NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad in Haarlem en Omstreken. Het geheim van deu Senator. I9e Jaargang Woensdag 16 October 1901. No. 5613 HAARLEM'S DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS Voor Haarlem per 3 maanden1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd U (kom der gemeente), per 3 maanden1-30 Franco door het geheele Kijk, per 3 maanden1-65 Afzonderlijke nummers0.02)£ Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37K de omstreken en franco per post0.45 ADYERTENTIÉN Van 15 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentien van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Cent per regeL Bureaux: Gebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 122 Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentien worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Coorantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertenti J en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. BE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen, Hoofdagenten voor het Buitenland: Cotnjpagnie Générale de Publicité Etrangèr§ Q. L. DAÜBE Co. JOHN F. JONESa Succ.f Parijs 31Faubourg MontTHSS^£^ —if itm- .—mJ&M. - Haarlem's Dagblad van lö Oct. bevat o.a.: De gevangenneming van Schee pers, De moord op Lotter's offi cieren, Botha's ontsnapping, Hoe de Boeren te Pretoria kwamen, Op de Portngeesche grens, De ver dwenen kellner, Weer een brutaal stukje. Politiek Overzicht. Wij weten nu, hoe d!e gevangen neming van den dapperen Boeren aanvoerder Scheepers, eigenlijk, in zijm werk gegaan is. De arme man lag doodziek in eene hoeve te Kop jes kraal, niet meer in staat, zijn commando langer te vergezellen. Voorwaar, er behoorde weinig krijgsmansbeleid toe om zich van den ongelukkige mie-ester te maken. Maar dat belet de Enigelsche jinigo- p'ers niet om te jubelen over dit heldenfeit en er de nood'ige, voor French vleiende commentaren op te geven. De oppositie-bladen echter noemen het kind bij zijn waren naam en vooral de Daily News" is bijzonder scherp in hare uitingen. Het blad betoogt in een hoofdartikel, diet niet het bericht van; Scheepers' gevangenneming van belang is, maar wel de vraag wat Kitchener met hem zal aanvangen. De „Daily News" sluit zich aan met wat Fre deric Harrison Zondagavond, pp ga zag van den rechtsgeleerde Dicey, te Cherry verklaarde, namelijk dat de meeste terechts tellingen) in de Kaapkolonie onwettig waren even als alle verbanningen, daar de bal lingen zoodra do oorlog ten einde was ongestraft naar1 huis terug zou den. kunnen keerem. Schoeners, d:ie nu in het hospitaal te Matjesfontein ligt, werwaarts hij in een le klasse rijtuig is vervoerd, na eerst ondier toezicht van een1 dok ter in een ambulance-wagen naar Bloedrivier gebracht te zijn, is zoo als 'n telegram van Maandag meldt, doodziek en zeer terneergeslagen, Het is dan ook een hard gelag voor den steeds zoo koenen, onversaag- den strijder, in handen gevallen te zijn van zijne bitterste vijanden, de gehate Engelschen, Wat zal men met Scheepers aan vangen, vraagt de Daily News", en wij vragen liet haar na. Zal men den commandant ook ter dood brengen, als zijn collega Dotter, of zal hij eenvoudig als krijgsgevan g-ene beschouwd worden? Wie zal 't zeggen? Wij kunnen slechts gissingen maken, gissingen die uit den aard der zaak op zeer losse gronden, berusten, want bij de Britten is immers alles mogelijk. Nu reeds is men. bezig bewijs-ma- teriaal bijeen te brengen, tegen Scheepers, om hem, zoo hij herstelt, met goed fatsoen te kunnen dood schieten. Den 26stien September aldus een telegram uit Ondtshoorn vatte Scheepers twee kleurlingen die uit waren gezonden om de stel ling van de Boeren te Krulsrivier uit te vinden. Na hen aan eien ver hoor te hebben onderworpen., liet hi; ze trekken uit een paar stroot jes, en de Kaffer die het kortste eind trok kreeg onverwijld! dJen kogel. Ziin kameraad werd met een brief naar het dichtstbijzijnde Engelsche kamp gezonden. De strekking van het bovenstaan de is duidelijk. De Engelschen hebben zich niet eens tevreden gesteld met het vermoorden van Lotter, neem, ook zijne officieren deelem hetzelfde lot. Luitenant Schoeman is Maandag doodgeschoten terwijl het doodvon nis uitgesproken over Wolfaard!, een ander officier, is bevestigd. De doodvonnissen uitgesproken over nog tien van Lotter's commando zijn veranderd in levenslange gevange nisstraf en bij twee jonge mannen in gevangenisstraf gedurende den oorlog en twintig slagen met de roede. Deze laatste straf is voorzeker de walgelijkste vaai alle. Mannen, die met de wapenen in de hand) ge streden hebben voor vrijheid en recht, te laten geeselen, waarlijk men moet de beul van Soedan zijn, om een dergelijk bevel uit te vaar digen. Het heeft er veel van of Kitchener zoo kwistig is met veroordeelingen uit woede over het ontsnap pen van Botha. De laatste berichten over diens positie, lulden, wanneer- men ge woon is tusscben de regels üe lezen, verre van ongunstig. Uit Dundee wordt dd'. 13 Oct. ge seind dat Piet Relief door eene Brit- scbe colonne is bezet. De legermacht van Botha is zeer verspreid', maar liet grootste deel blijft in 't Pongala-bosch. Er wordt gemeld dat het Bethel-commando is ontsnaot door ten noordicosten langs Piet Retief te trekken. De wegen waren schier onbegaanbaar tenge volge van de zware regens, de ri vieren. zijn gezwollen-. Generaal Botha is gevonden ten zuiden van de lijn getrokken van Wakkerstroom naar Piet Retief. Generaal Bruce Hamilton zet de wagens der Boeren na die overdag verdekt worden opgesteld en dies nachts verder gaan. Het mistige weder en het licibte bosschage ma ken het- onmogelijk ver vooruit te zien. De gevangen genomen Boeren melden dat-de vijand zware verlie zen leed. Een blijkbaar vertraagd telegram uit Gontihoek van 6 Oct. meldt, dat de Boeren vrijwel ingesloten waren, door de Britsche troepen ten noor den, ten oosten en ten zuiden. Zij bemoeilijkten een gecombineerde operatie en konden wellicht ont komen door zich in kleine troepen te splitsen. Dat ontkomen is nu reeds ge schied'. De Natalsche vrijwilligers, die te Kranskop waren geplaats met het oog op den dreigenden inval der Boeren, hebben dezen post ont ruimd, nu Botha noordwaarts trekt, en zijn Vrijdag naar Gr.eytown te ruggekeerd. Zij zullen weldra ont bonden worden, maar de juiste da tum wordt niet vastgesteld, zoolang er nog kans op een verrassing van Boerenzijd'e bestaat. Kitchener heeft in de bereidwil ligheid der vrijwilligers om op te komen en den goeden geest, die on der hen heersoht, aanleiding tot een telegrafisch-en lofzang gevonden. Buitenlandscfa Nieuws. Hoe de Boeren in Pretoria kwamen. Nu het proces tegen Trouw, van Aarts-en, Fockem'a, van- Kerckhoff, Rahd'er, Kanniemeyer en- andeine Hollanders te Pretoria het voor iade/ren Engelschman duidelijk heeft gemaakt dat er voortdurende communicatie bestond tussch'en die Boeren in Pretoria en die te velde, ondanks de huizenhoog opgehemel de waakzaamheid' der Engelsche, soldaten, eleetrisch'e alarmbellen en zoo meer, vervalt d'e reden eeni ge. bizotnderlted'en over het uit- en- insluipen der republikeinschgezin- den nog langer- te verzwijgen. In de. eerste plaats beschikte Kitche ner niet over genoeg manschappen om het cordon rondom de Trans- vaalsohe residentie behoorlijk te handhaven. Geloof waardige mede- deelingen verzekeren dlaarbij, dat hii om zijn schildwachten het werk te vergemakkelijken, hen van- lan taarns voorzag, maar om den Boe ren niet het juiste aantal posten te doen kennen ook hier en daar en kel lantaarns plaatste, welke plaat- sein die Boeren natuurlijk spoedig ontdekten. Menige Engelsche lan taarn is aldus voor altijd uitgebla zen. Een vier- of vijftal der thans ver- oordeeldie Hollanders is kalm Preto ria op een goeden dag uitgewandeld en vervoegde zich bij de voorposten van de la Rey, die destijds bij het Leprozengesticht lagen, d.w.z. een dik half uur rijdens west van Pre toria. Maar zij werden afgewezen, omdat de la Rey geen en,kei man meer bij zijn commando Wenschte. dien hij niet persoonlijk kende. De vier of vijf aspirant-strijders ver toefden daarop eenige dagen in het veld, doch konden geen ander com mando vindeai. Zij werden ten slot- te door den honger gedwongen te rug te keeren, hetgeen hen inder daad gelukte. Onopgemerkt kwa men zij weer in Pretoria. Verraad' bracht later hun uitstapje aan 't licht, met het thans bekende ge volg. De ontdekking van dieze wande ling moet Kitchener zeer hebben ontstemd en dit verklaart ook de verbolgenheid der Engelschen over het feit, dht aan sommige schild wachten, en. politiedienaren ,,het licht is uitgeblazen." Of dit op het Levenslicht of de lampen, bovenbe doeld. slaat, blijkt niet. Vast staat, dat veertien man van de la Rey's commando de begrafe nis van mevr. Kruger hebben bij gewoond en van deze plechtigheid een omstandig relaas aan hun me destrijders hebben gegeven Op de Portugeesche grens De Daily Express" verneemt uit Lissabon Hier is uit Lourengo Marques be richt ontvangen dat d'e. Boeren, in den avond van den 3den October, zes goederentreinen op een paar mijlen, van de Portugeesche grens hebben verbrand en den volgendien avond Poirtugeesch gebied- trachtten binnen te trekken. De Engelsche troepen werden ver. rast tusscben Ressano Garcia en Koma-ti poort en er volgde een hevig gel-echt. De verliezen zijn onbekend, maar moeten aan Engelschen kant zwaar zijn geweest. De Boeren trok ken, al vechtende, af. Verscheidene Engelsche soldaten zij,n gedurende het gevecht ont snapt en de grens overgeloopen. Twee werd-en er gevangen genomen door d'e Portugeesche overheid en naar Lóurengo Marques, gebracht. De Portu-geezen hebben hun pos ten langs de; grens versterkt. Afschuwelijk. U-it Bloemfontein wordt geseind dat het sterftecijfer onder de vluch telingen, d.w.z. in die kampen „aan zienlijk is gestegen". In het kamp te Heidelberg, gaven eenige vrou wen haar kinderen, die ernstig ziek lagen, honden bloed te drinken „met het natuurlijk gevolg dat velen stierven." Er zijn nu ongeveer 40 dokters in de verschillende kam pen maar het is onmogelijk op elk gezin behoorlijk te letten. Hierbij zij slechts opgemerkt, dat i-n Augustus reeds 105.000 men- schen in die kampen werden ver pleegd- dat herhaaldelijk, ook door miss Hobhouse is geklaagd, dat er niet voldoende melk werd verstrekt en dat d'e verstrekte melk niet van goede quabteit was dat volgens ra^nonten van Engelsche doktoren- bedorven vleesch èn- maïs weid ge geven. En nu dient gevraagd Welk voedsel konden de onge lukkige moeders haar kinderen go- ven Wie onthield haar het noodige om haar kinderen in het Leven te houden Wie dwong haar tot d-e monster achtige barbaarschheid om sterven de kleinen te laven met honden- bloed? De verjaardag van den oorlog De „Petit Bleu" van Maandag be vat een bijvoegsel, d'at gewijd is aan der tweeden verjaardag van den oorlog. Behalve een reeks An- técédlents historiques d-e la Guerre actuelle bevat zij illustraties, op den oorlog betrekking hebbendie, en. behalve artikelen van verschil lenden aard een Book der Profe ten. waarin de voornaamste voor spellingen over d'en duur van eten strijd zijn opgenomen. Van deze worden sommigen om zoo te zeg gen eiken dag vermakelijker, b.v. die van Rhodes, Yves Guyot (wij- lom de Siècle), Stanley, de Times, Roberts en von Bülow. Te midden van al deze prof oliën staat die van president Kruger: „Als Engeland' overwint zal het slechts ten koste van die vreeselijk- ste offers zijn. De Boeren zullen de wereld verbaasd doen staan." En d'e laatste voorspelling waaron der staatDe lijst zal het volgend' jaar worden aangevuldis die van Bismarck in 1885 „Zuid-Afrika zal het graf van Engeland's macht zijn." Venezuela en Columbia. Volgens een correspondent van de „New York Heral-d" te Panama bevinden de opstandelingen zich nog bij Kaap Mor.ro. De- regeeri/ngs- traepem moeten in Tumaoo op de kust van den Groo-ten Oceaan inge sloten zijn. Een Zaterdag te Willemstad ontvangen telegram zegt, d'at de V-e. n-ezolanen- nog altijd verschanst zijin op verschillende punten van het schiereiland Goajira, en dat zij het land verwoesten. Dat klopt al heel slecht met de vroegere verhalen over de verpletterende nederlaag, aan de Vemiezolawen on de Colum- biaansch-e opstandelingen toege bracht. Algemeene berichten. DE OORLOG IN ZUID-AFRIKA. De verliezenlijst van Zaterdag vermeldt het sneuvelen van, een be reden infanterist bij Lijdenburg het sneuvelen van luitenant Jame son en een mindere van het 1ste Border regiment bij Potchefstroom op 8 October, waar voorts twee manschappen gewand' zijn, één zwaar en één licht. Den 7den- Octo ber is een korporaal bij Zondersfon tein gesneuveld en zijn daar een korporaal en een sergeant gewond. Bij Bothaskraal (K.K.) is een man- scha" van de bereden troepen van het district Uitenhage gesneuveld op 2 Oct. en een and'er zwaar ge wond. Verder vindt men opgegeven een geheele reeks gewonden en door een ongeluk veroorzaakte sterfgevallen op verschillende bekende en onbe kende plaatsen. Een patrouille van Steinacker's Horse oncfer kapitein Holgate heeft d'en 2isten September een Bóeren- afdeel ing aan de W-i tri vier verrast en meer dan een uur met hein ge vochten bij Lozieskop. Daar de Boe ren voortdurend versterkt werden, moesten Stein-acker's ruiters af trekken. doch d'eden dit zonder ver. liezen. De stoedis versterkte, zege vierende Boeren verloren, acht man. De verhalen over de heldendaden van dit gezelschap veedieven en avonturiers men herinnert zich hun verrichtingen op Portugeesch gebied en elders hebben gemeen lijk lang noodi-g voor zij de kust be reiken. Maar zijn zij daar eenmaal, dan z"n ze ook erg sterk. Te Pretoria is nogmaals een pro clamatie uitgevaardigd, waarbij de Engelsche regeeri-ng verklaart, dat zii niet zal erkennen de geldigheid van vervreemding of van bezwaring van eigendommen, noch van con cessies, die door d'e regeering der Z. A. R. na 19 Maart 1900 zijn be willigd. Allo deze transacties zijn nul eai van «eener waarde. In een andere proclamatie wordt de door do „vroegere" regeering tiidens d'en duur van de krijgswet verleende vrijstelling van het beta len/ van huurpenningen en het be talen van rente van hypotheken op gaheven. In het laatste geval kan er echter tot nader order nog geen rechtsvordering lot terugbetaling d'er hoofdsom worden ingesteld. Te Kaapstad' zijn Vrijdagavond d:e kantoren van de Koloniale Onder linge Levensverzekering Maatschap pij op den hoek van Adder ley- en Lange Marktstraten door brand ver. woest. De schade wordt geraamd op 2.400.000. Te Aldarshot is bevel ontvangen zoo sterk mogelijke aanvullingen gereed te maken voor liet 5de en "het 9de lansiers en deze den 30sten de zer in te schepen voor.Zuid-Afrika. Het 20ste huzaren, te Mhow in Britsch-Ind'ië ges!ationneerd, heeft bevel gekregen onmiddellijk naar Bombay te gaan en zich voor Zuid- Afrika in te schepen. Met de laatst uit Alde:rshot ontvangen verater- kin" telt liet regiment nu meer dan 800 man. Op het Kaapsche Schiereiland wordt een nieuwe bereden troepen macht gelicht, die 400 man sterk zal worden. Diensttijd zes maan den. CHINA. Uit Peking wordt aan d'e „Ti mes" gemeld De Russisch-Chime©. sche onderhandelingen over den afstand van den spoorweg van Sjanghai-kwan naar Nioetsjwang aan China vlotten -ood. Tot de voor waarden die Rusland stelt, behoort deze dat China aan Rusland de be- Feuilleton. Naar hel Duitsch van F. ARNEFELDT. 29) Gottfried- Herrlich echter billijk te het optreden, van zijn zoon als verdediger in deze zaak volkomen/; hij had- een hooge opvatting van h'et beroep van advocaat etn was van meeniimg d'at een meester in de rechten evenmin zijn hulp aam iemand die daarom vraagt., mag onthouden als een dokter. Er zijn immens nog wel ande re advocaten in de stad', sprak zijn moeder hardnekkig, en andera zijn er immers in Hamburg genoeg, die dat zaakje wilden opknappen. Waarom moet het juist onze Frits zijn Omdat het de beste is, mom pelde de oude schoenmaker verge noegd glimlachend, 't geen tenge volge had, dat zich op het gelaat van zijn wederhelft eveneens een glimlach vertoondedoch onmid dellijk daarop sprak zij reeds weer op scherpen toon En voor den senator Langen- bruch is het beste goed genoeg niet waar? De man. d'ie hem nu van de galg moet redden was voor hem als schoonzoon te gering Een galg houden wij er im mers niet meer op na, moeder, sprak Gottfried: Herrlich naden kend. Jammer genoeg, riep zij heftig uit, men behandelt tegenwoordig de schurken en moordenaars veel te genadig. Vader en zoon lachten om haar doorslaan, terwijl Frits opmerkte Zelfs als de galg nog in zwang was, dan behoefde Langenbruch niet bevreesd' be zijn dat zij voor hem zou worden opgericht. Zeker omdat, hij senator is? Nu daarvan heeft hij niet lang plei- zier gehad, lachte zij met Leedver maak. Hadden vroeger de voor name misdadigers ook een streepje op de amue voor, vader Met deze vraag wendde zij zich speciaal tot haar mam, wiens lieve lingswerk was, te snuffelen in de kroniek van Lübeck en d'ie in de geschiedenis van zijn vaderstad be ter te huis was dan menig vakge leerde. Hij legde dan ook de pijp, die hem trouwens reed's vroeger uitgegaan was, weg, zette zich in postuur en begon daarop op een deftige wijze, die hij in overeen stemming achtte mot het, ondier- werp, dat hij behandelde aldus Er is mij geen voorbeeld' be kend. dat een Lübeeker burgemees ter of senator zijn leven aan de- gal"- geëindigd heeft, ofschoon er veten door beutshande.n ter dood zijn gebracht. Den 24en September, anno -1537, is weliswaar Jiirgen WuHenweber gevierendeeld en op vier raderen gebonden, doch nadiat hij eerst was onthoofd en heeft men in 1362 Johann Wittenborg, door wiens toedoen het eiland Bornholm aan koning Wal de mar Atterdag van Denemarken verloren ging, op de markt onthoofd. Er zijn verder in den loop der tijden nog ettelijke se natoren en legeraanvoerders terecht gesteld, maar nooit door zwaard of bijl, noch door de strop. Zij wiamen echter geen gewone misdJadigers, maar beschuldigd' van hoogverraad, edoch zijn de daden van sommigen later niet als misdaden, maar als zeer patriottisch beschouwd. Ook is onder hen nooit iemand geweest, die beschuldigd' werd van een moord, gevolgd door diefstal, zoo als hier het geval is. Langenbruch is de eerste, d'ie onzen senaat deze schande heeft aangedaan. Langenbruch heeft geen roof moord gepleegdviel Frits hier heftig in, doch nauwelijks had hij zich deze woorden laten ontvallen, of het berouwde hem reeds ze te hebjben gesproken, want was zijn vader tot nu toe eenigszins op zijn hand geweest, nu maakte hij ge- meene zaak met zijn vrouw. Men vroeg hem welken naam hij dan gaf aan een man, die een an der. w-ien hij sediert lange jaren een aanzienlijke som gelds schuldig was. naar een eenzame plaats lok te. hem daar vermoordde en hem nog beroofde van zijn geld en kost baarheden Frits deed moeite zijn ouders aan het verstand' te brengen, dat deze veronderstelling valsch en eenzij dig was en geheel willekeurig door James Pl'ehn was verbreid; hij moest echter spoedig inzien dat zijn pogingen tevergeefs waren. De voorstelling, die Plehn van de zaak gaf, was diep in alle lagen van de bevolking doorgedrongen en waren er zeer sprekende bewijzen noodig om de overtuiging der menschen te veranderen. Zulke bewijzen kon en mocht Frits Heimlich echter niet aanvoeren, zoodat de strijd over de zaak tussch'en hem en zijn oudera een recht onverkwikkelijk karakter aannam. Vroeger dam hij anders gewoon was te doen. vertrok hij en voor de eerste maal ondervonden heide partijen niet die bevrediging over het bezoek, die het anders bij hen placht na te laten. In het vervolg werd hun verhou ding er nog niet heter op. Had den zijn ouders zich er ten slotte niet meer tegen verzet dat hij de verdediging van Langenbruch op zich nam in de overtuiging dat zijn] plicht als advocaat hem d'at voor schreef, ten zeerste verontwaardigd waren zij over hot feit, dat hun zoon bijna dagelijks bezoeken af legde bij de kindieren van den ge vangene. Zij1 lieten hem geen gele genheid om de redenen die hij daarvoor had, op te geven, maar vroegen hem op den man af, of hij misschien nu nog van plan was orr Johanna Langenbruch te trouwen Zeker, meer dan ooit, arab woordde Frits, zonder aarzelen, waarop zijn moeder de handen van verbazing en verontwaardiging in eenslaande uitriep Wel zeker, je hebt gelijk, nu geen ander haar meer wil hebben, is ze good' genoeg voor jou Johanna zou nooit een anderen man genomen hebben dian mij, viel haar zoon haar in cle rede. Zij 'haal de slechts spottend de .schouders op waarop Frits antwoordde door to zeggenU kunt er haar toch geen verwijt van maken, dat zij zich niet openlijk tegen haar oudera verzette en vodachtig aan het vier de gebod "eduldig wachten wilde, tot deze tot andere gedachten wa ren gekomen. Dan had zij lang kunnen wachten, mompelde moeder Herr lich zijn vader merkte echter op Je hebt gelijk. Johanna hoeft het vierde gebod niet overtreden en dat prijs ik in haar; 't ware te wen sche n dat je haar voorbeeld volgdet. Heb ik dat niet altijd gedaan? Heb ik hef. u ooit aan den verschul-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1