DE GAPERS. lichtfabrieken daar ter plaatse was geweest en aan genoemden heer Bas- tinans had gezegd' ..Mijn zoon hoeft een zaak in de stad en het zon mij aangenaam zijn als gij dien bevoor deeld^" heeft de commissie gemeend ook daaromtrent dm heer Bastiaans te mesten hcoren. Deze heeift ons evenwel verklaart, dat het eene beslis te onwaarheid is. dat. de heer W.Stolp als lid van de commissie van die licht fabrieken of in welke andere kwali teit ook hem ooit zou hebben verzocht zijn zoon voor leverantiën van ijzer- werken ten behoeve van de gemeente lichtfabrieken te bevoordeelen en dat- hot evenzeer onwaar is. dat hij aan dtën heer Wefers Bettink zou hebben medegedeeld dat de heer W. Stolp een zoodanig verzoek tot. hem zbu heb ben gericht. De heer Bastiaans voegde hieraan nog toe: .,ik kan in gemoedie verklaren, dat de heer W. Stolp nimmer heeft verzocht, hetzij direct, hetzij indirect, zijn zoon of „de Ver een igde Ijzerhandel'' te bevoordeelen, noch daarop eenigen aandi'ang heeft uitgeoefend." Op grond van een en ander is onze commissie van oor deel, dat het verzoek van adressanten, als niet op d'ei wet gegrond, behoort te wor- dengewezenvandehand. De processen-verbaal van de gehou den verliooren, worden hierbij aan uw college overgelegd. Aldus met eenparige stemmen vast gesteld den twaalfden Nov. 1901." De Commissie voornoemd, (get) F. W. VAN STYRUM. F. H. BIJVOET. SPEELMAN. Gelijk men uit het Raadsverslag zal zien, heeft de Raad1 hedenmiddag niet in behandeling genomen het rapport der commissie. Verschillende leden gaven den wensch te kennen eerst de processen-verbaal der commissie in te zien, en daarom trok de Voorzit ter zijn voorstel in, om het rapport urgent te verklaren en nu reeds te behandelen. Besluit de Raad overeen komstig het rapport der commissie, dan zullen, naar wij vernemen adres santen de uitspraak trachten uit te lokken van een hooger college, in deze dus waarschijnlijk Gedeputeerde Sta ten. De heer A. J. Meijerink houdt a. s. Maandag voor de leden der afd. Haar lem van den Ntd. R. K. Volksbond in het gebouw St. Bavo eene lezing over de „Gymnastiek". Sportclub. De sportclub „Hertog Hendrik", viert op Woensdag 20 November e. k. haar éénjarig bestaan op feestelijke wijze in de groote zaal der Sociëteit „de Kroon". Het programma bevat de volgende num mers: „Welkomstlied". Zeeuwsche cou pletten, Heidebloem (Duet); De gezellige Kamer; Kwartet Loreley, een Rijke jon gen, Een nacht in 't Cachot, klucht door 2 heeren; Mandoline Ensemble; Duetïisten- paar. Artisten-revue. Schorre Neel, voor dracht van den heer van der Laan: De eerste kus (duet) en kwartet Loreley. Af wisseling dus genoeg. Met een bal, onder leiding van den heer Martin, zal het feest worden besloten. liet O. M. bij de Arr. Rechtbank alhier is in appèl gekomen tegen het; vonnis houdende vrijspraak van A. Scholten, vrachtrijder te Leimuiden, van eene hem ten laste gelegde ver duistering van f 78.- Uit de Omstreken. Heara t *de. Ten nadeele van den wagenmaker Duijns alhier zijn rijtuigveeren ont vreemd; proces-verbaal is opgemaakt. Velsen. De zitting van den militieraad voor deze gemeente zal plaats hebben op Don derdag 12 Dec. a.s. des voormiddags te 10 uren, te Haarlem in de Doelen. Voor den militieraad moeten verschijnen die lotelingen (welke dit. jaar hebben geloot) die vrijstelling verlangen wegens zieke lijke gesteldheid of gebreken of wegens gemis van de gevorderde lengte. Openbare Vergadering van den Gemeenteraad van Velsen op Dinsdag 19 November 1901, voor middags 11 uur. Agenda 1. Ingekomen stukken. 2. Aankoop wegen Wijkeroog. 3. Uitbreiding bouwplan IJrauiden. 4. Voorstel tot betaling der kosten van straatverlichting voor IJmuiden over 1900. 6. Contracten der armbesturen met de geneeskundigen voor 1902. 6. Vragen dispensatie oprichting burgerschool. 7. Geschenk hoofd der school te IJmuiden wegens 2o-jarige di en stvervu Hing. 8. Aansluiting schoolgebouwen, brandspuithuizen en politie post. te Santpoort aan de elec- trische verlichting. 9. Regeling der onderwijzers-jaar- wedden. 10. Behandeling begroeiingen voor 1902: a- der gecontracteerde wegen te IJmuiden. b. der burgerlijke armbesturen. c. der gemeente met bijbehoo- rende concept-besluiten. IJmuiden. Het maken van eenige werken tot. ver grooting van de Visschershaven te IJ muiden is bij onderhandsche overeen komst opgedragen aan W. P, de Vries te Kossum voor f 53.300 Binnenland. II. M. de Koningin-Moeder heeft Ilaar terugkeer uit Arolsen naar Het Lo vervroegd met het doel om H. M. de Koningin op Het Loo te bezoeken. Men verneemt dat II. M. zich bij aan komst van Haar Moeder wel bevond. Nader schrijft men uit Den Haag: De ongesteldheid waardoor H. M. •de Koningin genoodzaakt is eenige da gen hoogstderzelve>r vertrekken niet te verlaten, is zoo goed als geweken. De heer Wolmarans bracht Dinsdag weder een bezoek aan president Kru- ger te Hilversum, dlïe naar men ver neemt. nog geen beslissing heeft geno men in verband met een verblijf in het zuiden van Frankrijk. Djambi. Bij het departement van koloniën is ontvangen het volgende, van 12 dezer gedagteekende telegram van den gou verneur-generaal van Nederlandsch-In- dië, betreffende de gebeurtenissen in Djambi: „Onze troepen in Djambi werden bij een tocht naar Batin VIII en II en Tjer- min Nangedang beschoten, vooral nabij Sabakoel en Loeboe Resam, alwaar ver moedelijk de schuldigen, zijnde volk uit Merangin, huisden. „Loeboe Resam voorloopig bezet door honderd man. „Gewond vier Europeesche militairen beneden den rang van officier". Acad. Examens. Aan de Universiteit van Amsterdam is met. gunstig gevolgd afgelegd: het doctoraal examen in de Pharmacie door den he«r J. F. Suyver; het docto raal examen in de Botanie door den heer Th. Weevers. Bevorderd! tot doctor in de Rechts wetenschap op Stellingen" de heer J. W. Koning Pzn.. geboren te Leider dorp; op proefschrift Het rechtskun dig karakter der zoogenaamde arbeids reglementen", de heer P. W. H. Truyen, geboren te Deurae-Neerkant. Leiden. Bevorderd tot doctor in de rechtswetenschap, de heer C. J. de Lange, geb. te Alkmaar, op „Stellin gen." Treurig ongeluk. Nabij Nieuw-Vosmeer was een klein knaapje ongemerkt op de buffers van den achtersten wagen geklommen. Het kind viel en is, hangende met sijn broek aan een kettinghaak, met het hoofd over den grond gesleept en go- dood. Naar het „Vad". met zekerheid ver neemt, is de administratieve raad van het Hof van Arbitrage thans tegen Woens dag 20 November bijeengeroepen. In de vergadering zal allereerst de be grooting van den raad voor 1902 worden vastgesteld. Daarna zal het beroep der vertegen woordigers van de Zuid-Afrikaansche re publieken ter sprake komen en daarom trent een beslissing worden genomen. Konijnen gestolen. Maandagnacht omstreeks één uur zag een Rotterdamsch hoofdagent, op sur veillance, met een ander agent, in de Broedersteeg aldaar twee mannen aan komen, waarvan er een een jas als pakje onder zijn arm droeg. Beide mannen wei den aangesproken en weldra kwamen er uit de ineen gerolde jas drie konijnen te voorschijn, hetgeen den politieagenten natuurlijk erg verdacht voorkwam en den hoofdagent aanleiding gaf den dra ger van de jas te arresteeren. Deze. de koopman P. E.. uit de Slachterstraat, was hiervan echter niet gediend en trachtte te ontkomen, hetgeen mislukte, doordat de hoofdagent zich boven op hem liet vallen. Een worsteling volgde, de twee agenten rolden met den zich he vig verzettenden koopman over de straat en eerst toen meerdere hulp gekomen was, slaagden zij er in, hem naar het politiebureau in de Lange Torenstraat te brengen. De metgezel van den koop man had zich intusschen stilletjes uit de voeten gemaakt. Den volgenden morgen is gebleken, dat de konijnen gestolen waren. Oneerlijke mededingin?;. Aan den minister van binnenlandsche zaken heeft de Algemeene Winkeliers vereniging te Amsterdam, te dezer zake vertegenwoordigd door haar dagelijksch bestuur, een adres gericht, waarin ver zocht wordt dat er eene commissie be noemd worde, waarin zitting hebben staathuishoudkundigen, regeeringsamb- tenaren en middenstanders, ten einde een onderzoek in te stellen naar de midde len, door de „oneerlijke mededinging" gebruikt, en de geheime wegen, door haar bewandeld. Een oliphantacbti? biggetje Men schrijft uit Nootdorp aan de Delftsche Ct.: Voor een paar dagen heeft bij zeke ren van der Kooy, aan den Veen weg, een varken een elftal jongen geworpen. Dit zou nu volstrekt geen wonder zijn ware het niet, dat een dér jongen al heel buiten model was. Deze heeft nl. precies den kop van een olifant. Het snuitje, waarin aan het ednd de neus gaten, is 3 cM. lang en zoo dik als een pijpesteel. De oogen liggen onmiddel lijk naast elkaar, zoodat het één oog schijnt. De echte olifantsbek heeft in beginsel reeds de kiemen van slagtan den. De ooren zijn gelijkvormig aan die van den olifant. Op zijn huid is geen spiertje haar te vinden. Het dier (is bij de geboorte gestorven. Hof van Arbitrage- „De Standaard" bevat een artikel naar aanletiding van het verzoekschrift der heeren Lcyds c.s., aan den Raad van Beheer van het permanente Hof van Abritrogc tc 's Gravenhage, dat de ze zijn bemiddeling vevleene om En- gelands toestemming te verkrijgen, de rechtspraak van het Arbitragehof in te roepen. Het blad beantwoordt ont kennend de vraag: brengt de bevoegd heid van den Raad' van Beheer mede. dat op dit verzoek kan worden inge gaan? Een daad toch, als waartoe Mer de hulp van den Raad van Beheer van het Arbitragehof wordt ingeroepen, ligt buiten de bevoegdheid, bn art. 28 aan den Raad toegekend. Die bevoegdheid toch is enkel van admüni strati even aard'. Wat voorts betreft het beroep dooi de heeren Leyds c. s. gedaan op art. 27 der Conventie, ook dit kan, meent het blad, hier niet tot het gawenschte gevolg leiden. Wel legt d'it artikel aan de Mogendheden, die de Ilaagsche Conventie oiudea-teekenden. den plicht op, om Staten tusschen wie geschil ont staat. te herinneren aan het feit, dat het Hof van Arbitrage voor hen open staat, maar vooreerst spreekt dit ar- tjikel van een conflict dat zou dreigen uit te barsten, en niet van een dat reeds geleid heeft tot een ooriog. En in de tweede plaats heefFdit artikel slechts kracht voor geschillen, die dreigen te ontstaan „entre Elles"; dat is tusschen mogendheden, die de Haagsche Con ventie o n clertaekend em Al is echter het juridisch succes van dit verzoek van geene waarde, het moreel succes acht „De Stand." des te grooter. Want het. verzoek, dat van de zijde van Transvaal en Oranje-Vrij staat niet ontvankelijk is, zegt het voor het oor van gansch Europa, dat elke stap van Engelscha zijde om langs vredelieven- d'en weg tot een rechtvaardige oplos sing van dit geschil te komen, door de Republieken van haren kant van harte zal worden aanvaard. Leger en Vloot. Blijkens eene medodeeling in het „U. D." hebben verscheiden leden van de hoofd- en afdeelingsbesturen van Volks weerbaarheid, samengekomen bij de schietbanen op de Laarder-heide op Zon dag jl„ het plan ontworpen om die schietbanen te maken tot reunieplaats voor allerlei leden van Volksweerbaar heid. die in de buurt van Hilversum wo nen. Niet alleen Naarden, Bussuin. La ren, Hilversum, 's Gravenland en Eem- nes, doch ook Baam, Amersfoort, Utrecht Maartensdijk, Maarssen, Breukelen, Loos- drecht, Weesp en Amsterdam zouden daaronder kunnen vallen, vooral daar met het rijwiel een betrekkelijk groote afstand gemakkelijk af te leggen ls. Een heele menigte schutters kunnen aan de oefeningen deelnemen, daar er in het geheel 11 banen zijn. De secretaris der afdeeling Utrecht, mr. C. L. Kooiman, te Utrecht, die in het „Utr. Dagbl". het plan heeft uiteenge-l zet, doet in dat blad een beroep op den moreelen en financieelen steun, die noo- dig is om het plan uitvoerbaar te maken. Letteren en Kunst. Jub:lee Bouwmeester. In Den Haag heeft zich een commis sie gevormd, bestaande uit die heeren Ema.nts, Lapidoth, Plemp van Dui- velaud, Smissaert, Van Spengler, Vro- lik, De Wijs, Haus en J. C. van der Toi. om Louis Bouwmeester in De cember, ter gelegenheid van zijn veer tigjarig jubilee als tooneelkunstenaar een huldeblijk aan te bieden. Het nieuwe stuk van Herman Heijer- mans Jr.. dat door de Ned. Tooneel- vereeniging in studie is genomen, is getiteld „Het Pantser." "V ondöl-verzameling. De Vondel-verzameling van den heer Hartkamp is thans in handen gesteld der commissie tot den derden December voor 15.000. Met andere woorden: Wan neer de commissie voor den genoemden datum in hei bezit is van f 15.000, dan kan zij de verzameling van den heer Hartkamp koopen, die dus thans weer f 5000 van zijn eisch deed vallen. Het zal genoemden heer echter na tuurlijk aangenaam zijn, ook als bewijs van waardeering, voor zijn toegevend heid, wanneer dit minimum van f 15.000 overschreden kan worden. De commis sie vertrouwt dat zij de gelden bijeen zal kunnen krijgen. Zij zal althans nog meer openbaarheid geven aan de zaak. H. M. de Koningin deed een gift toe komen van 500, terwijl de Regeering hare bijdrage van 1000 op 2000 ver hoogde. Niettegenstaande deze groote giften is toch de minimaal-benoodigde som nog niet gestort. Uit goede bron verneemt men, dat de commissie, mocht zij koopster worden, van zins is de collectie te plaatsen in het Stedelijk Museum te Amsterdam. Rechtszaken. Noëls van Wageningen. Door mr. Foest is bij de Rechtbank te Amsterdam een request ingediend tot failliet verklaring van W. P. Noëls van Wageningen. A. J., evangelist te Zïerikzee, die, verdacht van brandstichting, naar de openbare terechtzitting der rechtbank aldaar is verwezen, is tegen die be schikking iu verzet gekomen. Sport en Wedstrijden. Voetbal. De competities. Voor den N. V. B. zijn op Zondag a.s. de volgende wedstrijden vastgesteld: Afd.: I. 1ste klasse: R A. P.—H B. S. Amsterdam: Haarlem—Velocitas. Haar lem; Rapitas—Ajax, Rotterdam; H. V. V. H. F. C., Den Haag 2e klasse a: Swift. (A).—Volharding, Amsterdam; Swift (H.)Sparta, Den Haag; Quick—A. V. V., Amsterdam. 2e klasse b.: VolhardingCeleritas, Rotei'dam: Quick—D, F. C„ Den Haag. 2e klasse c.: Hil. F. C.—Eendracht, Hil versum; E. D. O.—A. F. C„ Amsterdam. 3e klasse a.: D. S. V. V. II—Rapiditas, Delft. 3e klasse b.: Leonidas—Vooruitgang. Amsterdam. Afd. II. Ie klasse: Hercules—U. D., Utrecht; VitesseP. W7, Arnhem; Vic toria—Quick, Wageningen. 2e klasse b.: Quick (Amf.)—Go-Ahead II, Amersfoort. Afd. III. 2e klasse: Achilles—Z. A. C., Assen. Afdeeling IV. 2e klasse a.: Olympia— Victoria. Middelburg, Wilhelmina—N. O. A. D., Den Bosch. 2e klasse b.: Quick II—A. N. T. O. N. I., Nijmegen. Gemengd Nieuws. Een boycot van Engelsclie zijde. Al kort na het uitbreken van den oorlog in Zuid-Afrika werd hier te lande de meening geuit, dat onze bloembollenafzet in Engeland wel eens den terugslag zou kunnen on dervinden van de hier bestaande (en sedert niet welinig toegenomen) anti- Engelsche strooming, maar inmiddels zijn er al een paar seizoenen overheen gegaan, en van een verminderden af zet is niets gebleken. Tot dusver evenwel, want er wordt wel degelijk iets van een boycot van Engelschen kant op het getouw gezet De „Financial News" maakt er het eerst gewag van, zeggende „Er wor den voorloopige stappen gedaan voor de vorming van een Bond tot het boy cotten van alle Nederlandsche pro ducten als een weerwraak voor den voorgenomen boycot van Engelsche waren, waartoe men in Nederland onder zeer hooge bescherming het plan opgevat heeft. Om te beginnen, zou Engeland geen Hollandsche bloem bollen meer willen koopen." Onzeker schijnt 't ons of met den „boycot van Engelsche waren" hier bedoeld wordt het reeds zoo dikwijls geluchte denkbeeld om al wat En- gelsch is te weren, of dioor een ver keerde voorstelling van de zaak het plan van de havenarbeiders, die hunne actie niet richten tegen de En gelsche goederen, maar tegen de En gelsche scheepvaart. Maar hoe dan ook, merkwaardig is 't te zien, dat de gevoelens over zulk een plan in En geland al even verdeeld zijn als ten onzent. Al dadelijk kwam de firma Murray and] Sons, te Deptford, er tegen op. Zij noemde het denkbeeld precies als bij ons een tweesnijdend zwaard, want zij zelve bezit landerijen in Ne derland en hare bollenkweekerijen worden daar door Engelsche beheerd, wat, meent zij, ook wel met andere En gelsche firma's heit geval zal zijn. Het tuinbouwblad1 Gardeners Chro nicle, van beide uitingen melding ma kende, is er ook in het geheel niet voor. „Wij zullen zegt het geen meening uitdrukken over hetgeen on ze Hollandsche vrienden zullen gelie ven te doen - vrij mogen dat veilig aan hun handelsgeweten overlaten. Wat ons betreft, zouden we elke poging in die richting even nietig als dwaas vinden." Een ander tuinbouwblad, de Horti cultural Advertiser, veroordeelt het denkbeeld, zoo mogelijk nog sterker, 't Zegt„In tijd van oorlog of inter nationale wrijving, als het gevoel vrij zijn gang gaat, zullen in alle landen ht l:nofdige enthousiasten pogen kwaad te brouwen, dat, als 't een maal gesticht is onberekenbare scha de zou doenmaar wij zijn er zeker van, dat onze handel over het alge meen te helder van hoofd is om lie den op té leveren, die als dollen hun neus zouden willen afsnijden om hun gezicht te ergeren. „Afgescheiden van alle eigenbe lang, hebben de meesten van ons on der de bloemenkweekende broeder schap tal van goede vrienden, wier goede gezindheid wij niet gaarne zou den verliezen. Wij hopen, d'at, voor er weer een bollenseizoen aanbreekt, wij een duurzamen vrede zullen ge nieten en alle tijdelijke bitterheid ver geten is." (N. v. d'. D.) Zijne voldoening. Jumbo II, olifant te Buffalo, oud van jaren, heeft een electrischen stroom van 2,200 volts door zijn berg van levend vleesch en levend merg voe len gaan, uit twee elec traden aan z'n ooren en een op zijn ruggegraat. Met een kwispelen van zijn staart en een gesnork van bijval heeft hij zijne vol doening over deze kitteling van hooge spanning te kennen gegeven. „Het Weekblad voor Drogisten" heeft getracht iets te weten te komen over den oorsprong der zoogenaam de Gapers die men voor de drogist- winkels aantreft. Het blad is echter in zijne nasporingen tot dusverre niet geslaagd. Echter herinnert de redac tie aan hetgeen Mr. J. van Lennep en J. ter Gouw er over zeggen in hun werk „De uitliangteekens in verband met geschiedenis en volksleven be schouwd", en het is wel aardig daar aan iets te ontleenen. Het blad schrijft: Apothekers, Chemisten en Drogisten hebben en hadden al voor eeuwen, toen die beroepen nog vereenigd waren, hun ..Gapers". Geen uitliangteeken heeft zoo zeer de aandacht getrokken als dit. Vreemdelingen hebbben soms gemeend, in die figuren langs de straten het sprekendst bewijs te mogen zien van liet flegma der Hollanders. Omdat, be weerden zij, de Hollanders te droog en te koud zijn om te kunnen lachen, en lachen evenwel een behoefte is van de menschelijke natuur, zooTiebben zij van afstand tot afstand narren-troniën gesteld, opdat het aanschouwen daar van tot lachen wekken mocht. Volgens G. van Hasselt, is de Gaper het zinnebeeld of liever het portret van den Sclialknar of Willensdwaas, dien de groote heeren er op nahielden, en waar de apothekers de afbeelding van voor hun deuren plaatsten, tot een uit- noodiging voor de lieden, om bij hen binnen treden en een likeurtje te komen drinken. Wij moeten daar echter tegen op merken. dat niet alle gapers een zots kap met bellen dragen noch droegen: zij waren op alle mogelijke wijzen uit- gedosclit en zijn dat nog. sommigen met een kroon, anderen gehelmd, met, den Salamander als cimier; ook ge- tulband als een muzelman. Ja, op de Leidschestraat hangt cr zelfs een uit, die netjes een zwarten hoed (water proef) op den bol heeft, wat voor een gaper al heel potsierlijk staat. 1) Jacobus Scheltema maakte van den gaper niet het kopstuk van een gek, maar van een stads-dienaar, terwijl hij de apothekers zelve tot stads-amb- tenaren verhief, die den stads-dienaar gekleed in stads-livrei voor hun ven ster plaatsten. En van hlier, zegt hij, „de lachende gapers met bellen". Wel mocht de Franschman vragen naar ,,le moyen de siffler quand on bailie" toen hem verweten werd, dat hij bij de opvoering van zeker prulwerk niet mee gefloten had; en evenmin ook kunnen wij begrijpen hoe men tegelijk gapen en lachen kan. Trouwens de geheele gissing gaat boven ons begrip. Njiet minder vermakelijk is de ver klaring, die een ex-drogist in den „Na- vorscher" van dit uitliangteeken gaf. Volgens hem leefde er in de 14de eeuw een drogist, d'ie Gaper heette (mogelijk te Gouda, dan zouden de Goudsche go- pers zijne afstammelingen kunnen zijn). Deze Gaper nu was wereldbe roemd om zijn uitmuntende kruiden. Toen hij dood was, plaatste zijn opvol ger de beeltenis des wereldberoemden mans voor den winkel, en 't zij te diens eere. 't zij uit concurrentie-zuckt, de den alle drogisten 't zelfde. Wat men men met naverschen al niet ont dekken kan. Wij noemden daar in t voorbijgaan de Goudsche Ga pers. Dat het een schimpnaam was, gelijk de poorterijen gewoon waren el kander toe te voegen, lijdt geen twij fel. Maar het blijft de vraag: waarom? en bij welke gelegenheid? De een heeft dien naam afgeleid van de Hoeksche en Kabeljouwsche geschjillen; de ander van de gekookte mosselen: een derde van het hekelen en lijndraaien; 't geen duidelijk bewijst, dat zij het niet wis ten. De Gouwenaars weten "t zelve niet en Junius ivist het ook niet, en de MJid'delburgsche Gaper, die er een rijmpje op had: Gij gaapt na rnij, ik gaap op u, Schoon dat mijn wezen heeft een gruw, 'k Ben, als gij zien kunt, zoo ge schapen. Gelijk de Gouw'naars, die sta&g ga pen. wist het ook niet en wij weten 't even min. Maar wel weten wij dat het ganen al veel ouder is dan onze gapers en de stad/ Gouda. Want Zerubbabel wist den Kon(ing Darius al te vertellen van groote Heeren, die als zij een schoone vrouw zagen, haar met gapende monde aankeken, wat toen zeker voor zeer ga lant doorging. Ja. die Zerubbabel had zelfs gezien, dat de groote Koning Da rius zijn liefste met openen monde had zitten aankijken. De gapers zijn dus wel van ouden en edelen oorsprong en 't is mogelijk ,dat daarom oudheidkun dige apothekers ze gekroond hebben willen voorstellen. Ons dunkt de eenvoudigste verkla ring van den oorsprong en de beteeke- nis der gapers als uitliangteeken is deze. 't Is sprekend blazoen. Gapen toch is "tgeen de geneesheer (en de apothekers bemoeiden zich van ouds ook met dokteren; zij doen 't in Enge land nog) den kranke verzoekt te doen als hij diens tong bekijken wil; gapen is noodig om likkepotjes te slik ken; gapen deden ook zij, die vroeger den apothekersAvinkel binnentraden, om er 'n teug Avitte of roode ypocras (Hippocras) of 'n kruiderwijntje te ge nieten of iets bitters voor de maag tc .nemen, of „cruyden die ganc maken". Van gapers leefde de apotheker; is 't Avonder dat hij een gaper tot zinne beeld koos? En schoon nu wel zijn klanten niet zulke fantastische hoofd tooisels droegen, is 't echter klaar, dat de apotheker er zijn gaper mee op schikte, daar hij toch ook iets moest doen, om er de aandacht op 'te vesti gen, een gaper als die op de Lelid- schestraat is al te natuurlijk. Maar schoon men in 't algemeen de eenvou digste verklaringen voor de aanneme- lijkste houden mag, zoo Avillen wij toch ook aan de verklaring van Van Has selt rtiet alle gewicht ontzeggen. Het is waarheid, dat voorheen de gapers met narrekap en bellen en met een aap op den schouder, talrijker waren dan tegenwoordig. Men zazelfs gapers blootshoofd met een aap op den kop, die in 't haar parazietjes scheen te zoeken, doch die die kiescher smaak de zer eeuw heeft doen verdwijnen. En 't is zeer wel mogelijk, dat die uitmonste ring van den gaper in verband staat met de bootsmaker, die, nevens den aap, de trouwe metgezel der oude kwakzalvers en kokeiers Avas. Onder do vertoonmgen, Avelke deze laatste den rondom saamgevloeiden toekijkers gaven, behoorde vooral ook deze, dat zij hun nar allerlei gebaren en gri massen maakte, tot groot vermaak der omstanders. En dewijl 't publiek den bootsmaker dus 't meest en 't liefst als gaper zag. zou er n/iets vreemds in zijn, dat hem de kwakzalver, toen hij, zwervens moê, zich met zijn elixirs en pillen in een winkel vestigde, hem in dat ge stalte voor zijn deiir plaatste. Reeds in 't nijdden der 17de eeuw waren de drie beroepen gescheiden. De apothekers werden te Amsterdam in 1G38 tot „een apart Gilde" gemaakt. Hun werk was „'t, prepareeren der me dicamenten," anders gezegd: „recepta toemaken", en daarom moesten zij ook „de Latijnse tale redelicker Avijse verstaen." De Drogist Avas de „verkoper van ge droogde of versche kruyden": de ..Chv- mist" bereidde de „Chvmicalia". Van toen af had elk der drie beroepen bij den Gaper, die bun gemeen goed was. ook nog een eigen nithangteeken. bij de apothekers hing de v ij z e 1 uit, bij de Drogisten: de Snuit van den Zaagvisch, de Hertshoorn en een rist Slaapbollen, en bij de Chemisten de Salamander, het dier. waarvnn veile! werd, dat het in 't vuur leeft, 't Bli j uit een keur van 1726 dat toen reeri- verscheidene apothekers tevens Ch misten waren, Avel had de apothekei zijn „proef alleenlijk gedaan in Gale- nica en was over zulks ongehouden de Chymical/ia te kunnen prepareeren'1, maar toch waren er toen reeds ver scheidene „van hun confraters hen dies best verstaande. Te Lyon en waarschijnlijk ook el ders, waren de apothekers gewoon al lerlei dieren uit te hangen, die in den vijzel s/lampten, soms van hout soms van ijzer. Men vindt, daar nog een Beer in die gestalte. Te Nantes bewaart men in 't Museum het beeld van een man, die dat werk verricht; het stond er vroeger op den hoek der II. Kruis plaats. En in dezelfde stad hing voor twintig jaren nog een apothekerbord uit, dat zeer merkwaardig was. Het was een houten bas-relief, mooi ge kleurd en stelde' den apothekcrslecrling voor, in het kostuum uit den tijd van LodeAvijk XIII, die kruiden in een mor- üier stampte. Dergelijke zag men voor Aveinige ja ren, en Avellieht nog, ook te Argenteau. Te Sillé-le-Guillaume ziet men op den hoek van een zestien-eeuwsch huis. tegenover het kasteel, een half verhe ven beeldwerk met een gelijk perso- naadje. Pilaar en figuur zijn groen ge verfd en daaronder staat: Au pilier vert. ORGELBESPELING in de Groote- of St. Bavokerk alhier, op Donderdag 14 Nov. 1901, des namiddags van 2 tot 3 uur door den heer W. EZER- MAN. PROGRAMMA. 1. Concertfantasie A. Hesse. 2. Choral aus Bach's Passion A. Miller. 3. Sonate No. 3 A. Guilmant a. Allegro maestoso. b. Pastorale. c. Fuga. 4. Adagio M. Brosig. 5. Aria uit den MessiasHandel. M A a K T NI F: UW S Op de heden gehouden Kaasmarkt werden aangevoerd 27 stapels Kaas, te zamen 3559 st., wegende 6964 Kilogram. Pr. f 29f 14. Faillissementen. Rotterdam. Geëindigd zijn de faillissementen van Johanna Haasbroek, huisvrouw W. Bohl. voorheen winkelierster in parapluies. AL M. W. Eijsvogel Jr., schildier. en M. Windhorst, reiziger, al- len aldaar. (Beurs. Volgens het „Weekblad van de Com- missiebank" te Amsterdam zijn in de week, geëindigd 12 November, door tus- schenkomst dier bank verhandeld de vol gende minder courante fondsen: Opr. aand. Singkep Tin-Maatschappij J 96. Aand. Noord-Brabantsche Bank 12 Aand. Rente Cassa 276 Aand. Willemspark, Bouwondeme ruing, 850. Aand. Maatschappij tot exploitatie van Bouwterreinen 87 Aand. Weltevreden Exploitatie-Maat schappij van Bouwterreinen 133 Aand. Wonokoyo-Maatschappij tot ex ploitatie van het land 19';': Aand. Brood- en Meelfabriek te 's-Gra- venhage 32 Aand. Nederlandsche Scheeps-Hypo- theeltbank 100 Aand. Arnhemsche Tramweg-Maal schappij, 108 Aand. Rotterdamsche Tramweg-Maat schappij 190 Aand. Assurantie Maatschappij tegen Brandschade en op het leven „De Ne derlanden" van 1845 f 300. Oblig. Verg. tot christ. verzorging van Krankzinnigen.en Zenuwlijders De Commissiebank zal binnenkort een Effectenveiling houden waartoe zij schriftelijke opgaven verzoekt tot ulti mo dezer. Als nieuw ingekomen wijzigingen van vraag en aanbod in genoemd weekblad vermelden wij de volgende fondsen: GEVRAAGD. Opr. aand, Nederl. Maatij. v. Zekei- heidst. v. ambtenaren en beambten /1800. 3'A Oblig. idem, idem, idem, 93 Aand. Weltevreden Exploitatie-Maatij. van Bouwterreinen, 135 Aand. Cultuur-Maatschappij Bajoelor, 77 Aand. Billiton-Maatschappij Eerste ru briek 93 Aand. Nederlandsche Scheepsbouw- Maatschappij, 93 Aand. Utrechtsche Brood- en Meelfa briek, 132 Oblig. Calve Delft Fransch-Hollandsche Oliefabriek 99'/. Oblig. Spiegel en lijstenfabriek „d Atlas" 65 Aand. Eerste Nederlandsche Hypo theekbrief-Bank, 100 Aand. Rotterdamsche Petroleum-Maat- schappij 10 Aand. Arnhemsche Tramweg-Maat schappij 107 Aand. Onderlinge Verzekering-Maatr schappij tegen geld. gevol. v. ongel. 75%. AANGEBODEN. Aand. Willemspark Bouwonderneming t 850. Aand. Nationaal Grondbezit 235 Oblig. Cultuur-Maatschappij Soember Glatik 90 °i. Aand. Wonokoyo-Maatschappij tot ex ploitatie van het land 20 Oblig. Electrische Drukkerij 85 Aand. Nederlandsch-lndisch Gas-Maat- schappij 148 Aand. Gouda, fabriek van Melkproduc ten, 60 pet. Aand. Maatschappij voor Uitvoer en Commissiehandel, Bod. Aand. Eerste Nederlandsche Hypotheek- brief, Bank 110 Aand Algemeene Brandwaarborg- Maatschappij, Bod. Aand. Assurantie-Maatschappij legen Brandschade en op het leven „De Neder landen" van 1S45, 300. Aand. Stichtsche Glasverzekering- Maatschapnij, 93

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 2