, dat behalve de burgermachten onder mijn persoonlijk bevel er geen ander gere geld lichaam van Boerentroepen zou bestaan, ontken ik dit ten sterkste, aan gezien onze legermachten nog verdeeld 'zijn erx bestuurd worden op dezelfde wijze als in het begin van den oorlóg, overeenkoixistig 's lands wetten. „3. Wat betreft punt 3 van Uw schrij ven, thans onder behandeling, is het mij reeds hekend, dat dergelijke bar- baai-sche handelingen door troepen on der Uw bevel geschieden en niet alleen langs of nabij den spoorweg, maar ook ver van spoox*wegen verwijderd, waar Uwe troepen zich bewegen, worden niet alleen 'huizen afgebrand of met dynamiet opgeblazen, maar ook weer- looze vrouwen en kinderen er uitgezet beroofd van alle voedsel en deksel, zon der dat er eenige gegronde redenen voor dergelijke handelingen bestonden. 4. „Wat punt 4 van Uwer Exc.'s schrijven, thans ondex* behandeling aangaat, spijt het mij ten zeerste te moeten aanzien, dat- de determinatie van mij en mijne burgers om te vol harden in den strijd voor onze onaf hankelijkheid door U gewroken zal worden op onze vrouwen cn kinderen, daar zulks het eerste geval is van dien aard rnïj in de geschiedenis van be schaafd oox-logvoeren bekend, en blijft er voor mij niets verder over dan ie protesteeren tegen uw voorgestelden maatregel als zijnde in strijd met alle beginselen van beschaafd oorlogvoe ren en uiterst wreed tegenover de vrou wen en kinderen... Het voorwendsel door U genoemd, nl., dat door aldus te handelen. Uw Exc. zich wil beschex-- men legen het overbrengen van infor matie naar ons, is blijkbaar uit de lucht gegrepen, daar zoodanig'e maat regel niet door U noodig werd geoor deeld, toen onze troepen nog in de on middellijke nabijheid van Pretoria ge legerd waren. Het is overbodig om te ontkennen, dat wij door middel van vrouwen en kinderen eenige informatie betrekkixxg hebbende op krijgsopera ties ooit hebben ontvangen. „5 „6. Ten slotte wensclx ik U de verze kering te geven, dat niets wat door U moge worden gedaan tegenover oixze vrouwen en kinderen, ons zal belet- teix om dexx strijd voor onze onafhan kelijkheid voort te zetten. In verband hiermede werd door den staatssecretaris der Republiek den 5en Sept. te Nelspruit de volgende „Gou- vernements-kennisgeving" uitgevaar digd: Ter algenxeene iixformatie voor de burgers wordt hiermede bekend ge maakt punt 4 van eene Pi'oclanxatie, uitgevaardigd door Roberts, Opperbe velhebber der Britsche troepen in Z. Afrika, welke Proclamatie gedateerd is den 14en Augustus 1900. Punt 4 luidt als volgt: Dat alle burgers in de disti'icten, ge occupeerd door Harer Majesteits troe- pen, behalve diegenen die alreeds den eed hebben afgelegd, beschouwd zullen worden als krijgsgevangenen en uitge zet zullen worden of op zulk andere wijze behandeld zullen worden als ik zal beslissen. Uit bovenstaande zal het den bui*- gers duidelijk zijn, dat het hen niets baat de wapens neer te leggen. Inte gendeel wordt ieder burger, die zijn wapens gaat nederleggen, ingevolge bovenstaande Proclamatie van Roberts als banneling uit het land gezet. Burgers, die van plan zijn hunne wapens neer te leggen, wetcxx dus- wat hen te wachten staat. Algemeene berichten. DE OORLOG IN ZUID-AFRIKA. Kruger's reisgoed is aan boord van de „Gelderland" gebracht. Deze neemt nu kolen in cn zal vermoedelijk Don derdag vertrekken. De commissie die advies moet uit brengen over de al of nict-wettigheid van de Transvaalsche concessiën, hield 11 October te Pretoria eeix bijeen komst. De heer Kretschmar van Veen, directeur van de Nederlandsch Zuid- Af rikaansche spoorwegmij., werd ge hoord. Zeer opmerkelijke dingen kwa men aan 't licht uit stukken, gevoixden in een Nederlandsche ambulaixce, waaruit bleek dat de spoorwegmaat schappij korpsen had georganiseerd om de bruggen te vernielen, d. w. z. altijd volgens het Engelsche telegram uit Pretoria.. Voor een vergadering van ten min ste vijftig predikanten uit Parijs en omstreken heeft Maandag dominee Broekhuizen, uit Pretoria, in het Hol landsch gesproken. Zin voor zin werd door consul Pierson vex-taald. Ten be sluite werd eenparig een motie aange nomen, waarin bewondei-ing betuigd wordt en de vaste hoop wordt uitge drukt dat de onafhankelijkheid van de Boerenrepublieken, welker recht van bestaan eenmaal te meer geble ken is door de heldhaftigheid van hun tegenstand, gespaard zal blijven. CHINA. Het vertrek van liet Chineesche hof naar Sin-gan-foc is uitgesteld, wegens de aanwezigheid van Mohammedanen die men voor oproerig lioudt, Sj en-si. Telegrammen aan de Morxxing Post en andere bladen uit Hongkong, Kan ton, Sjanghai toonen aan, dat de on- gei'egeldheden in Kwang-toeng, Kwang si en Se-tsjoean hoe langer hoe ernsti ger worden. Ze zijix niet tegen de vreemdelingen, maar tegen het keizer lijk huis gericht, en beoogen tevens agitatie voor hervormingen in het .1 ang-tse-dal. Zij dreigen te worden tot een gi'oote beweging tegen de Mant- sjoe-dynastie, eerst in zuidelijk China, later in het gehecle rijk. De sultan van Turkije heeft voor dexx tijd van 30 jaren aan Duitsehland het eiland Uroan in de Roode Zee, veertig mijlen ten noorden van het eiland Iva- maraxx, als kolenstation in pacht ge geven. In België worden tegen den eei'sten dag van de twintigste eeuw op vele plaaisen feesten beraamd. Onder an deren zal De Mot, bui'gemeester van Brussel, den 31en December de negen tiende eeuw uitluiden op het stadhuis van de hoofdstad. Zaterdag is te Rome een derde per soon gevangen genomen, die van me deplichtigheid aan den diefstal in het Vaticaan wordt verdacht. Stadsnieuws HAARLEM, 16 Oct. 1900. School voor Kunstnijverheid. In de afdeeling voor artistieke metaalbewei'king verbonden aan de School voor Kunstnijverheid te Haarlem, worden thans proeven genomen met het verwerken van Eanka-tin. Het metaal is zeer mooi van k'eur, iets zachter dan ander hu, doch voor de bewerking zeer ge schikt. De bedoeling is, om in dit me taal te drijven, schotels, bakjes en ander vaatwei-k, die door huaus aiiistieke bewei-king, zijn schoon x vermen en gepaste versiering een piaats onder de voorbrengselen van Kunstnijverheid innemen. Reeds werd een schotel met ver- siemen rand gedreven, die als gced ges'cagd mag woi'den beschouwd en die in het Museum van Kunst nijverheid werd tentoongesteld. Daar de artistieke bewerking van tin in het buitenland reeds veelvuldig wordt toegepast zal zij ook in ons land ingang vinden en dat daartoe in het in onze O. I. be zittingen gevonden materiaal ge-1 bruikt wordt, ligt voor de hand. R. K. Volksbond. In de Maandagavond gehouden ver-' gadering der afdeeling Haarlem van bovengenoemden bond in de grooto zaal der Sociëteit „de Kroon", werd' rekening en verantwoording gedaan over 't afgeloopen jaar door den pen ningmeester, den heer van Dijk. Uit het jaarverslag bleek, dat do ontvangsten bedroegen f 3159.30 1/2, de uitgaven f 3131.11 1/2, zoodat de kas, sloot met een voordeelig saldo van f 28,19. Vervolgens bracht de secreta-' ris, de heer Th. Bi'oekhuijzen, verslag uit. In dit verslag werden de verschillen de werkzaamheden in het afgeloopen jaar geresumeei-d, o.a. gewezen op do feestelijke herdenking van het 20jax-igi beslaan op 2 Oct. 1899 en van de uitvaag (liging der Eixcyclielc Rerum Novarumj op de vergadering van 21 Mei 1.1. Metl het uitspreken van den wensch, dab liet God moge behagen dat de vereenil ging bloeien en groeien, dat geen waa-i klank moge gehoord worden, en geen) afguxxst of jaloezie in hun midden mo-i ge bestaan, doch dat de leden steeds! mogen blijven werken en strijden on-1 der het devies van den Bond „Voorj God en Kerk, Vorstin en Land," wer<H dit verslag besloten. De voorzitter, de hoer C. A. M. vanj Dam, bedankte hierop den penning-! meester voor zijn accuraat beheer, eni bracht den secretaris een woord van' hulde voor zijn correct jaarverslag.! Spr. hoopte dat beiden met dezelfden ijver en ambitie nog langen tijd voori den bloei der afdeeling werkzaam mo-j gen zijn. Tevens bracht spr. een woord vanl dank aan den eerwaarden adviseurJ den heer Wierdels, voor de vele moeite,! die hij zich steeds voor den Bond ge! troost. (Applaus.) Ten slotte had cene verkiezing vap 5 leden voor het Hoofdbestuur plaats. Uitgebracht werden 155 stemmen. Ge< kozen werden de lxeeren Th. Broek-} huijzen met 147, Jac. Eetmans met 134*' W. A. J. van de Kamp met 143; P. J. L Preijde met 121 en A. F. H van der Vaart met 124 stemmen. Verder kreeg de heeren J. Ronde Sr.,1 die niet in aanmerkixxg wensckte ta komen, nog 24 stemmen en de heer H. R. A. Willemse 31 stemmen.. Socialistisch Leesgezelschap te Amsterdam. Maandag 22 October a. s. 'des avonds te half negen zal prof. Emi- le van der Velde, de bekende lei-! der der sociaal-democratische' frak- tie in de Belgische Kamer, voor', S. L. optreden met de volgende re de „La crise de croissance du so-, cialisme", te houden in Manon' Stroucken (ingang Lcidsche kade).j Toegangsprijs0.50; arbeiders. f 0.10.. On verzoek van het bestuur der} Bach-vereeniging, heeft het bestuur der Electrische tram zich bereid ver-' klaard, na afloop der concerten een' extra tram te laten rijden naar Bloe-i nxendaal. Zooals hekend is, moet men zich voor het lidmaatschap der Bach-Ver-* eeniging (ad f 10.met een dame), aanmelden bij den heer E. A.. Kruse- man, Houtstraat Haarlem en zal difc jaar op alle concerten het Orkest vani liet Concert-Gebouw onder directie van den lieer W. Mengelberg, zich, doen liooren, terwijl als solisten zul len optreden Mevr. Wedekind, zang;. Busoni, piano; Ysaye, riool; Thereso Behr, zang; Henri Marteau, viool. Zandvoort. Het bedrag hetwelk naar aanleiding van art. 1 der wet van 24 Mei 1897, (Stbl. No. 156) aan deze gemeente over 1900 behoort te worden uitgekeerd, is- door heeren Gedeputeerde Staten de zer provincie vastgesteld op 5328.84^.- Do uitslag der loting voor de Nat. militie dezer gemecnti is als volgt:

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1900 | | pagina 1