NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Msestgelezen Dagblad in Haarlem en Omstreken. Een Man van Adel. 19e Jaargang Dinsdag 6 Augustus 1901. No. 5552 DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS: ADVERTENTIËN Voor Haarlem per 3 maanden1.20 Van 1—5 regels 50 Cfca.iedere regel meer 10 Cts. Boifcen het Arrondissement Haarlem Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), de prijs der Advertenticn van 1-5 regels 0.75, elke regel meer 0.15. per 3 maanden1.30 dj Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlek rabat. Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden1.65 Reclames 30 Cent per regel. Afzonderlijke nummers0.02}* Bureaux: Gebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37}* Telefoonnummer der Bedactie «OO. Telefoonnummer dor A<lmini»traitle 182. M de omstreken en franoo per post0.45 Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertenti en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks» behalve op Zon- en Feestdagen, Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangèro (r. L. DAUBE Co. JOHN F. JONESj Succ., Parijs 31M* Faubourg MontniS^tre. Haarlem's Dagblad Tan 6 Ang. bevat o.a. Belangrijke verklaringen van President Kruger, Keizerin Fried rich, Haagscke Brief, Wedstrijden Offieieele Berichten. De BURGEMEESTER van Haarlem, brengt bij deze ter kennis van de inge zetenen dezer gemeente, dat het op den lsten Augustus jL executoir verklaard voljaarskoliier no. 1 op de bedrijfsbe lasting dezer gemeente, dienst 1901— 1902, op heden aan den ontvanger der directe belastingen is ter hand gesteld. Wordende de ingezetenen tevens her innerd, dat de belastingschuldigen ver plicht zijn hunnen aanslag op den bij de wet bepaalden voet te voldoen. Haarlem, 3 Aug. 1901. De Burgemeester voornoemd, J. NIEUWENHUIJZEN KRUSEMAN. L. B. Politiek Overzicht. E011 correspondent van die „Figar ro". de heer Henri dies Houx, heeft met President Kruger een inter- vie.vv gehad te Sehevemingen. De belangrijke verklaringen in dit on derhoud gedaan, maken een eemigs- ziins uitvoerige vermelding niiet overbodig. Bij het binnentreden van het vertrek, (op villa Nuova van den heer Woknarans, waar Oom Paul ■te gast was), viel het mij op. zegt de heer des Houx, die den Presi dent te Marseille heeft begroet, en hem later nog een1 bezoek bracht te Utrecht, dat de President eenigs- zins veranderd is. Het verdriet heeft zijn licht gebruind gelaat ver magerd. Doch zijn oogen zijn ge heel genezen. Zijn oogopslag is hel der en bedaard. Zijn houding is nog steeds indrukwekkend, krach tig'. beslist. Wat mijn smart betreft, zeids de President, ik aanvaard' ze en diraag ze met gelatenheid. Moge zij God! gevallte zijn. Ik wil alles offeren wat mi" dierbaar is indien de Heer in ruil daarvoor het leven spaart van een onzer burgers, een traan droogt van de eebtganooten en moe ders, dito lijden voor het recht. Daarna begon het eigenlijke in terview Met betrekking tot de verhalen over Boerenwreedihedieni, zei Oom Paul ..Ik kan nog niet nagaan of de getuigen de waarheid hebben gesproken. Sedert 21 maanden is dit de eerste maal, dat dergelijke beschuldigingen zich voordoen. On ze vijanden hadden tot dusverre on ze menschldevendheid recht gedaan. Het schijnt, dat men aldus heeft willen antwoorden op de vertoo- gen. door ons gericht tegen de be wezen wreedheden van onze tegen standers. Ongetwijfeld is de oorlog een wreed iet? en de bursrer? kunnen zich in den roes der overwinning aan buitensporigheden overgeven. Maar Kitchener zelf moet erkennen, dat onze officieren de gemelde fei ten hebben tegengegaan. Ik her haal u echter, zei de President met de vuist op tafel slaande, dat onze zaak zal geoordeeld worden dioor God zelf en ik zou alle hoop laten varen, indien het waiar was, dat onze soldaten in dezen oorlog ook maar het twintigste gedeelte van de door de EngeLschen gepleegde misdaden hadden begaan. Als dat waar was, zouden wij niet waard zijn de vrijheid te behouden. Maar ik zeg u h et is niet zoo. Miss Hobbou'se heeft de waar heid gezegd, maar niet geheel. Haar verhaal is verschrikkelijk maar het is. onvolledig men heeft haar niet alles laten zien. Zij heeft de kamoe.n bezocht met officieel ver lof. Wij zijn beter ingelicht. De klachten van die slachtoffers komen tot ons. Wanneer de onpartijdige geschiedenis deze feiten zal te boek stellen in hun juiste bijzonderhe den. zal de wereld van afschuw beven." „Wat denkt u van den' brief van Rertz? „Zelfs indien de brief authentiek is, wat valt te betwijfelen", ant woordde Paul Kruger, „wat be wijst d!at dan nog? Na zooveel maanden van strijd, ontberingen en lijden spreekt het van zelf, dat er op de duizenden; eenigen zijn, dio d'en- strijd moede worden. In dien d'e heer Reitz de tolk geweest is van deze gevoelens, wordt nog niet bewezen dat hij ze zelf deelde en indien hij door zijn brief een heilzame reactie beoogd heeft, is hij geslaagd. Ten-stond na het ontvangen van dezen brief is er krijgsraad gehou den en met algameene stemmen werd bestolen, den strijd voort te zetten. Sedert is er geen aarzeling meer opgemerkt. De zwakken zijn met vernieuwden ijver de élan de sterken gevolgd. Nooit zijn onze vij anden hardnekkiger bestreden. Of van mijn kant onlangs pogin gen "•edhan zijn met betrekking tot een tusscbenkomst. „Niet door mij!" riep de President uit. „Zeker, ik veailang vurig naar bemiddeling en indien zij mogelijk was, zou ik er uit alle macht toe medewerken. Maai* ik geloof, d'at de wreedheden, die d'aar ginds gepleegd worden, de dage- lijksehe schending van het volken recht, eerder de beschaafde mogend heden zullen ontroeren dan de stem van een grijsaard. De feiten spreken duidelijker dam ik heit zou kunnen doen. Als men er niet naar luistert, wat kan ik dan doen Ik heb ééns dien vrede den En gelschen aangeboden op eervolle voorwaarden. Mijn voorstel bestaal. Hernieuwen doe ik het niet. Ik wacht. De Engelschen hebben den vrede noodi'g, even goed als wij. Zij kun nen dezen hebben wanneer z;> wil len. maar zij weten op welke voor waarden. Ik heb hun slechts te zeggen, dat ons besluit onwrikbaar is. Ik wlemsch. dat zij er genoeg van krijgen, zich te ruïmeeren om ons te verdrukken. Maar zij zullen nooit ophouden weerstand te bie den aan hunne verdrukking. Zij strijden voor de verovering, wij voor de vrijheid. Ons doel is edeler dan het hunne en meer opofferin gen waard. Da.t Botha in d'e Kaapkolonie ge vallen zou zijn. geloof ik niet. Ik heb dhar mijn redenen voor. Maar hij zal er heengaan als het noodig mocht bl ijken. D e oorlog wordt trouwens niet meer be perkt tot de beide Repu blieken. H ij strekt zie h over geheel Zuid-Afrik u 11. Luister welWanneer iede re d'uim gron d1 s van de Re- pu blieken zou zijn in het bezit van de Engelschen, wanneer de heer Cham berlain genoeg soldaten zond om de Republieken te bedekken, zou de oor log nog even hardnekkig in de Engelsche kolonies 1 n Z u i d-A frika worden voortgezet. Overal waar een man van ons ras is, is een burger gereed die waoems op te nemen voor de verdediging van de vrijheid. Het ophangen vami die Afrikaan- de rs heeft slechts ten gevolge, d:at er nog veel meer in opstand komen. Voor onze zaak kan men niets be ters doen. Uit het bloed der marte laren worden de wrekers geboren." De Pres. verklaarde verder op eene desbetreffende vraag nimmer in 'n protectoraat te zullen toestemmen. „Neen, neen," riep hij uit, „geen touw om onzen hals. Alles wat wij kunnen toestaan tot het verkrijgen van den vredie is geld. D e w aar- borg van onze onafhanke lijkheid, ons recht om t leven als v r ij e Staten, zouden wij niet te duur kunnen b e t a 1 e n. Ik ben er van overtuigd, dat de ure zal komen:, waarop d'e Engel schen zullen .toestaan, hetgeen ons recht is. Ik haat hen niet*, ik be klaag hun verblinding., hun trots. Maar alle darren bid' ik God, hun, die daar ginds vallen als slachtof fers van een onrechtvaardige zaak, hunne regeering. die volhardt in een vervloekte onderneming, de oogen te openen, hun geweten wak ker- te schudden. Wanneer er eenmaal vrede zal zijn., willen wij met de Engelschen als goede buren leven. Wij wilton met hen eeuwigen wede en vriend schap sluiten. Laten zij onze rechten erkennen en wij zullen d'e hunne, nooh-.aan randen. Dat onze zaak rechtvaardig is. bewijst de sympathie der voi- kerenvan alle punten van de aar de warden gebeden- opgezonden voor de zegepraal van ons recht. Welnu, God is met ons. Hij zal ons niet verlaten. Meer dan ooit stel ik vertrouwen in d'en goeden afloop." Dat die verwachting van den veel beproefde n grijsaard niet be schaamd moge worden. Buitenlandsch Nieuws. Joubert Reitz als gevangene De- tweede- zoon van sbaatsseoreti ris. Reitz, Joubert Reitz, is eenige weken geleden door de Engelschen gevangen genomen met nog 30 an dere burgers, toen zij 4 dagreizen benoorden Pietersburg aan de koorts ziek plagen-. Charles Small- berger, een 'Afrikaander, die tegen zijn eigen natie vecht, heeft daar omtrent het volgende medegedeeld: ,,Wij vonden Jouberf Reii-tz onder de gevangenen, 4 diagen noordelijk van Pietersburg. Hij behoorde bij de Long Tom, die wij onlangs af namen. Zij hadden daar zoo lang rondgeloopen tot allen- ziek neerla gen van koorts. Hun veld'comet liet liet ons weten, dal wij naar hen moesten zien. Wij vonden Reitz zonder dekens en bijna zonder iets wat naar ktoeren geleek. Kost was er nog voor een of twee dagen en geen medicijnen.1. Zeven van zijn vrienden lasren reeds dood daar neer. De anderen namen wij naar Pietersburg. Reitz is zoo bitter te gen ons, vooral tegen ons Kaapko- ronisten. Zij waren in een ellendi- gen toestand en zouden nog slechts een paar dagen geleefd hebben, als wij- ni-et gekomen waren.Wij brach ten te gelijkertijd nog 200 families in.. Er is hier bij Pietersburg een zeer groot kamp." Geen „lankmoedigheid" meer Chamberlains verkaring -dat het doodschieten van zwarten een stren gere houding jegens de Boeren ten ge volge zal hebben, wordt algemeen toe gejuicht door de Engelsche Jingo-bla- den en de ministerieel© organen. De „Daily Mail" juicht over het feit, dat de „lankmoedigheid" nu naar de rom melkamer gaat. Een brief van Steijn. Twee Boeren kwamen Zondag te Kroonstad aan onder beschemiing van de witte vlag met een brief van Steym Keizerin Friedrich. Over den toestand van Keizerin Friedrich is Zondagmiddag 2.45 uur een bulletin versoreid, meldende, dat de krachten der vorstin zeer afnemen. Hare Majesteit was op dat oogenblik bij het volle bewustzijn en zonder piin. De Keizerin van Duitschlanrt en de prinsen zijn Zaterdag om 7 uur op het kasteel Friedrichshof aangekomen en reden daarna naar Homburg; zij kwa men om 9 uur aan. De Keizer, die rechtstreeks naar Hom burg komt, werd om 3 uur aldaar ver wacht en zou zich hedenochtend vroeg naar Friedrichshof begeven. Algemeens beriohten. DE OORLOG IN Z.-AFRIKA. Het transportschip „Canada" met 1300 zieke en gewonde Britsche sol daten is op weg naar Engeland te Las Palm as aangekomen. De „Idaho" is te Queenstown go ankevd met een regiment Britsche soldaten, die in niet veel gunstiger oms i andii gheden verkeeren Volgens telegrammen in de En gelscho bladen is generaal Elliot den 25en Juli te Klerksdorp aange komen. Hij had vier colonnes on der zijn bevelendie van generaal Broad'woodi, van kolonel Delisle, van kolonel Lowe e-n van kolonel Bethun-e. Den 22e-n verlieten de co lonnes Kroonstad -en rukten op Se- nekal aan; daar vanid'aan ging ha naar Bethlehem, toen naar Wilgori- vier, naar Reitz en eindelijk naar Frankfort. De twee eeretgen x-mde steden waren verlaten en lagen bij na geheel in puin. Nu ging het naar Heilbron, cn op weg daarheen, pas seerde men boerenplaatsen,, waar op het land werd gearbeid. Een telegram van 5 Juli dat tot- heden door dien censor is aangehou den. meldt dat Kruger1 s antwoord op de telegrammen van Botha en zijn mede-bevelhebbers luidde .Botha. De Wet-, De la Rey, Steyn. Gaat voort met vechten verlicht! ng zal gezonden worden voor het oogentbli.k genoeg." Vermoedelijk beeft de censor ge- duren die de maand diait hij dit tele gram in- handen heeft gehad er bo- venstaandlen onzin van- gemaakt het is niet wel aan te nemen dat president Kruger 'de aangehaalde onverklaarbare woorden geseind zal hebben. Waarschijnlijk heeft hij den mannen een hart ond^r den niem gestoken d'oor verwijzing naar Gods hulp: „De Heer zal verlich ting zenden als de nood op het hoogst is" of tets in dien geest. Reuter seint uit Kroonstad (O.-V.S.) dd. 3 Aug.: Daar het bewezen is dat de Boeren te velde zich van voorraden voorzien uit de Kafferkraals, is besloten de Kaf fers op te brengen en hen in bijzon dere kampen te plaatsen. In een telegram uit Oost-Londen wordt erkend dat de verliezen der En gelschen, in het gevecht van den 14en Juli bij Jamestown, tusschen de troe pen van majoor Moore en de Boeren onder Fouché, zeven dooden en zeven tien gewonden bedragen hebben. De verliezen aan Boerenzüde zijn den Engelschen berichtgever onbekend gebleven. De Manila is Vriidaig met 607 krijgsgevangenen. Boeren te Ber muda aangekomen. De overtocht was goed'. Twee gevangenen) waren onderweg aan. longontsteking ge storven. „De gevangenen spreken met lof over het personeel aan boord, dat alles gedaan neeft om hun lot te verzachten", heet 't ten slotte. Laat' ons hopen dat het waar is. Officieel wordt te Portsmouth be kend cgmaakt, dat- d'e torpedoboot- vernieler Viper" op de rotsen bij Aldarmey geloopen en gezonken is. Alle opvarenden zijn gered. Do Viper" was voorzien van, turbinemac-hines en kom 35 knoo- pen loopen*. De toestand van Crispï, den Italiaan-, sche ex-premier, is hopeloos. Stadsnieuws. Haarlem, 5 Aug. 1901. Vocaal kwartet G. Zalsman. „De Gelderlander" geeft het vol gend' waardeer end verslag van eene uitvoering, door het Vocaal- kwar tet G. Zalsman in de St. Stevens- kerk te Nijme-en voor een talrijk gehoor gegeven. Blijkbaar was het een zeer dank baar publiek want in, ademlooze stilte werd het hceto nrogramma aangehoord, en ofschoon, man zich, in do kerk -natuurlijk van. applaus onthoudt, was zichtbaar het .audi torium ten zeerste voldlaan. Bewonderenswaardig is dan ook de welluidendheid) en zuiverheid van dit kwartet, de onberispelijke samenzang en vooral het teer weg smeltende van het geluid aan het einde van enkele- nummers, zoo ook het betooverend pianissimo b. v. in Praetorius' Weill nachlsge- sang Das Blümetoin so kleine Das d'uftet uns so süss. Deze woorden klonken als een Engelenrei uit hemel.sehe verte. Het best voldeden, dunkt ons, de Latrtnsche gezangen uit het eerste gedeeltehet plechtige „Adoramus te" van Gorsi. het diep aangrijpen de „Teniebrae" van Hay din, het aan minnige ..O hone Jesu" van- Pales- trina, het statte liturgische Ave Verum" van Mozart en het opwek kende „Veqi Creator" van Cascio lini. Behalve onberispelijke techniek moet hier ook de groote innigheid van expressie het fijn artistiek ge voed den* zanders «reroemd worden. De zin der "ewijde woorden komt door hun voord'racht tot zijn volle recht. Het tweede gedeelte bevatte mi et minder dan vijf liederen van Bac-h, waarvan vooral het weemoedig wegstervende „Komm süsser Tod" met veel uitdrukking gezongen werd. Meesleepend was inderdaad S'euUletun. Naar het Engelach. 13) Wie is het? riep hij met on stuimige heftigheid. Is het Lewie Haystoun? Haar blik legde hem onmiddel lijk het zwijgen op. Zij was zich zelf een raadsel, want nooit had zij zooveel sympathie gevoeld voor Stocks als juist nu. Zij vergaf hun zijn dwaasheid, znjn onkieschheid'. Hij had haar liefhij bood haar aan, wat voor hem de meeste waar de bezat, zijn politieke vooruitzich ten, zijn ernstige overtuiging hij kon het niet helpen, dat zij daar ■niet mee gediend' was. Onwillekeu rig dwaalden haar gedachten weer of naar Etterick. Verkeerde zij, wèl beschouwd, niet in een soortgelijk geval als haar afgewezen aanbid der? Gaapte er niet een breede. ro- ciale kloof tusschen haar en de be woners van Glenavelin en Ette rick? Had Albert Stocks, die nu als het beeld der doffe wanhoop naast haar zat, niet de waarheid gesproken Wij zijn) het product der omstandigheden en een reeks generaties vol zuinig overleg en ernstig streven hadden in haar neer gelegd een zin voor degelijkheid en somberen eenvoud, die nooit kon worden uitgeroeid. En toch terwijl zij zich dut, alles voorhield, klonk boven de stem van haar ver stand' het snikken van haar hart uit, die weeklaagde over het ver brijzelen van zijn afgoden. Haystoun's overdenkingen waren van weinig opwekkenden aard, toen hij van eene vergadering in Gled'smuir afkwam en aan 't sta; Hon d'oor zijn vriend Wratislaw iri de dogcart van Etterick werd1 afge haald. Hij was nu al tien diagen, in den maalstroom der verkiezings- drukte en had er al meer dan ge noeg van. Ziin keel deed zeer van het veto sprekenhij was moe van het denken over het ondenkbare en zijn hart was vervuld van bitter heid. Hij had zijn uiterste best ge daan op dit punt kon zijn gew ten volkomen gerust wezen -maar een armzalig beetje. Het deed hem goed. Wraitislaw's ruw, verweerd gelaat te zien.. Tommy had beslist geweigerd, voor hem te spreken Lewie moest voor zichzelf strijden, e-n er zich maar zoo goed mogelijk doorheen slaan. Je hebt je allesbehalve kranig gehouden, ouwe jongen, luidde Wratislaw's eerste begroeting. Ik heb er zelf genoeg het land over, bromde Le-wie. Er zit geen fut in je, ging Tom my voort. Je geeft het- zoo gauw op. Ik heb je vanavond hooren spreken. Je rede zat keurig net in elkaar: daar viel niets op aan te merken maar ze was voor het doel totaal ongeschikt. Je vergeet, wat voor slag van man je< tegenstan der is. Je hebt je eigen partij gen oo- ten teel ijk in 't nauw gebracht. Hoezoo? Ze hebben volstrekt geea hou vast gekregen. Ze verwachten na tuurlijk de gewone conservatieve geloofsbelijdenis een rooskleuri ge schets van onzo betrekkingen tot het buitenland,, een heel klein beet je socialisme van een uiterst goed aardige soort. En in plaats daarvan worden ze afgescheept met een op zichzelf heel vcestige speech, maar waar ze toch feitelijk niets aan heb ben. Als ze niiet persoonlijk zooveel van j,e hielden, zouden, zo stellig allemaal naar de partij van Stocks overgeloopen zijn, voegde Wratis- la-w er aan toe, een paar driftige halen aan zijn steaar doende. Dus jij zoudlt willen, dat ik meedeed aan die banale opschroe- verij vroeg Haystoun mistroostig. Ik wou, dat je een beetje han diger waart. Een man als Stocks zegt de meest gewone d'ingen., de meest afgezaagde waarheden op een toon van gezag, die indruk maakt, omdat hij er zelf met ge heel zijn hart aan gelooft. Je moet het in de gegeven omstandigheden maar op een akkoordje met jezelf gooien. Die algemeenheden, waar tegen je zoo te keer gaat, drukken in allen gevalle toch ten naastenbij je politieke opinie uit, voor zoover de leiders van jou partij die kun nen bevatten. Lewie schudde het hoofd. Dat kan ik nu eenmaal niet doen. Ik zou een gevoel over me krijgen-, alsof ik mijzelf voor den gek hield. Als Stocks zoo doorslaat, is hij tenminste eerlijk en oprecht tegenover zichzelf. Laatst,, toen hij den grootsten nonsens had uitge kraamd, vroeg ik hem lachend, hoe het mogelijk was. dat hij zul- ken onzin kon verkondigen, maar hij verzekerde mij heel gemoede lijk. d'at hij het ernstig meende en zelf alles geloofde. Je hadt een andere opvoeding moeten hebben, hernam Wratis- law. Je hebt het altijd veel te gemakkelijk gehad. Je kent het volk niet ik bedoel niet je on dergeschikten op Etterick maar de wevers en de werklui uit de stad. Wat weet je van hen af? Al je mooie theorieën zijn voor hen holle klanken, en andore niet. Ze moeten practische levenswijsheid hooren verkondigen, Stocks woet, wat ze noodig hebben. Hij is een self-made man; hij is uit het wik voortgesproten en staat nu nog maar een paar sporten hooger op de maatschappelijke Ladder. Ilij begrijpt zijn auditorium. Hij kan op zijn tijd buld'eren en uitvaren en een schijn van onafhankelijk heid aannemen, om zijn werkelijke gedweeheid! en lijdzaamheid te be dekken. terwijl jij altijd hoffeLijk bent en blijft. Wil ik je eens wat zeggen, Tommy viel Lewie hem in de re de. lk ben een lafaard. Ik durf niet. Als ik al die botte, .onverschil lige, soms bleeke en uitgeteerde gezichten vóór mij zie, begin ik aan hen te wan hopen. Ik kan hun niet van meet af aan alles gaan uit leggen. Bovendien zouden zij mij toch niet begrijpen. Ik voel, dat ik letterlijk niets met hen gemeen heb. De meesten hunner lei d'en een ongezond leven in fabrieken en werkplaatsen hun geest is ver stompt. hun lichaam niet tot volle, krachtige ontwikkeling gekomen. Ik heb een nameloos medelijden met hen. maar toch voel ik geen enkel aanrakingspunt. En dan ge draag ik mij als een lafaard'ik durf hun niet vlak in 't gelaat zien en tot hen spreken als man tegen man. Ik verkondig mijn banale theorieën aan het plafond en als zij heengaan, denken zij en' niet ten onrechte dat ik gek ben. (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1