Tweede Blad,
Een Man van Adel.
Brieven uit Berlijn.
behoorende bij
„Haarlem's Dagblad"
van
Maandag 12 Augustus 1901.
üfo* S557
Haarlemsche Handels-
vereeniging.
Goedgek. bij Kon. Besluit van
12 Nov. No. 22, 1899.
De Haarlemsche Handelsvereen. telt
thans ruim 650 leden, dat is veel, doch
niet genoeg. Élke winkelier, elke han
delaar, zijn belang begrijpende, moet
zich aansluiten. De contributie be
draagt slechts ƒ2.50, terwijl de voor
deden groot zjjn.
Rechtskundige adviseurs zijn de hee-
ren mrs. Th. de Öaan Hugenholtz en
H. Ph. de Kanter, Spaarne 94, welke
gratis advies in handelszaken geven
aan de leden en voor hen gratis optre
den in faillissementen.
Voor incasso's, door bemiddeling
der advocaten gedaan, wordt 5 be
rekend.
Bankiers der vereeniging zijn de
heeren Laane van Bemmel, Kruis
straat 51.
Alle brieven of aanvragen (ook opga
ven voor het lidmaatschap) moeten ge
richt worden aa hhet bureau der ver
eeniging, 22 aLnge Begijnestraat.
Het is ons gelukt eene overeenkomst
te sluiten, waardoor het mogelijk is
H.H. leden nauwkeurige informaties
te verschaffen omtrent alle firma's in
Nederland.
De kosten dezer informaties bedra
gen 60 cents per adres, plus 5 cents
voor porto, en moeten vooruit betaald
worden aan het bureau. Information
naar binnen de stad wonende perso
nen gratis.
Ruim 650 informatiën en rechtskun
dige adviezen werden in het afgeloo-
pen jaar verstrekt.
In April, Mei en Juni zijn 72 vorde
ringen tot een bedrag van f 2657.76B
betaald. 25 vorderingen worden afbe
taald, 28 vorderingen zijn uitgesteld.
Volgens artikel 7 client het Geheim
der Maandlijsten ongeschonden be
waard' te blijven.
H.H. Leden worden er op attent ge
maakt., dat pretentiën, buiten de stad
in te vorderen, niet worden behan
deld. tenzij ->oirto-vergoeding (10 ets.)
is bijgevoegd.
Het Bureau der vereeniging is geves
tigd 22 Lange Begijnestraat en is ge
opend iederen werkdag van 's morgens
9 tot 1 en 's middags van 2 tot 4 uur.
Dagelijks is een der bestuursleden
aanwezig en bereid tot het geven van
alle gewenschte inlichtingen en wel
Maandag en Vrijdag van 11—12 uur
v.m., de overige dagen van 34 mm.
Stadsnieuws
Bij vonnis van de arrondissements
rechtbank alhier d.d'. 9 Augustus 1901,
is vernietigd het vonnis d 23 Juli
1901, waarbij Arie Baas, timmerman
te Oost-Knollendam is verklaard in
staat van faillissement.
Prijsvraag.
Do Redactie van het Weekblad
voor den Boekdrukker (uitgave dier
Vennootschap Lourens Coster),
heeft een prijsvraag uitgeschreven
voor een Boekomslag. Aan diezen
wedstrijd kunnen deelnemen zoons
van Patroons en gezeillen op druk
kend jiem in Nederland.
Als j.ury treden, op die heerien M.
J. P. van Santen (firma Roetoffzen
Hübner en van Santen), Amster
dam, A. W. de Flines (firma Blik-
man Sartorius), Amsterdam en
F. Laméris, redacteur van hetWeek-
blad voor den Boekdrukker.
Redactie en Uitgever hebben als
prijzen diploma's uitgeloofd!. Zij
achtten het eigenaardie- om bij dJe*-
zen eersten wedstrijd dien het
Weekblad uitschrijft, dieze diplo
ma's samen te stellen uit Nedlen*-
landsch materiaal en hebben daar
toe een overeenkomst aangegaan
met de Amsterdamsche Lettergie
ter! i (voorheen firma Tetterode),
die in den laatsten tijd een eervolle
plaats inneemt, i.n het vak en op het
punt staat door belangrijke uit
breiding te streven naar de 'eerste
plaats onder de lettergieterijen in
Nederland1.
De uitgave van den Feestgids
voor den Koniinginnedialg voor dit
jaar is door het Hoofdbestuur van
feuilleton.
Naar het Engelsch.
Tijdens het lunch durfde Lewie
geen oogenblik naar Alice kijken.
De woorden van zijn tante haddien
zijm bloed! sneller doen vloeien. Hij
had in de afgedoopen week een
zwanen strijd met zichzelf gevoerd!
en zich vertrouwd trachten te ma
ken met het denkbeeld, dat zijn
liefde hopeloos was, dat Alice hem
nooit zou toebehooren. En nu?...
De gedachte, dat zijn tante mis
schien juist had gezien, deed zijn
ziel opspringen, van blijdschap. Elk
woord', dat Alice sprak, klonk hieon
als muziek in de ooren. Wat war
ren alle andere meisjes, vergeleken
bij haai* 1 Wie was zoo lief en een
voudig en toch zoo sohalksch en
geestig als zij
De plaats, die tot het houden van
'do pic-njic was uitverkoren, was
een schilderachtig plekje, koel en,
de vereeniging Koninginnedag op
gedragen1 aan de Vennootschap
Lourens Coster.
Bijdragen' daarvoor en Adverten
ties daarin gelieve men dus te zen
den aan hare Bureaux, Gebouw
„Het Spaarne". Kampersimged 70.
Zonderlinge Polemiek.
Het dagblad „Het Volk" bevat in
het nummer van 7 dezer een be
richt van zijn correspondent, aan
vangende met deze woorden: „Het
Haarlemsch Dagblad" oni de „Nieu
we Rotterdammer" hebben, beide
vermeld, d'at die stalling begon te
verloopen."
De corr. zegt verder, dat dit be
slist onwaar is, dat ons blad de' be
langen der arbeiders niet veet te
behartigen enz. enz.
Maar wat hebben wiji inderdaad
bericht? Iets geheel anders, dan de
corr. gelieft te melden em wel het
volgende (Haarlem's Dagblad van
5 Aug. lebl'ad):
„De staking aan1 de Lichtfabiüe-
„ken duurt nog steeds voort, doch
„het schijnt dat deze weldra tot het
„verleden e zal behooren en de star
„king in 't nadeel der opperlieden
„zal uitloopen, ten minste heden
„werd ons verzekerd, dlafc .de Op-
„perliedenbond geen termen meer
„aanwezig achtte om de stakers te
„steunen, om re dien hun loon meer
„is dan het in de bestekken be-
pa aide minimum.
„De tijd zal bet evenwel loeren."
Nu vestigen wij de aandacht op
het woord „schijnt" in den 3en
regel op de woorden wend ons
ons verzekerd" in den zevenden re
gel &n op den geheelen laatsten re
gel. Wie daaruit opmaken wil, dat
wij „Lichtvaardig een gewichtig
bericht opnemen." zooals de corr.
van Het Vofk zegt, dlie kan niet
lezen of w i 1 Liever niet goed lezen.
Immers, de man laat dien aap al
te duidelijk uit de mouw kijken,
waar hij schrijft:
„De lezers van Het Volk kunnen
„met de opname van bovengemeld'
„bericht door Het Haarlemsch Dag-
„blad propageeren voor Het Volk.
„Bet Haarlemsch Dagblad wordt
„door zoovele arbeiders als een
„neutraal blad beschouwd."
Juist, zeer vele arbeiders zien
scherper dan de corr. van Het Volk.
En verder zegt de corr. nog:
„Alleen van een blad dat zich ge
heel aan de arbeiderszaak geeft,
„is het te venvachten, dat het de
„arbeiders o^ die beste wijze zal
„steunen. Laten d'e lezers van Het
„Volk hunne klassegenooten hier-
„op wijzen en hen als abonnees
„zien te winnen."
De lezer ziet, waar hlet om te
doen is: om de abonnés en niets
anders. Wij ziïn er evenwel zeker
van d'at de arbeiders zeer goed
zuivere van onzuivere motieven
weten te onderscheiden: de corr.
van Het Volk kent hun blijkbaar
dat andierschteidingsvermiogeni niet
toe.
De Sfads-Ediitie van de zich be
scheidenlij,k noemende_Oprechte
Haarlemsche Courant heeft zich ge
haast, het stukje uit Het Volk aan
hare lezers od te d'issc-hen. Dat was
een kluifje! Zij zal nu wel inzien,
dat zij zich alleen met een afge
kloven been heeft verheugd. Wel
moge 't haar smaken!
Heemstede.
C. de Ruiter, werkzaam aan het
pompstation der Amsterdamschei wa
terleiding onder deze gemeente, heeft
het ongeluk gehad bü het vervoer van
beton, over een kruiwagen te vallen,
tengevolge waarvan hij een zwelling
aan het rechter kniegewricht heeft ge
kregen, waardoor hij verhinderd is te
werken; de gekwetste is verzekerd te
gen 60 van zijn weekloon.
Een geacht ingezetene dezer gemeen
tes de heer L. A C. Victor, is Vrijdag
morgen op zijn buitenplaats ..Zuider
hout" overleden.
Ondertrouwd: J. van Buuren en M.
M. M. Peschar.
Bevallen: H. C. LaheijPn' d. J.
Affourtitde Smit, z.
Overleden: T. van der Plc- 7 we
ken. W. van Houten 34 jaar. P. J. van
Rijn, 2 maanden
schaduwrijk e.n met hoogt ear, rood'
van heidekruid. Br groeiden ook
lijsterbessen in kwistigein, over
vloed en deze lokten. Alice, met
haar zin voor het avontuurlijke,
meb onweerstaanbare macht aan.
Zij was zoo jolig en dartel als een
schoolmeisje en had voor 't oogen
blik alle zorgen van zich afgeschud!.
Zij plaagde di*. Grac^y, tot groot
vermaak van den betrokken per
soon zelf, en zette George en Ar
thur aan liet plukken van erica's
op een manier, die hen in verruk
king bracht. Daarna legde zij be
slag op Stocks. Hij, moest mieit haar
mee naar een rotsig schiereilandje,
waar verleidelijke trossen lijster
bessen haar toelachten. De arme
politicus gleed' telkens uit op den
glibberigen bodem en klemde zich
wanhopig vast aan elk steunpunt,
dat hij, maar vangen of grij.pen kon,.
Lewie volgde hen. Haar vroolijk-
hieid was geenszins in harmonie
met zijn gomandSstemmimg en, hij
verlangde er naar. om haar voor
zichzelf alleen te hebben en zijn
tot te vernemen.
Hij liet den hijgenden en zwoe
genden Stocks achter zich en had
weldra het jonge meisje ingehaald.
Zandvoort.
Donderdagmiddag kwam alhiier
een gezelschap uit Sloten om aan
onze badplaats een, bezoek te bren
gen. Te Ongeveer vier uur vermiste
men een meisje van.' ruim 5 jaren.
Overal werd1 gezocht, de politie ge
waarschuwd en, ten overvloede
werd het door den dorpsomroeper
bij bekkenslag bekend! gemaakt,
doch niets mocht baten. Tegen 7
uur kwam een fietsrijder medledee-
len d'at hii in de richting van
Noordwijk en kind'had zien loopen.
Terstond gin"* een. main tiet paard
die richting uit en vond) 14 palen
van hier. een, paal' iö ongeveer 10
minuten- gaans op een bank in zee
het kind. dat zeker van vermoeitP
heid aldaar lag ba slapen. Was het
daar nog eendge uren gebleven,
dan Was het kind zeker verdronken',
daar dan de vloed was ongekomen.
Te 9 uur kwam het kind, zittende
on het paard van den vinder, het
dorp binnen rijden,omstuwd door
ouders, familieleden eni nieuwsgie
rigen1.
Aangekomen badgasten.
Fam. Lutomirski, Amsterdam, Villa
Alhertine, 8 pers.
Mej. Binger, id.
M. H. Wiersma, Wildervank, Villa
Agatha. 2 pers.
Fam. La Rooy, Amsterdam, Rozeno-
belstraat 21, 7 pers.
Mijnheer KaJff, id. id.
Mijnheer Van Amstel, Wormerveer,
Rozenobelstraat 21.
J. Lam, Antwerpen, Hotel l'Ocean.
P. Haustein, Bonn, id.
W. Hackenbroek, Frankfort id.. 2 p.
Dames Snellen, Arnhem, id. 2 pera
Mej. Levi, Rotterdam, Café de Ge
kroonde Valk.
J. A. K. van Hasselt, Utrecht, id.
Mej. Hamerslag, Amsterdam. Halte
straat no. 16, 6 pers.
Mevr. wedl C. Voorhoeve, Rotterdam,
Hotel Belvédère,
Dames Wiersema, Bedum, id., 2 p.
H. F. W. Borghorst, Velp, id. 2 p.
P. van Vliet, Uithoorn, id., 7 pers.
E. J. Snabilió, Nijmegen, Pension
Hoogveld, 3 pers.
H. Struck, Berlijn, Huize Golf en
Duin.
Fam. Van Dijk. Amsterdam, id. 2 p.
J. Everwijn Lange, Haarlem, Pen
sion Sans Souci.
Fam. Badon Ghijben, Amstei'dam,
id., 6 pers.
Fam. Aberson, Oosterbeek, id., 6 p.
W. H. Wijnstroom, Amsterdam,
Groote Badhuis, 4 pers.
Fam. Rudelsheim Amsterdam,
Spoorstraat 14, 7 pers.
Fam. Mesdag, Rotterdam, Poststraat
nou 11, 4 pers.
Op d'en Sen Augustus 1901 logeerden
alhier 3379 badgasten tegen 3169 in
1900 op denzelfden datum. Het hoog
ste aantal werd verleden jaar bereikt
op 15 Augustus en bedroeg toen 3281.
Velsen.
Ondertrouwd: C. Kistenmaker en S.
E. van de Wint H. Wolterman en A
A. M. Zeeman. P. Oorthuijsen en J. A
Lipmann. T. W. P. Rijkers en J. van
Amersfoort.
Getrouwd: S. J. Verzellenberg en G.
Smakman. W. Joosten en N. Zwart
Laan.
Bevallen: C. J. BelieuUij ten daal, d. j
A van 't SlotBarmentloo d. J. Bou
werBonnema, d. M. BiemansVer
hagen d. M. Kor»'Diemeer d. M. A.
KnaapKuijk d. M. MolenaarsHillo
d. A. Basmussens—Bosman, d.
Overleden: M. Poldervaart 9 m.
Haarlemmerliede
Bevallen H. A. v. d. Weiden va.i
Rossum d. A. ZoeteliefDito d. F. M.
van GeldorpWillemse z.
Overleden E. SchoorlScholdunges
66 j. A. Meinster d. 8 m. P. Longman
21 jaar.
Schoten.
Bevallen A v. d. Raadt—1 okerman
z. D. v. d. PuttenSmal 7. Oerle-
mansvan Rozenheek z.
Spaarndam.
Ondertrouwd G. Hartog en P. M.
Timson.
Om Godswil, juffrouw Wis
hart, pas toch op I rieo hij in he
vige ongerustheid. Eén onvoor
zichtige beweging kaïn1 u dienen uit
glijden., en heb .water is hier vrij
dliep.
Alice lachte hem ini zijn gezicht
uit.
Is het hier niet heerlijk mooi
vroeg zij. 't Is hier zoo lekker
koelEn wat een rijkdom, aan tin
ten! Ik wou op den ondereten tak
van dien boom gaan ritten. Denkt
u, dat het lukken' zal?
Gemakkelijk is het niet, maai''
ik zal lfet toch probeeaieni. Dit is
eeni moeilijker klimpartij dan op
deai dag, toen' ik u zag visschen.
Dat herinnerde zij zich dus nog I
Zijn hart- sprong op van blijdschap
en hij lachte zoo vroolijk, dat Alice
zich omkeerde, om naar hem te
zien>. Er was echter iels in rijn
oogemi, dlat haar haastig het hoofd
deed afwenden, om zich opnieuw
te wijden aan de studie van den
boom.
Plotseling gleed haai' voet uiit
vruchteloos poogde zij zich vast te
grijpen aan varens en heidekruid
een gil van angat- en hij was
alleen. Het meisje was in de diep-!
Binnenland.
H. M. de Koningin heeft naar de
Engelsche bladen nxededeelen haar
portret en dat van Prins Hendrik ge
schonken aan de British and Foreicm
Sailor's Society" om te worden ge
plaatst in het „Passmore Edwards Sai
lor's Palace."
De portretten dragen de Koninklijke
handteekeningen en zijn in eikenhou
ten lijsten gevat.
H. M. de Koningin heeft voor de ar
men te Baara f 300 gezonden, naar
aanleiding van Haar jongste bezoek
aan die gemeente.
Het Hof zal 2 weken nalven rouw en
2 weken lichten rouw aannemen we
gens het overlijden van Keizerin
Friedrich.
Troelstra.
Er gaat een gerucht en als zoo
danig geeft de N. Gr. Ct. het dat da
heer Ter Laan zijnmandaat voor Hoo-
gezand zal neerleggen ter wille van
Troelstra.
Een afscheid.
Dr. Kuyper heeft met het volgende
schrijven afscheid genomen van zijn
oud-collega's de journalisten en van
den Journalisten Kring:
Zeer Geachte Hteren!
Door H. M. de Koningin benoemd tot
Minister van Biimenlandsche Zaken,
zie ik mij beroofd van net voorrecht
langer lid van uwen kring on uw be
stuur te blijven. De dienaar der Kroon
is verplicht zich officieel van al zulke
betrekkingen los te maken. Ik kan en
mag niet in uw midden blijven en zelfs
uw eigen statuut zoude er zich tegen
verzetten.
Toch is het mij een behoefte het ook
U uit te spreken wat dit scheiden me
kost. Ik heb onze Nederlandscbo Fers
lief en ben jaloersch op haar eere en
in Uw kring en Uw bestuur mocht ik
steeds zulk een sympathie en zulk een
verstaan vinden, dat het verkeer in
Uw midden mij steeds een \erkwikking
voor het hart was. Gunt mij U daar
voor mijn hartelïjken dank te betuigen
en hieraan mijn beste wenschen toe te
voegen voor den bloei van Uw kring,
waaraan mijn liefde verzekerd blijft.
Mij ook persoonlijk in Uwe voort
durende vriendschap aanbevelende,
heb ik de eer hoogachtend te zijn
Uw dw. dienaar en gewezen confrère,
(w. g.) KUYPER.
Reis van den koning van
Engeland.
De Nederiandsche loods K. Vis
ser is Donderdagavond' mei de mail
boot van die „Zeeland" naar Port
Victoria vertrokken om het ko
ninklijk jacht Victoria and' Albert
met de koninklijke Engelsche fami
lie te Vlissingen binnen te brengen.
Het jacht, d'at gecommandeerd
wordt door Bedworth Lambton,
zal geëscorteerd worden door de
kruisers Hyacinth en Minerva.
Behalve de Koning en de Ko
ningin aal ook prinses Victoria
aankomlen. De vorstelijke personen
werden .hedenmiddag verwacht en
zullen vanavond om: 10 uur met
een extra-trein van Vlissingen naar
Hamburg vertrekken.
Alle toegangen van en naar de
buitenhaven en de perrons zullen
door een 40-tal rijksveldwachters
worden afgezet.
Wegens hot vertrek vain de ko-
niinkli ike familie van Port Victo
ria, zal de nachtmailboot der Maat
schappij „Zeeland" Vrijdagavond
niet naar Port Victoria, doch naar
Queensboro varen.
Rekentabel.
Van de firma Adr. Roller Van Os
te Rotterdam, ontvingen we ter bespre
king een rekentabel „Monopol".
Het is een vierkant raam, waarop
aan de horizontale zijden getallen tot
vijftig zijn geplaatst en aan de an
dere tot tachtig, terwijl tusschen
de getallen lijnen zijn ~ehaald. zoodat
men een ruitwerk van rechthoeken
krijgt In elk dezer rechthoeken staat
een getal. Wil men nu weten hoeveel
bv. 19 maal 71 is,, dan zoekt men op
de eene zijde. bv. de verticale 71 en o^
de horizontale 19, en op het kruispunt
in het rechthoekje, vindt men het ge-,
tal 1349.
Een liniaal, waarop de "etallen van
1 tot en met 50. celiik ingedeeld als op
de horizontale zijde, moet het zoeken
vergemakkelijken, doch lijkt ons
daartoe niet bijzonder praktisch inge
richt
De rekentabel zelf echter is zeer
te verdwenen.
Hij had daar gestaan in een be
dwelmenden roes van' «"©Luk. Zijn
gedlachfJein dwaalden vor weg in een
tooverdamd van lachend' schoon©
toekomst-i die alen en zi jn oogen
staarden doelloos voor zich uit. Bij
't hooren van haar angstkreet koer
de hij ©enigermate tot de werkelijk
heid terug, maar nog niet voldoen
de. om hel dér te kunnen beseffen,
wat er eigenlijk gebeurd! was, en
terwijl hij daar stond in loom-vage
verbazing, hoorde hii weer em plof
en zag hij een ~°id!aanite in 't water
bewegen. Hii herkende het zwarte
hoofd en1 de breedte schouders van
mijnheer Stocks.
Alice's redder zwom naar het
meisje toe. greep haar en worstelde
met haar tegen den stroom op, om
dien oever te bereiken. Lewie was
als verlamd van schrik. Zij was
buiten gevaar, hoewel Stocks een
erbarmelijk, slecht zwemmer was.
Heb was ergerlijk om aan te zien,
hoe jammerlijk die vent zwom.
Maar die was toch do held' hij
had' een hand tot haar reddling
uitgestoken. Hij had lijdledijk toe
gekeken... Die gedachte brandde
hem op de ziel.
praktisch en, voor zoover we hebben
nagegaan, zuiver.
Het is een zeer gemakkelijk hulp
middel voor allen, die in de praktijk
veel te rekenen hebben en vermenig
vuldigingen spoedig moeten hebben
uitgerekend.
Lijkdienst voor keizerin
Frederik.
Te 's-Gravenhage zal Zondag a.s.
des namiddags te 4 uur, in de Duii-
sche Protestantsche Kerk een plech
tige dienst worden gevierd ter na
gedachtenis van> wijlen Keizerin
Frederik van Duitsobland. Bij gele
genheid dezer plechtigheid, dlie op
denzelfdlen dag en tijd' zal worden
gehouden als de 1' 'kdianst te Cron-
bero- vóór de overbrenging van het
stoffelijk overschot van Öare Ma
jesteit naar Potsdam, zullen door
het Keizerlijk Duitsch, Gezantschap
voor de Nederiandsche autoriteiten
bijzondere plaatsen worden gereser
veerd.
Vele zee-officieren van verschei
dene rangen, onder meer de vioe-
admiraal Engelbrecht. commandant
in de stelling van Helder, de schout
bij-nacht Van Waning, commandant
in dte st-elLin- van de Monden, der
Maas en van het Haringvliet, de
commandant van het korps Mari
niers. kolonel Van Wely, zoomede
inspecteurs van admïnistraJtii© en'
van het loodswezen: kwamen Vrij
dom op de eerste audiëntie, welke
minister Kruys verleende, hunne
opwachting maken bij het nieuw
opgetreden; hoofd van heb marine-
departement.
Omtrent den misdaad.
in den nacht van Dinsdag op
Woensdag in de Nieuwe Molstraat
tie 's-Gravenhage gepleegd, wordt
nader bericht dat bij dte lijkschou
wing is gebleken dat het voorwerp,
waarmede de steekwonde in de
borst is toegebracht, is doorgedron
gen tot in het hart, zoodiat aange
nomen kan worden dat de dood
onmiddellijk na de verwonding is
ingetredten.De aangehouden schoen
maker die als verdachte is aange
houden,, blijft ontkennen.
Vreeselijk ongeluk.
In dte k atoenrei n i gi ngsf abri ek cCer
firma Rozendaal te Enschede is
\rijdagmorgen dte arbeider Van
Ivooten om de drijfstang geraakt
en totaal verpletterd. De man was
44 jaar oud en ongehuwd.
Van onzenspecialen correspondent.)
Praktische armenzorg
Hoe zij die aan lager wal
zijn geraakt, weer op de been
worden geholpen.
Berlijn, 8 Aug. 1901.
Het aantal personen zondter cenig
middel van bestaan is ontzettend groot
m een millioenen-stad. Wie ooit op een
kouden winterdag een blik heeft gesla-
gen in de dicht bezette stedelijke
en bijzondere asylen voor dakloozen,
zal zoo licht den indruk niet vergeten!
dien de daar gehuisveste allerarmsten
op den bezoeker maken.
Een niet gering percentage van deze
lieden meldt zich eerst aan bij een
asyl, waar zij zich stipt moeten houden
aan de regels van het huis, wanneer zii
er door het barre weer toe worden ge
dwongen. Velen zijn zoo aan het vage
bondeeren gewoon geraakt, dat zij zich
aan een geregeld leven niet meer kun
nen wennen en liever gebrek lijden dan
werk zoeken, wanneer zich hiertoe ge
legenheid voordoet. Zij behooren tot
degenen, die in de zomermaanden de
korte, lauwe nachten bei Mutter
Grün" op een bank in de openbare
parken of onder de bogen van een brug
doorbrengen. Het zijn de totaal ge
strande wrakken, welke onmiddellijk
weer aan den grond raken, wanneer zij
na veel moeite met vreemde hulp ziin
vlot geworden. Zij zijn op den duur
niet te helpen en gaan jammerlijk te
gronde. Natuurlijk speelt hierbij de
drank een groote rol.
Maar er zijn onder de dak- en ar-
beidloozen ook een groot aantal, die
wel zouden willen werken, als zij maar
konden. Velen zijn buiten hun schuld
aan lager wal geraakt door ziekten,
ongelukken, gebrek aan werk; anderen
weer tengevolge van een lichtzinnige
daad in een onbewaakt oogenblik; weer
Minstens zes hulpvaardige han
den bevrijdden den zwemmer van
zijn kostbaren Last. Alice zag biteek
en ontdaan van dien doorgestanien
angst. Lady Manon"water boog zich
over haan* hteen. kuste baar -em prees
dten druipenden Stocks uitbundig
om zijn moedige daad. Hij verge
wiste zich, dat het meisje onge
deerd was en maakte zich toen met
kleur!ooze em trillende lippen haas
tig uit de voeten, onder voorwend
sel. dat hij het rijtuig ging halen.
Ónder het voortgaan kwam Le
wie hoe lantger hoe duidelijker tob
het besef, hoe laf. boe onmanlijk
hij zich gedragen had. In het eerst
was hij vervuld geweest vani eon
gevoel van nam el ooze verbittering
tegen haar redder en het grillig-
wreade noodlot, maar thans zag
hij in, helder en klaar, dat hij
zich ais een lafaard bad aangesteld.
Als een lafaard daar was geen
ander woord voor te bedenken. Hij
beet zich meb geweld op de lappen
en met folterende schaamte in liet
hart trad' hij 'den stal binnen, can
dm koetsier van. Lady Manorwa-
ber dte nioodlige anders be geven.
Heb was niet mogelijk, zich weer
bij het wezelschap be voegen. Alice
anderen door den drank. Zonder oenig
middel van bestaan zou het voor al de
ze arbeidswilligen vrijwel een ding der
onmogelijkheid zijn, er weer boven op
te komen, wanneer hen niet doof bij
zondere personen of door phllantropi-
sche inrichtingen de behulpzame
hand werd geboden. Helaas is het aan
tal In een stad als Berlijn zoo groot,
dat alleen een gedeelte kan worden
geholpen. Wie een paar gezonde ah-
men aan het lijf heeft en niet tegen ge
regeld werk opziet, heeft veel kans op
genomen te worden in de Arbeiter-
Kolonie" in de Reindckerdorferstrasse
in het noorden van de stad.
Toen ik in het voorjaar deze inrich
ting bezocht, was het juist schaftuur,
zoodat in de werkplaatsen, waarin ik
door den directeur werd rondgeleid,
niet gewerkt werd. Dezer dagen ging
ik weer eens een kijkje nemen en troi
het nu beter. De kolonie ligt aan de
uiterste zijde van de stad, waar het or
al ©enigszins landelijk begint uit te
zien.Kleins vervallen boerenhuizen met
lage daken grenzen aan leelijke arbei
ders huurkazernes voor een groot aan
tal gezinnen. Daarnaast open bouwter.
rein. Aan beide zijden van de straat
ligt het afval en vloeit het vuile water
in open riolen zooals in een kleine
provinciestad.
In deze omgeving, waar grond en
gebouwen nog niet zoo groote waarde
hebbe-n als in straten, dicht bij het cen
trum gelegen, ontstond 16 jaar geleden
de ,.Arbe.iter-Kolonie", welke zich in
den loop der jaren aanmerkelijk heeft
uitgebreid. Het is een inrichting op
christelijken erondslag ongeveer in den
trant van de weezen-inrichting in Neer
bosch, doch op veel kleiner schaal,
waar ook Israëlieten worden opgeno
men.
Bil hunne intrede verplichten zich
de Kolonisten stipt de regels van het
huis te zullen naleven en minstens drie
maanden te blijven. Zij beschikken
niet over veel vrijen tijd. Op werkda
gen wordt hen slechts bij uitzondering
vrij af gegeven door den directeur,
hoofdzakelijk om inkoopen te doen,
welke niet op Zondagen kunnen ge
schieden.
Zoodra een nieuweling is opgeno
men, moet hij een bad1 nemen alvorens
aan het werk te worden gezets Gelijk
tijdig wordt zijn plunje in de desinfac-
tie-oven uitgestoomd. Daarna wordJt
hem in een dar verschillende afdeelïn-
ge-n zijn werk aangewezen door den
directeur. De kolonisten recruteerèn
zich uit allerlei standen en beroepen-
De meesten hebben betere dagen ge
kend, zijn kantoorbediende geweest of
hebben zelfs gestudeerd. Daar het aan
tal van degenen die een. bepaald ani-'
bacht geleerd hebben, niet groot is,
heeft het bestuur van de kolonie al
leen zulk werk uitgekozen, dat m^
eenigen goeden wil gemakkelijk is të
leeren. Men bepaalt zich bij het ma
ken van borstels en bezems, pakkis
ten en keukenmeubels en het leveren
van brandhout. Aan het hoofd van elke
afdeeling staat een „Werkmeister", die
meestal zelf vroeger in de branche een
eigen zaakje heeft gehad en volkomen
op de hoogte is van het werk en van
de marktprijzen. De kolonisten worden
voor hun werk betaald en betalen ook
zeiven een klein kostgeld. Men wil hen
op deze wijze aan een geregeld leven
gewennen en hen daardoor leeren weer
op eigen beenen te staan. Daar zij dtu
gelijks geld verdienen en hiervan een
gedeelte voor hun onderhoud moeten
afstaan, wordt den kolonisten het dt-
primoerende gevoel bespaard, alsof zij
zich in een „armhuis" bevinden. Zij
dragen ook hun gewone eigen werk-
manskleeren en geen uniformdracht.
De meeste kolonisten verdienen een
vast loon van 1 Mark (60 ets.) per dag,
dat tot M. 1.50 (90 ets.) kan stijgen.
Daarvan wordt 75 d. (45 ets.) daags af
getrokken voor kost, inwoning en be-
wassching, zoodat bij een dagloon van
1 Mk. per week M. 3.25 overblijft; hier
van gaat nog af 38 d. voor Invaliden-
en Krankenkrasse; het restant, netto
M. 2.97 f 1.78 wordt hen echter niet
in baar uitbetaalde doch voor hen be
waard, tot zij de inrichting definitief
verlaten. Wie zuinig is geweest en iü
den tusschentijd het bespaarde geld
niet voor kleeren of andere doeleinden
heeft uitgegeven, beschikt derhalve
na een verblijf van 3 of meer maan
den over een klein sommetje, dat hem
in staat stelt, een „Schlafstelle" te hu
ren en naar een nieuwen dienst om te
zien. Ongelukkigerwijs heeft de statis
tiek utgemaakt, dat ongeveer de helft
der ontslagen kolonisten weer terug
keert. deels daar zij er niet in konden
slagen een dienst te vinden, deels om
dat zij te zwak waren om op eigen bee-
nen te staan.
was alleen maar een beetje ge
schrikt, amd'ers niet. Er beetondi ge
lukkig geen: emkeilte iredlein tot onge
rustheid. Stocks moest maar in an*-
giestoondteTL vrede bet loon van1 zijn
goedkoop© heldendaad! oogsten). Hij
zou wel dte een of andere veront
schuldiging voor zijn wegblijven
bedenken.. Hij li ad' ljehoefte aan
rust en eenzaamheid. Wat de men-
schetn wed van hem zouden zeggen,
kon hem minder scheten. Zijii
eigen ziel dteed hem al renoeg ver
wijten.
En terwijl hij aldus, ten prooi
aan. de somberste overpeinzingen,
in de richting van Elterick voort
stapte, rees zijn eigen mietswaar-
dighend in telkens duidelijker trek
ken voor het oog zijns goestes op.
Het voorgevallene was in de schat
ting der wereld iets van weinig
bet-eekenis. maar voor hem een
zelfopenbaring. Hij was een droo-
mer, een zwakkeling, een dwaas.
Hij had op e«n beslissend oogen-
bink geweifeld en een- onder had)
zij.n plaats ingenomen. Duizenden
blijken van moedf e.n doortastend
heid, bij vroegere gelegenheden ge
geven. wwden thans vergeten. Óp
dit ééne, in z:m oogen onvergeef-
