NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen. Dagblad, in Haarlem en Omstreken. 18e Jaargang Donrierrias? 2a April 1901 ABONNEMENTSPRIJS Voor Haarlem per 3 maanden1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1.30 Franco door het geheele Rijk, per 3 maandenL65 Afzonderlijke nummers. 0.02££ Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden 0.37^ de omstreken en franco per post0.45 ADVERTENTIËN Van 15 regelB 50 Ots.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten bet Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Oent per regel. Bureaux: Gebouw Het Spaame, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Telefoonnnmmor der Redactie OOO. Telefoonnummer der Administratie 122. Intercommunale aansluiting. V 5466 Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiera. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertenti en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks» behalve op Zon- en Feestdagen Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Puhlicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONESSucc., Parijs 31 Wf Faubourg Montmartre. Haarlem's Dagblad van 25 April bevat o.a. Nieuwe geruchten over vredes onderhandelingen, De oorzaak der mooie Engelsohe berichten over den oorlog, Parlementaire Praatjes, Verkiezingen, Feminisme en Socia lisme. Officieele Berichten. BURGEMEESTER en WETHOU- DERS van Haarlem brengen ter open bare kennis, dat is ingekomen een verzoekschrift van C. G, van Mast wijk om vergunning tot het verkoopen van sterken drank in het klein in de beneden voorkamer van het perceel aan den Schoterweg no. 33. Haarlem, 23 April 1901. Burgemeester en Wethouders voornoemd: DE HAAN HUGENHOLTZ. L. B. De Secretaris, PIJNACKER. ONBEWOONBAARVERKLARING. BURGEMEESTER EN WETHOU DERS van Haarlem brengen ter vol doening aan het voorschrift van art. 197 der Algemeene Politie-verordening voor deze gemeente, ter openbare ken nis, dat door den Raad der gemeente bij besluit van 17 April j.l. no. 7, is ver klaard, dat de na te noemen perceelen alhier ongeschikt tot bewoning zijn, namelijk: Oranjeboomstraat, 19 en 21, eig. H. J. Edelijn; Oude/weg, 9, eig. H. Creemers, en Bannesteeg 6, eig. G. B. Robbé. Haarlem, 23 April 1901. Burg. en Weth. voornoemd, DE HAAN HUGENHOLTZ. l.-B. De Secretaris, PIJNACKER. BURGEMEESTER EN WETHOU DERS van Haarlem brengen ter open bare kennis, dat is ingekomen een ver zoekschrift van: lo. O. F. H. Schönhuth, om vergun ning tot bet verkoopen van sterken drank in het klein in twee beneden lokalen van het perceel aan de Brou wersvaart No. 12; 2o. G. Tlu I-Iageraats, om vergunning tot het verkoopen van sterken drank in het klein in de koffiekamer van bet perceel aan de Zijlstraat no. 54; 3o. O. F. H. Schönhuth, om vergun ning tot het verkoopen van sterken drank in bet klein in het voorbuis van het perceel aan de Brouwersvaart No. 146; 4o. J. C. E. L. Schönhuth, om ver gunning tot het verkoopen van sterken dank in het klein in het benedenwoon- huis van het perceel aan het Spaame No. 28. Haarlem, 23 April 1901. Buig. en Weth. voornoemd, DE HAAN HUGENHOLTZ, L.-B. De Secretaris, PIJNACKER. Politiek Overzicht. Na het zoo schitterend oorlogs nieuws dat Kitchener gisteren sein de, passen nu natuurlijk berichten van vredes-ondërhan delingen. De bodem is bereid. De wolka van pessimisme dloor Sir Alfred Milner voor dien zon der Engelsche jingo- oorlogsgiorie geschoven, moet wor den weggevaagd. Toen de verkiezingen zijn ge weest, hebben wij hetzelfde ver kwikkelijke schouwspel gehad. Wat wordt nu over de vredes-on- derhandelingen medegedeeld? De Engelsche bladen ontvangen berichten uit Standerton. meldende dat mevrouw Botha, de echtgenoo- te van den commandant-generaal, is teruggekeerd van een nieuw be zoek aan haar manzij schijnt vol hoop over de resultaten van haar poging om den vrede te bevorde ren. Zij is thans naar Pretoria ge gaan. om Kitchener mededeeling te doen van het onderhoudt dat zij met haar man had. „Central News" meldt uit Stan derton. dat mevrouw Botha op nieuw een bezoek bracht aan den commandant-generaal, en thans naar Pretoria terugkeert om den uitslag daarvan: mede te deel en aan Kitchener. De „Morning Post" verneemt uit Brussel, dat Botha aandringt op het heropenen der vredesonderhan delingen,. De „Daily Express" verneemt uit Kroonstad', dat het vredescomité d'e Boerenleiders waarschuwde, d.at de meerderheid der Boeren voor algemeene overgave zijn. Het is dus weer Botha, niet Kit chener, die de onderhandelingen, opent. Wanneer even snel als de vorige maal een einde w or dit ge maakt aan deze bakerpraatjes, dan zal men om de pessimistische be schouwingen door Sir Alfred on der zijn landgenooten gebracht, al heel spoedig1 iets andiers moeten ver zinnen. Er zit nog een andere kant aan de kwestie. De oppositie tegen den oorlog neemt in Engeland hand over hand toe. nu het op betalen aankomt en de fiscus zijn nooit aangenaam klinkend1© stem doet hooren. Daarom óók moet het publiek met dit bedriegelijke wiegeliedje in slaap worden gesust. En nu fantaseeren de Engelsche bladen er lustig op los. en bordu ren op het thema, hen door Kitchet- ner geboden. De „Times" schildert den toe stand der Boeren af als allerjam- merlijkst, en zegt u. a. De Boeren njogen vleesch en mie lies in overvloed hebben, doch zij hebben niet veel anders, zoodat zij weinig verandering kunnen bren gen in hun kost. Bovendien hebben zij weinig of geen voedsel voor de paarden zootang het gras te velde staat, kunnen zij hun groote bewe gelijkheid behouden, maar als de winter invalt zullen de Engelsohe paarden beter gevoed worden en dientengevolge in het voordeel ko men. Het is dan ook het plan' van generaal Kitchener om de operaties gedurende de koude maanden krachtig voort te zetten. Het blad zet dan uiteen, hoe schitterend de jongste operaties onder generaal Walter Kitchener zijn geweest, en eindigt met op hoop vollen toon te spreken van de waarschijnlijkheid, dat Botha spoedt weder vredeson derhandelingen zal aanknoopen. En volgens d'e „Daily Mail" be staat er onder de Boeren in Trans vaal een plan om in groote troepen naar Duitsch Zuidwest-Afrika te trekken hoewel de Duitsche regee ring zulk een trek toch niet gaarne zou willen steunen. Buitenlandsch Nieuws. Weer de vredes-idee. Aan den Czaar wordt weer een nieuwe vredesidée toegeschreven. Zijn plan zou zijn, in den herfst te Kopenhagen een bijeenkomst van Europeesch© monarchen te organi- seeren, waar de koning van Spanje als minderjarige niet tegenwoordig zou zijn en ook de Sultan zeker zou ontbreken. De beteekenis dezer koning.-1 bij eenkomst zou ongeveer eenze'fde zijn als die dar Vrede-conferentie Czaar moet de meening toege daan zijn, dat een onderlinge be spreking tusschen de verschillende vorsten van een aantal internationa le quaesties, waarbij elk der aan wezigen op verschillende wijze ge ïnteresseerd is, een gunstig resul taat zou kunnen hebben. Reeds zou links en rechts gepolst zijn, hoe eventueel het plan zou worden opgenomenmislukken de ze polsingen, zoo zal waarschijn lijk wel niets meer omtrent de vore ten conferentie gehoord warden. Het voorloopig bericht is van de „Birmingham Post." Algemeene berichten. DE OORLOG IN Z.-AFRIKA. Van het oorlogsterrein twee Reu- tertelegrammen De rebellen in Bushmamland heb- ben zich teruggetrokken op de heu vels bij Pella (aan de Oranje- ri vier.) De Wet moet 18 dezer den spoor-' weg bij Wolvehoek zijn overgetrok ken. maar volgens een ander be-, richt zou hij zich bij, Senekal be vinden. Kreutzinger moet op marsch zijn naar de Kaapkolonie. De Boeren verschijnen overal in kleine benden, en op verscheiden plekken hebben schermutselingen plaats. De Boeren 'geven elkaar sig nalen door vuren op de toppen van de Sneeuwbergen in Middelburg ook hebben- zij een toestel voor he- liographische seinen opgericht. Zij bezoeken de boerderijen,, waarvan zij er een,ige geplunderd hebben, en trekken dikwijls den spoorweg over, maar het gedurig h,een en weer rijden van gepantserde trei nen belet hun den spoorweg te ver nielen. Gisteren heeft de bijna 84-jarige groothertog van Luxemburg Adolf van Nassau (opvolger van onzen Koning Willem III) in de badplaats Abazia zijn gouden bruiloft ge vierd met de groothertogin Adel- held. een prinses van, Anhalt, die nu ruim 67 jaar oud is. De groot hertog. die vroeger hertog van Nas sau is geweest tot d'it land (in 1866) bij Pruisen werd ingelijfd, heeft uit deze provincie een adres van gelukwensch ontvangen met bijna 30.000 handteekeningen. voorzien. Te Londen- wordt verteld, dat de kroonprins van Japan waarschijn lijk een bezoek aan Engeland zal brengen van dezen zomer. Natuur lijk zal dit bezoek aan Europa niet alleen Groot-B ritannië gelden, ge lijk d'e Engelsche pers het nu om goede redenen, wil doen voorkomen. De vermoedelijke troonopvolger is 24 jaar oud en moet zeer begaafd zijn. Hij is de eenige zoon des Keizers. Sedert lang heeft de kroon prins den wensch geuit Europa eens te zien, maar in verband met zijn zwakke gezondheid heeft de Keizer zich daar altijd tegen ver zet. Indien het verzoek doorgaat, zal de prins, die onlangs gehuwd is, waarschijnlijk zijn gemalin medebrengen. Stadsnieuws Haarlem, 24 April 1901. Feminisme en Socialisme. Dinsdagavond sprak Mr. M. Men- dels van Amsterdam voor S. L., over dit onderwerp. In houtskoolstrepen, zooals hij 't noemde, bakende hij het fe minisme in onze dagen af en hare ver houding tegenover de sociaal-demo- kratie, die, hoewel meegaande met de practische eischen, ten slotte gedron gen is tegenover het burgerlijk ideëele van het hedendaagsche feminisme zich te verzetten. Socialisme en feminisme, beiden ge sproten uit diezelfde economische oor zaken, beiden ontstaan uit verzet te gen het kapitalisme, staan sterk tegen over elkaar, Zelfs sterker dan de ker kelijke partijen tegenover het femi nisme. Hoe komt dit? De critiek der sociaal- demfokratie heeft aan flarden ge scheurd den schoonen schijn, dat in het feminisme de verlosing der mensch- heid lag, en die critiek heeft scherp het burgerlijk karakter der feministische beweging in het licht gesteld. De sociaal-demokratie is er steeds op uit geweest, om tegenover de burger lijke overwegingen der feministen te stellen haai- proletarische levensbe schouwing. Die levensbeschouwing werd nu door spreker in breede trekken ontwikkeld, daarbij uitgaande van de gisting, die in 't begin der achttiende eeuw zich voelen deed, die zijn triumfen vierde in de Fransche revolutie. De hoogt;: van 't. moderne productie stelsel werd gevierd in het midden der 19e eeuw en cristaliseerde zich in een nieuwe geestesrichting, den drang naar volkomen vrijheid vrije ontplooing van alle individueele krachten. De loop dier maatschappeliike ont wikkeling, en het inzicht dat de soci aal-demokratie daaromtrent heeft, werd nu door Mr. Mendels in korte trekken geschetst, en aangetoond hoe door de arbeiders economisch en poli-, tiek de klassenstrijd gevoerd werd. Het feminisme nu, zei spreker, is eveneens het product van hetzelfde stelsel van voortbrenging. Spreker gaf nu een overzicht van de positie der vrouw in den loop der tij den. De geschiedenis van het communaal huwelijk, van het matriarchaat en het daaruit losgewikkelde patriarchaat, ging Mr. Mendels na. En dit patriar chaat, dat samenvalt met de ontwik keling van het privaat-bezit, heeft de gansche positie der vrouw gerevolu tioneerd. En wat de positie der vrouw onder het patriarchaat betreft, langzamer hand werd de vrouw van het commu naal arbeidsveld verdreven en terug gedrongen in de huishouding, die trouwens aanvankelijk de economi sche eenheid was, en de vrouw dus toen een economische factor. Stuk voor stuk werd nu alle produc tie uit het huisgezin afgestaan aan de moderne industrie en hoe langer hoe meer werd dus op dit punt het leven der vrouw leeg. Daarbij komt, dat de huwelijkskansen, door den scherpen strijd om het bestaan onzekerder wer den gemaakt, vooral in de midden stand. Daardoor kreeg men een sur plus van ongehuwde vrouwen en uit den aard der zaak zijn er toch reeds meer vrouwen dan mannen. Deze omstandigheden combineerend. wordt het duidelijk hoe langzamerhand duizenden vrouwen gedreven worden naar de arbeidsmarkt, waar ze in alle vrije beroepen concurreeren met den man. En daar zien ze, dat haar overal de weg versperd wordt door allerlei wet telijke barrières en nu krijgt men in het feminisme den ideëelen terugslag van wat een economischen oorzaak had. Men gaat nu het feminisme een geestelijk verschijnsel noemen, het so lidariteitsgevoel der gansche sexe, enz. inderdaad is het een nuchter stoffelijk, economisch verschijnsel. Vooral hierop legde mr, Mendels den nadruk, en critiseerde het z. i. uto pische der burgerlijke feministen, dat zich o. a. uit in de meening, dat het militairisme zou verdwijnen, wanneer slechts de vrouw in regeerings-colle- ges zit; dat spreekt van economische onafhankelijkheid der vrouw, terwijl er inderdaad in deze maatschappij van economische onafhankelijkheid nergens sprake kan zijn. De feministen, zei spreker, moeten leeren wat nuchterder kijk op de din gen te krijgen. Want het feminisme is niet anders en kan niet anders zijn dan een tot het uiterste doordrijven van den huidigen concurrentiestrijd. Ze edschen gelïike levenskansen met den man en in dit streven gaan de so- ciaal-demokraten met haar samen, doch het socialisme erkent tevens, dat het feminisme niet is gekant"tegen het kapitalistische systeem, doch daarvan een doorvoering tot uiterste consequen tie is. De arbeidsters hebben met het feminisme niets te maken, omdat zij voor zich reeds lang de burgerliike ei schen van het feminisme hebben zien ingevuld. Zij zijn reeds lang op de ar beidsmarkt gedreven. Zr zijn reeds lang in lange arbeidsdagen in fabrie ken van allerlei aard, zwaar werk ver richtend, doch daar heeft 't burgerlijk feminisme zichweinig mee bemoeid.Wel hebben de burgerlijke feministen ei schen op den voorgrond gesteld, zooals b.v. beheer van vermogen, die duide lijk het klasse-karakter en het burger lijk idealistisch karakter signaleeren. Op 't gebied van arbeidswetgeving voor vrouwen en dat van vrouwen-kies recht, komt het burgerlijk feminisme in onmiddellijke botsing met de soci aal-demokratie. Wat het eerste punt betreft, spreker merkte op, hoe de arbeidswetgeving de vrouwen volstrekt niet uit de indus trie drijft en de loonen niet lager maakt, zooals door de burgerlijke fe ministen wordt beweerd, die zich tegen alle bescherming van vrouwen kanten, uit kracht van een beginsel en niet met de praktijk rekening houden. En wat het kiesrecht betreft, het is de feministen in de eerste plaats te doen om vrouwen-kiesrecht. Wanneer de eisch van het vrouwen kiesrecht, zooals de feministen dit wil len feit werd, dan zou alleen voor de breede arbeidersklasse dit gebeuren, dat ze nog meer overvleugeld werden door de bezittende klasse, en zou men dus slechts versterking van klasse- bevoorrechting kr^en. En het burgerlijk karakter op kies- rechtgebied wordt ook duidelijk in 't licht gesteld door het feit dat de voor vechtsters van het feminisme zich aan sluiten bij de vrijzinnig-democraten, eene zuiver burgerlijke partij. Ten slotte waardeerend wat frisch en goed was in den strijd der vrouwen, die de slapenden had wakker geschud eindigde spreker zijn toegejuichte rede. Tot telephoniste alhier is benoemd mej. H. J. van der Boon. Gisteravond hield 't Algem. Secre tariaat zijn jaarvergadering. Na 't verslag van den secretaris en penningmeester, kwam 't voorstel van de S. D. A. P. in behandeling, om het Algem. Secret, te ontbinden. Evenwel werd met algemeene stemmen besloten, na een levendige discussie, op dit voorstel niet in te gaan, doch 't oude secretariaat te handhaven; waarom dus ook 't voorstel van Patrimonium achterwege kon blijven. Daarna werd een voorzitter be noemd, wiil de heer Mok als zoodanig bedankt had. In zijn plaats werd als voorzitter gekozen de heer Van Ooste- cum. Het Bestuur is nu als volgt sa mengesteld Van Oostecum, voorz. Bijlsma, secr.; P. Ratsma, penningen. K. Kaan enModoo, bestuursleden. De Zangvereeniging „De Stem des Volks", directeur Otto W. de Nobel te Amsterdam, zal Zondag avond' 5 Mei a. s. ten 8 ure in die concertzaal der Sociëteit ..Vareeni- ging" alhier een groot. Volkscon cert geven alwaar o. a. uitgevoerd zal worden „Dies Iraë" van W. Ro bert. De autisten zullen nader worden bekend gemaakt. Met 1 Mei worden de surnumerairs der post- en telegrafie: J. H. A. Israël van Hoorn, J. Knape van Hilversum, A. J. Klerk van Koog—Zaandijk en C. Brug Jz. van Zaandam allen ver plaatst naar het postkantoor Haarlem. Ook de klerk der posterijen en tele- graphie 2e klasse P. M. Polak van Wormerveer wordt naar hier overge plaatst. Beverwijk. Donderdag 25 April, 's avonds om half acht, zal alhier een Transvaal- meeting worden gehouden. Sprekers zijn de heeren Smorenberg en van Houten, uitgewekenen. De Beverw. Harmoniekapel zal hare medewerking verieenen. Alhier zijn 7 reclames tegen de kie zerslijst ingediend: 5 tot plaatsing en 2 tot schrapping van verschillende personen. Door de Provinciale commissie voor de veefokkerij in Noord-Holland zijn o.a. aan J. de Wildt te Wijk aan Zee en Duin, G. Zonneveld te Uitgeest en J. de Graaf te Castricum, ieder een premie van f 125. toegekend voor de door hen op de laatst gehouden keu ring aangevoerde stieren. De machinist K., aan de machine van de Zaanlandsche waterleiding te Wijk aan Zee en Duin werkzaam, had het ongeluk uit te glijden en tusschen een as te geraken waardoor hem een arm werd verbrijzeld. Dr. van Rijn ver leende eerste hulp. Binnenland. Parlementaire Praatjes. Bij de voortgezette behandeling der militiewet trad allereerst od den voorgrond art. 112, betreffende de aflevering der miliciens voor volledige oefening in Maart en van die voor korte oefening tusschen 15 Mei en 15 Juni. Daarbij kwam in behandeling het voorstelVer- hey om alle lotelingen in Maart te doen afleveren. De vrees dat de oefeningen der 4-maanders in de wintermaanden zou plaats hebben, was d'e hoofdreden waarom èn de heer Seret èn die Minister zich krachtig tegen dat amend, verzetr ten. Den heer Troelstra daarente gen was het er juist om te doen de viermaanders in den winter tot blijvend gedeelte te bestemmen, terwijl naar z. i. de Rog. er volle-! dig geoefenden van wilde maken.. Hij stelde dus voor op art. 120 te-1 rug te komen. Dit vooral omdat die nu gevolgde weg. gevolg van de aanneming van het amend.van' Gilse, tot groote kosle-nvermeercLe ring zou leiden. Dit vooïstel met 57 tegen 5 stem men verworpen zijnde, trok de heer Verhey zijn amend, in, d'at echter door den. heer Troelstra werd overgenomen, doch daarna met 52 tegen 13 stemmen verworpen. Inmiddels werd besloten heden en Vrijdag ten 10 uur te beginnen. Van het verder debat is nog het volgende te releveeren. Een poging van den heer Verhey om zijn vroeger verworpen art., 120a (om de ter volledige oefening opgeroepenen die aan zekere eischen voldoen, aanstonds na hun inlijving met verlof huiswaarts té zenden) weder aan de ordle te stel len, werd' verijdeld. De voorzitter stelde voor het niet weder in be raadslaging te nemen en zoo werd-- met 38 tegen 34 stemmen beslist. Daarna kwam rrjen aan d'e arti kelen 123 en 124 (blijvend gedeelte), waarbij d'e heer van Gilse voorstel de om het blijvend gedeelte te be perken in dien zin, d'at alleen kon den opgeroepen worden degenen die noodig waren, om van Decem ber tot Juli in de eischen van den dienst te voorzien (dus niet voor corveeën enz.) Generaal Kool ver dedigde de jongste voorstellen der Reg. (blijvend gedeelte van 7500 man) voornamelijk op grond van de noodzakelijkheid van dekking eenei* eventueel© mobilisatie en ka dervorming. De Min. raamde de meerdere kosten op groot een hall millioen aanvankelijk, later op on geveer een millioen, En de Min. van Fin. voegde er aan toe. naar aanleiding van ook tot hem ge richte' vragen, dat hij tegen een ver hooging (voor 1902) van de uitga ven met 2£ 3 millioen voor een goede organisatie onzer defensie niet opzien zou. Generaal Kool had mede verklaard dat zonder deze bepalingen (speciaal art. 124) hij de wet niet zou kunnen accepteeren. Heden 10 uur voortzetting. G. Jr. H. M. de Koningin heeft dezer dagen verschillende huwelijksge schenken uit de koloniën ontvan gen, die nog niet gereed' waren te gen den tijd der voltrekking. De Soesoehoenan van Soerakarta liet o. a. een rijk en kostbaar cadeau, een voortbrengsel van de Javaan- sche kunstvlijt, aanbieden, waar voor de handwerken vervaardigd zijn door prinsessen uit het geslacht van den Oosterschen vorst. Acad. Examens. Leiden. Bevorderd tot doctor in de rechtswetenschap de heer G. Deketh, geb. te Batavia, op Stel- lingen. Verkiezingen voor de Tweede Kamer. De heer D. de Klerk is door de Centrale Liberale Kiesvereenigmg, district Ridderkerk, met meerder heid van stemmen, candidaat ge steld voor de Tweede Kamer. Een Mei-optocht toegestaan. Naar „Het Volk" verneemt, heeft de waarnemende burgemeester van Amsterdam, de wethouder Van Hall, het verzoek van den Bestuur- dersbond, om des avonds na de meeting op 1 Mei een optocht met muziek en ontplooide banieren, vaandels, transparanten enz., te mo gen houden, toegestaan. In overleg met de politie zal d'e te volgen weg zijn Parkschouwburg, Schippers- grachtje. Prins Hendrikkade, Mar^ telaarsgracht, N.-Z. Voorburgwal, Spui. In de Bui ten sociëteit te Zutphen zal op Hemelvaartsdag het Neder- landsch Jongelingsverbond eene al gemeene vergadering houden, waaraan een 2Ö00-tal leden zullen deelnemen, 's Morgens zal er in de St. Walburgskerk eene godsdienst oefening plaats hebben.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1