Tweede Blad,
behoorende bij
gyHote.rSem'® ÊlagtalssujJ»*
vao
Woensdag 26 Nov.. 1902,
Mo. 5955
Comfortabel reizen per
spoor.
Bij Cassell Co. te Londen is een
boekje over Siberië verschenen. Het is
niet veel meer dan 'n reisbeschrijving
van 't land om en bij den spoorweg,die
van west naar oost het land door
snijdt, en de naam van hot werk, The
real Siberia, is dan ook wel wat al te
weidsch.
Deze Engelschman maakt er geen
geheim van, dat hij met Britsehe
vooroor doelen tegen al wat Russisch
is, zich op reis begaf en dat hij zich
voorstelde, te zullen worden getrof
fen door weerzinwekkende 'tooneelen
van mishandelde veroordeelden en
tot wanhoop gebrachte ballingen.
Maar niets van dat alles heeft hij
gezien en van de ontbering, die hij
vermoedde te zullen hebben op de
halfbevroren steppe, is a.1 heel weinig
overgebleven.
De man is vol enthousiasme over
wat hij aanschouwde en vooral over
de kansen voor economischen voor
uitgang, waarin Siberië zich mag
verheugen. Natuurlijk heeft het Rus-
(si'sche regeeringsstel'siel niet fin alle
opzichten zijn sympathie en op zijn
uitstapje terzijde van den spoorweg
Mandsjoerije in, had hij enkel© ge
vaarlijke momenten te doorstaan,
maar over het geheel en in het groot
beschouwd, leverde de reis dwars
door Siberië, hem niets dan genoegen
op, en aan comfort ontbrak het hem
nimmer.
In het laatste hoofdstuk vertelt hij
het volgende over de thuisreis. ,,Ik
kwam naar de westersche wereld Ifce-
rug met den exprestrein, die twee
maal 's weeks van ïrkoetsk stoomt
naar Moskou. Toen ik oostwaarts op
weg ging, was Siberië in zijn eerste
zolprglorie, maar nu had ik van af
het Khingangebergte op de grens van
Mandsjoerije toit ik de grens van
Duitschland bij Eydtkühnen en Wir-
ballen passeerde, niets dan een witte
wildernis met kale hoornen en vlak
ten, als stille zeeën van sneeuw. De
stations langs de lijn zagen er onge
zellig en verlaten uit.
„Maar het reizen zelf! O, die goede
luidjes, die in den Schotschen expres-
trein een mooien restauratiewagen
hebben gehad en die er over praten,
hoe goed ze hebben gedineerd en hoe
weelderig men tegenwoordig reizen
kan! Ze moesten eens van ïrkoetsk
naar Moskou sporen, dan zouden ze
eerst weten, wat echt spoorwegcom-
fort is.
„De lurein was niet lang. Eerst had
men de zware machine, dan één eer
ste klas waggon, twee wagens tweede
klasse, een restauratie-rijtuig en een
compartiment voor koken, goederen
vervoer, etc. De trein was weelderig
ingericht, en van het kleine aantal
reizigers ëersite-klasse, had ieder een
coupé voor zich alleen, met dubbele
ramen, om de koude buiten te hou
den; een massa warm-waterpijpen en
een thermometer aan den wand, om
de temperatuur naar te regelen; een
schrijftafel, eed stoel, een verplaats
bare electrische lamp meit groene
kap en twee electrische schellen, één
voor den waggonbediende en één voor
de restauratie.
Eiken avond maakte de bediende
't gemakkelijke, zachte en zindelijke
bed in orde, waarvan het linnen drie
maal in de week verschoond' wordt.
Een drukje op de schel in den vroe
gen morgen, en een jongen bracht een
kopje thee. Tien minuten later werd
er geklopt, en de bediende bracht uw
laarzen binnen, diie hij had gepoetst
en zei, dat het had klaar was!
„Daar de zware wagens over breed1
spoor rijden, schudt d'e trein weinig,
trouwens d© snelheid is niet meer dan
dertig mijlen in het uur, en zonder
ongelukjes beb ik mij iederen mor
gen op de re-is kunnen scheren.
„Van het bad in de coupé terugge
keerd, vond ik bet bed verdwenen, de
ruimte gelucht en geveegd. Aan het
eind van d'en waggon ligt een klein
vertrek met glazen deuren, waar men
men heerlijk van het uitzicht kan
genieten. De restauratie was gezellig
ingericht met kleine tafeltjes én
stoelen, een piano aan den éénen en
een bibliotheekje aan den anderen
kant.
„Buiten had men iets van 40 gr. F.
vorst, maar de temperatuur in de rij
tuigen werd gehouden op omsltreeks
65 graden F„ voor mijn smaak wiel
wat warm, maar de Russen zijn er
aan gewend. Hoe de spoorwegadmi-
nfistratie geldelijk uitkomt met diezen
Siberischen spoorweg is een wonder.
De heele reis kost eerste klasse f 96
en tweede klasse f 60, maar Rusland
wil nu eenmaal al het snel vervoer
tusscheh West-Europa en het verre
Oosten tot ziich trekken. En als ge
per boot van Londen gaat naar Shan-
hai neemt dat 36 dagen tegen een
prijs van f 800f 1000. Reist men van
Moskou naar Wladiwostok met den
exprestrein, dan kan men van Lon
den Shanghai ih 16 dagen bertefiken
en betaalt eerste klasse ongeveer
f 400 en tweede f 240.
„Wij rolden verder en verder, dag
op dag, en om ons was het verlaten,
wintersche Siberië, maar binnen in
de wagens was warmte en licht en ge
zelligheid. Wij wiaren op 1 November
1901 uit ïrkoetsk vertrokken en
stoomden op 9 November het groote
station van Moskou binnen.
Binnenland.
Onwillige schutters.
Onlangs is melding gemaakt van een
drietal jongelieden te Oude Pekela, die
weigerden te schutteren in de hun ver
strekte kleeren, omdat deze, volgens hen,
vuil waren en gedragen waren door een
overleden teringlijder. De schuttersraad
veroordeelde hen tot geldboete. Ze gin
gen in beroep bij Ged. Staten, tegenover
wie zij in hun beweringen volhardden.
De commandant der schutterij te 0. Pe
kela verklaarde, dat de afgelegde klee
ren gereinigd en, zoo noodig, hersteld
worden en dat hij aan den gemeente-veld
wachter last had gegeven de uniform
van bedoelden teringlijder te vernietigen.
Het college van Ged. Staten, uitspraak
doende, heeft den schuttersraad in het
gelijk gesteld en de appellanten tot de
hun opgelegde boete, plus de kosten,
veroordeeld.
Gevolgen van sneeuwballen gooien
De 13-jarige zoon van den burge
meester van Lochum, nabij Neuwied
raakte bij het sneeuwballengooien,
een 14-jarigen schoolmakker met een
sneeuwbal, waarin zich een steen be
vond, in het linkeroog, welks zien
kracht daardoor aanmerkelijk werd
verzwakt. De vader van den gewonde
diende een eisch in tegen den burge
meester als vader van den dader tot
betaling van de genees- en verzor-
gingskosten, waarvoor hij 207 mark
vroeg en van een levenslange rente
van 60 mark per jaar.
De rechters zegden den eisch toe,
omdat de getroffene door verminde
ring der zienkracht in zijn latere
werkzaamheid zou worden beperkt.
Sport en Wedstrijden
Het feit, dat de heide Sussex backs,
Fry en Smiff, van elkander geschei
den zijn, na jaren te zamen de ach
terhoede gevormd te hebben, aange
zien Fry in het vervolg zijn heil in
de forwards linie moet zoeken, geeft
hen gelegenheid in de Engelsche
sportbladen liederen aan elkaar te
wijden, waarin zij hun scheiding be
treuren en elkander verheerlijken.
Een der bladen geeft zelfs een plaat
over het geval waarbij Smiff, begeleid
door harmonicaspelers, zijn cantate
voordraagt en Fry in droef gepeins
zit te luisteren!
De „Geïllustreerde Sportrevue", van
wier aanstaand verschijnen wij reeds
melding maakten, zal wat de rubrie
ken voetbal en cricket betreft, onder
redactie komen van den heer J. A. N.
Knuttel, medewerker van het Sport
blad.
De p r op aganda- c om missie van den
N.V.B. behaalde een succesje bij de
Maatschappij tot Exploitatie van
Staatsspoorwegen.
Op haar verzoek heeft de maat
schappij besloten om aan leden van
voetbalverenigingen die zich op een
gezelschapskaart haar een andere
stad begeven hebben, ieder afzonder
lijk terug te keeren.
De wielerbanen te Nice, Cannes,
Oran, Algiers, Rome en Napels zijn
reeds begonnen met openingswedstrij
den. Daar begint n ueerst het ren-
seizoen.
Koloniën.
Borneo.
Blijkens een van het gewestelijk
bestuur der Zuider- en Oosterafdee-
ling van Borneo ontvangen telegram
van 21 October, hebben de patrouil
les, welke van 7 tot en met 14 Octo
ber in den omtrek van Priok Tjahoe
uitrukten, geen vijandelijke ontmoe
tingen gehad. De waterstand is on
gekend laag.
Aan een van den resident van Me-
nado onder dagteekenfing van 11 Oc
tober ontvangen telegram wordt door
de Java Ct. het volgende ontleend:
Politieke toestand gunstig. Ook in
hefi landschap Bolaang-Mongondou
is vooruitgang te bespeuren. In het
djogoegoeschap Esang (Talauetr-ei-
lan) is de rust hersteld.
Wij onitleenen het volgende aan de
in de Java-Ct. opgenomen mededee-
lingen nopens den gezondheidstoe
stand, d© weersgesteldheid, den land
bouw, enz. in de afdeeling West-N. -
Guinea over de maand Juli 1902:
Gezondheidstoestand. Te Fak-fak
gunstig.
Weersgesteldheid. Regenachtig.
Cultures. De stand dër door de be
volking geplante eenjarige gewassen
was door gebrek aan regen ongun
stig.
Handel. Het pauwenvervoer was
door het ongunstige weder van wei
nig belang.
De Minahassa.
Wij lezen in de Java-Bode oa.. het
volgende:
„Over de zaken in de Minahassa
hebben wij eenigen tijd gezwegen,
omdat wij die afdoende toegelicht
achtten, het laatst door de stukken
van „Nog een Menadonees" in dit
blad en voorts omdat de lucht gezui
verd is door de, door den afgevaar
digde Van Kol, met vergunning en
medewerking van den gewestelijken
bestuurder uitgelokte vergadering,
die men ten onrechte heeft willen
doen doorgaan voor een volksverga
dering. Sedert heeft zich echter een
feit voorgedaan, dat het nut van deze
bijeenkomst nader in het licht heeft
gesteld en dat vermlelding verdient;
de oppositie, geleid1 door den, sedert
op verzoek uit zijn ambt ontslagen
hoekoem besar van Sond'er, E. Wa-
woeroentoe, heeft zich n.l. in die ver
gadering openlijk kenbaar gemaakt
en aangezien der regeering sedert ge
bleken is, dat alle, door dit districts
hoofd, den oud-majoor A. Wiawoe-
roento© en den ontslagen majoor van
Tondano, E. Gerungan, bij den heer
Van Kol ingebrachte klachten strij
dig waren met de waarheid, hebben
17 van de 18 districtshoofden een pro
test ingediend tegen deze drie perso
nen, opdat de regeering niet het vr-
trouwen zal verliezen in de Minahas-
ser hoofden. Gezamenlijk hebben de
zen zich schrap gezet tegen het drie
tal, dat hun aller goeden naam in ge
vaar dreigde te brengen.
„Het verzoek om ontslag uit zijn
ambt werd door den heer E. Wawoe-
roentoe ingediend omdat hij er 'tegen
was dat de resident in zijn district
naar de daar heerschende toestanden
een onderzoek liet instellen door een
commissie, naar het heette omdat de
ze hem kwalijk gezind was. Die com
missie moet dan ook heel wat toe
standen geconstateerd hebben, die
nu juist niet in het belang waren
van de bevolking."
De opstand in Marienburg.
Deze zaak heeft van 18 tot 26 Octo
ber gediend voor het iiof van justitie
te Paramaribo.
Naar men weet geldt het hier den
moord van den directeur der plantage
Marienburg J. Mavor door een aantal
zijner arbeiders. Op de zitting van het
hof begonnen alle beklaagden 22 in
getal et het hen ten laste gelegde te
ontkennen. Uit bet getuigenverhoor,
bleken ongeveer de feiten zooals ze
reeds vroeger zijn gemeld aanleiding
tot de gewelddadigheden was een loom
kwestie ter regeling waarna de heer
Mavor en de opzichters Jansen en Her
melijn op een locomotief naar het veld
reden om de ldacht van de koelies te
onderzoeken. Daarop werd de eerstge
noemde met houweelen en andere
werktuigen doodgeslagen, terwijl de
beide opzichters op de locomotief wis
ten te ontkomen. Ook na het getuigen
verhoor bleven alle beklaagden nog
ontkennen.
Wat aangaat de vraag, of het ioon
der koelies al dan niet verminderd
was, verklaarde get. Wille, dat wel
naar Nederland was geschreven, dat
bezuiniging op de looneu noodig was,
en dat zelfs reeds eenige bezuiniging
tot stand was gebracht, maar door ver
in iudering van het aantal arbeiders.
De koelies, ze'ide gek, kunnen wel een
gulden daags verdienen. Ook na den
moord was het Ion niet verlaagd.
De getuige Jansen, hoofdopzichter te
Marienburg, zeide dat de loonkappers
29 Juli ontevreden waren over het loon.
Getuige meldde dit aan den heer Ma
vor, waarop antwoord bekomen werd,
het loon te verhoogen. De koelies wa
ren met de verhooging niet tevreden.
Zij gingen klagen bij den heer Mavor,
die daarop zelf 'in 't veld kwam en 't
loon weer verhoogde. De koelies ble
ven ontevreden en wilden zich gaan
beklagen bij den commissaris, waar
op de heer Mavor goed vond, dat 2
zouden gaan klagen. Hierop brak de
opstand uit.
Getuige zegt, dat de heer Mavor eeni
ge dagen te voren, op een klacht van
een aantal delvers. hun ldon verhoogd
had. Diezelfde deivers werden later
overgeplaatst bij de rietkappers, en
eischten toon ook meer geld voor dat
werk. In de eerste verhooging ziet ge
tuige een oorzaak van het gebeurde.
Op de vraag van een der leden van
het Hof, rnr. Van Reesema, hoe gek
kan verklaren, dat het loon verhoogd
was terwijl een andere getuige kwam
vbrklaren. dat op het loon bezuinigd
was, antwoordde Jansen, dat het loon
voor rietladen was verminderd en dat
voor rietkappeu was verhoogd.
Mr. van Reesema Waarom heeft de
heer Major dan op de klachten van de
koelies het loon verhoogd
De heer Jansen omdat waar de koe
lies werkten het riet zwaarder was,
De P?roc.-Generaal vraagt of de koe
lie Ramtohul, die met een houwer naar
get. geslagen heeft, de aanwezige be
schuldigde van dien naam is
De heer Jansen knikt bevestigend.
eD Proc.-Generaal verzoekt gek den
bedoelden koelie met den vinger aan
te wijzen.
De heer Jansen kijkt vergeefs de be
schuldigden langs. Hij is niet in staat
Ramtohul te vinden.
Getuige van Nes bevestigt daarop,
dat het loon in de laatste jaren onver
anderd is gebleven. Ook de opzichter
Hermelijn, die bij het moordtooneel
tegenwoordig was, houdt beslist vol,
dat het loon niet veranderd was.
Mr. v. Reesema vraagt aan getuige
Jansen of de heer Hermelijn waarheid
spreekt.
Get.: Jansen: Verzoeke den heer
Hermelijn te vragen, of niet vroeger
3 ct. en thans 4 ct. per „bunker" (krat)
riet wordt betaald.
Get. Hermelijn beweert dat het ver
schil in prijs berustte op de zwaarte
van het riet voor het kappen van
zwaar riet werd meec betaald.
Gek Hermelijn bevestigt dat nu 4
ct wordt betaald.
