IW GEZONDEN
Voor den inhoud dezer rubriek stelt
de redactie zich niet aansprakelijk.
Van ingezonden stukkengeplaatst of niet
geplaatstwordt de kopy niet aan den
inzender teruggegeven.
Mijnheer de Redacteur!
Ik verwachtte, dat de heer Hofland
op den inhoud der „Nabetrachting"
zou terug komen; dan kon ik zien of
er van de zijde van die rechtstreeks
betrokken zijn bij uitspraken als van
Uw Nabetrachter, nog iets te zeggen
viel. Ik meen nu van wel.
De Nabetrachter vindt het blijkbaar
volkomen geoorloofd niet alleen, maar
ook wenschelijk, dat er bij benoemin
gen van onderwijzers aan dure scho-
lene gelet wordt op politieke richting.
In de allereerste plaats dient gevraagd:
waarom alleen aan dure scholen? Het
antwoord van den Nabetrachter is: de
ouders van die leerlingen kunnen
Haarlem verlaten. Doorredeneerende
zegt hij: de rest is toch verplicht te
blijven, dus daar hoeft geen rekening
mee gehouden te worden. De zaak ge
heel en al van den finantieelen kant
beschouwd.
De vraag van recht wordt hiermee
tegelijkertijd over boord geworpen.
De onderwijzer mag bevoegd en be
kwaam, een uitstekend schoolman zijn
is hij van politiek-vooruitstrevende
richting, dan kan hij niet benoemd
worden aan ..dure" scholen. 1) Hoe
ver de vooruitstrevendheid van den
onderwijzer mag gaan. is hiermee niet
gezegd, maar de grens zal vast wel
overschreden zijn met het lidmaat
schap van een bepaalde politieke par
tij: de sociaal-democratische. In het
onderschrift bij het ingezonden van
den heer Hofland wordt dit duidelijk
te kennen gegeven.
Deze meening mag niet toegeschre
ven worden aan een weerzin tegen
deze politieke richting; moet rusten
op dé zekerheid, althans de vrees, dat
een soc. dem. onderwijzer zijn begin
selen indeschool zal propageeren;
dat hij art. 33 der wet op het L. O. op
zij schuivende, de neutraliteit zal
schenden. Ik wensch als vakman de
verklaring af te leggen, de mogelijk
heid. niet te zien dat men een politieke
of economische leer welke ook
aan kinderen zou kunnen propageeren.
Maar aangenomen eens de me-
t h o d i s che mogelijkheid 't zou een
een paedagogische monstruosi
teit zijn van de ergste soort, waartoe
ik geen onderwijzer die ook maar
eenigszins voor zijn taak geschikt is,
en dus over een normaal geweten be
schikt, in staat zou rekenen.
Dit heeft met illusie, als zou een
onderwijzer in de school een ander
zijn dan de onderwijzer er builen, ab
soluut niets te maken.
De geheele moderne richting in de
methodiek en de paedagogiek, erken
nende ais haar hoofdbeginsel: geef
het kindwatdeskindsis,
verzet zich er tegen. Menschen van
karakter en de nabetrachter rekent
daartoe ook de politiek-vooruitstre
vende onderwijzers zullen zich in
de school gedragen, naar hun paeda-
gogisch geweten.
Hiermee is niet «ezegdi, dat een ab
solute neutraliteit bestaat of bereik
baar is. Maar dit geldt voor elk on
derwijzer, van welke richting op welk
gebied ook hij moge zijn. De neutrali
teit echter kan sterk benaderd
worden. Ook dr. Schaepman was in
dertijd van die meening. Een getuige
nis van dien kant zegt veel!
Altijd is men van meening geweest,
dat de neutrale school niet alleen voor
eiken leerling, maar ook voor eiken on
derwijzer openstond. Was het anders,
de rechtspositie van dezen ambtenaar
zou inderdaad sterk begrensd worden.
Zijn grondwettig recht van vereeni-
ging zou tot een doode letter gemaakt
zijn.
't Zij mij vergund te citeeren, wat
mr. J. A. Levy in een onlangs versche
nen brochure over De Rechtstoe
stand van ambtenaren en be
ambte dienaangaande zegt: „Aan
ieder, of hij is staatsburger dan wel
ambtenaar, dat maakt niet verschil,
aan ieder zonder onderscheid, zijn in
de Grondwet die rechten (nl. het recht
van vereeniging en vergadering, de
openbare uiting van gedachten enz.)
als zoodanig gewaarborgd. En nu zou
ik dengene, die daarop inbreuk ma
ken wil, de eenvoudige vraag willen
voorleggen op welken grond zouden
ze den"ambtenaar kunnen worden ont
nomen? Ik zie in zoodanige ontneming,
of in de poging daartoe, niets anders
dan willekeur en machtsmisbruik.
Stipte vervulling van den dienstplicht
wordt terecht van den ambtenaar ge-
eischt, zoolang hij in dienst is. bin
nen de grenzen van het ambt, maar
daarbij en daarnaast is en blijft hij
Nederlandsch burger, en de overheied
behoort zich te herinneren, dat dit be
grip eenzelvig is en blijven moet met
vrijheid."
Steunende op een paedagogisch on
gemotiveerde vrees, leidt het stand
punt van den Nabetrachter juridisch
tot grove onrechtvaardigheid.
Waar tóch dit element bij voor
drachten en benoemingen een rol
speelt, spreekt men terecht van k e t-
terjacht.
Met ingenomenheid nemen wij dan
ook kennis van de verklaring van den
heer Nieuwenhuizen Kruseman, dat
bij 't opmaken van voordrachten de
politieke gevoelens er buiten gexaten
worden.
Onder dankzegging voor de ver
leende ruimte, heb ik üe eer te zijn,
Hoogachtend,
Uw dw. dnr.,
JAC. JANSEN.
Haarlem, 23/7/1.
1) Die dure" scholen zijn inderdaad
duur, maar voor de gemeenschap. Op
H. B. S. en Gymnasium wordt heel
wat meer toegelegd per leerling, dan
op de kostelooze en tusschenscholen
van het L. O. Meeer rechten kun-
nnen dus de ouders der leerlingen van
die „dure" scholen allerminst doen
gelden.
Met een enkel woord wensch ik nog
te antwoorden op het wel wat breed
©pgezette betoog des heeren Jansen.
Met hem acht ik het propageeren
op de school voor een politieke of eco
nomische leer ondenkbaar. Niet alzoo
de opmerkingen, gemaakt naar aan
leiding van geschiedenis, regeerings-
vorm, koningshuis en zoo meer. Om
trent een van deze onderwerpen is mij
bij eigen ervaring een merkwaardig
©taaltje van gemis aan paedagogisch
begrip bii een onderwijzer gebleken.
Dit nu wijst juist de hoofdzaak aan:
gedroegen allen zich steeds en on
veranderlijk naar hun paedagogisch
geweten, dan was de zaak gezond. De
heer Jansen zelf evenwel zal mij niet
durven verzekeren, dat hij niet aan
uitzonderingen gelooft. En heeft mer
nu eenmaal zoo'n uitzondering op een
schooi zooals ik düe bedoelde, dan
raakt men hem niet licht meer kwijt.
In dit opzicht is de positie van den
onderwijzer dan ook veel minder aan
vechtbaar, dan b.v. die van geëm
ployeerden op fabrieks- of handelskan
toren ,aan wie terecht ontslag wordt
gegeven, wanneer ze hun werk niet
behoorlijk verstaan.
En juist deze omstandigheid maakt
bij onderwijzersbenoemingen de keu
ze tot een hoogst ernstige zaak. Ze
behoeft evenwel volstrekt geen aan
leiding fe geven tot „ketterjacht," een
zaak waaraan ik in elk geval nooit
mee zou doen. noch tegenover sociaal
democraten, noch tegenover wie ook.
DE NABETRACHTER.
(Wij achten hiermede deze zaak vol
doende toegelicht.
REDACTIE.)
Stadsnieuws
Haarlem, 24 Juli 1001.
Al hGort men er op 't oogenblik
eeen bijzonderheden van, zoo gaat
de voorbereiding van die plannen
van den staiïonsbouv enz. geregeld
haar gang. Men is d'ruk bezig ge
détail leerde plannen en teekenrin-
gen fce ontwerpen.
Het malven van een nieuwe (ver
hoogde) spoorwegbrug over het
Spaarne zal een stremming in die
Scheepvaart van zeker 2 maanden
veroorzaken.
Gavonden voorwerpen.
Een rozenkranseen. cyclometer;
een brief in couvert.
Te Arnhem zijn voor die hoofd-
aet'e geslaagd onze stadigenooten.
de heeren S. die Groot, J. H. Lin
deman, J. Reyenga en B. Banigima.
Bij het portret van den heer W.
P. J. van Linden Tol in ons vorig
nummer van „de Zaterdagavond'
is abusief vermeld, dat dieze IS
Nov. 1863 te> Roosendaal geboren
isdit, moet zijn 26 April 1867 te
Mapped.
Door een toeval is jaar en dag
van de geboorte dies heeren Laane
(die ook in dat nummer werd af
gebeeld) bij het portret van. den
heer Tol gevoegd.
Degene die ons daarop attent,
maakte.., voegt er een woord van
hulde bij over dien weldadigheids
zin van dén heer Van Linden Tol,
dien hij de vriend der armen
noemt.
Wij hopen niet indiscreet te zijn
door dit even aan; te stappen.
Zwemmen op verboden
plaatsen.
Men verzoekt ons de aan
dacht te willen vestigen op het
verkeerde van 't zwemmen op ver
boden plaatsen, o. a. in de Amster
dams che vaart, waar men door
gaans een aantal jongens zich ge
heel ongekleed te watier kan zien.
begeven. Daargelaten nog 't aan
stotelijke hiervan voor de voorbij
gangers is het zwemmen, daar ter
plaatse ook zeer gevaar!"k, in aan
merking genomen de onbekend
heid met de diepte van 't water, ter
wijl de grond overal bezaaid is
met steenen, gebroken, kruiken en
flesscben enz. enz.
Kantongerecht.
Zitting van Woensdag 24 Juli 1901.
Op 24 Juni LI. was zekere van Balen
in den winkel van A. Schorna«»el op de
Burgwal gekomen om vleesch te halen,
vergezeld van een hondje. Toen dè
eigenaar was vertrokken, had de hond
een aanval gedaan op een onbeheerd
liggend stukje vleesch en daarmede
getracht den winkel uit te loonen. Dit
had zoo de verontwaardiging van
Schornagel opgewekt dat hij met een
groot slagersmes naar het dier wi<«~>
met het gevolg, dat de hond zwaar
werd gewond. Voor dit feit had bekl.
zich nu heden te verantwoorden. Tot
zijne verdediging voerde hij aan, dat
hij dacht dat de hond was afgericht
voor 't wegnemen van vleesch, ten
minste dien indruk had bekl. gekregen
Het O. M. er op wijzende, dat een
slagerswinkel, eene voor publiek toe
gankelijke plaats is. qualificeerde het
feit als straatschenderij en vorderde
f 2,boete of 2 dagen, alsmede vernie
tiging van het mes.
Job de Groot, visscher te IJmuiden.
had zich te verantwoorden terzake dat
hij op 30 Maart 1.1., als kapitein van
het visschersvaartuig „Jansje" i de
Noordeee, ter hoogte van Lowestoft
(Engeland), bezig zijnde met visschen,
geen maatregelen heeft genomen om
schade te voorkomen aan het in de
onmiddellijke nabijheid visschende
Engelsche vaartuig „Clupeidae", doch
integendeel met zijn vaartuig is geva
ren in de richting van genoemd vaar
tuig waardoor de „Jansje" in de net
ten kwam van de „Clupeidae", waar
door de netten zijn verloren geraakt.
Als tolk trad op de heer C. Hey man.
Verschillende Hollandsche en Engel
sche getuigen werden gehoord.
De behandeling der zaak duurt vooi I.
Tegen zekere v. d. Kommer te Haar
lem, die de lafheid had gehad om den
hoed van een ander in te slaan, werd
10 boete of 3 dagen gevorderd.
I. Wallig, een opkooper, had op 26
Juli verzuimd een gekocht ijzeren
rooster in het daarvoor bestemde re
gister aan te teekenen. Daar deze hoe
king dikwijls van, groot belang is voor
de Justitie, achte het O. M. het verzuim
zeer groot en vorderde f 25.of 5
dagen.
De kabels voor <1© lieverlmg van
kracht en stroom uit die gemeente
lijke elecfcrisohe Centrale alhier,
zijn, gereed en afgezonden. In. het
begin van Augustus zal een aan
vang met het leggen daarvan ge
maakt worden.
De bouw van de Industrie- en
Huishoudschool zal geschieden op
een daartoe aa- t -.kocht terrein van
cic-n heer Krelage in de Bloemhof-
straat.
Als architect zal de heer S. Roog
optreden.
Het terrein beslaat een oppervlak
te van 522 vierk. Meter.
Naar ons medegedeeld wordt zal
geen van de klachten, ingediend in
verband met de laatste verkiezings
campagne. een strafvordering na
zich slepende meeste zijn inge
trokken.
taking aan de lichtfabrieken
Naar aanleiding der werkstaking
aan de gemeente-lichtfabrieken, zijn we
heden-échtend eens hier en daar gaan
infonneercn. We spraken o. a. den
heerJ. Gerritsz, secretaris der K. v. A.
voor de Metaal- en Houtbewerking, die
ons het volgende mededeelde
Gisteren-middag zijn een «aar op
perlieden de tusschenkomst van zijn
Kamer komen inroepen. Doch, daar
het vak der opperlieden wel onder de
K. v. A. voor de Bouwbedrijven, doch
niet onder de zijne valt, kon hiï offi
cieel zich niet hi het geschil menp-^"
en ongelukkigerwijze is de v. A.
voor de Bouwbedrijven thans inconpe-
tent tot vergaderen.
Met den heer S. Reinalda, werkman-
voorzitter der Kamer voor Hout- en
Metaalbewerkirtg heeft men ge
tracht persoonlijk de zaak in der minne
te schikken. Zij hebben daartoe een on
derhoud met den heer Blom, den di
recteur en met den heer Bastiaans,
den aannemer, en heden-morgen half
zes, den onder-aannemer van het met
selwerk gehad, doch zonder resultaat,
daar de aannemers, noch de werklie
den. wilden toegeven.
Het bezwaar der opperlieden is. dat
hun loon in verhouding tot dat der
metselaars, niet voldoende is. Zij ver
dienen 20 ets. in de bestekken van ge
meentewege staat 18 ets.) per uur, en
eischen 23, daar ze volgens hun zeggen,
zeer hard en zwaar moeten werken.
Het aantal stakers bedraagt naar we
vernemen, pl. m. 40.
De stakers zullen aan B. en W. aan
vragen om een K. v. A. aan te w;ï-"*u.
die in hun geschil een verzoenings-
raad zal te benoemen hebben. Volgens
de wet op de K. v. A. is dit mogelijk.
Naar wij vernemen, hebben de hee
ren S. Reinalda en J. Gerritsz, reso.
voorz. en secr. van de Kamer van
Arbeid voor Hout- en Metaal-bewerking
hunne persoonlijke bemoeiing in zake
de werkstaking aan de lichtfabrieken,
doen ophouden, daar de leiding der
staking oven-gegaan is in handen van
den Opperlieden-Bond te Amsterdam.
De staking duurt voort.
Men schrijft ons:
Mijnbeer de Redacteur.
Gelieve een klein plaatsje af te
staart in uw veel gelezen blad.
Dinsdagavond vergaderde de
w erkli edenvereemi ging Archime
des gevestigd aain die C. W. v. d.
H. IJ. S. M. in de zaal van die So
ciëteit de Kroon. Na die voorlezing
der notulen, deedl die penningmees
ter verslag van d!e udtigaven en in
komsten, dat met applaus wea-d
begroet. Ditmaal was daarover een
applaus niet misplaatst, omdat de
penningmeester in de laatste twee
jaren bijna geen batig saldo kon
voorlezen, omdat voortdurend een
financieele achteruitgang wegens
de vele ziekten en verwondingen
moest worden, medegedeeld. Thans
maakt dit derdJe kwartaal een uit
zondering; hierin is ontvangen
f 1178,73 en. uitgegeven.' 741.10A
opleverende dus een saldo van
f 437,62^, terwijl de penningmees
ter op 24 April in kas had f 1520,77
daarbij het saldo van 437,62^ is
een financieele weerstand van
f I958,39i. Ik kan. dan ook niet an
ders dben dan de leden die op de
vergadering het voorstel van. het
besünur hebben aangenomen om
nog drie maanden de extra bijdra
gen vol te houden, gelukwenshen.
Het. zal immens elk lid nog frisch
in het geheugen liggen, diat voor
drie jaar geleden in' een half jaar
(in den winter) de vereeniginv een
uitgave had te trotseenen van- ruim
vier duizend gulden, twee duizend
gulden van haar weerstandskapi
taal en ruim twee duizend twee
honderd1 van haar contributie. Of
schoon wij zullen hopen dat de
vereeniging en hare leden gespaard
zullen blijven voor zulke ernstige
tijden, om door de vele ziekten te
worden bedTeigd met ondergang.
Ik wil daarom geachte Redacteur
door middel van uw veel gelezen,
blad aan de leden, die niet op dé
vergaderini; zijn geweest, zeggen:
biedt geen tegenstand om nog drie
maanden uw extra oen tem bij te
dragen.
Mijnheer de Redacteur, mijn
dank voor de opname dezer rege
len in het. vertrouwen, dat van de
ruim honderd leden het miecrendeel
uw blad lezen.
S. R.
Maandag a.s. zal Z. D. H. Mgr. Ko
ning© van Amsterdam optreden m den
R. K. Volksbond.
Verwacht wordt, dat na de kermis
een bestuur gevormd: zal worden.
Bij het gisteren gehouden examen
vanwege cte Nederl. Toonkunstenaars-
w.reenisrirx' te 's-Gravenhage slaavde
voor piano (L. O.) onze stadgenoote,
mejuffrouw C. J. Ritsema, leerlinge
van den heer G. A. Michielse.
Bij vonnis van de- Arr. Recht
bank alhter dd. 23 Juli jl. is opge
heven hei failLissameaut van J. Jon-
ges Cz., thans grasmaaier te Gisp,
uitgesproken 11 Juni jl.
Op de tramlijn HaarlemAlk
maar, waar het op sommige pun
ten danig kan stuiven, neemt de
diretie nu een proef met pet/roleum-
besproeiing.
De resultaten zijn bevredigend.
Wedeluelit Berlijn.
Zondag 21 Juli hield de Postduiven-
vereeniging de Bonte duif een wed
vlucht van Berlijn, afstand 600 K.M.,
de duiven werden des morgens om 5.30
in vrijheid gesteld met oostenwind. De
aankomst was aLs volgt:
le pr. A. F. H. Harms, 12 u. 26. 24 s.;
2e pr. P. J. v. Daalen, 1 u. 30 m. 41 s.;
3e pr. A. F. H. Harms. 2 u. 4 m. 41 s.;
4e pr. id 2 u. 35 m. 32 s.; 5e pr. id„ 3
u. 16 m. 56 s.; 6e pr. R. Slot, 3 u. 17 m.
3 s.; 7e pr. P. J. van Daalen, 5 12 m.
SchakeD.
Dinsdag werden de verschillende on
beslist gebleven partijen in de 3 ronden
afgespeeld. De uitslag was nu
lste ronde:
Esser 1/2 Manheimer 1/2
Exner 0 Mat 1.
Krüger 0. Loman 1.
2de ronde:
Mat 1 Blevkmans 0.
Mannheimer 0 Exner L
3de ronde:
Krüger Mat,
Deze partij werd niet afgespeeld, om
reden Krüger zich terugtrok uit den
wedstrijd, waardoor alle door hem ge-
gespeelde partijen ongeldig zijn. De
uitslag van de 4 d e ronde is
T. Kolsté 0. Meiners 1.
De overige partijen bleven nog on
beslist.
Heemstede.
Ter secretarie zün inlichtingen
te bekomen omtrent een nikkelen
armband op straat gevomdten.
Zandvoort.
De paardentram van het station
naar hotel d'Orauje vervoerde Zon
dag 256 personen. Het hoogst aan
tal in het vorige jaar bedroeg 211.
Aangekomen badgasten.
Fam. Eweg, Amsterdam, Hotel Drie
huizen, 5pers.
Fam. Hoek, id. id., 4 pers.
Fam. Franken, id. id., 4 pers.
Fam. Iieymann, id. id., 4 pers.
Fam. Bakker Niemeijer, Groningen,
id., 2 pers.
Fam. Stuurman, Amsterdam, id., 4
pers.
Fam. Van Eik, id. id., 4 pers.
Jongej. Zuiderhout, id.. VillaZomer-
zorg, 1 pers.
Mevr. Wensinck ,id.. Pension Beau
Rivage.
H„ Weeilensiek, Speyer a/d. Rijn,
Hotel d'Orange.
A. P .van Waveren, Hillegom, id.,
2 pers.
Fam. Marez Oyens, Amsterdam,
Grand Hotel, 2 pers.
Fam. Gans, id. id., 2 pers.
Mr. Wurfbain, Arnhem, id.
Mr. Simon, Amsterdam, id.
Mevr. Wijnman, id., Swaluestraat
1, 3 pers.
J. Vigeveno, id., Passage 9 en 11, 5
pers.
Mevr. Van der Velden, id., Kerk
straat 8, 3 pers.
Fam. Mossel, Krommenie, Hotel
Beau Site, 3 pers.
R. Tacke, Amsterdam, id., 4 pers.
Kinderen Catz, id. id., 3 pers.
Van der ViesBeuker, id. id., 3 p.
P. W. Uchtman, Leeupwarden. Ho
tel l'Ocean. 4 per a
Fam. Vischschraper, Amsterdam,
id.. 4 pers.
H. L. Coosman, id. id.
K. Thunk, Munchen, Hotel Belvé
dère, 2 pers.
Mevr. Theissing, Utrecht,id.. 3 p.
A. T. Schut, Amsterdam, School
straat, 6 pers.
Fam. J. K. Smit, id.. Kleine Krocht
Th. Ruijs, id. Tramstraat no. 6. 7 p.
S. van Praag, id.,Haltestraat no. 7,
8 pers.
Mevr. K. J. Perk, Hilversum, Villa
Buitenrust, 5 pers.
Dames Pierson, Baarn, Kerkstraat
no. 2, 2 pers.
J. Silmer Otté, Arnhem, Hotel Kur-
haus, 2 pers.
Dames Kamper, Amsterdam, Hotel
l'Ocean, 2 pers.
M. T. Middelburg, Amersfoort, id.
A. van Gelder, id. id,
M. Hi sein, Frankfort, id.
Vervolg
Nieuwstijdingen.
De 28e Algemeens Vergadering van
den Volksbond, vereeniging tegen
drankmisbruik zal worden gehouden
op Vrijdag 6 September e. k. te Arm
hem, in 't gebouw Musis Sacrum".
Wetenschap.
Australië.
Op 31 Maart van dlit jaar is in
Britsc-h-Australië de tienjaarlijksche
volkstelling gehouden, waarvan de
voorloopige cijfers reeds zijn be
kend gemaakt. Vergelijkt men drie
cijfers met de uitkomsten, der bei
de vorige tellingen op 5 April 1891
en 1881 gehouden, dan is het op
merkelijk hoezeer de toeneming der
bevolking in de laatste 10 jaren ge
daald is vergeleken met het voor
afgaande tijdperk.
De cijfers, zonder Nrieuw-Zee-
land
bevolking stijging
1881 2.252.617
1891 3.183.237 41%
1901 3.777.212 19%
Het sterkst is de daling geweest
in de laatste vijf jaren toen zij vol
gens de bevolkingsregisters slechts
6% bedroeg tegen 12% van 1891
1896. Blijkbaar neemt de landver
huizing naar Australië sterk af.
Gaat men de verschillende ge
westen na, die nu lot een Staten
bond zijn vereenigdi. dan vindt
men groote verschillen en wel in
duizendtallen.
1881 1891 1901
N.-Zu id-Wales 751.5 1132.2 1362.2
Victoria 8G2.3 1140.4 1195 9
Queensland 213.5 393.7 502.9
Z -Australië 279.9 320.4 360.6
W.-Australië 29.7 49.8 182.6
Tasmania 115.7 146.7 171.1
Van 18811891 dus een sterke
yrtng. over de 50% in N.-Zuid1-
WaLes, Queensland en West-Austra-
lië. Van 18911901 veel geringer
stijging, behalve ini West-Australië,
waar d*e bevolking bijna tot het.
viervoud is gestegen, wegens de
ontginning van de voudmijnen. In
Victoria is de stiis-ins* welke in
het eerste 10-jarig tijdvak nog 33%
bedroeg, gedaald tot slechts 5%,
omdat een vrij groot deel der man
nelijke bevolking naarWest-Austra-
lië en Tasmania is verhuisd. In
Victoria is het «relal mannen in de
laatste 10 jaren dan ook met slechts
3487 toegenomen, het cretal vrou
wen echter met 51.982. Tevens
schijnt d'aaruit te blijken dat- het.
sterk protectionisme in Victoria
volstrekt niet geleid heeft tot de
verwachte uitbreiding van die nij
verheid. (In de meeste Staten is het
aantal vrouwen in verhouding tot
dat der mannen sterk afgenomen,
maar bedraagt er nog alth'd meer.
Alleen in Weet-Australiis het an
ders. Daar waren in 1891 tegenover
1000 vrouwen 1492 mannen, in 1901
is cfat tot 1591 gestegen, tegen-1013
in Victoria en 1983 in Tasmania.
Uit bovenstaand) lijstje bliikt dat
die twee groote oostc.lüke Staten,
Nienw-Zuid-Wales (Sidney) en
Queensland (Brisbane) te zamen in
1881 reeds 43% der bevolking tel
den. in. 1891 48% en in 1901 bijna
de helft.
Nieu w-Zeeland had in 1881
489.933, in 1891 626.658. in 1901
773.439 inwoners (de inboorlingen
Macries niet meesretéld.) De
bevolking is ook daar dus in de
laatste 10 jaren minder sterk geste
gen dan te voren.
Gemengd Nieuws.
Doorluchtige typografen.
Men deelt omtrent wijlen Keizerin
Elisabeth van Oostenrijk, voor wie on
langs een standbeeld te Salzburg ont
huld is, mede, dat zij niet slechts een
begaafd dichteres was, doch daarbij
tevens de eigenaardigheid had, haar
eigen verzen zelf te willen zetten en
drukken.
Evenwel is de Oostenrijksche Keizer
in niet de eenige vorstelijke typo
graaf. Ook Keizer Wilhelm II heeft
eenige maanden het vak geleerd in de
hofboekdrukkerij van Trowitzsch en
Zoon; terwijl ook van Keizer Frans van
Oostenrijk, de gemaal van Maria Thc-
resia, bekend is, dat hij in zijn vrijen
tijd gaarne aan de letterkast stond en
vaardig de handpers bediende.
Een tegenvaller.
De tentoonstelling voor het bouw
wezen, die in 't vorig jaar te Dresden
is gehouden, heeft, na aftrek nog wel
van do bijdragen van 50.000 mark door
het gemeentebestuur als waarborg toe
gezegd, een tekort van 175.000 mark
opgeleverd. De onderteekenaars van
een waarborgkapitaal zullen aldus 50
pCt. moeten storten. De tentoonstel
ling zelve werd zeer geroemd, maar
wegens de kwijning in de bouwvak
ken en de concurrentie van andere ten
toonstellingen bleef het bezoek zeer
schraal.
De misdaad van Corancez.
De geneeskundigen, die belast zijn
met het onderzoek der wonden bij den
vijfvoudigen moord te Corancez, heb
ben een nieuwe verzwarende omstan
digheid geconstateerd tegen Brière, die
verdacht wordt zijn vijf kinderen te
hebben vermoord. Geconstateerd is nl.,
dat het bloed, dat uit Bnère's wonden
gestroomd is, de huid heeft bevlekt van
boven naar beneden. Brière lag dus
niet; toen hij de wonden gekregen
heeft; hij moet gestaan hebben, wat
het vermoeden versterkt, dat hij zich
zelf heeft verwond.
Burgerlijke Stand.
Ondertrouwd: 24 Juli. P. Bierman
en M. Hommers; J. W. Bos en T. Her
der; J. H. Boogaardt en M. Slinger
land; J. D. Montijn en J. C. de Bres:
F. Witkamp en T. Reedijk; G Muijs en
C. de die le Clercq.
Getrouwd: 26 Juli. J. van der Mark
en A. P. Koehorst; C. H. WiUemee en
H. Eindhorn; J. M. Adelaar en M.
Hellekamp.
Bevallen 24 Juli C. Dekker—van
Noorduin z. C. M. J. S&laUmans d
E. M. BeelenWesseling z. 24. C. Ho-
remanSchut d. C. Rf. Wittkömper
Platvoet d. C. Hoogvelt—Zonneveld d.
Overleden 22 Juli J. Fransen 55 j.
Gasthuislaah. 23. T. BijlLieversi 38
j. Kamperstraat. H. J. Dan sik 6 m. z.
Brouwersstraat.
Stoomvaartberichten.
Het stoomschip Oengaran, van Rot
terdam naar Java, arriveerde 23 Juli
te Batavia.
Het stoomschip Ardjoen^ van Java
naar Rotterdam, passeerde 23 Juli
Suez.
Het stoomschip Bali vertrok 23 Juli
van Hamburg naar Amsterdam.
Het dubbelschroefstoornschip Pots
dam, van de HollandAmerika Lijn(
van New-York naar Rotterdam, ver
trok 23 Juli, des voorraiddags 6 uur,
van Boulogne.
M4.R£TNIfc!UWcL
Op de heden gehouden Kaasmarkt
waren de prijzen en aanvoer als volgt:
39 stapels Kaas, te zamen 5280 Kazen,
wegende 9682 Kg., f 27.50—/ 10. -.
Op de heden gehouden Veemarkt
waren prijzen en aanvoer als volgt
3 Koeien 160.140; 19 Nuchtere
Kalveren 12.f 7.6 Schapen f 17.—
f 10.4 Lammeren 7.
367e Staatsloterij.
Woensdag 24 Juli.
lste Klasse. 3de Lijst.
No. 8239 f 20000.
Ns. 4809 en 14034 ieder 400.
Ns. 2064 en 12057 ieder 200.
Ns. 726, 2535, 4825, 9204, 10078,11775
en 20640 ieder f 100.
Prijzen van f 20.
9 3393 6437 9224120v91508017954
34 34110498 9242121131509218005
7834336581 9257121801510518126
K 83 '436615 9277122M151- 818127
13135246628 9 6512231 1617518128
159352966-9 9479122501522818155
182 35 .7 6719 9615 22541535418252
2' 285736734 963912275 1540718315
207 36616735 96551227615426 18325
25636626773 97191230215433183 8
26236896780 98 3123981549318411
350 3705 6983 9893124621557318416
482373771 iö 99Su 12501 ló->9418439
484 3^137174 99-3012505156*2118443
5133832718b 998412532 l 65118150
520'8497215 9989126551573718474
5303983 7244100421 697 157-618565
58 3954 7259100861270815851D579
619397872.01022 1272215862 .8614
64940:27284 10289 127851690018643
6944037 73121027912866 1597718 >48
7834*1437319 102861286515992 lö665
8304 -857336 1»'33612914 i 9:»718682
945411373561034612957 I 02018762
9464114 369 Iü3ö9129*1 i 603418880
1016 248 7444 6:432 I3<i2716G66 lö90G
1042427074631»'43813059 1610418926
1059427674681049131' 3 1615018948
10984.>857473 10510131201615218965
1215 4307 751510556 1317516 7218983
1 654362753 165581 1891621019018
139643767539 lOo. 5 132011621619023
1514440: 7 67o 106 9182081625019264
1 1 4406 758 10ftU6 13269 16257 19266
1'654 2176561084113 821629119 -88
1749 4528 6700 1091818 5351632919345
LV78 4609 775610932 13451 16 819453
1967 4664 776010937134691640219476
197847347781 10951135381647619503
I988484977981095913i6l 164 919521
20984925 7837110091 '6741650119527
2099 4936 7899 111.711370 16503 19551
2198 4947 80ö7 11108 137261651" 19552
2 2249846123i1158137451655819767
2 31 5047 817911243 13759 16671 19747
2255 60958217 11280 13. 64 16(585 li 887
246752328.381128713769G811 19906
24 -6 5237 826-1 11308 1386216 >27 19940
251852 88293 114691403( 1683119958
25455336831711506141701684919991
2546 34w 83851154714 7116'08 20042
25845406840811674140811693520164
2606 55438446 115801430416 53 20209
26 .9 556184641159814314 16965-0241
26935662855911651143551701420296
2 085669 85701165514367 171< '6 20431
27415757*581 11681143851723020 17
2848 ->758 8506117261443317239 20680
28495839861511766144491727620737
2 >57 584" 86561176811489 17277 20755
29 05809870011773 145251739520771
291458 8766117*2146 417439 20820
29 6 59258792118381461, 1151220822
3030 5949 9001119081469517Ö2S 20852
3 20 6' 6 0 9071 1191111468 177 56 20860
32236140912511971148651776120865
32296147 914411974 149421780820'. 03
32 0616191601D 9514957 1 i 908 20969
337.6207 91,31202 1501117921
3355 62619212120761502017932
CORR e SPON D EN TIE.
Don heer de P. Tegen de
plaatsing van uw stukje is geen be
zwaar, wanneer u uwen naam aan
de Redactie mededeelt.
Red.
Telegrammen.
VREDESGERUCHTEN.
LONDEN. 27 Juli. (R. O.) De .Daite
News" verneemt, dat er te Londen on-
derhandeliweti gaande zijn over het
sluiten van den vrede in Zuid-Afrïka.
EEN ZUIDELIJKE BEWEGING.
LONDEN, 24 Juli. (R. O.) De „Ti
mes" verneemt uit Krugersdorp
van 22 tDezer. dat kolonel Allenby
den vangen dag rapporteerde, dat
er te Kromdraai, daar in de buurt,
een paar dagen geleden 1000 Boer
ren waren. En van burgers die dè
wapens had dén neergelegd!, kreeg
men mede deel mgen, die bevesti
gen dat het de bedoeling is van al
le Boerenaanvoerders, neg een alge-
mieene stormloop naar het Zuiden
te ondernemen^
DE CONCENTRATIEKAMPEN.
LONDEN 24 Juli. (R. O.) Uit
een rapport aan het Parlement ven-
neemt men dal er gedurende Juni
85.401 biankeiL en 23.489 kleurlin
gen in dfe concentratiekampen wa
ren in Zuid-Afrika. Er stierven 777
blanken en 5 kleurlingen.
Ollicieele Berichten.
BURGEMEESTER EN WETHOU
DERS van Haarlem,
Doen to weten dat van heden on alle
werkdaven. van des voormiddags 10
tot des namiddaps 4 uur. tot 6 Augus
tus e.k. 's namiddags ten 1 ure. ter
gemeente-secretarie (/de af deeling) ter
visio is nedergelegd, het ingekomen
verzoekschrift met de bijlagen van B.
de Jong. om vergunning tot oprichting
van eene lompenbewaarplaats in het
perceel aan de Pieterstrant no. 12.
2o. van «le Directie der Haarlemschc
[Machinefabriek, voorheen Gebr. Figée
