NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Ia ia Lewstom Meestgelezen. Dagblad in Haarlem en Omstreken. 18e Jaargang. Woensdag 5 December 1900. No. 5349 AARLEM S ABONNEMENTSPRIJS "Voor Haarlem per 3 maanden1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1.30 Franco door het geheele Rgk, per 3 maanden. 1.65 ATzondorltyke nummers0.02|£ Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.87^ do omstreken en franco per post0.45 ADVERTENTIËN: Van 15 regels 50 Gts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiëa van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlek rabat. Reclames 30 Cent per regel. Bureaux: Gebouw Het Spaame, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Telefoonnummer der R«dactle 600. Telefoonnummer der Administratie 122, Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiön worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Am. te Amsterdam. JDit blad -verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicitó Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONESSuce., Parys Faubourg blonlmarire. Dit nomina bastaat nit zes bladzijden. Haarlem's Dagblad van 5 Dec. bovat o. a.De Buitenlandsche pers over Keizer Wilhelm, Vervolg van do papieren proclamaties I Kruger's komst in Nederland, Een interview van Prof. van Hamel, De gas Ijwestie, Weten en Werken, Ny verheid, enz. Politiek Overzicht. De Duitsche Keizer wil den ou den Staatspresident niet ontvangen en hem geen hoop geven dat van Duitsehiand iets is te verwachten in 'L belang der arbitrage. De hartstochtelijke, geestdriftige Fransche bladen z'n daar hevig legen te keer gegaan, de van over heidswege geinspireerde Üuitsche bladen praten het goed (behalve o. a. de Soc. dem. „Vorwarts, die iro nisch 's Keizers gedukwensch aan Kruger in 1806 in herinnering bracht en enkele andere .Deutsche Tageszeitung" b. v. meent, dat Duitsehiand toch het hoofd van een bevrienden slaat had kunnen ont vangen, al kan het niet interveni- eeren. De Boeren zullen zichzelf wel helpen, maar voor Duitsehiand is het een hard ding, dat het afhan kelijk is geworden van Engeland. President Kruger zal, evenals de geheele wereld, wel bemerkt heb ben dat het volk en de regeering hierin uiteenloopende wegen be wandelen en de tegenwoordige po litiek dus slechts een voorbijgaan de episode kan zijn. De „Staatsburger Ztg." noemt het gebeurde een zwaren slag. Oe „Reichsbote" zegt, dat het voor eiken patriot en waarachtigen monarchist uiterst pijnlijk en smar telijk moet zijn in zijn meening too lijnrecht tegenover den Keizer te moeten staan, zonder de oorzaak daarvan te kunnen begrijpen. Het blad betreurt het, dat men door dc Diuuske behandeling der Boeren iet rechts- en zedelijk gevoel van i'ile volkeren kwetst en, om den ÏÏngelschen ter wille te zijn, zich net dezen isoleert. De „Germania" zwijgt over het je val. De „Lokalanzeiger" heeft een ge licht van Ernst von Wildenbruch ia a Kruger. Over het algemeen valt op te mer- cen dat geen enkel blad geloof slaat tan de officieuse bewering, dat de fesaak der weigering geiegen is n een schending van de etiquette loor president Kruger, die niet •ooraf zou hebben gevraagd of zijn >ezoek aangenaam was. Het blijkt neer en meer dat de ware oorzaak Ier weigering gelegen is in de En- iels chgezinde staatkunde van graaf ren Bülow, waarbij nog komt dat Ie Keizer er tegen opziet om Kru ier te ontmoeten. De Berlijnsche bevolking be treurt de weigering zeer. De Engetache bladen zijn natuur lijk in de wolken. De president zal nu naar Neder land gaan en naar alle waarschijn lijkheid van daaruit zijn beroep op de volkeren doen. Het eerst dan zeker aan Rusland, van waaruit voor de vredes-idóe reclame ge maakt is. Reclame gemaakt, want we weten allemaal wel, dat het slechts woorden waren, woorden, woorden. Gloeiend voor recht en rede, moeten we toch met koel hoofd den stand van zaken beschouwen en er kennen dat er weinig hoop nu over blijft voor den pelgrim die recht vragen komt. Want in dit verband een samenwerken tusschen Frank rijk en Rusland zou misschien mo gelijk, maar toch niet zeer te ver wachten. Welke onoverzienbare gevolgen zou een optreden dezer mogendheden kunnen hebben voor den vrede van Europa. Hier valt dus niet veel te ho pen voor de zaak van het recht. We kunnen het alleen diep betreu ren dat de enorme strijdmachten alleen worden gedrild als instru menten voor roofpolitiek en heb zuchtig doeleinden en niet om kracht te zetten bij den eisch van recht, het feit loochenen gaat niet. En bovendien wie gehoopt mocht hebben op samenwerking der mo- endheden om Engeland te dwin gen bemiddelende tusschenkom'st te aanvaarden, hij denke maar eens aan de Chineesche kwestie, hoe als met een breeden armenzwaai van eendracht en onderlinge sa menwerking er groot gedruisch werd gemaakt over het gemeen schappelijk optreden om hetgeen den vreemdelingen in China we dervaren was, te straffen, en toen de aap uit de mouw kwam en de roofpolitiek zich als achtergrond van al dat mooie woord-geschetter toonde, het Europeesche concert de schrilste dissonanten deed hooren die ooit dcor het allerminste mu ziekgezelschap in het oor kunnen snerpen. Toen viel er nog een oogenblik te spreken van een belang waarin allen gezamenlijk betrokken wa ren, en zou men dan de wereld zoo slecht kennen om te meenen, dat waar het slechts een idéé geldt, zij het dan ook een idéé die diep leeft in de volks-concientie, de regeerin- gen daarvoor tot samengaan zou den te vinden zijn Hier mogen eenige uitingen uit de Fransche pers volgen over Kei zer Wilhelm's weigering De „Republique Frangaise' zegt dat het besluit van Keizer Wilhelm de hoop op arbitrage vernietigt, want de Czaar kan, nu hij ziek is, niet het initiatief nemen. De Matin" vraagt zich af of het dezelfde Keizer is die het telegram van 1896 en dat van gisteren on- derteekende. De ..Eclair" noemt het telegram van gisteren laf en onbeleefd. Het besluit van Keizer Wilhelm be wijst, dat hij loog, toen hij betuig de dat zijn politiek geen voordeel zoekt bij een Engelsch-Duitsche overeenkomst. De „Echo de Paris" Wilhelm II heeft zich verlaagd tot de minste plaats onder de souvereinen. Hij is geen ridder meer, maar eenvou dig een leerling van Bismarck. Het Journal" zegt, dat Duitseh iand blijft het land van „Macht gaat boven Recht." De Rappel": Duitsehiand gaat de politiek van het egoïsme volgen. De,,GauIois" verklaart dat Kei zer Wilhelm niet ontvankelijk is voor een edel gevoel. De „Intransigeant" zegt: Enge land doodt Kruger, Duitsehiand oe- leedigt hem. De Libre Parole" noemt Keizer Wilhelm een Lohengrin van bord papier. Wat de Engelsche bladen betreft: De „Morning Post" noemt de houding door den Keizer tegen over President Kruger aangeno men mannelijk en openhartig. De officieuse verklaringen, in Duitseh iand gepubliceerd dragen het ken merk van dezelfde eigenschappen. Het blad spreekt de hoop uit, dat zoowel die houding als die verkla ringen door de Engelschen op de rechte waarde zullen worden ge schat. De houding van den Keizer toont een juiste opvatting van de positie van Kruger en van de Boe ren. De „Daily Telegraph" zegt, dat s Keizers optreden dcor de Engel schen zeer op prijs wordt gesteld. De „Daily News" zegt, dat het besluit van den Keizer moet wor den opgevat als een bewijs, dat thans betere betrekkingen bestaan tusschen Duitsehiand en Engeland; doch de Duitsche staatkunde wordt mltoos geleid door overwegingen van zakelijken aard, met uitslui tende zorg voor de Duitsche be langen. Onwillekeurig komt ons Heye's rijmpje voor den geest Wie gloeit vcor recht en rede Heet ik zoo graag mijn man, En vraagt hij, doet je mede. Zoo doe ik, wat ik kan. We gloeien voor recht en rede, maar meedoen kunnen we niet. Dat kunnen wij, Nederlanders, niet als kleine Staat, en dat kunnen de groote mogendheden op zich zelf als groote mogendheid ook niet want wanneer de Europeesche vre de verstoord werd was de ellende niet te overzien. Maar wat ze wel zouden kunnen doen gczamenlij-k optreden in 't belang der Boeren- ak. Maar dat doen ze niet, omdat ze elkaar niet vertrouwen en met rechtvaardigheid te beoefenen geen dubbeltjes te verdienen zijn. Buitenlandsch Nieuws. Engeland in Zuid-Afrika. Terwijl de groote tragedie der onderdrukking en berooving van het arme Boerenvolk wordt afge speeld, komen er zoo af en toe ko mische elementen den gang der tragedie afbreken. De papieren proclamaties, het gedoe, alsof Transvaal reeds onder worpen was; de telkens weerspro ken leugens, die aanbieding aan Botha en de Wet, enz. Het is bij papieren proclamaties niet gebleven, men is verder ge gaan en heeft maar reeds de grond slagen voor de regeling van den toe stand in Zuid-Afrika aangeboden. Dat heeft het comité van de „Im perial South African League" ge daan, en die heeft aan Chamberlain dan voor die regeling het volgende voorgesteld lo. dat sir Alfred Milner in Zuid- Afrika zal blijven als Regeerings- commissaris voor geheel Z.-Afrika, en als gouverneur-generaal voor Transvaal en de Oranje-Kolome, zoo lang mogelijk, opdat het land in overeenstemming met zijn staat kunde zou mogen worden ontwik keld en geregeerd. 2o. dat het militaire bestuur in Zuid-Afrika zoo spoedig mogelijk zal worden vervangen door het be stuur als kroonkolonies. Een Uit voerende Raad bestaande ud ver schillende ambtenaren en adviseurs moet dan worden benoemd door de gouverneur-generaal. 3o. Zoo spoedig de toestand in beide kolonies vreedzaam is gere geld, en de algemeene toestand van het land het toelaat, moet zelf re geering worden geschonken aan de nieuwe kolonies, op dezelfde grond slagen als in de Kaapkolonie. 4o. De delegaties meenen, dat het onjuist zijn zon. van het mili tair bestuur onmiddellük over te gaan tot zelf regeering zonder een tusschenperiode als kroonkolonie. 5o. Het is raadzaam dat Trans vaal en de Oranje-Kolonie afzon derlijke kolonies zullen. vormen. Go. In de beide nieuwe kolonies moet het gebruik der talen op de zelfde wijze geregeld worden als in de Kaapkolonie. 7o. Transvaal en de Oranje kolo nie moeten elk een behoorlijk deel dragen der oorlogskosten. 8o. Do benoeming van ambtena ren in de kolonies moet met de grootste zorg gebeuren. De daar voor aangewezen menschen moe ten volkomen bekend zijn met de behoeften van het land en het ka rakter van het volk. 9o. Immigratie naar Zuid-Afrika moet worden aangemoedigd, maar onder een zorgvuldig overlegd plan der Regeering voor kolonisatie mei Staatshulp, waarvoor wellicht een deel der leening zou kunnen wor den gebruikt. lOo. In de nieuwe kotanies moet 'het verbod om sterke dranken aan de Inboorlingen te verkoopen wor den gehandhaafd en daarop krach tig worden toegezien. lio. Voor geheel Z.-Afrika moet een Hoog Hof van Appèl worden opgericht. Stadsnieuws HAARLEM, 4 Dec. 1900. Voor rekening der H. S. M. werden Maandag wederom tien spoorwegrijtui gen 3e Ulaaee afgeleverd uit de fabriek van de firma Beijnes alhier. Die wagens zijn naar Belgisch model ingericht en zijn van gangen en privaten voorzien. B. K. Volksbond. Toonde do h^er F. Vos verleden week een groot kunstenaar, een vlug teekenaar en 6childer te zijn. Maan dagavond gaf hij blijk ook op het ge bied der declamatie thuis te zijn. Ach tereenvolgens droeg hij zeer goed een drietal humoristische stukjes voor ge titeld: Krelis Lauwen van Langendijk, plat Amsterdamsche samenspraak en Doopen, waarmede veel bijval werd in geoogst. Het was dan ook een welver diende hulde, toen de voorzitter aan het einde der vergadering den heer Vos tot lid van verdienste benoemde; eene benoeming, die met daverende toejuichingen door de aanwezigen werd begroet. Met veel genoegen nam de heer Vos dezo onderscheiding aan en sprak den wensch uit nog vele jaren aan den bloei van den NeiL R. K. Volksbond te mogen mede-arbeiden Hierna werd de vergadering gesloten. Weten en Werken. In „Weten en Werken" trad Maandag avond tor oj ening van de serie win tervoordrachten, de heer ds. Joh. Dy- serinck op. Ds. Dysennck Is een zeer gewild spreker en met aandacht werd zijn causerie, eene uiteenzetting van de leer van Confusius, in verband met do huidige troebelen, ontwikkeld. Spreker gaf een duidelijk beeld van het Chineesche volkskarakter en wees er op, hoe de Chineezen groot gelijk hebben de vreemdelingen te weren uit hun land. Engeland heeft in dat opzicht het meest op zijn kerfstok, door den opi um-invoer, door het doen der zende lingen, en door het feit, dat, wanneer een Engelschruan bij den consul over de een of andere fatalitei, kwam kla gen, onmiddellijk een Engelsch oor logsschip in 't vooruitzicht werd ge steld. Al deze kleinere grieven zijn eindelijk tot een uitbarsting gekomen. Van dr. Dyserinck verwacht men na tuurlijk altijd een bijdrage op 't ge bied der Hollandsche taalkunde. Dit was ook nu weer het geval. Dt Holland sche eigennamen werden behandeld. Vooral de naam Jan, waarbij zooals te begrijpen is, nog al eens een histo risch feit in herinnering werd ge bracht De boeiende, en vooral geestige voor dracht, hield de aandacht strak ge spannen. Een luid applaus was de be looning. Op Donderdag, 20 dezer, 's mor gens il uur zal aan het lokaal van het provinciaal bestuur alhier wor den aanbesteed het onderhoud van den Grindweg van de brug aan het einde der Brèelaan, nabij den Hui- gendijk, naar Ursem, gedurende de jaren 1001, 1002 en 1003. Door het fanfarekorps Ar beid Kunst", directeur J. Blad, is een aanvraag gedaan om, als Paul Kruger het perron passeert, hem eene ovatie te mogen brengen. Door het gemeentebestuur van Amsterdam, werd hedenmiddag aanbesteed Het maken van een dubbele ijze ren basculebrug met vaste gedeel ten over den Buiten-Amstel, voor do Ceintuurbaan met bijbehoorende werken. Raming 365.000. Van de 32 hiervoor ingekomen inschrijvingsbiljetten was dat van P. Vermeer te Amsterdam het laagst voor 327.600. De eerste aanbesteding van den clcctrischen locaalspoorweg van Rotterdam naar 's Gravenhage en Scheven ingen zal plaats hebben op Donderdag 20 December te Rotter dam. Het werk zal bestaan in het mar ken eener paalfundeering voor het lste gedeelte van de viaduct voor bovengenoomden spoorweg ta Rot terdam, van af do Zomerhofstraat tot den Blammerdijkschen of Berg weg aldaar. De raming van dit eerste gedeelte werk bedraagt 142000 Bloem endaal. Door den Burgemeester van Bloo- mendaal, is benoemd tot Dianaar van Politie aldaar, J. van Dijk, wo nende te Haarlem, en wel met in- gang van 1 Januari a. s. Binnenland. Huwelijk der Kouingin. Naar men verneemt heeft het ge meentebestuur van Den Haag het plan den Zaterdag voor den dag der huwe lijksvoltrekking van IL M. de Konin gin, te bestemmen voor eene feestelij ke, zoo mogelijk algemeene illuminatie der stad bij welke gelegenheid allo hoop bestaat dat hot koninklijk bruids paar een rijtocht door verschillende wijken zal maken ter bezichtiging van de verlichting. De serenade door de drie koninklijke vereenigingen „Cecilia" te 's-Graven- hage „Zang en Vriendschap" te Haar lem en „Rotle's Mannenkoor" te Rot terdam aangeboden, is door H. M. de Koningin aanvaard. Ze zal gehouden worden op nader te bepalen dag en uur in overleg met de feestcommissie. Reuter seint uit Tientsin, dat de Ne- derlandsche gezant, de heer Knobel, Feiiilletos. Naar het Duituch. i) De duivel mag me halen als .at niet mijn eerste gedachte is ge feest. Maar wel beschouwd e man had toch eigenlek in 't ge- eel geen reden Of hij er reden toe had of niet an ik u nu niet uitleggen, Red- ich! Maar ik herhaalals ge hem indt neemt ge hem ve van gen. Ik rees alleen maar dat ge hem te- ergeefs op Elvershöh zoudt zoe- en. Hij liet den hoofdtuinman staan n op zijn wenk traden de lieden aderbij om het lichaam van den erslagene op de baar te leggen, 'o inspecteur bedekte het met loed besmeurde gelaat van den oode met een zakdoek en zeide alfluid Vlug vooruit nu, opdat we em in 't slot binnen hebben ge dacht eer de dames iets vernemen! Maar men had reeds te lang ge aarzeld. Een of ander als te ijve rig bediende was zoo gauw h;; kon naar het slotje gerend om de eer ste te zijndie het nieuwtje over bracht en een ongelukkig toeval had gewild dat Edith hem bij de deur tegenkwam. Wel had de man op haar vraag hoe hij zoo buiten adem kwam en er zoo on gewon den uitzag eerst allerlei uitvluch ten willen zoeken, maar een trotsch bevel had hem gedwongen de waarheid te zeggen en binnen wei nig minuten was de barones van alles op de hoogte. Ze was doodsbleek geworden en had een paar seconden lang de hand op haar oogen gelegd als ie mand die plotseling duizelig wordt. Maar zoo dit werkelijk een aanval van zwakte geweest was, dan was die wonderlijk snel over geweest. Ik stel er je voor verantwoor delijk dat mijn moeder en broer voorloopig er niets van hooren, had zij gezegd en was toen met vlugge schreden naar de plaats des onheils gesneld. De treurige stoet was juist den grooten weg ingesla gen toen de barones aankwam. - Te laat! mompelde de hoofd inspecteur verschrikt en toen be val hij met gedempte stem Zet de baar neer! Behalve de dragers moet maar één van de meisjes hier blijven om de freule bij te staan ais het noodig mocht zijn. Jelui anderen gaat heen en zorgt dat de slaapkamer van den baron in orde is om er zijn lijk te brengen. Ook de nieuwsgierigsten volg den ditmaal zijn bevel op met bij zondere bereidwilligheid, want geen een verlangde er naar getui ge van dit treurig weerzien te zijn. Met den hoed in de hand ging de hoofdinspecteur Edith eenige schreden tegemoet. Een vreeselijk ongeluk... wil de hij beginnen, maar zij wenkte afwijzend met de hand. Laterlaterl Eerst wil ik hem zienl De genadige barones moest ervan afzien den ontslapene nu te '•zien, zeide de beambte welmee- nend op verzoekenden toon. De in druk zou u slechts doen ontstellen. Later als sommige sporen verwij derd zijn Maar Edith stond reeds naast de baar en op haar bevelenden wenk trok hij den zakdoek van het ge laat van den doode. Een krampach tige siddering voer haar door de le den, maar haar oogen bleven droog en geen woord kwam over haar lip pen. Het meisje, waaraan de in specteur bevolen had te blijven, was aan haar zij getreden, maar Edith had haar hulp niet noodig. Ze boog zich voorover, drukte een zachten kus op het bleeke, ijskou de voorhoofd, richtte zich toen weer op. daarbij de hulp van het meisje afwijzend en zeide hard Men heeft hem vermoord, niet waar? Toestemmend boog de inspec teur het hoofd. Daar een en ander ongelukkig toeval uit den aard der zaak is bui ten gesloten Met een doordringenden blik vestigden Edith's oogen zich op zijn gezicht. En de moordenaar? Verdenkt ge iemand? Meer dan verdenken alleen, barones! Ik heb de volle zekerheid dat het de houtvester Fabian ge weest is, die het verraderlijk schot heeft gelost. En tot mi in dood toe zal ik mo bitter verwiiten dat ik gisteren het bevel van den heer baron heb opgevolgd en den ver vloekten kerel heb laten loopen. Een diepe zucht als het opade- men van iemand, die van een zwa ren last bevrijd is ontsnapte Edith's borst, zoodra de inspecteur Fabian's naam had genoemd. Maar haar oogen hingen nog steeds met een uitdrukking van de hoogste spanning aan zijn lippen. Wat is gisteren gebeurd? Ver tel het mei Ik weet nog van niets. Fabian was in de werkkamer van den baron, terwijl ik in de ka mer daarnaast wachtte tot de beurt aan mij zou komen.-Opeens hoor de ik dat de baron driftig iets tot den houtvester riep en onmiddel lijk daarop weerklonk daar bin nen zoon zonderling gestommel en gesteun alsof twee menschen op le ven en dood met elkaar worstel den. Toen snelde ik binnen en kwam juist nog bijtijds cun den baron uit de handen van don ra- zenden kerel te bevrijden; deze had hem bij do keel gegrepen met het klaarblijkelijk doel hem te wurgen. Als mijn zin was gebeurd dan was de moordenaar natuurlijk dadelijk gevangen genomen en zou hij door de gendarmes zijn weggehaald. Dit werd me echter uitdrukkelijk ver boden en de houtvester mocht on gestoord heen gaan. Nu heeft de arme baron zijn ontijdige groot moedigheid met zijn leven moeten betalen. En wat was de oorzaak vrn den strijd? Heeft de heer von 1 in derode u niets daaromtrent ge zegd? Geen woord. Alleen miest ik zorg dragen dat Fabian zich van daag niet meer op Elvershöh ver toonde. Ik heb dan ook heel in do vroegte den inspecteur Sieberl naar de hou tvesters woning gezonden om den kerel, zoo noodig, met ge weld te verwijderen. Fabian was er echter niet en de beide onder houtvesters verklaarden dat hij reeds sedert gisterenavond niet meer thuis is geweest. Natuurlijk!' Hij zal zich zoo snel mogelijk uil de voeten hebben gemaaki, nadat, hij zijn vervloekte misdaad had be gaan. En doordien tot overmaat van ramp niemand hel schot jenoord heeft, kon hij voor zijn vlucht nog een flinken voorsprong krijgen. Ediih sidderde alsof zij dc koorts had. Een of ander vreeselijk denk beeld moest zich bij die laatste woorden van haar hebben meester gemaakt. Houdt u het dan voor moge lijk dat mijn... dat de baron neg

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1900 | | pagina 1