NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken. 18e Jaargang Zaterdag 11 Mei 1901. No. 5480 HAARLEM'S DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS: ADVERTENTIEN Yoor Haarlem per 3 maanden1.20 Van 15 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Baiten het Arrondissement Haarlem Yoor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), wnrpQtilf *8 P1"^3 ^er Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. per 3 maanden1-30 i Groote letters naar plaatsruimte. Bq Abonnement aanzienlijk rabat. Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. 1.65 Reclames 30 Cent per regel Afzonderlijke nummers0.02% Bureaus: Gebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37K Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 123. de omstreken en franco per post0.45 Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertenti en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Parijs 3ibii Faubourg Montmartre. Haarlem's Dagblad van 11 Hei bevat o.a.: Eiigelsche oorlogsberichten, De Koningin te Schwerin, Parlemen taire Praatjes, Verkiezingen. Advertentiën VOOE HET Zaterdagavondnummer. Meermalen zijn wij tot ons leedwe zen genoodzaakt Advertentiën al te wijzen voor liet Zaterdagavondnum mer, die des Zaterdagsmorgens pas worden bezorgd. Wil men zeker zijn van de plaatsing, dan is inzending op Vrijdagavond noo- dig, uitgezonderd natuurlijk kleine ad vertenties ol familieberichten, die moeilijk vooraf kunnen worden inge leverd. DE ADMINISTRATIE. Politiek Overzicht. Met een volharding ©en betere zaak waardig, gaat men van Engel- sche zijde steeds voort, dei allergun stigste: berichten omtrent den oor log in Zuid-Afriika die wereld in te zenden. Heb schijnt volgens het laatste oorlogsnieuws weil, of de Eingelscbe legers een pMzierige briumftocht door Zuid/Afrika maken, zooiets al-s Cesar, die kwam, zag en over won. Ben Vil joon heeft het kam.p van generaal Beatson aangevallen, wordt er beweerd, maar hij trok terug, toen de Engelschen „een pompom en een Maxim lieten wer ken." Die bange Ben Viljoen I Hij is er volgens d'e Engelschen heel slecht afgekomen, want zij heb- ben de Boeren' gedwongen hun ge- heelen trein te laten. Kolonel Grenfell heeft na een heet gevecht het fort Klipdam genomen. Drie vendels, te Standertan terugge keerd!. hebben 4000 sohapen en 4000 stuks vee (zijn schapen geen veie teruggebracht. 18 Escadrons Yeo manry zijn ingescheept naar Enge land. Waarom,, .dlat wordt er niet bij verteld. Nu kan het Engelsche volk denken dat het is, omdat de oorlog zoowat heelem'aal is geëin digd Wat kan men dus meer wen- schen Succes op succes Maar een klein berichtje, zooals „De Wet en Steym zijn in het Westen van Transvaal", daar wacht men zich wel voor den nadruk op te leggen. Zulke namen klinken een En- gelschman ook niet zoo heel plei- zierig in de ooren. Maar als straks dei feiten spre ken Over de gebeurtenissen in het zuiden van Transvaal, met name bij Hartebeestfontein, zijn de be richten zeer vaag en onduidelijk. Uit Johannesburg werd gemeld1, dat de la Rey daar met 4 5000 man, een versterkte stelling had bezet; een bericht uit Klerksdlorpi, drie da>- gen later, verzonden, zegt, dlat de Boeren hunne stellingen hebben verlaten en gedeeltelijk met hun nen aanvoerder zuidwaarts, gedleet telijk noordwaarts zijn afgetrok ken. Maar reeds vroeger hadden wij gehoord, dat dit verlaten het ge volg was geweest van een bombar dement d:oor Babington en dat -daarna ©en gevecht bij Lapfontein had plaats gevonden, waarvan de uiitslag niet wordt vermeld. Zooveel weten wij nu althans, dat de la Rey met een aanzienlijke macht ini dit zoo herhaaldelijk schoongeveegde gedeelte van Transvaal het veld' houdt, en als er werkelijk een ge vecht heeft plaats gehad, dat dit niet in het voordeel dier Enigelschen is -afgeloopen, daar het in dit geval zeker wel met alle geuren en kleu ren zoude zijn overgeseind. In de zuidoostelijke districten van Transvaal zijn volgens berichten uit Standerton de Engelschen uit getrokken. Klaarblijkelijk om te trachten de veiligheid! van het ver voer langs den Natal-spoorweg te herstellen. Heidelberg, Standerton en Planrand zijn ond'erscheidelijik 40, 145 en 175 K.M. ten oosten! van Johannesburg gelegen en ten Zuiden van. in algemeen en; zin evenwijdig met dit gedeelte van de li in, eerst de Klip- en later na Standerton loopt de Vaalrivieruit de boven genoemde1 drie plaatsen zijn nu co lonnes afgemarcheerd', klaarblijke lijk met het doel die Boeren, die zich tusschen' den spoorweg en de ze rivieren ophouden, te verdlrii- ven. Buitenlandsch Nieuws. Oalu8ten tè Barcelona. Dei standjes te Barcelona moeten veel erger zijn, dan de regeerlng daarover l!aat uitlekken. De1 oensuur is ingesteld, en de telefonische ge meenschap met Barcelona is ver boden. Biizonderheden lekken over hetgeen gebeurd is niet uit. Alleen moet de regeering erkennen, dat dei toestand ernstig is, wat ook wel duidelijk is geworden uit d'e maat regelen, die de regeering heeft ge nomen, en Waarvan Reuter heeft geseling. De Beweging te Barcelona zou van veel ernstiger strekking zijn dlan de gewone standjes, die bij eene werk staking zoo licht voorkomen. Er moet sprake zijn van een beweging tot het verkrijgen van autonomie voor Catalonië, waarin de republi keinen eiein groote rol spelen. Ove rigens schijnt de regeiering over de uitbarsting van de crisis niet ver wonderd te zijn. Uit particuliere in lichtingen w-as reeds eenigen tijd geleden duidelijk geworden, dat anarchisten, socialisten en separa tisten het er op aanstuurden eene. algemeen© werkstaking te Barce lona uit te lokken. Dit schijnt hun ten slotte^ te zijn gelukt, en die staind- jes zijn dlaarvan het gevolg. De re geering heeft dën staat van beleg afgekondigd ein hoopt voor de ver kiezingen den toestand weder in) regelmaat eru orde te hebben terug gebracht. Vermoedelijk zal wel niet veel betrouwbaars over de gebeur tenissen uitlekken', totdat het be richt komt, dat de rust weer is her steld. Blijkens de laatste officieels tele grammen is de orde te Barcelona herst'eldl. De troepen blijven: de bui tenwij.ken bezetten, waar de fabrie ken zijn gelegen, in welke die werk lieden den arbeid hebben hervat, Meer dan honderd arrestaties heb ben plaats geihad, waarondier die van een-en-twintig anarchisten:, on der wie verscheidene vreemdelin gen. De regöering heeft besloten tot krachtige bedlwinging van elke nieuwe poging to opstand. De aan voerders zullen gevonnist worden door militaire rechtspraak. De1 re geering heeft den kapitein-generaal geseind, met d!e wapens te antwoor den op. eiken kreet van „weg met Spanje." Algemeen© berichten. De resultaten van d'e- volkstelling stellen de bevolking van Engeland en Wales op 32.525.716 menschen; de vermeerdering sinds '91 3.523.191 menschen. De nieuw benoemde ministers zijn Donderdag in den Pruisiischen kabinetsraad door graaf Von Bü- low met een toespraak geïnstal leerd. Den 5en< Mei hebben te Tiflis rustverstoringen plaats gehad). De menigte liep samen op de markt en heesch de roode vlag. Toen de politie zich daar meester van wou maken, wierp de menigte zich op haar, rr^en werd handgemeen en soldaten en burgers stonden die po litie bij.. Aan beide zijden werden vele menschen door schoten, dolk steken en stokslagen gekwetster hadden 41 arrestaties plaats, waar onder 1 van een student en 3 van uit Peters burg gebannen vrouwelij ke studenten. De politie en de ko zakken hebben' dei orde hersteld. Stadsnieuws. Haarlem, 10 Mei 1901. Locaal spoorweg Haarlem— Zandvoort. In een nota naar aanleiding van het verslag deelt de minister van water staat mede. dat de hinder voor het ge woon verkeer door het veranderen van een locaalspoorweg in een gewonen spoorweg niet toeneemt wat af te lei den is uit de omstandigheid, dat met een gewonen trein veel meer reizigers tegelijkertijd kunnen vervoerd worden dan met een locaaltrein, zoodat meer dere sluiting van den overweg niet het gevolg zal kunnen zijn van de veran dering van den spoorweg in een norma- len spoorwee. Of en zoo ja, op welke wiize het noo- dig zal zijn aan het bezwaar van het gemeentebestuur van Bloemendaal te gemoet te komen, daaromtrent wenscht de minister het advies af te wachten bedoeld in art. 13 der wet van 28 Au gustus 1851. Een middernachtelijke ver gadering Haarlem is reedis .een uur in slui mer zoowat. Het zoemende ge- druisch van het avondileven is weg gestorven die glimmerliohten d!er straatlantaarns zijn bijna allen doofd en de holheid) dier voetstap pen klinkt br u taal -storend en in discreet op tegen die loom© huizen rijen. die hier en diaar vierkante plekjes licht) nog uitzetten in die nacbtdJonkerte. Toch was er Donderdagnacht iets d'at eigenaardig den slaap dier stad stoorde. Niet alle menschen waren in rust na den dagtaak. Er waren een groep mannen, voor wie nog iets te doen vieleen werk dlat moest worden ter hand genomen in het middernachtelijk uur. Dat waren' de koetsiers en voer lieden. die. n,a hun laatste vracht jes te hebben: weggebracht, naar een café in de Gierstraat togen om een vakvereeniging op te richten. Een groot aantal koetsiers en voerlieden vereenigdien zich daar en luisterden met aandlacht naar de redle van Mr. P. J. Troelstra, diie een krachtig pleidooi hield) voor die oprichting eener vakvereeniging. Hij: wees op dien afschuwelijk lan gen werktijd voor de koetsiers, dlie achttien uur daags in touw zijn, terwijl reed's vele- arbeiders het helr ben gebracht tot een werkdag van 11 en 10, ja zelfs 8 uur. En die koetsiers en voerlieden hebben bij hun langen arbeidsdag een zeer schamel loon 3.4. per week), dat moet worden aan gevuld door fooien, door bedelarij, zooals een der aanwezigen op merkte. Juist zei toen de heer Troelstra, bedelarij, en1 menschen. die 18 uur werken, behoeven geen bedelaars te zijn, maar hebben recht op. een menschwaardig bestaan. Hoe de eenling zwak staat in zijn pogingen tot lotsverbetering en daarentegen vereent ging kracht geeft, werd door spreker aange toond, en er op gewezen, hoe alleen bij krachtige organistatie eischen kunnen worden afgedwongen. Als eisch moet dan. in die aller eerste plaats, wanneer een flinke vakvereeniging is opgericht, gelden: korter arbeidsdag en hooger loon', waardoor de koetsier niet meer als een bedelaar van de goede gunsten en luimen van 't publiek behoeft af te hangen, en verder 't stellen' van waarborg van bekwaamheid, zooals b. v. te Amsterdam geschiedt, waar door alleen vak-bekwamen het vak kunnen uitoefenen. Hoe men een reglement voor eene vereeniging als de bedoeldle, kan. samenstellen, l'eert o.a. 't reglement der Utrechtsche koetsiers-vereeni ging, dat door spreker breedvoerig nagegaan werd. Men moet vooral zorgen voor een. f linken weerstandskas. die het al leen mogelijk maakt, flinke agitaties met succes optouw te zetten. Voorts is het noodig, dat de jonge organi satie. die op 't gebied van het ver een! gingslev en. geen ervaring heeft), steun zoekt bij andere vak-vereeni- gingen en zich aansluit bij' het Haarlemsch arbe i derssecretani aat En van de eischen, die thans de Utrechtsche vereeniging bezig is te stellen, noemde die heer Troelstra vooralna 12 uur 's nachts 25 cts. per uur en per riteen vallen vrijen dag in 3 weken, bij staldlienst na 7 uur vrij en ongevallen-verzeke- ring, Welke eischen gij hier te stellen hebt. weet gij zelve beter dan ik, zei spreker, doch die van de Utrecht- sche voerlieden zijn zeer beschei den. De toestand van den koetsier eischt dringend verbebering, niet alleen in stoffelijk opzicht, maar daardoor tevens in moreel opzicht, Ga hier niet vandaan, riep spre ker, dian alvorens een vereeniging te hebben opgericht. En laat deze avond aldJus heb begin van een be ter en nieuw leven zijn. Door ver betering te brengen in uw toestand door een behoorlijk loon, door min der afbeulende werkdagen zal ook o. a. het drankmisbruik, dab thans ondier hen nog al eens voorkomt en nu niet zoo zeer te verwonderen is afnemen, en alleen dam zult en kunt en moet ge andere, betere en gelukkiger menschen worden. Aansluiting is niet alleen- uw recht, het is uw plicht, de plicht tegenover uw gezin. Met een krachtig uitgesproken wensch voor dien groei en bloei der vereeniging, sloot spreker zijn da verend toegejuichte rede. Er heerschte veel geestdrift. Een comité zal met het bestuur van het Haarlemsch Arbeiderssecretariaat vergaderen, waarna een algemeen© ledenvergadering zal plaats heb ben. Besloten werd voorloop!g de con tributie op 10 cts. te bepalen. De voorzitter van het Haarl. Ar be iderssecretar iaat, de heer Joosten verleende bij een en ander zijn me dewerking. Binnenland. Parlementaire Praatjes. Het was heden de dag der moties en de heer Van Dedem had succes met de zijne over de afschaffing der tollen. Deze zag er, toen zij aangenomen werd, aldus uit „De Kamer, „van oordeel, dat het in het alge meen belang wenschelijk is, dat ook de provinciale, gemeentelijke, water - schaps- en particuliere tollen op land- en waterwegen van Rijkswege worden afgeschaft. „noodigt de Regeering uit, een on derzoek te doen voorstellen naar den minst kostbaren weg om tot die af schaffing te geraken." Aanvankelijk wilde hij ook de Reg. uitnoodigen desbetreffende voorstellen te bevorderen. Hij meende toch dat de afschaffing der rijkstollen, met behoud van de andere, een onrecht had' ge schapen. Nil was een onderzoek noo dig naar de middelen om dat te ver helpen, om te verhinderen dat in het eene deel des lands lollen bleven be staan in het andere niet. De motie be doelde dat onderzoek uit te lokken. Tegenover de enorme uitgaven voor havens en verkeerswegen, eischte de rechtvaardigheid de minder begunstig de gewesten te helpen. De toestand van 's Rijks financiën gedoogde dit; raeo kon elk jaar 1 1/2 milüoen aan de af schaffing der tollen besteden. De motie werd ondersteund door den heer Bastert, op billijkheidsgron- den; door den heer de Waal Malefijt; door den heer Smeenge, die de zaak aan een Staatscommissie wilde opdra gen, die tevens onderhandelingen kon voeren en door den heer Mutsaers. Minister Pierson zeide niets verno men te hebben wat hij niet reeds vroe ger had weerlegd. Hij ontkende dat er van onrecht sprake was. De Min. was bereid misstanden, zoo die er wa ren. te onderzoeken en maatregelen te nemen, maar zoover als de heer van Dedem wilde hii niet gaan. De millioe- nen lagen niet voor het grijpen en wie de uitvoering der motie wilde, moest ook belastingverhooging willen. Zon der reden wilde de Min. daartoe niet overgaan en hii kon niet de verant woordelijkheid op zich nemen om de gevraagde voorstellen voor te berei den. Bij de replieken drong de heer v. d. Borch er op aan de landtollen uit de motie te verwijderen; de heer Fokker op het kortwieken van den staart der motie (waaraan de heer Van Dedem dan ook heeft voldaan). De heer Loh- man had trouwens in gelijken geest geadviseerd en de heer van Alphen tot het enkel vragen van steun van het Rijk maar daar wilde de voor steller niet aan. De gewijzigde motie werd aangeno men met 65 tegen 19 stemmen. Toen de Min. van Fin. den heer van Dedem daarmede geluk wenschte barstte de Kamer in een satyrisch ge* lach uit. De regeling der werkzaamheden gaf aanleiding tot een korte gedachtewis seling. Besloten word aan het wetsont werp op de paardenfokkerij eeniue an dere te doen voorafgaan. Ook de in terpellation der heeren Harte (Maas mond), Van Kol (uitzetting van een Belgisch socialist) en Passtoors (visch- hal te IJmuiden). De heer Mees had wel willen weten waarom die inter pellatie nu alweder noodig was, doch de heeren De Waal Malefijt en Paj- stoors meenden, dat er geen reden was om op het eenmaal genomen be sluit terug te komen. Dinsdag na de pauze zal de eind- Feuilleton. EEN JAAR Naar het Engelsch VAN DOROTHY GERARD. 14) Dat wil zeggen, dat ge uw keus gedaan hebt? vroeg ik met een beet je onverklaarbare teleurstelling. Maar Jadwiga lachte alleen, en ver dween in haar kamer met glinste rende oogen. Ik had' geen antwoord noodig de- gebeurtenissen van den avond! waren duidelijk genoeg ge weest. Zij had' mijn raad in den wind) geslagen. HOOFDSTUK VIII. De weken, die volgden, geleken, veel op den avond dien ik heb be schreven in het vorige hoofdstuk, en op meer dan honderd manieren bleek het, dat Wladimir dn Jadwi ga's gunst deelde, en tevens dat Ma le wicz de nederlaag geleden had. Eenmaal haar keus gedaan hebben de. legde Jadwiga zich met heel haar hart toe op haar nieuw leven, en bijna geen avond ging voorbij of zij vertelde mij allerlei schoone eigenschappen van haar held want zij behoorde tot de menschen, die hun geluk niet voor zichzelf kunnen houden, maar het steeds aan anderen moeten meedeelen. Denkt ge niet d'at hij een min naar bij uitnemendheid is? vroeg zij mij:. lederen keer dat ik hem zie schijnt hij mij flinker toe en hij' is niet alleen mooi, maar hij is goed ookik weet zeker dat hij geen kwaad' in zijn leven heeft gedaan. Ik geloof niet dat hij ooit iefs in zijn leven heeft gedaan, hernam ik, geen kwaad maar ook niet het tegendeel. Hij heeft daar bijna geen tijd voor. Hij schijnt voor mij een wit blad' te zijn, slechte wach tend om beschreven te worden. Niets dhn edele dingen kun nen er op zulk een bladzijde ge schreven worden, zeide Jadwiga met vuur. Soms voelde ik lust met haar in debat te treden, zooals ik gedaan had op den Kerstdag. Al had zij haar hart a-eheel verloren aan Wla dimir, toch vond ik dat er geen en kele reden bestond om haar on ge lukkigen minnaar te beleedligen. In een persoon, wier groote goedheid ik, op het eerste oogenblik dat ik haar zag, instinctmatig voelde, deed mij dit blijk van onvriendelijkheid droevig aan en. gaf mij reden tot denken. Geen enkele gelegenheid werd voorbij gegaan om Malewicz of een van zijn daden in een ongun stig daglicht te stellendikwijls werden er aardigheden getapt op zijn mager en wat ongracieus fi guur, en dat werd zóó komisch ge daan, dat ieder er tot stilde ens loe om lachte. Ja men zeide dit niet alleen als hij er niet was, ook bij zijn aanwezigheid. Zijne paarden en zijn kleeren werden bespot, cf- sohoon zij er, als ze een oogenblTk had nagedacht, bedroefd over zou geworden zijn, hem zijn. armoede voor de voeten te hebben geworpen, dat weet ik zeken'. Maar JadNviga volgde altijd meer haar in geving dan dat zij nadacht, en nooit armoede gevoeld' hebbende, besef te zij er de bitterheid' niet van. Meer dan. eens nam ik de wapenen ter verdediging voor hem op, zooals bijvoorbeeld' bij een gelegenheid, toen een collecte voor een liefda dig doel was gehouden, waarvoor door de meeste' grondeigenaars groote sommen waren ingeschreven maar waarvoor Malewicz de eenig- ste was. die niets gegeven had. Indien ik je een gulden geef. zeide hij, is het net zoo goed cf ik niets geef, en een groote som kan ik niet missen. Zelfs niet voor de zieke kin deren? zeide Jadwiga, verontwaar digd. Zelfs niet voor zieke kinderen? zeide Malewicz, een weinig blo zende. maar zonder zijn oogen neer te slaan. Je moet altijd denken, dat d'e liefdadigheid) ook bij mij thuis noodig is, en hij trachtte te lachen. Die leelijke gierigaard), zeide Jadwiga, diien avond na zijn ver trek tot mij ieder heeft iets ge offerd. Wladimir heeft er zelfs van afgezien, een nieuw paard) te koo- pen. om maar meer te kunnen go- ven. Wladimir weet diat hij dat paard) mettertijd) toch wel zal krij gen, merkte ik opterwijl Ma lewicz het geld noodig zal hebben voor ernstiger dlingen dan rijpaar den. Een ander maal Carnaval was in het land was het zijn onwe tendheid omtrent de mazurkapas sen. die haar beleedigd'e. J© noemt jezelf een Pool vrosg zij. koud en verwonderd. Een Pool die geen Mazurka danisen kan? B estaat er zoo iets Wanneer zou ik het geleerd- hebben? zeide Malewicz. Als ik op mijn velden aan het ploegen was? Andlere menschen beploegen, je land!, viel zij hem in die rede, en toch vinden zij tijd om dingen te doen buiten het boerenleven. Ik weet dat zij dit doen, zeide Malewicz, met zijn flinke zelfbe- heersching, die. onder al die zede lijke speldenprikken, welke zij hem gewoon was te geven, hem niet verliet, evenmin als zijn geduld. Daar zijn altijd' menschen die tijd) vinden voor alles, zoowel voor het spelen met revoluties, als het ver tellen van nationale legenden. Daar ging een koor van afkeu ring op, waarin Jadwiga's stem een van' de velen was. Spelen met revoluties 1 Legen den vertellen Je nioemt toch zeker n.iet <mze glorierijke campagne- van '63 een spelletje? vroeg Wladimir, kleu rend! van opwinding. Dat het eindigde in een nederlaag is geen argumentwij bewezen met ons bloed dat wi.i het ernstig bedoelden. Ik wil het geen spelletje noer men als je het zoo wondJerlijk op neemt, zeide Malewicz, onbewogen, maar slechts een stukje uit een kinderlijk-naïeven roman, slecht opgezet., dwaas uitgevoerd en van het eerste oogenblik gedoemd' tot mislukking. Slecht georganiseerd, als alles gedurende jaren is voorbereid? Besproken gedurende jaren, verbeterde Malewicz, maar niet voorbereid. Wij' zijn altijd grooter' in ons spreken dan in onze d'ad'en. Al onze leiders hadden nog geen pink verstand van de praktijk. Hoe kunt ge het anders verklaren, d'at terwijl de aanvoerders van dien oor log lagen te redetwisten over den vorm van de brooden der rantsoe nen of zij rond of langwerpig zouden zijn onze soldaten van honger stierven Een ongeluk, zeide iemand, met een dramatische beweging der armen. Zij waren allen helden. Helden, misschien; maar zij konden, niet organiseeren, en zij waren geen politieke wijsheden ook. of zij zouden nooit dien bloe- digen en nutteloozen oorlog begon nen zijn.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1