NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken. Arme Hora. 18e Jaargang Zaterdag 30 Maart 1901. No. 5445 HAARLEMS LABBLAD ABONNEMENTSPRIJS: ||ppg|g^^ ADVERTENTIEN Voor Haarlem per 3 maandenƒ1.20 Van 1—5 regels 50 Ofcs.j iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Ai-rondissement Haarlem Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), is de prijs der Advertentiën van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 015. per 3 maanden1.30 /p. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Franco door het gekeele Rijk, per 3 maanden1.65 3?"^ Reclames 30 Cent per regeL Afzonderlijke nummers0.02j&a Bureaux: Gebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37K Telefoonnummer der Redactie 600. Telofoonnnmmer der Administratie 128» de omstreken en franco per post0.45 ïggp-Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEERE300M. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad -verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DATJBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Parijs 3V>" Faubourg Montmartre. Haarlem's Dagblad van 30 Maart be al o.a. China lieeft nog steeds de Rus sische overeenkomst met gewee kend, Weer eeu nieuwe Keizer - redevoering, Parlementaire Praat jes, De zaak-SchermbeekDe aiiti-revolutionaire partijdag. Advertentiën VOOE HET Zaterdagavondnummer. Meermalen zijn wij tot ons leedwe zen genoodzaakt Advertentiën af te wijzen voor het Zaterdagavondnum mer, die des Zaterdagsmorgens pas worden bezorgd. Wil men zeker zijn van de plaatsing, dan is inzending op Vrijdagavond noo- dig, uitgezonderd natuurlijk kleine ad vertenties of familieberichten, die moeilijk vooraf kunnen worden inge leverd. DE ADMINISTRATIE. Politiek Overzicht. Heeft China werkelijk geweigerd: het tractaat betreffende' Mantsjoe- rijie tie onder teekenen. De Times- correspondent te Shangai seinde aan zijn blad, dat die onderkoning van Nanking het bericht ontvin; dat de regeering le Singanfo© wei gerde het tractaat te teeltenen, en daarvan aan alle regeeringen en aan alle onderkoningen, kennis had gegeven. De Morning Post" weet daarbij te voegen, dat ook Li-Hoeng-Tsjang vani dit. besluit in kennis was ge steld, en dat Li had gezegd: Zon der den steun der mogendheden zou China niet in staat zijn die be dreiging uit te voeren. De' correspondent van Reuter te Peking meldt echter, dat het be richt van de weigering van China om het tractaat te onderteekenen onjuist is. Wel heeft China tegen verschillende punten van het trac taat bezwaren geopperd'. Tevens is thans de raad bekend geworden, dien de Vereenigdle Sta ten aan China hebben gegeven. Het kabinet te Washington heeft aan Woe ting-fang medegedeeld, dat het elke geheime overeenkomst, waarbij China zich, zonder de voor kennis der mogendheden, finan- ciëel of territoriaal verbindt, vaarlijk acht. Een afschrift van dit antwoord is aan alle mogendheden, en dus ook aan Rusland' gezonden. De Russische Regeering heeft daarop geantwoord, naar de „Mor ning Leader" uit Washington ver- ineemt, door de verzekering aan de V. S., d'at het volstrekt niet voor nemens is Mantsjoerije te behou den. Zoodra de orde en rust in Chi na hersteld zijn, zegt de Russische regeering. zullen wij Mantsjoerije weder ontruimen. De gang van zaken in Zuid-Afrika geeft, zooals trouwens nu reeds lang het geval is, geen) reden tot bij zonder pessimistische, maar tot hoog optimistische beschouwingen. De Wet is volgens telegrammen, Transvaal binnengetrokken met 400 man en zal waarschijnlijk zich met Botha vereenigen. Kreutzinger, Scheepers en van Reenen hebben zich aangesloten bij de strijdmacht die langs den weg naar Venters tad in de richting van de Oranje-rivier trekt. Ruitenlandsch Nieuws. Weer 03ü keizerlijk© rede voering. Nauwelijks is de kritiek op 's Keizers bekende toespraak tot dien voorzitter van het Pruisische Huis van afgevaardigden over het gezag van de Kroon enz. tot zwij gen gekomen en daar wordt weer een Keizerlijke toespraak belt end, die niet minder opzien en tegen spraak zal verwekken. De nieuwe reuzekazernie van het tweede Berlijnsche garde-regiment der Keizer-Alexander-grenadiers is Donderdag ingewijd. Niettegen staande het sneeuwde, verscheen de Keizer te paard te midden van het op het kazerneplein opgestelde regiment en hield daar een toe spraak, diö volgens verschillende' lezingen met ongeveer den volgen den zin haar hoogtepunt bereikte „Als een vaste burcht verheft zich dit nieuwe mooie regimentshuis vlak bij mijn slot, dat gij in de eerste gelederen, steeds bereid zult zijn te verdedigen. Gij zijt daarom in zekere mate de lijfwacht van den Koning van Pruisen en moet be reid zijn:, dag en nacht uw leven te wagen, en uw bloed geven vsor den Koning en zijn huis. Ik ben er vast van overtuigd en zeker van, dat gii overeenkomstig de traditie en de geschiedenis van het regi ment uwen plicht altijd getrouw zult vervullen, en wanneer er ooit weder moeilijke tb'den mochten komen, wanneer men. in deze stad ooit weder in opstand' tegen het ge zag van den Koning mocht komen, dan zullen de bajonetten van de Alexander-grenadiers dat verzet aan handen leggen. Door moed, trouw en onvoorwaardelijke gehoorzaam heid moge het regiment mijne te vredenheid als van zijn Koning en heer, zich verwerven." In deze toespraak maakte de Kei zer een toespeling op de revolutie te Berlijn in 1848, waarbij de Alexander-grenadiers bij de bewa king van het slot en de openbare gebouwen hun taak n.iet zonder bloedige offers vervulden. De nieu we kazerne heeft, te midden van het drukste gedeelte van de stad gelegen, een vestingachtigen bouw, over welks schietgaten enz. reeds voor eenigen tijd' in de bladen met eenige verbazing werd gesproken evenals het indertijd vrij wat. op zien wekte, toen, kort na de troons- bestiWng van dien tegenwoordi gen Keizer, de tot toen steeds open ge bleven doorgangen over het slot plein van den tuin naar de pre ede straat enz. door groote ijzeren trar liehekken met gaten, die voor schietgaten worden gehouden, voor het verkeer werden afgesloten en met wachten werden bezet. Algemeene berichten. De stad' Lvon is de eerste Fran- sche gemeente diie besloten heeft de plaatselijke accijnzen geheel af to schaffen. (Te Dij on, waar een paar jaar geleden daartoe besloten werd' is het besluit weder inge trokken.) Tot dekking der 11 mill, frs. uit allerlei heffingen op levens middelen enz. zullen worden ge heven 2 mi 11 toen aan opcenten op het gedistilleerd, 3 mïllioen aan op centen op de grondbelasting, 21 millioen aan huurbelasting, mil- lioen aan vervan.gingsrechtennl. op de paarden (voor welke de four age vrij van accijns wordt), op het bouwen (in plaats van den ac- sijns op bouwmaterialen), en op drankhuizen hotels en kostscho len (in plaats van de accijnzen op dranken). Ten slotte worden eeni ge belastingen op de „weelde" in gevoerd' nl. op sociëteiten en (10 centimes) op de schouwhurgkaartr jeis boven het armengeld. Een wets ontwerp tot bekrachtiging van de ze heffingen is bij de Fransche Ka mer ingediend. Op de lijn CharkofSewastopol heeft bij Koersk een botsing plaats gehad tusschen twee goederentrei nen. Twee conducteurs zijn gedood en 25 wagens verbrijzeld. Vierhonderd studenten van de polytechnische school te Riga heb ben gemeene zaak gemaakt met de studenten van, de hoogeschoLen en zijn in opstand gekomen. Op ver zoek van de leeraren heeft de voor zitter van den raad' van bestuur de lessen geschorst. Intusschen vormen deze 400 mui ters, zoogenaamde wilden, die tot geen bond behooren, verreweg de minderheid van de bevolking der school, welke uit ongeveer 1700 leerlingen beslaat. De meerder heid, die bij bonden aangesloten en volstrekt niet gezind' is het voor beeld! van de muitelingen te vol gen, betuigt haar ontevredenheid over een maatregel, die ook den ordelijken drie maanden studie doet verliezen. Stadsnieuws Haarlem, 29 Maart 1901. Bouwkunst. Verslag der vergadering der af- deeling Haarlem en Omstreken dei- Mij. tot Bevordering der Bouw kunst. De heer Jacques Leyh had dit maal het uitstekende idéé geh adl den heer C. J. Gonnet onzen ge- achten archivaris uit te noodligen, de leden der af deeling kennis te doen maken met de verzameling kunstschatten uit het gemeente ar chief. De lieer Gonnet was zoo beleefd geweest aan deze uitnoodiging ge hoor te geven en bracht hij een portefeuille- met teekeningen en aquarellen ter vergadering. Nadat de notulen waren gelezen en goedgekeurd leidde die heer Leyh den heer Gonnet in met een woord' van dank in de eerste plaats aan hem zelf voor zijn bereidwilligheid en ook aan onzen burgemeester, die door vergunning le geven, dat deze portefeuille uit het archief werd genomen, den liden der af- deeling een genotvolle kunstavond verschafte. Diverse' teekeningen en aquarellen van verschillende mees tem werden bezichtigd, alle ween gevende historische plekjes uit Haarlem die door slooping, verbou wing of verandering voor het groot st© gedeelte verdwenen, zijn, b. v. de Stadspoorten, verschillende oude stadsgezichten enz. v-a.n bekende meestem als B.embrandt, de Bray, Spilman, Boogaard, van der Vin na. Milatz, Bosboom, Berekheyden, Saenredam, C: Springer enz. ter wijl ook opnamen door onze stadi- genooten die heer en van, Looy en Geimund' aanwezig waren. Eenige urtem werden aangenaam besteed met het bezichtigen van, deze inte ressante collectie, welwillend tot in de kleinste bijzonderheden door den heer Gonnet toegelicht. Toen dan ook de kunstbeschou wing was afgeloopen sprak de voor zitter in aller geest, toen hij den heer Gonnet dankte voor zijn wel willende medewerking op dezen avond en den wensch uitsprak dat- deze avond door meerdere gevolgd zou mogen worden. Anti-revolutionaire partijdag (Vervolg). De. oorzaken zijn zelfzucht en ~enot- zucht. In het hart der sociale vraag stukken staat het arbeidersvraagstuk, daarnaast dat van den middenstand en van den landbouw. De stoom en de machine hebben der mate hun invloed doen gelden, dat er een klasse van arbeiders is ontstaan, die werkt in loondienst, zonder uitzicht op zelfstandigheid. Bij den middenstand bestaan de moeilijkheden in hoofdzaak in de con centratie van handel en industrie. Spreker gelooft niet dat de midden stand bezig is te verdwijnen. Zij ver vormt zich. Veel ernstiger is de toestand; van den landbouw, waar het, internationaal ka rakter ook tengevolge der ontwikke ling van bedrijf en verkeer storend is gaan werken. Wat moet nu ten opzichte van arbei ders, middenstand en landbouw het standpunt zijn? De socialisten zijn volgens inzicht van Ds. Talma, inconsequent in hun streven naar volkomen staatsleiding. Ook volkomen onthouding aan de andei-en kant, is niet goed. Maar opportunistisch zal de staat daar moeten ingrijpen, waar het geldt de economisch zwakken te steunen en een flinke arbeidersbeweging te bevor deren. Ten slotte hangt het van de energie der menschen, vooral van een krachti ge vakbeweging af. W anneer wij zien wat er voor de ar beiders terecht komt onder de zegenin gen van het vrije arbeids-contract, dan bemerken we. dat wanneer iemand den strijd niet meer vol kan houden, aan de armenzorg vervalt. En armenzorg is heel mooi en Chris telijk, maar niet in den haak. „In het zweet uws aanschijns zult gij uw brood eten", maar wanneer iemand nu wel krijgt het zweet zijns aanschijns, maar niet het brood, dan is er iets niet in den haak. Aan de benamingen anti-revolutio nair en Christelijk-Historisch knoopte ten slotte de spreker het standpunt waarop men staan moest, vast. Als be ginsel stelt spreker: De mensch zal bij brood alleen niet leven, maar bij het woord Gods". Dit geldt tegen het mammonisme. Een tegenover de sociaal-democratie: „Zoek eerst het Koninkrijk Gods en Zijn gerechtigheid." Dit alleen kan het fundament zijn voor een gezond, krach tig leven. Wanneer het gebouw van ons maat schappelijk leven moet worden opge bouwd op de levens der menschen is bet. in zijn fundament vervloekt. We hebben te zoeken de sporen van den wil Gods. Als positief beginsel moeten wij op den voorgrond stellen dat de Staat de arbeiders op tweëerlei wijze steunt. In de eerste plaats uitbreiding van het recht voor de arbeiders, een nieuw wetboek regelende den arbeid. En dan, wanneer we zien dat de ar beiders in hun streven steeds bemoei lijkt worden door stoffelijke nooden, moet van Staatswege hun streven niet belemmerd worden. Sociale hervorming zal nooit moge lijk zijn dan bij een volk dat leeft on der den indruk van de levensbeschou wing, die ons uit de Schrift tegenkomt. (Applaus). In de middagzitting trad als spreker op, Prof. H. Bavinck. De politiek, zei spreker, is geen zondige zaak, waaraan belijders van den Christus geen deel mogen nemen. Ons eerste artikel van geloof is, dat God de schep per is van hemel en aarde, en die Christus belijden als Gods Zoon, kun nen de politiek niet haten. Zeker, de politiek kan misbruikt worden, doch juist het misbruik is een bewijs dat zij een goede gave onzes Gods is. Politiek dient in het regeeren, dat alleen aan God den I-Ieere toekomt als schepper van hemel en aarde, die ook aan den mensch iets Zijner regeer kunst lieeft meegedeeld. Want al heeft een mensch het bedelaarskleed om de schouders, de koningsmantel van wel eer schittert ons tegen De mensch is geschapen om te heer» schen, niet alleen over het redelooze, ook over zichzelven en ook over ande ren. Als een bijzondere zorge Gods is de Overheid ontstaan en ingesteld. Zij toch heeft het overgebleven beeld Gods te bewaren. Zij is niet een van de bij zonderste zorgen onzes Gods, noch ook een product van satan, maar ze be hoort tot het terrein der gemeene gra tie Gods. Dieanresse Gods is d© overheid. En de overheid, zich hiervan bewust we tendie, heeft, rijken zegen voor het volk afgeworpen, tegenover dezulken, die Gods gebod verwerpen, wier regee ring een vloek is geweest. Zie maar naar de Hervorming, het Calvinisme drong door en deed de volkereu voor uitgaan, tegenover den achteruitgang der Romaansche volken. Het is de Fransche Revolutie ge weest, die hierin wijzing bracht. Zij keerde de verhouding van overheid en onderdaan om. Doch Gode zij dank, na deze revolutie is een Reveil geko men. De antirevolutionaire partij was het die den strijd aanbond, welke par tij alzoo een vrucht van deze eeuw kan genoemd worden, hoewel zij als partij des geloofs zoo oud is als de dag dat de mensch van zijnen God een para dijsbelofte kreeg. Vervolgens toonde spr. aan dat de school door de Overheid ingesteld en officieus neutraal ,feitelijk het onge loof teelt. Allen die de vrijheid liefhebben, moesten optrekken met d© anti-rev. partij. Want vrijheid is het punt waarvoor de antirev. partij strijdt vrijheid op kerkelijk gebied, en wel om de zelf standigheid der kerk, zooals Groen zei vrijheid' voor de school, voor de la gere school, opdat vrije „schoolregel" eens in toepassing komt. Vrijheid in de derde plaats voor middelbaar en hooger onderwijs, opdat ons geheele volksleven niet langer door den „neu tralen" geest van den Staat worde be- heerscht. Vrijheid eindelijk verlangt zij voor heel het leven der maatschappij. Wel trad zij in den laatsten tijd op met beschermende rechten, doch dit was om die takken van arbeid te bescher men. Achteloosheid mag ook niet door den Staat betracht. Onze partij is de partij der vrijheid; vrijheid voor een ieder, ook voor den socialist. Onze partij durft dat, om dat zij is de partij des geloofs. En on ze sterkte is alleen in. God, ook in d© woelingen dezer eeuw. God de I-Ieere regeert; Hij is met hoogheid bekleed en met sterkte. De Heere regeert; dat dan de aarde zich verheuge en de eilanden zich verblijden. Evenmin als bij Ds. Talma werd ook hier principieel, debat gevoerd. De heer Vermeulen van Velzen verwachtte, dat er meer politiek leven zou kunnen worden waargenomen, indien het cen traal comité thans de evenredige ver tegenwoordiging op het program had gezet. Ook andere heeren bespraken de kiesrechtkwestie. feuilleton. Vrij bewerkt naar het duitsch. 20) Christin© schreef nog al veront rustend. Het slot luidde Ach. bes te Frits, wie, had dat kunnen.1 den ken Maar wij willen niet wanke len. Gij weet, dat ik onafhankelijk ben en in het ergste geval (o, lief, braaf meisje- riep Tibertius zoo luid, dat Jakob met het. schoon maken van een glas ophield en ver wonderd' het hoofd schudde, en Bello zachtkens begon te grommen) Maar Tibertius bemerkte niets van dat alles. Hij las nu ook nog de laatste regelsZoodra ik iets weet. zend' ik u tijding. Ik ben in een koortsige spanning en moeder is voorloopig ook nog zoo opge wonden, dat ik u moet afraden he denavond' te komen. Ik hoop dat wij elkander morgen zullen zien In trouwe liefde Uwe CHRISTINE. De laatste regels bevielen Tiber tius volstrekt nietHoe zou hij het een dag uithouden zonder zijn verloofde te zien Hij schudde ern stig het hoofd. Het was op den zelfden avond. Dora zat in de huiskamer te naaien. Er brandde een helder vuur in den haard, maar er heerschte een zeke re zwaarmoedigheid1 in het rond die ook op de jonge vrouw haar in vloed uitoefende. Geen enkelen stap doe ik voor hem. zeide Reinhard, die juist bin nen gekomen was en zijn voorne men had te kennen gegeven om thuis te blijven. Geen enkelen stap Maar bedenk toch, bracht Do- ra er verlegen tegen in, bedenk toch, dat het geluk van Tibertius er van afhangtHoe kunt ge het hem zoo kwalijk nemen, clat hij vertrekken wil. Daar spreek ik niet van. Maar de manier, de manier waarop Zijn voortdurend verzet, zijn aan houdende stroefheid' en onverschil ligheid' Bijvoorbeeld die scène aan tafel, toen Kordes zich niet wist te redden, en hij toch maar bleef zit ten, alsof het hem volstrekt niet aanging Dora overlegde bij zich zelve wat zij haar man zou antwoorden. Een onbezonnen woord kon alles be derven. Dat haar man zooveel sprak, was over 't geheel een gun stig teelten. Als hij halsstarrig was, dan zeide hij maar een enkel woord', en niets vermocht zijn be sluit aan het wankelen te brengen. Zij zon op een listja een klein leugentje moest te baat worden, ge nomen. Zij zeide daarom Toen hij vanmiddag vernam., dat juffrouw Lassen hier geweest was om uw raad in te winnen, zeid'e hij aanstonds Bij mijn heer Reinhard raad inwinnen om trent mij O, dan ben ik niet be vreesd voor den afloop. Wel is waar ga ik heen', maar rechtvaar dig is mijnheer Reinhard, in rechtr vaardigheid wordt hij door nie mand overtroffen. Hij zal dus geen kwaad van mij spreken. Dora zweeg. Nu moest zij afwach ten. Zij scheen zich ditmaal niet vergist te hebben. De apotheker bromde zoo'n beetje in zich zeiven, sprak niet tegen, ging aan het raam staan en keek naar buiten. De jonge vrouw hoopte er het beste van. Intusschen wendde Rein hard' het hoofd om en zeide Zoo heeft hij dat gezegd Nu, maar dan vergist hij zich deer lijk, die provisor, als hij denkt dat mijn rechtvaardigheid' bestaat in het verzwijgen van do waarheid. Zeker ben ik rechtvaardig, en juist daarom moet ik der oude vrouw zuiveren wijn schenkenzij moet dan zelve weten wat haar te doen staat. Ik wasch mijn handen in onschuld. Maar Reinhard zeide Dora vergoelijkend, wat voor kwaad' kunt ge dan van Tibertius zeggen Hebt gij hem niet bij iedere gele genheid geprezen? Dat heb ik nooit gedaan ant woordde haar man, die zijn eigen woorden verloochende, zoo dikwijls d'it in zijn kraam te pas kwam. Nooit. Integendeel heb ik altijd zijn onpraktische wijze van doen, zijn ongedurigheid, zijn verstrooid heid gegispt Er brandde Dora iets op de tong, maar zij wachtte zich wel het uit te spreken. Waarheid Belangstel ling Rechtvaardigheid Waar die op de wereld te vinden mochten zijn, stellig niet bij dezen man Na verloop van eenige oogenblik- ken, zeide zij. om de gedachten van haar man wat uit te vorschen De Lassen's zijn welgestelde lie den, nietwaar? Rijk antwoordde de apothe ker kortaf. De jonge vrouw trachtte te we ten te komen door welke bedoelin gen haar man geleid werd. Dat het geen welwillende waren, daarvan was zij maar al te zeer overtuigd. Zij vermoedde, dat- hier afgunst in het spel was. Hij wilde niet, dat Tibertius het knappe, nette, wel gestelde meisje huwen zou. Dat paste hem nietBij slot van reke ning zou hij, Tibertius, nog een man van beteekenis in Cappeln worden Bah Die vervelende af getakelde oude vrij etr Om zich te vergewissen, zeide DoraIk zou het Tibertius zoo gaarne gunnen ook eenmaal een zelfstandig man te worden. Hij sprak ervan naar Hamburg te gaan misschien. Chemische fabriek, zeide Rein hard' spottend. Ik weet niet wat zijn plannen zijn. Ja, ja, een chemische fabriek! Maar daar komt nooit iets van. Hij is geen man. die met een kapitaal weet om te springen. Dat is mijn vaste overtuiging. Ja, als iemand anders een woordje mee kon pra ten, dan zou het zeker nog wel gaan. Wat beteeken die dat? Zou Rein hard den voogd willen spelen, ja zelfs iets op touw helpen zetten wat hij vroeger zoo geheel verworpen had? Zeker! dit was het! daar moest het heen, wanneer dit rijke huwelijk dan toch tot stand' komen zou Dora was in strijd met zich zelve of zij hem zou toevallen, dan; of zij zich in, schijn bij zijn mee ning zou aansluiten. Maar daartoe was zij te eerlijk, en haar gemoocï kwam er tegen op, iets te onder steunen wat zij wegens de begin selen, zoo verkeerd, zoo afschuwe lijk vond. Er werd dan ook op de zen avond niet meer over de zaak gesproken, maar Dora was in haar besluit versterkt en dit bracht zij den volgenden morgen, reeds in de vroegte ten uitvoer. Zij besloot haar vader voor Tibertius te win nen. HOOFDSTUK XX. De volgende dagen waren voor Tibertius en alle belangstellenden zeer gewichtig. Juffrouw Lassen had eindelijk met Reinhard gespron

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1