NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad in Haarlem en Omstreken. 18e Jaargang. Woensdag 6 Februari 1901. No. 5400 1 HAARLEMS DABBLAD ABONNEMENTSPRIJS Yoor Haarlem per 3 maanden 1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1-30 Franco door liet geheele Rqk, per 3 maanden. 1-65 Afzonderlijke nummers. 0.02% Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37% de omstreken en franco per post0.45 ADVERTENTIËN Van 15 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten bet Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Cent per regel. Bureaux: Gebouw Het Spaame, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 122 Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekbandelaren en Courantiers. Met uitzondering van bet Arrondissement Haarlem is bet uitsluitend recbt tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan bet Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Hoofdagenten voor liet Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Parijs 31bt* Faubourg Montmartre. Hit nummer bestaat uit zes bladzijden. Haarlem's Dagblad van 6 Febr. foeiat o. a. In de Kaapkolonie weinig ver andering, Zeven Engelsche colon nes wordende Oostelijke districten van Transvaal ingezonden, Bijzet ting van 't lijk van Koningin Victoria, De Feestweek te 's Gra- veuhage en feestelijkheden elders ter gelegenheid van 't Huwelijk der Koningin, Schouwburg (Dr. Heine-ensemble), Weten en Wer ken. Hitiek Overzicht. Voortdurend blijft een dieel der buitenlandsche pers maai' zinspe len op de groote dingen die verhan deld worden tusschen Koning Ed ward en zijn-neef Keizer Wilhelm, een groote bet eekenis aan hun con ferenties hechten niet alleen, maar het voor zeker houden dat de Duit- sche Keizer zich in den oorlog mengen zal. Als dat gebeurt,en als er dan kracht en klem van zijn optreden uitgaan dan zou dit zeer zeker niet in En gland's nadeel zijn. Ze zou wel natuurlijk en begrijpelijk wezen, die inmenging, vooral nu het wel als zeker mag worden aangeno men, dat de oorlog zwaar het alge meen leven drukt in Engeland, en door een geschikte inmenging van Duitsche zijde, Engeland op de bes te manier den oorlog zou kunnen beëindigen. Maar. zoo ver zijn we nog niet en in elk geval doet men het beste zich voorloopig zeer sceptisch te plaatsen ten opzichte van deze zin spelingen. En intusschen woedt de strijd in Zuid-Afrika met onverminderde hevigheid voort, en wanneer af en toe eens een tipje van 't beruchte zwarte gordijn wordt opgehaald, dan krijgt men ondanks des cen sors nauwlettende' zorgen toch wel de overtuiging, dat de zaak der Boeien niet minder wordt, integen deel. In de Kaapkolonie verandert de toestand niet veel. De vraag is nu of de Wet er reeds is of niet, en, of het vermoeden wel juist is, dat de Wet naar de Kaapkolonie zal trekken. Het schijnt vrij zeker, dat hij er op 't oogenblik nog niet is. Het is nu zelfs twijfelachtig of hi1 wel daarheen zal trekken, daar anders zijn talmen ten zuiden van de lijn BloemfonteinLadybrand bijna niet te verklaren is. Een Reu- tcT-telegram in de Observer" schat zijn strijdmacht op 3000 man. Het is natuurlijk moeilijk na te gaan, welke beweegredenen de Wet pre cies heeft om niet ook in de Kaap kolonie te vallen, hetgeen van groo- ten invloed op den gang van zaken daai kan zijn. Vermoedelijk is ech ter de omstandigheid dat de Vrij staat daardoor feitelijk geheel in dc macht der Engelschen zoude ko men een gewichtige factor bij de Wet's beslissing in deze. Het belangrijkste oorlogsnieuws is d'at van d!e gecombineerde be weging van zeven Engelsche ko lonnes met het doel om het oosten van Transvaal te zuiveren", en die waarschijnlijk wel bedoeld zal zijn om den inval der Boeren in Natal te beletten. De eelermes zijn, naar Kitchener seint, uitgezonden om de Boeren te bestrijden, die zich hebben saamgetrokken in de ooste lijke districten tusschen. Natal en de Delagoa-lijn, alwaar zij de ver spreide posten aanvallen en de oos telijke districts-linie bedreigen. Volgens een Laffan-telegram ont moetten de Engelschen weinig te genstand. met uitzondering van Smith Dorre in die in een ernstig gevecht gewikkeld werd. Hetzelfde telegram meldt, dat generaal De Wet met 3000 manschappen Ta- ba 'Nchu is langs getrokken en dat de Boeren, die de Kaap zijn bin nengerukt verdeeld zijn in drie co lonnes. Te Kynsna Ladygrey en Calvinia hebben zii hulp van die kolonisten ontvangen. Ook in Portugeesch gebied schij nen de Engelschen tnans te vallen, waarbij Portugal dus de wrange vruchten plukt van ziin raar ge scharrel ten opzichte der neutrali teit. Het heet dat de geduchte kolonel Blake met tweeduizend Boeren in Portugeesch gebied gevallen is. En did muisje zou wel eens een staartje kunnen hebben. Er is voor de Boe ren wel wat te halen te Lour en co- Mar quez, als ze er de baas kunnen worden De opperbevelhebber te Pretoria en de Kol. regeering te Kaapstad hebben tegelijkertijd weer een soort van kennisgeving uitgevaardigd in geruststellenden trant, zoogenaamd om den stand van zaken in de Ko lonie en de Republieken toe te lich ten. Kitchener maakt daarin weer melding van het gezamenlijk op treden van Engelsche legerafdee- lingen in het oosten van Transvaal naar 't heet om die streek te zui veren van vijanden die uit het noor den gekomen zouden zijn ten einde de moeraskoortsen en de paarden- ziekte te ontwijken. Buitendien hebben deze Engelsche troepen de opdracht zooveel vee en voorraad te verzamelen als zij maar vinden kunnen. Kitchener meldt ook dat de Wet naar het zuiden rukt, er bijvoege- de dat uit Transvaal per spoorweg troepen vervoerd worden naar de Kaapkolonie. De kennisgeving der Kaapsche re^eering lijkt niets dan opge warmd oud nieuws. Ze herhaalt dat de Boeren die de Kolonie bin nengevallen zijn, elk gevecht ont wijken en in de bosschen of het gebergte vluchten zoodra ze achter volgd worden, zij behalen ook geen beslissend voordeel en worden niet gesteund dooi* de Kaapsche Boe ren De proclamatie, Vrijdagavond door de regeering te Kaapstad uit gevaardigd' vormt echter een zon derlinge tegenstelling met het voor gaande. Met verwijzing naar de Wet's oprukken naar dé Kaapkolo nie. doet ze een beroep op alle Brilsche onderdanen om hun plicht met te verzaken, en het leger en de burgerlijke overheid tc helpen te gen de invallers, aan wier oproe pingen niemand gehoor ma? a-even. De proclamatie belooft behoorlij ke schadevergoeding aan de trouw gebleven onderdanen zij mogen echter rechtstreeks noch zijdelings de Boeren geholpen en ook niet geaarzeld hebben, de Kaapsche overheid' op alle wijzen bij te staan. Het is opmerkelijk dat in de Hol- landsche Gereformeerde Kerken in Zuid-Afrika Zaterdag geen lijk dienst gehouden is voor de Ko ningin. Buitenlandsch Nieuws. De kanaalwet in Pruisen. In het Huis van Afgevaardigden werd Maandag de on.twerp-Ka.naal- wet behandeld. Minister Thielen zette de gronden voor de indiening van dit ontwerp uiteen dat ten doel heeft de econo mische toenadering van het Oosten en het Westen en den verkoop van de. producten dier beide, deeien op dc binnenlandsche zoowel als op dc buitenlandsche markt te bevor deren, en tevens de weerkracht van hd land te verhoogen. De afgevaardigde Zehnhoff, van de Gentrum-partij, achtte het thans ingediende voorstel nog slechter dan het vorige. Zijne vrienden in Rijnland1 zullen het voorstel, zoo als het daar ligt, moeten verwer pen De afgevaardigd'e Zehnhoff ver zocht ten slotte verwijzing der voor stellen naar eene commissie. De alge vaardigde graaf Limburg- Styrum (conservatief) sprak voor namelijk tegen het Rijn-Elbekanaai. Zijn bezwaren daartegen zijn eer versterkt dan verminderd. Het over wegende deel der monarchie zou dooi den aanleg ervan te zeer wor den benadeeld. Tegen het Dort- munidLHijnkanaal en het Lippeka- naal geldt zijn economisch be zwaar dat Rotterdam daardoor op ongeoorloofde wijze wordt bevoor deeld. De militaire voordeel en van het kanaal zijn niet zoo groot, dat men het daarom alleen zou moeten aanleggen. Indien hot kanaal wer kelijk van zoo groote strategische waarde was, dan zou het Rijk er wel voor opkomen en de Bondssta ten er in betrekken. Dc afgevaardigde Eyern (natio- na al-li heraal) begroette het voorstel met vreugde hij achtte de kanalen vooi de industrie een levensquaes- tie. De bijzetting van Koningin Victoria's lijk. Het lijk van Koningin Victoria werd Maandagmiddag van de Al- bert kapel van Windsor Castle naar he- mausoleum van Fios-more over gebracht door het park. dat met troepen was bezet. De kist werd op een affuit overgebracht, de tee kenen der koninklijke waardigheid waren op het lijkkleed gelegd. De Koning, de Keizer van Duitschland. de Koningin van Portugal en Bel gië en de. overige prinsen en prin sessen volgden te v ©i. Na afloop van den dienst reden dc rouwdragenden naar het kasteel terug. Algemesne berichten. DE OORLOG IN ZUID-AFRIKA Volgens een Reuter-telegram is alle ammunitie, die de Boeren heb ben overgegeven bij Komatipoort en die sedert opgeslagen was te Movem, door de Portugeezen over gebracht naar lichters die in de baai voor anker liggen. Lord Kitchener seint dd'. 3 Febr.: Generaal French, die de Boeren in oostelijke richting drijft maakte een vijftienponder buit en vond eenige be-langrijke onderdeelen van een ander kanon dat door ons vuur stuk geschoten was. Kitchener's verkenners vielen honderd Boeren aan bij Doornbrug; de Boeren retireerden, met achter lating van 1 doode paarden, wa gens en munitie; wij hadden 2 ge wonden. Het commando in de middelste districten van de Kaapkolonie wordt door Haig in de richting van SLytherville gejaagd* het had 16 dooden in de laatste schermutse ling. De bevolking van St. Petersburg was op den Sisten December 1900 gestegen on 1.439.0U0 zielen. In de laatste tien jaren bedroeg het ge mid'deld cijfer van de toeneming 40.000. Stadsnieuws HAARLEM, 5 Febr. 1901. I-Iet Bal-Maaqué dat plaats zal heb ben a.s. Zaterdag 16 Februari in de sociëteit „Vereeniging" voor de leden, schijnt zeer geanimeerd te zullen wor den, daar zich reeds enkele groepen hebbe nopgegeven, zoodat dan ook be sloten zal worden slechts gecostumeer- den voor het démasqué in de zaal toe te laten. De heer Simon Martin heeft zich bereid verklaard, bij aanmelding nog enkele groepen te willen organi- seeren. Naar wij vernemen gaat de voorstel ling van ,,Franchemont de Marskra mer", wegens de groote kosten daaraan verbonden, in de sociëteit „Vereeni- ging" niet door, en zal de laatste op voering van genoemd werk a. s. Woens dag in den Schouwburg plaats hebben. Naar wij vernemen bestaat het voor nemen, op de eerstvolgende uitvoe ring van Haarlemsch Gemengd Koor' op te voeren: De Roos van Dekama, van onzen vroegeren stadgenoot den heer W. Landré. Hoewel van verschillende zijden aan gezocht om nogmaals ,,Die Wallfahrt nach Kev'laar" van Humperdinck ten gehoore te brengen, kan daardoor aan dit verzoek, althans voorloopig, niet worden voldaan. Door den Commissaris der Koningin is bepaald dat het aantal loten der lo terij voor het comité voor eene poppen- tentoonstelling, ten voordeele van de vak-opleidingsschool voor vrouwen van iederen stand, zal bedragen 6000 stuks, a f 1.per lot. Maandagomrgen omstreeks 11 uur had zekere A. Baars, oud 11 jaar, wo nende Zuid-Polderstraat, het ongeluk, van een trap te vallen. Een dokter, die gehaald werd, constateerde dat de jongen een paar ribben gebroken had. A. s. Donderdag, de dag van het hu welijk der Koningin, zal het personeel der Centr. Werkplaats van de H. IJ. S. M. geen gebruik mogen maken van het anders door de maatschappij ver strekte vrij biljet, op de lijnen Haar lemAm sterdam, II aarlemRotter dam. Hedenmorgen 8 uur werd een 14- jarige jongen zoodanig door een hand wagen tegen de zijde aangereden, dat hij bleef liggen. Door eene wouw werd hij naai- zijne woning gebracht en ge neeskundige hulp werd ingeroepen. Hot vuur. Over djit onderworp hield Maan dagavond dr. L. Bleekrode in 't go- bouw Weten en Werken een hoogst interessante lezing, doorspekt met geestige gezegden en toegelicht door goedgeslaagde proeven. Men staal verwonderd, zeide spr. hoe veel moeite het gekost heeft om vuur te maken, hoeveel er aan zulk een eenvoudig luciferhoutje vast zit. Het maken van vuur is zoo lastig dat de mensch het eenigste wezen is, dat op die gedachte is gekomen. Zelfs de apen. die steeds den mensch nabootsen komen niet op liet idéé om vuur te maken. Wel is het voorgekomen, dat wanneer reizigers, die in de wildernis vu ren hadden aangemaakt, vertrok ken waren de apen zich daarom met veel genoegen vereenigden, doch geen enkel hunner kwam op de gedachte door het bijvoegen van hout het vuur aan te houden. Het kennen van het vuur is eene eigen aardige eigenschap in den mensch. Er bestaan fabels dat het vuur, een zeer machtige bondgenoot, uit den hemel is gehaald. In de oudste tij den werd het vuur als iets van god- dolijken oorsprong beschouwd. Ook vertelde men dat de mensch door een bliksemstraal op het idéé van vuur is gekomenEr zijn ook nog andere meeningen en één der meest aannemensw aardige is deze. Het eerst kende de mensc-h den steen de steen-periode en nu is het zeer waarschijnlijk dat de mensch door het slaan van twee steenen tegen elkander op het idéé van vuur gekomen isof ook wel door het wrijven van houtstukken Legen elkander. Ten tijde van de Romeinen was hef maken van vuur nog zoo lastig, dat de doodstraf er op was gesteld, wanneer de bewa kers het vuur in de tempels lieten uitgaan. En thans, siet eens in de fabrieken, hoe groot is de macht van het vuur. Zonder dat zouden wij lot werkeloosheid gedoemd zijn. Vervolgens zette spr. uiteen hoe op natuurkundige en scheikun dige manier vuur kan worden ge maakt. De natuurwet is door ver nietiging van beweging, ontstaat warmte. En die vernietiging van beweging kan ontstaan, door wrij ving, slaan etc. MeL proeven werd, dit aangetoond. In 1830 werd ook door middel van een vuurpomp luchtpersing vuur gemaakt. Een instrument, in denzelfden geest, werd ook reeds bij de Dajakkers op Borneo gevonden. De laatste 3 jaren zijn de zelf-ontstekers ont staan. De beste is die volgens sy steem Martini te Barlijn. Het pla- ti na-bot let je slurpt, het gas op de beweging van het gas wordt der halve in het bolletj-e vernietigd en éi' ontstaat warmte. In een kamer waar geen gas is, moet men de scheikunde ter hand nemen om vuur te maken. Door vermenging van zwavel en ijzer ontstaat geen verbrandingwel wanneer er een vonk bijkomt. Deze lichamen ver eenigen zich dus bij ontstekings- temperatuur. Vervolgens ontstaat de verbindings tempera tuur, die licht en vuur voortbrengt. Zonder evenwel vuur bij te brengen, ont staat een groot verbrandingsver schijnsel wanneer men bij suiker (zeer brandbaar) vermengd met chloorzure potasch (veel zuurstof) brengt zwavelzuur. Door potasch is men dan ook het eerst op de ge dachte gekomen om lucifers te gaan maken. De eerste lucifers waren dan ook niet anders dan houtjes,be smeerd met chloorzure potasch met zwavelwelk mengsel door schuur papier weid getrokken om vuur te maken. In 1833 kwam men tot de uitvinding der phosphorus. Dit wordt bereid'.uit beenderen en geeft licht bii vermenging met zuurstof en ontbrandt bij 63 gr. Hierdoor is men gekomen tol hel maken der tegenwoordige lucifers, die in Zwe den. waar thans 80 fabrieken zijn, bii duizenden millioemen worden uitgevoerd. De vonk ontstaat bij strijking van het mengsel roode phosphorus en chloorzure potasch. Uit de beende ren van een man kunnen een mil- lioen lucifers worden vervaardigd., uit d'ie eener vrouw 100.000 omdat die beenderen dunner zijn. Met veel aandacht werd de leerrijke le zing door een groot auditorium ge volgd. De volgende ween zal de spreek beurt won-den vervuld door den heer P. M. Keiler van Hoorn. Eendracht maakt Macht. Op den 30en Januari hield boven staande vereeniging van grondwerkers, heiers en opperlieden een huishoude lijke vergadering. De heer B. Weber, voorzitter der vereeniging, opende de vergadering met een hartelijk welkom en gaf tevens aan de vergadering te kennen, dat hij, aangezien hij nu is overgegaan in een andere betrekking, niet meer behoorde tot. het grondwer kersvak en bedankte voor het voorzit terschap. De vergadering koos nu tot len voorzitter den heer J. de Weers. Aangezien de heer J. de Weers de func tie bekleedde van 2en voorzitter, kwam ook deze plaats vacant en werd daar voor gekozen de hear L. Luiltel. Haarlemmermeer. Bij den landbouwer K. aan de Spie ringweg te Haarlemmermeer, hebben dieven ter dege huis gehouden. Een wagen stroo werd door hen ont vreemd. Eene jas en hooiponder werd door hen achtergelaten, misschien kan dit laatste aanleiding geven tot ont dekking. Ook in de Haarlemmermeer loopen vreemde kooplieden de landbouwers af onder voorgeven, dat ze Kaapsche boeren zijn, die paarden noodig heb ben ter voortzetting van het landbou- wersbedrijf. De Boerensympathie is al hier wel zoo groot, dat die toeleg wel niet zal gelukken. Te Hoofddorp wil men oprichten een onderling ziekenfonds, om in geval van ziekte, den werklieden eene wekelijk- sche ondersteuning te ge5en. Eene commissie heeft zich gevormd, din eene oproeping gedaan heeft, aan de werk lieden om op 8 Februari bi j elkander te komen ter bespreking dezer hoogst nuttige zaak. Donderdagavond zal men in de ver sierde kolfbaan van den k.istelnin J. de Vries, het voltrokken huwelijk van H. M. de Koningin herdenken. Bij die gelegenheid zal eene feestre de gehouden worden en zal het fanfare' corps verder het feest opluisteren. Binnenland. De Feestweek in Den Ilaag. (Buitengewone correspondentie). 's-GRAVENHAGE, 4 Febr. Deeerstedag. ,,Weg met den boel, ik ben hier alleen de baas zegt de wintervorst, de eeni ge absolute, deze week op het plaatje van ,,De Nederlandsche Spectator", en hij rukt onbarmhartig de versieringen omver. Zoo gaat het in de wereld als je een maal een slechten naam hebt. Want het dient gezegd, wij hebben hém mis kend. Wel werden wij, feestgenooten ik reken daaronder met een gerust hart alle Hagenaars of bezoekers der Hof stad, dezen morgen onaangenaam ver rast door een kouden, dikken mist, maar die was slechts uitgezonden om mede te werken, de laatste hand te leg gen aan de feestelijke toebereidselen. Over het groen dat met karrevrachten tegelijk werd aangevoerd werd even een heel lichte, teere sluier als die van een bruid, gelegd. In het begin van den morgen al, kwam de zon stralend en krachtig doorbreken en deed „de schitterende kleuren van Nederland's vlag", die huis aan huis neerhangt, vroolijk spreken in de dof-gouden zonne-atmos- pheer. Het laatste handje, waar ik het zoo even over had, is er een van respecta bele afmetingen geweest. Het is verba zend zooveel menschen als gewacht hebben tot den laatsten dag, of liever den eersten dag der feestweek. Nu is er op de nieuwe versieringen geen oog meer te houden, ze groeien aan met teugellooze snelheid. Geen huis haast of de voorgevel is behangen met wa penschilden, met trossen groen, met slingers, vetpotjes, met ineengestren gelde W's en H's, of versierd met groote vlagtropheeën, gasverlichting of trans paranten. Den geheelen morgen was het druk en levendig op straat. Het station gaf buitengewoon veel reizigers affami lieleden van Hagenaars, die de feest week hier komen passeeren. ook kwa men aan, de harmoniekorpsen uit het geheele land die des middags voor het Paleis met hun vijfhonderden het eere- saluut zouden brengen. De meesten marcheerden aan met het vaandel vol goud-teekening en rinkelende medail les aan het hoofd van de stoet. De equipages en de rijtuigen met hooge dignitarissen reden onafgebroken af en aan en ook de burgers deden hun toertje. Daartusschen door bewogen zich de militairen in hun beste plunje, naast eenvoudig visschersvolk uit Schevenïngen de mannen in hun „rechte en slechte" kleeding, de vrou wen met de kleine mutsjes op het glad de kapsel, en den wijden schouder mantel teekenachtig om de schouders. Dat alles bracht een aardig vertier teweeg, en de bevlaggedoekte orgels wakkerden met hun nationale liederen het feesttoontje aan, dat in menigen keel al werd gezongen. IETS OVER DE ONTVANGST VAN PRINSES LOUISE VAN WIED EN DEN ERFPRINS EN DE ERFPRIN- SES VAN WIED. Reeds om tien uur waren H. M. de Koningin, Prins Hendrik en de Ko ningin-Moeder, Maandagmorgen aan het Staatsspoorstation. Eerst tegen elf uur kwam de trein door den zwaren mist aanstoomen. Prins Hendrik ontving aan het ein de van het plankier de Vorstelijke fa milie, waarna hij hen vergezelde naar de Koninginnen, die op het perron voor d© wachtkamer waren blijven staan. De begroeting was zeer hartelijk. De nieuw aangekomenen reden in eon gala-IIofrijtuig naar het Hotel Pau- lez. DE HULDE DER MUZIEKKORPSEN. Het plein voor het Paleis was in een wijd uitgebogen kring afgezet door de bonte huzaren en de soberder gekleede

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1