NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad, ia Haarlem ea Omstreken. i8e Jaargang Zaterdag 9 Februari 1901. No. 5403 ABONNEMENTSPRIJS Voor Haarlem per 3 maanden1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1-30 Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden1.65 Afzonderlijke nummers0.02% Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37 de omstreken en franco per post 0.45 ADVERTENTIËN Yan 15 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Gent per regel. Bureaux: Gebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 123. Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het ^uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Parijs 31^> Faubourg Montmartre. Dit nummer bestaat uit zes bladzijden. Haarlem's Dagblad van 9 Febr. bevat o. a. Een donkere toekomst, Hoeveel strijdbare mannen Engeland nu nog bezit, Inboorlingen in Zuid Afrika, Het huwelijk van de Ko- uiugin, De feestweek in den Haag. AïSvertentiën VOOE HET Zaterdagavondnummer. Meermalen, zijn wij tot ons leedwe zen genoodzaakt Advertentiën af te wijzen voor het Zaterdagavondnum mer, die des Zaterdagsmorgens pas worden bezorgd. Wil men zeker zijn van de plaatsing, dan is inzending op Vrijdagavond noo- dig, uitgezonderd natuurlijk kleine ad vertenties of familieberichten, die moeilijk vooraf kunnen worden inge leverd. DE ADMINISTRATIE. Weekblad voor de Jeugd. Van dit boeiend en onderhoudend ge schreven „Weekblad voor de Jeugd" verschenen 1 Januari 1901 den 6den jaargang. En wanneer wij den nu bij na voltooiden jaargang nog eens in zien, dan verbaast het ons zoo'n lijvig boekdeel voor zoo'n spotprijs te hebben gegeven. Ja voorzeker een spotprijs voor 200 fraai gekleurde pla ten en 200 pagina's tekst in twee ko lommen. Door het steeds toenemend aantal in- teekenaren is het ons mogelijk gewor den om in den 6den jaargang, elke drie maanden, een groot Prijsraadsel te geven en voor die 4 Prijsraadsels een honderd zestig prijzen beschikbaar te stellen, en wel 4 remontoir-horloges, 12 Stereoscopen elk met zes platen, 4 tooverlantaarns, 20 kleurdoozen, 80 prentenboeken, 20 stel geïllustreerde briefkaarten en 20 prachtbanden om het Weekblad te doen inbinden, zoo dat voor ieder Prijsraadsel worden uit geloofd 1 Horloge 1 Tooverlantaarn 3 Stereoscopen 5 Kleurdoozen 5 collecties geïllustreerde briefkaarten 5 prachtbanden en 20 prentenboe ken, totaal 40 prijzen. En wat den inhoud betreft, kunnen wij u mededeelen, dat er een heele reeks lieve, onderhoudende vertellin gen voor gereed liggen van de dames Hermannia, Schippers, Debora van de Velde, Truida Kok e. a. De heer F. II. van Leent, die als schrijver voor de ieugd zoo geliefd is geworden bij 't jon ge volkje, heeft zich bereid verklaard :1e Redactie weer op zich te nemen, met medewerking van vele letterkundi gen, die zich op dat gebied een goeden aaam verwierven, 't Zou te veel plaats ruimte vereischen u al de titels te noe men van de boeiende verhalen, levens beschrijvingen van beroemde mannen ?n vrouwen en sprooken van zedelijke strekking die de redactie belooft te zul len geven. En in waarheid, allen die met de verschenen jaargangen hebben kennis gemaakt, moeten erkennen dat het „Weekblad voor de Jeugd" niet al leen het goedkoopste is van alle be staande kindertijdschriften, maar dat de inhoud er van zóó prettig, leerzaam en onderhoudend is en zulk een rein zedelijken invloed op het kinderhart uitoefent, dat het thans een zeer ge- waardeer dhuisvriend is geworden in menig huiselijken kring. Vele dag- en weekbladen, zooals De Tijd," „Het Predikbeurtenblad, "De Echo", „De Telegraaf", „Het Han delsblad'" en „Het Nieuws van den Dag" hebben het mede zeer aanbevolen en roemden den inhoud der vorige jaargangen als kinderlijk rein, kinder lijk naief en een hoogst begeerlijk ge schenk voor het Jonge Nederland. Politiek Overzicht. De militaire medewerker van de „Westm. Gazette", wijdt een arti kel aan den oorlog in Zuid-Afrika. Kenschetsend voor den tegenwoor- digen staat van zaken, zijn die woorden, die boven dit artikel ge plaatst zijn een „donkere toe stand". En het is vooral merkwaar dig dat de man nu zelf bekent ge dwaald te hebben toen hij voor spelde, dat de inval der Boeren in do Kaapkolonie weinig zou uitwer ken. Krachtig en met meer vastbera denheid dan ooit staan de Boeren in het veld besloten om den strijd voort te zetten tot het einde toe. Alles wat de Engelsche generaals hebben gepoogd en aangegeven als „onfeilbare middelen" om den oor log te doen eindigen is mislukt. En het is thans dwaasheid op vre de te hopen, zoolang de comman do's, die in het veld zijn, niet zijn vernietigd, en de Boeren niet zijn gedood f gevangen genomen. Zoowel ten Zuiden van de Oran jerivier als ten Noorden ervan schijnen de Engelsche colonnes me. lamheid geslagen te zijn, en het wordt steeds moeilijker om zich een oordeel te v rmen over den toestand, en over wat er aan ha pert, door de geheimzinnigheid die zoowel lord Kitchener als het de partement van oorlog bewaren. En wat uit particuliere brieven blijkt, spelt weinig goeds, is niet geruststellend. De toestand in de kolonie is veel ernstiger dan men in Engeland vermoedt; op enkele mijlen van Kaapstad worden En gelsche troepen beschoten. Engel sche treinen aangehouden de ko lonisten steunen de Boeren met paarrlen en ammunitie vaak zelfs met nog krach tiger medewerking zij houden de Boerencommandan- ten volkomen op de hoogte van de bewegingen der Engelsche colon nes en het wordt steeds moeilijker dei. weg naar Pretoria open te hcuden De „Westminster' besluit met den militairen toestand „hoogst onrustbarend" te noemen. Het deel van het leger dat nog in Engeland vertoefd, bestaat hoofdzakelijk uil kinderen en invaliden. Er zijn geen reservisten. Het Indische leger is reeds veel meer verzwakt dan ooit! Dc militiebataljons zijn zonder of ficieren en velen der manschappen nemen hun ontslag daar het hun niet aanstaat op een goeden dag naar Zuid-Afrika ie worden ge stuurd. KortomHet Britsche leger is vermorst in dezen strijd, ja er is bijna niets meer van overgebleven. En clat zegt „een militaire mede werker". Nogal kras niet waar? Ook uit andere gegevens blijkt dat het op 't oogenblik nog weinig ei van heeft dat dc oorlog spoedig tot een einde zal zijn gebracnt. De heer H. W. Wilson die in de ..National Review" het zenden van versterkingen bepleit, komt tot de slotsom, dat Engeland op dit oogen blik niet meer dan ten hoogste 4C.000 strijdbare mannen in Zuid- Afrika bezit. En dat is de officieels opa-ave waarvan men nog bijna de helft mag afnemen wegens telkens voorkomende ziektegevallen en zegt de heer Wilson wegens of ficieel optimisme, zoodat er niet veel meer dan 20.000 overblijven. Deze kleine troep staat tegenover 15.000 tot 25.000 Boeren, die het land kennen, gehard zijn tegen het klimaat, geen leger te voorzien, geen gemeenschapslijnen te bewa ken hebben. De schrijver wijst er ook op, dat de verzwakking van het leger, door ziekte en - gevechten steeds voort gaat en dat versterkingen thans nauwelijks voldoende zijn om die verliezen aan te vullen. Dat begint men in Engeland nu ook in te zien. Wanneer het parlement deze week bijeenkomt, zal geconstateerd moe ten worden, dat aan het doen te rugkamen van soldaten uit Z.-Afri ka niet behoeft te worden gedacht, maar dat de geheele vraag nu neer komt op het vinden van nieuwe troepen. De telegrammen van het oorlogsterrein spreken herhaalde lijk van vervolgingen zonder resul taat, van schermutselingen, waar bij de Britten volstrekt geen voor deel behalen. Het leger behoort stelselmatig versterkt te worden, schrijft de „Westm. Gazette". De Boeren zullen geen voorwaarden, die wij zonder spijt bieden kunnen aannemen zoolang zij redelijke hoop hebben, onze strijdmacht uit te putten. Het blad erkent dat de Boeren minder geneigd zijn zich te onderwerpen, dan een half jaar geleden en het geeft hun groot gelijk. De militaire deskundigen in Europa zijn het eens. dat de Britsche macht in Zuid-Afrika on voldoende is, om onvoorwaardelij ke onderwerping af te dwingen. Het heeft er nog weinig van dat Koning Edward VII zich met recht Opperheer van en over Transvaal kan nemen. Buitenlandsch Nieuws. Inboorlingen in Zuid-Atrika. De kwestie van de inbooilingen in Zuid-Afrika. blijft de Engelschen bezig houden, al vraagt het vraag stuk van de blanke bevolking in dal deel der wereld voor't oogenblik dringender om oplossing. Wel tee kenend voor de stemming in En geland is intusschen dat een arti kel, door John Macdonell aan eerst genoemde zaak gewijd in het Fe bruarinummer van de Nineteenth Century," begint met de woorden „Wat voor uitslag de oorlog in Z. Afrika ook mos-e hebben, waar schijnlijk zal een niet minder lang durige en ernstige worsteling vol gen de worsteling tusschen het ge kleurde ras en het blanke." De schrijver is dus van den uitslag van den terrenwoordigen strijd niet zóó zeker als de meesten zijner land genooten voorgeven te zijn. Maar, kenschetsend is ook weer, in een opstel dat een wetenschappe lijk air aanneemt, de al dadelijk terloops door den schrijver tus- schengevoegdie opmerkinghet juiste aantal der inboorlingen in het Britsche gebied ten zuiden van de Zambesi is onbekend', want voor Natal, Transvaal en den „Oranje rivier Staat" heeft men geen be trouwbaren census. Zeker wèl vooi Rhodesië De gewone toestand is theore tisch. dat de grond behoort aan den opperheer, "het stamhoofdzijn volk gebruikt dien grond volgens communistische beginselen. De Glen Grey Act. die door Rhodes' bewonderaars wel beschouwd is als de grootste weldaad, door den groo- ten man aan (Britsch; Zuid-Afrika bewezen, bedoelde het particuliere grondbezit in te voeren, maar was ook b stemd om den inboorling aan te sooren, van huis te gaan, el ders werk te zoeken ,.en zoo aan de vraag naar werkkrachten te vol- dpe.ri'. Artikel 33 van deze wet stelt namelijk den inboorling vrij van be lasting mits hij 3 maanden buiten de grens van zijn district gewerkt hec-fi in dienstbetrekking. De schrii- ver erkent dat dit gedeelte van de wel 't meest aangevallen is. Tot dusver is ze nog slechts in enkele districten van de Kaapkolonie in werking, maar als men de schrij- vei gelooven mag, dringen velen waaronder goede vrienden van den inlander, er op aan, dat ze over heel Zuid-Afrika uitgestrekt zal worden. De groote kwestie van 't oogen blik is zeet Macdonell. de vraag naar goede en goedkoope werk krachten. Groote financiers (door den schrijver aangehaald) verzeke ren dat de tegenwoordige loonen onredelijk en buitensporig zijn. Sommigen noemen 1 sh. 3 p. en 2 sh. daags een redelijk loon. Maar de schrijver verzet zich tegen een aantal argumenten, door de mijn- magnaten gebruikt. Die argumen ten steunen op de verkeerde opvat ting dat de inboorling de eenige luierende klasse van menschen is in Afrika. „Dikwijls, zegt Macdo-i nell terecht, werkt die zoogenaam-j d luieraar. voor eigen rekening.] in elk gevaJ genoegzaam om zichzelf I zoc niet anderen tevreden te stel len. De voorsteling van den Kaffer die zich in 't zonnetje koestert ter- wiil vrouwen harden veldarbeid verrichten, is een voorstelling die niet lanv geleden nog opging voor vele streken van Europa". Terecht zegt de schrijver voortsHet is minstens genomen de vraag of een gedragslijn die ondragelijk is voor blanken goed genoeg is voor een gekleurd ras. Volgens een stelsel dat onlangs door de meeste belang hebbende maatschappijen aangeno men moet zijn. zal voor alle werk krachten. in Portugeesch .Oost-Afri ka verkrijgbaar, een „pool" ge maakt wordenMaar zelfs als de regeering toeziet dat deze im migranten niet worden gedwongen of mishandeld, dan nog moet het voortduren van dien toestand te weegbrengen dat de primitieve sa menleving der inboorlingen uiteen valt De schrijver wijst dan op het ge vaar dat dit ineenstorten van een oorspronkelijke weinig ontwikkel de. maar zelfgenoegzame samenle ving van menschen die toch veel talrijker zijn dan de blanke bevol king van Zuid-Ainka, met zich brengt. Dat is zeer waar maai' voor ons is 't belangrijkste in zijn arti kel, het cynisme waarmede ook deze kant van het veelzijdige Zuid Afrikaansche vraagstuk weer blijkt opgevat te worden door de mijn- magnaten, die den barbaarschen oorlog hebben uitgelokt. Hulp voor onderdrukte uitlanders, gelijke rechten in Zuid-Afrika verheffing van den inboorling die door de Boeren zoo onderdrukt werd, dat waren de leuzen. In den grond van de zaak schromen deze zelfde man nen volstrekt niet uit winstbejag niet alleen de twee onafhankelijke republieken te verdelgen en tot lien grond toe te verwoesten maar zou den zii ook, zoo gauw de gelegen heid cunstig is. voor den inboor ling een slavp;rnij-stelsel w'llen in voeren, dat zich van de officieele. door Engelsche staatslieden en zen delingen bestreden slavernij van ouds slechts onderscheidt door 't gemis van den naam. Algemeene berichten. DE OORLOG IN ZUID-AFRIKA Men verneemt dat de troepen den vijand in de richting van de Kaapko lonie voor zich uitdrijven, terwijl een breed front van ruiterij aan de uitein den al wat het tegenkomt van vijanden zuivert. Onafhankelijk (sic) van deze beweging zijn de tropen in het Zuide lijke district bezig gemeenschappelijk naar het noorden op te werken. De hoofdredacteur van de South African News is in hechtenis genomen, beschuldigd van het uitgeven van op roerige en strafwaardige geschriften. Hij is vervolgens tegen borgtocht op vrije voeten gesteld. CHINA. De „Rheinisch-Westfalische Ztg." ontleent het volgende aan een par ticulieren brief uit Tientsin van 8 December Voor het overige gaat in Tientsin alles zijn gang. Wij kun nen mot de Franschen en Russen goed opschieten, want als men op straat een Rus tegenkomt, moet men dadelijk met hem drinken. Dc Engelschen zijn bij ons niet in tel. Wij hebben eenige dagen geleden Engelsche schepen oo de Peiho doorzocht, en vonden er doodkisten in. Op onze vraag waar die kisten heen moesten antwoordden zij „Wij moeten dooden van ons ha ler. uit Pao-ting-foe." Wij vonden het wat verdacht, braken een kist open en vonden haar vol wapens. Alle schepen werden in beslag ge nomen. Met zulk volk dat aan den vijand wapenen levert, moet men schouder aan schouder staan Dinsdag brak te Bakoe een ver schrikkelijke brand uit in de pe- troleumbewaarplaatsen van de Kas-| pische en Zwarte zee maatschap pij. Op een gegeven oogenblik ston den 18 millioen poed petroleum in lichte-laaie. Als een lavastroom stortte zich de brandende naphtha ovei liet terrein uit verwoestte al les op haar weg en vernielde in een oogwenk het werklieden-kwar tier. Woensdag duurde de brand nog onverminderd voort. De vlam men bedreigden de geheele om streek met vernieling. De bevolking vluchtte naar alle kanten. Het aan- ta1 verloren menschenlevens zal be droevend groot zijn. Twintig ver koolde' menschenlevens zün reeds gevonden terwijl 400 arbeidersge zinnen have en goed verloren heb ben. Te Lemberg is onder leiding van dc bekende Galicische feministe mevrouw Wyslouoh, een algemeen Voolsc-h vrouw en verbond' gesticht, dat alle gewesten van het voorma lige Koninkrijk Polen, onverschil lig of die nu gelegen zijn in Oosten rijk, Pruisen of Rusland, zal om vatten. Het doel van het verbond is de verhooging van het peil van ont wikkeling der Poolsche nationali teit. Het zal de vrouwen opwekken het nationaal gevoel in de mannen te versterken. Dat de Pruisische en Russische overheden dit verbond niet met vriendelijk oog zullen aanzien be hoeft geen betoog. De Italiaansche Koning heeft het demissionaire kabinet ontvangen en zich nader beraad voorbehouden. Hij zal de voornaamste parlementsleden om raad vragen. Saracco, in de Kamer de ontslagaanvrage van het parlement mededeelend, voegde daarbij dat het de loopende zaken zou voortzetten. De Kamerzitting is tot nader bijeenroeping verdaagd. Het Pruisische huis van afgevaar digden heeft de eerste lezing van het kanaalontwerp beëindigd. In den loop van de beraadslaging verklaarde de minister van koophandel, Brefeld, dat de Duitsche kolenbekkens in het Wes ten zoo rijk waren, dat Duitschland de wereld nog lang van kolen zou kun nen voorzien, wanneer de Fransche en Belgische bekkens allang waren uitge put Na lange debatten is het kanaal- ontwerp naar eene commissie van 28 leden verzonden. Stadsnieuws HAARLEM, 8 Febr. 1901. Hedenmorgen omstreeks 9 uur brak op den Jansweg de as van et:5i grooten petroleumwagen. Door dit ongeval was de weg geruim en tijd versperd. De electrische trams hadden veel op onthoud. Bij de plaats des onheils moesten de passagiers overstappen om met den tram, die van den tegenover- gestelden kant was gekomen, hun weg te vervolgen. Door den Commissaris der Ko ningin in Noord-Holland wordt ter kennis gebracht, dat de jacht op hout-snippen zal worden gesloten 27 April e. k.. die op eenden 2S Februari e. k.. die cp ander water wild op 30 Maart e. k. telkens met zonsondergang dat het weispel van kwartalen met steekgaren of vliegnet zal mo gen worden uitgeoefend van 1 Mei tot en met 13 Juli e. k. dat de visscherii met het staande spieringnet zal zijn gesloten van 1 Maart tot 1 November e. k. dat de visscherij met alle overige vischtuigen, uitgezonderd die met aalkorven. aaldobbers en paling fuiken. die met het schepnet of de gebbe om kleine vischjes te van gen voor de aal dobbers en die oo snoek in de gemeente Texel zal zijn gesloten van 15 Maart tot 1 Juni 1Ö01 en dat gedurende den geslo ten vischtijd' zooeven vermeld, ook het visschèn met den hengel in de hand is verboden. Naar w© vernemen zal het Frie- sche Gezelschap „Gyshort Japicx" alhier Zaterdag 9 Maart e. k. eene' buitengewone, feestelijke vergade ring houden in hel Brongebouw. Tijdens hare gewone wekelijk- sche repetitie besloot de vereeni- ging: ..Doopsgezind Zangkoor" aan H. M. de Koningin het volgende te legram te zenden Bestuur. Directeur en Leden der Vereeniging ..Doopsgezind Zang koor" te ITaarlem. hopen nu en in de toekomst Uw huwelijk te be groeten als een zegen voor Land en Volk. (was get. Li era. Voorzitter). De heer A. J. L. Willamse, sedert eenige jaren werkzaam aan het kan toor der invoerrechten en accijnzen al hier en voorheen aan het kantoor der directe belastingen enz. van de buiten gemeenten, heeft tegen 1 Maart a. s. zijn eervol ontslag aangevraagd. De aandacht der politie alhier werd gisteren gevestigd op een paard van een der vrachtrijders op Haarlem, nat toch al bezwaarlijk voort kon en giste ren de voofpooten was stuk gevallen; toch zou liet. dier weer aangespannen moeten worden. Een paar kinderen besturen meestal dien vrachtwagen. De aflevering van de tot den dienst aangewezen lotelingen der lichting 1901 zal plaats hebben op den Doelen al- bier Maandag 4 Maart e. k\, voorm. halft 10 uur. De manschappen behoo- rende tot de gemeenten Haarlem, Haar lemmermeer, Heemstede, Bennebroek Zandvoort, Spaarndam, Schoten, Haar- lemmerliede en Spaarnwoude, Bloe- mendaal, Beverwijk, Wijk aan Zee en Duin, Assendellt, Castricum, U.tgeest. Heemskerk en Velsen. Brood en Koffie. Heden waren deelnemers 674 kinde ren en 194 volwassenen. Door wijlen M. M. Wolbers is gelega teerd aan den Kerkeraad der Vereenig- de Doopsgezinde gemeente alhier eene som van f 500, vrij van successierecht, ten behoeve van de ziekenverpleging. Bennebroek. Ter gelegenheia van het huwe lijk van Tl. M. de Koningin zijn de armen en de weduwen behoo- rende tot de Ned. Hervormde ge meente rijkelijk bedeeld met grut-, ters- en winkelwaar zoomede met brandstoffen. De commissie die indertijd gel- dei, inzamelde tot hel houden eener hardrijderij op schaatsen welke door den invallenden dooi niet kon doorgaan, besteedde deze som om den armen van alle gezindten eene flinke hoeveelheid winkelwaar en spek thuis te zenden. De kinderen der O. L. School werden namens een ingezetene ge trakteerd. De ambtenaar van den burgerlij ken stand alhier, die gisteren op den huwelijksdag van H. M. de Koningin een huwelijk voltrok, gaf aan het paar als aandenken aan deze toevallige omstandigheden een fraaie zilveren medaille met de beeltenis van het Vorstelijk paar. Zandvoort. Woensdagavond gaf d'e Christe lijke Zangvereeniging ..Immanuel" haai jaarfeest. Ds. G. Hulsman opende de bijeenkomst met een toe- passe' e toespraak, waarna eenige voordrachten gehouden werden. Het was een aangename avond. Een ieder amuseerde zich uitste kend. De groote zaal van „Ons Huis" was geheel bezet. Met vol doening kan de veroeniging 'op dit feest terugzien.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1