Bet
in
(X f©
SCHAAKSPEL.
Prijsraadsel.
mei steengruis en schreef daarop:
„Vergift voor den Koning, vergift voor
den Dauphin, vergift voor den Hertog
van Orleans." Deze pakjes legde hij
zóó in 't oogvallend neer, dat zijn hos
pes ze wel vinden moest, die, natuur
lijk, dadelijk naar de politie liep om
de zaak aan te geven, zooals Rabelais
voorzien had.
De vermeende misdadiger werd on
middellijk in hechtenis genomen- en
een bericht met nauwkeurige vermel
ding van de toedracht der zaak naar
Parijs gezonden, van waar het ant
woord terugkwam, dat de misdadiger
op kosten van den Koning naar Parijs
en aan het hof gezonden moest wor
den.
Zoodra Rabelais daar verscheen,
herkende men in hem den beroemden
dichter, dien men aan het hof wel
mocht lijden, en daar zijn poeder bij
nauwkeurig onderzoek volkomen on
schadelijk bleek te zijn, lachte ieder
een, de Koning het eerst, om de wel-
geslaegde list, die een ander misschien
aan de galg gebracht zou hebben
Kant als biervijand.
De groote Koningsberger philosoof
Emanuel Kant was een verklaard
vijand van bier en trok er even sterk
tegen te velde als Keizer Justinianus.
Kon deze den smaak, de lucht en de
kleur er van niet verdragen. Kant
ging nog verder in zijn haat tegen
bier en gaf het de schuld van alle
ziekten, ja, zelfs van den dood en veel
zedelijk kwaad.
Een vriend van Kant, die veel met
hem omging, verhaalt woordelijk het
volgende van zijn afkeer tegen bier:
Als Kant. hoorde dat er een jong-
mensch gestorven was, vroeg hij da
delijk: Heeft "hij bier gedronken?"
Was het antwoord daarop bevestigend,
dan stond het bij hem vast, dat dit
de oorzaak van zijn dood was ge
weest. Werd iemand plotseling ziek,
dan vroeg hij, of hij den vorigen avond
bier had gedronken, en werd dit met
ja beantwoord, dan stelde hij de ziek
tekiem terstond op rekening van het
bier."
Zelf schrijft hij: Door het bierdrin-
ken ontslaan een aantal ziekten, als:
verslijmingen, aambeien, duizelingen,
verstoppingen, klierverharding, over
stelpingen van de maag en daaruit
voortkomende kwalen, verder hoofd
pijn, zwakte van het geheugen en van
het verstand, dikbloedigheid en daar
uit volgende zwaarmoedigheid, die
dikwijls tot zelfmoord leidt. De roes
van bier is zwaar en verwekt twist en
strijd en niet zelden moord en dood- j
slag. Men sla slechts een blik op het
volk in landen, waar veel bier ge
dronken wordt, en men zal bevinden,
dat onder de bierdrinkers meer schan
delijke vechtpartijen en misdaden
voorkomen dan onder de wijndrinkers
in andere landen."
Zoover ging de Koningsberger wijs
geer in zijn afkeer van wat anderen
als ..edel gerstenat" niet genoeg heb
ben weten te prijzen.
Meer bepaaldelijk evenwel zal Kant
wel ide zware bieren, in zijn tijd in
gebruik, met zijn veroordeelend vonnis
bedoeld hebben.
"Von Bismarck's leeftijd.
Von Bismarck werd 1 April 1815 ge
boren en overleed 30 Juli 1898. In cij
fers uitgedrukt is dit 1/4181530/7 1898
Telt men deze cijfers op (1.4.1.8.1.5.30
enz.) dan heeft men Bismarck's levens
jaren: 83.
Zonderling verbod.
In het jaar 1393 woedde in de stad
Straubing een groote brand welke was
ontstaan in de werkplaats van een
meubelmakp waar afgeschaafde
spaanders vlam hadden gevat.
De Gemeenteraad, bepaalde toen, dat I hij (de testateur) een feilen haat toe-
er nooit meer een meubelmaker in de droeg.
stad mocht wonen. Dat vak mocht al- Legaten, door vromen vermaakt aan
leen buiten de poort worden uitgeoe- i godsdienstige bladen, die voor de
fend. w harten van de testateurs dierbare ge-
Dii verbod werd gehandhaafd tot inloo'sbegrippen steunen, zijn geenszins
het jaar 1650. Toen mochten de men- VM™,™ en eene rijke Bristolsche
belmakers zich weer binnen de stad O"™1»4 desomvanMOOPondSterlmg
j na aan een zeker blad van dien aard,
j zoodat het „goede werk", zelfs nog
krachtiger dan te voren, voortgezet
Legaten aan Nieuwsbladen. kon worden- Daarentegen werd eens
I een aanzienlijk legaat aan een vrij-
Eenige jaren geleden dachten de i denkers-orgaan vermaakt, maar omdat
eigenaars van een nieuwsblad in een I de familie van den overledene het
van de westelijke Staten van Amerika j testament betwistte op grond van
op
krankzinnigheid van den testateur,
is het geld nooit in handen der eige
naars gekomen.
De som van 75 Pond werd aan een
groot Sydneysch blad vermaakt door
een oude vrouw, die door aanwij
zingen in de kolommen van dat blad
een lang vermisten zoon had terug
gevonden. In hare vreugde maakte
•ij dadelijk een codicil bij haar tes-
t .ine t, om die som aan het blad te
legateeren, met bijvoeging dat 25 Pond
er ernstig aan, de uitgave van het
blad te staken. Het werd slecht ver
kocht, advertentiën werden er weinig
of niet in geplaatst, en het gevaar
van faillissement scheen groot. Men
oordeele dus over de vreugde van
redactie en uitgever, toen op zekeren
dag een rechtsgeleerde den eigenaars
kwam berichten, dat een cliënt van
hem onlangs overleden was en eene
som van 10.000 dollars aan het bewuste
blad had gelegateerd. Dit legaat was
vermaakt, omdat de excentrieke te's-1 voor den redacteur was en het overige
tateur bij Verschillende gelegenheden geid onder het personeel verdeeld
artikelen in het blad tegen de vivi- j moest worden,
sectie had opgemerkt en zoo verrukt
was overdie richting, dat hij de
eigenaars van het blad bedacht, toen
het tijd was om zijn testament te
maken. Van dien dag aan nam het
blad een vlucht en is sedert niet
achteruit gegaan.
Iets dergelijks deed een fabrieks
eigenaar in het Noorden van Engeland,
die eene aanmerkelijke som naliet
aan zeker nieuwsblad, dat een zeer
werkzaam aandeel had genomen in
een anti-vaccinatie-kruistocht in de
stad, waar de fabriekseigenaar woonde.
Hooge en lage stemmen.
In het algemeen is aan de volken,
die aanzienlijk hoog liggende land
streken bewonen, een weeker en hoo-
ger liggend stemgeluid eigen dan ge
hoord wordt in lagere gewesten, waar
de opname van zuurstof meer rijkelijk
is.
Zoo is b.v. bevonden, dat onder de
Indianen, die hunne woonplaatsen ge
vestigd hebben op de bergvlakten tus-
De onlangs overleden ex-kanselier van het Duitsche Rijk Vorst Chlodwig
Karl Victor von Hohenlohe—Schillingiurst, Prins van Ratibor en
Corvey. 31 Maart 18196 Juli 1901.;
Zonderling evenwel was in het tijds
verloop tusschen den dood van dien
heer en de opening van het testament
het blad in andere handen overgegaan
en was de nieuwe directie vóór de
vaccinatie, zoodat door eene spotternij
van het noodlot het geld, dat nage
laten was om het blad aan te moe
digen in het bestrijden van de vacci
natie, in handen kwam van degenen
die hun best in de tegenovergestelde
richting deden. Tengevolge van die
verandering van eigenaars, betwistte
de familie het testament, maar ver
loor het proces.
Een Berlijnsche wijnkooper ver
maakte 2000 Mark aan een humoristisch
blad, waarvan hij een getrouw lezer
was geweest, want hij beweerde, dat
die som maar een geringe vergoeding
was voor het vermaak, dat de illu
straties en de tekst van het blad hem
verschaft hadden; terwijl een andere
heer uit diezelfde stad een groot be
drag legateerde aan een politiek blad
omdat het bijzonder stekelig was ge
weest jegens zekeren staatsman, wien
In het Natuur-Historisch Museum.
sclien de bergkammen der Andes, op
eene hoogte van 3050 tot 3170 meter
boven de zee, de mannen stemmen
hebben als vrouwen en deze weder als
kinderen en dat ook hun gezang een
schrillen, eentonigen klank heeft.
De Australische inboorling heeft
insgelijks een week stemgeluid, doch
daarbij de eigenschap zich op grooten
afstand verstaanbaar te kunnen ma
ken, en de op den laagsten trap staan
de stammen der Afrikaansche bosch-
jesmannen komen daarin met hen
overeen. Van alle menschelijke we
zens schijnen echter, wat kracht en
omvang betreft, de zwakste stemmen
te hebben de negers van het door
Stanley ontdekt dwergras, hetgeen wel
zal toe te schrijven zijn aan hunne
geringer lichaamskracht in het alge
meen.
Een voorwereldlijke reus.
Van alle tijden.
Voor alle tijden,
Wie lief heeft leeft alleen. Te leven is
beminnen,
Is weldoen en door liefde 't kwade over
winnen;
Daar ligt haar roeping, daór haar le
venstaak, haar plicht.
Word' vrouwenschoonheid 't meest
bewierookt en geprezen,
Op 't schoonst ontvouwt die vrouw al
d'adel van haar wezen,
Die 't oog steeds op die roeping richt.
Raak desnoods op kwaden voet met de
wereild, maar zorg op goeden voet te
blijven met uw geweten.
Wie. wat zijn aard beveelt, verricht is
goed:
De duif zij zacht maar d'arend toon'
zijn krachten;
En gal zij bitter, maar de honig zoet.
Wie te vergeefs naar bloemen van
liefde, vriendschap en deelneming
zoekt op zijn levenspad, klage niet;
want hij heeft zeker verzuimd om ze te
planten en te zaaien.
Karakter hebben beteekent het te
hebben voor zich en voor de anderen.
De diepe krachten der ziel kunnen
slechts bestaan op voorwaarde, dat zij
zich niet terugtrekken in het binnen
ste, maar naar buiten werken door da
den.
Vrouwen, die als meisjes de bekoring
er van hebben leeren kennen zullen
haar tehuis op hare beurt gezellig en
aantrekkelijk maken. En mochten zij
Het terrein
Op den hoek van het Houtplein en
den Raamsingel, waar vroeger de te
genwoordige Minister van Koloniën,
de heer J. T Cremer woonde, was se
dert eenige tijd een leege, woeste, ver
laten plek grond. Het eenige wat de
voorbijganger er zag, was een schut-j
ting, en een poffertjeskraam. Menige j
vreemdeling vroeg dan ook verbaasd,!
hoe op zulk een mooi en druk punt;
zoo'n toestand kon ontstaan en worden j
bestendigd.
De lezers van dit blad weten wel het
hoe en waarom. Er bestond verschil
van meening over de rooilijn tusschen!
den eigenaar van het terrein en het!
gemeentebestuur, een qua.est.ie, die, ge-1
rezen reedis onder den vorigen burge
meester, tot voor korten tijd hangende
en onongelost was gebleven.
Thans zijn de partijen tot eenstem
migheid gekomen. En het gevolg daar-j
van is, dat op het terrein twee huizen j
op 't punt staan te verrijzen: in liet
eene komt een vleeschwinkel, de be-j
stemming van het andere is nog onbe-|
lcend.
De architect, de heer Roog, heeft:
kans gezien om de twee perceelen te j
zetten op een klein plekje. Ze nemen j
samen niet meer dan 170 vierk. M. in
beslag. Jammer is het, dat op 't over-!
schietende open terrein (300 vierk. M.
ongeveer) nu weer de pofferkraam ver
rezen is, die men dacht dat nu verdre
ven zou zijn. Onze teekening geeft heft
gebouwtje even aan.
Misschien wil de eigenaar daarmee
nog duidelijker aanwijzen, dat een ge
deelte van zijn terrein nog te koop is.
Zoo ja, dan moge deze reclame spoe
dig succes opleveren, zoodat het hin
derlijke open terrein geheel bebouwd
wordt. In elk geval is het verrijzen van
de, hierboven geteekende huizen al een
groote verbetering.
later geen eigen tehuis verkrijgen, dan
zal er niettegenstaande van haar een
geest van degelijkheid en eenvoud, te
vredenheid en opwekking uitgaan, die
anderen weldadig aandoet.
DOOR
OTTO H. SMITS.
(Vervolg).
Ookkan men aannemen dat 't Hiëra"
tisch schrift meer een geheimschrift
der priesters was. Waar toch 'tvolk
alleen de Hiëroglyphen kenden, was
'tzeer moeielijk voor oningewijden de
Hiëratische lettervormen te ontcijfe
ren. Toch schijnt het volk langzamer
hand met 'tHiëratïseh schrift meer
bekend te zijn geworden en daar dit
als schrift voor 't dagelijksch leven
door de nog steeds groote omslach
tigheid niet bijzonder geschikt was,
ontwikkelde zich langzamerhand door
vereenvoudiging 't Demotische-
(volks-) of Epistolographische (brief-)
schi'ift, 'twelk evenwel pas in de 8e
eeuw v. Chr. algemeen gebruikt werd-
Als voorbeeld volgt hier een naam"
schild van koning Khufu of Cheops,
den oprichter der pyramiden van
Gizeh, 'twelk met roode verf geschil
derd, in een van deze meermalen
voorkomt.
I7lè'ro(r]yf>Jie
Scdry/ï/iêrog-Jy^oAe.
jü/iëra éi se A
Des&ofjscJi
Ongeveer 700 v. Chr. begon zich in
Egypte de handel met vreemde landen
en wel in de voornaamste plaats met
Griekenland, sterk te ontwikkelen.
Het gevolg daarvan was, dat langza
merhand vele Grieksche zeden en ge
woonten burgerrecht verkregen en ten
laatste zelfs de Egyptische geheel ver
drongen. Zoo ook met de taalOnge
veer 300 v. Chr. werd de Grieksche
taal als officieele taal aan 't Egypti
sche Hof ingevoerd. Deze Grieksche-
Egytische taal werd de Koptische
genoemd. Een wijziging der schrijf-
teekens was van deze taalverandering
mede een gevolg. Het schrift der Kop-
tische taal verdrong 't Demotische ten
laaste geheel.
AMERIKA.
Een zeer eigenaardig schrift, welks
bestaan zeker tal van lezers totaal
onbekend zal wezen, is 't schrift van
knoopwerk. Voor-zobver.me bekend is,
is dit alléén in Amerika en voorna
melijk in 't zuidelijk gedeelte van dit
werelddeel in gebruik geweest. Het
bestond uit een hoofddraad waaraan
meerdere draden op verschillende
draden op verschillende wijzen waren
vastgeknoopt. Iedere manier van luido
pen hadt z'n bijzondere beteekenis.
't Schrift was evenwel zóó primitief,
dat dengene, die zoo'n geknoopte
„brief" overbracht, daarbij ook nog
steeds eene mondelinge opdracht
medekreeg, wijl 't anders nagenoeg on-
mogelijk was het bericht te ontcijfe
ren. Doch niet alléén dat de verschil-
lende draden ieder op een afzonderlijke
manier worden geknoopt, ook werden
verschillende kleuren gebezigd. Een
J oorlogsverklaring welke den eenen
j stam den andere zond was bijvoorbeeld
I louter uit roode draden samengesteld
I geel beteekende goud, wit was zilver,
enz. Bij iederen stam waren eenige
mannen, welke in 't lezen van dit ge
knoopte schrift specialiteiten waren
en op bepaalde dagen in plechtige
bijeenkomsten deze aan de jongelin
gen en mannen verklaarden.
De Indianenstammen in Noord-
Amerika, een nomadisch volk, welke
in de tijden voor de ontdekking van
Amerika door Columbus, nagenoeg
uitsluitend van de jacht leefden, ge
bruikten reeds vroeg een schrift 't welk
sterk doet denken aan de Hiëro
glyphen der Egyptenaren. 't Bestond
namelijk uit teekens, welke ieder een
afbeelding waren van verschillende
dieren en voorwerpen, evenals we dat
gezien hebben bij de Hiëroglyphen.
Meerdere kenteekenen toonen trou
wens aan, dat 't oorspronkelijk vader
land der Indianen niet Amerika is
geweest. Zelfs is bij enkele stammen
nog de traditie bewaard gebleven dat
hun voorouders na een langen reis
over een groote zee daar aangekomen
zijn. Doch dit verder uit te vorschen
en daarover uit te weiden ligt. na
tuurlijk niet op mijn weg.
EUROPA.
Het oudste schrift in 'tdoor ons
bewoonde werelddeel zijn de door de
Batavieren, Germanen en Noorsche
volken gebruikte runen. Zooals ik
reeds opmerkte beschouwde men de
uitvinding der schriftteekens als te
zijn van goddelijken oorsprong. In de
Noorsche mythologie wordt O din als
uitvinder beschouwd. Meestentijds
werd aan runen een geheimzinnige
kracht toegeschreven, wijl aan de
eenvoudige bewoners dezer landen de
beteekenis doorgaans totaal onbekend
was. Ze werden nagenoeg alléén door
de wichelaars en wichelaressen ge
bezigd, welke naar men meende met
de Goden in betrekking stonden en
daardoor zeer in aanzien waren, ja
zelfs menigmaal als onschendbaar
werden beschouwd. Eigenaardig is dat
de runenteekens weer merkwaardig
veel overeenkomst vertoonen met het
Phenicische schriftzooveel zelfs dat
enkele geleerden aannamen, dat de
runen daaruit zouden zijn ontstaan.
Dit beweren berust evenwel op losse
gronden en is, mijns inziens, niet te
bewijzen. Wel zou men haast geneigd
zijn te denken dat alle schrijfwij
zen der aarde één oorsprong hebben
gehad.
(NOORSCHE RUNEN.)
Bij de reusachtige uitbreiding van
't Romeinsche rijk (bij 't begin van
onze jaartelling en daarna) voerden
de Romeinen, benevens zoovele hun
ner zeden, gewoonten, bouworden,
enz., ook hun schrijfwijze in en wer
den de runen verdrongen.
Van de talen en schrijfwijzen der
bewoners van 't groote Romeinsche
rijk is ons 't Latijn wel 't meest be
kend. De Fransche taal is van de La-
tij sche afgeleid en de letterteekens
worden nog heden in nagenoeg onver-
anderden vorm door ons gebruikt.
(Wordt vervolgd).
PROBLEEM No. 9.
ZWART.
Wit speelt en geeft in drie
zetten mat.
Oplossingen worden vóór 22 Juli in
gewacht aan het adres van den redac
teur dezer rubriek, Jhr. A. E. van Fo-
reest, Atjehstraat 134, te 's Gravenhage.
Oplossing van Probleem No. 7.
Kc3,
Kd5,
cd3:,
ed3
2 d4 enz.
2 De3 enz.
2 De3f enz.
2 DfBf enz.
2 Lcöf enz.
2 Leöf enz.
Goede oplossing ontvangen van A.
v. V. te Haarlem.
Op onze vorige prijsvraag: een
rijmpje op de gemeenteraadsverkiezin
gen, waren 13 antwoorden ingeko
men. De prijs viel ten deel aan den
heer
Th. LAMERS,
Bakkerstraat 32,
alhier, met het volgende versje:
DE VERKIEZINGSSTRIJD.
De strijd is weer haast voleind
In onze goede stad
En zonder erg zegt men toch
Dat stemmen weet je wat,
't Is eigenlijk te veel gevergd
Om in dit warme weer
Ter stembus heen te gaan
Te stemmen keer op keer.
Doch daar ik nog geen kiezer ben
En dit nog heel lang duurt
Geloof mij, laat 't me erg koud
Wie of de stad bestuurt.
Voor mijn part komen ze er allen in
Die op 't lijstje staan
Dan ben 'k voor mij wel overtuigd
Dat 't Haarlem goed zal gaan.
De uitgeloofde inktkoker ligt Maan
dag a.s. tusschen 2 en 3 uur ter be
schikking van den winner aan ons
bureau Kampersingel 70.
Nog eens willen wij de dichtkunst
van onze lezers beproeven en vragen
nu een 4-regelig versje op de warmte
in de afgeloopen week. Als gewoon
lijk kunnen antwoorden tot en met
Woensdagavond ingezonden worden.
Als prijs loven wij uit een
KOP EN SCHOTEL.
