NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Meestgelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken.
20e ./aargang
Maandag 2!) September 1902.
No. Ó905
M S DAGBLAD
ABONNEM ENTSPRIJ S
Voor Haarlem per 3 maanden1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente),
per 3 maanden1.30
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden1.65
Afzonderlijke nummers0.02
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37%
de omstreken en franco per post0.45
ADVERTENTIËN
Van 15 regels 50 Ots.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem
is de prijs der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 30 Cent per regel.
Bureaux: Gebouw Het Spaarne, ZVLider BulteilSpaiirue No.
Telefoonnummer der Redactie 600. feiernonnummcr der Administratie 122.
Intei'communale aansluiting.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE TiA MAR Azn. te Amsterdam.
Dit blad -verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère Go LDAUBE Co. JOHN F. JONES, SuccParijs 3P>» Faubourg Moncmwire.
Sïit Busaxuner 'öestaat uit
acht bladzijde ai.
M aariem's Dagblad vau29 Sept.
bevat o. a.
Do Boerengeneraals te Gronin
gen, Berlijnsche brief, De Amster-
damsche Lantaarn, Najaarsexcursie
der Uiatuurhist. Ver. te Haarlem.
Bovendien behoort hij dit nummer on
zer courant als gratis-bijvoegsel no. 108
van ,,De Zaterdagavond", letterkundig
weekblad voor jong en oud, bevattende:
Haarlemmer Halletjes, Rubriek voor
Dames, Licht en Schaduw: De Greep,
Uit het leven eener huisvrouw, door S.
het leven eener huisvrouw, door S.
C K.L., benevens de gewone rubrie
ken, afbeeldingen, oplossing prijsraad
sel en een nieuw prijsraadsel.
Buitenlandsch Nieuws
Zuiü-Atïika.
De „Fiancial News" deelt mede, dat.
de Engelsche regeering besloten is de
Charterred Company over te nemen; alle
bijzonderheden zijn nog niet geregeld,
doch bij terugkomst van den heer Beit
uit Zuid-Afrika zal een algemaene ver
gadering der maatschappij bijeen wor
den geroepen om de aandeelhouders
over het regeeringsplan te laten oordee-
len. De regeering zal zoo noodig haar
wil doordrijven; zij vond Rhodes, als vu
rig imperialist, een zeer bruikbaar in
strument aan het hoofd der machtige
maatschappij, doch Beit, die van Duit-
sche afkomst is, zou men uit vrees van
Duitsche ambities, niet langer met zulk
een invloedrijke positie bekleed willen
zien.
Central News" meldt dat Max Ernst
Henschel, een Duitsch burger, in de vo
rige week door de militaire rechtbank
in Pretoria wegens hoogverraad tot tien
jaren dwangarbeid is veroordeeld. Hen
schel beproefde in Maart 1902, nadat bij
de neutraliteitseed had afgelegd, naar
Duitschland te gaan. Bij de grens werd
hij aangehouden, terwijl op hem gevon
den werd een brief van commandant
Beijers aan Kruger en Reitz. Henschel
beweerde dat hij den inhoud van den
brief niet kende. Voor het overbrengen
was hem een belooning toegezegd van
duizend ponden sterling.
Het testament van Rhodes is te Kaap
stad onderzocht door de heeren Jame
son, Beit en Michell. Het bedrag van de
nalatenschap van den overleden finan
cier en staatsman is nog niet bekend.
In den laatsten wil wordt bevestigd, dat
W. T. Stead, die eerst heette niet tot de
executeurs te behooren en door d.r. Ja-
meson vervangen was, toch tot de uit
voerders van het testament zal behoo
ren: evenwel 'betwijfelt men wel of dit
de bedoeling van den overledene is ge
weest; Stead heeft ten minste reeds
aangeboden zich als executeur terug te
trekken.
Ttalië
Generaal Morra, de Italiaansche ge
zant te St. Petersburg, heeft aan een
banket, aldaar den 20sten September
door de Italiaansche kolonie ter eere
van de bezetting van Rome gegeven,
gezegd, dat de reis van koning Victor
Emmanuel naar de Russische hoofdstad
een uitgangspunt voor een nieuwe poli
tiek van Italië vormde.
Natuurlijk trekken "zulke woorden van
een Italiaansch diplomaat de aandacht.
En men zoekt onwillekeurig verband
tusschen uitlatingen als deze en de op
merkelijke vriendelijkheid, waarmede de
Koning van Italië heeft geantwoord op
een adres van gelukwensch uit Triest.
Onder Crispi werd nog een minister tot
'heengaan gedwongen omdat hij op den
voorspoed der irredentistische provin
cies van Oostenrijk had durven drin
ken! Nu worden de irredentisten zelfs
van het Quirinaal toegelonkt.
Oostenrijlt-Hongarije.
Keizer Frans Jozef heeft een bezoek
van een half uur gebracht aan zijne
kleindochter, de aartshertogin Eliza
beth, gehuwd met prins Windischgr&tz.
De prinses, die op reis was naar Spa in
verband met den dood der Belgische ko
ningin, keerde in Keulen op telegra
fisch verzoek van haar moeder, prinses
Stefanie, terug, na het pijnlijk incident
tusschen deze en koning Leopold bij het
lijk der Koningin. Vandaar, dat 's Kei
zers visite aan zijn kleindochter nu de
aandacht heeft getrokken. Men weet
overigens, dat keizer Frans Jozef in. te
genstelling met koning Leopold II niet
met Stefanie gebroken heeft wegens
haar huwelijk. De oude Habsburgsche
schoonvader heeft ondanks de midden-
eeuwsche begrippen en toestanden aan
zijn hof de weduwe van zijn eendgen
zoon vergeven, terwijl de eigen vader,
modern en mondain vorst van een ultra-
democratisch koninkrijk, zelfs aan de
haar zijner overleden gemalin niet.door
de gemeenschappelijke rouw kon wor
den verteederd.
De „Neue Freie Presse" maakt alweer
melding van een bergongeluk, nu in Ti-
rol, Een zekere heer Konopasewitsj uit
St. Petersburg, student aan de mijn-
school te Leoben, beklom dezer dagen
met den gids Niederwieser den Schaf-
lanemock. Bij het passeeren van een
ravijn liet het berghouweel, waaraan
laatstgenoemde zich optrok, los en de
ongelukkige deed een val van ongeveer
70 meter. Hij was onmiddellijk dood en
zijn lijk werd deerlijk verminkt terugge
vonden.
Stadsnieuws.
De gemeente als huisheer.
De bewoners van de gemeentelijke
huisjes bij het Proveniershuis zullen,
naar men weet, 'in de huur. worden
opgeslagen. Althans wanneer "de Raad
het voorstel van B. en W. aanneemt.
Die woningen zijn van zeer diverse
grootte en cius ook van verschillende
prijzen. Er zijn er, éen kamer groot,
die 80 cents in de week doen. Anderen
van f 1.20 en zoo vervolgens. Natuur
lijk zijn de voorgestelde verhoogingen
ook niet even groot.
Prettig vinden de huurders die plan
nen van opslag natuurlijk niet, maar
de meesten zullen er zich toch wel in
schikken, omdat, al zijn de huisjes zeer
ouderwetsch en missen ze daardoor
modern gemak, voor de verhoogde
prijzen, die gevraagd' worden, geen
goede woning in de ,stad te krijgen is.
Maar. er is een maar bij. De ge
meente onderhoudt de huisjes wel van
buiten, maar trekt zich van het inwen
dige, naar ons gezegd werd, niet veel
aan. Behangen en schilderen laat zij
aan de huurders zeiven over.
Allicht zullen de bewoners nu wen-
scren, dat, wanneer zij dan toch op
geslagen moeten worden, de gemeen
te, zooa-s iedere andere huisheer, hun
ook voor 't inwendige onderhoud wat
te gemoet komt. Onbillijk zou dat
niet wezen.
Haarie m's O p e r e 11 e-G e z e 1 s c hap
Naar aanleiding van het succes op 't
jongste concours te Amsterdam behaald,
gaf Haarlem's Operette-gezelschap Vrij
dagavond een Feestconcert in de groote
zaal der „Vereeniging".
Dit concert ontleende voor een niet ge
ring deel zijn belangrijkheid aan de om
standigheid dat de componist Ludwig
Felix Brandts Buys, schrijver van het
verplichte koor ,,'n Stem in Rama", zijn
toonwerk zelf zou dirigeeren. Zeker zij
nerzijds een vleiend blijk van waardee
ring voor wat dit gezelschap onder
aanvoering van zijn wakkeren dirigent
I. de Nobel te Amsterdam heeft gepres
teerd.
Ik acht het minder voegzaam hier in
bijzonderheden na te gaan in hoeverre
het den auteur gelukt is, bij de enkele
door hem geleide repetitie, geheel zijn
muzikale intentie te verwezenlijken. M.i.
zal de volle werking der forsche en
hartstochtelijk bewogen gedeelten van
het werk eerst door een zeer sterk bezet
koor zijn te bereiken. Maar toch, zoo
als het hier werd uitgevoerd, maakte de
warmgevoelde compositie een diepen in
druk, en de hulde in woorden, tonen en
bloemen, die na de uitvoering den groo-
ten sympathieken kunstenaar gebracht
werds was afgezien van al het andere
waarom wij dezen Brandts Buys veree
ren en liefhebben volkomen begrijpe
lijk. Dit is een feest op zich zelf: een
man van groote verdiensten en mis
schien nog grooter bescheidenheid met
warmte en oprechte geestdrift te zien
huldigen.
Voor 't overige bepaalde zich de taak
van het koor tot de uitvoering van het
mede op den wedstrijd gezongen koor:
,,Le Vendredi-Saint" van Gounod een
mooi en dankbaar, maar ook op het
stuk van voordracht vooral veeleischend
werk.
Voor wat de heer De Nobel in dit op
zicht met zijn koor bereikt heeft ik
zeg niet dat het de volmaaktheid is
mag hem veel lof gegeven worden.
Een zeer gelukkige keuze verhoogde
nog het feestelijke van di feestc-oncert.
Op de .eerste plaats was de kennisma
king met mej. Estella de Jongh van Am
sterdam een hoogstaangename. Mej. de
Jongh verheugt zich in het bezit van een
benijdenswaardig sopraangeluid en de
daarbij beboorende natuurlijke muzika
liteit. Bij deze gegevens moest haar
blijkbaar uitmuntend geleide studie wel
tot gelukkige uitkomsten voeren.
De proeven van haar kunst, die zij ons
te genieten gaf vonden dan ook billij
kerwijze de warmste ingenomenheid.
Van hare voordrachten noem ik slechts
de aria uit Saint-Saens' ,.Samton et Da-
lila en het teere wiegeliedje van Brandts
Buijs als het beste onder het goede.
Naast deze begaafde jonge dame trad
onze stadgenoot, de heer Carel Phlip-
peau, als tweede solist op. Verhulst's
,,Dies irae" leek mij voor zijn stemmid-
delen niet bij uitstek gelukkig gekozen.
De andere nummers: „Romance" uit
Mignon en twee liedieren van Gounod
vonden bij dezen gunstig bekenden zan
ger een waardige behandeling en bij
het publiek veel bijval.
Laat mij ten slotte vermelden, dat be
halve den componist Brandts Buijs, ook
den directeur J. de Nobel een fraaie
krans werd aangeboden.
Na afloop van de uitvoering van het
verplichte koor bestrooiden de dames
van het H. O. G. den heer Brandts Buijs
met bloemen.
PHILIP LOOTS.
zal naar wij vernemen, gedurende het
winterseizoen de Zondagavondbijeen
komsten van de afd. Haarlem van de
Ned. Chr. Geh.-Onth.-Bond, weder ge
regeld iedere Zondag avond van 8 tot 10
uur in het kerkgebouw Parklaan 17 ge
houden worden. Deze bijeenkomsten zijn
voor ieder vrij toegankelijk.
teur is, om steeds stukken van Haydn
en andere groote meesters uit te voe
ren.
Hoewel wij voortdurend ver-|
zoeken om vroegtijdige inzending, zijn
verschillende advertentiën weer zoo
laat gekomen, dat wij die hebben moe
ten laten liggen.
Beleefd herinneren wij daarom bij de
ze nogmaals aan ons verzoek om vroeg
tijdige inzending van annonces.
2 a n g q n V r i e n d s c h a p. Nadat
de dames van het Haarlemsch Operette
Gezelschap Vrijdagavond den compo
nist Brandts Buys met bloemen had-
Jen oestrooid, hieven een aantal le
den van de Koninkl. Liedertafel Zang
en Vriendschap op de gaanderij een
„Er lt.be hoch" aan, zeker tot groote
verwondering van den gehuldigde, die
aanvankelijk niet wist, waar dit van
daan. kwam.
De zangers waren ditmaal niet bij
een om te zingen, maar om de huise
lijke aangelegenheden van de vereeni
ging te behandelen. Wegens ongesteld
heid van Air. Loman presideerde de
heer J. D. Franse.
Uitvoerig bracht de heer T. C. Niep-
haus ais secretaris verslag uit over 't
afgeloopen boekjaar, waarbij natuur
lijk ook de overwinning te Amsterdam
en de daarop gevolgde feestelijke hij-
eenkomsten werden herdacht. De heer
K. van Ec'en, penningmeester, gaf zijn
verslag over de finantiën, waaruit
bleek, dat. dezen in bevredigenden toe
stand verkeeren. Een derde verslag
werd gegeven van de Spaarkas.
De voorzitter bracht het denkbeeld
ter sprake deze kas op te heffen, daar
de bepaling in het reglement, waarhij
ieder lid verplicht is, daarvan lid te
zijn, toch niet door te voeren is. Na
eenige gedachtenwisseling werd dit
punt aangehouden.
De heeren B. Langeveld. G. A. Oos
tenbroek en K. van Eden werden als
bestuursleden herkozen, en namen die
benoeming aan, Tien nieuwe wei-ken
de leden traden toe. Voor de ballotage
op a.s. Vrijdag staan er weer drie op
de liist.
De vergadering liep laat af, want
men had de leden niet bij elkaar kun
nen krijgen vóór den afloop van 't
concert van H. O. G. Zooals altijd
heerschte er op de vergadering een
aangename toon en een vriendschap
pelijke geest.
De Boerengeneraals gaan
overal heen, ze zijn nu nas weer in
Leiden en in Groningen geweest.
Gaat er uit Haarlem geen uitno'odi-
ging tot hen Tot dusver zijn, naar
vij vernemen, daaromtrent nog geen
plannen gemaakt.
We vertrouwen, dat Haarlem niet
achterblijven zal. Wij Haarlemmers
zijn toch zeker pro-Boer bij uitnemend
heid. Aan de Haarlemsche afd. van
de Zuid-Afrikaansche vereeniging zij
net initiatief
B ij eenkomsten. Met. October a.s.
Verkiezing Gemeenteraad.
In ons nummer van Vrijdagavond ver
meldden wij dat de afdeeling Haarlem
van. het Algemeen Nederlandsch Werk
liedenverbond had besloten de candida-
tuur van den heer J. W. Florijn te steu
nen. Het blijkt ons achteraf, dat wij in
deze verkeerd zijn ingelicht, en dat. het
door ons gepubliceerde wellicht alleen
de persoonlijke meening is van een of
meer der leden dezer Vereen., die zich
op een desbetreffende vraag tot hen ge
richt, als bovengenoemd, uitlieten.
Het Werkliedenverbond toch heeft be
sloten zich te onthouden.
Do or het classicaal bestuur
van Haarlem is na gehouden examen
Donderdag aan den heer P. Robijns Jr.,
de acte van godsdienstonderwijzer uit
gereikt.
Zondag zal in de Waalsche
kerk alhier eene stemming plaats heb
ben voor een predikant (vacature Prof.
Muller). De keuze zal geschieden tus-
sc-heni ds. Pi card van Arnhem en Ds.
Martin Dupont van St. Pierre de Aléron
eiland Oléron (Frankrijk).
Vr ij da ga vond vergaderde de
Protestantsche Kiesvereeniging tot na
dere bespreking der candidatuur van
Baron van Lijnden.
De besprekingen waren van huishou-
delijken aard, waarvan wij alleen mede-!
deelen. dat met alle kracht zal gewerkt
worden voor de propoganda van dezen
candidaat.
Tévens vernemen wij en deelen dit
onder voorbehoud mede dat de Soc.-
Dem. ditmaal geen eigen candidaat zul
len stellen, doch de candidatuur steunen
der a.-r. partij, terwijl vrij zeker mede
gedeeld kan worden, dat de Roomsch-
Katholieken den heer Baron van Lijn
den zullen steunen.
Ter aarde bestelling. Heden
morgen had te Overveen onder tal
rijke blijken van belangstelling de
plieclrtige teraardebestelling plaats
van het stoffelijk overschot van wij
len den heer F. W. R. Grippeling, in
leven wethouder van Bloem end aal.
Tal van kransen dekten de lijkbaar
Daar waren er o.a. van den Burge
meester, van den Raad, van den
Secretaris der gemeente en van Bloe-
mendaal Commando, van welke ver
eeniging de overledene vice-president
was. Ten teefeen van touw was het
Raadhuis hedenmorgen gesloten. De.
deelneming in het dorp was alge
meen.
Alvorens het stoffelijk overschot
des overledenen aan den schoot der
aarde werd toevertrouwd, werd in die
R. K. kerk, in tegenwoordigheid van
de familie, van den Burgemeester,
vele Raadsleden en tal van vrienden
en kennissen van den afgestorvene,
eene plechtige Requiem-Mis opgedra
gen.
Na afloop hiervan had de begrafe
nis plaats. Aan de geopende groeve
werd niet gesproken.
Om half elf was de plechtigheid af
geloopen en verlieten alle aanwezi
gen den doodenakker, overtuigd dat
een eerlijk, rechtschapen, rondborstig
en goedhartig man was ten grave ge
daald.
Zijn assche ruste in vrede!
Vr ij dagavond is hier ter
stere een. R--K. Dames Zangkoor op
gericht, onder leiding van den heer
N. H. Andriessen. 46 leden traden
toe. Het voornemen van den direc
A.s Zondagmorgen ie half elf uur
zal onder de plechtige Hoogmis ter ge
legenheid van het aanbiddingsfeest in
de St. Jozefskerk alhier de Mis, gecom
poneerd door den heer N. H. Andriessen,
onder diens leiding door het „Te Deum
Laudamuskoor ten gehoore gebracht
orden.
Naar wij vernemen is alhier opgericht
een R. K. Mannenkoor, bestaande uit de
koorzangers van Onze Lieve Vrouw,ekerk
aan het Spaarne. Als directeur zal op
treden den heer Jac. de Jong.
In het douch«badhuis z ij u
de afgeloopen week 489 baden geno
men.
N a a r w ij vernemenis de li eer
Bouwer bij de viering van zijn 25jarig
lidmaatschap van Haarlems Zangge
not niet alleen tot lid van verdienste
benoemd, maar is hem ook door de
werkende leden een niet zilver gemon
teerd' inktstel geschonken.
En dat had hij waarlijk wel verdiend
want van die 25 jaar 'is hij 16 jan-
penningmeester geweest, gewoonlijk
hij zangvereenigingen geen gemakke
lijke functie
1-Iet onderzoek oveV de ver
lofgangers uit Haarlem en omliggen
de plaatsen, aan wie in dit jaar uitstel
van deelneming aan de inspectie is
verleend, zal plaats hebben in den Doe
len alhier op Donderdag 4 December
a.s. des morgens ten 11.30 uur.
Naar wij vernemen is onze
stadgenoot, den heer Wolfrath, het
laatst werkzaam geweest zijnde aan de
Centrale Werkplaats der H. IJ. S. M. be
noemd tot hoofdopzichter der Deli-
spoorweg-maatschappij.
Uil de Omstreken.
Zandvoort.
Met ingang van 1 October a.s. zal
het Post- en Telegraafkantoor alhier
geopend zijn op werkdagen des voor-
middags van 8 tot 11.30 uur en des
namiddags van 12.30 tot 2.30 en dan
van 4.30 tot 7 uur. Op Zon- en feest
dagen des voormiddags van 7.30 tot
8.30 en des namiddags van 12.30 tot
1.30 uur.
De busl'ichtingen blijven onveran
derd, behalve oie van 6.46 namiddags,
welke vervalt. Tevens vervalt de bus-
lichting der brievenbussen, die met
die van 6.46 van het hoofdkantoor in
verband staan.
Vrijdag 26 September il. brachten
de Zandvoortsche schuiten versche
viscli aan. Besomming f6.50 tot f 11.50.
De prijzen dier visch waren tong f 0.40
tot 1.20, malerei? f 0.15 tot f0.20 per
stuk bakschol f 1.80 en scharren f2.30
per mand.
Met het oog op de eventueele ver
grooting van de Centrale „Kennem er-
land" te IJmuiden der Eerste Neder-
landsclie Electriciteiis-Maatschappïj is
door de directie dier maatschappij aan
de eigenaars van villa's en andere
woonhuizen alhier een circulaire ge
richt, waarbij gevraagd wordt, om
hijald'ien eene electrische installatie
voor het badseizoen 1903 wordt gc-
wenscht, daarvan vóór 15 Oct. a.s.
aangifte te doen aan het bureau in de
Passage alhier. Deze vraag is gedaan
I en einde een zekeren maatstaf voor de
uitbreiding te hebben.
Evenals in vorige jaren zullen ook
in den aanstaanden winter in ,,Ons
Huis" alhier een ti'ental lezingen wor
den gehouden en wel door de navol
gende heeren op den dag en over net
onderwerp achter hunne namen ver-
meld.
Ds. J. A. Gertli van Wijk, predikant
te Bennebroek, 30 October 1902, ,,De
Wederdoopers".
Dr. H. J. Poutsma, ex-directeur dei-
ambulance van Ch. R. de Wet, 13 No
vember 1902, ..Een Muziekavond".
Ch. R. de Wet".
G. I-I. G. von Brücken Fock, 28 No
vember 1' Een muziekavond".
Ds. S. Ulfers, predikant te Rotter
dam. 11 Dec. 1902, „Een pastorale
Novelle".
Ds. G. Hulsman, predikant te Zand-
voort, 8 Jan. 1903, „Tolstoï als karak
ter".
Prof. dir. C. H. van Rhijn, hoog
leeraar te Groningen, 14 Januari 1903,
,Rome en Pompéji" (met lichtbeelden).
R. P. J. Tutein Nolthenius, redac
teur van de .Gids", 29 Januari' 1903,
..Iets over Amerika" (met lichtbeel
den).
J. Th. Schuhmacher, hoofdi der
school B te Zandvoort, 12 Februari
1903. 't Pauweveerke van J. J. Cre-
mer".
Ds. J. J. van Nort, predikant te Am
sterdam, 26 Februari 1903, ,,'t Is
Oranje, 't bliift Oranje".
II. van Breemen, piano; A. H. de
Harto«- theol. doet.., piano; mej. II.
Hulsman, zang; en dir. S. L. Scnou-
ten, viool, 12 Maart 1903. Muziekavond.
Uit bovenstaande lijst kan men zien.
dat er variatie genoeg is en tevens
dat ons genotvolle en leerrijke avon
den wachten.
IJmuideii.
Heeft men in Bloemendaal Donderdag
avond in het duister gezeten, den vol
genden avond heeft men ook hier het
electrisch licht weer eens plotseling zien
uitdooven, gelukkig dat het ruim een
kwartier later weer begon te branden.
Beverwijk.
De levering van 15000 lange turven ten
behoeve der gemeente is bij publ. aan
besteding gegund aan C. Verhorst alhier
voor 4.80 per duizend; de korte turven
aan de wed. .T. v. d. Does (30.00 stuks),
voor f 5 per 1000.
Het aantal ingeschrevenen voor de
Nationale Militie, lichting 1903, bedraagt
Binnenland.
Pest te Alexandrië.
De minister van binnenlandsche
zaken:
Overwegende, dat, volgens ingeko
men ambtsbericht, de Aziatische cho
lera te Alexandrië voorkomt;
Gelet op de wet van 28 Maart 1877
(Staatsblad no. 35), laatstelijk gewij
zigd bij de wet van 21 Juni 1901 (Stbl.
no. 157);
Heeft goedgevonden:
lo. Alexandrië besmet te verklaren
wegens Aziatische cholera;
2o. het aantal dagen, bedoeld in het
eerst© lid van art. 8 van bovenge
noemde wet, te bepalen op tien.
De lieer Van Kol over Atjeh
De heer Van Kol schrijft in het Volk
een artikel, waaraan wij het vol
gende ontleenen
Zeker, in de beoordeeling der toe
standen, vooral in net verre, nog veel
te weinig bekende, Indië kon ik mij
vergissen, doch in den regel werd ik
versterkt in mijn vroegere inzichten.
Alleen de vraag van oorlog of vrede on
Atjeh maakte een Uitzonderingdoch
met principes heeft dat niets te maken;
dat zijn feiten, waarbij men zich moet
neerleggen, evenals bij de nederlaag
der Roeren in Zuid-Afrika.
Mijn beginsel bleef onaangetastde
A'jeh-oorlog blijft „onrechtvaardig",
al zijn onze wapenen het sterkst geble
ken. Het afwentelen der kosten van
Nederlandsche veroveringsoorlogen op
den. hongerlijdenden Javaan blijft
„prostitutie der nationale eer", al er
ken ik dat doch dit. alleen in de al
lerlaatste jareu terugtrekken onmo
gelijk is geworden en de oorlog in de
gewesten, die ik bezocht, Groot-Atjeh,
de Noordkust en de Oostkust 1) zijn
einde nadert. Hoevelen hebben even
zoo in de onoverwinnelijkheid der Boe
ren geloofd, en mag men dezen be
schuldigen van dien landenröof goed
te keuren, nu zij eindelijk erkennen
moeten dat de Boeren het onderspit
moesten delven?
Is echter blijkens de laatste gevech
ten de vrede minder nabij dan ik door
eigen oogen meende te zien Dat zal
de naaste toekomst ons zeggen, Van
misleiding door generaal Van Iieutz en
een groot aantal officieren en soldaten
is geen sprake. Wie een blik op de
kaart werpt, en de door mij uevolgde
reisroute nagaat, moet dadelijk gevoe
len, dat het onmogelijk is. zulk uitge
strekt terrein schoon te houden van
vijanden. Meer dan 370 Kilometer, een
afstand gelijk aan dien van den I-Iaag
naar Parijs werd door mij, voor een
gedeelte zonder dekking, ongewapend
te paard afgelegd terwijl 240 kilometer
langs zee werd gevaren. Die weg over
