Tweede Blad
behoorende bij
„XaïFlem't Dagblad"
van
Dinsdag 10 Juni 1902.
No. B810
Stads ni euws
Toonkunst.
Zaterdag had! in het Brongebouw te
Haarlem de 73e algemeene vergade
ring der Maatschappij tot beverdiermg
der Toonkunst plaats, onder voorzit
terschap van mr. J. B. Roelvink, die
d'e vergadering opendie met een woord
van welkom. Daarna kreeg die secreta
ris de heer Dan. de Lange, het woord.
AaTi het verslag van dien toestand
der maatschappij en hare afdeelingen
on tie enen wij het volgende. Het aan
tal leden bedraagt 5206, verdeeld over
25 aCdieelingen. Uit de aan de verga
dering o-v erg el egde rekening blijkt, dat
het totaal der ontvangsten en. uitgaven
bedraagt 18,185.045, met een saldo op
nieuwe rekening van 36.265.
Het reservefonds (kapitaal 73,000)
heeft in ontvangst en uitgaaf f 3650;
het kunstenaarsfonds (kapitaal groot
f 117,500) heeft in ontvangst en uitgaaf
f 5385.26; het muziekfeestenfondö
f 4418 58, en het onderwijsfonds
f 2444.i3.
Het aantal leden der zangvereni
gingen bedroeg 2631, zijnde omstreeks
180 meer dan in het vorig jaar.
De afd. Helder trad op met 60 leden;
voorts hadden enkele afdeelingen toe
name van het ledental te vermelden
tegen afname in anderen, het eindcij
fer blijkt echter iets te zijn toegeno
men.
Het aantal leerlingen der muziek
scholen bedroeg 2795, hetgeen slechts
een 50-tal meer is dan in het vorig
jaar, veroorzaakt door winst hier en
verlies daar. echter niet in zulk een
mate dat dit aanleiding tot opmerkin
gen kan geven.
Het Conservatorium van de afdee-
ling Amsterdam blijft steeds in het
bijzonder de aandacht van muzikale
Nederland trekken. Ook in het bui
tenland handhaven de jonge Neder-
land'sche toonkunstenaars den roem
van ons land. In 't bijzonder is dit het
geval met onze jeugdige zangeressen
en zangers.
Plet aantal leerlingen bedroeg 83 en
19 hospitanten. bovendien 8 leerlingen
voor de koraalklassen.
De Vereeniging tot Verbetering van
den Volkszang te Amsterdam zet haar
werkzaamheid krachtig voort. De d;
neming aan de, door deze Vereeniging
georganiseerde, cursussen wordt steeds
grootar. De schoone uitkomsten van
het onderwijs leveren het beste bewijs
voor de deugdelijkheid.
Ook te Amersfoort blijft het zangon
derwijs aan kinderen in de Volksschool
een der meeste gewaardeerde werk
zaamheden onzer afdieeling
En terecht kan men er zich op be
roemen .dat do Volkszangschool een
geheel eigenaardige plaats in het mu
ziekleven het volk inneemt.
Behalve het huishoudelijk muziek
feest te Utrecht gaven de afdeelingen
61 uitvoeringen, waarvan 19 met orkest.
5 met strijkkwartet en klavier. Zz m,üi
klavier of orgel. 1 zonder begeleiding,
7 instrumentaal met enkele zangsoli en
7 van kamermuziek.
Van ruim 100 componisten werden
ongeveer 250 grootere of kltlinere
werken ten gehoore gebracht. Onder
deze componisten waren '65 levenden,
waaronder 39 Nederlandsche of in Ne
derland' Levenden.
Dr. F. Ch.rysandier, corresponde
rend lid onzer Maatschappij, overleed
te Bergerdorf in den loop \an clu j«ai.
De muzikale wereld verliest in diezen
man een der grootste Handel-kenners
en Handel-vereerders. Nadat hij een
zeer ernstige studie van de werken van
Hanctei g,maakt had', heeft Chrysan-
d/er ze hersteld in hun oorspr onkel ij
ken vorm. Hij heeft niet gerust voor
hij verschillende dier werken in hun
oorspronkelijke gestalte opnieuw in
het publiek gebracht had, en de uit
komst heeft getoond, welk een grooten
dienst hij daardoor aan de kunst be
wezen heeft. Met eerbied brengen wij
hulde aan Clirysander's edel streven,
aan zijn buitengewone bekwaamheid
en aan zijn doorzettingskracht
Met groot leedwezen hebben 'wij het
overlijden te vermelden van den heer
C H. Koster, directeur van de af dee
ling Arnhem. Zoowei als directeur,
als violist en als componist nam de
heer Coster een eervolle plaats Ln
Buitendien behoorde deze kunstenaar
tot de persoonlijkheden, die van zelf al
ler sympathie weten te verwervtn
Aan de maatschappij vermaakte de
heer Coster een som van 10,000 met
de bepaling, dlat de renten van dit
kapitaal moeten uitgekeerd wordien
aan d'e af deel in g Arnhem, ten einde
deze afdeeling in staat te stellen een-
maa.1 in elke tien jaren een model-uit
voering te geven van Haydn's meester
werk: Die Jahreszeiten. Met groote
dankbaarheid is d'eze milde gave aan
vaard.
Het jaarverslag werd onder dank
zegging aan den secretaris, goedige-
keurdi
Daarna werdl op vorstel van den
voorzitter besloten een telegram' van
hulde en gelukwensch te zenden aan
onze geliefdie Koningin bij het her
stel Harer gezondheid'.
Tot correspondeerendle leden werden
benoemd die heeren Bruneau te Parijs;
Max Schillings, te Müncben, beiden
door het hoofdbestuur voorgesteld.
Daarna komen aan de orde de ver
schillende voorstellen. Het hoofdbe
stuur stalt voor d'e overblijvende'twee
vijfdien van het beschikbaar saldo
(f 1060), dit jaar toe te wijzen aan het
onderwijsfonds.
Wordt goedgekeurd!.
Het hoofdbestuur vraagt een crediet
van f700 uit de middelen van het on
derwijlsfonds, ten einde uit die gelden
het eventueel te kort der 'in den loop
van dit jaar te houden examens te
kunnen dekken.
Wordt goedgekeurd.
Een som van f 100 als buitengewone
toelage aan het Kunstenaarsfonds,
wordt ook dit jaar aangevreagd.
Wordt goedgekeurd.
Nog wordt een isorn van f 100 aan
gevraagd, om Diepenbrock en Ons
hoorn ieder 5 ducaten aan te bieden
voor het Carmen Saeculare en voor
een viool-sonate verder zijn ducaten
toegedacht o.a, aan Zweers, Diepen
brock en Smulders.
Wordt goedgekeurd.
Daarna worden eenige wetswijzi
gingen behandeld en goedgekeurd,
waarna de voorstellen der afdeelingen
aan de orde komen.
De afdeeling Bussum vraagt op
grond van Reglement lb voor een in
den loop van het volgende jaar op te
richten Muziekschool, een renteloos
voorschot van f 1000. uit de middelen
van het Onderwijzersfonds.
Door hot Hoofdbestuur wordt d'eze
aanvraag ondersteund.
Wordt goedgekeurd.
Tot hoofdbestuurslid, ter vervan
ging van den heer M. J. B. Roelvink,
werd gekozen de heer Dr. E. D. Pij zei
met 54 van de 61 stemmen. De heer
J. M. Reijnvaan verkreeg 5 stemmen.
Een som van f200 uit de middelen
van het onderwijsfond^ wordt door
het hoofdbestuur aangevraagd, ten
einde daaruit aan de afdeelingen, die
hel geven van kosteloos zangonderwijs
aan kinderen in haren kring wenschen
te bevorderen, toelagen van f25 tot
f 100 te kunnen verzekeren.
Wordt goedgekeurd.
Uit de Omstreken.
Heemstede.
In de zitting van den gemeenteraad
van Vrijdagavond waarbij de heer
Van Merlen afwezig was hield de
Burgemeester eene toespraak, daarin
dank zeggend aan God dat het leven
van II. M. die Koningin was gespaard
(Applaus).
Daarna was aan de orde een voor
stel van B. en W. inzake verbetering
der opritten van de Witte Brug; dat
door dien voorzitter werd toegelicht.
Een en ander zou naar dje begrooting
f 833.74 bedragen. Wildie men de brug
verlagen dan waren de kosten f 1500.
De heer VAN HOUTEN herinnerde
dat bij een ander plan de kosten op
f 650 waren geraamd.
Daarop antwoordde die VOORZIT1
TER, dat de vorige begrooting slechts
eene globale beraming was en dait
deze begrooting was gespecifieerd.
De heer CROMMELIN had bezwaar
tegen een houten schoeii'ng.
Hij oordeelde verder de kosten wel
wat veel en meende dat de toestand
nog niet zoo slecht was.
I De VOORZITTER anwoordde dat
'men met zware vrachten veel last met
die brug had en dat indien men d© zaak
i dgelijk maakte, men minder ondier-
houd had.
Na nog eenige bespreking werd het
voorste) van B. en W. goedgekeurd.
Een ander voorstel van B. en W.
gold het leggen van een riool in den
Binnenweg van de Kastanjelaan naar
de IJzeren Brug, en om d'e keibestra-
ti'ng aldaar door een klinkerbestrating
te vervangen. De dan vrijgekomen
keien wenschten B. en W. te gebrui
ken voor de losplaats aan de Haarlem
mermeer.
De heer HöCKER wenschte ook de
keien te bezigen voor de oprit van da
losplaats bij de IJzeren Brug,
Dit denkbeeld leek den VOORZIT
TER niet kwaad toe. Nog deeldte spr.
mede .diat de kosten van het plan op
f 2600 totaal waren begroot. Daarna
werd het voorstel met algemeene stem
men goedgekeurd.
Een derde voorstel van B. en W.
strekte tot den bouw van een nieuw
brandspuithuis aan den Tol, noodig.
daar het oude velerlei' gebreken had.
De kosten daarvan zijn op f 724,80 be
groot.
Dit voorstel werd' goedgekeurd.
De VOORZITTER stelde verder voor.
diaar het hier geldt van de buitenge
wone werken aan don opzichter 2 1/2
der aannemingssom uit te keerem. Dit
zal dan f 107.50 bedragen.
De Raad) vereenigd'e zich hiermede.
Daarop volgde een voorstel van B.
en W. om een nieuwen brandspuit aan
te schaffen. Later zullen B. en W.
een voorstel aangaande het bedrag
doen.
De VOORZITTER legde cr den na.
diruk op, dat het hier gold eene ver
meerdering van de brandbluschmidde-
len.
De heeren v. d. BERG en HöCKER
zagen niet direct in, dat de nieuwe
spuit noodig was.
De heer CROMMELIN drong er op
aan advies van deskundigen en niet
van leveranciers in te winnen.
Aan B. en W. werd opgedragen een
onderzoek in d'eze in te stellen.
Met die spuit mode zijn voor al deze
werken die uitgaven totaal circa f 4500.
Weten B. en W. de kostenstaat, dan
zullen, zij indienen een voorstel van
een geldleeuing aan te gaan.
De Haarlem sch© Huishoudt en In-
du strietschool verzoekt om een subsi
die. mededeel ende, dat. uit deze ge
meente 6 leerlingen op dis school gaan.
B. en W. stelden voor 25 tot we
deropzegging^ toe, subsidie te geven.
De heer PEEPERKORN oordeeldfó,
dat de meisjes genoeg kunnen leeren
bij hunne moeders en zag niet in het
nut der school. Ook had hij bezwaar
tegen heen- en weer-trekken in 6 7
uur.
De VOORZITTER verdedigde het nut
der school; die heer CROMMELIN
eveneens.
De eerste spr. oordeelde dat de sub
sidie meer was een bewijs van belang
stelling in de school Over dit voor
ste] staakten de stemmen.
Tegen stemden de heeren: v. dl
Weidie, Preyde, Beelen, Van Houten
en Peeperkorn.
Daarna werd genomen e©n besJuit
tot verklaring, welke strafverordenin
gen voortdurend van kracht blijven.
Benoemd'werd als onderwijzeres aan
de gemeenteschool mej. H. P. J, Nel-
lissen. van Gorinchem. De benoeming
zal ingaan 15 Juni a.s.
Benoemd1 werd als lidl van het Bur
gerlijk Armbestuur de heer Jac. v. <i
Berg, die aan d© beurt van aftreding
was.
De heer Van Am-stel had) een adres
ingezonden, klagend© over trillingen
van die stoomtram door don toestand
der baan. waardoor schade aan zijne
fundeering was ontstaan, verzoekende
eene schadeloosstelling en hein m den
vervolge t© vrijwaren voor verdere
De VOORZITTER meende, dat in
deze de gemeente niet kon aange
sproken worden. Evenwel het kan
zijn dat die baan niet goed in orde is.
Daarnaar zou misschien de gemeente
een onderzoek kunnen instellen
Daarom deed de VOORZITTER een
voorstel om het verzoek van de hand
te wijzen, aan B. en W. op t© dragen
met een deskundige dien toestand der
baan te onderzoeken en daarvan aan
den raad rapnorf, uit te brengen.
Dat werd goedgekeurd.
Als collectanten voor liet fonds van
den gewapendien dtenst werden aange
wezen voor het dorp d'e Burgemeester
en de hrer Van Houten.
Voor de afdeeling de Glip de heeren
Hoeker en Beelen. en voor die afd'eeling
Den Hout de heeren Prevde en Croin- j
mslin De collecte heeft 18 Juni
plaats.
Noggeschiedde mededeeling va.n bet'
verslag d,er p'aatselijke schoolcommis-
sie. Het bPek dat in de gemeente-1
school gemiddeld 272 kinderen gingen-
op de bijz. Prot. school 120 leerlingen
en op de R.-C. meisjesschool 169 leer
lingen.
Hierna werd de vergadering geslo
ten.
Halfweg.
Ter wille van de veehouders uit de
omstreken, die Vrijdags vrij geregeld
de veemarkt te Leiden bezoeken, is
aangevraagd om don middagtrein
van Leiden (no. 334) op dien dag al
hier te doen stoppen.
Haarlemmermeer.
De jaarlijksche wolmarkt zal alhier
(Hoofdddorp) gehouden worden op 26
Juni a.s.
Binne nland.
Ongelnk.
Donderdagmiddag heeft zich te Ter
neuzen een ongeval met doodelijken
afloop voorgedaan. Een 28-jarige chef
van voerlui kreeg een van een lorrie
afvallende balk van circa 700 kg. in
de lendenen, waardoor de ruggegraat
brak en de ongelukkige na een lijden
van ongeveer drie uren overleed. Hij
laat een vrouw en een kind achter,
terwijl de vrouw bovendien een kind
wachtende is.
Uit de Arbeiderswereld
BINNENLAND.
Voor eenigen tijd hebben B. en W.
van Arnhem geweigerd de vergunning
tot het houden eener collecte langs
de huizen voor die uitgeslotenen te
Enschedé, welke collecte desondanks
gehouden is. Thans is opnieuw een
verzoek om vergunning ingediend
door het comité, dat er in haar adres
op wijst, dat de uitsluiting thans een
geheel andere phase is ingetreden, dat
de arbeiders hebben toegestemd in de
geheele loonsverlaging, maar dat de
firma weigert de bestuurders der be
weging tot het werk toe te laten, dat
de Fabrikantenvereeniging zich in
den strijd mengt, en dat tal van ar
beiders op elk gebied steun verleenen
aan de uitgestotenen.
heer G. niet erg op de hoogte is van
den toestand der mannenkoren al is
hij een groot voorstander, anders zou
hij wel weten d-at er te weinig zangers
zijn voor zooveel vereenigingen. Ook
schijnt de heer G. wel iets te gevoe
len voor gemengde koren. Er wordt
gesproken van 20 tenoren bij Toon
kunst. Gesteld eens, dlat Toonkunst
20 tenoren had die nergens waren om
te zingen dan daar, waar moesten
dan al do andere vereenigingen hun
tenoren vandaan halen? Het is een
toer uit Haarlem 25 of 30 eerste teno
ren te vinden. Ik zeg 1ste tenoren,
want er zijn liedertafels, waar wel
vierstemmig wordt gezongen, maal
ais men vraagt, wie is 1ste tenor, dan
zijn er weinig te vindien. Het is niet
te doen om de hooge a of b er uit te
gooien met een („biermoffengeluid")
'het moet zingen blijven.
Dan spreekt de heer G. van betalen
en nog eens betalen. Zoo er iemand
wordt gevonden met een goed', geluid,
'die niet in staat, is te betalen, is het
grooter schande dien te laten gaan
dan hem te vragen toch mede te zin
gen. En wat aangaat het versterken
daarvan is zooveel te zeggen. Ik her
inner mij een concours, waaraan
werd deelgenomen door een liederta-
fol, dio zich in ledental had verdub
beld; en die toen zij hadden gezongen
maar hard wegliepen. Een wedstrijd
later was er een Amsterdameche lie
dertafel, die zich de krachten had ver
zekerd van de beste solisten, maar
toen de liedertafel die na hen zong
twpe regels gezongen had, was de le
prijs al weg. Ik wil maar zeggen, dat
de kracht altijd niet zit in het groote
aantal. Ten slotte zal ik (mddr) zeg
gen, dat er weinig lui zullen zijn die
zich aan dat verlangen zullen storen,
wat ook maar te wenschen is. anders
hooren wij nooit meer iets goeds.
M.
INGEZONDEN.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Re^.,<Ate u h niet ^mprakeivik.
Van ingezonden aiukken, geplaatst oj
niet geplaatst, wordt de kopy
den inzender niet teruggegeven.
Aangekomen badgasten:
Fam. Visser. Amsterdam; Pension
Sans Souci. 4 pens.
Mej. De Bordes, Amsterdam, id.
J. J. Gotz, id. Kerkdwarssiraat 4 p
Mevr. Lenarclens de Orkney Sche-
rer Vucht, villa Margaretha.6 pers.
Jhr. van Lennep. Heemstede. Pen
si.on Buckman, 2 pes.
C. Schaffer, Amsterdam. Villa Mar
tha. 5 pers.
Mej. M. Taytelbaum, Java, villa
Alberiine.
Th. F. J. Harm, Amsterdam, villa
D'orp- en Duinzicht. 5 pers.
J. Smits, Haarlem, villa Geetruida
.Peters). 5 pers.
M. VVevermanis, Amsterdam, Duin
weg 6.
Wed. Harckenborg van Straten j
Amsterdam. A dm. Piet He/ n. 6 pers.
D. Gillet. Ams ardam, Adm. Tromp.
A. Mensing. Amsterdam villa Prm'
se© Wilhelrnina. 6 pers.
Jb. Glazener, A'dam, Haltestraat 4. j
6 pers.
R Schlyecher Amsterd. villa Wel-
gelegen. 4 pers.
G. Z. de Vries, A'dam. villa Schoon j
zicht 5 ptxs.
In het jaar 1898 bracht ik een re
clame-artikel in de wereld, bestaande
uit reclame-zegels, die in verschillende
moidiellen verkrijgbaar werden gestel dl
©n aan mijne inrichting wejxten ver
vaardigd. en die door onderscheiden
dagbladen toen gunstig zijn gerecen
seerd». Toen waren die zegels nieuw.
U kunt u voorstellen, dat ik dus
verbaasd' opzag, toen ik d© vorige week
in handen kreeg een kaart eener Ara-
sterdamsche firma, vertegenwoordigen
de d© Berliner Etikettenfabrik", te
Berlijn, waarbij diezelfde reclame-ze-
gels als een nieuwigheid werden aan
gekondigd. ein waarop zoo waar te le
zen staat, dat .nadiruk gerechtelijk zal
w. rd©n vervolgd.
Die brutaliteit aan de kaak te stel
len. acht ik mijn plicht, omdat, die Ne
rf rla'irfiscb" afnemers niet de dupe
mogen worden van Dmtsche opsnijderij,
a e duai' ais nieuw probeert Uit te ge
ven ,wat reeds lang hier te lande te
krijgen is.
Hoogachtend ben ik
Uw dw. d'ienaar,
M. A. JACOBSON.
Haarlem, Juni 1902.
Brieven uit Rerlijn.
Van onzen Berl. corresp.)
Haarlem, Juni 1902.
Geachte Redacteur.
Vergun mij ook een plaatsje in uw
veelgelezen blad. In Haarlem's Dag
blad van 6 Juni las ik een ingezon
den stuk van den heer G.. dat mij tot
dienken en schrijven bracht.
hulde door dien heer aan Haar-
lenssche directeuren gebracht was
uitstekend op zijn plaats zoo er nie
mand vergeten was. Het vergeten
nog daargelaten; wanneer de (behaal
de! 4e prijs ook achterwege was ge
bleven. Het geheel deed vermoeden,
dat de heer G. een zekere voorliefde
heeft voor een directeur. Wat betref'
het bij elkaar trommelen van zanger-
in hoofdzaak doelt het toch zeker op
tenoren, want wij weten dat die
sehaarsch zijn. daaruit blijkt, dat d
Eon op parool vrijgelaten Boer
over den vrede.
Berlijn. 4—6—'02.
Van morgen bezocht ik een Trans-
vaalschen Boor uit Pretoria, die in
dertijd krijgsgevangen gemaakt, tegen
een borgstelling van iU.UUU Pond naar
Europa had mugen vertrekken ca ge-
ruimen tijd reeds mei zijn familie in
Berlijn woont. Mijn eerste vraag wais
natuurlijk naar fijn oordeel over de
vredesvoorwaarden.
,.God, mijnheer, zeide mijn vis-A-
vis, een groote, kracht ire man van
middelbaren leeftijd, wiens naam tk
niet noemen mag «k vind den toe
stand zoo treurig. Onze mannen in
Vereeniging moe.en geheel in 't nauw
gedreven zijn, audens zouden ze deze
voorwaarden niet hebben aangeno
men. Ik houd hei er voor. dat nog be
palingen verzwegen zijn en dat bij
gelegenheid van de kroning een alge
meene amnestie voor de Kapenaars
zal worden afgekondigd, die aan onze
zijde hebben gevochten-
Verbeeldt U, gisteren kwam een
Duitscher me gelukwcnschen. dat do
oorlog nu uit was. en er weer zaken
konden worden gedaan. Hij begreep
er me.is van, toen ik zei, dat ik graag
alles zou willen geven, als ik daai-door
de onafhankelijkheid kon terugkoo-
pen. ,,Dat was allemaal gekheid, had
de ander geantwoord en mij ooi re
commandaties gevraagd. Zaken doen
was toch maar de hoofdzaak. Nu. aL
le menschen denken er met zoo over
als jij, van mij krijg je geen recom
mandaties."
,,En denkt u. dat de lui zich voor
goed gewonnen hebben gegeven
„Neen. dat geloof ik niet.. De eerste
jaren zal het rustig zijn Wij zullen
de Engelschen niet wakker maken n e.
Over een jaar- of zes of nog wat lan
gc-r zijn ze weer ingeslapen. Zooals
ik ze ken. geloof ik niet. dat ze uit de.
zen oorlog wat geleerd hebben en dan
meer aaneengesloten dan vroeger,
begint liet opnieuw. We zijn nu veel
meer aaneengesloten dan vroeger.
Wanneer er bij Dundee door Erasmus
niet zulk een grove fout ware begaan,
en Cronjé niet zoo koppig was ge
weest, zou alles anders zijn geloopcn.
Onze menschen konden in den begin
ne geen bloed t en. Als ze een hoopje
gewonde Engelschen zagen liggen,
konden ze he niet over hot hart ver
krijgen, de vluchtenden achterna te
zetten en in den pan te hakken."
In weerwil van de tegenspoeden
in dezen o rlog scheen de Boer nog
een groote dosis optimisme te hebben
behouden. Achtereenvolgens hrach'
ik verscheidene punten ter sprake, 't
afleggen van den eed, den terugkeer
der gevangen Boeren uit St. Helena
en C.eylon. de vcrdeoLing der 3 ruil-
lioen pond, de taalkwestie, de inoge.-
lijkheid van Krugers terugkeer naar
Transvaal, den nieuwen toevoer van
amunitie en vroeg hem wat hij,van
een en ander dacht.
Blijkbaar had mijn Vis-A-vis een
bijzondere opvatting over een force-
majeure opgelegdcn eed. llij had er
gisteren al met een anderen Boer over
gesproken, die ook in Berlijn woonde.
.,L.eg jij den eed' af?" Ja, met den
mond, maar niet met het hark"
Hij hoopte weer naar Transvaal la
kunnen terugkeeren, waar hij ver
scheiden plaatsen had. Wat schoot er
anders over, dan doen eed af le leggen!
Naar zijn idee zou de eed alleen ge-
eischt worden van hen, die, hetzij als
gevangenen in de kampen, hetzij als
op parool vrijgelaten krijgsgevange
nen in Europa verblijf houden, zoo-
dira zij naar Zuid-Afrika Willen terug
keeren; de overige in Transvaal en
Oranje Vrijstaat verblijf houdenden
waren door de ondortoekening van het
vredesverdrag vanzelve tot Engelscho
onderdanen gestempeld.
Da: de gevangenen spoedig zouden
worden teruggezonden, geloofde hij
niet. Het zou ook niet eens goed zijn,
want waarvan zouden zij levon. Er
is gebrek aan levensmiddelen en het
voorhandene was peperduur. Alles
moest worden aangevoerd van buiten.
De veestapel is vernietifd, de velden
en boomgaarden zijn verwoest. Er
moet eerst nieuw fokvee worden inge
voerd. zoowel rundvee als schapen
en paarden, lljj had groote reizen on
dernomen tot naar Serviü en Turkije
om te onderzoeken, waar de besto
schapen waren, geschikt voor import
naar Zuid-Afrika. Uit Holland zou
wel het meeste rundvee komen.
Het sprak van zelf, dat het beschik
bare bedrag voor den wederopbouw
der plaatsen bij lange na niet voldoen,
de is. Niet alleen zijn do huizen ver
brand en de boomgaarden vernield,
maar overal zijn ook de groote regen,
waterreservoirs door middel van dy
namiet vernield. Wanneer men aan
neemt, dat er voor den herbouw van
een klein.c plaats toch minstens 1000
pond noodig zijn. z.ouden met dit be
drag hoogstens 1500 Boeren geholpen
kunnen worden.
Omtrent de bewapening was mijn
gastheer optimistischer gostemd, dan
over de taalkwestie. Volgens de be
palingen van het verdra cr moet aan
eiken burger op diens verzoek worden
toegestaan een geweer te dragen. Van
een bepaalde hoeveelheid amunitie
wordt geen melding gemaakt, llij
vertrouwde., dat er in den loop der ja
ren weer heel wat amunitie zou kun
nen worden verzameld. Het veld was
uitgestrekt en voor smokkelaars ge
schikt eu volgens zijn meening zou
den zelfs Engelsche kooplui wapena
en patronen invoeren.
anneer de ouders het wenschen.
zal in Qo openbare scholen de holland-
sche taal onderwezen worden. Deze
bepaling zal in de praktijk wel niet vol.
doende worden nageleefd, want de
buitenlanders, die na in massa's naar
Zuid-Afrika gaan. en in de centra de
Boeren-bewoners'in aantal zullen over.
vleugelen, hebben bij hei onderwijs
van tiet Hollandsch geen belang en de
Engelsche kolonisten zullen het zoo
veel mogelijk tegenwerken. Daarom
zullen alle Boeren, die het eenigszins
betalen kunnen, Hollandsch©
huisonderwijzers aaast e 1.
len; dit was de vaste opinie van mijn
gastheer, die hierover ook reeds met
zijn landsman in Berlijn over gespro
ken had en het stellige voornemen
koesterde, zelf een Holland,
s c h e n o n d e r wij-z e r voor zijn
kinderen te nemen, zoodra hij in
Zuid Afrika is teruggekeerd. D e B oo-
r e n u 11 e n alles in het werk
stellen om de Hollandscho
tual te onderhouden.
Zou het niet op den weg liggen van
het Algemeen Nederlands c h
V r h o n d. om dit door hot stichten
van bijzondere Holla ndschc
scholen in Z u i d-A f r i k a k r a ch-
tig te bevorderen?
Nu de staatsscholen in Engelsche
handen overgaan, en het onderwijs
van de Ilollandsclie taal facultatief
wordt gesteld, moesten in de hoofd-
platisen op particulier initiatief en ge
steund door Hollandsch kapitaal flin
ke particuliere Hollandse he scholen
worden opgericht, zoo mogelijk met
gymnasiaal onderwijs. Het zou cr al
heel ïreurig uitzien, wanneer met
vereeni^do krachten van Boeren en
Hollanders tezamen zulk een plan niet
kon verwezenlijkt worden, nu het
behoud van da taal op het
spel staat.
in Johannesburg worden de kosten
d.?r bijzondere Duitsche school bijv.
reeds lang u't vrijwillige bijdragen
en een kleine subsidie van het Duit
sche rijk bestri n.
Aan (1 mogelijkheid van een terug-,
keer van President Kruger, twijfelde
hij ze r, llij hadi op zijn aanvraag te
legrafisch bericht ontvangen, dal hier.
over een bericht onderweg was. De
oude president verlangde natuurlijk
unii t«in.
Raar het Duitsch van
LLAEA VlEBICr.
Voor de eerste klasse coupée daar
naast ging het luidruchtig toe. Een
hoop chic gekleede heeren verdrongen
zich voor de ireeplank, met bloemen
gewapend. Een dame in het midden,
heel gracieus, erg opvallend gekleed
met een reusachtigen bloementuin op
haar hoed, scheen de zon, waar d©
planeten omheendiraaiden.
Het volle, krachtige orgaan van de
dame drong zelfs door tot in Lena's
vergetelheid; haar muzikaal oor ving
het bekende geluid op.
Nu was zij ook opgemerkt. De ele
gante vrouw liep tusschen de heeren
door en kwam met haar ruischenden
zijden rok op de rouwfiguur toe gerit
seld. Het was Krotoschinska. In het
electrische licht van het station von
kelden de diamanten knoppen, een
wolk van de kostbaarste parfums zweef
de om haar heen.
Ach, juffrouw Langen, Magda-1
lena Langen paridton, mevrouw I
mevrouw maar, liefste kindje,
mijn beste, wat heb ik moeten hoo
ren?! Darnel heeft m© verteld!, had 't
in die krant gelezen o! o! Kroto-
schinlska schudde medelijdend het
mooie hoofdje en omhelsde toen de
jonge vrouw.
lit doet me ontzaglijk leed, lief
ste! Maar het doet me ook weer ko
lossaal plezier, je weer eens gezien te
'hebben; ik mocht jou altijd het beste
lijden van d'en heelen boel. Hoe gaat
het met de kunst?
Lena schudde ontkennend het hoofd
en wees stom op haar rouwkleeren,
O ja natuulrijk. natuurlijk
neem m© niet kwalijk weet je. Da
rnel zegt ook het was jammer voor jou.
Nou, wat niet is kan nog worden! Ze
drukte Lena's hand en zag naar de
heeren, die nienwsgierig keken en on
geduldig heen en weer liepen.
Ja, ja, ik kom al, riep ze luid' en
lachend/. Een beetje geduld! En toen
zich weer tot Lena wendendl: Weet je,
kindje, m/et mij gaat het uitstekend.
Dat ik van dien winter met. Lavallo
den beroemden impressario in Rus
land was, heb je zeker in d© krant ge
lezen? Niet? Dat Arerwondiert me! Tri
omfen, zeg i'k je, kolossale triomfen!
En briljanten! Ze trok snel haar fijne
glacé uit en stak haar rechterhand
naar voren; aan eiken vinger fonkelde
een prachtige ring, zelfs meer dan een
boven elkaar. Mooi nietwaar, kindje?
Koelbloedig trok ze den handschoen
Lena's zwijgen bracht haar in 't
minst niet in do war. als een opge
wonden uurwerk ratelde ze verder dis
geschiedenis van haar avonturen af.
Prachtige recensies, eenvoudig ontzet
tend! En aardige lui! Nou. ze wierp
I lachend het hoofd1 in den nel. Van
nacht ga ik naar Keulen, daar wacht
Lavallo mij, we gaan over Holland
naar Engeland'. We willen eens z.rn.
wat die ..Hollandsche bokkings" en
..peperzakken" te^ n Krotoschinska
zullen zeggen!
Er was voor de eerste maal gebel'd.
Krotoschmska omhelsd© Lena nog
eens: Van harte alle goeds, m'n beste!
Toen rui'schte ze weg. Een goeie vrien
din van me. hoorde men haar terzijde
tot haar heeren zeggen.
Wie was dat? fluisterde mevrouw
Langen. Ze was bescheiden wat opzij
gaan staan.
Een kunstenares, antwoordde La
na; toen klom ze moeizaam in haar
coupé. De trein stoomde den nacht in,
In de coupé eerste klas. den zijden,
zakdtoek ondier het mooie hoofdje ge
schoren, sliep Krotoschinska den slaap
I der rechtvaardigen.
Lena deed', geen oog toe. Ze voelde
zich erg bedroefd. Een bange aarze
ling was over haar gekomen wat
zou haar broer zeggen, hoe zou hij
haar ontvangen?
In haar ziel was het donker als daar
buiten in d'en nacht Stom voor zich
heen peinzendi voelde ze de uren
voorbijgaan; geen was er beter dan d.e
vorige.
De morgen grauwde. Te Keulen
ging Krotoschinska den trein uit; men
hoorde haar luide stem over het nog
stille perron klinken. Lena d'rukte zich
helemaal in haar hoekje achter het
gordijntje; ze wou niet meer zien en
niet meer gezien worden.
Eindelijk was ze er, eindelijk! Het
bekende station met de kale muren
en de buste van dien keizer; die droeg
vandaag geen scheeven krans. De
d'ikke buffetjuffrouw en, de slaperige
kellnerbijna alles als toén.
Als in een droom zocht Lena haar
weg. Ze ondervond niet de betoove-
ring der lente, die óm haar was. Ze
merkte niets er van, dat er vogels
zongen en ettelijke struiken langs den
weg bloeiden. Ze geloofde niet meer
aan geluk.
Ze dacht nu ook aan niets meer.
Ze torste maar een dof gevoel van
heimwee in haar hart. met haar voort.
Hst werd donker voor haar oogeu.
ze ging door een nevel. .Nu werd het
op eens lichter
Daar zat een kind op den drempel,
een lief, mooi kind'!
Dat greep haar hand. dat sprak met
de stem van een engel: Kom binnen,
tante Lena, ik ben zoo blij!
De kantonrechter Langen had) van
daan juist bijzonder lang aan 't ontbijt
gezeten, anders was hij om dezen tijd
al op het bureau. Hij sliep in den
laatsten tijd heel.slecht..
Ais Ik nu maar wist. waarom je
's nachts zoo zucht, zei ze boos. Het is
zoo onrustig en bij mijn vele plichten
en de verantwoordelijkheid, die ik
heb. moet ik geen slaap hebben over
dag. Wat heb je dan toch?
Hij zeide het niet.
Verstrooid- roerde hij Lederen mor
gen in zijn kop koffie, die al laag
leeg was. Amalia zat met den rug
naar hem toe. aan de schrijftafel en
schreef convocaties voor de volgende
zitting van d© vrouwen vereenig ing; ze
gunde zich zelf niet de minste rust.
De deur was geruischloos openge
gaan daar stond Lora. een zonni- i
gen glans op het gezicht. Haar eene
handje hield' de hand van een dame
vast, een dame, diep in 't zwart, die
voorovcren-bogen haar gezicht, verborg
ond r den langen krippen sluier.
Men hoorde alleen het gekrabbel van
de pen nu een luid geklink van het
lepeltje, een gekletter van het kopje
Lang n sprong op. dat de stoel ach
ter hem op den grond viel- Toon
toen hij stak zijn armen uit, of hij
een spook zag
E n vreemde?! Hadden zijn gedach-
I ten tooverkracht? Die. die. om wie hij
nachten had wakker gelogen, aan wie
hij daar het nog had gedacht, stond
voor hem! Was ze het dan werkelijk'?
Was hei?
Daar is tante Lena, zei d© kinder
stem.
Lena! Het was een ondérdurkto
juichkreet, waarmee Langen de ar
men ophi' f, en weer vallen liet. llij
stond als verlamde
Amalia draaide zich half om op
haar stoel. Lena? klonk het in ma-
tolooze verbazing. Maar zij herstelde
zich het eerst. Ze ging naar haar
schoonzuster toe. mot uitgestrekte
hand: Het doet mij leed. dat wij el
kaar zoo moeten terugzien. God al
leen weet waarom hij je ctezc beproe
ving heeft, toegezonden. Ga zitten,
Magdale.ua! Ilicr! Ze schoof een stoel
bij
Wat moet jij hier? Ga naar bui-
