Tweede Blad,
Behoorende bij
„Haarlem's Dagblad"
van
Woensdag 19 November 1902
Mr. 5949
Stadsnieuws.
Spectacle Concert V arié.
Niettegenstaande het koude weder
waren de leden Zondag-avond in dich
te drommen. opgegaan naar het Bron-
gebouw om bij 1e wonen het spectacle
concert Varié, dat aldaar onder leiding
Concert Varié, dat daar onder leiding
van Max van Gelder uit Amsterdam
werd gegeven. En niemand voorzeker
zal zich deze gang beklaagd hebben,
want het concert schonk den aanwezi
gen een!'.ge zeer genoeglijke uurtjes.
Het fraaie zeer afwisselende program
ma viel algemeen in den smaak. Er
was dan ook voor „elk wat wils". Aan
muziek, zang, dressuur en acrobatiek
was een plaatsje gegund. Eu alle num
mers voldeden ten zeerste. Vermelding
dient vooral het optreden van Marcel-
la met haar kunstig gedresseerde pa
pegaaien en kraai. Aardig was het
te zien. hoe op haar bevel deze leer
zame vogels tal van kunststukjes, o.a.
wielrijden op een draad door de zaal,
etc. verrichten.
Voor deze mooie staaltjes van dres.
seorkund werd Miss Marcella dan ook
luide.en welverdiend hulde gebracht.
Voorts mag niet onvermeld blijven
het optreden van de hand-acrobaten
„The Shadow Brothers", die door
vlugge, mooie en behendige toeren de
aanwezigen in bewondering brachten.
Zelden hebben wij zoo correct en keu
rig verschillende m'oeielijke toeren,
van groote kracht en lenigheid getui
gende, ten uitvoer zien brengen. Een
luid applaus viel hun dan ook ten
deel.
Veel succes hadden ook het beroemd
Deensch Mannen-Zang-Quintet en de
bekende humorist Leon Boedels.
Summa summarum was het oen
avond vol genietingen, waarvoor aan
de directie van het Brongebouw een
woord van dank niet mag onthouden
Worden.
Uit de Omstreken.
IJinniden.
Zondag middag is hier een stoom
boot binnengekomen, die wegens qua
rantaine maatregelen niet voor Maan
dagmorgen mocht opvaren, ter bewa
king van deze boot zijn nu voor de
eerste maal de zeven electrische lan-
laarns ontstoken, die bij de ligplaats
roor quaran'aineschepen geplaatst zijn,
»m het politietoezicht gemakkelijker te
(naken.
Zandroort.
Zondag werd alhier op hef, veld te
Bendveld, een voeibal-match gehouden
tuf schen Z. V. V. en Ajax uit Haar
lem. De Zandvoorters hebben gewon
nen met 53. Uok de andere club,
V.I.O.S., van hier speelde op het ter
rein daarnaast gelegen tegen A.D.-
V.E.N.D.O. 2 uit Haarlem. Eerstge
noemde vereeni.ging won met 50.
Zaterdag heeft de werkman B. in
dienst van den aannemer J. A. Kaub
alhier, het ongeluk gehad bij het om
gooien van eeri wagen met zand te val
len en den wagen op zijn rechter on
derbeen te krijgen, waardoor hij een
zware beenbreuk bekwam.
Nadat liet been door dr. Gerke gezet
en verbonden was, werd hij per rij-
tuüg naar zijn woonplaats, Halfweg, ge
bracht.
Sport en Wedstrijden
Voetbal.
Stand der competities op heden luidt
als volgt:
Stand der 1ste klasse competitie afd.
I A.:
Doel
Club
a
V
O o -< H y
f
H. V. V.
5 4
1 0 22 5 1.80
Sparta
3 2
1 0 8 3 1.67
Ajax
6 2
2 2 11 10 1.
Haarlem
4 1
2 1 10 16' 1.—
R. A. P.
5
2 3 7 15 0.40
Velocitas
3
3 4 13
Stand dier 1ste
klasse
competitie Ai'd.
I B.:
Volharding
5 4
1 11 4 1.80
H. B. S.
5 3
2 15 6 1.60
H. F. C.
6 3
0 3 15 11 1
Rapiditas
6 2
1 3 14 20 0.83
Quick
4
2 2 6 13 0.50
Hercules
4
4 7 14
UIT HAARLEM.
VictoriaExcelsior 124.
Haarlem III—O. V. V. 2—0.
Hockey.
Uitslagen van de Hoclcey-wedstrijden
te Heemstede. 1ste Ronde:
Haarlem II—Mixed, 4—2 gewonnen;
Haarlem I—Delft, 3—2 gewonnen; Am
sterdam I—Rotterdam, 5—0 gewonnen;
LeidenAmsterdam II, 31 gewonnen.
2die Ron.de: Haarlem I—Haarlem II,
4—2 gewonnen; Amsterdam I—Leiden,
11 gewonnen; bij loting gew. door Lei
den.
Beslissing: Haarlem I—Leiden, 4—1 ge
wonnen.
Koloniën.
Welvaart inlandsche bevolking.
Bij besluit van den Gouverneur-Gene
raal van 15 October 1902 No. 31 is be
paald, dat een onderzoek zal worden
ingesteld naar de oorzaken van de min
dere welvaart der inlandsche bevolking
op Java en Mado,era, met uitzondering
van Vorstenlanden en de particuliere
landerij en.
Bij hetzelfde besluit is de leiding van
het bovenbedoelde onderzoek opgedra
gen aan een hoofdcommissie, welke in
de eerste plaats tot taak zal hebben een
leiddraad samen te stelilen en aan de
Regeering in te dienen, aan de hand
waarvan het onderzoek zal moeten ge
schieden door de betrokken hoofden van
gewestelijk bestuur, bijgestaan door de
hun ondergeschikte Europeesche en in
landsche ambtenaren en door zoodani
ge andere ambtelijke of particuliere per
sonen als daarvoor naar bun me en In g
in aanmerking komen.
Verder zijn benoemd in de bovenbe
doelde commissie: tot lid tevens voor
zitter, de heer H. E. Steinmetz, resident
van Pekalongan; tot lid, tevens secreta
ris, de heer H. J. Heijting, controleur
bij het binneniandsch bestuur op Java
en Madoera; tot lid, de heeran: Raden
mas Adipati Ario Adiuingrat, regent van
Dernak; A. H. van Geyt, lid van het be
stuur van de Factorij der Nederlandsche
Handelmaatschappij; dr. J van Breda
de Haan, ambtenaar kruidkundige, chef
van de tweede afdeeling v.an 's lands
Plantentuin te Buitenzorg; J. C. Hey-
ning, hoofd-ingeaiieur dier tweede klasse
bij den waterstaat en 's lands burgerlijke
Openbare Werken; J. P. A. A. van Hou-
tum, hoofdadministrateur van de maat
schappij tot exploitatie v.an het land
Semplak, president der Bataviasche
Landbouwvereeniging; mr. M. S. Koster,
leeraar in de rechtswetenschap aan de
opleidingsschool voor inlandsche amb
tenaren te Bandoeng; Raden Toemeng-
goeng Ario Kromo Djoji Adinegoro, re
gent van Ngawi; B, H. H. Ravenswaay,
gepensionneerd hoofdambtenaar, laatste
lijk .resident van Madioen.
Ten slotte is bepaald dat de commis
sie eventueel vergaderen zal te Pekalon
gan of elders, indien dit door den voor
zitter dier commissie wenschelijk wordt
geacht.
Cholera.
De cholera te Semarang, zoo lezen
wij in de Locomotief van 13 October,
eischte gedurende de twee afgeloopen
etmalen 26 nieuwe slachtoffers onder
de inlanders en Chiineezen, die ge
deeltelijk in het cholera-hospitaal
van Kali-Baroe werden opgenomen,
terwijl eenigen die opname weiger
den.
Tot en met hedenmorgen half 12
werdlen dolor de desinfectie-brigades
elf huizen in verschillende kampongs
ontsmet.
Onder de Arabieren kwam gisteren
een geval voor met doodelijken af
loop.
Zondagmorgen kreeg de gegageer-
de militair Duits, als zieken-oppasser
in dienst van het militair hospitaal
alhier (besmettelijke afdeeling), een
aanval en hij werd in genoemde af
deeling opgenomen, waar hij in den
namiddag overleed.
In verschillende wijken, o.m. op
Gendingan, Pontjol, Blakangkebon,
Petekan, werden sedert een paar da
gen de sloten langs den weg uitge
diept; de modder meit het daarin ver
mengd vuil en afval van diroge bla
deren enz. wordt eenvoudig aan de
kanten gedeponeerd, hier en daar
voor huizen, die vlak aan den weg
liggen.
Aangezien in deze ongezonde tijden
vooral zindelijkheid moet worden_.be-
tracht, vestigt ,,De Locomotief" hier
op de aandacht van de politie.
In de „Semarang Ct." van 14 Odt.
lezen wij:
Onze stad begint nu werkelijk te
gelijken op een vil le morte. Ver
scheidene families die .daartoe eenigs-
zïns in de gelegenheid zijn, hebben
wijselijk een goed heenkomen gezocht
in het gebergte en andere plaatsen
waar de gezondheidstoestand beter
is dan hier, (te midden van een ont
zettende hitte, stof en de gevreesde
ziekte .die overal rondwaart.
Al vroeg in den avond zijn de
meeste huizen potdicht en op d:e an
ders drukke heerenwegen is het stil
en doodsch haast geen sterveling te
be-kennen.
Binnenlanders, die gewoonlijk hier
wel eens overkomen voor zaken of om
het hoogst noodiige in te koopen,
blijven verstandig waar zij zijn en
wagen zich niet in de besmette stad.
..Last, not least", algemeene malai
se bij dei kleinhandelaren en toko
houders, waar in dezen tijd hoege
naamd niets omgaat.
Treuriger kan het niet!
Uit de officieele tiendaagsche rap
porten, opgenomen in de ...Tava Ct.",
zien wij dat van 21 tot 30 September
te Pohtianak 69 .gevallen van cholera
voorkwamen, waarvan 68 doodolijk,
terwijl van 110 dezer te Soerabaja
118 gevallen, 76 doodelijk, werden ge
constateerd.
Uit Salatiga wordt geschreven aan
het „Bat, Nbl.":
Eindelijk vielen na maanden lange
droogte de eerste regenbuien en geluk
kig ook, want de cholera liét zich
hier leelijk aanzien. In de naburige
kampongs kwamen nog steeds geval
len voor; het garnizoen bleef tot nu
toe verschoond, dank zij den goeden
maatregelen, die bij de eerste geval
len dadelijk genomen werden. Door
dat Semarang besmettelijk is ver
klaard, komen verscheidene Sema-
rangers hie>r een kouden neus halen
om de gevreesde ziekte te onlfcloopem.
De hotels zijn thans overvol.
B i n n e n I a n cl.
Verhoogde inkomsten belasting
In een Amsierdamsche correspon
dentie aan de N. Rt. Ct. komt de vol-
g'eude verzuchting voor over de ver
hoogde inkomstenbelasting aldaar
De voor het volgend dienstjaar ver
hoogde inkomstenbelasting doet reeds
nu haar invloed gevoelen op dat deel
der bevolking, hetwelk door ambt ol
betrekking gebonden is aan de stad,
als vaste woonplaats. Het zijn de ge
zinshoofden, die in huur-boven- of be
nedenhuizen wonen van tusschen de
40U en 600 gulden 'sjaars. Het schijnt
onder do huiseigenaren dil jaar af
spraak te zijn, hun slachtoffers op te
slaan, en het feit, dat dit juist thans
geschiedt, mag gereedelijk worden in
verband gebracht met de omstandig
heid, dat zij don hen verwachteuden
hoogeren aanslag in de gemeentebelas
ting op hunne huurders willen ver
halen. Het moge zijn, dat op den
duur hooge gemeentebelastingen de
waarde der perceelen zullen verlagen,
lot een zekere grens spot d.e practijk in
deze met de theorie. Althans wij, in
Amsterdam, voor wie de zegeningen
van het forens-zijn met is weggelegen,
zullen nu van twee- kanten worden be
sprongen, door den fiscus en door de
huisbazen.
De zegeningen van het forens zijn
r= ook in deze de rijkswet tegenover
de gemeenten niet te karig geweest
door te hunnen aanzien een aanslag
toe te staan' I< er in derdaad wel een
gezonde reden om van diegenen, die
wel hun inkomen in de stad verdienen,
maar het. elders verteren, minder te
heffen dan van den stedeling, die bij
zijn zaken woont en wat hij er uittrekt
ook in de stad verteer! Zou er niet
veeleer reden zijn, deze laatste te ont
heffen ten koste van cle eersten, door
dat zij reeds door hun wonen in de
stad en hunne verteringen aldaar in
direct. den welstand dw gemeente be
vorderen, wat de forensen niet of bijna
niet doen Waar nog bijkomt, dat 't
forensschap voor de gemeenschap ze
delijke nadcelen meebrengt die van
overheidswege niet behoo.re.ii te worden
in de hand gewerkt. Een forens is een
halfslachtig wezen, hij heeft geen
eigenlijke woonplaats, waar hij zich
wezenlijk hechten kan. Aan het open
baar leven in de gemeente waar hij
den zetel heeft van zijn zaken neemt
hij geen deel. Zijn naam komt niet
voor in het. adresboek. Ten aanzien
van alles wat door deze of gene Groen
van burgers uit gemeenschapsgevoel
wordt opgericht en in stand gehorlon
in het algemeen belang, of in de" dei-
misdeelde klassen, wordt op zijn m 'de
werking geen beroep gedaan. Men
kan zijn huis niet eens voorbijgaan, lp i
heeft geen huis. In commissies, c<-l-
leges, welke zich de behartiging der ge
meentebelangen voorstellen, kan hij
niet verkozen worden. Voor hem is
de stad niets meer dan het oord, waar
hij zijn brood verdient, zijn fortuin
maakt, maar aan hetwelk hij den rug]
toekeert als hij zijn gelden gcin-
casseerd heeftMoge althans bij de
overdenking door B. en W". omtrent
de wenschelijkheid eener verhooging
van de beursbelasting gelijk door
den heer Sutorius is voorgesteld het
denkbeeld om de forens-beursbezoekers
dubbel te treffen, ernstig worden over
wogen.
Gemengd Nieuws.
luuger's gedenkschriften.
VERVOLG.
In zijn verhaal over de conferentie
te Bloemfontein zegt hij, dat Milner
van den beginne af niet bet minste
verlangen toonde om tot een overeen
komst te geraken.
Kruger merkt clan op, dat de loop
en de wisselvalligheden van den oor
log niert tot zijn herinnering behooren,
daar hij uiet persoonlijk' aan den
strijd deelnam; wel beschrijft hij zijn
onafgebroken en ijverigen arbeid om
de Boeren van raad te dienen en te
troosten; ziju aarzeling om vrouw en
buis te verlaten, toen de Engelschen
Transvaal overstroomden; en de bitter
heid van zijn vertrek naar Europa.
Het was hem echter een troost de
regeering te kunnen overlaten in de
handen van zulke trouwe mannen als
Schalk Burger, Reitz. Louis Botha en
De la Rey, die zonder wankelen den
edelen president Steijn tot het einde
toe hebben gesteund. Met grooten lof
gewaagt, president Kruger van de
vriendelijke s-oedheid van den com
mandant. en de officieren van ..De Gel
derland"; hij beschrijft breedvoerig de
reis, de geestdriftige ontvangst op het
vasteland en maakt zonder commenta
ren. melding van bet telegram van
den Duitschen Keizer, dat deze liem
niet kou ontvangen, omdat hij op de
jacht moest.
Kruger besluit: „Ik zaï den inoed
niet verliezen, hoewel cle vrede niet is
als de burgers dien hebben gewensclit;
want ik ben overtuigd, dat God zijn
volk niet zal verlaten, zelfs als schijnt
dat vaak bet geval te zijn".
Kruger dicteerde zijne gedenkschrif
ten aan H. C. Bredell, zijn particulie
ren secretaris en Piet Grobler, onder
staatssecretaris van Transvaal. Bre
dell en Grobler stelden hunne aantee-
keningeai ter hand aau dominee Sho-
walter. die ze heeft uitgegeven, na
verscheidene weken in voortdurend
overleg met Kruger te Utrecht geweest
te zijn.
In een noot zegt Showalter: Kruger
verklaart dat z'n voorouders oorspron
kelijk uit Duitschland' kwamen, maar
hij weet niet uit welke plaats. Hij
weet alleen dat de stichter van den
Afrikaanschen tak der familie met een
Fransche vrouw huwde en wegens
zijn godsdienst verplicht was het land
t3 ontvluchten.
Bij de bespreking van het Britsche
interregnum na de annexatie in 1877,
vertelt Kruger van de bijeenkomst van
burgers te Wonderfontein, waar de
burgers zeer geestdriftig waren en den
tijd gekomen achtten om den oorlog
te beginnen. Hoezeer ik mij verheug
de," zegt Kruger, „over de eenstem-
