DE ZATERDAGAVOND
BIJVOEGSEL VAN „HAARLEM'S DAGBLAD".
Letterkundig Weekblad voor Jong en Oud.
Haarlem'SMllSea schapisergkunstmatig,)elicht'boewel oven van Piet?r Aertsen Pietersz.,
(emmer Halletjes.
16.
Zaterdag 22.December.
1900.
Meest gelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken.
W. A. J. VAN DE KAMP.
uit Ao T^oarlc 1 bleuen of de blooden. Er ligt iets ita-
Llll Ut AA-dclLlb liaansch. iets onhnllandsrh in riin
vergadering.
o
W. A. J. VAN DE KAMP.
iiaanscli, iets onhollandsch in zijn
donkeren kop met het zwarte haar, de
zwarte oogen en den zwarten knevel.
Maar iets van specifiek Hollandsche
taaiheid ligt er in zijn karakter. Wat
hij eenmaai vast heeft, laat hij niet
los. Hij was de man, die meer dan eens,
ansche omwenteling van 179:1de hoofdleiding nam tot het behoud
lijk nog maar kinderspel, ver- van de kermis, tegenover de aanvallen,
bij de revolutie in onze Raads-die daarop van alle kanten gedaan
in het vorige jaar. In elk werden en zijn vrienden weten er van
de Fransclien van 't te vertellen, wat hij dan wist tot stand
te brengen in een minimum van tijd.
Dan was Willem van de Kamp, zooal°
de vrienden hem noemen, in zijn ele-
het, alsof Haarlem nu ment. Dan stuurde hij dezen naar links,
id verloren was en men zag in 1 genen naar rechts, haalde Jan over,
Isvergaderingen de ijselijkste i bepraatte Piet, schreef, liep, reed, fiet-
tegemoet. Stellig reesden te. desnoods tot laat in den nacht, alles
ieden wel, dat voortaan liet voor de goede zaak.
iet inktkokers een heel gewoon Bij zijn donker uiterlijk past een
u worden, ja, dat men elkaar van zijn meest op den voorgrond tre-
te lijf zou gaan. dende eigenschappen zeer goed. Hij is
meer dan een jaar later, zul- een speurder, een onderzoeker, een
bevreesden om hun eigen he- ontdekkingsreiziger in de kleine Haar-
lemsche samenleving. Hij maakte vroe
ger deel uit van de politie te Rotter-
vorige eeuw kwalijk meer ge-
dan de Haarlemmers van
dezer eeuw. In het oog van
maar die toch wanneer ze optreedt,
meer indruk blijkt te maken, dan men
oppervlakkig wel denken zou.
Daar is Van de Kamp in zijn element.
Daar kan hij aardigheden vertellen
j en komiek wezen, dezelfde man, die op
zoo rustelooze wijze een genieente-
I ambtenaar, die zijn plicht niet deed,
i vervolgde.
En wat de vormen aangaat, ook
daarin zal hij zich meer en meer gaan
voegen. De vorm althans van de zwarte
gckleedc jas waarin hij de Raadsver
gaderingen bezoekt, voldoet aan meer
dan rtdelijke eischen en deze jas
zou iemand den tijd doen vergeten, toen
Van de Kamp avondvergaderingen
placht te bezoeken in een onverschil
lig sporthemd, met een pet op en een
houten pijpje tusschen de tanden.
Kleeding is evenwel maar kleinig
heid. Daden zijn belangrijker en ik
geloof, dat de burgerij die van den
heer Van de Kamp als Raadslid nog
kan verwachten, wanneer hij maar de
klip van de kleinigheidjes, bloempotten
en soortgelijk gerei, weet te ontzeilen.
llij. heeft één groot voordeel boven
vele andere Raadsleden: hij heeft niet
aleen lust om zich in de zaken in te
werken, (die lust zullen wel alle Raads
leden bezitten) maar ook blijkbaar den
tijd. Vandaar,' dat hij kan gaan pra
ten met dezen en genen, nauwkeurig
alle stukken nalezen, hier en daar een
kijkje gaan nemen en dan in de Raads
vergaderingen zulke juiste opmerkin
gen maken, dat zoowel zijne collega's
als het publiek tot de erkenning ko
men moet: „er zit iets in Van de
Kamp."
Dat .iets zou men pit kunnen noe
men. Inderdaad, er zit pit in hem. Ik
voorzie, dat die pit zich meer en meer
ontwikelen zal en dat zoodoende de
kiezers geen ongelijk zullen krijgen,
die indertijd Van de Kamp naar den
Raad hebben gestuurd.
Vroeger, toen de Zaterdagavond nog
niet bij ons blad verscheen, konden wij
hij onze Figuren uit de Raadsvergade
ring moeilijk portietten geven ze lava-
Het Spoorwegongeluk te Dax.
LIJKEN DER SLACHTOFFERS.
cheiden beelden. Het is de officieel" begin der 16e eeuw Voor ons hangt alles is met juistheid geteekend. Ech-
aanduiding van \driaan Brouwer - een oud paneel, voorstellende De Ge- ter kost het eenige moeite uit te vin
interieur. van het fleurige, drukke boorte van den Zaligmaker. Ook hier den het onderwerp waarnaar de
leven, dat hij gelegd heeft in zijn mooi. is weer niet hef oude verhaal gehul-1 schilderij heet. Het
warmgekleurd troepje, dat bij kout en digd, maar heeft de geboorte plaats
jokkernij den ernst des levens vergeet.
De groote schilderij \an Juriaen
Ovens, voorstellende. Rijklof van hen, als een noot in liet. bolster.
Het Portret van Dire van Bakenes. j vuur.
stichter van het hofje van Bakenes, De •Regentessen van het Arme Kin-
werd door een onbekende gemaald. I derhuis door Jan de Bray, zijn op het
Trouwens het is alleen als curiositeit oogenblik uit de lijst,
vermeldenswaard. Het stelt hem voor Ter weerszijden van de Bray's vroo-
zittende op een hank, ten voeten uit. lijk en helgekleurde Hollandsche fa-
en werd geschonken in 1889 door Re- milie. twee naaktfiguren van verschil-
weggestopt in
den rechterhoek. De vlammengloed is
een hol onder den grond, waarin erg schraal in het ovenhuis. en de
juist passen de bijbehoorende perse figuren der jongelingen zijn wat weg-
aic «o.. ..not i.n» gedoezeld in het oranje geel van het
Goens, later Gouverneur-Generaal
Neerlands Oost-Indien (16781681) en
zijn familie een tafereel van acht.
beelden ten halve lijve, van natuur
lijke grootte is wel wat overdreven
/an actie, maar van fijne en teedere
uitvoering. toiovuu-
Het stilleven van Jan de Wit (geen Igenten van het hofje. Onder de schil- lende, doch verdienstelijke uitvoering,
broeder van den Raadspensionaris derij leest men het volgende vers Leycester's aankomst te Vlissingen
geeft ons te zien eene mooie verzame
ling donzige vogels. Ie wil leve en ick moet sterve
Joachim Patenier bracht de geschie- Wes ic helt moet ic derven
denis van Tobias in beeld. Het is weer' Wil moet ic over gheve,
zoo'n vreemd oud stuk met een groene Doe ic wel soe. mach ic leven
lucht en een moraal. Ouden te leven morghen doet
Evenals zijn kunstbroeder Scorel.
behandelde Cornells Cornelisz. van
Haarlem den Doop van Christus in de
Jordaan. Hij staat er echter bij dezen
mede ten achter, en doet aan zijn eigen
in 1586 werd door Hendrik Cornelissen
Vroom vereeuwigd. Het is een flink
doek, met een ruimen, open kijk op
Vlissingen. tint veilig achter zijn
hooge vestingmuren, uitkijkt naar de
honte vloot, die aan komt zeilen De
Hebt dat voer oghen dat is wijsheit dunblauwe
groet.
Comelis Cornelisz.
De Alchimist van Hendrick Heer-
lucht. mdt hier en daar
wat vlossig wit, is eerlijker weergege
ven dan de nagemaakte, groene golf-
van Haarlem j jes, met phantastische krulletjes en
heeft ons Coornhert's portret nagela-1 puntjes.
ten. Het is een prachtige, teekenachtice En thans hoeden af!, wij passeeren
oude kon. een meester. Ja. inderdaad, dat toont
Flora's Mallewagen, door llendrjck Jan de Bray zicli in zijn Regenten van
erritsz. Pot is ecno zinspeling op den het Arme Kinderhuis. Om de tafel
wazen tulpenhandel van 1637; de onmlooid mot h«i i.-.-i.
figuren zijn beter dan de omgeving.
d lachen. De Raad vergadert
wone wijze. Tumult is er nog
De thermometer van
itaire vormen is op de gewone
eblevtn. Dreigde hij een en-
naam geen eer aan. Het landschap is
-o-t--- ------- jjs+'hg. I zonder diepte, zonder levend licht. De
men niet Soed voi^ende Fi- personen op den voorgrond zijn veel te
ter. Daarom zal ook b.] Jwaar en forscli van ledematen. H.j
guren zooveel g herinnert in vele opzichten aan Ro-
worden gevoegci. obussen. Deuren zijn heter dan de omgeving. tafelkleed, in kalme rust de fik-
De Jongelingen in den gloeieriden sche mannen, in 't effen zwart gekleed,
n Pieter Aertsen Pietersz., De kloeke gestalten zitten natuurlijk,
er toch veel atmospheer zit in de werk- maakt in de verte enigszins den in- zonder hijmaaksel van sierlijkheid of
plaats van den goudmaker. druk van een gobelin. Het is zeer pnj- vriendelijkheid, neer, zooals zij dat in
Maerten Jacob.-/., van Heemskerck zenswaardig van uitvoering.De oiiinoe- het dagelijksch leven, op hunne verga-
blijkt bij voorkeur religieuze onder- doogenlooze, trotsche Cesar op zijn ze- deringen,
werpen te kiezen. Het Stedelijk Mu gekarde gespierde, veerkrachtige ge-
d t i l em1 NU Veni'Een ^binnenS mefveT van^ziji^lmnst^lStj^ie^de^i^Mn^hei oSl^^enhihflSgevangenen,
dam en de liefde voor dat vak is hem kortweg „Een binnenhuis mei vei j
bijgebleven. Wees er zeker van, dat
HET STEDELIJK MUSEUM-
XXXIV.
wanneer hij daar over straat gaat met
er te dalen, dan was de hand i langzame schreden, recht voor zich uit-
zitters voldoende om den ther- starende onder de zware wenkbrau-
weer op de normale hoogte wen, niets hem ontgaat. Zooals een
ander een schaakprobleem oplost of
niet beweren, dat er nu en een puzzle ontraadselt, zoo zoekt Van
met grooter vrijmoedigheid de Kamp gemeentelijke misstanden
n wordt dan voorheen. Ver- uit. tot in de fijnste bijzonderheden,
leden kunnen er niet toe In den Raad spreekt hij nog al vaak.
om een kat niet een kat te maar altijd kort en nooit, dan wan-1
maar zoo ijselijk kan ik dat neer hij wat te zeggen heeft. Vriende
den. Parlementaire vormen, lijk is zijn manier van spreken niet:
itst zijn op fluweelen lievig- ze doet meer aan bijten dan aan stree-
sn op het vermijden van alles len denken, maar hij verstaat nu een-
r een raakstoot zweemt, zijn maal de kunst niet, om in veel woor-1
om te zien en te hooren. den weinig te zeggen en op hem is van 1
dikwijls den rech- toepassing, dat iedere vogel zingt zoo-
naar het doei. als hij gebekt is.
da Raadsleden, die het met Zijn invloed in de gemeente is eigen-
bedoelden thermometer 1 aardig als zijn persoon. Die invloed
keer zoo nauw niet nemen, verbindt zich aan het voorzitterschap
le de heer W. A. J. v. d. Kamp. van de neutrale kiesvereeniging Bur-
penmaal gezien heeft weet eens'gerplicht, een vereeniging die weinig
al, dat hij niet behoort tot de leden bezit, zeer zelden vergadert.
zullen hebben gedaan.
Het laatste schilderij in deze zaal is
een heel oud stuk, of eigenlijk een paar
paneelen in. één lijst vercenigd. Toch
houdt de handeling der twee stukken
nauw verband met elkaar. Het cene
doek stelt nl. voor de Heilige Maagd
en het kind Jezus, de rechte St. Lu
cas. die deze groep uitschildert. Deze
I schilderij heeft als altaarstuk in de
St. Bavokerk gehangen. Onderaan leest
men de volgende
Tot- Memorie is Deze taeffel gegeven
i Van Mertin. Heemskerck, diet heeft ge-
wracht
Ter eeren Sinte Lucas heeft hyt be
dreven.
Ons gemeen gesellen heeft hij mede be
dacht.
Wij mogen hem dancken bij dage bij
nacht
Van zijn milde gifte die hier staet pre
sent.
Dus willen wij bidden uit al ons macht
Dat Goides gracie hem wil zijn omtrent
President Kruger en zijn Generale Staf te Krugcrsdorp.
Zaterdag avondpraatje.
beginnen met een eenvoudig
ver een zeer eenvoudig geval,
wel de betrokken partijen in
terlach heeft doen uitbarsten,
k die in deze donkere dagen
te hoog kan worden gewaar-
3 et betrof een half fleschje
nsap. Een huisvrouw wou
Zondag trakteeren op een
e, overgoten met een vla
frambozensap noodig was.
in de lekkernij de grage tan-
ging, zette ieder een zuur
.de vla was oneetbaar, want
ozensap was bedorven,
ilgenden dag ging de dienst-
,ar den leverancier om het
voor een fleschje onbedorven
Zij kreeg er een mee,
m zij thuis kwam bleek, dat
frambozensap, maar citroen-
Met deze bood-
zij naar den leverancier
daar een nieuw fleschje,
ïu de zoozeer gewenschte sap-
ivatten zou. Thuiskomende
t zij geen frambozensap, maar
nstroop had meegekregen,
•als iedere huismoeder wel
iets anders is. Intusschen
bij den leverancier de nieuwe
'-.«.mnvkt op iemand Jifore-
zonden, die nu dan inderdaad een
I fleschje frambozensap bij zich hebben
moest. De vrouw des huizes deed op
zijn hellen zelf open en ontving uit
's mans handen een fleschje...bramen-
I sap. Toen werd haar het geval te mach-
I tig zij schaterde het uit over de moeite
i die er aan vast was om één fleschje
frambozensap machtig te worden.
Den volgenden dag kwam het
fleschje frambozensap op een wagen
1 aanrijden en werd afgegeven, waarna
de voerman de zweep over zijn paard
legde, alsof hij bang was. dat het een
fleschje bessensap mocht blijken te zijn
geweest, dat hij vervoerd had.
Zóó vroolijk waren de leerlingen van
j de lagere scholen niet, toen zij hoor-
J den, dat de leerlingen van de hoogere
burgerscholen en van het gymnasium
j wel en zij geen vacantie kregen op
Woensdagmorgen om Paul Kruger te
J gaan zien. Kerels van turfhoogte en
meisjes van dezelfde afmeting praatten
i er in ernst over om naar 't stadhuis te
1 gaan en daar den burgemeester of den
wethouder van onderwijs aan te spre-
1 ken. Maar toen de schoolbel ging,
zonk al die moed in de kinderschoenen
en trokken ze gedwee naar binnen, zij
het ook met een verbitterd hart.
Och. wat zouden ze er aan gehad
hebben Op het perron was toch geen
plaats. Aan de overwegen nog veel
minder. Veeleer zouden de kleuters
onder de menschenmenigte gevaar
hebben geloopeii en daarom had dan
onk romrrnspflrio von politie or be
zwaar tegen, dat de jeugd vacantie I
hebben zou. Men kan dus zeggen, dat j
zij in hun eigen belang van het genoe- j
gen een halven dag extra-vacantie te
hebben, verstoken bleven. Volwassenen
weten al dikwijls zelf niet, wat goed
voor hen is, hoe zullen dan kinderen
wijzer zijn
„Je wordt zwaar op dc hand," zei
Wouter, die juist bij mij binnen kwam,
toen ik dezen volzin, waarmee ik zelf
nog wel een beetje ingenomen was,
hardop overlas. Als je aan 't filosofee
ren raakt, dan is het mis. Maar ik weet
er alles van raak je eenmaal in zoo'n
filosófischen mist verzeild, dan kan ik
de zonnestralen van mijn vernuft er
op laten schijnen zoo veel als ik wil
optrekken doet de mist toch niet. Ik
laat je dus maar waar je bent en zou
wel eens willen weten, waarom zoo
weinig menschen gevlagd hebben toen
President Kruger voorbij kwam."
„O, anders zoo snuggere neef," zei
ik, ..weet je dan niet, dat een rechtge
aarde Nederlander bang is voor drie
dingen
..Welke drie?" vroeg hij. „Bedoel je
zijn belastingbiljet, een inval van
Duitschland en droog brood?"
..Heel andere dingen meen ik. Een
ware, echte, goede Nederlander is
i bang voor koud water, voor tocht en
1 voor zijn vlag. Heb je nooit opgemerkt,
i dat er wel iets heel bijzonder erg bui-
I tengewoons gebeuren moet, voor hij
zijn vlag voor den dag haalt Wanneer
I d" N»rDrlnv!d=oh<? vloot, een binding
deed op de kust van Engeland en het
Nederlandsche leger zegevierend Lon
den binnen rukte, dan zouden nog
vijftig percent van onze landgenooten
naar de lucht kijken, of er ook gevaar
dreigde dat een regenbui het blauw
zou verwateren of een zonnestraal het
rood doen verschieten. Bovendien is
hij in voortdurenden angst, dat vogel-
onbescheidenheden afbreuk zullen
doen aan de vlekkeloosheid van de
witte baan. Een goed Nederlander, om
kort te gaan, beschouwt zijn vlag als
een meubel op zijn zolder, dat hij heb
ben moet om uit te hangen bij feeste
lijke gelegenheden, maar die gelegen
heden a 1 s ze eenmaal komen, zijn
hem maar zelden feestelijk genoeg.
Daarbij vlagt hij voor een ander, maar
nooit voor' zichzelf. En aangezien pre
sident. Kruger óp zijn voorbijkomen
maar heel weinig vlaggen in het oog
had kunnen krijgen, vonden blijkbaar
de menschen die niet vlak langs de
spoorbaan of vlak bij 't station woon
den, het niet noodig om de driekleur
uit te steken. Een vlag is feitelijk de
echo van iemands eigen hart, maar
wij Nederlanders beschouwen haar als
een beleefdheid jegens een ander."
..Dank je wel voor dc inlichting," zei
Wouter, „ze is wel wat lang. maar dat
neem ik je niet kwalijk. Je bent nu een
maal wat breedsprakig van natuur.
Ik weet intusschen al wel zeker, wan
neer ik de vlag uitsteken zal."
„Wanneer dan?" vroeg ik, ,,o be
leefdste aller r.cven
..Zoodra er een einde komt aan den
treurigen toestand van het terrein bij
de Houtbrug." zei Wouter. ..Er zijn al
sinds jaren twee stadsboeken, die me
persoonlijk hinderen de eene is de
opeenstapeling van narigheden, die de
vreemdeling en de landgenoot te zien
krijgen wanneer ze Haarlem per spoor
binnenrijden de vuilnisbelt, de cho-
leraharak en nu ook nog de cellulaire
gevangenis en aan den zuidkant van
de stad dat desolate stukje grond bij
ile Groote .Houtbrug, dat nog altijd ..dc
Kraton" wordt genoemd. Ik zie. dat de
eigenaar, de heer P. Müller. daaraan
een eind wil maken en ik heb ook ge
merkt, dat B. en W. daartoe willen
meewerken, maar. Fidelio, ik hen zoo
bang, dat liet toch weer op niets zal
uitdraaien."
„Waarom dan vroeg ik. „Wat zit
er dan tusschen De eene partij wil
dé zaak in 't reine brengen en de an
dere partij wil de zaak in 't reine hren-
gen. Me dunkt, ze zal zoo rein worden
als iemand maar durft denken."
„Wat er tusschen zit De vorm.
waarde vriend, de vorm En denk daar
niet gering over. De quaestie van vorm
verhindert door de heele beschaafde
wereld heen de oplossing van zaken,
die iedereen vurig wenscht. De heer
Müller verlangt erkenning van zijn
eigendomsrecht en wil daarna zijn toe
schietelijkheid toonen het Gemeente
bestuur verlangt, dat de heer Müller
rooiing zal aanvragen en wil daarna
zijn (het gemeentebestuurs) toeschiete
lijkheid toonen. Beide partijen willen
hetzelfde, maar de vorm is anders. Stel
je nu eens voor, dat een jongmensch
bij een vader komt en vraagt„Mag
ik uw dochter ten huwelijk?" en dat
de vader antwoordt„Ik vind je in alle
opzichten een gewenschte partij voor
mijn dochter maar... je komt me dat
verzoek doen in een colbertcostuum,
en ik ben van meening, dat het behoort
te geschieden in een jas met pandjes
Stel je dat voor, zegt ik, en verbeeld je
dan dat de jonge man blijft bij zijn
eolbert en de papa staat op de jas met
panden wat gebeurt er dan
„Dan trouwt de dochter niet," zei ik
met overtuiging.
„Zoo is 't." antwoordde hij.
,,Ik heb er geen vrees voor," zei ik.
„Burgemeester en Wethouders en de
heer Müller zullen gezamenlijk de jas
wel zóó pas maken, dat ze die allen
kunnen aantrekken en zich er in op
hun gemak gevoelen. Waar de Raad
de houtindustrie van de firma Janzen
aan den Kloppersingel gaat verjagen,
daar zullen B. en W. 't mogelijke doen
om de pofferindustrie aan de Hout
poort den kop in te knijpen. En wan
neer het Gemeentebestuur dan en pas
sant in 't midden van de stad de schan-
daalcolportage-industrie kan dood
drukken. dan is er iets verdreven, dat
vrijwat hinderlijker is dan die onschul
dige balken van den heer Janzen."
FIDELIO.
