NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad in Haarlem en Omstreken. 10e Jaargang Dinsdag 5 November 1901. No. 3630 HAARLEM'S DARBLAD ABONNEMENTSPRIJS Voor Haarlem per 3 maandenL2Q Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1.30 Franco door het geheele Rqk, per 3 maanden1.65 Afzonderlijke nummers0.02)4 Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37 de omstreken en franco per poBt0.45 ADVERTENTIEN Van 15 regels 50 Ots.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Cent per regeL Bureaux: Gebouw Het Spanrae, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie UÏ55, Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Couranfciers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertenti en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère fi. L. DAÜBE Co. JOHN F. JONE§jSucc., Parijs 31W» Faubourg MonUngjJre. Mm"I r ii3Bjp.il» I I 1 Haarlem's Dagblad Tan 5 Not. bevat o.a. Orer de nederlaag der Engel- 8chen by Bakenlaagte, De Boeren- kauipen. Rusland en China, Haag- sche Brief, Prov. Staten yan Noord- Holland, Herfststad. Politiek Overzicht. Zooals te verwachten was, ko men thans uitvoerige mededeelin- gen los over den gediuchten neder laag d'ei* Engelschen bij Baken laagte, en, natuurlijk, ook aanvul lingslijsten der verliezen, die nog wel niet compleet zullen zijn en misschien wel nooit compleet zul len worden. Een uitvoerig Reuter-telegram uit Pretoria meldt van de neder laag het volgendie De aanval der Boeren op kolonel Benson's colonne bij Bethel door Botha heeft geleid tot een van de meest bloedige en verwoede ge vechten van den oorlog. Botha trok van de Zoeloeilandgrens naar het noorden terug met zijn mannen en vereenigde zich met een groot com mando' dat daar was bijeenge bracht. Vervolgens wachtte hij een gunstige gelegenheid af om Ben son's colonne tie overweldigen in een geïsoleerde stelling. De geza menlijke Bcerenmacht wordt op duizend1 man geschat. De. aanval werd eerst ondernomen op Ben son's achterhoede op 30 October, terwijl de colonne op marsoh was. De vijand' beroofde de achterhoede van twee kanonnen, maar het was hem onmogelijk die stukken in zijn bezit te krijgen. Kolonel Benson werd in den aanvang van het ge vecht d'oodelijk gewond. Majoor Wools Sampson die als Intelligence Officer was verbonden aan de co lonne, nam het bevel over en ver zamelde dadelijk zijn trein, waar in hij ten volle slaagde. Vervolgens aam hij een verdedigende stelling in binnen 500 yards van eenige schansen die dóór de Boeren wa ren gereed gemaakt. De beide ka nonnen waren zoo goed geplaatst dat geen van beide partijen ze kon bereiken, hoewel de Boeren wan hopige pogingen deden om d'e ge heele macht te overweldigen door herhaaldelijk star mte loopen op de Britsche linies. Zij werden even dikwijls met zware verliezen terug geslagen. De verdediging werd hardnekkig en met succes den ge heel en volgenden dag en nacht vol gehouden, totdat kolonel Barter van Bushmanskop na een heelen nacht marcheerens in den ochtend van i November ontzet bracht, waarop de Boeren aftrokken. Aan beide zijden zijn de verlie zen zeer zwaar. Het verlies der Boe- re n wordt geraamd op tusschen 300 en 400 man. Kolonel Benson leefde niet lang na het ontvangen van zijn wond. Botha nam zelf deel aan het ge vecht. En een deskundige schijft aan de „N. R. Ct." ,.Het gevecht schijnt zich niet be paald te hebben lot de achterhoede van Benson's colonne kolonel Ben son zelf toch sneuvelde. Daarenbo ven zijn er 21 officieren gedood of ernstig gewond (hoeveel zijn er licht gewond?). Eigenaardig is het dat Benson vreesde voor ernstige verliezen voordat deze hem werden toegebracht, en dat hij niet zijn kanonnen op de aanvallers liet spelen, maar ze verstopte, zonder dat men weet waar. Voorwaar een bevelhebber die het bezit van ka nonnen waardeertDe mist die in Zuid'-Afril|| heerschb, schijnt door zichtig aan eene zijde, maar van de and ére zijde moet men er door heen kunnen ziend'e Boeren kie zen altijd deze goede zijde, ook thans, te oordealen naar hun raak- schieten 21 officieren en 214 man buiten gevecht gesteld'. Het verdient vermelding, dat op 25 Oct. Grobler en Erasmus bij Ze- venifontein (20 Engelsche mijlen Z. O. van Middelburg, even ten N. van Bosohmanfanitefn) de achterhoede van Benson hebben: aangevallen en haar verliezen (nog niet nader op gegeven), hebben toegebracht.. Op 22 October was Benson te Klippoor tje (32 Engelsche mijlen ten Z.W. van Middelburg even ten noor den van Grootpan). Benson trok derhalve van Klippoortje naar het O., maar schijnt door Grobler en Erasmus bij Zevenfontein zooda nig.te zijn gehavend, dat hij terug trok in de richting van waar hij gekomen was. In de laatste dagen van October werd hij te Bakenlaag te (12 Engelsche mijlen Z. van Klip poortje, even ten O. van Groo'- pan en 20 mijlen N.W. van Bethal) opnieuw aangevallen, met het be kende gevolg." Het is merkwaardig dat na het bericht van Benson's verpletteren de nederlaag de Engelschen op de oude manier weer gaan opsnijden, en nu telegrammetjes van overwin ningen gaan zenden. Zoo moeten; ze een Chris Botha gevangen genomen hebbel, een neef van den generaal die Ben son: geklopt heeftin de buurt van Ladybrand hebben ze zes Boeren helioorende tot de commando's van Kritzinger en Spanneberg ge vangen genomen; Majoor Hiskies heeft tweehond Boeren, zegge twee honderd, op dë vlucht geslagen. En nu zijn die telegrammen wel geda teerd vóór of op den dag van Ba kenlaagte. maar 't is toch maar toe vallig dat ze nu allemaal zoo los komen. De Engelschen hebben weer een heldendaad verricht I Een lijst van zeventien Boeren aanvoerders is openbaar gemaakt. die tot levenslange verbanning zijn veroordeeld. Dat kunnen ze doen, de bloed honden. Wanneer ze de Boerenaan voerders maar eerst te pakken had denMaar nu er weer zulk een groot, roemruchtig glanspunt, in de geschiedenis van dezen vrijheids strijd komt als Bakenlaagte, zoo lang hebben ze de Boerenaanvoer ders nog niet dadelijk gevangen. Deze overwinning geeft weer moed aan het strijdende volk. Het is weer een schitterend bewijs ge worden van de machtsontwikke ling, waartoe de Bóeren instaat zijn. Zulk een overwinning hoe fier en koninklijk staat ze naast de wreedie, lage geniepig© papieren proclamaties van de beulen Bakenlaagte is weer een van die torenspitsen aan den weg, den moeilijken weg naar de e-indelijke zegepraal, die hoog staan' blijft en, den tand' d'es tijds trotseerend', voor het verste nageslacht een monument zal zijn van den moed en het ge loofsvertrouwen, der vrijheidszin en, vaderlandsliefde onzer stamverwan ten. En laat dan de Engelschen hun wreedheden bedrijven en verban nen, vermoorden en verbranden...- Der goede zaak zal de victorie zijn. Buitenlandsch Nieuws. Rusland en China. Uit Petersburg wordt aan de .Ti mes" gemeld, dat. men de onderhande lingen die te Peking tusschen den Rus- sischen gezant en de Chineesclie re geering hangende zijn, tot regeling van de kwestie van Mantsjoerije, niet meer tracht te loochenen. Men verze kert echter dat de Russische voorstel len niets bevatten wat een van de an dere mogendheden zou kunnen bena- deelen. In diplomatieke kringen is men overtuigd dat Rusland het op rechte verlangen koestert om zich zoo spoedig mogelijk uit Mantsjoerije te rug te trekken. Overigens vindt men het volkomen wettig, dat Rusland, al vorens de ontruiming te beginnen, de noodige maatregelen neemt om zijn spoorwegen in Mantsjoerije te bescher men. De correspondent meent te we ten, dat Duitschland, Rusland heeft aangemoedigd. Mantsjoerije nog niet te ontruimen. Daarentegen meldt Reuter's corres pondent te Peking, dat de Chineezen geen al te groot vertrouwen stellen in Rusland's onbaatzuchtigheid. Alle Chineesche ambtenaren moeten gekant zijn tegen concessies aan Rusland. Verder vreezen zij dat, als het ontwor pen tractaat is gesloten, de andere mogendheden, in stede van zich tegen Rusland's eischen te verzetten, gelijk waardige voordeelen voor zichzelf in andere provincies zullen trachten te bedingen. Frsnkrijk en Turkije. Een telegram uit Konstantinopel over Sofia aan d'e .Temps' meldt dat d© Franscbe zaakgelastigde, Je heer Bapst, d'e Porte liet weten., dat de iradé betreffend!© de quaestie Lorando slechts e©n onvoldoend satisfactie geeft en dat admiratl Caillard voortgaat zijn opdracht uit te voeren. Een Belgische prins. Prinses Elisabeth van België, ge malin van prins Albert, is Zondag namiddag bevallen van een zoon die den naam Leopold ontving. Moeder en kind1 z-ijn wel. Aleemeene berichten. DE OORLOG IN ZUID-AFRIKA. Dr. Sniartt, de Ivaapsehe minister voor spoorwegen, heeft Donderdag avond een rede gehouden te Zoutrivier op een vergadering van spoorwegbe ambten. De doctor, die een jingo van de on smakelijkste soort is, maar tevens een politieke pias, drukte de hoop uit-, hei. land nader bij den vredestoestand was, dan de meeste menschen dach ten. Hij meende voorts, dat „spoor wegverbinding 'de zekerste weg was om rassenhaat te doen verdwijnen". (Letterlijk.) liet spoorwegnet dei- Kaapkolonie zou binnenkort verdub beld zijn. Een L af an-fte 1 egr am uit Pretoria schat liet. aantal Boeren ten zuidoosten van de lijn van blokhuizen in de buurt van Volksrust op ongeveer 500. Met die 500 houden Pulteney, Plumer en Bullock zich bezig. Het „overschat" van Botha's mannen zijn weer terug in de districten Erinelo en Carolina. Botha zelf moet bij Chrissiemeer zijn met verescheiden Engelsche colonnes achter hem aan. Er zijn. vervolgt het uiterst leerza me telegram, nu drie voorname mid denpunten van het Boerenverzet. Bo tha's hoofdkwartier in het oosten van Transvaal, de la Rey en Kemp in de Magaliesbergen en Steijn en de Wet in de buurt van Bethlehem em Reitz. Ei- worden, let wel, krachtige maatrege len genomen om alle drie te vernieti gen. Sedert het verloopen van Botha's be weging naar Natal, is het schoonmaak werk weer hervat. Dit werk was tijde lijk gestoord door de sameiitrekkiug der kolonnes in het zuidoosten, maar nu jagen deze de verzwakte comman do's weer na door het land en, zegt I.affan, hlijkaar met toenemend suc ces. Ongetwijfeld. ALLERLEI. In den schouwburg te Innsbrück zou dezer dagen de operette San Toy, met miss Halton in de titelrol, gegeven werden. Deze spreekt en zingt daarin Engelsch. Omdat de directeur nu ge hoord had dat men haar als Engel sche wilde uitfluiten en met rotte ap pelen gooien, moest hij verklaren dat de actrice een Ainerikaansclie is en niet tot het ras beiioort dat Boeren vrouwen en kinderen vermoordt. De gemeenteraad van Bern heeft aan huiseigenaren, grondbezitters en aannemers in die gemeente een oproe ping gericht-, waarin hij meedeelt, dat hij ter leniging van de aanstaande werkeloosheid dezen winter verschei den straat- en kanalisatie-werken zal laten uitvoeren, maar dat daardoor niet alle werkzoekenden aan arbeid kunnen worden geholpen, reden waar om de raad de geadresseerden drin gend uitnodigt zoo veel mogelijk werk in den winter te laten verrichten. „Daardoor vrijwaren zij niet alleen de werkliedengezinnen voor ellende en honger, maar bovendien dienen zij 't goede beginsel dat het beter is de wer keloosheid door het aanwijzen van ar beid dan door onderstand te bestrij den." Nicaragua heeft het verdrag van 1807, waarbij de Vereenigde Staten worden gemachtigd een kanaal door Nicaragua aan te leggen opgezegd en evenzoo liet uitleveringsverdrag van 1870. Een reden voor dit besluit wordt niet opgegeven. Te Stuttgart is een aanklacht behan deld tegen de journalisten Freund en Schmidt, wegens boleedigendé artike len in de daar verschijnende Beobaeh- ter over het optreden van het Duitsche expeditie-corps in China. De divisie- generaal von Lessel werd als getuige gehoord, llij ontkende; dat die Duit- schers zich hadden schuldig gemaakt aan moord en plundering. Op zichzelf staande overtredingen van de beschaaf de oorlogsgebruiken waren zondier ver wijl gestraft, overeenkomstig de rege len van het militaire recht in tijd van oorlog. Freund kreeg vier weken gevangenis straf, Schmidt werd vrijgesproken. Stadsnieuws Haarlem, 4 Nov. 1901. Prov. Staten van N.-HolLand Behalve de reeds vermelde subsidiën stellen Ged. Staten nog voor de vol gende subsidiën toe te kennen. Aan de Ilaarlemsche huishoud- en industrieschool te Haarlem voor het jaar 1902 eene subsidie toe te kennen van 1100, onder voorwaarde, dat over dat jaar door het Rijk tenminste 3000 en door de gemeente Haarlem ten min ste f 1200 worden verleend en aan de vereeniging tot bevordering van koe- pok-inenting te Haarlem een jaariijk- sche subsidie van f 400 gedurende 1902, 1903 en 1904, ten behoeve van de Zeevaartschool te Viieland de ver hoogde bijdrage ad f 200, bij besl iit van 16 Juli 1901, toegekend, ook over het jaar 1901 te verleenen, al wordt over dat jaar van het Rijk geene ver hoogde bijdrage genoten. In de zomervergadering werd eene commissie benoemd, bestaande uit de heeren J. C. de Vries. W. Roëli, W. H. K. Mouthaan, H- Gevers. J. Zijp Kzn., C. van Citters. Ch. R. Kouveld, W. A. 't Hooft en G. A. van Hamel, u-n einde rapport uit te brengen over de voordracht tot vaststelling v «n een provinciaal reglement op hel rijden met motorrijtuigen. Dit rapport is thans verscheden, Wij ontleenen daaraan het volgende: De wenschelijkheid eener regtemen- teering van het rijden met motorrij tuigen in Noord-Holland werd alge meen erkend. Eenerzijtis is het nood'g voor de openbare veiligheid, aan den andoren kant om te waken tegeil schat delijke belemmering van het gehtuik van een vervoermiddel, dut een groote toekomst kan hebben. Uit den aard der zaak echter zal zoo danige regeling het best geschieden door den Rijkswetgever en de Rijks- regeering. Doch daar thans door da Regeering hot Üngediende wetsont werp ter verzekering van het verkeer op de openbare wegen is ingetrokken, acht de commissie onder deze omstan digheden, reglementeering door het provinciaal bestuur niet te vermijden. Do volgende vraag doet zich nu voor, welk van beide stelsels van regeling moet nu gevolgd worden? Het rijden met motorrijtuigen kan óf: lo. in het algemeen verboden zijn, behoudens vergunning van het uitvoerend gezag (de Kroon, Ged. Sta ten, Burgemoester en Wethouders) en onder voorwaarden door dat gezag te stellen,; óf 2o. in het algemeen g e o o r- loofdi zijn, behoudens uitgewerkte regeling en beperking door de wetge vende macht zelve (Rijkswetgever, Provinciale Staten, Gemeenteraad). In het eerste stelsel staat eene dub bele sanctie ten dienste: tegen het rij den zonder vergunning, bedreiging van straf, eene strafbedreiging, die dan een streng karakter kan dragen; legen het niet inachtnemen van de voorwaarden, waaronder eene ver gunning verleend werd, strafbedrei ging, ook met het oog op lichtere over tredingen, en, bij ernstige roekeloos heid of bij herhaling van overtreding, intrekking van de vergunning, die m- mers tot wederopzegging werd ver leend. De oplegging van straf geschiedt door den kantonrechter; de intrekking van do vergunning dloor het admini stratief gezag dat haar verleende. In het tweede stelsel formuleert het wettelijk voorschrift zelf tot in bijzonderheden de onderscheiden, han delingen en verzuimen die het verbie den wil. en is strafrechterlijke sanctie de eenige mogelijke. Het eerste stelsel wordt ook gevolgd in bet koninklijke besluit betreffende de Rijks wegen, en in de provinciale reglementen van Noord-Brabant, Zee land, Drenthe en in art. 68 der Alge- meene Politie-verordening van Am sterdam. Het tweede stelsel is door Ged. Staten van Noord-Holland in liet aan geboden ontwerp voorgedragen en is gehuldigd in de reglementen van Zuid- Holland en Utrecht. De groote nieer- (lt-rln-ii 1 te t: ven wel v,iM nnrdeel dat Feuilleton. Edel wild. Naar het Duitsch van E. WERNER. 8) Daarom werd Paula Dietwald uit gekozen die voor het geluk dat haar werd aangeboden, dankbaar mocht zijn. Nu zij het niet was en zich zeifs verstoutte krachtig te weigeren trof haar de volle onge nade van hare beschermster. Ber- neck had wel gelijk dat zijne tan te het nooit vergaf als men tegen over haar een eigen wil toonde, al leen hij mocht zich dit veroorlo ven!. Hij zelf had zijn gedrag tegen Paula niet in het minst veranderd; hij was even ernstig en stil als vroeger en geen enkel woord, geen Mik herinnerde haar aan dat uur waarin hij zijn hininenste voor haar had' ontsloten, dat scheen verzon ken en vergeten. Zij moest immers zijne'..dwaasheid" vergeten en nu gaf hij haar daarin het voorbeeld. Maar de pijnlijke spanning die over den geheelen kleinen kring lag werd toch door een ieder gevoeld' en allen ademden vrijer toen er een onverwachte afleiding "kwam door een bezoek dat dJen landheer venrastte. De vroegere gouverneur van U1- rich, die als zoodanig vier jaren lang in Auenfeld was gebleven, nu een man in deftige betrekking, kwam zeer onverwachts op Resto- vicz. Gedurende vele jaren had hij zelfs niet schriftelijk met zijn voor- maligen leerling verkeerd, d'ie alle betrekkingen met zijn vroegere woonplaats had1 afgebroken, nu echter een vacamiiereds hem toeval, lig in de landstreek bracht waar dè bezittingen van Ulirich lagen, kwam hij deze weder opzoeken en Ulrich scheen er zich werkelijk over te verheugen want hij noodig- d'e hem tot Mij ven uit. Professor Rosner. tegenwoordig hoofd van het gymnasium te Dresden, was een van d'ie joviale, hartelijke men schen die zichzelf en de geheele wereld het beste gunnen eri van de he-ele wereld liet beste geloo- v-en. Van de ^enadige vrouw die hij nog uit Auenfeld kende en d'ie hem nu nog eenigszins uit de hoogte behandelde, hield hij zich ook ©enigermate op een afstand' en be paalde zich tot die gewone beleefd heid. daarentegen sloot hij zich dadelijk met groote vertrouwelijk heid bij Paula aan. Hij babbelde met haar. ging met haar wandelen en was buitengewoon openhartig in zijne mededeeLingen. Hij leefde in aangename omstandigheden, was gelukkig getrouwd en bezat een heel troepje kinderen die hij teeder scheen lief te hebben. Die vertellingen d'ed'em het jonge meis dikwijls pijnlijk aan. Zij kon daarbij een blik slaan in een huis ei» in eene familie waar geluk en zonneschijn. Liefde en vreugde woonden dat alles kende zij al sedert lang niet meer. Het was op een van die wande lingen dat de professor, oogen- schijniijk geheel onschuldig, de vraag deed of zij zich gelukkig ge voelde in haar betrekking bij de oude. veeleischende dame, die in het geheel geen begrip scheen te hebben, wat de jeugd toekwam. Paula aarzelde een oogenhlik. maar toen bekende zij dat zii van plan was mevrouw Ai mers te verlaten en voegde daarbij schuchter d'e vraag of mijnheer de professor misschien ook onder zij ne vele kennissen iemand wist, waar eene soortgelijke betrekking open was. Hij liet haar bijna niet uitspre ken. Maar, lieve juffrouw, dat treft prachtig riep hij uit. Wij zoeken juist sedert geruimen. tijd eene jonge dame om mijne vrouw behulpzaam te zijn en het opzicht te houden over de kleinste kinde ren die nog niet naar school gaan. Kom bij ons, wij zullen u met groo te vreugde opnemen He.t jonge meisje verstomde van blijde verrassing. Dit aanbod' be- teekende immers voor haar een on verhoopt geluk. Het nam haar de bange zorg voor de naaste toe komst ran het haat en bevrijdde haar van de bittere noodzakelijk heid in het huis van haar voogd een ongewensehte gast te moeten zijn en harde verwijten te moeten aanhooretn. Professor Rosner meende echter uit haar zwijgen te moeten opma ken dat zij er bedenkingen tegen hacl en drong er bepaald op aan dat z»i zijn voorstel zon aannemer» Zoo voornaam en schitterend als bij mevrouw Aimers is het ze ker niet bij ons, zeide hij op half verontschuldigenden toon. Wij zijn maar eenvoudige menschen en hebben geen millioen tot onze be schikking. Maar in plaats daarvan schijnt bij ons de zon en bij de ge nadige vrouw heerschl eeuwig een Noord'poolstemming. Ik kon dat nog uit Auenfeld. zij bracht altijd een soort van ijstemperatuur me de, ik geloof dat de thermometer een paar graden daalde als zij ver scheen. Kom bij ons, juffrouw Paula, u zult er geen berouw van hebben. In de woning waar mij.ne vrouw het bewind voert is het goed zijn en ik ben toch ook iemand, waarmc-de men goed overweg kan. Onze kleine bende zal het u dik wijls druk genoeg maken, maar! kwaad is zij niet. De kleinen zulten u als klissen aan het lijf hangenj omdat u zoo liof zijt. Laten wij de zaak maar dadelijk in orde maken. Sla maar toe Hij stak vroolijk zijn hand uit en Paula sloeg toe o. zoo gaarne Zij verborg hare blijde dankbaar heid niet. Wel verwonderde zij zirh een weinig toen de professor over de geldelijke condities sprak d'ie hij even opnoemde wamt zij waren schitterend, maar het jonge meisje was veel le gelukkig om er lang over na te denken, zij zou Immers met de geringste vergoe ding tevreden zijn geweest. De professor daarentegen scheen ziels vergenoegd over hare toezegging, maar meende toch dat mevrouw er voorloopig niets van behoefde te weten, bij de scheiding zou het vroeg genoeg zijn. Ook met dit voorstel stemde Paula in. Na een verblijf van acht dagen reisde professor Rosner weder af en Bern eek bracht hem zelf naar het station. Het. scheen dat hij we der op den ouden vertrouwd ijken voet met zijn vroogerc-n leermees ter gekomen was, lot groote ver wondering van mevrouw Aimers die zich deze ongewone bem.inmens- waardigheid van haar anders zoo ruwen on ontoegankelijkon neef niot kon verklaren. Zij vond dat het bezoek buitengewoon gunstig op hem had gewerkt. (Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1