Franseheu aard met luider stemme te'
twisten. De twist verliep teu slotte in een
slaande ruzie, zoodat de politie moest
iusschenbeiden komen. De vechtenden
waren spoedig gescheiden, doch op het
ontruimde slagveld, te midden van tal-
looze gebroken glazen etc., vond men.
twee ooren en een stuk van een neusl
De overstrooming in Zeven-
bruggen.
nemen zulke onheilspellende afmetin
gen aan, dat o, m. in het Czamosdal een
2000-tal hulsgezinnen al hun goed en ha
ve verloren hebben.
Uit Budapest meldt men, dat de regee-
xing de noodige maatregelen heeft ge
troffen ter leniging van den heerschen-
denden watersnood. Den dakloozen
wordt zooveel mogelijk onderkomen ver
schaft en in het geheele land zullen in
zamelingen voor de ongelukkigen ge
houden worden.
Een nieuw baantje.
De kroniek van een Romeinsch blad
heeft een nieuw beroep ontdekt, dat
buiten Rome nog weinig uitoefenaars
telt. Heit is nl. de .„vliegenvanger" die
uit vuilnishoopen en diergelijke plant
een rotte vruchten verzamelt. De vlie
gen. dóór dólt aas gelokt, vangt hij met
de hand en h" verkoopt ze aan vogel
liefhebbers, die ze ais lekkernij aan
de zangvogels toedienen. Op genoemde
wijze verschaft de vliegenvanger zich
een daggeld je
Juweelen-diefstal met inbraak.
Een brutale inbraak heeft dezer da
gen 's avondla te Parijs bij een juwe
lier aan dear boulevard Malesherbes
plaats gevonden. De dieven zijn kort
na het sluitingsuur in het magazijn
binnengedrongen en ontvreemdden een
aantal juweelen ter waarde van
20,000 francs. Buren meeinen hen ge
zien en gehoord te hebben, doch ze
hielden hen voor werklieden. Overi
gens hebben de inbrekers hun hand
werk met. de gewone koelbloedigheid
en brutaliteit volbracht, zonder ook
maai" een o ogenblik te worden ge
stoord,
Misdadigster.
Een twaalfjarig meisje te Lienen in;
Wesitfalen heeft kort na elkander twee
aan hare zorgen toevertrouwde kinde
ren verdronken. In de gevangenis te
Tecklenburg bekende de jeugdige moor
denares, dat zij onlangs het 2 1/2-jarig
zoontje van een familie, waar zij in
dienst was, in een vijver hadl gewor
pen om het kind te laten verdrinken en
vóór enkele dagen had' zij op dezelfde
wijze nog een kind van die familie,
een wicht van 21 weken, van het leven
beroofd.
In beide gevallen maakte, zij den
ouders wijs, dat hun kinderen .een
„ongeluk" was overkomen. Het meisje
is ouderloos en opgevoed in een wees
huis.
De rechtbank te Mannheim.
deed! Dinsdag uitspraak in het proces
van de instorting der lijkenbewaar
plaats aldaar, waarbij 2 personen ge
dood en 5 gekwetst werden. De archi
tect. Adolf Krayer, werd veroordeeld
tolt 3 maanden hechtenis. De metse
laarsbaas Wendelin Mayer en de op
zichter Fuehs werden ieder tot 3 we
ken en de metselaar Jacob Meyer tot
2 weken gevangenisstraf veroordeeld'.
Drie beklaagden kregen vrijspraak.
Bosehbrand in Amerika.
Een der grootste boschbranden, die
men ooit heeft gezien, is in den staat
Washington uitgebroken. Men va-eest
dat talrijke hoeven in de vlammen zijn
opgegaan. Alle pogingen worden aan.
gewend om de stad Enanclow, die in
het centrum van het bedreigde "gebied
ligt, te redden. Het grootste gedeelte
der bevolking i's met treinen van de
Northern Pacific vertrokken, die met
de grootst mogelijke snelheid door de
brandende sltreek vlogen; toch zijn vele
reizigers hierbij gestikt. Bijna alle
vrouwen verloren haar bewustzijn.
De brand strekt zich uit over een
gebied van 10 k 12 KM, lengte.
Een taalboek.
Een niet onaardige bijdrage omtrent de
woelingen in de Balkanstaten levert hel;
bericht dat de Oostenrijksche consul te
Monastir aan een schoolmeester heeft
opgedragen een Macedonisch taalboek
samen te stellen. Groote opschudding
heeft dit bericht gewekt onder de patri
otten in Bulgarije en Servië. Er worden
in Macedonië allerlei talen en tongval
len gesproken, zoo beweren zij: Bnl-
gaarsch, Servisch, Grieksch, Romaansch.
Albaneesch, Turksch, maar er bestaat
geen Macedonische taal, evenmin als een
Bosnische, welke de Oostenrijksche re
geering heeft uitgevonden. En deze re
geering wil nu een Macedonische taal
scheppen als grondslag van een afzon
derlijk Macedonisch land, dat noch tot
Servië, noch tot Bulgarije behoort, maar
evenals Bosnië en Herzegowina het best
zich zal bevinden onder de hoede van
Oostenrijk-Hongarije. Welk laatste ver
moedelijk volkomen juist is, maar door
de nationalisten in den Balkan niet
wordt toegegeven.
Een hoorfout.
Een groot fabrikant uit Berlijn kreeg
deze week terwijl hij zich, op weg naar
Brussel, te Keulen in een hotel bevond
het bezoek van twee ambtenaren der po
litie. Zij lieten hem een telegram zien,
dat per telephoon uit Berlijn aan zijn tij
delijk adres was aangekomen en aldus
luidde: „Seiu of met revolutie meegaat,
Bond". Hij werd verzocht duidelijke
inlichtingen te verschaffen, daar men
anders genoodzaakt zou zijn hem in
hechtenis te nemen. Gelukkig kon ae
fabrikant de zaal? terstond ophelderen,
i' Htj toonde aan dat een letter verkeerd
was.overgekomen. De afzender te Ber-
*- r,,.
lijn had het woord „resolutie" gedrukt
en bedoeld werd de vraag of de ontvan
ger het eens was met een motie die in
een vereeniging, waartoe hij behoorde,
was voorgesteld. Dit kon de fabrikant
gelukkig uit verschillende stukken be
wijzen. Zoo hij daartoe niet terstond in
staat ware geweest zou deze hoorfout
hem vermoedelijk eenige dagen van zijn
vrijheid hebben gekost.
En toeh leven we nn in <1© 20e
eeuw I
Een luitenant van het 111e reg. in
fanterie, .in garnizoen te Draguignan
in Frankrijk, begaf zich den 27n Maart
j. 1. naar de zaal waar zijn kapitein
onderofficieren ven het reeim. een exa
men afnam, Hij liep op den kapitein
af en gaf dezen plotseling een ooi-vijg
omdat hij onrechtvaardig gestraft
was, naar hij zei. De luitenant werd
onnüddelijk aangehouden, en een
instructie tegen hem geopend. Toen
bleek, dat de kapitein hem nooit be
straft. noch beleedigd had, maar dat, de
luitenant in een vlaag van zinsver
bijstering. gevolg van een zenuwach-
tïgen en opbruis enden aard, gepaard
aan eeu ziekt die zijn verantwoorde
lijkheid nagenoeg geheel beperkte,
zijn chef liadJ geslagen.
Ondanks dit rapport van den mili
tairen dokter en een uitnemende ver
dediging. veroordeelde de krijgsraad
den ongelukkige tot 5 jaar gevange
nisstraf en ontslag uit den dienst!
Aan de kleine Kinderen van
Europa.*)
Er leeft, ver van hier, in Zuid-Afri-
ka, een schoon, maar zeer ongeluk
kig volk; helt volk d©r Boeren.
Het is een blank volk.zooals wij.
Zijn vooroudies wai.en Framschen,
Hollanders. Vlamingen van ons
eigen ras. Deze Vlamingen, deze Hol
landers, deze Fa-anschJe|i verlieten
Europa twee honderd jaar geleden,
omdat zij veel te lijden hadden uit
oodzaak van godsdienstoorlogen, en
gingen zich vestigen in Afrika," aan
de Kaap de Goede Hoop, om aldaar
vede te vinden. Aldaar aangekomen
bebouwden zij den nog braak liggen-
den grond, on daarom werden zij ge
zeten Boeren.
Honderd jaren geleden, stuurde het
jaloersch geworden Engeland'schepen
en soldaten naar de Kaap de Goede
Hoop, omdat het den grond der Boe
ren wilde bemachtigen wat inder
daad' gebeude. Maar de Boeren be
minden hun vrijheid en hun onafhan
kelijkheid, en Engeland gedroeg zich
me)t zooveel geweld jegens hen d'at zij
var van de Engelschen heengingen om
in vrede en in geluk te leven. De Boe
ren vestigden zich alsdan in een an
dier deel van Afrika, geheeten Natal,
en zij ontwikkelden de vruchtbaaheid
vjan dit prachtige land, zooals zij
ook gedaan hadden in de omsttreken
van de Kaap.
Maar Engeland, altoos jaloelrsch
op de bezittingen der Boeren, volgde
hen ook nu en ontnam hun met ge
weld het land van Natal.
Voor de tweede maal spanden de
Boeren hunne ossen voor hunne trek-
wagens en zij gingen wederom verder.
In de Afi-ikaansche, streken geheeten
Oranje-Vrijstaat en. Transvaal. Zij
hadden altijd'weerstand geboden aan
de Engelschen, want zij waren moedig
als leeuwen, maar te klein in getal
tegenover hunnen machtigen vervol
ger.
Engeland volgde hen weldra ook in
dien Vrijstaat en Transvaal en zei: „Ik
wil ook deze landen bezitten." De
Boeren wederstonden langen ttijd). En
geland zag eindelijk in, dat de Boe
ren hun vrijheid, hun onafhankelijk
heid te zeer beminden, om onder
vreemd juk te. leven. Het bespeurde
insgelijks, dalt de Vrijstaat en Trans
vaal arme, waardelooze landen waren
en stemde er eindelijk in toe zich
daaruit terug te trekken. Engeland
zei toen tot de Boeren: „Het is wel!
Gij zijlt vrij. Ik erken dat de Vrij
staat en Transvaal u toebehooren. T)c
zal er u dus in pais en vree laten le
ven."
Dat gebeurde vijftig jaar geleden.
Maar ietwat later venam Engeland
dat er in een gedeelte van den Vrij
staat mijnen bestonden, vol diaman
ten van ontzaglijke waarde. Onmid
dellijk at Engeland zijn gegeven
woord op en bemachtigde dit rijke ge
deelte van den Vrijstaat. Engeland
ontdekte verder, dat er 'n Transvaal
een overgroote schat goudmijnen aan
wezig was. Onmiddellijk at Engeland
zijn woord wederom op en zei tot de
Transvaalsche Boeren: „Uw land oe-
hoort u niet meer 'toe. Ik wil het voor
(miji.' Ik neem het u weer af." Dit ge
beurde in 1877. De Boeren waren ie
zwak om ,d© Engelschen t& verjagen.
Maar vier jaar later grepen de Boeren
naar de wapens en zij versloegen de
Engelsche soldaten op den berg Ma-
joeba gegheelten. Toen was er in En
geland een man, die eerlijker was
dan de andere Engelschen en die op
dat oogenblik meester was in Enge
land1. Die man was Gladstone, en hij
zei tot de Boeren: „Gij hebt wel ge
daan en gij zij.t moedige mannen. Wij
hadden het rechlt niet uw land te ste
len. Ik geef het u terug. Het hoort
u toe."
De Boeren waren zeer gelukkig.
Maar vijftien jaar latter was de heer
Gladstone niet meer meester in Enge
land. En andere Engelschen, die
minder rechtvaardig dan hij en ja
loersch waren dat- de Boeren een zoo
rijk land bezaten, wilden nogmaals
Transvaal bemachtigen door geweld
en verrassing. De Boeren versloegen
deze Engelschen, wier aanvoerder Ta-
meson was, en maakten hen gevan
gen. Maar de Boeren, die zoo goed en
grootmoedig als onversaagd waren,
schonken het leven aan die overwel
digers, aan wie zij helt recht hadden
het leven te benemen.
Maar Engeland toonde geen erken
telijkheid voor deze daad'. Het bleef
bij zijn plan het a'ijke land! der goud
mijnen in te nemen. Om tolt dit doel
te geraken, zocht het een middel om
met de Boeren in twist te geraken drie
jaar later, in 1899. De 40.000 Boeren
van Transvaal en Oranje-Vrijstaat
grepen naar hun wapens en hun 100
kanonnen, om hun goed te verdedi
gen. Engeland zond tegen hen 400.003
soldaften en 1000 kanonnen en deed
zich nog daarbij helpen door duizen
den en duizenden negers. De Engel
sche soldaten verbrandden alle wo
ningen en hoeven der Boeren en
maakten hun voedsel, hun ossen en
hun schapen buit. Zij namen ook alle
vrouwen en kinderen der Boeren en
sloten deze op m kampen, waar de
ongelukkigein mishandeld en slecht
gevoed werden. Het gevolg daarvan
was, dat duizenden vrouwen en 15.000
kleine Bóeren-kinderen in eenige
maanden stierven. De sterfte was
zoo groot, dat er geen hout genoeg
voorhanden was om hunne lijkkisten
te vervaardigen en dat de Engelsche
soldaiten zich genoodzaakt zagen om
deze ongelukkigen te begraven, de
banken te gebruiken, waarop de klei
ne Boeren gezeten hadden, toen zij
naar school gingen.
Nochtans streden die Boeren en hun
ne aanvoerders, Bdthia, Steijn, de
Wet, de la Reij, voort, ondanks hun
klein getal en trots hun lijden. Zij
waren slecsts in lompen gehuld <n
hadden geen schoenen meer aan hun
voeten. Maar zij vochten alltijd
voort. De strijd duurde bijna drie
jaar. Alle volkeren der aarde be
schouwden met bewondering de held
haftigheid der Boeren, welke streden
één tegen Jtien, alhoewel zij weenden
over dep dood van hunne vrouwen en
liunnei kleine kinderen. Zij vochten
niet zulk een buitengewonen moed,
dat men meermalen algemeen dacht
dat het hun zou gelukken de Engel
schen uilt Afrika, te jagen. Maar, ten
slotte uitgeput, verpletterd door hun
talrijken en machtigen vijand, werden
zij overwonnen en verplicht te leven
onder het juk van Engeland, dat
meeeter wersd van hun land.
Kleine kinderen van Europa herin
nert U altijd deze geschiedenis. Leer
ze van huiten. Als gij zult groot ge
worden zijlt, zult gij veel kunnen doen
om de Boeren te helpen en hen te on
dersteunen, opdat zij opnieuw meester
in hun land, vrij en gelukkig kunnen
worden. Gij zult nooit iets nulttigers
en schooners in uw leven kunnen
doen dan de Boeren te helpen, dat zoo
edel en wreed mishandeld volk.
Kleine kindeiren van Europa, be
wondert de, Boeren, om hun heldhaf
tigheid, hebt ze lief om hun goedheid;
denkt aan hen altoos, om hun lijden.
En als gij groot zult zijn, doet het mo
gelijke om hen te verlossen, ter wille,
van de rechtvaardigheid en om reden
van het groot geluk, dat gij zult ge
voelen met hun heil en hun goed' te
rug te schenken aan deze broeders uit
Afrika, die zooveel Kranen en bloed
gestort hebben.
1) De redactie van de Brusselsche
Petit Bleu zendt aan de N. R. Clt. deze
vertaling van een stuk, dat het blad
ook zelf opnam. Het is een korte
geschiedenis van de Boeren, verteld
aan kinderen. De Petit Bleu zal het
stuk in duizenden exemplaren ver
spreiden.
De sneeuw te Manchester.
Bij onderzoek van een hoeveelheid
sneeuw te Manchester vergaard van
een oppervlakte van 100 vierkante
duimen, heeft men bevonden, dat
deze een gehalte aan roet bevaltte, >n
Verhouding tot drie ton (3000 kilo)
per vierkante mijl. Dit cijfer als oa
sis genomen, zou gedurende 9 dagen
dat het aldaar gesneeuwd heeft, 300
ton (300.000 kilo) roet over een opper
vlakte van 100 vk. mijlen (Manchester
en voorsteden) met de sneeuw neer
gevallen zijn. Dit roeit bevatte 48.6%
steenkool, 6.9% vet en olie en 44.5
asch.
Een zelfde uitkomst had Dr.
Knecht met een genomen proef; zelfs
vond hij nog grooter percentage aan
roeit, en bovendien een aanzienlijke
arsenïcum-gehalte.
Het tientallig stelsel in Engeland
De „Decimal Association" heeft,
zoo schrijft Natura, dezer dagen een
brochure uitgegeven, waarin tal van
Parlementsleden zich krachtig uitla
ten ten gunste van een verplicht ge
bruik van het tientallig stelsel van
maten en gewichten in Engeland. De
voorname reden, waarom het vven-
seheïijlt is, dat men van ons omslach
tig stelsel tolt het tientallige overga
zijn, dat het den handel tot een ge
mak zou zijn, dat het het rekenen zou
vereenvoudigen, dat helt op school en
in zaken tijd zou uitsparen en ons
nader in verband zou brengen met
andere beschaafde volken.
Indien het stelsel niet verplicht
wordt gesteld, zegt het genoemd we
tenschappelijk tijdschrift, dan is 9r
weinig hoop, dat het door het Britsche
volk zal worden onderwezen en ge
bruikt. De geest, die het tegenwoor
dig stelsel duldt en onverschillig is
voor de voordeden van het tientallig
stelsel, is dezelfde als die zonder be
langstelling neerziet op die ontwikke
ling der verschillende takken van nij
verheid in belt buitenland.
De schichtige paarden van den
Keizer.
Op verzoek van den hofmaarschalk
van keizer Wilhelm stoppen sedert
eenigen tijd' de treinen der Berliner
Hochbahn. als de keizer van militaire
vertooningen op het Tempelhoferveld
terugkeert, zoolang Z. M. in het ge
zicht- is. Hei desbetreffende verzoek
is gedaan, omdat de paarden van het
keizerlijk rijtuig van vurig ras zijn,
en door het geraas der treinen spoedig
schuw worden, waardoor de keizer
gevaar zou kunnen loopen.
Wetenschap.
Professor Jaeger
wiens naam onafscheidelijk verbon
den is aan een zacht en warm soort'
ondergoed, is dezer dagen 70 jaar
geworden.
Hij is de zoon van een dominee te
Bïirg' ;n Wurtemberg en is een tijd
lang als docent in de vergelijkende
dierkunde aan de universiteit en als
directeur van aquarium en de dier
gaarde te Weenen werkzaam, geweest.
Verder heeft hij langen tijd les ge
geven in dierkunde, zijdeteelt en ge
zondheidsleer aan de1 Hoogeschool te
Stuttgart. Sedert '84 is hij daar ge
neesheer.
Jaeger verwerpt l'innen en alle an
dere plan ten vezels, in welken vorm
ook, als nadeelig en gelooft alleen in
wollen onder- en bovenkleeren. Ook
heeft hij veel van zich doen spreken
door zijn z. g. „ontdekking van de
ziel", volgens welke het hoofdzakelijk
de verschillende specifieke lijfgeuren
(sympathieke en antipathieke geuren)
in de uitwaseming van menschen en
dieren zijn, dóe de oorzaak zijn van
de 'verfëchóllende aandoeningen. Zoo
ontstaat volgens hem liefde, als ver-.
wan te. geuren elkander ontmoeten;
haat als vreemde stoffen met elkan
der in botsing komen.
Vervolg Stadsnieuws.
Arrondissements-Rechtbank.
UITSPRAKEN.
1. C. Oudejans, boerenknecht te Beem-
sler, diefstal, 10 boete, of 10 dagen
hechtenis.
2. J. Groen, vletterman te IJmuiden,
mish. 1 -25 boete of 10 dagen hechtenis.
3. G. Buijs, arbeider te IJmuiden, mish.
t 12 boete of 8 dagen hechtenis.
4. C. J. Hol, los werkman te Haarlem,
diefstal, 3 maanden gevangenisstraf.
5. A. Goossen, werkman, D .Goossen,
koopman, A. Boer, werkman, allen te
Haarlemmermeer, mishandeling, ieder
een week gevangenisstraf.
6. P. Minneboo, stationschef en E. Ko
men, wisselwachter, de le te Oosthuizen,
de 2e te Kwadijk, het doen ontstaan van
gevaar voor een trein, de le vrijgespro
ken, de 2e J 25 boete of 10 dagen hechte
nis, met vrijspraak van het meerdere.
Gevonden voorwerpen:
een stroohoed. een portemonnaie
met geld. een boek. en een gummi-band
van een kinderwagen.
K o r'te, doch spoedig geëin
digde staking. Eene korte staking
brak heden bij de firma Paul Kaiser,
broodfabriek alhier, uic.
De brcfodrondbrengers kregen giste
ren wegens 2 minuten te laat komen
een kwartje boete. Om deze reden
weigerden zij heden ochtend aan den
arbeid te gaan, alvorens de boete we
der was ingetrokken, hetgeen nu spoe
dig geschiedde. Het gevolg dier ont
stane quaestie is dat de patroon zeidie
een nieuw reglement te zullen ont
werpen en dat de rondbrengers nog he
den eene vakvereeniging hebben opge
richt.
De uitsluiting
Wij ontvangen het volgende schrij
ven:
Mijnheer de Redacteur.
Verzoeke voor onderstaande rege
len namens de bemiddielings-commis-
sie eenige plaatsruimte, bij voorbaat
onzen dank.
Op onze gisterenavond gehouden
vergadering kwam o. a. aan de orde
de geruchten die ook ons ter oore zijn
gekomen, en vervat in de Stads-Edïitie
van 26 Juni 1.1., dat een lijst circuleer
de, waarop de patroons kunnen on
derschrijven het voorstel weer toe te
laten dat hunne respectieve arbeiders
op ouden voet den arbeid hervatten.
Daargelaten wat of er van deze ge
ruchten echter waar is, achten wij
het niet ondienstig, er beide partijen
op te wijzen dat zelfs al zou het mo
gelijk kunnen zijn de meerderheid der
patroons hier voor te vinden zoude
zijn, dat dan de quaestie toch in het
zelfde stadium verkeert en vandaag of
morgen wederom een dergelijk con
flict kan uitbarsten, omdat door beide
partijen geen zekerheid is verkregen
over de geschilpunten.
We meenden dat beide partijen door
onze bemiddeling nader tot elkander
gebracht kunnen worden, en door de
ze toetreding mogelijk een raad van
arbitrage geboren kan worden om in
de toekomst geschillen op vredelieven
de wijze op te lossen.
Namens de commissie:
J. F. v. EMMERIK, Voorz.
A. J. WILTSCHUT, Secr.
Di een heden gehouden vergadering
van metselaars en opperlieden is be
sloten het voorstel bemiddelings-com-
missie uit de 7 gecombineerde vak-
vereenigingen, secretaris Wildschut,
om in eene vergadering van metse
laars en opperlieden de bemiddelings
voorstellen uiteen te zetten, van de hand
te wijzen.
Bovendien werd besloten hiervan aan
de patroons kennis te geven in een schrij-
van, waarin zij tevens uiteen zetten, dat
hun eigen regelings-comïté. secretaris
Ooms, dat zich groote opofferingen heeft
getroost in een goede regeling heeft ge
troffen, getoond heeft te bestaan uit man
nen aan wie zij hunne belangen veilig
kunnen toevertrouwen, zelve de zaak tot
een goed einde zal trachten te brengen.
Zij zijn echter bereid (opperlieden en
metselaars) om Maandag a. s. het werk
te hervatten op de oude voorwaarden.
De beiderzijds gestelde nieuwe bepalin
gen zullen dan moeten vervallen. In
dien de patroons hierop willen ingaan,
dan zal hat Regelings-comité (secr. Ooms
met hen confereeren op Zaterdag a.s. te
10 uur.
De patroons hebben besloten het voor
stel van het bemiddelingscomité wel te
aanvaarden, en eveneens Zaterdag met
het Reg. comité te confereeren.
Niettegenstaande de genomen besluiten
zullen de bemiddelings-voorstellen he
denavond aan belde partijen worden
toegezonden.
De bemiddelings voorstel
len door het bemiddelings-comité aan
beide partijen gezonden, luiden als
volgt:
1. Het zal den patroon of zijn ge
machtigde vrijstaan de materialen
naar, op en van zijn werk te vervoe
ren, op die wijze, die hem daartoe het
meest gewenscht voorkomt. Evenwel
zal hij rekening houden met de be
langen dieft* opperlieden voor zoover
d'ie er mede gemoeid worden.
2. Het aaiïtal op elk werk benoodig-
de werklieden wordt door den patroon
of zijn gevolmachtigds, bepaald, in
evenredigheid met den aard en den
omvang van het werk,
3. De werklieden moeten verklaren
door geen besluit verplichjt tel zijn
aangenomen werk te weigeren, even
zoo mogen de patroons geen verplich
ting aan hun werklieden opleggen,
om aangenomen werk te moeten ne
men.;
4. Het zal den patroon of zijn ge-
mpchltigde vrijstaan hunne werklie
den te ontslaan wegens wangedrag,
plichtverzuim, onbekwaamheid voor
zijn werk, of andere geldende reden!
Zoodanig ontslag zal niet het ge
volg mogen zijn van verschil in op
vatting van maatschappelijke aange
legenheden.
Bij verschil van meening over de
oorzaak van het verleende ontslag zal
door de betrokken partijen binnen 24
uur benoemd worden een raad' van
arbitrage, bestaande uit: 3 personen,
te benoemen door de patroons en drie
door de ontslagen werklieden. Die 6
personen kiezen te zamen een buiten
partijen stfaand voorzitter) Kunnen
partijen het over de te benoemen voor
zitter niet eens worden, dan wordt de
'benoeming van dezen gevraagd aan
den burgemeester van Haarlem.
De voorzitter heeft een beslissende
stem en de door den raad genomen
besluiten zijn voor beide partijen bin
dend.
Gedurende den loop van het geding
wordt helt- werk voortgezet zonder de
ontslagen werklieden.
Werklieden, die in het gelijk wor
den gesteld, worden weer aangeno
men en ontvangen als schadeloosstel
ling het loon, dat door hen geduren
de den loop van helt geding verdiend
zou zijn, doch uiterlijk gedurende 5
dagen.
J. F. v. Emmerik, Voorz.
A. J. Wildschut, Secr.
A. Blokdijk, lid.
(De opgaaf van punt 3 kwam ons
eenigszins ondutidelijk voor, waar
door wij de laatste woorden hebben
gewijzigd, meenende hiermede de be
doeling van dit punt, beter 'te doen
uitkomen. Red.).
Het was juist gezien, dat wij in ons
vorig nummer de mededeeling aan
gaande dien heer Robbé en rijf andere
patroons onder voorbehoud hebben
gedaan. Immers, naar de heer Robbé
zelf ons heeft medegedeeld is er van
een brief geen sprake en hieeft hij al
leen geteekend op een lijst, die hem
door vier werklieden, twee aangeslote
nen en twee niet-aangeslotenen werd
aangeboden, .en die behelsde, dat de
patroons, die daarop teekenden, hun
ne werklieden onder de oude voor
waarden weder aan het werk wilden la
ten gaan.
De vrijheid van vandaag.
Wij vinden in de N. C. he|t navol
gende:
„Quod licet Jovi, non licet bovi"
Te Haarlem bestaat in de bouwvak
ken een arbeidsconflict, o. a. werk
staking van de sltucadoorsgezellen. In
een „manifest aan de burgerij" zeg
gen dezen (Nieuwe Ct. van 1.1. Zater
dag), dat de aanleiding tolt alles is ge
weest het ontslag door de firma Geyl
aan een opperman gegeven, volgens
de Opperliedenvereeniging om ge
zochte redenen, waarna de mededee-
ling aldus voortgaat: „Toen de firma
weigerde den onlislagene weer in dienst
te nemen, proclameerde de Opperlie
denvereeniging bij deze firma de werk
staking. In plaats nu deze zaak met
haar eigen werklieden uit ite vechten,
heeft de heer Geyl de hulp ingeroepen
van de afdeelïng van den aannemers-
bond. En aan het partijtrekken van
dezen voor den vakgenoot wordt dan
de schuld gegeven, dat „een duizend
tal bouwvakarbeiders hjrtoodeloos ge
maakt zal worden wegens een staking
van 17 opperlieden en metselaars."
Voor hetgeen ik noem „de vrijheid
van vandaag", d. i. wat van democra
tisch standpunt als vrijheid geldig
vind ik dit arbeidersmanifest, in hooge
mate teekenend; dubbel teekenend;
zoo dadelijk na de Enschedé'sche ge
schiedenis. *t Verdient een aandachtig
bekijk. Te meer, nu pas is gebleken,
hoe een handig geklaag over verdruk
king en broodeloosmaking ingang
vindt bij het goedige onnadenkende
publiek.
Den patroon rekenen deze manifestan
ten als grief aan, dat hij „deze zaak
niet uitvecht met zijn werklieden" Ei-
lieve: staan die alleen (tegenover hem?
Of vindt hij zich geplaatst tegenover
de gezamenlijke Haarlemsehe opperlui
vereenigd tot een bondi die parilij trok
voor hun (beweerdelijk verongelijk
ten) kameraad? Een bond, die voor
alle opperlieden de werkstaking pro
clameerde bij Geijl, dus aan dezen
patroon kwam zeggen: „wte zullen
trachten u klein te krijgen, door uw
bedrijf te doen stilstaan, totdalt gij
buigt voor zijnen en onzen wil"? Ik
denk er natuurlijk nidt aan hun het
recht iot dezen strijd, waarin zij ook
zelf risico aanvaarden, te betwistten;
maar nu ook zijnerzijds de patroon
steun zoekt bij zijn vakgenooten, en
die den strijd' voor hem opnemen, ou
lijk|t het toch naar niets om hem cn
zijn bond aan te klagen bij het pu
bliek.
Dit echter is het snit, waarnaar de de
mocraat van vandaag de vrijheid fatsoe
neert, en het wordt wezenlijk hoog tijd,
dat het publiek dat klaar gaat inzien. De
zer dagen heeft een socialistisch vocaal
de Enschedé'sclie fabrikanten herinnerd
aan de oude spreuk, hierboven afge
drukt, en die herinnering is lang niet
verkeerd, mits men het Latijn neemt in
deze nieuwerwetsche lezing, dat als Ju
piter (Jovi), die alles mag doen, wordt
aangezien de werkman, en als os (bovi),
wien datzelfde niet vrijstaat, de patroon.
Vooral in "t gebruik van het verenigings
recht naar de uitlegging van die ..werk
lieden", die al dan niet op jacht naar
een Kamerzetel arbeiden niet op veld
of werkplaats of fabriek, maar wel zoo
behagelijk in en buiten hun woonplaats
agiteeren: vergaderend, oreerend, propa-
geerend, bondenstichtend; rumoerige ad
vocaten van hetgeen onder de vrijzinnig-
democratische en socialistische vlag- en
penvoerders heet „vereenigingsleven",
in geliefde stadhuistaal „solidariteit".
Wil men die „vrijheid van vandaag" zich
duidelijk zien afteekenen? Ziet dan maar
eens hoe vrij arbeiders worden gela
ten, die wèl willen werken, waar ande
ren, uit eigen beweging of onder den
invloed van zulke solidariteits-aposte-
len, verkozen het niet meer te doen. Hen
als onderkruipers te signaleeren aan de
publieke verachting telt amper mee, want
men mag hen gerust door geweld en be
dreiging met geweld thuishouden; zijn
ze op de fabriek, dan mag men hen (zie
te Enschedé na de heropening der fabrie
ken) het leven daar onhoudbaar maken;
tracht de overheid hen te handhaven bij
hun burgerlijke vrijheid om wèl te wer
ken, dan ls dat een ongeoorloofd partij
trekken voor den patoorn: solidariteit on
der de patroons is afgrijselijk kapitalis
me. In één woord: ongestoorde „solida
riteit" tot molest en geweldpleging toe
is wettige uitoefening van het „recht van
vereeniging" en coalitie van werkgevers
om zonder molest en geweldpleging toe
is wettige uitoefening van het „recht van
vereeniging", en coalitie van werkgevers
om zonder molest of geweld het hoofd
ie bieden aan zulke praktijken, is ver
krachting van wat de Grondwet heeft ge
waarborgd. De werkman almachtige Ju-
pijn, de patroon lijdzame os. Of wil men
de „vrijheid van heden" moderner zien
aangekleed? Dan straks in mr. Seddon's
gevolg gereisd naar N'ieuw-Zeeland, waar
het Arbeidsconflictenhof tot richtsnoer
van rechtspraak heeft, dat aan des arbei
ders kant het goed recht wordt vermoed
en hij dus gelijk krijgt, zoolang de pa
troon niet bewijst, dat de zaak omge
keerd staat. De burgerij, die naar mani
festen als het Haarlemsehe luistert, aan
Enschedé'sche kunstavonden en loterijen
offert, in één woord niet nadenkt, zal
véél gauwer dan zij vermoedt de volheid
van dit soort vrijheid gekomen zien.
A. P. Th. EYSSELT,
Den Haag, 22 Juni 1902.
Vervolg
Nieuwstijdingen.
Nederl. Handelmaatschappij.
Naar wij vernemen heeft II. M. de
Koningin den heer C. J. K. van Aalst
benoemd tot directeur dér Handelmaat
schappij. met ingang van 1 Aug. a.s.
De heer Van Aalst was vroeger chef
dei- factory te Singapore,
Overreden. Aan het centraal-sto-
tion te Amsterdam werd heden een
rangeerder door een goederentrein
overreden en onmiddellijk gedood.
Noodlottige ontploffing.
In Uet laboratorium van een apo
theek in het Groot Gervat te Gent wa-
ren gisteren dc 30-jarige zoon van de
eigenares en één zijner vrienden be
zig met het nemen van scheikundige
proeven, toen plotseling een met naph
tha gevuld glas onitplofte. Beide man
nen werden op de plaats gedood. Hun
lijken zijn vreeselijk verminkt
Burgerlijke Stand.
Bevallen: 25 Juni. G. M. Hees—Lan-
gevoort ,z.: 27. P. L. voor den Dag—
Valbraclit. d.; A. J. Busé—Verbeek z.;
25. J. M. Bon—Go vers. d 26. A Mie-
zenbeek—Monnee. z.; 25. B. v. d. Vlïst-
Handgraaf. d
Overleden: 24 Juni. K. van de Stou-
we, 3 jaar, z., Glasblazersstr.; 26. J.
M. RoemerBulters, 55 j., Gasthuis-
vest; M. J. B. v. d. Steijlen, 12 m,
d., K. Lakenstr; 25 A. den Hoedt, 2j„
z. HouJtmarkt.
Stoom vaartberich ten.
Het. stoomschjip Soerabaja, van Ja
va naar Rotterdam, vertrok 25 Ju ii
van Marseille.
Het stoomschip Malang, van Java
naar Rotterdam, vertrok 25 Juni van
Marseille.
Het stoomschip Ardjoeno, van Java
naar Rotterdam, arriveerde 26 Juni
te Suez.
Het stoomschip Timor, van Batavia
naar Amsterdam, passeer do 25 Juni
Gibraltar.
Het stoomschip Solo, van Rotterdam
naar Java, passeerde 26 Juni, des na
middags. Ouessant.
Het stoomschip Koning Willem II
arriveerde 26 Juni van Batavia te Am
sterdam.
Het dubbelschroefstoomschip Rijn
dam, van de Hollaud-Amerika-Lijn,
van Rotterdam naar New-York/ vertrok
26 Juni, des nam. 4 uur, van Boulogne.
