"ïierel haar lievelingsvogel werd, een lest witte muizen op na. De Koningin-Regentes van Spanje A-ijdt hare zorgen aan een troepje gei ten, uit erkentelijkheid jegens de voedsters), die den jongen zwakken Alfons XIII in het leven hebben ge houden. Z. H. de Paus heeft een zwak voor de vogelwereld. De vogels, zeide Leo XIII onlangs tot een ambassadeur, zijn de beste diplomaten. Inderdaad, als de bezoekers mij verlaten, kun nen zij slechts mijn welwillendheid prijzen; ik betwijfel echter of zij :u 6taat zijn te herhalen hetgeen ik ge zegd heb, want de vogels overschreeu wen mij gedurende de audiënties ge heel en aL Een spoorweg van New-York naar Bu9nos-Ayres. Het plan voor een spoorwegverbin ding van. de metropolis van Noord- Ameri.ka is ontworpen. Het pan-Ame- rikaansche Congres, dat in Oct 1901 in Mexico zal gehouden worden, zal dit ontwerp tot een der hoofdpunten van bespreking maken, en het lijdt schier geen twijfel, dat tot de uitvoe ring daarvan zal worden overgegaan. Het project is afkomstig van Mr. Blai ne. Bedoelde liin zal een lengte heb ben van 10.200 Eng. mijlen. De kosten worden geraamd op pl. m. 504 millioen gulden. De lijn loopt van Mexico uit door geheel Mid den-Amerika en neemt in Zuid-Amerika haar weg door de Staten: Columbia, Ecuador, Peru, Bo livia Argentinië. De secties zijn als volgt: Ver. Staten v. Amerika met 2034 mijlen. Mexico 1664 Guatamala 169 Salvador 220 Honduras 71 Nicaragua109 Costarica 360 Columbia 1065 Ecuador 668 Peru 1785 Bolivia 587 Argentinië 1050 De plannen voor deze grootsche on derneming zijn reeds in verschillende secties uitgewerkte en wachten slechts op de uitvoering. Levende kaarten. Eern eigenaardig schouwspel, waartoe het initiatief werdi geno men door dien hertog van Norfolk, heeft op zijn oud-Nonnanctrsc-h kas teel in de Emgelschie havenstad Arundiel plaats geliadl. Ten voordlee- lei vani hei. Susseix-hospiiiaaL heb ben 52 heeren en dames uit die voornaamste EugeLschei krLngien een soort gecostumeerde quadrille- in gestudeerd. voorstellende eeai par tijtje whist. Het werd gespeeld dloor dien hertog en den burgemees ter van Chichester met de dames Talbot en Howard', voor 3000 toe schouwers. die o~ waliilem en ter rassen plaats hiadden gevonden. Moöiten noch bosten waren ge spaard1. Ied'er der vier personen, die het snel leidden zat op een kliein, met scharlak emkteuri ge stof bekleed' podium'. Op eiken hoek van hot vierkant, waarbinnen d'e 52 lie vendie kaarten, zich hadden op gesteld, stond zulk een podium. Op een teeken van dien hertog dansten de ..kaarten" een gemeng de rei en schaarden zich daarop achter elltaar. Ieder speler kreeg daarop zijn 13 kaarten en die eer ste manche begon. Het was een interessant gewirwar van prachtige kleuren, schitterende- juweeten en fonkelende wapenen:. Die kaarten gleden uitstoken d'. Tuscuben de partijtjes in onderhielden zij zich met het publiek, terwijl zij de meest verschillende1 fleuren yorm- dien, mooie dansen en ailierlei evo luties uitvoerden. De vier azen werdien door zeer grootei, slanke dames, twee blon dines 'en twee brunetten. voorge- steid. die roodte resp. zwarte flu- weelen gewadeni en blreedlei gjou- dlen spelden in het haar droegen. De „vrouwen" werden voorgesteld in wit atlas met lange slepen. Van d'e schouders van harten- en ruiten- vrouw golfden roode, van schop- pen- en klavervrouw, zwarte flu- weelen man t eitjes. De heeren en boeren verschenen, in prachtige costumies'. Ook de overige kaarten, deden allerliefst, in haar geparfu meerde, wit mousseKtptan kleeding. Haar kleuren1 en getallen kende men aan de kakettei, zwarte en roo vrouws buis ik buig voor u, me vrouw heb de bekentenis ge hoord. Volgens de Russische wet zijn deze twee man en vrouw. Uw eigen bevel, generaal de wet van dien Kaukasus. Sta mij toe te hopen dat gij er kennis van draagt. Hij' kon zijn triomf niet verber gen, gelukkig als een kind. Zevia- viëff keek van den een maar den ander, als een die lust had hen al len dood te slaan, maai' hij be- heerschie zich, zoodat 't Moed hem naar 't hoofd steeg. Zijn laatste kaart had hij uitgespeeld. Lord Dame, zei hij rustig, gij zult morgen Tiflis verlaten. Dane boog. He zal u gehoorzamen, gouver neur. De Rus ging naar die dleur. Goeden nacht. Madame, zei. hij. Fékla stond als een koningin. Haar troon stond! bier in het huis der overwinning. Goeden nacht, generaal' Zeno- vieff d'e schildwacht zal tl dien weg we-1 wijzen. Hij schrikte terug voor haren vlammen den vetraohteljjiken blik. Tot den schildwacht zei hij de fluweelen mutsjes, d'ie miet gou den ruiten, harten, klavers en schoppen versierd waren. Boven dien dlroegen zij de kaarten, die zij voorstelden, in groot formaat op de borst. Frankrijks kolenkoningin. Zoo beeft Frankrijk na zijn ro- zenkoniiigin of koningin der deugd dan, ook een koiLemkomimgim. Met merkbaren trots vermeldden de bladen uit het departement Pas de Calais de1 bi-zomd&rh,ed.en van die ..kroning der zwarte, muze", te Lens. De uitvinder van deze nieu we verheerlijking van dien arbeid is die vroegere mijnwerker en te genwoordige afgevaardigde Basly. Driehonderd meisjes die in die groeven werkzaam zijn moesten de koningin uit haar midden kie zen. Zes-en-vijftig der arbeidsters bekwamen stemmen, de meeste echter 145 vereenaigde kolemzift- ster Lea Bourdon, een bekoorlijke blondine met bruine oogem, op zich. 4 Der knapste mededingsters werden haar ais ©eeredamies toe- (gevoegd. De kroning -geschiedde op een groot plein te Lens, waar tot dit doel een. reusachtige met vaan dels, bloemen en andere versierin gen getooide estrad'e was opge richt. De bewoners van Pas de Ca lais en ©en overgroote van heinde en ver toegestroomde menigte woonden de plechtigheid bij. De kotenkoningin verscheen ,op een reusachtig grooten wagen, waarop de ingang van een groeve met dien hijschkorf, benevens d'e machines en werktuigen van d'e mijnwerkers waren voorgesteld. De koningin, droeg -haar „ambtsgewaad1" dat vooiri d'eze gelegenheid- van zijde was gemaaktkorte blauwe met wit be&tikite rok, blauwe sc-hort ein om het hoofd een zakdoek gewon den, waaruit haar overvloedig aschkl'eurig haar neergolf die. In tegenstelling met de eenvoudige kleedij der koningin, schitterden baar vier eered'ames in de' prach tigste te Pari is vervaardigde, zijdien japonnen, waarvan die slepen door in fluweel gekleed!© pages werden gedragen,. Bij- de aankomst werd de koten- kouingiir, door den afgevaardigd'© Baslv naar de estrade geleid, waar op muziek, gezang en dans dei danseressen waren hiervoor uit Parijs overgekomen die menigte weldra iin ©en vreugderoes brach ten. Nadat door een groot koor een cantate was uitgevoerd, daalde de muze ..stralend van schoonheid, vreugde en trots" van haar zetel af en schreed' door twee rijten van mijnwerkers door. die met hun opgeheven gereedschannen een ijze ren dak over haar vormden, ter wijl een bloemenregen neerviel op de gefeeste Koningin ©n meer dan 5000 keleni de Marsieillaisei aanhie ven. Altijd practisch. Om op gemakkelijke en weinig kostbare wijze bosschen aan te planten, hebben: de Amerikanen een middel uitgedacht, dat in Kan sas, Nebraska en Colorado toege past ward't. De aanplanting ge schiedt elk voorjaar door school kinderen. Op den Arhor-Day" zooals de dag, waarop het fieri,t r-e- beurt, genoemd wordt, krijgen;, bij besluit van het bestuur, alle leer lingen. vrijaf en gaan ondier leiding van hun onderwijzers, en. die nota belen der streek boonnen planten'. Dit jaar hebben dertig duizend kinderen daaraan meegedaan. Iedleu* droeg een stek van een boom, dat dan te bestemden plaatse geplant werd. Deze ondlerneminig, oppervlak kig gezien.'van weinig beteekewi-s, draagt, goede vruchten. Volgens „La Nature" toch heeft men in Kansas op deze wijze meer dan honderdduizend hectaren bosch aangeplant. Begrip van eer Het begrip van een der hooge Divi.tsche militaire autoriteiten wordt soms opgedreven tot een© hoogte', waar een gewoon rriiem schenversfand niet bij kan. In de- bladlen wordt daarvan nu weder eien zonderling voorbeeld, verhaald, haast geschikt om als Ga I verlaat deze plaats. De laatste woorden wanen, van Vadorski, die hem tot aan de trap volgde en toeriep Uw eigen bevel, generaal, uw eigen bevel Zij hoorden die koets afrijden en zagen uit het venster, dat de scbiddL wacht naar de barak terugkeerde. De man die de overwinning voor hen had behaald, d'io de poorten der vrijheid voor hem bad geopend, bad hum toe Geluk op uwe groot© reis <©n vertelde hun dat hij morgen een voorbijgaande herinnering in hun: leven zou zijn. Om acht uur is etr een post- kar. mijn kinderen. Gaat daarmee heen. dan vindt rtj de stoomboot tie Batoum. Draal niet in Rusland, tere- geen siapendie hondlen. Dei brief van d'en minister heeft die poort voor u geopend, maar er is -altijd kans dat hij weeir geslote,n wordt. Neem dein zegen van een oud man met u. Hij is zelf ook jong ge weest en zal nooit- meer jong wer den. Voortaan is zijn naam een schaduw achter u op uwen weg. Als gij u zijner ho^nnert, denk dan aan dien eene die'liefde. koes- onderwerp voor een nieuw drama te dfieniesn. Een jong lui,tenant had in be schonken toestand' een ander offi cier van zijn regiment een, slag ge geven. Den volgenden dag, toen mem hem vertelde wat hij had ge daan. maakte hij dien officier zijn veiromtschuldi gin gen en dei bel'ee- diigdo nam de vero-ntschuMii gingen aan. met de belofte dat mem- niet meer over het geval zou spnekemi. Verstandig en goedl af- en uitge maakt, zou man zeggen. Maai" een „Raad van Eer" wel ke op last der hoogere militaire overheid de zaak in handen mam, dacht er an,de,ris over en besliste dat d'e officier, d'ie den slag ont vangen en niet gewroken had. alt den dienst moest worden ontslagen. Zoo ts de loopbaan van dlïem of ficier bedorven, omdat hij eene niet opzettelijk gepleegde' beleedii- ging op verzoek van dien beLeedi- ger heeft vergeven. Een gevaarlijk oogenblik. Welke gevaren het beroep van een arts met zich brengt, onder vond de leider van d'e psychiatri sche afd'&eling der Universiteitskli niek te Pest. dr. Kart Hudowemig, op zeer onaangename wij ze. Toen, hij om 'een zieke te onderzoeken, dloor de gang v-an het klimekgebouw liep. kwam hem plotseling in den weg ©en armoedig ©ekleiedie: vrouw, die 'dreigend met een groot keuken- mes zwaaide en hem toeriep „Waarde mijnheer d& -dokter I Ik ben krankzinnig, maar ik weet echter dat gij mij gezand kunt ma ken. Weigert gij dit te doen, dan stoot ik u bet mes in de borst." Professor Hudowemig bewaarde;, ondanks het dreigend gevaar, ,z-ijn tegenwoordigheid van geest. Hij be hoefde er niet aan te twijfelen, dat de vrouw bij den gerings tem tegen stand de daad bij het woord zou voegen. Hij antwoordde dus aan haar verlangen, te ziullen voldoen en naod'igde haar uit hem naar zijn kamer te volgen.. Intussohen wa ren eemi'ge wachters der kliniek, die d'e luide woordenwisseling had den gehoord, toegesneld'. Een blik van den professor* was voldoende om hun den. toestand te doen be grijpen. Zij ("riepen de krankzinni ge aan tem wi stern haar na eien hevi ge worsteling omsehadeiLijlk te ma ken. De vrouw werd aan de poli tie overgeleverd, die vaststelde, dlat zij een dartoomster uit Ióth was. die kort geleden te Peist was gekomen en ongemerkt de kliniek had weten- binnen te dlrtn-em. Als gevaarlijke krankzinnige is zij, naar een gesticht vervoerd'. Te mooi. In een Mietin variété-gezelschap te Parijs treden sedert eeni.gen tijd twee zangeressen, Carmen d'Althènes en Ida Daubroy op, die tot voor korten tijd' de allerbeste vrienden waren. Daar werd op een goeden dag een nieuwe spcialiteit, Adrien Colin, een buitenge woon knappe jonge man, geëngageerd, die spoedig de lieveling was van alle bezoeksters van het variété-theater. De beide zangeressen echter werden tot over de ooren verliefd op den nieuw gekomene en de een wilde geen duim breed wijken voor de andere. Weldra verklaarde Carmen: Zoo gaat het niet langer, wij moeten duelleeren en een van ons moet op de plaats blijven. Ida Daubroy was precies dezelfde mee ning toegedaan en den volgenden mor gen had het duel in een bosch bij Ptu rijs plaats. Twee schoten vielen tege lijker tijd, doch geen der vriendinnen had eenig letsel bekomen. Door het 9chot was een Sn de buurt surveillee- rende politieagent opmerkzaam gewor den. Hij kwam naderbij, arresteerde de duellisten, en na,m haar mede naar d'e dichtbijzijnde wacht. Toen hier de commissaris van politie den beiden zangeressen trachtte duidelijk te mar ken welk een belachelijke rol zij ge speeld hadden, klonk het als uit een mond: „Hij is te mooi! mijnheer de commissaris". De hitte, In de graandistricten in de Vereenig- d)e Staten duurt de hitte voort; de weerkundige bureaux voorspellen ech ter regen in de naaste toekomst. De oud-minister .van landbouw Nonnan Colman deelt de meening van dein te- genwoordigen titularis niet, wat be treft den invloed van dei hitte op den oogst: Colman verklaart, d'at de droog te voor de -landbouwers in den staat Missouri nadeeliger is, dan de burger oorlog was. Het financieel verlies zal het plunderen, verwoesten, (branden enz. in do vier jaar van dien oorlog overtreffen. Slechts 25 procent van den oogst zal terecht komen, tenzij er da delijk rege.n komt. Ook de hooi- en de haveroogst is voor de helft mislukt, alleen de boekweit staat goed. Te Lond'an wees de thermometer gis teren 83 gradlen Fahrenheit in de scha duw, wat 10 graden boven de gemid delde temperatuur voor Juli is. Lessen van den oorlog. Bloch, het bekende lid van den Rus- sischen Rijksraad, heeft onlangs in de Royal United Service Institution" te Londen een lezing over de lessen van den oorlog in Zuid-Afnka gehouden. Hij kwam tot de slotsom, dat deze oor log niet alleen de groote voordeelen van een verdedigende taktiek had aan getoond, maar ook de grootere weer standskracht, die een burgerlijke be volking tegenwoordig, dank zij het rookloos buskruit en het nieuwerwet- sche geweer, heeft. Deze openbaring had een ontzaglijke waarde. Zij be wees, hoe onoverwinnelijk een volk is, dat zijn onafhankelijkheid verdedigt. In een oorlog tusschen groote mogend heden was er z. i. geen vooruitzicht, hetzij op groote overwinningen, hetzij op definitief succes door middel van de wapenen. Zelfs militairen waren tot de overtuiging gekomen, dat het fun dament van de weerkracht van een land niet langer het leger is, maar de economische hulpbronnen; alles wat deze hulpbronnen verzwakte, tastce de basis aan, waarop het leger rustte. De manoeuvre-formaties, die nog al tijd; werd; onderwezen, zijn niet langer van toepassing op het werkelijke ge vecht. De soldaat is nog altijd een ma chine, maar de oorlog in Zuid-Afrika had bewezen, dat. zoo'n machine, die alleen oprukte op bevel van zijn supe rieur, waardeloos en zelfs nadeelig was. De kazerne-pop had het afgelegd tegen een eenvoudigen prakticus, die al zijn energie en schranderheid wijd de aan het hoofddoel; het uitvinden en verslaan van den onzichtbaren vijand. Vroeger waren er geen andere dwang middelen dan geweld. Maar in den te- genwoordigen tijd zou men den oorlog onmogelijk kunnen maken door een scheidsgerechtshof welles uitspraken bindend moesten zijn; en als er weer- barstigen waren, moest men dezen straffen door hen uit te sluiten van de voordeelen van internationale conven ties. Het vuur. Hij, die om vuur verlegen is, weet hoe moeilijk het soms is, zich dat te verschaffen. Wij bezitten thans een groote hoeveelheid middelen om vuur te maken; maar zonder een van deze zitten we in groote verlegenheid, Het vuur is eens uitgevonden; maar over de wijze hoe dat geschied is, is men 't nog verre van eens. Het denk beeld dat iemand op de gedachte ge komen is, vuur te maken door wrijving van hout op hout, toen hij zag dat twee door den storm op elkander ge wreven boomtakken in brand genaak ten, is evenmin aannèmelijk als dat een „Prometheus uit den ijstijd" door nadenken en proefnemingen 't geheim heeft uitgevonden. Volgens de overleveringen van alle volkeren is het vuur een geschenk van hoogere wezens, of een door list verkregen toovergoed. Het kan zijn, dat in de nabijheid van vuurspuwende bergen de mensch van deze vuur ver kreeg, elders van een door den blik sem ontstanen brand', weer elders van een brand, die door broeiing ontstaan was, en dat men het aldus verkregen vuur door zorgvuldig onderhouden bewaarde, door „inrekenen" of in tempels. Maar daardoor wordt de vraag niet beantwoord, hoe de men- schen het eerst hebben vuur gemaakt Het maken van vuur kost arbeid; 't is niet de vrucht van het toeval. Ver moedelijk verkreeg men het als bij product ,toen men wat anders maken wilde. Liet boren in hout zal tot de ontdekking geleid hebben van den vuurboor, het schaven van hout tot dat van den vuurwrijver, het snijden en zagen van hard hout tot dat van de vuurzaag en vervolgens het stuk slaan en kloppen van keien tot de uitvinding van het ketstuig in zijn ver schillende vormen Het bewerken van hout levert in het boormeel tevens een gewenschten tonder. De tonder is bij elk vuurtuig onontbeerlijk; tonder toch is een stof, welke gemakkelijk vuur vat. Er bestaan drie soorten van vuur- horen. De eenvoudigste bestaat uit een stuk hout, waarin een kuiltje. Daarin zet men de punt van een stokje, waaraan men tusschen beide handen een zoo snel mogelijke draaiing geeft; door deze wordt het in de holte gelegde houtmeiel verhit en raakt ein delijk in brand. Men gebruikt be paalde soorten van hout, gewoonlijk een hard en een zacht. Een Indiaan maakt met zijn werktuig vuur in acht seconden. De Dajak gebruikt een om de hoor gewonden koord, dat inet de handen heen en weer getrokken wordt; een tweede persoon drukt met een stuk hout de boor naar beneden. De vuurzaao- wordt gebruikt in heel Oost-Indië. Op Borneo is de zaag een splinter van een grooten bamboe stok. Dan worden van den buiten kant kleine spaantjes geschrapt en als tonder in de holte gelegd. Het zaagblok is een dergelijk stuk bam boe, maar wat langer en heeft een scherpen kant. Bij het gebruik zet men zich op den grond, plaatst het blok dwars voor zich en neemt de zaag in beide handen, de gebogen zij de naar beneden, den tonder naar bo ven en een hand aan ieder einde. On der sterken druk beweegt men de zaag regelmatig heen en weer. Na ongeveer tien trekken begint de ton der te rooken; men zaagt sneller en sneller, en ten laaste ontgloeit de ton der. Deze bewerking duurt minder dan een minuut. De bewerking van steen heeft aan leiding gegeven tot het uitvinden van den vuurslag, en tengevolge daarvan kregen verscheiden steenen, meest kwartssoorten, bij vele volkeren een naam, die overeenkomt, met ons vuur steen. Een zeer merkwaardig vuurwerk- tuig is de vuurpornp, die o. a. bij eeni- ge Dajakstammen gebruikt wordt't Is een soort van proppenschieter. De sa men geperste lucht dient echter om door verhitting tonder aan het glim men te maken. In de holle, aan het eene einde gesloten metalen buis wordt een zuiger gedrukt, aan welks benedeneind zich een met tonder ge vulde ruimte bevindt; door het samen persen wordt de lucht in de buis ver hit en de tonder begint te gloeien. Dierenliefde. Te Londen is een hospitaal, door eerste geneesheeren bestuurd, alleen bestemd! voor zieke vogels. Het bestaat uit verschillende gebouwen. In het eer ste vindt men de consultzaal, de apo theek en het laboratorium, waar een bekwaam apotheker zich alleen bezig houdt met het toebereiden van de me dicijnen voor het hospitaal. Naast de consultzaal is de operatiezaal; daar brengt dr. Wall srebroken vleugels of pootjes eigenhandig weer in orde, met hulp van toestellen die- het dier dwin gen tot volkomen onbeweeglijkheid. Evenals bij de menschen volgt er hij vogels na een operatie wel eens koorts; en daar het dier dan alle voedsel wei gert, bedenken de verplegers allerlei middelen om het voedsel te doen ge bruiken, goed of kwaadschiks. In een ander gebouw worden de zie ken gehuisvest; duiven, papegaaien, zeldzame vogels, die door de eigenaars ter verpleging worden gebracht. El- ken morgen worden de kooien schoon gemaakt en ontsmet; voor de besmet telijke zieken is bovendien een afzon derlijke zaal ingericht. De eigenaars der vogels krijgen da gelijks een rapport omtrent den toe stand der zieken. Het hospitaal is altijd vol patiënten. Zou het waar zijn? In Frankrijk blijkt de komkommer tijd nog te bestaan. Ernst Bium vertelt in de „Gaulois": Een Parijsche bedelaar die blind was, had steeds een hond naast zich, die tusschen de tanden een mand hield en hierin de gaven van de voorbijgangers in ontvangst nam. Na geruimen tijd stierf de bedelaar, maar de hond bleef aan zijn gewoonte getrouw, nam zijn oude plaatsje aan de brug geregeld in en nam verder de geschenken in ont vangst. Na langen tijd kwam ook zijn einde en in het stroo van het sluwe dier vindt men dertigduizend francs! Een tram kaar tie van 675 frg. In München werd indertijd een ze kere juffrouw Degen door een tram controleur betrapt op het gebruik ma ken van een ongeldig kaartje. Juffrouw Degen beweerde bij kris en bij la-as, dat zij dit kaartje voor haar geld van den conducteur Schiicht ontvangen had. Deze ontkende, werd echter dooi de maatschappij ontslagen. Hij diende hierop een aanklacht tegen juffrouw Degen in, en het einde der geschiede nis is, dat zij den conducteur 135 da gen loon ad 675 Mark moet uitbetalen. Dat was een dure rit! Straatbesproeïmg met petroleum wordt in den lateren tijd aangepre zen. Nu blijkt echter, dat te Chicago drie jaren geleden gedane proefnemin gen geenszins aan de verwachting vol deden en dan ook lang weer gestaakt zijn. In de eerste plaats was de „geur" niet uit te houden; petroleum, een vluchtige aardolie, ruikt zoolang zij verdampt, d. i. een paar maanden. De straten waren bovendien voor dames haast onbegaanbaar, daar een kloven de, olieachtige massa zich aan de klee- ren hechtte. Gummiwielen van rijtui gen en rijwielen zijn eveneens aan den ondergang blootgesteld. Nu is, een half jaar geleden, van Munchen uit, patent aangevraagd voor een methode, die dan doeltreffend g noemd wordt. De proeven, in 't klein in een laboratorium genomen, gaven recht tot de meeninc dat het vraag stuk van verwijdering van stof en vuil uit de straten vrijwel opgelost was. Het betreft hier ook het zuiver houden van geplaveide straten en asphalt. De stof zou een gummiachtige, taaie laag vormen, die alle stof in zich opzuigt en noch door storm of wind opwaait, noch door water verweekt. De duur zaamheid heet bijna onbegrensd en de aanlegkosten buitengewoon goedkoop. Eau de Cologne en Haar ge schiedenis. In het jaar 1709 kwam een Itali- aansch handelaar, Giovanni Maria Farina naar Duitschland. Hij was de uitvinder van de eau de cologne en verwierf zich daardoor een wereldb© roemden naam. De kleinhandelaar uit Doma d'Os sal a had zijn vaderstad je op vijf-en twintig jarigen leeftijd verlaten, om aan die oevers van den Rijn zijn geluk te beproeven. Hij verkocht zeep, par fumerieën ©n andere toiletbenoodighe- den, die hij uit Italië gestuurd kreeg. Ook vond men in zijn kleinen winkel een nieuwe odeur, waarvan de berei ding zijn geheim was. Hij had daaraan den naam gegeven van de stad Keulen waar hij zich gevestigd' had en meende daarmede zijn nieuwen landslieden welgevallig te zijn. Eerst vele jaren daarna werd de odeur meer bekend. De zevenjarige oorlog (17561763) en de doortrekking der Fransche troepen verschaften zijn odeur een Europeesche vermaardheid. De officieren van Richelieu en Sou- bise achtten het een eerezaak, om ge poederd en geparfumeerd op het slag veld te verschijnen. Hun voornaamste zorg was op hun persoontje gericht en veel minder op hun eigenlijk beroep van krijgsman. Zoo deed het Keulsche water ziip in trede in de salons van Versailles. En dit was voldoende om het in Frankrijk en weldra in de geheele beschaafde w reld in de mode te brengen. Johann Maria Farina leefde lang ge noeg, om den triomf van zijn reukwa ter te beleven. Hij stierf in 1766. Zijn neef erfde zijn vermogen en zijn ge heim. Deze erfgenaam van de eerste de* Farina's heeft de fabriek op den Jülchsplatz tot het jaar 1792 geleid. Hij laat drie zoons na, Johann Bap tist, Johann Maria en Karl Anton. De tegenwoordige chef van 't huis Johann Maria Farina is de kleinzoon van Karl Anton. Zijn compagnon is Johann Maria Hermann, die de kleindochter van Johann Baptist heeft getrouwd. Sedert het jaar 1709 zijn slechts tien personen in het geheim der bereiding van eau de cologne ingewijd. Nooit is een staatsgeheim met meer zorg be waard gebleven. In een afzonderlijk vertrek wordt hei door den eersten Farina eigenhandig geschreven recept bewaard in een kris tallen beker, die in een drieh'oekig ge sloten kruik zit. Daarna komt men in een kamer, welke den ontdekker tot laboratorium diende. Hier staat nog een machine, die hij bij de bereiding gebruikte. De ze machine doet aan een botermachine denken. Dit gedeelte van het gebouw is uit steen en ijzer opgetrokken, en van dubbele deuren voorzien. In den hoek ziet men een soort van machine, uit hout gesneden, welke den vroege- ren bewoner diende tot het vullen der flesschen. Een bezoek aan den kelder is even eens wel de moeite waard. De kelder is in verschillende afdieelingen ver deeld, welke door dikke muren van elkaar gescheiden zijn. Hier worden de met eau de cologne gevulde vaten bewaard. Zij zijn vervaardigd van ce derhout, dat direct afkomstig is van den Libanon. Het cederhout is het best geschikt voor de bewaring van het welriekende vocht. Het is ondoordringbaar, en laat zelfs geen geur ontsnappen. Dö vaten worden in Marseille ver vaardigd en naar Keulen gezonden ge vuld met Franschen wijngeest. De ai- kohol ontstaat door de distillatie van druiven uit de omstreken van Narb'on- ne. Daar bevindt zich ook een filiaal van het huis Farina. In den kelder liggen vaten, die i*eeds vijftig jaar oud zijn. Dikwijls gebeurt hel, dat een der vaten springt. Het middel om alcohol in eau de cologne te veranderen, is zeer eenvou dig. In een half met alkohol gevuld vat giet men het geheime extract en vult daarna het geheele vat met alkohol. Na veertien dagen heeft de vermenging volkomen plaats gehad; de scheikundi ge werking is afgeloopen, en men heeft niets anders meer te doen, dan de vloeistof af te tappen. De op den bodem van het vat achter blijvende groenachtige stof moet, naar men zegt, een uitstekend middel tegen rheumatiek zijn. Het bewuste extract, welks bereiding een ondoordringbaar geheim is, wordt in een klein rond vaatwerk bewaard. De eau die cologne schijnt door het lange liggen beter van kwaliteit te wor den. In den kelder liggen nog flesschen, die in het jaar 1750 gevuld werden. Gewoonlijk is een ligging van zes maanden voldoende om eau de cologne goed te doen zijn. tort voor jteoïge harten en bewaart hem in uw toegenegenheid!. Hij legde een liefkozende hand op Fékla's arm, maar zii nam zijn hand in de hame, ,ein drukte er haai© lippen op. Mijn vriend', mijn vwienidlzei ziji, hoe zou i;k kunnen weirge- teni Hij keende zich af, want hare dankbaarheid ontroerde) hem;. Goedi an -nachtzei hü eien laatste goeden nacht aam kleine Fékla. Daarvoor beware- ons God sprak Dane ernstig. Voortaan is mijn huis uw huis het huis van den ©enigen -eerlijken man dien ik in Rusland! aantrof. In Engeland, dokter, laat uw tehuis in. Engeland, zijn De oude man drukte die hem toe gestoken hand ©n; hield haar eien poos in d'e- zijne. Eens, zoi hij. eens zal ik u mijn kinderen aan' die overzijde den* zee orp zoeken. Zoo sprekende verliet hij' hun;, en hol. was stil in en om het huis, en in de slapende stad. Er was niet langer cee-n schild wacht bij d'e dleurhjj; had voor hen het plleit gewonnen, die wieig dier vrijheid was voor hen geopend. Als sommige wonderkindleren; stom den zij hart ami hart, en. bespraken' met elkanider wat achter hen liaig. Fékla, gediefdemijn 1 mijn Ivormijn mande nacht is voorbij. De nieuwe morsien daagdedie lan^ei dag van hun nieuw teven. EINDE.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 6