NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken. Schaakprobleem. 18 e Jaargang Maandag 20 Mei 1901. No. 5480 HAARLEM'S DA6BLAD ABONNEMENTSPRIJS: ADVERTENTIËN: Voor Haarlem per 3 maanden1,20 iCtalÈiÊËffi!É^Van 1—5 regels 50 Ote.; iedere regel meer 10 Cts. Bnifcen het Arrondisaement Haarlem Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), is de prijs der Advertentiën van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 0JL5. per 3 maanden1.30 Groote letters naar plaatsruimte. Bq Abonnement aanzienlijk rabat. Franoo door het geheele Rijk, per 3 maanden1.65 ^3f iw. Reclames 30 Cent per regeL Afzonderlijke nummers0.02% Bureaux: Gebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden 0.37Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 129, de omstreken en franco per post0.45 Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertenti en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES9 Succ., Parijs 3P>" Faubourg Montmartre. Dit nummer bestaat uit tien bladzijden. Haarlem's Dagblad van 20 Mei bevat o.a. Hoe het verbranden der hoeven goedgepraat wordtEsterhazy's verklaringen. Een gek verhaal. De zaak-De Jongh, Sportpraatje, Hoe is de Zuiderzee ontstaan? Bovendien behoort bij dit nummer onzer courant als gratis-bijvoegsel no. 37 van ,,De Zaterdagavond", Letter kundig Weekblad voor Jong en Oud bevattende Een Kampioenclub (met afbeeldingen) Haarlemmer Halletjes. Kroniek, Allegro en Largo: Een won derkind; Feuilleton: Aan een Krant II; Rubriek voor Dames: Iets over schoe nen Lydia (verhaal), benevens varia, Schaakspel, Prijsraadsel. Ons geïllustreerd blad ,,de Zater dagavond", dat naar wij met inge nomenheid hebben mogen opmer ken, aan onze lezers algemeen vol doet, zal worden verrijkt met een nieuwe rubriek, namelijk een WE- KELIJKSCH SCHAAKPROBLEEM. Deze nieuwe rubriek zal staan on der redactie van een onzer meest bekende, Nederlandscbe schaakspe lers, den heer Jhr. A. E. van Fo- rees.t te 's-Gravenhage. Wij vestigen hierop d'e aandacht van alle schaakliefhebbers en wek ken hen op tot mededinging. DE REDACTIE. Politiek Overzicht. Dat de Engelsche jingo-bladien fame use leugenaars zijn, weten we, dioch ze vertoon en ook in hooge ma te genie in adivocaterij te bezitten. Dat bleek dezer dagen weetr dui delijk uit het hoofdiartikel van de „Daily Mail", waarin het verbran den der hoeven goedgepraat wordt. Dit heerlijke blad redeneert al dus Of thans nog- weer strenger maatregelen dan tot dusver ge bruikt werden, dienen te worden «oegepast, daarover valt te praten. \ls die vijandl ons niet openlijk, in t veld!, tegemoet wil treden, maar blijft volharden bij zijn taktiek der guerilla, dan heeft men het recht hen tegen te treden door hun Land te verwoesten. De pro-Boers heb ben de vermetelheid gehad te be weren dat nog nooit vroeger in een •'oorlog, hoeven waren verbrand. Hebben zij' vergeten, d'at de Ame- rikaansche generaal Grant, zooals de ..National Review" in herinne- ring brengt, bevel gaf om de She- nandoavallei tot een woestenij te maken en dat Sheridan, zijn. onder bevelhebber, schreef..Ik heb over die 2000 boeven laten vullen met hooi en ander brandmateriaal. Wat zijn hier tegenover de zeshon derd hoeven en krotten, die in de Boeren-staten vernield zijn? En dat het land- niet geheel verwoest is, blijkt uit het rapport van den „Ti mes "-correspondent, bii generaal Elliot in de Kaapkolonie, die schrijft, dat er nog overvloed van mealies en gevogelte is. Wordt het geen tijd, vraagt de Daily Mail" Jan. „dat we nu eens wat kracht ï/chter de operaties zetten. Laat ons iooh nu eindelijk -eens ernst met den oorlog maken." Tot zoover de Daily Mail". ALs verdediging voor het schandelijk vernietigings- en olunderwerk, weet het blad dius blijkbaar niets aan te voeren dandat er vroe ger wel eens meer gebrand en ge plunderd is. Dit is al het gemeenste en brutaalste, dat men bedenken kan. Dit is zóó schadelijk-brutaal, dab men nauwelijks zijn oogen ge looft, wanneer men het gedrukt, zwart op wit, voor zich ziet staan. Dit is in alle opzichten het ban kroet van het imperialisme en jin- goisme. In alle opziohten, moreel en tak- tisch. Indien1 de „Daily Mail" denkt, dat met branden en- plunderen en ver-i nietige®, de wederstand gebroken zal worden dan. verbist het blad zich zeer, want de geschiedenis heeft juist geleerd', dat hoe barbaar- scher en bees tachtiger de middelen werden, die Engeland' toepast, des te energieker die tegenweer wordt. Dit zal de strijders voor de zaak der vrijheid met nieuwen moed be zielen. wanneer ze hooren op wel ke wijze hun beulen hen te knech ten wanen. Het is eerst d!e leugen geweest, dat de Boeren Engeland tot den oorlog gedwongen hebben, en nu weer de leugen, dat de Boeren door hun optreden die nobele, zachtaar dige, tegen-hun-zin-tot-vechten-ge- dlwongen, beschavingsgezinde En- gelschen noodzaken, hoeven te ver branden en dergelijke beestachtig heden te bedrijven. Maar juist de brutaalheid waar mede de leugens gedebiteerd! war den. d'e driestheid' waarmede de schanddaden worden verdedigd, die wijzen er op, dat het gedoe aan topzwaarbeiid! gaat lijden, en aan overmaat van rotheid het imperia lisme te veel in de gaten loopt. Maar intussohen duurt de oor log voort. Of De Wet. die 'eergisteren nog in Transvaal heette te zitten en den dag te voren nog midden in den Vrijstaat, vandaag met zevenmijls laarzen weer over de Oranjerivier is gestapt of niet, de oorlog duurt voort. Buitenlandsch Nieuws. Het verminderend jingoism© Ten bewijze dat er zich werkelijk wel eenige reactie in Engeland openbaart op het razend Jongoïsme van de groote meerderheid des volks, waartoe de stemming onder de Britsche vechtersbazen, hoog en laag. in Zuid-Afrika, ook'het hare bijdraagt, zijn onderstaande mede- deeiingen. die. als uit zeer welin gelichte bron in Engeland' afkom stig, van bevriende zijde aan de „N. R. Gt." worden toegezonden niet zonder beleekenis. In de helft der vorige week was een bekend' persoon op een feest maal met een aantal parlementsle den, allen Tories, en een hoofdoffi cier van het Engelsche leger, die hoog aangeschreven staat wegens zijn bekwaamheden. Toen het maal was afgeloopen. de dames zich had den verwijderd en de wijn bij, de heeren zijn invloed gelden deed, kwamen de tongen los. Allen klaag den over d'e: moeielijkheden. waar in Engeland en de regeering ver keerden, en over den afgematten en zenuwachtigen toestand! van het groote Britsche leger in Zuid-Afri ka. De hoofdofficier verklaarde met elke mail stapels brieven van offi cieren uit Zuid-Afrika te ontvan gen, waarin deze schreven, dat het Britsche. leger verzwakt was d'oor te weinig en slecht voedsel, dat ziekten verschrikkelijke verwoes tingen aanrichten en dat vóór de mannen hun krachten hadden her wonnen, zij' weer in het veld moes ten want geen man kon wouden gemist. Het was moeilijk om in het ontevreden Britsche leger de orde te handhaven. Indien de Boe ren den strüdl volhouden, zoo ver klaarde dezelfde zegsman, dan zal Engeland weldra gedwongen? wor den. billijke vredesvoorwaarden aan. te bieden. Er broeit aan gene. zijde van d'e Noordzee een geest van verzet tegen de handelingen der regeering. De ontevredenheid neemt met den dag toe en zelfs de meest jingoistische werkman kan geen goed meer hoo ren van Chamberlain en Kitchener. De democratische liga is bezig werkstakingen voor te bereiden over geheel Engeland onder de werkers in de steenkolenmijnen en de beambten van de spoorwegen. De hoofden dezer voorbereidende beweging zijn Packard! lid van het Parlement en voorzitter van de Mijnwerkers Associatie, en Bell, eveneens Parlementslid en secreta ris van d'e Amalgamated Railway- men. Meer dan een miliioen- werk lieden) zullen aan deze stakingen deelnemen en indien zii er in sla gen het verkeer van dl« London N. W. Railway slechts voor één dag te beletten, dan zal dit een schade zijn van 100 miliioen' pond! sterling. Te weinig aandacht is volgens dezen persoon geschonken aan het Ëroole debat In het Lagerhuis toen laud© Lowther, drager van het TIcotr.iakruis en neef van den Earl of Lonsdale, den grooten vriend van keizer Wilhelm, trachtte de regee ring een belofte af te dwingen dat de Yeomanry spoedig naar Enge land' zou worden teruggebracht. Nu de Yeomanry juist een geschikte hulp wordt voor Lord Kitchener, wil zdj temg! Esterhazy's verklaringen. Esterhazy is thans genaderd tot het zesde deel zijner verklaringen. Zij worden steeds minder belang wekkend, zoodat wij ze ook niet op den voet gevolgd hebben. Hij heeft heb thans over zijn be trekkingen met Von Schwarzkop- pen en beweert, dat zoo hij in dit opzicht landverraad heeft gepleegd, zijn militaire chefs alten medeplich tig waren. Dan komende tot het proces-Zola vertelt Esterhazy dat zijn advocaat mr. Tézénas de ,,deus ex machina" van deze geheele rechtszaak is ge weest. „Zoodra het proces-Zola was be gonnen leidde hij de geheele zaak. Hij zal bevestigen en bewijzen als men d'at wil gedoogen1. d'at alle da gen na d'e zitting kolonel Théve- net, chef van het kabinet van mi nister generaal Billot en de schoon zoon van dezen laatste,n Wattine met hem confereerden om' vast te stellen wat gezegd en gedaan moest worden, dat hij bovendien met de generaals de Boisdeffre, Gonse en De. PelTieux gedurig raadpleegde' en als later op den avond zich een gewichtig feit voordeed, ik als tus- schenpersoon werd gebezigd. Hij zal verklaren dat hij het strijdplan voor generaal de Boideffre opstel de. waarvan later een afschrift is gevonden bij mej. Pays, dat hij de verklaring heeft opgesteld die ge neraal de Boisdeffre voor de- jury heeft afgelegd, dat hij aan den pre sident DeLegorgue en aan den ad- vocaatr-genieraal zelcere offioieele mededeelingen van het ministerie van oorlog overbracht." Mr. Tézénas zou ook kunnen ver tellen, zegt Esterhazy verder, hoe de generale staf ertoe gekomen is om het valsche stuk-Panizzardi in het debat te brengen. Een der jury leden. een heftig anti-Dreyfusard, was Tézénas komen waarschuwen dat verschillende juryleden aarzel den om Zola te veroord eel en en Té zénas vatte toen het voornemen op om een coun te doen bijv. het rap port van Lebrun-Renault voor te le zen. Esterhazy raadpleegde op ver zoek van Tézénas met den genera- len staf over dit plan, maar d'e staf ontraadde het, op grond dat de ver klaring van Lebrun-Renault van te recenten d'atum was. Maar Pellieux verzekerde Esterhazy. dat op de zit ting van den volgenden dag een be slissend' stuk zou worden voorgele zen. Dit stuk was het valsche stuk- Panizzardi. Tézénas was weinig ingenomen met dit stuk, waarvan volgens hem de valschheid duidelijk bleek en vreesde voor ernstige diplomatieke- moeilijkheden. Esterhazy bracht zijn bezwaren ter kennis van dien generalen. staf m£ar daar bleef men doof voor zijn opmerkingen en leg de hem ten slotte het zwijgen op. Een gek verhaal. Een verhaal, dab trrappig is door zijn naïeve, en betrekkelijk onschul dige brutaliteit komt uit Ookiep. Ookiep ligt in Klein-Namaqualand, is met Port-Nolloth door een spoor weg verbonden voor het vervoer van het in die streken voorkomen de kopererts en telt verder een 'be volking van vurige aanbidders van Rhodes, die met* behulp van zijn millioenen ook hier de oppermach tige heerscher is. Behalve graven en drinken hebben de menschan er niets te doen.gelijk trouwens in de meeste Zuid-Afrikaansche mijn centra en. die omstandigheid is zeker aansprakelijk vogr de volgen de ontboezeming Jan Bok, een van de drie Namakwalandrgrens-verkeji- ners, die gevangen genomen werd' op 2 Maart toen de Boeren Pel la plunderden, is hier met een vreese- lijk verminkten rug aangekomen. De mannen werden naar Kakamas gebracht, waar zij alle drie ver schrikkelijk werden gegeeseld met een streng. Bok kreeg niet om te lachen honderd en twaalf sla gen de beide anderen resp. hon derd e<n vijftig en honderd en zeven. De drie mannen werden daarna ter dood veroordeeld1 en moesten hun eigen graf delven maar nu komt het beste uit het geheele ver haal. d'at door een humorist van ta lent is ineengezet het vonnis weid veranderd in toewijzing der veroordeelden als slaaf aan een bur ger. Bok wist evenwel te Brypaal te ontsnappen. De twee andere „slaven" blijkbaar niet. Toen. Bok onderzocht werd bleek bet. dat hii nog verschrikkelijk leed), en de Britsche commandant te Ookiep heeft ter herdenking van deze gebeurtenis den zee-ren rug la ten fotografeeren, zood'at we weldra in „Graphic". „Sketch" of een an dere Engelsche illustratie ons allen aan deze Boerengruwelen kunnen vergasten. Rechter was Froneman. Waar schijnlijk bedoelt men de Wet's on derbevelhebber. Wanneer dit zoo is, verwondert ons de geheele zaak niets. Froneman was immers de man. die op last van de Wet de sedert herrezen vred'esbodén neer velde. Naast Froneman nam aan de uitspraak van het vonnis deel de „welbekende" rebel Jan Louw. Algemeen© berichten. DE OORLOG IN Z.-AFRIKA. De „Westminster Gaz." schrijft: „Brodnck is enkel bekwaam ge weest om heden acht die legerwet aangenomen te krijgen door de in haar bedoelde legerhervorming prijs te geven en het regeeringsont- werp terug te brengen tot het lager peil van een eenvoudige decentra lisatie zondier iets meer." De man van de „Daily Mail te Piet.ermaritzburg °-eeft thans in een uitvoerig telegram toe dat me vrouw Botha niet naar Europa is gegaan met een vredeszending. Een van haar Hollandfeche vriendinnen die haar voor haar vertrek heeft gesproken, verklaarde dat mevrouw Botha lijdende was en alleen naar Europa ging voor hare gezondheid. Mevrouw Botha logenstrafte de ge ruchten volgens welke zij op ge neraal Botha invloed heeft trachten te oefenen ten gunste van den vre de. Deze nieuwe lezing heeft de uitgeweken Boeren te Durban boos- gemaakt; sommige ervan trachtten vergeefs een onderhoud met haar te hebben. Een detachement koloniale troe pen heeft, volgens Reuter, een ster ke Boerenmacht verslagen bij Zwa gers hoek in het district Cookstown. De vijand' werd uit de bergen ge dreven in volle vluchthet district is nu vrij van. de Boeren. Tien doo- de burgers weiden gevonden. De verliezen d'er kolonialen waren één officier en vijf man gewond. Er worden groote toebereidselen jemaakt voor de ontvangst van sir Alfred Milne.r, die Vrijdag ver wacht wordt. Zoodra Milner te Londen aankomt, wordt hii dooi den Koning ontvangen op Marlbo rough House, waarheen hij zal ver gezeld worden door lord Salisbury en Chamberlain. De Engelsche admiraliteit laat nog dit jaar den bouw beginnen van drie nieuwe oorlogsschepen, die de grootste der wereld moeten worden en elk 18.000 ton zullen metentot de bewapening behoor en' stukken van 50 ton. De kosten, van elk der drie schepen bedragen ongeveer li mi 11 oen pond sterling. In Macedonië moet d'e toestand in de laatste weken veel reden tot klagen geven. Dagelijks hebben vechtpartijen plaats tusschen ben den Bulgaarsohe uitgewekene® en Turksche soldaten. De Arnauten twisten met d'e inwonende Serviërs; in het algemeen wordt de huidige toestand' in Macedonië met den staat van anarchie vergeleken. Twee benden Albaneezen hebben op Servische grondgebied' bij Bres- tovatz een inval gedaan en een boer gedood en een ander gewond. De Sedvische legatie heeft zich naar aanleiding daarvan tob d'e Porte ge wend met de mededeeltng, d'at Ser vië alle maatregelen zal nemen om de grens te beschermen, terwijl de Porte wordt uitgenoodiigd1 van Turksche zijde Jietzelfde te doen. Stadsnieuws. plannen, van de tegenwoordige eige- naars van hare vroegere banen op „het Klooster" verdreven, de beschikking ge kregen over een zeer rnstig p-elesren terrein, waar zij drie zeer mooie rt&- vel-courts heeft doen aanleggen en eea eenvoudig, doch zeer practisch Pavil joen heeft doen bouwen zoodat nu de Lawn-tennissport, wederom in Haar lem, een geriefelijk en gunstig gelegen ontwikkelingsterrein heeft gevonden. Haarlem, 19 Mei 1901. Geslaagd voor het examen L. O. de dames E. K. Dekker en P. E. Koerts van hier. Heden zijn alhier door Gebr. Plantjé de eerste snijboonen aan de gcoenten- markt gebracht en opgekocht door L. Verkooij, wonende Pieter Kiesstraat; dat is vijf dagen later als het vorige jaar. In het douchebadhuis zijn in de af geloopen week 491 baden genomen. In de wintervergadering der Prov. Staten van Noord-Holland werd beslo ten dat een commissie zou w°rden be- noemd, die Ged. Staten zou hebben te adviseeren omtrent de maatregelen die dienen genomen te worden om zien in de behoefte aan nlaala voor de verpleging van arme kraiüizmmgen. Naar de „N. R. Ct." verneemt, beeft de commissie geadviseerd een tweede prov. gesticht te bouwen op de terrei nen te Meerenberg. Het nieuwe «sticht zal dan komen onder een afzonderlijk directeur. In de groote zaal van het Museum van Kunstnijverheid werd S P»1» gromeerd afgietsel van de versierin met het Haarlemsche wapen geplaatst, dat zich in den topgevel van het gebouw der Vleeachhal alhier bevindt. Boven dien werden verschillende nieuwe eram plaren in de verzameling afgietsels on- deZondag zuUen de beide tentoonstel lingen die van drukwerken en van het Binnenhof voor het laatst te bezichti- gen. zij,n. Nieuwe tentoonstellingen zijn in oorbereiding. Zondag is de toekan- vrij. De Kiesvereeniging „Haarlem" heeft in hars Vrijdagavond gehouden ver-a dering tot candidate® voor den Gemeen teraad gesteld de heeren: District I: H. F. van Thiel; J. Sabe- lis, Ed. de Lanov, A. C. Laane. District II: Th. G. Schürma»n. Joh. de Breuk. G. L. van Lennep, Mr. Joh. Spoor, J. A. Lodewijks. District III: J. J. F. Beijnes, Vincent Loosjes, J. J. van Schuijlenburg, J. Leupen. Door Mr. Cnoop Koopmans is voor een eventueele candidatuur bedankt. Nogmaals vestigen wij de aandacht op de openbare vergadering, welke Maandagavond om 8 uur in de ->ot.e zaal der Sociëteit „de Kroon" wordt gehouden en waar Jhr. Mr. A. J. Re- thaan Macaré de spoorwegplannen zal bespreken. Namens het comité wordt verzocht aan hen, die in 't bezit zijn van kaarten, vóór S uur hunne zit plaatsen te hebben ingenomen. Lawn-Tennis. Aan de grens van 1 - Hout, tusschen den weg naar Heemstede en dien naar Leiden, heeft de Lawn-Tennisclub van Haarlem en omstreken, door de bouw-. Bloemendaal. Ondertrouwd: P. KrookA. M. v. d. Klinkenberg. Getrouwd P. Th. Vogel—A. Pieters. Bevallen: M. S. Kroon©Hoff, d. A. G, JongejansLusthuis, d. Overleden: C. Klaver, 42 j„ Meerei* berg. Vei8on. Door de firma Van Gelder Zonen, papierfabrikanten alhier, is aan B. en W. vergunning gevraagd tot oprichten van een fabriek tot bereiding van grondstof voor de papierfabricage, waarbij electriciteit als beweegkracht zal worden gebruikt. Op de vastgestelde kiezerslijst dezer gemeente komen voor 1546 kiezers voor-! de Tweede Kamer; 1544 voor de Prov.' Staten en 1347 voor den gemeenteraad Beverwijk. De heer K. A. Gonlag, -redikant aW hier, hoopt 25 Juni a,. zijn 25-jarig Jui biileum als zoodanig te herdenkeh. Schoten. De heer J. J. Nelis is herkozen als voorzitter van het bestuur van den Schoterveenpolder. Halfweg. Bij de Gerei gemeente alhier is tot predikant beroepen ds. Gispen te Over- schie. Onder leiding van den heer Ooster- baan van Naarden. zal de anti-revolu tionaire kiesvereeniging Dinsdagavond alhier vergaderen en o. m. bespreken het besluit der Centrale vergadering (district Beverwiik, geen candidaat stellen) en wat te doen in afwiiking daarvan. Zandvoort. Ondertrouwd: A. Paap en M. Par- Bevallen: J. A. ten Houte de Lange Blóte, z. E. Schraal—Buis, d. Overleden: W. Boersen, 15 d., J. Boer- sen, 19 d. Binnenland. Bij Kon. besl. is benoemd tot hoog- leeiraar in de faculteit der geneeskunde aan de rijksuniversiteit te Leiden, om onderwijs te geven in de "heelkunde, dr. J. A. Korteweg, thans hooglceraar aan de gemeentelijke universiteit te Amsterdam. De le luitenant district-commandant der Kon. Mar. te Eindhoven vestigt de aandacht op de familie Coujatier, bij welke zich nog eenige mannen en vrou wen hebben aangesloten. Zij zijn allen vreemdelingen en hebben een opval lend donker uiterlijk en geven zich uit voor artisten, zijn voorzien van een be wijs van inschrijving in het bevolkings register der gemeente Ouder-Amslel, moeten blijkens onformatie als toege laten vreemdelingen beschouwd wor den, zoodat hun tegenwoordige reis verblijfpas slechts drie maanden geldig is. De leden van het gezelschap, voorna melijk de vrouwen vragen in winkels naai* geldstukken van een bepaald jaar en worden gedacht zich daarbij aan diefstal schuldig te maken. In het be gin va.n Mei hebben zij zich vermoede lijk van 's Hertogenbosch in de richting van Nijmegen begeven. Acad examens. Utrecht. Bevorderd tot doctor in de godgeleerdheid op proefschrift: „Het Nieuw-Malthusianisme en de Christe lijke zedeleer", de heer J. Lammert© van Bueren. geboren te Utrecht. Leiden. Geslaagd voor het candi- daatsexamen godgeleerdheid le gedeel te de heer D. E. VV. van Weel.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1