Tweede Blad,
De Spoorwegplannen.
De koude degen in Mei.
behoorende bij
„Hasrlem'g Dagblad"
van
Maandag 19 Mei 1902.
Ka. 5792
Haarlemsche Handels-
vereenig'ing.
Goed gek. bij Kon, Besluit van
12 Nov. No. 22, 1899.
De Haarlemsche Handelsvereen. telt
thans ruim 650 leden, dat ie veel,
doch niet genoeg. Elke winkelier,
elke handelaar, zijn belang begrijpen
de, moet zich aansluiten. De contri
butie bedraagt slechts f 2.50, terwijl
do voordee-len groot zijn.
Rechtskundige adviseurs zijn de
heeren mrs. Th. de Haan 1-Iugenholtz
en Iï. Ph. de Kanter, Spaarne 94, wel
ke gratis advies in handelszaken ge
ven aan de leden en voor hen gratis
optreden in faillissementen.
Voor incasso's,door bemiddeling
ier advocaten gedaan, wordt 5% be
rekend.
Bankiers der vereeniging ziib de
heeren Laane en van Bommel, Kruis
straat 51.
Alle brieven of aanvragen (ook op
gaven voor het lidmaatschap) moeten
gericht worden aan het bureau dor
vereoniging, 22 Lange Begijnestraat.
Het is on.s gelukt eene overeenkomst
te sluiten, waardoor het mogelijk Is,
H.IT. leden nauwkeurige informaties
te verschaffen omtrent alle firma's in
Nederland,
De kosten dezer informaties bedra
gen 60 cents per adres, plus 5 cents
voor porto, en moeten vooruit betaald
worden aan het bureau, Informatiën
naar binnen de stad wonende perso
nen gratis.
Ruim 650 informatiën en rechtskun
dige adviezen werden in het afgeloo
pen jaar verstrekt.
In Maart en April zijn 45 vorderingen
tot een bedrag van f 2021.19' betaald; 12
vorderingen worden afbetaald, 10 vor
deringen zijn uitgesteld.
Volgens artikel 7 dient het Geheim
der Maandlijsten ongeschonden be
waard te blijven.
H.H. Leden worden er op attent ge
maakt, dat jgjretentiën, bui'en de stad
in te vorderen, niet worden behan
deld, tenzij porto-vergoeding (10 ets.)
is bijgevoegd.
Hot. Bureau der Verceniging is ge
vestigd 22 Lange Begijnestraat en is
geopend iedcren werkdag van 's mor
gens 9 tot 1 cn 's middags van 2 lot
uur.
Dagelijks is een der bestuursleden
aanwezig en bereid tot het geven van
alle gewenschte inlichtingen en wel
Maandag en Vrijdag van 11—12 uur
v.m., de overige dagen van 3—4 uur
nam.
Zij, die nu reeds toetreden als lid,
der Haarlemsche Hand-oc- "-oen'ging
voor het vereenigingsjaar 1902--03. -o
nieten tot 1 Mei a.s. alle voorrechten
van een gewoon lid.
Het Bestuur van Burgerplicht, de
neutrale kiesvereniging hier ter ste
de, had, zooals wij in een vorig num
mer mededeelden, aan den heer R. v.
Hasselt, gedelegeerd lid. van Beheer
de/r Holl. IJzeren Spoorw. Maatsch.
gevraagd om een onderhoud. De heer
Van Hasselt gaf daartoe Vrijdagoch
tend te 10 uur in het administratiege
bouw van deMaafschappij te Amster
dam de gelegenheid. Aanwezig wa
ren daarbij de hoeren Van Wyck en
Kalft, hoofdambtenaren der Maat
schappij van Burgerplicht de heeren
W. A. J. van de Kamp, J. W. Boeree,
G. J. van Gasteren en B. van Bilder-
beck. De heer J. C. Peereboom had
zich op verzoek van den heer Van de
Kamp bereid verklaard de conferen
tie bij te wonen, en daarvan het ver
slag- samen te stellen, dat de lezers
hieronder vinden.
De lieer Van de Kamp begon met
den heer Van Hasselt dank te zeggen
voor de welwillendheid, waarmede
deze zich beschikbaar stelde tot be
antwoording van eenige vragen. Hij
wees er op, hoe in de laatste jaren
een spanning in Haarlem geheerscht
heeft, aangaande de plannen voor een
nieuw station. Naderhand is dat ge
combineerd met nieuwe spoorwegplan
nen, maar voor Haarlem is de hoofd
zaak het plan voor een nieuw
Station. De lezing door den
heer Sanders gehouden, heeft de bur
gerij verrast. Maar daar Burgerplicht
faarne de zaken van twee kanten be-
ijkt. heelt zij ook inlichtingen ge-
wenschl van de IIoll. Spoor.
Do heer Van de Kamp stelde nu
achtereenvolgens twintig vragen, die
wij hieronder cursief afdrukken, en
ontving daarop de daarbij gevoegde
antwoorden-:
Vraag 1. Is het bericht, hort ge
leden in verschillende Couranten
opgenomen, dat de definitieve goecl-
Tceuring der Begeering voor de
Haarlemsche Stationsplannen ver
kregen is, juist? en staat nu aan
de uitvoering niets meer in den weg 2
ANTWOORD.
Haarlemsche Spoorwegplannen zijner
veel gemaakt, goede en slechte. Soms
hadden ze wel de goedkeuring der Re
geering, soms niet. Nu heeft de minister
definitief goedgevonden het goederen
station. Over het personenstation is een
kleine opmerking gemaakt, maar we
kunnen hiervan zeggen, dat de goedkeu
ring verkregen is. De heeren kennen het
plan waarhij alle wegen onder den
spoorweg doorgaan. Dit is te danken aan
het initiatief van den Burgemeester van
Haarlem. De overwegen zijn geen last
voor de spoor en daarom heeft de minis
ter gezegd: laat de gemeente bijdragen
in de kosten van aanleg. In Essen heeft
men wei gevraagd, dat ae gemcenie nei
geheele directiegebouw betalen zou.
Haarlem heeft terecht gezegd, dat het
met die oplossing maar half gediend
was en op verzoek heeft spreker dan ook
er toe meegewerkt om alle wegen onder
den spoorweg door te doen gaan. Dat
Haarlem daarin bijdraagt is niet onbillijk,
zooals de heer Sanders zegt, integendeel,
het is volkomen hillijk. Dat is ook ge
schied in het Oosten van Amsterdam en
daardoor heeft Amsterdam een nieuwe
wijk gekregen van dure gronden. De ge
meente Amsterdam heeft daarvan dus
geprofiteerd en per bunder omgeslagen,
beteelcent de betaalde bijdrage niets.
Men kan dus zeggen, dat de plannen,
behoudens een enkele kleine opmerking
van den Minister, die voor oplossing vat
baar is, zijn goedgekeurd.
Vraag 3. Is big benadering op
te geven, wanneer het geheele btaiion,
zoowel voor personen als goederen
gereed zal zijn?
ANTWOORD.
Dit is afhankelijk van het verkrijgen
der gronden. Enkele zijn reeds gekocht,
o. a. van wijlen den heer Prévinaire en
vele huizen bij het station. Niet alle zul
len wij echter in cler minne kunnen krij
gen. De stukken voor de onteigenings
wet zijn in Den Haag, de aanneming
duurt eenigen tijd. Na de aanneming
daarvan rekenen wij, dat er nog 6 jaar
verloopen zal voor het nieuwe station
gereed is. We rekenen dat ruim, maar
zullen het geen seconde langer laten
duren, dan noodig is.
Het is zeer lastig te w;onen in een huis,
dat. verbouwd wordt en de dienst moet
toch blijven voortgaan.
Ook over het station te Keulen is jaren
gewerkt, veel langer dan zes jaar.
Vraag 3. Zal nog een verbinding
iusschen den Spoorweg en het JS oor
der Buitenspaarne tot stand komen
zoodat overlading van goederen van
schip in waggon daar mogelijk is?
ANTWOORD.
De mogelijkheid is voorzien, dat een
aansluiting zal kunnen gemaikt worden
naar een eventueel door Haarlem ie ma
ken haven. Stedelijke havens maakt de
spoorwegmaatschappij nooit.
Vraag 4. Hoe hoog wordt de
doorvaartwijdte van de brug over
het Noord. 'Buit. Spaarne en
Is die hoogte een aanmerkelijke ver
kering voor de scheepvaart
ANTWOORD..
4 Meter vrije hoogte als minimum.
Hoogst zelden zullen schepen daar niet
onder door kunnen. Dat hebben de l oe
ren van de Kamer van Koophandel ook
erkend.
Vraag 5. Zal gezorgd worden
voor een behoorlijk aantal malen
openen dier brug over dag?
ANTWOORD. j
Men kan er niets van zeggen. Dat
hangt af van de dienstregeling; in het
ergste geval zegt de Minister dat de brug
gedurende die en die tijden open zal
mo.eten zijn.
De brug is hoog, zoodat bijna alles er
onder door kan.
Men behoeft dus niet ongerust te zijn.
Vraag 6. Wat kunt TJ onsmede-
deelen omtrent de nieuwe richting
van den Locaalspoorweg Amsterdam-
Haarlem
antwoord.
Dezerzijds is voorgesteld een nieuwe
richting. Die is door den Minister nog
niet goedgekeurd. De oude richting is
niet goed, we zullen dus trachten haar
veranderd te krijgen. Het is een fout, dat
een lokaalspoorweg vastzit aan plannen
voor verdere verbinding met tje Haar
lemmermeer. Die heeft een heel ander
doel, moet n.l. voorzien in een groot
personenverkeer tusschen Haarlem en
Amsterdam. Daarom is ook een electri-
sche spoorweg ontworpen met treinen
met korte intervallen, die niet bemoeilijkt
moet worden door trammetjes naar
Haarlemmermeer en door goederenver
voer. Bij de vroeger gekozen richting is
voor tusschenliggende plaatsen niet het
minste belang.
Vraag 7. Waar zal te Amster
dam, en waar te Haarlem het eind
punt komen?
antwoord.
Ik weet het niet voor Amsterdam. In
de primitieve stukken van het plan-San-
ders was het beginpunt bij het Concert
gebouw. Daar heeft de gemeento Amster
dam zich zeer sterk tegen verzet, ik weet
nu nog niet, waar het beginpunt komen
zal. Onderhandelingen met de gemeente
Amsterdam zijn hangende.
Te Haarlem is nog aan de orde 't Zuider
station. Dat is een slecht gekozen plaats,
het ontworpen stationsplein is onvol
doende en de plaats oneconomisch en
onjuist. Men zoekt toch overal concen
tratie en daarom moet men aansluiten
aan het Noorder-station. .Groote uitbrei
ding van Haarlem is te wachten aan den
noordkant; de meest bevolkte gedeelten
zijn aan den noordkant; zeer wenschelijk
is het de menschen niet aan het Bron
gebouw te brengen, maar aan het cen
traal station, vanwaar zij zich overal
kunnen verspreiden. De Amsterdammer
van Zuid-Amsterdam zal dat ook veel
gemakkelijker vinden en dit is ook tot
zekere hoogte waar voor personen die
van Haarlem naar Amsterdam gaan. Er
is nog een andere reden. Onlangs had
den we op dien mooien Zondag tot des
namiddags 5 uur een groote massa men
schen (niet minder dan 23000) to vervoe
ren, die de bloemen waren komen kij
ken. Dat kan een electrische tram niot
doen, al loopt ze per kwartier. Zij neemt
hoogstens 700 personen per uur mee.
Zooveel gaan er in een kleinen trein-
Voor net aruRKei verkeer aeugt ze aus
niet.
Met ons plan hebben de menschen
keus en worden zeker vervoerd. Nooit
hebben wij zooveel menschen in Zand-
voort te vervoeren gehad als sedert de
electrische tram er is.
Wat het Zuiderstation betreft, iemand
komende van Hoofddorp met bestemming
naar Bloemendaal, zou dan moeten loo-
pen paar het andere station.
Beter is 't het station verplaatst te krij
gen naar het noorden.
(Vraag 8 achtte de heer Van de Kamp
nu overbodig, die aldus luidde):
Vraag 8. Wat acht U de vóór-
en n a deelen voor Haarlem van een
tweede Station in het Zuiden der
stad
Vraag 9. Heeft de cerslgekozen
plaats van dat Zuiderstation in het
zuiden der stad ook technische be
zwaren
ANTWOORD.
Het is niet bruikbaar. De afstand tus
schen het Spaarne en den KI. Houtweg
is zeer klein. Een brug was ontworpen
van 4 M. boven water, een oprit gepro
jecteerd van 50 1, zoodat het horizon
taal gedeelte van het station slechts 100
M. was.
Dit plan zou zelfs in den eersten tijd
niet voldaan hebben en in de toekomst
heelemaal niet.
Vraag 10. Als de Locaalspoor
weg over de brug over het Noorder
Buitenspaarne komt, zal die brug
dan niet m éér gesloten moeten zijn a
ANTWOORD.
Ik denk van ja; elke trein méér kan
daarvan oorzaak zijn. Dat is evenwel
geen bezwaar omdat de schepen er on
der door kunnen.
Vraag 11. Acht U een tweede
overbrugging n l. over het Zuider-
spaarne niet voordeeliger voor de
Scheepvaart
ANTWOORD.
Daar is een andere soort van scheep
vaart, er gaan nog al wat schepen door,
die de mast niet kunnen strijken. Dit gaat
eigenlijk meer de scheepvaart aan, dan
mij.
Vraag 12. Is nu reeds iets te
zegqen over den prijs waarvoor men
van Haarlem naar Amsterdam zal
kunnen r ijden met denLocaalspoorweg
en is waarde te hechten aan
hetgeen de Heer Sanders beloofde
als z ij n Spoorweg tol stand kwam?
ANTWOORD.
Als ik mij goed herinner heeft de heer
Sanders genoemd voor een retour 25 ets.
2e en 30 ets. Ie klasse. Onze prijzen kan
ik u niet zeggen, ze zullen zeker niet
hooger zijn dan de bestaande prijzen
voor buurtverkeer, 45 en 00 ets. voor 3e
en 2e klasse. Eerste klasse zal er niet
zijn. Ik acht dit een vrij lagen prijs, en
kan geen verlaging daarvan in uitzicht
stellen. Intusschen is er weinig van te
zeggen. In de laatste 25 jaar is daarin
veel veranderd, vroeger kon men voor
5 ct. per KM. 3e klasse heen en weer,
daarna voor 3 ct., nu voor 2'/» ct.
Dat hangt af van de intensiteit van het
verkeer, tot men een zeker minimum
heeft bereikt, waaronder men niet gaan
kan. Als men de noodzakelijke kosten
rekent van aanleg en rente van het ka
pitaal 4 dan is 1/2 ct. per KM. onbe
staanbaar. De heer Sanders moet zich
dus vergist hebben of heeft een te groot
verkeer verwacht. In de laatste 10 jaar
is het verkeer Haarlem—Amsterdam ver
meerderd met 60 pet. Het bedraagt nu
•600.000 personen heen en evenveel terug.
De heer Sanders berekent 2 millioen
menschen en kan zelfs dan de zaak nog
niet rendabel maken met zijn prijs. Bo
vendien is de sprong van 1.2 op 2 milli
oen zeer groot, te meer als de menschen
in den Hout worden gezet, waar ze niet
moeten wezen.
Vraag 13. Zal de opheffing cler
concurrentie als de H. S. M. beide
Spoorweglijnen naar Amsterdam
exploiteert, geen nadeeligen invloed
hebben op de vrachtprijzen der goe
deren
ANTWOORD.
Het vrachtvervoer Haarlem-Amsterdam
geeft niet veel; u vervoert bijna alles
te water en de prijzen daarvan bepalen
die van het vervoer per spoor. Bestel-
goederen worden vervoerd in concurren
tie met den postpakketdienst, van Gend
6 Loos en een aantal boden.
Vraag li. Wanneer de lijn Am
sterdam—Leiden tot stand komt en
de tramlijnen in de Haarlemmer
meer worden daarmede in verbinding
gebracht, zal Haarlem dan een ver
binding kr ijgen met Hoofddorp over
Vijfhuizen, en ook met Utrecht over
Hoofddorp,Aalsmeer, bithoorn, Nieu-
wersluis
ANTWOORD.
Ons voorstel is om te maken een direc
te lijn naar Hoofddorp, aansluitende aan
de Noord-ZüldhoUandsche tram; of door
te trekken tot de Holl. Spoor en zoo af
te gaan op Haarlem. Een derde mogelijk
heid is over Vijfhuizen naar Haarlem.
Wat gekozen wordt is ons gelijk, al
tijd vloeit een directe verbinding Haar
lem—Hoofddorp er uit voort. Kiest men
Vijfhuizen, dan is het eindpunt gedacht
bij de Dubbele Buurt.
Over Bennebroek komt het aan het
centraal station.
Verder is ontworpen: Hoofddorp—Aals
meerUithoornNieuwersluls. Deze lijn
zal den reiziger niet sneller te Utrecht
brengen dan nu over Amsterdam. Men
moet ophouden waar plaatsen zijn, deze
lijn zal nooit voor snel doorgaand ver
keer kunnen dienen.
Vraag lo. mi ae verbinding mei
Duivendreoht vervallen en acht U
dat een groot nadeel voor Haarlem
ANTWOORD.
Ik weet niet of de verbinding met Dui-
vendrecht serieus is en wie die zou ma
ken. Zij kan niet anders ten doel heb
ben, dan om de ceintuurbaan om Am
sterdam te volmaken, ter ontlasting van
het centraalstation. Voor Haarlem is het
geen bezwaar als de verbinding met Dui-
vendrecht niet komt. Wilt men ook in het
zuiden van Haarlem maakt, het Centraal
station hier zal altijd het hoofdpunt voor
den reiziger blijven; anders vindt hij al
licht op een of ander tusschenstation
geen plaats. Het zou niet sneller en niet
goedkooper zijn, dan de bestaande lijn.
Vraag 16. Welke waarborgen
kimt geven voor het behoud van
Sneltreinen Haarlem—den Haag.
ANTWOORD.
Ons eigen belang en dat is groot ge
noeg. Het vervoer Haarlem—Den Haag
is zeer toenemend, wij zouden ons zelf
benadeelen als wij dat slecht bedienden.
Vraag 17. Is het bedienen van
het verkeer Haarlem den Haag met
overal stoppende treineii duurder of
goedkooper voor de H. S. Mij-
ANTWOORD.
Dit is een strikvraag. Het is zeer moei
lijk uit te rekenen. Als men Haarlem-
Den Haag bediende met overal stop
pende treinen zou men bij het noodzake
lijk aantal treinen er niet doorkomen.
Vooral niet omdat men op het baanvak
Leiden-Den Haag dan de treinen Am
sterdam—Leiden vindt.
Een andere waarborg is gelegen in de
goedkeuring der dienstregeling door de
Regeering; er is kort geleden een com
missie benoemd tot advies daarvoor. De
Regeering zou het opheffen der sneltrei
nen niet permitteeren en het belang der
Maatschappij brengt eerder mee om
meer sneltreinen in te leggen.
Vraag 18. Is de snijlijn bedoeld
als verbetering voor hel verkeer Amst.
Rotterd. België of voor Amster
damden Haag?
ANTWOORD.
Voor beide, hoofdzakelijk voor den
Haag. Ik maak mij niet zoo warm voor
het Belgische en Fransche verkeer; het
hoofdverkeer is AmsterdamDen Haag
Rotterdam. Vele bliksemtreinen hebben
met het internationaal verkeer niets te
maken.
Vraag 19. Zullen de sneltreinen
van Zuid-Holland naar Enkhuizen
en omgekeerd ook Haarlem blijven
aandoen
ANTWOORD.
Ongetwijfeld. Het verkeer Noordhol
land—Zuidholland is pas in de laatste
jaren ontwikkeld. Er zijn nog maar zeer
kort sneltreinen met doorgaande wa
gens. Toch is er niet zoo'n groot verkeer,
of men laat gaarne te Haarlem stoppen
om daar reizigers op te nemen.
Dat mijn opvolger die treinen te Haar
lem zou laten doorgaan, acht ik hoogst
onwaarschijnlijk.
Vraag SO. Wat eal de invloed
van de Snijlijn zijn voor het goede-
renverkeer
ANTWOORD.
Deze zal moeten voorzien in 't verkeer
tusschen het Zuiden van Zuidholland
en Amsterdam. In de toekomst zal een
lijn gemaakt moeten worden van het
punt waar de snijlijn van Amsterdam-
Leiden van de bestaande baan afwijkt,
naar de lijn Amsterdam—Zaandam, om
het goederenverkeer uit Noordholland
direct naar het Zuiden te brengen. Als
het vermeden kan worden moeten goe
derentreinen niet door een personen-
station worden gereden.
Het streven moet zijn, dit centraal-
personenstation te ontlasten. Alle goe
deren van Friesland, IJmuiden en Hoorn
moeten buiten dit centraal personen-sta
tion omgaan. Ook Haarlem moet ontlast
worden, het goederen station daar zal
niet zoo heel groot zijn en niet meer dan
7 bunder innemen.
Daarom moeten die goederentreinen
langs do snijlijn worden geleid voor den
uitvoer, die te Rotterdam en aan den
Hoek van Holland zijn voornaamste
punt heeft.
De heer Van de Kamp deed daarop nog
de navolgende vraag:
Bij geruchte heb ik vernomen, dat de
Holl. Spoor weg een overeenkomst met
de gemeente Haarlem heeft aangaan
de de kleine strookjes grond, die
door de gemeente indertijd zijn aan-
gekocht voor de gasfabriek. Zij zit
daarmee in de maag, omdat het lio-
lenvcrvoer te water gaat. Is net
juist dat de Holl. Spoor de gemeente
van die gronden zal ontlasten
■ANTWOORD.
Voorbij de centrale werkplaats hebben
wij grond noodig, we vallen daar buiten
het tegenwoordig onteigeningsplan.Komt
daar de H llandsch-Electrische binnen,
dan is de heele strook benoodigd. De
gemeente zal de verbinding met den
spoorweg toch moeten maken; elke gas
fabriek heeft twee verbindingen noodig,
een te water en een te land. Rotterdam
heeft tot zijn schade geen landverbinding
en klaagt daar zeer over.
Hiermede was, daar niemand meer
iets te vragen had, liet onderhoud afge
loopen. De heer Van de Kamp betuigde
dank aan den heer Van Hasselt en de
bezoekers bleven nog na om de teeke-
ningen te zien voor zoover die gereed
waren, terwijl de heeren Van Wijck en
Kalff de voorlezing van het boven afge
drukt verslag aanhoorden en zich met
den inhoud daarvan vereenigden.
Stadsni euws
Tentoonstelling. Heden Zater
dagmiddag waren in de smaakvol met
groen en bloemen versierde etalage
kast van ,het spiegelmagazijn van den
heer Van Leuven op de Groote Markt ge-
etaleerd de talrijke door de kegelclub
,,de Kroon" behaalde lauweren. Deels
prijken de overwinningsteekenen in de
nieuwe rijk gevuld® medaillekast, deels
aan de banier.
Gedurende het 7Jarig bestaan der club
zijn reeds meer dan 50 lauweren op de
verschillende wedstrijden behaald. Voor
al trekt de aandacht de verleden week te
Purmerend behaalde eere-prijs, een zil
veren lauwerkrans, terwijl mede beziens
waardig zijn eenige fraaie kopergravures
en prenten op de kegelsport betrekking
hebbende, alsmede eena prachtige aqua
rel (von II. f avenier, een Haarlem's
schilder van 1740—1807) naar eone schil
derij van D. Teniers. Voorts is aanwezig
een exemplaar van het door de kegel
club ,,de Kroon" in 1897 uitgegeven boek
werkje .,De geschiedenis van hefkegel-
spel van af de vroegste tijden, waarin
o. a. voorkomen 7 toen nog nieuwe gezel
schapsspelen voor kegelaars, waarvan
vele nu burgerrecht gekregen hebben.
Ook bemerkten wij een zeer fraai lij
vig boekdeel, dat wij aan lederen sport
man ter lezing zouden willen aanbeve
len. Boeiend geschreven en rijk geïllus-
treed is dit werkje, waarin bijna alle
takken van sport zijn omschreven. Kort
om het is eene alleraardigste tentoonstel
ling op sportgebied, die wel de aandacht
zal trekken.
Dat onze stadgenoot, de heer D. Blok,
secretaris der Vereeniging tot bevorde
ring der kegelsport in deze keurige ex
positie de hand gehad heeft, laat zich be
grijpen. Aan hem voor de samenstelling
dezer tentoonstelling alle eer.
Ten slotte zij nog vermeld, dat de bloe-
mendecoratie is aangebracht door den
hovenier D. Bosch Jr.
Theetuin. Den lsten Pinksterdag
zal de fraaie theetuin tegenover fiet ho
tel „Hartenlust" te Bloemendaal worden
geopend.
Als nu het weder maar spoedig om
slaat, dan zal men daar een heerlijk
zitje hebben en zich aangenaam kunnen
verpoozen in eene prachtige omgeving.
Arbeid Adelt.
Vrijdagmiddag had in het Brongebouw
te Haarlem de algen^gene jaarlijksche
vergadering plaats der Vrouwenvereni
ging Arbeid Adelt". Aan het uitgebracht
verslag ontleenen wij het volgende:
De toestand der Algemeene Nederland-
sche Vrouwenvereeniging „Arbeid
Adelt" was gedurende het 32ste vereeni
gingsjaar, blijkens hetgeen daaromtrent
door de verschillende afdeelingen aan
het Hoofdbestuur werd medegedeeld,
zeer bevredigend.
Het ledental vermeerderde met 129 con
tribuanten en bijna overal konden de
afdeelingsbesturen, dank zij de ontvan
gen bestellingen, hare werksters ruim
van arbeid voorzien, zoodat t 17229.32'
aan werkloon kon uitgekeerd worden.
Medegedeeld werd, dat in den loop van
het jaar eene afdeeling van „Arbpld
Adelt" te Gouda is opgericht.
Wat de verschillende afdeelingen aan
gaat, het afgeloopen jaar is voor de af
deeling Amsterdam niet bijzonder
gunstig geweest. De reden hiervan was
het gemis aan een geschikt dépot. De
omzet bedroeg J 7827.24', terwijl aan
werkloonen f 3840.81. werd uitbetaald. De
afdeeling telt 270 leden. Het aantal werk
sters 43.
De afdeeling Arnhem neemt in bloei
toe. De omzet bedroeg f 4297.93; aan werk
loonen werd uitbetaald 1937.55. Het le
dental was 342, dat der werksters 30.
De toestand der afdeeling Baar r>—
Hilversum is niet onbevredigend te
noemen.
De omzet bedroeg f 1380.87, terwijl aan
werkloon en grondstoffen 1 1655.20' werd
uitgegeven. Het ledental bedraagt, met
inbegrip der correspondentschappen
Amersfoort en Bussum 227. Het aantal
werksters is 17.
Met tevredenheid kan de afdeeling
Breda op het afgeloopen jaar terug
zien. Het aantal bestellingen nam toe,
zoodat aan werkloon kon worden uiibe-
taald f 313.95'.
Het aantal leden bedraagt 16, dat der
werksters 12.
De algemeene toestand der afdesling
Deutichem—Doesburg waB niet
zoo ongunstig als verleden jaar.
Het aantal leden bedraagt 37, dat oer
werksters 5. Aan werkloon werd uitbe
taald t 125.97'.
De berichten der afdeeling Deventer
zijn niet bemoedigend; de toestand al
daar schijnt ook niet voor verbetering
vatbaar.
Het ledental bedraagt 27, dat der werk
sters 2.
Over de nog jonge afdeeling Gouda
is men zeer tevreden.
Het aantal leden bedraagt -82.
Van de~ afdeeling 's-G ra ven ha ge
kan een gunstig verslag worden uitge
bracht. H.H. M.M. de Koninginnen deden
vele bestellingen eu mocht het door de
afdeeling gewerkte deel van de uitzet
van II. M. de Koningin, Hoogstderzelver
goedkeuring wegdragen.
Het kapitaal der afdeeling werd ei
gens de balans met t 661 vermeerderd,
dank zij het steeds toenemend aantal be
stellingen en verscheidene giften. Het
ledental bedroeg 450: het aantal dames
werksters is 45. De omzet bedroeg
1 8539.83; aan arbeidsloon werd J 2890.72
uitgegeven.
Ook het afgeloopen jaar is voor de af
deeling Haarlem goed geweest. De
omzet was f 3629.31, de werkloonen be
droegen t 2426.14. Het gotal der werk
sters is 37.
Het afdeelingsbestuur van Twenthe
deelde mede, dat de toestand godurende
1901 niet ongunstig was. Het aantal le
den Is 151. De contributiên bedroegen
T 324.au, ae venroop oer goeueien uracil*
op f 751.18. Aan werkloonen werd uitge
geven t 799.90'.
De afdeeling Utrecht kon eveneens
met voldoening op het afgeloopen jaar
terugzien. Het ledental was 247. De om
zet was 1 2813.30'; aan werkloonen werd
uitbetaald f 2724.10'.
Mot slechts matige voldoening kan de
afdeeling Zwolle op het Jaar 1901 te-
rugzien. De omzet bedroeg t 498.88'. Het
ledental was 79. Het aantal werksters 15.
Ten slotte zij vermeld, dat de Neder-
landsche Vereeniging in het geheel
thans telt 2351 leden en donateurs en 244
werksters. Aan verkochte goederen en
afgeleverde hestellingen werd een bedrag
van 30362.58 ontvangen.
In den Hout.
4e Muziekuitvoering, op Zondag 18 Mei
1902, des nam. té* 2 1/2 uur, door het
Haarlemsch Muziekkorps. Dir. luit.-ka
pelmeester C. P. W. Krlens.
1. „Norris Hill", Marsch, Hume; 2. Ou
verture „Le Rol a Ys", Lalo; 3. Petite
Marche Slave et Danse Cosaque, Donjon;
4. Fantasie do l'opéra „La Traviata",
Verdi; 5. Ouverture „Der Königslieule-
nanlTui, 6. ..Marquese et Divette", Val
se, Klein: 7. ,,Dio Rose von Scbiras", Ral-
lot Suite. Eiienberg.
Uit de Omstreken.
Heemstede.
Donderdagavond werd alhier in het
lokaal van Mej. de Wed. Steenvoor-
den eene algemeene vergadering ge
houden van de Noorühollandscho
Vereeniging „Het "Witte Kruis", aid.
Heemstede.
Door den secretaris "werd verslag uit
gebracht over den toestand der afdee
ling en hare verrichtingen over het
afgeloopen jaar. Het ledental der Ver
eeniging bestond uit 181 leden, terwijl
er 74 keuren goederen ter leen worden
verstrekt.
Goedgekeurd werd de rekening van
den Penningmeester, Tot bestuursle
den werden herkozen de heeren Jac.
van den Bersr C. A. Braam en J. Bec
ker. Tot afgevaardigde voor de Al
gemeene vergadering werd benoemd
de heer J. Boeker en tot plaatsvervan
ger de heer Dr. E. A. M. Droog.
Verder hechtte de vergadering hare
goedkeuring aan enkele door het
Hoofdbestuur gedane voorstellen wel
ke op de eerstvolgende vergadering to
Amsterdam zullen worden behandeld.
O.n. zal men trachten, zooveel moge
lijk onvervalsclile melk te kunnen
verkrijgen.
Door den voorzitter, Mr. D. E. van
Lenaep werd nu ten slotte een boeien
de en leerzame lezing gehouden over
het werk van prof. dr. P. K. Pel. ,,Def
kunst om gezond en gelukkig te leven
en zooveel mogelijk te trachten ziekte
te voorkomen."
Deze rede word door de vergadering
met applaus begroet en ten slotte zeide
Dr. E. A. M. Droog uit. naam der ver
gadering den spreker dank.
Met tergende eentonigheid lezen we
altijd weer hetzelfde weerbericht: ,,D©
temperatuur is overal beneden de nor
male".
1-Iet volksgezegde „Vóór St. Lucas
geoi z om or. na St. Servaas geen
vorst" gaat in vervulling. Men moet
weten, dat het volk twee vrijwel op
elkaar volgende perioden van onge
woon koud weer in het voorjaar kent:
de eerste valt omstreeks don tijd van
volle maan in het laatste van April en
het begin van Mei, de tweedie ongeveer
11, 12 en 13 Mei.
Iloe komt het, dat het weer, wissel
vallig als weinig andere dingen lor
wereld, met een wel niet volstrekte,
maar toch tamelijk groote regelmaat
ons een verlaging van temperatuur
brengt, ieder jaar tegen bet midden
van Mei? Juist om dezen tijd van liet
jaar stijgt toch de zon snel hooger aan
den hemel, die zonnestralen zouden dus
langzamerhand meer kracht moeten
krijgen. De onmiddellijke oorzaak ne
men wij wel waar in de eigenaardige
verdeeling van den luchtdruk over
Europa, die ons den wind uit den
noordoostelijken hoek brengt. Maar
wat is de grondoorzaak: vanwaar die
merkwaardige luchtdrukverdeeling in
de meeste jaren, om dezen tijd?
Deze vragen worden gesteld door
een medewerker van die N. R. Ct. Dr,
Wilheim Meyer, een bekend populair
schrijver over sterrenkunde en aanver
wante vakken heeft die vragen bespro»
ken in de ..Berliner Lokol-Anzeiger,
Ilij komt daarin tot de conclusie, dat
de wereldruimte op ongelijkmatige
wijze gevuld is met meteoren en ine-
teoorstof, die in wijde bannen om do
zon verdicht zijn. liet is mogelijk zegt
hij, dat zulke ijswolken dicht tot de
aarde naderen in een bepaald punt
van haar baan. en een ploiaeiingen af
koeling kan teweegbrengen in de hoo-
gere luchtlagen van een zeker deel -on
zer planeet, zcodat eon aanmerkelijke
verlaging van temperatuur ieder jasu
moet samenvallen met een gegeven
si and van dia aarde ten opzichte van do
zon
In weerwil van al het ware en be-,
hartigonswaardige dat er aan Meyer's
beschouwingen ten grondslag moge
liggeiff komt het den schrijver in de
N. R. Ct. echt r voor, dat men niet
zoo ver van huis behoeft te gaan, om
tea* verklaring van den regelmafigen
terugkeer r .ijzige dagen" van .Mei
te zoeken naar kosmische ijswolken
Hij zoekt veel eenvoudiger verkla
ring. verband houdende met den lucht
druk i" de verschillende seizoenen.
Immers, zegt hij, do verdeel big van
land en water op het noordelijk half
rond, de zeestroomingen, de groote
bewegingen der dampkringslucht zelf,
zijn toch jaar in jaar uit in 't algemeen
genomen dezelfde, tegen den tijd waar
op in den kringloop onzer planeet, liet
noordelijk halfrond zich naar do zon
wondt, c-n zün zomer ingaat. Wij
zien dat en waarom zou dat niet
enkel tengevolge van di'en samenloop
van omstandigheden aan ons aardop
pervlak hot geval zijn? do luchtdruk
boven den Noord-AUantisclien Oceaan
en do tut het Atlantische klimaatge-
bied behoorende streken van Europa
hot hoogst is in Mei, cn reeds dienten
gevolge" moeten in hot voorjaar de
noorden- cn oostenwinden eenigen tijd
do overhand kriigen. Dat dié periode
van kentering ieder jaar met de nauw-
