NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen. Dagblad, in Haarlem en Omstreken. Het geheim van den Senator. I9e Jaargang Woensdag 25 September 1901. No. 5595 HA&lLElfS DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS Voor Haarlem per 3 maanden1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1.30 Franoo door het geheele Rijk, per 3 maanden1.65 Afzonderlijke nummers0.02^ Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37£4 de omstreken en franoo per post0.45 ADVERTENTIÈN Van 15 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bq Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Cent per regeL Bureaux: Gebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 123* Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertenti 0 en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks* behalve op Zon- en Feestdagen Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Elrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONESj Succ., Parijs 31Faubourg MonlnigjJre. Haarlem's Dagblad Tan 25 Sept. bevat o.a.: Jamestown twee maanden door de Boeren ingesloten, Het hoog- verraadshof te Kimberley, Enge land heeft geen soldaten meer, Een brief van Scheepers aan de Wet, De Boeren aan de zuidkust van Kaapland, Militaire bezwaren, Wat de bladen zeggen over de millioenenrede, Bouwgeld in het Schoterkwartier, Stukken van den Gemeenteraad, Vaderland en Ko ning. Nieuwe Aboqné's kunnen dade lijk deelnemen aan de verloting van de Wekelyksche Prijzen van f 10,en f2,50 voor onze Prijs raadsels. Eaaagp- Abonneert U dus, hetzy aan onze Bureaux, bij onze Agenten of bij onze Courantom- brengers. Of steekt een briefje in een van onze Brievenbussen, die geplaatst zijn Groote Houtstraat No. 140 aan bet huis van den Heer B. LAN GE VELD, bij het Proveniersbuis. Anegang, hoek Groote Hout straat, aan het buis van den Heer F. HELLINGMAN, Kruisweg 41 hoek Heerenstraat aan den winkel van den Heer A. C. 4. VAN HEMERT en aan onze Bureaux, Kampersingel 70 vlak by de Turfmarkt. DE ADMINISTRATIE. Politiek Overzicht. Er is, zooals men weet, iridentiijd Weed wat te doen geweest over de inname van Jamestown, in de Kaapkolonie door dia Boeren. Dit feit was te meer opmerkelijk, diaar de ze plaats op slechts 20 IC. M. af stand van Aliwaü-Noordi is gelegen, waar voortdurend een sterk garni zoen is. Later is Jamestown dloor de Boeren weer ontruimd, maar nu blijkt dat het stad'je on geve tweemaandenzonder v< binding met de buiten wereld is geweest. Eerst 11 Sept. Weeft eene BritscWe colonne de communicatie hersteld;. Of die En- geischen ook weinig gevreeedl zijn! Ze doen anders wel alle mogelijke moeite om dJe mensehen bang te maken. Het Hoog verraadshof te Kimber ley heeft Marti nu s Lotter en veid- connet Campbell tot 5 jaar gevan genisstraf veroordeeldG'erfc Cloe- t-e. assistent veld cornet heeft dlrie jaar gekregen. Men zou intusschen zeggen, dat die straffen ai wat mil der worden. Evenwel zal men daarover eerst goed1 kunnen oor deel-en als hét vonnis is uitgespro ken over commandant Lotter en zijn mannen, die door Scobell zijn gevangen genomen. Een telegram uit Graaf Reinet zegt, dat reed's 50 man, waaronder luitenant Schoe- man, hebben terecht gestaan. Ve len der gevangenen verklaarden geen schot gevuurd te hebben op den morgen van het gevecht met Scobell, terwijl anderen verzeker den zelfs ongewapend te zijn ge weest. Allen vroegen om genade(I). De groote meerderheid der gevan genen zijn goed ontwikkelde man nen van 25 tot 30-jarigen leeftijd en zijn van een beteren stand (ze- kef omdat zij zich hebben laten vangendan de rebellen" van Scheepers, die «enige maanden' ge leden in Camdeboo gevangen zijn genomen. Lotter zelf en de overige gewon den moeten nog voorkomen. Engeland heeft geen soldaten meer. In dén Morning Leader" weert Charles Williams, dht het departement van oorlog aan, Kitche ner wel meer manschappen zou willen zenden als het die maar had; maar het heeft die niet, en kan zelfs niet eens de dooden en gewon den vervangen. De Mausers der Boeren en de ziekten hebben dain ook zoodanig in bet Engelscbe leger huisgehou den, dat het ontbreken, van voldoen de reserve wel te begrijpen is. Voor Enigelanft kan dit noodlottig wor den, daar het dan met steeds min der troepen1, zoowel wat quantitelt als qualileit betreft, tegenover de voortdurend stoutmoediger Boeren zal staan. Eene nieuwe bevestiging van de ze stoutmoedigheid is was d'e Kaap- sche correspondent der Daily Ex press" zegt over den toestand! in de Kaapkolonie, die als hoogst ern stig afgeschilderd wordt. De Boe ren zijn overal, tot op 70 K. M. van Kaapstad, en de stad zelf is vol van hun vrienden. De Engelschgeztndie gedelegeerden die den hertog van Cornwall gingen verwelkomen te Kaapstad zijn, toen- zij naar Oud'ts- hoom terugkeerden,, door de Boe ren gevaneen genomen. De Paarl en Worcester worden, bedreigd, en gepantserde treinen loopen tus- schen die beide plaatsen. De bevolkin~ van het district Cra- dock komt in opstand. Dat de commando's der Boeren niet zoo slecht bewapend zijn als d'e Britten het wel willen dOem schijnen,, bi'kt o. a. uit een brief van commandant Scheepers aan Christiaan De Wet, welke gevon den is op een onlangs bij Winburg (O. V. S.) gevangen Boer. De cor- respondent van de „Times" te Bloemfontein maakt dit schrijven openbaar. Scheepers klaagt dat hij, zoolang hij in de Kaapkolonie is, nog niets van De Wet gehoord heeft. Zijn commando is echter in voortreffe- lijken staat, hij heeft voldoende ammunitie, en ,,wij krijgen voort durend schietvoorraad genoeg van den vijand, zoodat onze bandelie ren altijd gevuld zijn en blijven, en ik kan bij,na verzekeren d'at zij1 't zullen blijven." Scheepers verhaalt verder dat hij een massa graan naar de Oamdie- boo-hergen heeft laten brengen (hij schrijft uit 't district Aberdeen, Juli) en diaar denkt te overwinte ren. Als de eerste goede regen viel, zou hij westwaarts oprukken in d'e richting van Ordtshoorn- en Kaap stad. Hij had slechts 40 Vrijstaters bij zich, maar zijn commando was 240 man sterk, en iederen dag kwamen mannen zic-h aansluiten. Dat scheen met alle commando's 't geval te zijn, maar vooral met Fro- neman, in Kcnhardt. Scheepers zegt ten slotte dat hij overtuigd blijft van, die Wet's en Steyn's standvastigheid, hij beklaagt den dood van Swamepoet en verzekert dat hij en De Wet elkaar onder die Vrijstaatschie vlag zullenterugzien, of anders nooit. Merkwaardig is een telegram uit Kaapstad in de Londensche avon,dL bladen, behelzende dat de Kruiser Baraconta te Simonsstad is aangee karnen. Al haar beschikbare man schappen zullen worden gebruikt in verschansingen om Mossel- baai te verdedigen. De kruiser Gibraltar wordt volgende week verwacht. De Boeren schijnen' dus weldra de Zuidkust van Kaapland te zul len bereiken. In de Transvaal hebben, de bur gers weer eens een trein laten ont sporen en wel nabij Paardekop, tusschen Stander,ton e,n Volksrust. Tien wagens zijn gederailleerd. Zes man en dertig paarden zijn, naar men zegt. gedood. Er wordt niet bij vermeld of de wagens ook geplunderd zijn. Buitenlandsch Nieuws. Militaire bezwaren! Men zal zich nog wel het beken de rapport van Miss Hobhouse over de beruchte concentratie-kampen' in Zuid-Afrika herinneren. Zelfs het Engolsche ministerie bezweek voor den kreet van veront waardiging, die toen in G.noot-Bri- tanuië opging. De minister St. John Brodrick schreef den 27en Juni aan Miss Hobhouse o. m. het volgende Wij hebben Lord Roberts als ons inzicht medegedeeld:, dat elke vrouw die onder dit hoofd komt (om n aar vri enden of verwanten i n die Kaap te kunnen gaan) toestem ming zoude krijgen daarheen te vertrekken, indien hiertegen geen militair bezwaar is. Miss Hobhouse, die het militair bestuur in Zuid-Afrika had leereu kennen, antwoordde zeer tea* snede op deze beperkende bepaling De zinsnede „indien hiertegen geen militair bezwaar is" komt mij, die de verwikkelingen in de wer king van de krijgswet gezien heeft, voor een beperking te vormen der toestemming, d'ie haar waardeloos zou maken. Hoe juist Miss Hobhouse gezien heeft, blijkt uit onderstaand briefje: Departement van Koloniën, Pietermaritzburg, 19 Juni 1901. No. 4769 01. Mevrouw, Ik heb de eer u te berichten, in verband met uwe aanvrage, dat de militaire autoriteiten het beter oor- deelen dat mevrouw R. Moolman voorl'oopig te Volksrust blijft, aan gezien haar echtgenoot en 2 zonen nor op commando zijn. Ik heb de eer te zijn, mevrouw, Uw dw. dr., (w. g.) C. BIRD, Voornaamste Onder-secretaris. Aan mevrouw L. L. Nel, Sunnyside, Greytowmi. De militaire bezwaren tegen bet laten gaan naar vrienden of ver wanten in de Kolonie zijn dus o. a. de aanwezigheid op commando van man of zoon. Een vrouw wordt dus gedwongen al de doodsgevaren in een concentratiedcamp te loopen, omdat haar echtgenoot en, zonen hun plicht tegenover hun land blijr ven vervullen. Een merkwaardige kennis geving- In verband' met d'e berichten over het alarm te Johannesburg om streeks half September, waardoor er een soort paniek in de Goudstad ontstond, is merkwaardig een ken nisgeving in de Johannesburg Ga- zette" van 13 Juni jl.waarbij de alarmsignalen worden omschreven en de bevolking een. strikt te vol gen gedragslijn wondt- aange ven. Alle winkels, banken, restau rants, enz. moeten onmiddellijk sluiten en alle burgerlijke perso nen in hun huis of elders een goed heenkomen zoeken. De telefoon mag niet gebruikt zoolang de alarmtoestand aanhoudt, waar schijnlijk uit vrees, dat de Boeren iets zullen hooren van de benauw de vragen der dappere bevolking! Het is intusschen wed opmerke lijk. diat 13 Juni de omstandigheden te Johannesburg een kennisgeving met voorschriften ingeval van een aanval dér Boeren reeds noodzake lijk maakten. Dat was in die dagen toen de oorlog weer eens zoo esrj „uit" was. Een heel anderen en wel een zeer droevigen indruk maakt een lijst van bijna twee en een halve ko lom sterfgevallen uit de conoeretra- tiekampen. v» elk een vreeeeLijk lij den en welk een smart voor de doodgemartelden en hun nabestaan den vertegenwoordigt zulk een overlijdënsregister. Verreweg de grootste helft der sterfgevallen blijkt het gevolg van gebrek en onvoldoende verpleging te zijn long- en ingewamdsaandoe- ningen maaien ouderen en kinder •ren bij tientallen per dag weg. Wilhelm spreekt Russisch! Keizer Wilhelm heeft eens willen toornen d'at hij ook een mondvol Russisch kan. De Keizer begaf zich Maandag middag te paard in de uniform van zijn Russisch grenadiers-regiment naar het grensplaatsje Wyschtyten, dat den 26en Augustus voor het grootste deel is afgebrand. Tot de op het marktplein te hoop geloo- pen bevolking hield de Keizer een toespraak, waarin hij zei de „Keizer Nicolaas, uw verheven landheer, mijn geliefde vriend, laat u door mij zijn hartelijk medege voelen uitspreken en zendt u door mij vijf duizend roebel. Gij ziet hieruit hoe het oog van uw verhe ven landheer overal reikt, zelfs tot een grensstadje van zijn groot rijk en hoe zijn goed warm hart klopt voor zijn onderdanen, zelfs voor de verst verwijderden. Geeft dus uiting aan uw dankbaarheid en aan de liefde voor uw Keizer en Vader door met mij te roeipen „Na sdorowje jewo welitschestwo gossudarja imperatora Nikolai Hoera Dankbetuigin gen. President Loubet heeft na afloop van de Russische feestdagen de ge bruikelijke dankbetuigingen ge richt tot leger en vloot. In zijn schrijven aam dien minis ter van oorlog generaal André noemt de president de afgeloopein manoeu vres „een bewonderenswaardige betooging van d'e macht van Frank rijk". Hij prijst de houding der troepen die het leger opnieuw de achtinv van onze hooge gasten en het vertrouwen van de regeering heeft doen verwerven." In den brief aan den minister van marine De Lanessan heet het „Het kanaal-eskader heeft niette genstaande de zware zee weten te bewijzen d'at het 't vertrouwen van de regeering en het parlement waard is. De marine weet welk een onontbeerlijke kracht zij aan de re geering van de Republiek verleent om tot het einde der wereld den eerbied voor onze vlag te bewaren en onze belangen te beschermen." Luiische sociaal-democraten Zondag zouden te Liibeck de beraadslagingen van d n Duitschen sociaal-democratischen partijdag beginnen die waarschijnlijk wel een heele week in beslag zullen no men. Gp de agenda staat, behalve do gebruikelijke verslagen over do werkzaamheid van het partijbe stuur en van de partij in den Rijks dag. ook een discussie over het wo ningvraagstuk. De partijdag zal zich voorts bezig houden met de verhouding van de politieke partij tegenover de vakvereenigingeni.Ver der zal, op verlangen van een aan bal vergaderingen, een manifestatie worden gehouden tegen het nieu we tariefontwerp. Bebel heeft er een motie voor klaar. Ten slotte wordt in verscheidene voorstellen verlangd dat de partij- dag zich op ondubbelzinnige wij ze zal uitspreken tegen de hervor mingsgezinde aspiraties van Bern stein en verklaren dat de partij, vasthoudt aan het doel en de mid delen, die zijn omschreven in het wetenschappelijke socialisme van Marx en Engels en in het Erfurier program zijn neergelegd. Eduard Bernstein zelf zal deel nemen aan den partijdag als afge vaardigde voor Karlsruhe. Algemeens beriohten. DE OORLOG IN ZUID-AFRIKA. De officieele opgave van de ver liezen van Gough's Natalsche strijd macht op 17 dezer toomt, d'at na het gevecht het aantal vermisten 230 bedroeg. Drie Boeren, waarvan een neef van Joubert, zijin in dein nacht van den 20stem van, Bermuda ontsnapt Zij slaagden er in een uiterst moei' lijk begaanbare, dik met bossohew bedekte streek vol holen te berei ken. Zij zijn nog voortvluchtig. Uit Kaai»tad wordt gemeld dat, volgens een in „goed ingelichte kringen" loopend' gerucht, Lordl Milner besloten heeft, te Johannes burg niet alleen zijn residentie te vestigen, maar die stad' ook tot hot middelpunt van zijn commissariaat te maken. In de laatste vier dagen zoo meldde Reuter Maandag uit Bloem fontein zijn meer dam 140 Boe ren in den Granje-Vrijstaat gevan gen genomen. Kock's commando is nagenoeg vernietigd. De weg naar Kimberley is zoo goed' als open. „Zoo goed als open". Dus nog niet ereheel? En hoe lang is d'ie door de Boeren "^sloten geweest? Men meldt uit Lissabon, dat de Fransche gezant aldaar een vertoog tot Portugal heeft gericht betref fende de aanhouding te Lourengo Marques van twee Franschan, die beschuldigd worden oorlogscoaitra- bandë te hebben gesmokkeld. Por tugal heeft geantwoord, dat de be schuldigden naar het gerecht zijn verwezen en onder borgstelling in vrijheid gesteld. feuilleton. Naar het Duitsch F. ARNEFELDT. 11) Hij maakte een heftige bewe ging, zij klemde zich echter vas ter aan hem vast en fluisterde Misschien hooren wij nog iets van hem. Hij maakte zich uit haar omar ming los, sprong overeind en liep, haar den rug toekeerend naar het venster ofschoon dé gesloten luiken hem beletten naar buiten te zien. Zijn gelaatstrekken waren ver wrongen, de handen krampachtig gebald. Ben je boos op mij klonk hét klagend van bij den haard'. Je bent dat met recht, maar ik kan niet anders. Zijn beeld! staat mij altijd voor oogen en in mijn d'roo- men jaagt het mij schrik aan even als het skelet dat ik eens in het mu seum voor natuurlijke historie zag. En toch brand ik van verlangen om te weten, wat er van hem. gewor den is. Er ging een huivering door Lan- genbruch's leden en met beide ban den greep hij de ijzeren staaf, waarmee de luiken gesloten waren, vast om op de been te blijven. Het skelet, herhaalde hij op vreemden toon,. Eerst na verloop van eenige minuten' had hij zich in zooverre- hersteld, diat hij zich weer tot zijn vrouw kon wenden. Dat is je idéé fixe, geef dat toch eindelijk eens op, sprak hij op bij na smeekendén toon. Hoe gaarne zou ik het will&a, als ik maar kon antwoordde zij op droevigen toon. Er zijn immers reeds zooveel jaren over verloopen. Ik heb er toch een voorgevoel van, diat wij nog eens iets van hem zullen hooren.. Zou je dat wenschen? Ach Robent, je weet wel, hoe ik dat meen'. Ik kan de gedachte maar niet van mij' afzetten, diat ik schuldig ben. lij t der schuld. Wat ook... Hij hield op. toen hij haar angstig naar hem opziend gelaat zag. Wind je niet op, beste Ethel, smeekte hij1, drink eens een glas limonade. Hij ging naar de tafel, waarop glazen en' flesschem stonden, om haar een kalmeerenden drank ge reed' te makentoen hij haar dien op een presenteerblad.' toereikte, beefden zijn handen. Als het tot je kalmeerimg kan strekken, kan John immens Wil son wel eens ui tnoodigen. Je zult je dan spoedig kunnen overtuigen, dat hij evenmin als zijn landgenoo- tsem, die je roken hebt, uitsluit sel over hem kan geven, sprak hij, nad^t zij gedronken had. Maar nu ga ik heen- Ik zal Johanna bij je zenden. Hij kuste haar, verwijlende zich en droeg een der dienstmeisjes op om aan Johanna te zeggen, dat haar moedier haar bij zich verlangde te zieni. Hij ging onmiddellijk naar zijn eigen kamer, waarnaast ook zijn slaapkamer gelegen was, op dat zijn ziekelijke vrouw door zijn laat naar bed' gaan en zijn vroeg opstaan niet zou worden gestoord. Hoeveel nachten hij slapeloos op zijn bed of in de kamer op en neer loopend bad doorgebracht, ver zweeg hij zorgvuldig voor vrouw en kinderen. Tegen do wanden stonden ver schillende boekenkasten-, die wel gevuld waren, en d'aartusschem hin gen kaarten van die landen, waar mee Langenbruch handel dreef, ter- wül in een hoek der kamer een globe stond. Op de fraaie en gerie felijk ingerichte schrijftafel stond een brandende lamp. Een tweede, met een groene kap voorziene lamp wierp haar licht op de ovale tafel van fraai gepolijst eikenhoutdaar tegenover stond een me-t een tijger vel bekleed' rustbed. De vulkachel deed in de met een cocostapijt be legde kamer een aangename tem peratuur heerschen. Langenbruch ontsloot een der luiken, die ook hier voor de vensters waren aange bracht, opende de naar buiten open slaande ramen en ademde zwijgend met wellust de koude, verfrisschen- de nachtlucht in. Dat doet me goed steunde hij. Lucht, lucht! Welke martelingen kan ons toch somtij db het meest geliefde wezen aandoen Ethel, EthelAls je kondt vermoeden, alte je wist1 Hij keerde zich, veirschrikt door het geluid van zijn eigen stem om, en keek angstig in de kamer rond. Zij mag niets vermoeden, niets weten sprak hij nu tot zich zelf. Niemand kan, niemand zal ooit iets vermoeden. Ik heb al mijn maatregelen immers zoo goed ge troffenmaar ik moet nog meer dan vroeger, mijn blikken ei> mijn woord'en in bedwang houden. Ik mag in niets van mijn gewone le venswijze afwijken, in niets arg waan opwekken. Ik moet de be noeming in den Senaat aannemen, vervolgde hij d'iep ademhalend) zijn gedachtengang, ik mag mijn toe stemming tot het huwelijk van Jo hanna met Herrlich niet geven, hoe zeer mij het leed van mijn kind ook aan het hart gaat. Gelijk een galeislaaf moet ik den ketting mee- sleepen tot aan het einde toe. Met een zwaren zucht sloot hij het venster en huiverend! van' kou de, en tengevolge van den gemoeds toestand waarin hij zich bevond, trad hij in de kamer terug. Aarze lend naderde hij zijn schrijftafel, haaide een sleutel uit zijn vestzak te voorschijn, borg hem weer weg, haalde he-m opnieuw voor den dag en stak hem eindelijk in het sleutel gat van een der talrijke laadjes, die zich in de schrijftafel bevonden. Doch nog altijd' ontsloot hij de la de nietnu eens strekte hij zijn hand er naar uit, dan weer trok hij. die terug of verwijderde zich zelfs van de lessenaar. Maar een macht, die sterker was dan hij zelf, scheen hem te dwingen steeds weer naar de lade terug te keeren uitgeput liet hij zich voor de schrijftafel op een stoel neervallen, draaide het slot van het laadje om en trok het met half afgewend gelaat open. En wedéirom ging er Langen- brtich een rilling door de leden, zijn oogen vestigden zich op eenige voorwerpen, die in het laad je waren en het koude angstzweet brak hem uit. Waarom bewaar ik die voor werpen toch eigenlijk? steunde hij. Waarom heb ik er mij reeds niet lang van ontdaan of ze vernie tigd Maar ik zal het nog doen I riep hij zich vermannend uit, ter wijl hij er de hand naar uitstrekte. Maar alsof hij een gloeiend ijzer had aangeraakt, trok hij haar weer terug. (Wordit vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1