IS DIE VERBETERING DIE MEN
ZAL KRIJGENOFFER
WAARD?
Aan de hand van een platte grond
der gemeente zette spreker het plan
uiteen.
De heer Rethaan Macaré wees aller
eerst op de mogelijkheid, dat tenge
volge der verkiezingen minister
Lely in Juni genoodzaakt zou zijn
zijn portefeuille neer te leg
gen.
Het dagelijksch bestuur heeft daar
om ook gemeend, dat er spoed achter
de zaak moest worden "ezet en h:: de
heeren Leijh en Micliielse advies in
gewonnen. Deze heeren wezen er op,
Jat 't plan, zooals het ontworpen was
niet in alle deele de bezwaren onder
ving. Zij wezen er bv. terecht op. dat
de communicatie bij den Harmenjans-
weg niet aan de te stellen eischen vol
deed. Van hunne zijde werd dus aan
gedrongen op een tunnel, en het ad
vies, dat het plan op yele muiten aan
vulling en verbetering eisclit, is krach
tig ondersteund door de commissie van
bijstand en de wethouder van openba
re werken. Ook een onbelem
merde doorgang van de Friesche Var
kenmarkt naar de Noordzijde van het
Spaarne is noodzakelijk. Een ander
punt, waarop de beeren de aandacht
gevestigd hebben is de Ziihveg; de
spoorweg-overweg aldaar moet even
eens worden verbeterd, opdat men over
eenige jaren niet zal moeten worste
len met bezwaren nu bv. aan
Kruisweg en Jansweg. Een niet min
der beiansriik punt is de toestand aan
bet einde van de Brouwersvaart. Van
daar dat men ook daar een onderdoor
gang wenscht
Dit zijn hoofdpunten, waarop de
commissie en B. en W. gewezen
hebben. De maatschappij is bereid
daaraan tegemoet te komen, en zoo
ds het tegenwoordige plan met aan
vullingen. bij den Raad1 ingediend'.
Dit plan werd dioor spreker nu ge
heel voorgelezen en hier en daar
nog nader toegelicht.
Wat betreft de gronden die de
spoorweg-maatschappij vraagt, de
heetr Macaré noemde dit gronden,
waar de gemeente eigenlijk niet
veel aan heeft.
De' H. S. M. vraagt ook het ter-
trein tusschen de werkplaatsen en
de nieuwe gevangenis. De som diie
in zijn geheel betaald moet worden,
zal dus bedragen een kleine vier
ton. De spoorweghaven aan het
Spaarne in uitzicht gesteld', kan
van groot belang zijn voor de maat-
t scbappii en de gemeente. Dit is
echter nog onzeker, doch mocht het
er toe komen, dan zou dit zeer ze
ker van groot belang voor beide
zijn en Haarlem daardoor in bui
tengewone roede conditie komen.
Resumeerend wees spreker nu
op de bezwaren die ook aan dit
plan kleven.
In de eerste plaats liet. nadeel der
ontsiering, doch dit heeft in-
derdaad- niet veel te betee
ken e n.
Om dit te betoogen ging de heer
Macaré het geheele ontwerp na,
er telkens op wijzend, dat op de
punten, waar men ontsiering vrees
de, dit bezwaar niet veel tellen zou.
En wat het ontworpen station zelve
betreft, in aanmerking genomen die
werken, reeds door de maatschap
pij uitgevoerd, kan men er van ver
zekerd' zijn dat dit een goed! aan
zien zal hebben, terwijl ook de in
wendige inrichting zeer praktisch
en voldoende aan de eischen dies
tijcis belooft te worden.
Kan dus het bezwaar der ontsie
ring vrijwel denkbeeldig genoemd
word'en, greater is het bezwaar op
financieel gebied'. Inderdaad is het
FINANCIEEL OFFER
dat van Haarlem gevraagd wordt,
zeer groot.
Toch meent de hr. Macaré dat in
het wel overwogen belang
van de gemeente mee zal
brengen zich het offer te
getroosten.
Er is nog geen enkel plan ged
weest, zoo goedkoop als dit. Men
zal nu krijgen niet enkel dtoorgan-
gen aan Harmenjansweg. Kruis
en Jansweg, doch ook bij andere
overwegen. Men zal krijgen een
naar de nieuwste eischen des tijds
ingericht spoorweg- en góedören-
Btaiion. vrij verkeer tusschen
Noord- en Zuid-Haarlem, wegne
ming van het gevaar van menscheai-
ïevens aan het huidige station en
J>ij de overwegen.
Van groote r belang nog zal zijn
de verlevendiging van het
scheepvaartverkeer en de
daarbij to verwachten bloei van het
marktverkeer.
Wanneer dit plan nu niet worcUb
aangenomen dan kan het gebeuren,
dat ei' later plannen komen d'io nog
veel duurder zijn. En ook
zou het kunnen wezen., dat ten slot
te de Hollandsche Spoor Haarlem
afsneed van het groote
verkeer door een lijn door de
Haarlemmermeer, wat voor de ge
meente een onberekenbare ramp
zou zijn.
Eni wanneer m'cn nu d'eze geva-
ren overwegend d'e groote onnoe-
melijkovoordeelen aan den
anderen kant in het licht stelt, dan
-moet men volgens spreker 't cogen-
blik van thans niet ongebruikt la
ten voorbijgaan, want een derge
lijk gunstig moment zal zich nooit
weer voordoen. En spreker hoopt
dan ook dat het in de a. s. raadszit
ting niet zal ontbreken aan. man
nen. die de -energie zullen hebben,
hun stem aan de plannen te geven,
waarmede ze niet alleen den dank
van het tegenwoordig maar ook van
het nageslacht zullen jnoogsten.
De rede werd langdurig en zeer
luide loegejuicht.
Van de gedegenheid om inlichtin
gen te vragen maakte in de aller
eerste plaats gebruik, de heer De
Braai, die vroeg hoe de inleider
dacht over het bezwaar dat verschil
lende industrieelen hebben ge
maakt omtrent de plaats van het
goedere n statd on
De heer Raas vroeg of de ge
meenten Hiilegom, Den- Haaer. Delft
en Schiedam ook 35% hebben bij
gedragen en noemde den last. die op
Haarlem's burgers wordt gelegd,
onbillijk en drukkend.
De sprekers beantwoordend, be
toogde de heer Rethaan Maca
ré dat de bezwaren, omtrent het
nieuwe goederensta.tion van niet'
veel beteekenis zijn. De reden waar
om de H. S. M. de plaats van haar
goederenstation gekozen heeft aan
de zuidzijde is eenvoudig omdat el
ders geen voldoende terrein is voor
rangeeren. noodig bij een goederen-
station. De eenige bruikbare plaats
is, waar het goederen&tati-on is ont
worpen. En waar daar bovendien
een waterweg -en flinke verkeers
weg- is. daar zal men mogelijk krij
gen schuiten van de maatschappij
om de industrie behulpzaam te zijn.
Wat het bezwaar van den heer
Raas betreft, die wees op andere
gemeenten, de heer Macaré stelde
daar tegenover dat zic-h in andeore
gemeenten geen moeilijkheden heb
ben voorgedaan zóó °root als hier.
Bovendien is de. vraag of niet de
noodzakelijkheid Haarlem' dwingt
zich los te wringen van de knellen
de band- die het nu reeds zoo lang
in haar ontwikkeling belemmert.
Of het- billiik of onbillijk is, dat
men zooveel most bijdragen, dit is
een kwestie waarover thans niet.
valt te redeneeren. Daarmede, is de
bloei der gemeente- niet bevorderd.
Men moet nu aannemen, want d'e
tijd is ni-et te overzien dat er een
zoo gunstig oogenbli'k weer zal aan
breken. (Applaus.)
De heer Timmer sloot hierna de
vergadering met een woord van
dank aan den heer Macaré. De
historische gang van zaken, heeft ge
leerd, dat de geest van angst em
vrees en- de zucht van- uitstellen en
verschuiven steeds te machtig is ge
weest, zei hij. En waar nu dó ge
acht e inleid'er. minister Lely heeft
genoemd een kordaat minister, daar
hoopte Dr. Timmer, dat. d'e gemeen
teraad zou ziin een kordate gemeen
teraad. opd'at met den minister een
kordaat werk tot stand zou komen.
Alhier heeft zich eene yoorloopige
commissie gevormd tot oprichting van
een .Sporteebouw voor Haarlem en
Omstreken," bestaande uit mevrouw
Van do PollPrevinaire en de heeren
Jhr. Chv van de Poll., mr. J.
Lieftinck (alhier), C. J. Posthuma en
L. B. Koolhoven.
Het plan is een doelmatig houten ee-
bouwtje met kleedkamers.,conversatie-
kamer enz. op te richten bij de terrei
nen waar nu de ,,Haa.rIemsche Dames
Hockey Club," de Hockey-club voor
Haarlem en omstreken en de HaarL
Cricket Club Rood en Wit" hun speel
terrein gekozen hebben. Het benoo-
digde kapitaal bedraagt f 3500, ver
deeld in 140 aandeelen van f 25.
fiesmstedo.
De verkiezing van drie leden van
den gemeenteraad zal alhier plaats
hebben op Donderdag 4 Juli a.s.; de
stemming, zoo noodi" op Donderdag 11
Juli d. a. v.
Het voormalig café-restaurant
„Bloemoord" aan den Binnewecr met
daarnaast gelegen tentoonstellingsge
bouw, wordt ingericht voor Pension.
Binnenland.
Parlementaire Praatjes.
De Eerste Kamer heeft gisterenavond
in een korte bijeenkomst haai' werk
zaamheden hervat. De volgende zit
ting heeft Donderdag plaats.
Uit Schwsrin.
De heer Van Groningen, de nood
lottig verwonde verslaggever van de
Telegraaf schrijft uit Schwerin aan
zijn blad:
Waar ik mij ook over te beklagen
moge hebben; echter niet over gebrek
aan belangstelling. Er gaat geen dag
voorbij, of ik ontvang uit het lieve va
derland en ook uit Duitschland een
half dozijn brieven en briefkaarten.
Een enkele dag werd zelfs het getal
van 15 bereikt. Die blijken van sympa
thie zijn mij buitengewoon aangenaam.
Slechts enkele natuurlijk kan ik hier
mededeelen, maar daartoe acht ik mij
dan ook verplicht.
Namens de vereeniging „de Amster-
damsche Pers" ontving ik deze, week
een buitengewoon hartelijk schrijven,
door het geheele bestuur onderteekend,
met vriendelijke woorden van sympa
thie en troost. Door bemiddeling van
een collega te Schwerin zoude genoem
de vereeniging mij voorts bloemen doen
toekomen, terwijl eindelijk een „klein
reukoffer" mij nog te zijner tijd zou be
reiken. Zeker een vriendelijke trits
van sympatbiebewijzen. En nu Zon
dagmorgen zijn juist de bloemen ge
komen. Een forsche bouguet van ma-
réchai Niel en la France rozen, leliën
der dalen, margueritcn en leer groen.
Een wonderschoon© versiering van
mijn kamer, mij heden des te aangena-
mer, omdat het weder wel niet zal toe
laten, dat mijn oppassers nu" in den
heerlijken tuin dragen, waar ik in de
laatste dagen den ganschen middag,
gekoesterd door een voorzomer-zonne
tje, mocht doorbrengen.
Mijn hartelijke innige dank z»; hier
dei' vereeniging „de Amsterdamsche
Pers" en haar sympathiek bestuur ge
bracht.
Deze week werd ik op een middag,
terwijl ik in den tuin op mijn zieken
stoel lag, nog getroffen door een aller
liefste attentie. De postpakketwagen
hield stil, een paar pakjes werden er
uitgedragen en mij gebracht: het eene
een doos van een Blumenhancllung uit
Kiel. Er lag een tuil tusschen rozen en
met een breed oranjelint, „een bewijs
van sympathie van eeno Hollandsche,
ook in den vreemde."
De vriendelijke geefster, die ik ge
lukkig mijn dank kon betuigen, omdat
haar kaartje bii haar bloemengroet
was gevoegd, heeft wè.l een fijn voe
lend liart, dat zij als Hollandsche
vrouw in den vreemde een gewond
landgenoot, in hetzelfde vreemde land
neerliggend, een tuil rozen als zoete
troosters toezendt, saamgevoegd door
een lint in de kleur, die het symbool
is van vereeniging van allen van Ne-
derlandechen bodem, dio niet binnen
de eigen landpalen zijn.
Een aardig blijk van sympathie
kwam mij van ochtend wekken, uit
mijn gelukkig nu voor het eerst
verkvvilikenden slaap; een brief met
vrouwenhand geschreven, vol vrien
delijke woorden van troost en harte
lijkheid en hoop, woorden die de
schrijfster reeds lang had willen uit
spreken namens vele lezeressen en le
zers van De Telegraaf, gelijk zij in de
onderteekening zegt-. Den naam der
schrijfster ken ik niet, persoonlijk kon
ik haar dus niet bedanken, gelijk ik
het voorrecht had reeds zoo vele mij
ook van name onbekende lezeressen en
lezers van ons blad te doen, moge haar
nu hierdoor de medeüeeling geworden,
dat. haai' schrijven mij bijzonder trof.
Waarlijk ik heb van daag mij niet
te beklagen; om mij heen heb ik nu
weer bekende gezichten uit Holland,
naast mij de bewijzen van sympathie
van velen tot wis ik mij zeer aangetrok
ken gevoel om hun zoo gevoelvolle
sympathie.
En aan mijn collega's in Amsterdam,
mijn hartelijke, zeer hartelijke dank
voor hun heerlijke opfleuring van mijn
ziekenkamer.
Zooeven bracht mij een eerwaard
grijsaard, mijn landgenoot dr. Rui
tenschild, predikant te Utrecht, met
zijne echtgenoote een bezoek. Zii wil
den Schwerin niet verlaten zonder mij
de hand gedrukt te hebben; slechts be
treurden zij het, dat wegens den Zon
dag, er in de bloemenwinkels geen bloe
men waren te bekomen; zoo gaarne
hadden zij nu een tuil gebracht
Nadat mijn vriendelijke bezoekers
met groote belangstelling naar het mij
overkomen ongeluk hadden geïnfor
meerd en hun deelneming hadden be
tuigd, spraken wij over de roeping dei-
pers en over de vele punten van over
eenkomst van het ambt eens predikers
en der journalisten. Op dezen Zondag
morgen bracht ik zoo een gelukkig en
versterkend half uur door.
Prof. Korteweg.
Naar het N. v. d. D. verneemt,
heeft prof. dr. J. A. Korteweg,
Maandag zijn benoeming als hoog-
leeraajr te Leiden definitief aange
nomen.
Pro tea tmea tl ng.
Men schrijft ons uit Amsterdam
Daar is een groote part" in den
lande, die het zeer diep betreurt, dat
onze Regeering niet verder is gegaan
met haar interventie-politiek in zake
den heilloozen oorlog in Zuid-Afrika,
ten bate onzer stamverwanten in de
allereerste plaats, maar in het belang
onzer nationale eer in de tweede.
Dat bleek Maandagavond in de
groote zaal van het Paleis voor Volks
vlijt te Amsterdam, die geheel gevuld
was met menschen, mannen en vrou
wen uit alle lagen der maatschappij,;
maar voornamelijk uit de gegoede bur
gerklasse. En hieraan juist ontleende
de bijeenkomst haar sterk sprekend,
bijzonder karakter. Op het podium,
voor het orgel, hadden plaats geno
men zangers en zangeressen van de
„Nationale Zangschool en Zangveree-
niging" en het muziekkorps ..Oranje
garde", die hunne welwillende mede
werking hadden toegezegd.
In het midden van de zaal, ter lin
kerzijde, was nog een podium opge
richt voor de sprekers, het comité, de
stenografen, de pers en eenige bijzon
dere genoodigden. Van de galerij hin
gen verschillende vlaggen neer, waar
onder de Transvaalsche en Vrijstaat-
sche.
Mr. Verkouteren, die presideerde
constateerde met vreugde lioevelen, ja
zelfs zuigelingen, waren opgekomen
om te protesteeren. Hij betoogde, dat
de vergadering een succes moest zijn;
daarom mocht ook geen wanklank ge
hoord worden, noch hier, noch buiten
de zaal. Anders zouden de critici die
deze meeting hebben tegengewerkt ge
lijk hebben.
Met daverend applaus hechtte de
vergadering haar goedkeuring aan het
'voorstel de .volgende twee telegram
men af te zenden
le. Aan Staatspresident Kruger te
Hilversum. Duizenden Nederlanders
in het Paleis voor Volksvlijt te Am
sterdam vergaderd, protesteeren met
kracht tegen Engeland's wijze van
oorlogvoeren en brengen warme hulde
aan president Kruger en zijne dappe
re Boeren.
2e. Aan Dr. Muller, cons.-gen. van
Oranje-VrijstaatDuizenden Neder
landers in het Paleis voor Volksvlijt
te Amsterdam vergaderd, brengen hun
warme hulde aan de dappere Vrijsta^
ters, die zulk een schoon voorbeeld
hebben gegeven van trouw aan het ge
geven woord.
De eerste "s de heer J. H. Jan-
son Jr.. een niet erroote, schrale figuur;
een dor, dichtbegroeid gelaat, met
oogen die schuilgaan achter een bril.
Hij las zijn rede voor uit een cahier
od den toon van een voorzanger. Toch
was het zoo tragisch hem te hooren
vertellen van zijn schoon bergland,
dat verwoest en platgetrapt neerligt,
van zijn vrouw en kinderen, zijn fami
lie en kennissen van ziin huis dat in
brand was gestoken.
Spr. staafde verschillende beschul
digingen aan het adres der Engel-
sche-n. Zelf zag hij op het slagveld te
Dundee de kisten dum-dum-kogels;
zelf heeft hij bij Modderspruit mis
bruik zien maken van de witte vlag.
Hij zag zonder geldige reden 6&ne am
bulance bij Bothas pas «evangen ne
men, en woonde het bij dat de Engel-
schau te Lijdenbur"- hunne kanonnen
plaatsten om de kerk, waarin de vrou
wen en kinderen waren achtergeble
ven, opdat de Boeren niet zouden
durven schieten. Alle wetten zijn met
de voeten getreden. Gij, zegt spr. tot
de vergadering moogt niet rusten
voor r i j onze vrouwen en kinderen ge
red hebt. Zij worden door Engeland;
gebruikt als krijgsmateriaal.
Zoo ging het voort. Toch. niettegen
staande de kalme, afgemeten, haast
vervelend sobere stem, waarmede spr.
de schreeuwendste dingen verhaalde,
electriseerde b;: zijn gehoor. Telkens
brak een storm van verontwaardiging
los. zich uitend in een onbedwingbaar
applaus.
Zoo bijv. toen spr. een brief voorlas
van een jongen man, die te Graspan
stierf, nadat hij aan - ^aarden der
Engelschen vastgebonden, was meege
voerd -»• zoodat hij een bloedspuwing
kreeg. Spr. eindigde met de verzeke
ring dat de Boeren nooit zullen toe
geven. Groote onverzettelijkheid sprak
er, toen hij dit zeide, uit houding,
stem en gebaar.
De tweede spr. was de heer G. C.
Duplessis, een Kapenaar, een korte
krachtige fisnur. met frisch, rood
bruin gezicht. Zoo oppervlakkig be
schouwd had hij iets jeugdigs en vroo-
lijks, maar de oogen achter de lorgnet
stonden somber te staren, en on het
voorhoofd was gegroefd een harde
lijn. Hij is zijn stamverwanten te hulp
geneld, en Engeland wreekte zich met
het letterlijk vermoorden van zijn
vrouw en kinderen, die zij van gebrek
en ellende lieten omkomen. Hij sprak
voor de vuist, in zijn prettig rond Afri-
kaanscli. Spr. wees er op, dat de ge
heele wereld verontwaardigd was over
den moord op den Duitschen gezant
in China, maar nu wordt geen kracht
dadige hulp verleend, niet gewroken.
Begrijpt gij niet. dat door stil te
zitten broedermoord en zelfmoord
pleert? Wij vragen geen daad van in
terventie, of om tegen uwe regeering
op te staan, maar protesteer en maak
een einde aan deze gruwelen, die ge
schieden aan onze vrouwen en kin
deren. Onze mannen zullen
hetwelmet Engelandafspe-
len. Als de vrouwen en kinderen uit
de kampen verlost worden, zal de oor
log spoedig in ons voordeel beslist
zijn.
Deze spr. brengt zijn gehoor nog
meer onder den invloed dan de vori
ge. Hoewel geheel zonder aanteeke-
ningen sprekend loopt zijn rede goed,
en is voortdurend gekruid met kwink
slagen, of ironische opmerkingen.
Maar het tragische komt boven, en er
siddert woede in zijn stem als hij
spreekt, over het beulswerk aan zijn
familie bedreven.
In de korte pauze deelde de beer An-
driessen, lid van het comité, mede,
dat de T elegraaf meer dan 100.000
handteekeningen van sympathie heeft
ontvangen met de door haar op touw
gezette beweging.
Mogen de hier aanwezige Zuid-Afri
kaners ze beschouwen als vriendelij
ke groeten, warme handdrukken van
Nederland.
De heer B o e r s m a, een Hollandsch
Tranvaler. groote man in de kracht
van zijn leven, schetste den helden
moed der Boerenvrouwen en mannen
en sprak van de beestachtige mishan
delingen, waaraan de eerste blootston
den. En toch houden zü niet op bij
alle gelegenheden den moed bij echt-
genooten en broeders aan te wakkeren.
Ten slotte behandelde spr. de procla
matie die De Wet en Steyn uitgaven
op 14 Jan. 1.1., toen zij de Oranjerivier
naar de Kaapkolonie overtrokken. Hii
stipte aan, dat het hun niet te doen
was om opstand te wekken, maar al
leen om de Engelschen te tuchtigen,
voor hetgeen ze in eigen republieken
hadden gedaan. In de proclamatie
werd gezegd„Wij vragen niets van
u broeders, van de geheele beschaafde
wereld, dan om een einde te maken
aan dc onbeschaafde wijze van oorlog
voeren door Engeland. En in die rich
ting kan ook in Nederland geijverd
worden."
Toen kwam de heer Coetzee op den
katheder. Een echt Boeren-type, zoo
iets van Joubert; een donker, baardig
gelaat, met gitzwarte, onverzettelijke
oogen. IIartstcchte1!M- in felle tegen
stelling met al zijn voorgangers viel
hij uit tegen de Engelsche beulen. In
zijn taal was passie. Daardoor leek hij
welsprekender dan een zijner voor
gangers. Hij verhaalde o. a. lioe hij
een vrouw bezocht, die met haar twee
dochters uithuis werd gejaagd zonder
eenige dekkin«- en die haar kinderen
moest verdedigen tegen ruwheden.
Dat alles wordt gedaan in naam der
beschaving. Maar als dit beschaving
is, dan behoede God ons voor bescha
ving.
De dag is nabil dat de Transvaalsche
en Vriistaatsche vlaen aan elkaar
worden gehecht, boven een vrij land.
God slaapt niet. God is wakker. Ik
twijfel niet aan het einde. Al blijven
er ook maar 10 man over, dan zullen
zij toch leven onder onze eigen, vrije
vlag.
Ten slotte spraken nog de heer Ro
vers, bekend en bemind ijveraar voor
Volksweerbaarheid en voor de Boeren,
en mr. Verkouteren, die toelichtte
waarom men meende dat onze regee
ring te kort was geschoten in haar
plicht D&t was neergelegd in de vol
gende motie, die staande en met hoed-
gewuif werd aangenomen.
De Vergadering,
Overtuigd dat Engeland, zonder eeni-
gen s-ronti van recht den oorlog in Z.
Afrika aan de Boeren heeft opgedron
gen,
Verontwaardigd over de wijze waar
op van Engelsche zij die die oorlog
wordt gevoerd,
Overtuigd, dat al dat onrecht toch
niet tot het beoogde doel kan leiden,
Dankbaar voor hetgeen Regeering en
Staten-Generaai van Nederland ten
behoeve van de stamverwante broeders
in Afrika hebben gedaan, maar over
tuigd, dat nog veel meer gedaan had
kunnen en moeten worden.
Protesteert met de meest mogelijke
kracht: tegen het misha.ndelen en uit
hongeren van vrouwen en kinderen;
het onthouden van geneeskundige
hulp aan de Boeren, het deporteeren
van krijgsgevangenen, het vernielen
en rooven van private eigendommen,
het verwoesten van Dullstroom en an
dere plaatsen, het weigeren van kwar
tier, het wapenen van naturellen en
tegen de vele andere stelselmatige
schendingen van het oorlogsrecht,
waaraan Engeland zich heeft schul
dig gemaakt.
Betreurt het ,dat de Nederlandsche
Regeering niet reeds dadelijk na het
uitbreken van den oorlog eene onzij
digheidsverklaring en een verbod van
uitvoer, van paarden en krijgsbehoef
ten heeft uitgevaardigd,
dat zij niet, zoowel bij Engeland als
bij de andere mogendheden, heeft ge
protesteerd tegen de schending door
Engeland van de Conventie van Genè-
ve en van de bepalingen der Haagsche
Conferentie, en dat de leden der Sta
ten-Generaai zich niet bij adres tot de
leden der vertegenwoordigende licha
men van de andere Staten, en speciaal
tot die van het Engelsche Parlement,
hebben gewend.
Geeft den wensch te kennen, dat de
Nederlandsche Regeering, vooralsnog,
gebruik makende van het recht, haar
door de Haagsche Conferentie toege
kend, bij Engeland de noodige stappen
zal doen, opdat de vrede in Zuid-Afri
ka worde hersteld, met behoud van de
volkomen onafhankelijkheid der bei
de republieken.
Tusschen de verschillende redevoe
ringen was het Transvaalsche en Vrij-
staatsche volkslied gezongen en ge
speeld, dat mede met groote ontroe
ring werd aangehoord. Uitgevoerd was
bovendien het „Gevloekt zij den oor
log!" ontworpen ter gelegenheid der
vereeniging van het Vrede-congres te
's Gravenhage 1899.
Men scheidde met het Wilhelmus op
de lippen.
Uit Deventer meldt men
Een loodgieterskneclit. die Zaterdag
op het dak der R.-K. kerk aan het werk
was, is, vermoedelijk door een misstap
op zijn ladder, van een hoogte van on
geveer 30 meter in den tuin van de
pastorie gevallen. Hij was onmiddellijk
dood.
Letteren en Kunst.
Delftsch Aardewerk,
Men schrijft uit Middelburg aan de
„N. R. Ct.":
Zooals wij reeds meldden, wordt van
20 tot 28 dezer door de Vereeniging tot
bevordering van het Vreemdelingenver
keer een tentoonstelling gehouden van
de collectie aardewerk des heeren J. A.
Frederiks alhier. De tentoonstelling
wordt heden Maandag middag
geopend. Wij waren in de gelegenheid
gesteld van te voren in de Statenzaal
aan de Groenmarkt een kijkje te ne
men, waarbij de eigenaar van bet uit
gestalde de beleefdheid had ons inlich
tingen te geven.
De heer Frederiks deelde ons mede
hoe hij in het bezit was gekomen van
deze verzameling oud-vaderiandsche
kunstproducten. Hij is hier ongeveer
twintig jaar geleden mede begonnen;
in dien tijd was 't oud-Delftsch aarde
werk nog niet in tel en kon men ge
makkelijk voor enkele guldens stuk
ken aankoopen, die tegenwoordig met
het honderdvoudlee betaald worden.
Vooral op het platteland gelukte het
hem zijn collectie belangrijk uit te brei
den. Eenmaal werden zelfs uit de mest
vaalt te Vlissingen enkele ongeschon
den stukken gehaald, die even te voren
door een ingezetene als doelloos en
waardeloos waren weggeworpen.
Onder het geëxposeerde mogen in de
eerste plaats wel genoemd worden de
onderscheidene soorten Dotten, bekers
en vooral borden en schotels van uit-
oenloopende grootte, verder tal van
fruit-, dessert- en andere schalen, ver
schillende vazen, tabakspot, melkkan
netje, een theebusje met versieringen
op zwarten grond, een spaarpot, fraai
beschilderd, een haringschaaltje en
verder tal van opschikjes. Ook zijn
eenige z.g. bliksemborden aanwezig,
terwijl een collectie muiltjes in een
glazen kast is uitgestald. Een surprise-
pot, waarin zich tal van grootere en
kleinere gaatjes bevinden, hoort tot de
rariteiten.
Van de buitenplaats Trompenberg,
eertijds onder Amsterdam gelegen, is
de fraaie wandversiering, terwijl liet
den eigenaar gelukt is hiervan de oor
spronkelijke teekening te verkrijgen,
welke daarnaast een plaats heeft gekre
gen.
Wetenschap.
De Poolster.
De Poolster, behoort naar thans ge
bleken is, tot de merkwaardigste vaste
sten en, die voor onze waarneming toe
gankelijk zijn. (Voor nauwelijks twee
jaren deed professor Champbell van de
Licksterrewacht den in Chicago verza
melden astronomen de verrassende me-
dedeeling, dat, volgens zijne spectros
copische opnamen de Poolster een sy
steem "van drie sterren vormt waarvan
slechts een voor ons direct zichbaar is.
Het spectroscopische onderzoek ul. be
wéés, dat de Poolster in de richting
naar de aarde heen eene veranderlijke
snelheid bezit, die in een periode van
minder dan vier dagen zich herhaalt.
Daaruit volgt, dat de ster binnen dezen
tijdsduur zich met een onzichtbare ge-
leidster om een gemeenzaam zwaarte,
punt beweegt. Voorts merkte professor
Campbell op, dat deze beweging van
hot dubbelsysteem zich wederom, maar
zeer langzaam, verandert, zoodat men
genoodzaakt wordt aan te nemen dat
eon derde lichaam bestaat. Deze bewe
ging omvat echter een tijdsbestek van
vele jaren, welks duur natuurlijk nog
niet bepaald kon worden.
Na de opstelling van den groeten
photografischcn refractor in het aslro-
physiche opservatorium te Postdam
heeft dr. J. Ilartmann onderzoekingen
over de Poolstar ingesteld en de door
prof. Campbell geconstateerde feiten
volkomen kunnen bevestigen. Naar do
onlangs aan de Kon. Pruisische Aca
demie van Wetenschappen voorgelegde
verhandeling daaromtrent nader aan
toont, bedraagt de omlooptijd van de
Poolster en haai* naaste begeTeidster 3
dagen 23 uren 14 min. en 21 sec., en de
verandering der snelheid binnen dezen
tijdsduur 6 kub. K.M. in de seconde.
Wordt deze periokieke snelheid in min
dering gebracht, dan blijft voor de be
weging van de ster nog een betrekkelijk
groote snelheid over, die van het jaar
1888, waaruit de eerste waarnemingen,
dienaangaande voorliggen, tot Augus
tus 1899 afnam, en die sedert dien we
der toeneemt. Zij bedroeg in 1888 per
seconde 25.3 K.M., in 1889 11.7 K.M.,
in November 1900 volgens de metingen
van Ilartmann 12.1 K.M. en in Januari
1901 volgens dienzèlfden waarnemer
13.3 K.M. Om den duur van dezen om
loop te weten tekomen, zal het noodig
zijn, de ster nog jaren lang spectrosco
pisch waar te nemen. Volgens
di*. Hartmann kan men intusschen bij
ruwe schatting aannemen, dat de zicht
bare ster gemeenzaam met hare on
zichtbare geleidster om een dorde
lichaam in ongever 15 jaren een baan
met een snelheid van ongeveer 6 K.M.
in de seconde doorloopt en derhalve
de doorsnede dezer baan minstens 3
maal zoo groot moet zijn, als de door-
sne.de van de baan der aarde.
Gemengd Nieuws.
Betar iets dan niets.
De kapitein der karabiniers Patella,
tot de overtuiging gekomen dat hij
niet in staat was Musolino, den mo
dernen Rinaldo Rinaldini, die zich
ongetwijfeld in uitnemenden welstand
bevindt, gevangen te nemen, is met
zijn mannen het plaatsje Santo Ste-
fano binnengevallen en heeft zich daar
meester gemaakt van den vader, den
oom en de zuster van Musoiino, bene
vens van drie-en-twintig andere perso
nen. die geparenteerd zijn aan den be
rechten booswicht
Eon banket van millicnairs*
De leden van de Amerikaansche Ka
mer van Koophandel te Londen hou
den van een pretje. Zij hebben tot
aanzitten aan hun jaarlijksch banket
dat dezer dagen zal gehouden worden,
enkele geldkoningen uitgenoodigd.
Hun invitaties zijn in goede aarde ge
vallen en men verneemt, dat. niet min
der dan twee milliardairs en zes-en-
twintig millionaire zullen aanzitten.
Geen nood dus, dat na afloop van he|
festijn het tafelzilver verdwenen zal
zijn!
Een dionstbodenscliool.
Te Mariënfelde bij Berlijn besiaai
eene dieaistbodensehool, opgericht
door de vereeniging tot kostelooze
opvoeding-voor de huishouding van
arme meisjes, die de school afge-
loopen hebben.
Van' April 1818 tot April 1901
werden er 44 meisjes opgenomen
daarvan kwamen er 37 in betrek
king; als onbruikbaar werden ei
3 ontslagen. De school heeft thans
24 leerlingen. Van 1 April 1900 tot
1 April 1901 werden 18 nieuwe leer
lingen opgenomen nadat van de
oude leerlingen 14 betrekkingen
hadlden aangenomen.
Over de werkzaamheden der
dienstboden, die in de inrichting
hare opleiding ontvingen, zijn de
huisvrouwen, die haar in diensl
namen, bijna zonder uitzondering
tevreden. Van hare aanhankelijk
heid geven de voormalige kweeke-
lingen blijk door trouw hare brief
wisseling mefc de huismoeder dei
school te onderhouden en van tijd
tot tijd aan de inrichting een be
zoek te brengen. Zoo werden in hei
afgeloopen jaar 82 bezoeken van
vroegere leerlingen genoteerd.
Aan de leerlingen wordt onder
richt gegeven in handenarbeid, ver
stellen en knippen, huishoudkun
de, rekenen, lezen en schrijven de
huismoeder geeft ook onderwijs in
het zingen en voorts krijgen de
leerlingen ook onderricht in alle
tuinwerkzaamheden de groote tuir
met moesgrond en vruchtboomen
wordt geheel door haar verzorgd
zonder eenige hulp van anderen.
Eene vrouwelijke arts, mej. dr,
Ca now, onderzoekt de gezondheid
der leerlingen, alvorens zij worden
opgenomen, en behandelt ze ook
als zij ziek zijn. Dit laatste koml
eehter zelden voor. De in het huis
heerschendc zindelijkheid, de fris
sche lucht, de afwisseling in de be
zigheden en de eenvoudige, maai
gezonde voeding, dit alles draag'
er toe bij. dat de gezondheidstoe
stand in het algemeen steeds zeei
gunstig is geweest.
De vereeniging bezit een eiger
stuk grond te Mariënfelde, ui ine
mend gelegen. Dit heeft zij te dan
ken aan de milde giften van eer
drietal dames. Ook verder worder
van tijd tot tijd ruime schsnkin
gen aan de school gemaakt.
