NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Meestgelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken.
19e Jaargang
Donderdag 17 October 1901.
No "OH
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS
Voor Haarlem per 3 maanden1-20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd iB (kom der gemeente),
per 3 maanden1-80
Franco door het geheele Rjjkj per 3 maanden1.65
Afzonderlijke nummers,i 0.02J£
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37K
de omstreken en franco per post0.45
ADVERTENTIEN
Van 15 regels 50 Ots.; iedere regel meër 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem
is de prijs der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 30 Cent per regel.
Bureaux: Gebouw Het Spaame, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt.
Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 129*
Intercommunale aansluiting.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantïers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertenti 2
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. BE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Dit blad -verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen,
Hoofdagenten voor het Buitenland: Cknnpagnie Générale de Publieité Etrangèrö Q. L. DAUBE Co. JOHN F. JONE§j Sitcc., Parijs 3V*i Faubourg MontiJhQjjre.
ii..ii u Liiii "in
Dit nummer bestaat uit
zes bladzijden.
Haarlem's Dagblad Tan 17 Oct.
beiat o.a.*.
De onteYredenheid over de
krijgswet in de Kaapkolonie, Do
verrichtingen van Botha, De lijst
van Kitchener, Het »Reater"-Ja-
bileum, Een halve week Wereld
geschiedenis, De aanvaring op den
Amstel, Cholera in Indië, Yirchow s
tachtigste verjaardag, Waarnemin
gen omtrent den Riiönegletsclier,
Tooueel, Gemeenteraadszitting.
Officieele Berichten.
burgemeester en wethou-
DERS van Haarlem,
Doen te weten, dat van lieden op
alle werkdagen, van des voormiddags
10 tot des namiddags 4 uur, tot 29 Oc
tober e.k., 's namiddags ten 1 ure ter
gemeente-secretarie (7e afdeeling) ter
visie is nedergelegu, het ingekomen
verzoekschrift met de bijlagen van lo.
de wed. N. M. Verdel, om vergunning
tot oprichting van eene inrichting tot
liet karnen en kneden van boter, waar
bij als beweegkracht een gasmotor zal
worden gebezigd in het perceel aan
de Spekstraat no. 0.
2o. J. H. Schous, om vergunning
tot uitbreiding van zijne smederij in
het perceel aan de Warmoesstraat no.
12;
3o. de Haarlemsche Katoen-maat
schappij, om vergunning tot uitbrei:
ding van de fabriek dier maatschappij
door het plaatsen van een stoomvat in
het ketelhuis in het perceel aan den
Kinderhuissingel. no. 66;
4o. E. Vorreiter, om vergunning tot
oprichting van eene rookerij in het
perceel aan de Oude Groenmarkt, no.
22, en dat op den veertiendeal dag na
heden, zijnde 29 October e.k., en wel
des namiddags ten 1 ure op het Raad
huis der gemeente de gelegenheid zal
worden gegeven, om ten overstaan van
het gemeentebestuur of een of meer zij
ner leden, bezwaren tegen het
oplichten en uitbreiden dier inrich
tingen in te brengen.
Haarlem, 15 October 1901.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd:
BOREEL.
De Secretaris,
PIJNACKER.
Politiek Overzicht.
De krijgswet-afkondiging tie Kaap
stad heeft, zooals wij trouwens wel
verwachtten, neeclis kwaad bloed ge
zet. De „Daily Mail" verneemt dat
er wrijving bestaat tusschen lord
Milner en sir Gordon Sprigg. De
loyale bevolking is wanhopig over
dien langen duur van dien oorlog en
over het terror-iseeren van d'e Kolo
nie door de invoering der krijgs
wet. Men acht een gevaarlijke cri
sis nabij.
Er heerscht een schrikbewind in
de beele kolonie van Mafeking lot
aan de Valschbaai.
„Menschen van veel gezag zegt
de correspondent hebben mij ge
vraagd deze feiten in Engeland1 b&
kend te maken, opdat het Engelsche
voilk, als het tot een climax is ge
komen., er de reden van zal weten.
Het is, zoo meent men in gezagheb
bende kringen, hoog tijd dlat polo
en tennis voor verboden tijdpassee-
ringen worden verklaard' voor een
leger te veld'e en dat de jachthonden
die men te Pretoria houdt, doodge
schoten wordeih."
Maar er ziin nog andere redenen
tot ontevredenheid.
De commissie tot ondersteuning
van de uitgewekenen te Kaapstad
heeft een beroep gedaan op de
Kaapsche regeering, om bij de
Rijksregeerimg aan te dringen op
het nemen van maatregelen tegen
den voorldurenden stroom van im
migranten, die uit Europa naar Jo
hannesburg willen gaan. De
geldmiddelen van de commissie
dreigen daiardoor uitgeput te wor
den.
En intusschen -gaat de oorlog ge
stadig voort.
Uit Durban ontvangt de „Stan
dard" het bericht, dat d'e Boeren
generaal Emmett in. Zoeloeland ge
vangen genomen zou zijn.
Deze lijding wordt van geewe en
kele ander zijdie bevestigd en is
dus slechts als een los gerucht te be
schouwen. Daarentegen staat vast
dat een d'er afdeelingen van Botha's
gezamenlijke troepenmacht, die met
hem evenwijdig opgetrokken zijn
langs de grens van Natal, de kanon
nen med'evoert, die bij Bloedrivier
poort op Gough zijn veroverd. Men
herinnert zich, dat in het bericht
over die Engelsche nederlaag niet
de mededeel ing ontbrak, dat de En-
gelschen de sluitstukken der daar
verloren kanonnen hadden vernield
of verborgen'. Hoe betrouwbaar die
verzekering weer was, blijkt wel
opnieuw uit de omstandigheid, d'at
de Boeren die kanonnen medevoe
ren. Alsof deze ooit prijs gesteld
hebben op het bezit van geschut dat.
enkel waarde als krij.gstropee heeft.
Het i.s integendieel waarschijnlijk,
dat de Engelsch'en al verschel d en
malen de volle laag ook uit deze
kanonnen hebben gehad, gelijk uit
de bij Colenso, Sannapost en elders
veroverde.
We zijn zeer verheugd! onzen le
zers weer de wiekelij.ksche opgave
van Kitchener aan te kunnen bie
den. De opperbevelhebber seint dd.
14 Oct. uit Pretoria
Sedert den 7den dezer rapportee
ren de Engelsche colonnes dat 26
Boeren gesneuveld, 8 gewond en
134 gevangen genomen zijn, 42
hebben zich overgegeven. Gienomen
zijn 108 geweren, 38.250 patronen,
40 wagens, 2200 paarden en 3250
stuks vee.
De zware regens hebben de krijgs
verrichtingen en de gemeenschap
aan de Natalsche grens bemoeilijkt.
De colonnes van generaal Wal tea*
Kitchener trekken uit Paul-Pieters-
burg in Utrecht tegen een sterke
macht van dJen vijand! op, die ge
rapporteerd. is tusscbew Slamgap ijs
berg en de Pongola-bo&schen. Gene
raal Hamilton opereert in de buurt
van het Gome-woud.
Methuen veegt 't district Marico
schoon. De la Rey en Kemp zijn
teruggetrokken naar Lentleyspoort.
Elliott's colonnes rukken op tegen
afdeelingen Boeren in die Drakens-
bergem.
French meldt dat Scheepers' com
mando zich verstrooid heeft. Smuts'
commando heeft zich in. tweeën ge
splitst. De eene afd'eeli.ng trekt ten
N. van Aberdeen in westelijke rich
ting, de andere staat ten zuidwesten
van Somerset-Oost-. Beide worden
van nabij gevolgd door Engelsche
colonnes. Generaal French neemt
maatregelen tegen een. zuid'waart-
9cbe beweging van geringen 'in
vang in de richting van Piketberg.
Met hoeveel omzichtigheid d'n
lijstje ook gesteld is, toch blijkt er
wel uit dat het overal op het oor-
logsteiirein zeer woelig is. Men be
hoeft zich niet al te ongerust te ma
ken over het verstrooien van Schee
pers' commando. Indien dit al waar
is, zulten de mannen zich wel bij
andere Boorenafdeelingen aanslui
ten.
Buitenlandsch Nieuws.
Schending der neutraliteit.
Blijkens een dezer diagen in de
Eclair" verschenen interview van
een der medewerkers vand'at
blad met president Ivruger en Dr.
Leyds, zoude laatstgenoemde zich
o. a. beklaagd hebben, dat noch
Duitschland noch Oostenrijk zich
verwaardigden zelfs maar een ant
woord op zijn protesten tegen het
leveren van wapenen, paarden,
enz. aan de Engelschen te zenden.
De Weensche correspondent der
„N. R. Ct." schrijft nu in verband
hiermede
„Op mijn aanvraag waarom men
hier de d'épeches van Dr. Leyds
over het schenden der neutraliteit
onbeantwoord heeft gelaten, werd
mij geantwoord dat er geen gezant
der Z. A. Republiek bij het Oos-
tenrtjksche hof geaccrediteerd is
en men niet in correspondentie kon
treden met iemand, die dit officiee
le karakter mist."
Da krijgswet.
In het politiek overzicht wordt
gewezen op de ontevredenheid d'er
Kaapsche bevolking over de afkon
diging van de krijgswet. Ook van
andere zijde wordt erkend diat deze
gebeurtenis veel misnoegen heeft
gewekt.
Wal pole heeft als voorzitter van
de halfjaarlijksche vergadtering van
aandeelhouders van de Standard
Bank in Zuid-AMka erkend dat de
staat van beleg in die Kaapkolonie
een algemeene stoornis in het ver
keer en verliezen veroorzaakte. Ve
le fHiaten in Kaapsche provincies
moesten gesloten warden, andere
zijn afgesneden van Kaapstad, ter
wijl elders het personeel van de
bank stadswachtdienst moet ver
richten. De zaken van de Bank in
Transvaal en Oranje-Vrijstaat blij
ven beperkt tot de behoeften van
het legerbestuur. Alleen levensmid
delen.' worden, ingevoerd, terwijl de
landbouw allerwegen stilstaat, ook
in een belangrijk deel van de Kaap
kolonie. Toch is de Standard Bank
Ln staat geweest 25.000 pd. st. te
storten in het reserve-fonds, dat
zoodoende gelijk werd aan het ge
storte kapitaal. De voorzitter ziet
eenige kansen op verbetering. In
den loop van 2% jaar is, volgens den"
voorzitter, 8 millioen pdi. st. in goud
in de Bóeren-republieken verdwe
nen. Hij vertrouwt dat dit voor het
grootste gedeelte ergens begraven
zou zijn en weer voor den dag zou
komen bij het einde van den oorlog.
De Standard Bank hoopt verder dat
de Engelsche regeer ing haar
150.000 pd. st. zal restitueer en die
door do Boeren-regeering zijn gere-
quireerd'.
Een nieuwe moord.
Wolfaardt, ee.n van Lottieir's lui
tenants, wien9 veroordeel ing wij
reeds meldden, is Dinsdagochtend
om zeven uur te Middelburg in die
Kaapkolonie doodgeschoten.
Onlusten te Sevilla.
Te Sevilla in Spanje, zijn onlus
ten uitgebroken. Werkstakers heb
ben de octrooibureaux in brand ge
stoken die staat van beleg is afge
kondigd. De gouverneur heeft ont
slag genomen.
Latere telegrammen melden dat
de onlusten hoogst ernstig waren.
Alle ambachten staken. De troe
pen hebben verscheidene malen
een charge tegen de manifestanten
moeten uitvoeren. De stakers tracht
ten de vuren in. de gasfabriek te
d'ooven'.
De regeer ing gelooft dat anarchis
ten de hand in het spel hebben bij
de onlusten.
Maandag was tot de algemeene
werkstaking besloten. De stakers
willen volhouden tot de plateelbak
kerij te Cartaya de ontslagen werk
lui weer in dienst heeft gesteld.
Er is in allerijl een» ministerraad'
bijeengeroepen onder voorzitting
van de Koningin-regentes. Dinsdag
ochtend zijn er nieuwe troebelen te
Sevilla voorgevallen. De troepen
hei-stelden de rast.
Spanje en Marokko.
De verklaring die de Sultan van
Marokko geteekend heeft, ter zake
van Spanje's eischen, behelst de
belofte eener schadeloosstelling van
8000 peseta's aan de bloedverwan
ten van de weggevoerde Spaansche
onderdanen, en van 150.000 pesa-
ta's aan de Spaanschie regeer.i ng
Marokko krijgt 50 dagen tijd; voor
zijn krijgsverrichtingen tegen de
Kabilen, welke bevrijding der ge
vangenen ten doel hebbenmocht
de expoditie mislukken, dan be
houdt de Spaansche regeer ing zich
voor. verdere schadeloosstelling te
eischien.
In Afghanistan.
De corespondent van de „Tim.es"
te Simla geeft een beschrijving van
de inhuldiging van Emir Habibul-
lah te Kabul, welke hij zeer indruk
wekkend vond. De opperpriester
wond den tulband om Habib's
hoofd, waarna de saamgestroomde
menigte den nieuwen Emir toe
juichte en hem trouw zwoer. Ha-
bibulhah hield een toespraak, waar
in hij zijn voornemen te kennen
gaf om Afghanistan onverzwakt te
bewaren, en te regeeren naar het
voorbeeld zijns vaders; hij zou het
verbond me! Engeland en de vriend
schap voor dat rijk handhaven. Ds
woorden van den Emir werden
met bijval begroet.
Algomeena bariohten.
DE OORLOG IN ZUID-AFRIKA.
De „Standard" verneemt uit
Kaapstad dat een afd'eeliing opstan
delingen, door Maritz en andere
Trans va Iers aangevoerd, het dis
trict Malmesbury binnengedrongen
is, naar 't heet om paarden te roo-
ven.
De verliezenlijst vermeldt een
man als gesneuveld! en negen alg
gewond bij Roodekop (O. V. S.) op
7 October. Bij een aantal andere
plaatsen zijn lichtere verliezen ge
leden.
Het transportschip City of Vien
na is uit Kaapstad te Bombay aan
gekomen met de generaals Sir Bin-
don Blood en Beatson en 756 krijgs
gevangen Boeren aan booi-di.
Volgens een „Central News"-te-
legram uit Kaapstad heeft de
„South African News", het blad van
d'e n reeds sedert maanden i.n de ge
vangenis zuchtenden Cartwright,
opgehouden te verschijnen. De uit
gevers verklaren het onder de te
genwoordige omstandigheden on
mogelijk te achten het blad verder
het licht te doen zien.
De Kaapsche Jingo's zullen even
juichen over deze vmcht van den
pas afgekondigden staat van beleg!
Aan de versterking van Lo-
vat's verkenners, welke Kritzinger
voor eenige weken aan de Oranje
rivier zoo zwaar heeft toegetakeld,
wordt hard gewerkt. Te Inverness
in Schotland, het hoofdkwartier
van het korps, is bevel ontvangen
zooveel mogelijk mannen aan te
werven van het eerst uitgezonden
en sedert uit Zuid-Afrika terugge
keerde contingent, om het nu daar
opereerendie weer op sterkte ie
brengen.
Het. „Journal de St. Peteirsbourg
't orgaan van. het Russische Kabi net!
van Buitenlandsche zaken, wijdt'
een artikel aan den dei-den vevjaar-
dag van 't uitbreken van den oorlog,
in Zuid-Afrika, en wijst er op hoe'
het machtige Engeland, na twee1
jaar lang zonder gevolg een kleini
volk te hebben beoorloogd, gedwon.'
gen wordt den staat van beleg af te
kondigen, in de hoofdstad van ceni
zijner rijkste bezittingen, die naar
alle windstreken bedreigd wordt'
door den naar Engelsche optimisti
sche berekening, sinds lang ge
dwongen vijand.
De Iersche Boerenvriendin Maud
Gonne moet heimelijk naar Zuid-
Afrika zijn vertrokken. Men zegb'
dat de Eng. Reg. de overheidsper
sonen in de voornaamste havens
aldaar heeft verwittigd van haar
vertrek en bevel heeft gegeven,
Maud's landing te verhinderen.
De Fransche „Assietite au Beurre",
mot de caricaturem van koning Edu-
ard blijkt in Londen binnenge
smokkeld te zijn- De politie heeft
eenige exemplaren in beslag geno
men in de Fransche wijk in Soho,
maar de meeste moeten al geplaatst'
zijn tegen fabelachtige prijzen.
CHINA.
Er zii.ti weer twee nieuwe keizer
lijke besluiten verschenen. Bij het
eene word'en drie nieuwe departe
menten van algemeen bestuur in
gesteld, en tal van kleine ambte-
naarsposfcen opgeheven. In het an
dere drukt de Keizer de ambtena
ren op het hart, zorg te dragen voor
liet ten uitvoer leggon der laatste
lijk uitgevaardigde edicten, waar
door China's onafhankelijkheid ver
zekerd, en de noodige hervormin
gen tot stand gebracht moeten wor
den.
Het verzoek van. *de Chineescho
gevolmachtigden aan de gezanten
om de Europeesche kooplieden het
verblijf tePeking te verbieden,
schijnt geen betrekking te hebben
op de goed bekend staandle, daar
sedert eenigen tijd gevestigde man
nen van zaken., maar op vreemde
lingen die van. de troebelen in do
laatste maanden gebruik gemaakt
hebben om zich daar in te dringen,
en die vaak een bedrijf van ver
dacht gehalte uitoefenen). De ge
zanten beraadslagen nu over d'e
kwestie.
Volgens de „Patria" heeft de ko
ning van Italië officieel d!en minis
ters aangekondigd dat in het begin
van de eerstkomende Meimaand
een blijde gebeurtenis in zijn gezin
te wachten staat.
Turkije gaat zich wapenen.
Ahmed Pasja is naar Kiel gezon
den, om over den aankoop van drio
torpedo-booten te onderhandelen.
TOONVEL.
Molière.
Het is zeker een groote teleurstel
ling geweest, dat de rij celebriteiten
die we kort na elkaar in onzen Schouw
burg de cijns d'er bewondering zouden
kunnen, betalen, zoo onverwachts on
derbroken werd.
Berst Adèle Sandrock, de gevierde
Weensche actrice in een modem
Duitsch psychologisch tooneelspeL
Daarna zou Mounet. Sully zijn opge
treden in een Grieksch treurspel, als
hij door ziekte niet plotseling verhin
derd was, terwijl men nu den beroem
den beroemden Cocquelin Cadet Mo
lière zullen zien spelen, n.l. de Tar-
tuffe en de rol van Mascarille in „Les
precieuses ridicules."
Even lang als er in de beschavings
geschiedenis sprake is van kunst en
van den maatstaf van kunst-beoordee
ling heeft men de artistieke schep
pingen moeten beschouwen in het
raam van hun tijd.
Wil men van een kunstwerk genie
ten, dan dient men zich in de aller
eerste plaats rekenschap te geven van
het sociale milieu waarin de dichter
leefde, van, gansch het maatschappe
lijke leven van zijn tijd en het daarop
als op stevige fundamenten gebouwde
denk- en gevoelsleven der menschen.
En bij een tooneelwerk in de zeven
tiende eeuw geschreven rijst de vraag:
is het voor onzen tijd voor opvoering
geschikt, kunnen wij na drie eeuwen
bijna nog genieten hetgeen toen de
blijde verheugenis van duizenden
was?
Molière echter is van alle tijden die na
hem zijn gekomen en zal dat ook blij
ven.
Molière, Jean Baptiste Pocquelin ge-
heeten. werd in 1622 te Parijs gebo
ren. Zijn vader, die kamerdienaar bij
den Koning was, liet hem het college
de Clermont afloopen.
Pocquelin vertoonde al spoedig zijn
neiging voor het theater door zich met
wat jongelieden aan de tooneelspeel-
kunst te wijden. Te Parijs debuteer
den zij en trokken vervolgens door de
provincie. En diitviedebohémien
leidde hij dertien jaar lang. In dezen
tijd ontstonden zijn „l'Etourdi", ..le
Dépit amoureux" en „les Précieuses
ridicules". Spoedig daarop volgden
„Sganarelle", ,,1'Ecole des maris" en
„les Facheux". „l'Ecole des fenunes,"
„Don Juan" en later weer „le Misan
thrope" (1666). Twee maanden later
volgde zijn ,,le mèdecin malgré lui",
en in 1667 zijn „Tartufe", met de
„Misanthrope" zijn meesterwerken.
Nu volgden Amphitryon", George
Dadin" en „l'Avaie", „Monsieur de
Pourceaugnae" en „le Bourgeois gen-
tilhomme", „les Fourberies de Scaoin"
en „la Comtesse d'Escarbagnas."
Zijn laatste meesterwerk „Les Fem-
tnes savantes" verscheen in 1672. Ilij
stierf, terwijl ,,le Malade imaginaire",
in 1663 geschreven, gespeeld werd.
Molière's kracht schuilt in zijn lca-
rakterteekening en verreweg zijn mees
terwerken zijn de comédiesde ca-
r acté re. terwijl zijn scherpe blik,
die niet alleen oog had voor de feileai
en gebreken zijner medemenschen,
doch ook het belachelijke in de men-
schelijke zeden en gewoonten zag. in
zijn coraédie de moeurs die
vastlegde.
Molière's grootste glorie is geweest
de dichter van de menscliheid en van
zijn tijd beide te zijn geweest.
Hij heeft het ridicule, dat door zijn
tijdgenooten au sérieux genomen werd,
gegrepen en die ondeugden vastgelegd
in typen., van ja wel weinig realiteit,
maar onvergetelijk door de forschheid
waarmede ze zijn omlijnd', door de
groote hevigheid waarmede de ondeug
den. waarvan zij de incarnaties zijn,
als drakige spookbeelden de toeschou
wers aangrijnzen. En dan ook weer
als hij de zeden schilderde is hij, bij
al het. gechargeerde zijner personen,
zoo dikwijls sober en snijdend waar
geweest.
Zijn personen, zijn geen portretten,
scheiden, dat men ze onder duizenden
herkent, dat ze de forschheid hunner
lijnen en blij-frischheid hunner kleu
ren voor een ver nageslacht niet heb
ben verloren en nooit verliezen zullen.
Zijn personen, zij ngeen portretten,
maar creaties, en zoodanig moet men
zo dan ook opvatten. Zoek bij Molière
geen uitbeelding van het leven maar
zoek de carricatuur der gebreken en
ondeugden van zijn tijd en bewonder
dan de machtige, bekoring die er uit
gaat van die gansch-eigen personen,
geschapen door den niecster-salyricus.
Tartufe, waarin Cocquelin Vrijdag
avond de hoofdrol vervullen zal is een
gaaf type van een karakter-comedie
van Molière.
Het is hier de huichelarij, die ge
schetst wordt in den geweldigen hui
chelaar Tartufe.
Tartufe is door Orgon, die een gren-
zenlooze eerbied voor hem heeft, in
huis genomen en met weldaden over
laden. Orgon gaat zelfs zoo ver hem
tot schoonzoon te willen maken en tot
een rijk man.
Alleen Orgon en diens moeder zijn
verblind door de vrome taal van den
hoogvereerden Tartufe. liet gansche
overige milieu voelt zijn huichelarij
en haat hem.
Tartuffe toont zich in zijn ware ge
daante wanneer hij aan Orgon's vrouw
zijn liefde verklaart en met haar haar
man. zijn weldoener, bedriegen wil.
Zijn liefdesverklaring wordt echter ge
hoord door Orgon's zoon Damis, die
toevallig in een kast verborgen was,
en aan zijn vader het geval verhaalt*
En zóó groot is de verblindheid' van
Orgon dat hij zijn zoon de deur uit
jaagt en Tartufe in nog hooger ver-
eering bij hem komt..
Eindelijk, door zijn vrouw daartoe
bewogen, hoort hij onder tafel zelf
een liefdesverklaring van Tartufe aan
zijn vrouw aau en zoodoende ziet hij
in al zijn afzichtelijkheid de huiche
larij van den ellendigen femelaar.
Naast, maar zeer ondergeschikt aan
de handeling komt dan het bijna-ge-
dwongen huwelijk van Marianne, Or
gon's dochter met Tartufe en haar
liefde voor Valere.
De handeling is dus hier feitelijk al
leen om een milieu te vinden, waarin
de huichelarij van Tartufe geteekend
kon worden en de figuur van Tartufe
den femelaar domineert.
Evenals b.v. in „l'Avare" is de hoofd
persoon in „Tartufe" hevig gechar
geerd. De kleuren zijn er bij klodders
opgelegd.
Maar juist daarom \yerken zulke
typen zoo in, zoo dat men ze nooit
vergeten kan, dat men z.e voor de ver
beelding kan terugroepen, dat men
hun zinnen citeeren wil.
De typeering van een hoofdpersoon
uit eon karakter-comedie van Molière
is hoogst moeilijk, omdat de acteur
precies, als op een goudschaaltje ge
wogen, de juiste maat der dingen ge
ven moet, en de kleuren niet aandik
ken, doch juist in de sobere tint die
geboden is om de teekening met stc
vige lijnen neer te zetten.
Cocquelin Cadet nu, de geestige
Fransche acteur, is om zijn wijze van
zeggen, zijn standen, zijn telkens wis
selende gelaatsuitdrukking, en mach
tig talent voor liet comische, een Mo
lière vertolker, zooals de geschiedenis
der tooneelspeelkunst weinig heeft
opgeleverd*.
Hij moet Juist van den gecharcheer.
den Tartufe een creatie makeai, die
den huichelaar teekent in al zijn fe-
melaclitigheid en valschheid, men-
schelijk genoeg om sympathie te wek
ken en reëel te leven; als een brok
werkelijkheid.
In „Preciuses ridicules", in tegen
stelling met Tartufe een zeden-coine-
die wordt geteekend de wansmaak
voor belachelijke literatuur-produkten
die over de Alpen en de Pyreneeën in
Frankrijk hun intrede hadden gedaan
en den smaak voor goede kunst be
dierven.
En meesterlijk, satyrisch, scherp en
geestig heeft Molière in zijn personen
die ondeugd gegeeseld.
Cocquelin vervult hierin de rol van
Mascarille.
Da beroemde acteur zal ook boven
dien nog monologen zeggen, zoodat
men gelegenheid heeft ten volle met
zijn kunst en talent voor het komi
sche kennis te maken.
v. d. n